Bijlage G
Lokaal Opleidingsplan Cardiologie
De Opleiding Cardiologie in Medisch Spectrum Twente, Enschede De Opleiding Cardiologie in Enschede is één van de opleidingen cardiologie in Nederland die zich graag op een bijzondere manier wil onderscheiden. Door niet alleen goede cardiologen af te leveren maar vooral ook goede mensen. Dat denken wij te bereiken door hoge eisen te stellen aan onze AIOS en aan onszelf. Door kwalitatief leerzame stages, door onderhoudend onderwijs, ook discipline overstijgend, door voldoende coaching en begeleiding, door stimulerende wetenschap, door een vriendschappelijke atmosfeer zowel binnen als buiten het ziekenhuis. In het Lokale Opleidingsplan is een vertaling gemaakt van het Landelijke Opleidingsplan Cardiologie naar het lokale niveau in Medisch Spectrum Twente, Enschede. Wij hebben geprobeerd het terug te brengen tot werkbare afspraken waarbij wij nog steeds voldoen aan de eisen van het Kaderbesluit CCMS en het Landelijke Opleidingsplan Cardiologie. Door gebruik te maken van het digitale VREST portfolio en met een vereenvoudiging van de toetsing blijft de Opleiding Cardiologie zowel voor de AIOS als voor de opleidingsgroep een uitdaging.
Namens de Maatschap Cardiologie, de opleidingsgroep,
Opleider Cardiologie Dr Patrick M.J. Verhorst
Plaatsvervangend Opleider Cardiologie Dr Marcoen F. Scholten
Het Lokale Opleidingsplan Cardiologie
Inhoudsopgave
Pagina
I.
Opleiding Cardiologie i. Organisatie ii. Opleidingsgroep iii. De structuur van de opleiding Cardiologie iv. Onderwijs v. Wetenschap vi. Communicatie vii. Kwaliteitscyclus viii. Overige
3-9 4 4-6 7 8 8 8 9 9
II.
Vooropleiding Interne Geneeskunde
10
III.
Opleiding Cardiologie – de stage jaren i. 3e en 4 jaar ii. 5e jaar
11-13 12 13
IV.
Opleiding Cardiologie – het verdiepingsjaar i. 6e jaar ii. Algemene cardiologie iii. Invasieve cardiologie iv. Elektrofysiologie v. Niet-invasieve beeldvormende cardiologie vi. Intensive Care cardiologie
14-28 15 16-17 18-19 20-21 22-26 27-28
V.
Onderwijs
29-40
VI.
Wetenschap
41
VII.
Individueel opleidingsplan
42
VIII.
Toetsing en beoordeling
43-47
2
I. Opleiding Cardiologie Algemeen -
Alle leden van de opleidingsgroep zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de volledige opleiding cardiologie binnen Medisch Spectrum Twente (MST) te Enschede, de opleider en plaatsvervangend opleider zijn eindverantwoordelijk
-
De Opleiding Cardiologie in Enschede onderschrijft de veranderingen van het Kaderbesluit: o arts in opleiding tot specialist heet voortaan AIOS o competentie gerichte opleiding o modulaire indeling opleiding o cursorisch onderwijs o toegestuurd leren door middel van portfolio, KPB’s, voortgangstoetsen o professionalisering opleidingsgroep en de daarmee samenhangende opleidingsfilosofie van de NVVC: o competentie-gericht leren in klinische praktijk, uitgaande van patiënten problemen en klinische syndromen o AIOS is bekend met de eindtermen o AIOS vraagt om supervisie, feedback en beoordeling o Individueel leertraject volgens landelijk geldend opleidingsplan obv portfolioleren
-
De wijzigingen voor de dagelijkse praktijk: o inhoudelijk wordt aandacht geschonken aan alle benodigde competenties van cardioloog zoals gedefinieerd door CCMC o AIOS spelt actieve centrale rol bij het verwerven van die competenties o Competenties worden (in-)formeel getoetst o Observeren en vastleggen van functioneren van AIOS is bron voor feedback o Regelmatig gestructureerde feedback is noodzakelijk voor optimaal leer- en werkklimaat voor AIOS, hetgeen actieve rol opleidingsgroep vraagt o Groei en competentieniveau via KPB’s o Competenties zijn niet gebonden aan vaste opleidingsduur o Vakgebied cardiologie nooit helemaal te dekken door opleiding, nadruk op levenlang leren in de toekomst o AIOS en opleidingsgroep dienen geschoold te worden in nieuwe systematiek van begeleiding, feedback en beoordeling
3
I.Opleiding Cardiologie Organisatie -
De opleider en plaatsvervangend opleider zijn beiden gepromoveerd. De opleider is lid van het Concillium Cardiologicum van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC). De opleider is als lid aanwezig bij de periodieke vergaderingen van de Centrale Opleidings Commissie (COC) van ziekenhuis Medisch Spectrum Twente. De opleider heeft in zijn weekrooster één dagdeel voor de opleiding cardiologie. De opleider onderhoudt contacten met opleiders cardiologie van het OOR N&O De opleider onderhoudt contacten met de opleiders interne geneeskunde. De opleider onderhoudt contacten met de opleiders cardiologie voor het B-jaar. De maatschap houdt periodiek, anders dan de opleidingsvergaderingen, vergaderingen over de opleiding met de opleider als voorzitter. De 6e jaars AIOS cardiologie worden uitgenodigd voor de maatschapsvergaderingen, ontvangen de notulen en participeren in de vergadering. De maatschap cardiologie beschikt over een secretaresse die zich vrijwel volledig bezig houdt met de opleiding cardiologie. De opleider en plaatsvervangend opleider zijn verantwoordelijk voor de aanname van nieuwe ANIOS cardiologie. Een vertegenwoordiger van de AIOS cardiologie is aanwezig bij de sollicitaties. Alle AIOS en ANIOS cardiologie worden aangesteld via de Medical School van MST. Alle AIOS cardiologie en een deel van de ANIOS cardiologie worden gefinancierd vanuit de Medical School. Een deel van de ANIOS cardiologie en alle onderzoeksassistenten cardiologie worden door de maatschap cardiologie betaald.
Opleidingsgroep -
De Opleiding Cardiologie is in 2005 van start gegaan in Medisch Spectrum Twente onder de verantwoordelijkheid van de Maatschap Cardiologie, de opleidingsgroep:
Prof dr C. von Birgelen - differentiatie: interventie cardiologie, algemene cardiologie, intravasculaire diagnostiek, atherosclerose - stagebegeleider interventie cardiologie - hoogleraar Cardiologie aan de Universiteit Twente te Enschede, Instituut voor Biomedische Technologie (BMTI) - associate professor of medicine (PD) aan de Universiteit Duisburg-Essen (Duitsland) - editor Eurointervention, International Journal of Cardiovascular Imaging, Interventional Cardiology, Cardiovascular Diagnosis and Therapy - reviewer England Journal of Medicine, Lancet, Circulation, Journal of the American Journal of Cardiology, American Journal of Cardiology, European Heart Journal, CCI, Eurointervention, Interventional Cardiology Drs K.G. van Houwelingen - differentiatie: interventie cardiologie - stagebegeleider interventie cardiologie
4
I.Opleiding Cardiologie Drs P.J.A. Keulen - differentiatie: echocardiografie, consulent thoraxchirurgie - stagebegeleider beeldvorming Drs L.W. Louwerenburg - differentiatie: interventie cardiologie - stagebegeleider hartcatheterisatie - coördinator Cardio Research Enschede - lid werkgroep interventie cardiologie (WIC) - voorzitter Eerste Cardiologen Golfgenootschap Dr F.H.A.F. de Man - differentiatie: interventie cardiologie - stagebegeleider hartcatheterisatie - lid werkgroep interventie cardiologie (WIC) - lid lokale METC Dr J.M. van Opstal - differentiatie: elektrofysiologie - plaatsvervangend voorzitter maatschap cardiologie - stagebegeleider elektrofysiologie Dr M.F. Scholten - differentiatie: elektrofysiologie, thoraxchirurgie - plaatsvervangend opleider - stagebegeleider elektrofysiologie - lid redactie Geneesmiddelen Bulletin Dr Y.J. Stevenhagen - differentiatie: elektrofysiologie - stagebegeleider elektrofysiologie - lid Stichting Kwaliteitsverbetering Cardiologie Enschede Dr M.G. Stoel - differentiatie: interventie cardiologie - stagebegeleider hartcatheterisatie - lid Reanimatie Commissie MST Dr P.M.J. Verhorst - differentiatie: echocardiografie, CT-scan, consulent thoraxchirurgie - opleider volledige opleiding cardiologie - stagebegeleider beeldvorming - lid Centrale Opleidings Commissie MST; lid proefvisitaties MST - voorzitter Stichting Kwaliteitsverbetering Cardiologie Enschede - lid Concillium Cardiologicum NVVC, lid werkgroep Gender NVVC - reviewer Netherlands Heart Journal, European Journal of Cardiovascular Imaging - docent Hoytema cursus Elektrocardiografie - voorzitter Stichting Opvang Ezels 5
I.Opleiding Cardiologie Drs E.M.C. Wajon - differentiatie: echocardiografie, congenitale cardiologie, cardiologie en zwangerschap, hartfalen, consulent thoraxchirurgie - stagebegeleider beeldvorming - coördinator hartfalenpoli - coördinator echolab Dr L.J. Wagenaar - differentiatie: echocardiografie, CT-scan, MRI, congenitale cardiologie, cardiologie en zwangerschap, consulent thoraxchirurgie - voorzitter maatschap cardiologie - stagebegeleider beeldvorming Drs H.P.C.M. Lambregts (chef de Clinique) - differentiatie: algemene cardiologie, consulent intensive care - stagebegeleider verpleegafdeling cardiologie Drs R. Schiphorst (chef de Clinique) - differentiatie: acute cardiologie - stagebegeleider hartbewaking en consulten Dr M. Hartmann (chef de Clinique) - differentiatie: interventie cardiologie - stagebegeleider interventie cardiologie Drs H.G.R. Dorman (fellow) - differentiatie: elektrofysiologie - stagebegeleider elektrofysiologie Drs R Oortman (fellow) - differentiatie: beeldvorming, consulent thoraxchirurgie - stagebegeleider beeldvorming
6
I.Opleiding Cardiologie De structuur van de opleiding Cardiologie 1e jaar
2e jaar
3e jaar
4e jaar
5e jaar
6e jaar
interne geneeskunde
interne geneeskunde
cardiologie
cardiologie
cardiologie
cardiologie
- algemene interne geneeskunde waaronder diabeteszorg en vasculaire geneeskunde - intensive care geneeskunde - longziekten en tuberculose - nefrologie
Basis - verpleegafdeling - hartbewaking / eerste hart hulp - cardio-thoracale chirurgie - polikliniek - niet-invasieve beeldvorming - hartcatheterisatie/pacemakerimplantatie en pacemaker follow-up - congenitale cardiologie - consulten - elektrofysiologie/pacemakerimplantatie, pacemaker follow-up, ICD/ablaties
Differentiatie - algemene cardiologie - invasieve cardiologie - elektrofysiologie - niet-invasieve beeldvorming cardiologie - congenitale cardiologie - intensive cardiac care cardiologie
De eerste drie opleidingsjaren worden gevolgd in aaneengesloten perioden van tenminste 12 maanden
Twee jaar interne geneeskunde in de eerste drie jaar van de opleiding. Dat betekent: twee jaar interne geneeskunde, vier jaar cardiologie (2-4) één jaar cardiologie, twee jaar interne geneeskunde, drie jaar cardiologie (1-2-3) één jaar interne geneeskunde, één jaar cardiologie, één jaar interne geneeskunde, drie jaar cardiologie (1-1-1-3)
-
-
-
De cardiologie in Enschede heeft drie speerpunten: de interventie cardiologie, de elektrofysiologie en de beeldvormende cardiologie. De cardiologen maken samen met de thoraxchirurgen en thoraxanesthesisten onderdeel uit van het Thorax Centrum Twente. Er bestaat een samenwerkingsverband met de opleidingsgroep cardiologie van de Deventer Ziekenhuizen te Deventer en het Gelre Ziekenhuis te Apeldoorn, waar in beide lokaties een B-jaar cardiologie kan worden gevolgd. Per jaar kunnen een aantal ANIOS starten als AIOS cardiologie. Binnen 6-12 maanden na de start als ANIOS cardiologie wordt door de volledige opleidingsgroep beslist over de geschiktheid van de ANIOS om een aanvang te maken met de volledige opleiding cardiologie. De definitieve beslissing wordt genomen door de opleiders. De opleider en plaatsvervangend opleider verzorgen de voortgangsgesprekken en de jaarlijkse beoordelingen van de AIOS via VREST, het digitaal portfolio van de AIOS. De korte praktijk beoordelingen (KPB’s) kunnen door alle leden van de opleidingsgroep, via een eigen inlogcode in VREST, worden uitgevoerd. De opleider ziet er op toe dat de AIOS cardiologie hun portfolio goed bijhouden. Voor elke stage is één van de leden van de opleidingsgroep verantwoordelijk.
7
I.Opleiding Cardiologie Onderwijs - De opleider en plaatsvervangend opleider zijn verantwoordelijk voor de inhoud van het onderwijsprogramma cq het cardiologisch curriculum waarbij zoveel mogelijk het opleidingsplan cardiologie van de NVVC wordt gevolgd. - Binnen het onderwijsschema van themamaanden is een lid van de opleidingsgroep verantwoordelijk voor het onderwijs in die betreffende maand. - Alle leden van de opleidingsgroep participeren in het onderwijs en zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van bovengenoemd onderwijs. Wetenschap - De opleider en plaatsvervangend opleider zijn verantwoordelijk voor de wetenschappelijke output van de AIOS cardiologie. Alle leden van de opleidingsgroep die wetenschappelijk onderzoek verrichten dragen bij aan dit wetenschappelijk klimaat. - Binnen de opleidingsgroep bestaat een wetenschapscommissie die zich bezig houdt met het opzetten en coördineren van eigen origineel wetenschappelijk onderzoek. Deze wetenschapscommissie wordt voorgezeten door een lid van de opleidingsgroep, die tevens als hoogleraar verbonden is aan de Universiteit Twente te Enschede Communicatie -
Opleidingsvergaderingen De vergaderingen worden 4x per jaar gehouden, volgens format van de KNMG, voorgezeten door de opleider en waar de opleidingssecretaresse notulen van maakt. Alle aanwezige leden van de opleidingsgroep cardiologie en alle aanwezige AIOS cardiologie nemen deel aan de vergadering.
-
Krokettenoverleg Maandelijks is er een informeel overleg tussen de opleider en de AIOS en ANIOS cardiologie waarbij de lopende zaken binnen de kliniek worden besproken. De besprekingen en actiepunten worden genotuleerd door de opleidingssecretaresse.
-
COC-vergaderingen De vergaderingen worden 4x per jaar gehouden, op een middag van 15.00 tot 18.00, gevolgd door gezamenlijk diner. De voorzitter van de COC maakt de agenda in overleg met de Medical School. Tevens wordt van elke vergadering notulen gemaakt. Alle opleiders en een vertegenwoordiging van de AIOS van Medisch Spectrum Twente worden uitgenodigd.
-
Regionale opleidingsvergadering Op initiatief van de opleider Enschede wordt er gemiddeld 2x per jaar informeel vergaderd met de opleiders van Groningen en Zwolle. Zaken betreffende de opleiding worden besproken, er worden geen notulen gemaakt.
8
I.Opleiding Cardiologie Kwaliteitscyclus -
Teach the Teacher De leden van de opleidingsgroep hebben allen de cursus Teach the Teacher I gevolgd. De delen II en III zijn door diverse leden gevolgd, waaronder de opleider en plaatsvervangend opleider. Laatstgenoemden nemen ook deel aan de diverse cursussen die het hele jaar door de KNMG worden aangeboden betreffende de modernisering van de opleiding (oa Masterclass Coachen van AIOS)
-
Intervisiebespreking Maandelijks incidentenbesprekingen en psychologische coaching van AIOS cardiologie. Doel is het vergroten van de competentiegebieden communicatie, samenwerking, organisatie, professionaliteit en maatschappelijk handelen door middel van het organiseren van groepsintervisie en indien noodzakelijk individuele coaching.
-
D-RECT Jaarlijks wordt D-RECT uitgezet onder de AIOS cardiologie waarbij de kwaliteit van de volledige opleidingsgroep wordt beoordeeld. De resultaten worden besproken binnen de opleidingsgroep en met de AIOS cardiologie en naar aanleiding daarvan wordt een verbeterplan opgesteld.
-
SET-Q Jaarlijks wordt SET-Q uitgezet onder de AIOS cardiologie waarbij de kwaliteit van de individuele leden van de opleidingroep wordt beoordeeld. De resultaten worden besproken binnen de opleidingsgroep en met de AIOS cardiologie en naar aanleiding daarvan wordt een verbeterplan opgesteld.
Overige - De opleider en plaatsvervangend opleider zijn tevens verantwoordelijk voor de organisatie van stages voor: o AIOS interne geneeskunde en longziekten o co-assistenten / semi-artsen Geneeskunde o studenten Technische Geneeskunde o studenten Biomedische Wetenschappen o nurse-practitioners o physician-assistants o overigen Het Lokale Opleidingsplan Cardiologie geeft de structuur van de Opleiding Cardiologie in Enschede weer. Er wordt tevens verwezen naar de opleidings-site van de cardiologie van Medisch Spectrum Twente en overige sites: - www.mst.nl - www.opleidingcardiologie.nl - www.escardio.org - www.nvvc.nl - www.knmg.nl
9
II. Vooropleiding Interne Geneeskunde 1e jaar
2e jaar
3e jaar
4e jaar
5e jaar
6e jaar
interne geneeskunde
interne geneeskunde
cardiologie
cardiologie
cardiologie
cardiologie
- algemene interne geneeskunde waaronder diabeteszorg en vasculaire geneeskunde - intensive care geneeskunde - longziekten en tuberculose - nefrologie
Basis - verpleegafdeling - hartbewaking / eerste hart hulp - cardio-thoracale chirurgie - polikliniek - niet-invasieve beeldvorming - hartcatheterisatie/pacemakerimplantatie en pacemaker follow-up - congenitale cardiologie - consulten - elektrofysiologie/pacemakerimplantatie, pacemaker follow-up, ICD/ablaties
Differentiatie - algemene cardiologie - invasieve cardiologie - elektrofysiologie - niet-invasieve beeldvorming cardiologie - congenitale cardiologie - intensive cardiac care cardiologie
Twee jaar interne geneeskunde in de eerste drie jaar van de opleiding. Dat betekent: twee jaar interne geneeskunde, vier jaar cardiologie (2-4) één jaar cardiologie, twee jaar interne geneeskunde, drie jaar cardiologie (1-2-3) één jaar interne geneeskunde, één jaar cardiologie, één jaar interne geneeskunde, drie jaar cardiologie (1-1-1-3)
Gedurende de 2 jaar interne geneeskunde dient een verplicht aantal stages gevolgd worden: - 1 jaar algemene interne geneeskunde (incl. diabetes zorg en vasculaire geneeskunde) - 4-6 maanden intensive care geneeskunde - 3-4 maanden longziekten en tuberculose - 3-4 maanden nefrologie De eisen betreffende kennis en vaardigheden per stage staan beschreven in het Landelijke Opleidingsplan Cardiologie (www.nvvc.nl). De AIOS cardiologie is in deze 2 jaren verplicht alle onderwijsmomenten en cursussen te volgen die worden aangeboden voor de AIOS interne geneeskunde. Gedurende de vooropleiding interne geneeskunde is de opleidingsgroep interne geneeskunde verantwoordelijk voor de opleiding. Ook hier zijn de opleider en plaatsvervangend opleider eindverantwoordelijk. De toetsing verloopt via de normen van het Landelijke Opleidingsplan en wordt bijgehouden in het digitale VREST portfolio van de AIOS cardiologie. De opleider cardiologie is in staat om gedurende de vooropleiding interne geneeskunde het individuele portfolio van elke AIOS in te zien. Toetsing 1e jaar: - elke 3 maanden voortgangsgesprek, na 1 jaar gecombineerd met een geschiktheidsbeoordeling - 10-15x klinische praktijk beoordelingen (KPB) per jaar - 3x beoordeling overdracht, status, modelbrief - 2x CAT Toetsing 2e jaar: - elke 6 maanden voortgangsgesprek, na 1 jaar gecombineerd met een geschiktheidsbeoordeling - 10-15x klinische praktijk beoordelingen (KPB) per jaar - 3x beoordeling overdracht, status, modelbrief - 2x CAT Opleider Interne Geneeskunde Plv opleider interne geneeskunde Dr Wim M. Smit Dr Machteld N.M. Wymenga
10
III. Opleiding Cardiologie: 3e, 4e en 5e jaar - de stage jaren 1e jaar
2e jaar
3e jaar
4e jaar
5e jaar
6e jaar
interne geneeskunde
interne geneeskunde
cardiologie
cardiologie
cardiologie
cardiologie
- algemene interne geneeskunde waaronder diabeteszorg en vasculaire geneeskunde - intensive care geneeskunde - longziekten en tuberculose - nefrologie
Basis - verpleegafdeling - hartbewaking / eerste hart hulp - cardio-thoracale chirurgie - polikliniek - niet-invasieve beeldvorming - hartcatheterisatie/pacemakerimplantatie en pacemaker follow-up - congenitale cardiologie - consulten - elektrofysiologie/pacemakerimplantatie, pacemaker follow-up, ICD/ablaties
Differentiatie - algemene cardiologie - invasieve cardiologie - elektrofysiologie - niet-invasieve beeldvorming cardiologie - congenitale cardiologie - intensive cardiac care cardiologie
In de eerste drie jaren van de opleiding cardiologie worden de volgende verplichte stages doorlopen (meestal het 3e, 4e en 5e opleidingsjaar): o Hartbewaking (CCU) - Eerste Hart Hulp (EHH) 6 maanden o Verpleegafdeling cardiologie 6 maanden o Hartcatheterisatie 6 maanden o Hartchirurgie 3 maanden o Elektrofysiologie (PM, ICD) 3 maanden o Beeldvorming 1 (ECHO, MRI) 6 maanden o Beeldvorming 2 (Nucleaire, CT, congenitaal) 3 maanden o Beeldvorming 3 (consulten, TEE, spoedpoli) 3 maanden o inclusief 1 dagdeel poli per week De volgorde van de stages ligt niet vast. Er wordt wel naar gestreefd dat de stages hartbewaking, verpleegafdeling, hartcatheterisatie en beeldvorming 1 bij voorkeur plaats vinden in het 3e en 4e jaar. De overige stages vinden bij voorkeur plaats in het 4e en 5e jaar. De stages van 6 maanden kunnen in verband met het rooster verdeeld worden in 2x drie maanden. Het B-jaar kan worden gevolgd bij de afdeling cardiologie van het Deventer Ziekenhuis te Deventer en het Gelre Ziekenhuis te Apeldoorn. De stages die in het B-jaar cardiologie worden verricht zijn afhankelijk van de toegekende stages in de betreffende B-kliniek en worden bij voorkeur in het 3e of 4e opleidingsjaar verricht. Voor elke stage zijn één of meerdere modules beschreven. De modules zijn te vinden via de site van MST (www.mst.nl) of via de site www.opleidingcardiologie.nl. Gedurende de stage kan de AIOS begeleidt worden door één of meer cardiologen uit de opleidingsgroep. Voor iedere stage afzonderlijk kunnen cardiologen verantwoordelijk zijn d.i. alle cardiologen, de interventiecardiologen, elektrofysiologen en beeldvormende cardiologen. Voor de stage hartchirurgie zijn de thoraxchirurgen en thoraxanesthesisten (*) verantwoordelijk.
11
III. Opleiding Cardiologie: 3e, 4e en 5e jaar - de stage jaren Gedurende de opleiding wordt een groei in 7 competenties beschreven. Voor het 3e en 4e jaar zijn die hetzelfde, het 5e jaar is apart: 3e en 4e jaar: 1. Medisch Handelen - anamnese en lichamelijk onderzoek (algemene cardiologische problematiek) - systematisch beschrijven ECG - differentiaal diagnose onder supervisie - vraagt zinnig echocardiogram aan en kan subcostale opnames vervaardigen bij reanimaties - vraagt zinnig MRI aan - vraagt zinnig CT aan - vraagt zinnig hartcatheterisatie aan - behandelplan onder supervisie 2. Communicatie - goede verslaglegging patiënt met enkelvoudige problematiek - goede overdracht/bespreking patiënt met enkelvoudige problematiek - onderwijs: goede presentatie patiëntencasus onder supervisie met behandelplan/beleid onderbouwt met literatuurgegevens - na voorbespreking patiënt een enkelvoudig probleem uit leggen - zit aan bij slecht nieuws gesprek en vult aan 3. Samenwerking - maakt heldere werkafspraken met verpleegkundigen/paramedici onder supervisie - initiatief bij supervisor - coördineert multidisciplinaire zorg onder supervisie - inwinnen advies consulent 4. Kennis en wetenschap - zelfstandig klinische vraag formuleren en wetenschappelijk antwoord vinden - onderwijs: presentatie patiëntencasus onder supervisie met behandelplan/beleid onderbouwt met literatuurgegevens - toetsing via (lokaal) cursorisch onderwijs en jaartoets - referaat: vraagstelling en resultaten bespreken 5. Maatschappelijk handelen - op de hoogte van wet- en regelgeving en past deze toe onder supervisie (fouten, verstrekking medische gegevens aan derden, niet-natuurlijke doodsoorzaak) - handelt ethisch 6. Organisatie - werkt kosteneffectief onder supervisie - time-management: kan eigen taken prioriteren onder supervisie 7. Professionaliteit - bewust van eigen beperkingen en roept bijtijds om hulp - stelt zich toetsbaar en leerbaar op - toont betrokkenheid bij patiënt
12
III. Opleiding Cardiologie: 3e, 4e en 5e jaar - de stage jaren 5e jaar: 1. Medisch Handelen - anamnese en lichamelijk onderzoek (deelspecialistische problematiek) - interpretatie ECG - differentiaal diagnose zelfstandig - TTE en TEE onder supervisie + behandelplan - beoordelen MRI onder supervisie - beoordelen CT onder supervisie - hartcatheterisatie zelfstandig + interpretatie + behandelplan - behandelplan zelfstandig 2. Communicatie - goede verslaglegging patiënt met complexe multidisciplinaire problematiek - goede overdracht/bespreking patiënt met complexe multidisciplinaire problematiek - onderwijs: goede presentatie patiëntencasus zelfstandig met behandelplan/beleid onderbouwt met literatuurgegevens - patiënt een complex probleem uit leggen - voert slecht nieuws gesprek onder supervisie 3. Samenwerking - maakt heldere werkafspraken met verpleegkundigen/paramedici onder supervisie - initiatief bij AIOS - coördineert multidisciplinaire zorg onder supervisie - wegen advies consulent 4. Kennis en wetenschap - wetenschappelijke informatie kritisch beoordelen en integreren in patiëntenzorg - onderwijs: presentatie patiëntencasus zelfstandig met behandelplan/beleid onderbouwt met literatuurgegevens - toetsing via (lokaal) cursorisch onderwijs en jaartoets - referaat: vraagstelling en resultaten bespreken en extrapoleren naar klinische praktijk 5. Maatschappelijk handelen - kent wet- en regelgeving en past deze toe onder supervisie (fouten, verstrekking medische gegevens aan derden, niet-natuurlijke doodsoorzaak) - handelt ethisch 6. Organisatie - werkt kosteneffectief onder supervisie - time-management: kan eigen taken zelfstandig prioriteren 7. Professionaliteit - bewust van eigen beperkingen en roept bijtijds om hulp - stelt zich toetsbaar en leerbaar op - kan anderen professioneel feedback geven - goede balans betrokkenheid en distantie bij patiënt
13
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 1e jaar
2e jaar
3e jaar
4e jaar
5e jaar
6e jaar
interne geneeskunde
interne geneeskunde
cardiologie
cardiologie
cardiologie
cardiologie
- algemene interne geneeskunde waaronder diabeteszorg en vasculaire geneeskunde - intensive care geneeskunde - longziekten en tuberculose - nefrologie
Basis - verpleegafdeling - hartbewaking / eerste hart hulp - cardio-thoracale chirurgie - polikliniek - niet-invasieve beeldvorming - hartcatheterisatie/pacemakerimplantatie en pacemaker follow-up - congenitale cardiologie - consulten - elektrofysiologie/pacemakerimplantatie, pacemaker follow-up, ICD/ablaties
Differentiatie - algemene cardiologie - invasieve cardiologie - elektrofysiologie - niet-invasieve beeldvorming cardiologie - congenitale cardiologie - intensive cardiac care cardiologie
Er bestaat binnen de Opleiding Cardiologie van Medisch Spectrum Twente voor de AIOS de mogelijkheid om voor het 6e opleidingsjaar een keuze te maken uit 5 van de 6 bestaande verdiepingsjaren: - 1 Algemene Cardiologie - 2. Invasieve Cardiologie - 3. Elektrofysiologie - 4. Niet-invasieve Beeldvormende Cardiologie - 5. Intensive Cardiac Care Cardiologie De keuze voor het verdiepingsjaar Algemene Cardiologie is altijd mogelijk. De keuze voor één van de overige 4 verdiepingsjaren wordt bepaald door de persoonlijke voorkeur/wens van de AIOS en de mogelijkheid om het in te passen in het totale opleidingsschema van de cardiologie. Voor de landelijke eisen wordt verwezen naar het Opleidingsplan Cardiologie wat kan worden ingezien op de site van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (www.nvvc.nl). Het bekwaamheidsniveau dat per onderdeel in elk verdiepingsjaar door de AIOS moet worden gehaald varieert van: - Niveau 1: heeft kennis van en is in staat zinnig te verwijzen - Niveau 2A: heeft kennis van, handelt onder supervisie - Niveau 2B: heeft kennis van, handelt zelfstandig (supervisie op de achtergrond) - Niveau 3: heeft kennis van, handelt zelfstandig, superviseert en onderwijst bij de handeling (supervisie op de achtergrond) Nb: er is dus gedurende de 4 jaar opleiding cardiologie altijd een mate van supervisie In elk verdiepingsjaar wordt standaard: - het aantal poli’s per week voor de AIOS verhoogd van 1 naar 2 - de AIOS periodiek ingedeeld voor supervisie van de hartbewaking met een cardioloog als eindverantwoordelijke (niveau 3) - de AIOS ingedeeld voor supervisie van de verpleegafdeling met een cardioloog als eindverantwoordelijke (niveau 3) - de AIOS in het laatste half jaar ingedeeld voor de tussenwacht dienst met een cardioloog als achterwacht en eindverantwoordelijke (niveau 3) o 1x per 2 weken een doordeweekse avond/nachtdienst o 3x een weekenddienst (1 dag als compensatie)
14
IV.Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar – Conform de eerste drie jaar opleiding cardiologie wordt ook in het 6e jaar de groei in 7 competenties beschreven: 6e jaar: 1. Medisch Handelen - leert anderen anamnese en lichamelijk onderzoek - leert anderen ECG - leert anderen differentiaal diagnose - TTE + TEE zelfstandig + behandelplan - verrichten en beoordelen MRI onder supervisie - verrichten en beoordelen CT onder supervisie - hartcatheterisatie zelfstandig + interpretatie + behandelplan - leert anderen behandelplan 2. Communicatie - geeft goede feedback verslaglegging anderen - voorzitter patiëntenbespreking met formulering samenvatting/conclusies en leermomenten - onderwijs: superviseert co-assistenten en jongere AIOS bij voorbereiding presentatie patiëntencasus - superviseert patiënt informatie gesprek, gaat zelfstandig om met conflict situaties - voert slecht nieuws gesprek zelfstandig 3. Samenwerking - maakt heldere werkafspraken met verpleegkundigen/paramedici zelfstandig - superviseert anderen incl. jongere AIOS - coördineert multidisciplinaire zorg zelfstandig - overlegt zelfstandig met consulent 4. Kennis en wetenschap - kan wetenschappelijke informatie vertalen naar protocollen/richtlijnen of onderzoeksvoorstel - onderwijs: superviseert co-assistenten en jonge AIOS bij presentatie patiëntencasus - toetsing via (lokaal) cursorisch onderwijs en jaartoets - referaat: vraagstelling en resultaten bespreken en superviseert 5. Maatschappelijk handelen - kent wet- en regelgeving en past deze toe zelfstandig en onderwijst aan derden (fouten, verstrekking medische gegevens aan derden, niet-natuurlijke doodsoorzaak) - handelt ethisch 6. Organisatie - werkt kosteneffectief - time-management: superviseert 7. Professionaliteit - bekwaam, weet adequaat hulp in te roepen, kan delegeren - stelt zich toetsbaar en leerbaar op, kan anderen professioneel feedback geven - goede balans betrokkenheid en distantie bij patiënt, begeleidt jongere AIOS
15
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 1. Algemene Cardiologie Kennis - zie themakaarten Opleidingsplan Cardiologie Vaardigheden Kwalitatief - zie themakaarten Opleidingsplan Cardiologie Kwantitatief - thema III-1: Ritme- en Geleidingsstoornissen o 10 tijdelijke pacemakers o 10 single lead pacemakers o 20 double lead pacemakers o 50 pacemaker controles o 20 ICD controles - thema III-2: Syncope o 10 patiënten: analyse en beleidsbepaling - thema III-3: Plotse Hartdood o 10 reanimaties: leiding - thema IV-1: Non-Invasieve Beeldvorming: Echocardiografie o 100 TTE’s o 20 TEE’s extra o bekwaamheidsniveau 2B - thema IV-2: Non-Invasieve Beeldvorming: CMR o 50 CMR’s: interpretatie en verslag o bekwaamheidsniveau 2A - thema IV-3: Non-Invasieve Beeldvorming: Cardiale CT-scan o 50 cardiale CT-scans: interpretatie en verslag o bekwaamheidsniveau 2A - thema IV-4: Non-Invasieve Beeldvorming: Cardiale Nucleaire-scans o 30 cardiale cardiale Nucleaire-scans: interpretatie en verslag o bekwaamheidsniveau 2A - thema V: Invasieve Beeldvorming: Hartcatheterisatie en Angiografie o 50 CAG’s o 10 LV angio’s (optioneel) o 10 aorta-angio’s o 5 rechts-catheterisaties o bekwaamheidsniveau 2B
16
IV- Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 1. Algemene Cardiologie In het verdiepingsjaar algemene cardiologie moeten de volgende bekwaamheidsniveau’s worden gehaald: Bekwaamheden
Bekwaamheidsniveau
Anamnese
3
Lichamelijk onderzoek
3
ECG
3
Inspannings ECG
3
Holter
3
Diagnostische hartcatheterisatie
3
TTE
2B
TEE
2B
Tijdelijke PM
2B
Permanente PM
2B
Programmeren PM
2B
CMR
2A
Cardiale CT-scan
2A
Cardiale nucleaire-scan
2A
Programmeren ICD
2A
Therapeutische hartcatheterisatie
1
Elektrofysiologisch onderzoek
1
Elektrofysiologische interventie
1
17
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 2. Invasieve Cardiologie Kennis - basis principes van de fysica, technische beperkingen, stralenbelasting mogelijke complicaties van hartcatheterisaties - indicatie/interpretatie o coronair angiografie o LV angiografie o aorta angiografie o haemodynamisch onderzoek - behandelplan Vaardigheden Kwalitatief: - indicatiestelling (niet-)coronaire procedures - optimale patiënt voorbereiding en diagnostiek pre-interventie - participatie in electieve (niet-)coronaire procedures - 2e operateur bij (niet-)coronaire procedures incl. PCI - 2e operateur bij uitvoering additionele technieken (FFR, CFR, IVUS, OCT) Kwantitatief: - 100 diagnostische procedure als 1e operateur - 150 PCI procedures als 2e operateur - bewerken minimal 1 publicatie over een studie/onderwerp behorende tot de invasieve cardiologie voor een peer-reviewed tijdschrift (1e auteur)
18
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 2. Invasieve Cardiologie In het verdiepingsjaar invasieve cardiologie moeten de volgende bekwaamheidsniveau’s worden gehaald: Bekwaamheden
Bekwaamheidsniveau
Anamnese
3
Lichamelijk onderzoek
3
ECG
3
Inspannings ECG
3
Holter
3
Diagnostische hartcatheterisatie
3
TTE
2B naar 2A
TEE
2B naar 2A
Tijdelijke PM
2B
Permanente PM
2B naar 1
Programmeren PM
2B naar 1
CMR
2A
Cardiale CT-scan
2A
Cardiale nucleaire-scan
2A
Programmeren ICD
2A naar 1
Therapeutische hartcatheterisatie
1 naar 2A
Elektrofysiologisch onderzoek
1
Elektrofysiologische interventie
1
19
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 3. Elektrofysiologie Kennis - basis principes van de fysica, technische beperkingen, stralenbelasting mogelijke complicaties van EFO interventies en device implantaties - indicatie/interpretatie EFO voor diagnostiek van hartritmestoornissen en behandelplan Vaardigheden Kwalitatief: - indicatie ICD/ablatie/EFO - optimale patiëntvoorbereiding en EFO pre-ablatie - 2e operateur electieve ablaties / implantaties ICD/CRT - 1e operateur onder supervisie bij ablaties en additionele diagnostische technieken (intracardiaal echo, 3D-mapping, etc.) Kwantitatief aspect - 50 diagnostische procedures als 1e operateur - 75 ablaties waarvan 30 als 1e operateur (15 linker atrium procedures) onder supervisie) - 15 ICD’s als 1e operateur, onder supervisie
20
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 3. Elektrofysiologie In het verdiepingsjaar elektrofysiologie moeten de volgende bekwaamheidsniveau’s worden gehaald: Bekwaamheden
Bekwaamheidsniveau
Anamnese
3
Lichamelijk onderzoek
3
ECG
3
Inspannings ECG
3
Holter
3
Diagnostische hartcatheterisatie
3 naar 2A
TTE
2B naar 2A
TEE
2B naar 2A
Tijdelijke PM
2B naar 3
Permanente PM
2B
Programmeren PM
2B
CMR
2A
Cardiale CT-scan
2A
Cardiale nucleaire-scan
2A
Programmeren ICD
2A naar 2B
Therapeutische hartcatheterisatie
1
Elektrofysiologisch onderzoek
1 naar 2A
Elektrofysiologische interventie
1 naar 2A
21
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 4. Niet-invasieve Beeldvormende Cardiologie Er wordt voor het verdiepingsjaar niet-invasieve beeldvormende cardiologie een indeling gemaakt in echocardiografie, CMR, cardiale CT-scan en cardiale nucleaire-scan 4.1. Echocardiografie Kennis - indicatie/toepassing/sterke-zwakke punten TTE, TEE stress echo, contrast echo, 3D echo, tissue Doppler, strain voor diagnostiek Vaardigheden Kwalitatief: - verrichten TTE /TEE (ook bij congenitale patiënten) - verrichten en interpretatie stress echo ter evaluatie kleplijden - demonstratie echo hartteambespreking + behandeladvies - verrichten en interpretatie peri-OK TEE + behandeladvies - kan echolab leiden - draagt kennis en vaardigheden over - introduceert en implementeert nieuwe echomodaliteiten - goede communicatieve vaardigheden - actief lid werkgroep echocardiografie - gepromoveerd op onderwerp uit beeldcardiologie Kwantitatief: - 50 TTE incl. Doppler - 50 stress echo’s - 50 contrast echo’s - 100 TEE’s waarvan minimal 25 peri-OK - 20 TEE onderwezen
22
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 4.2. CMR Kennis - specifieke technieken: “bright” en “dark blood” still frames, T1/T2 weging, cine, MRS, “late contrast enhancement”, “first pass contrast enhancement” met en zonder farmacologische stress, “phase-contrast”, “ tissue tagging”, ECG gesegmenteerd en real-time acquisities - ontstaan en interpretatie artefacten Vaardigheden Kwalitatief - interpretatie en verslag van CMR - herkennen incidentele extracardiale pathologie - aansturen laborant op gebruik van techniek in relatie tot vraagstelling - gebruik postprocessing voor beeldanalyse (kwalitatief/kwantitatief) - samenwerking radiologen/paramedici - relevante informatie geven in hartteam en overige besprekingen - communicatie met de patiënt Kwantitatief - 50x CMR interpreteren en verslaan onder supervisie - 50x CMR uitvoeren, interpreteren en verslaan
23
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 4.3.Cardiale CT-scan (MSCT) Kennis - kennis van stralingsbelasting en hygiëne - uitgebreide kennis anatomie coronair arteriën - MSCT calcium score, MSCT coronair angiografie (incl. bypasses), relatie met invasieve angiografie - MSCT LV functie - ontstaanswijze en interpretatie van artefacten Vaardigheden Kwalitatief - zelfstandig reconstructie, interpretatie, verslag MSCT calcium score, angiografie (incl. bypasses) en LV functie - aansturen laborant op techniek in relatie tot vraagstelling - gebruik postprocessing voor beeldanalyse (reconstructie data, kwalitatief en kwantitatief) - MSCT data relateren aan angiografie - samenwerking radiologen/paramedici - relevante informatie geven in hartteam en overige besprekingen - communicatie met patiënt Kwantitatief - 50x MSCT verrichting bijwonen en zelfstandig reconstructie, interpretatie, verslag onder supervisie - 50x MSCT verrichting bijwonen en zelfstandig reconstructie, interpretatie, verslag - 50x MSCT LV functie verrichting bijwonen en zelfstandig reconstructie, interpretatie, verslag onder supervisie
24
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 4.4. Cardiale Nucleaire-scan Kennis - gaited SPECT stress-rest perfusie studies (inspanning, farmacologische stress) met technetium-99m gelabelde tracers; interpretatie van myocardperfusie (stress/rust) en LV functie (stress/rust) - SPECT/PET vitaliteit studies met technetium-99m gelabelde tracers of FDG - ontstaan en interpretatie artefacten Vaardigheden Kwalitatief - zelfstandig interpretatie en verslag gated SPECT perfusie (incl. LV functie) en SPECT/PET viability onderzoeken - laborant aansturen op techniek in relatie tot vraagstelling - SPECT data aan angiografische bevindingen of MSCT data relateren - Samenwerking nucleair geneeskundige/paramedici - relevante informatie geven in hartteam en overige besprekingen - communicatie met patiënt Kwantitatief - 50x SPECT perfusie verrichtingen bijwonen en zelfstandig interpretatie en verslag onder supervisie - 50x SPECT perfusie verrichtingen bijwonen en zelfstandig interpretatie en verslag - 50x SPECT/PET vitaliteit verrichtingen bijwonen en zelfstandig interpretatie en verslag onder supervisie
25
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 4. Niet-invasieve Beeldvormende Cardiologie In het verdiepingsjaar niet-invasieve beeldvormende cardiologie moeten de volgende bekwaamheidsniveau’s worden gehaald: Bekwaamheden
Bekwaamheidsniveau
Anamnese
3
Lichamelijk onderzoek
3
ECG
3
Inspannings ECG
3
Holter
3
Diagnostische hartcatheterisatie
3 naar 2A
TTE
2B naar 3
TEE
2B naar 3
Tijdelijke PM
2B naar 2A
Permanente PM
2B naar 1
Programmeren PM
2B naar 1
CMR
2A naar 2B
Cardiale CT-scan
2A naar 2B
Cardiale nucleaire-scan
2A naar 2B
Programmeren ICD
2A naar 1
Therapeutische hartcatheterisatie
1
Elektrofysiologisch onderzoek
1
Elektrofysiologische interventie
1
26
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 5. Intensive Cardiac Care Cardiologie Kennis - pathofysiologie, klinische presentatie, diagnostiek, DD, therapeutische opties, complicaties, secundaire preventie van: o acuut coronair syndroom o acuut hartfalen/cardiogene shock o myocarditis o tamponade o acute klepcomplicaties (endocarditis, post MI) o ziekten van de aorta (dissectie, aneurysma) o respiratoire insufficiëntie en indicatiestelling (non)invasieve beademing o aritmieën, (supra)ventriculaire tachycardieën, AV-geleidingsstoornissen o longembolie en pulmonale hypertensie o indicatiestelling nierfunctievervangende therapie o indicatiestelling ventricular assist devices - anesthesie, analgetica, sedativa - nier- en leverfunctiestoornissen - infectieziekten en sepsis Vaardigheden Kwalitatief - 1 maand nefrologie - 1 maand anesthesie - 1 maand longziekten Kwalitatief - 20x centrale lijn - 10x rechts CAG - 10x tijdelijke pacemaker - 5x pericardiocentesis - 20x reanimatie - 10x inbrengen IABP - 10x endotracheale intubatie - 350x TTE (incl. deel alg. opl.) - 60x TEE (incl. deel alg. opl.)
niveau 3 niveau 3 niveau 3 niveau 3 niveau 3 niveau 3 niveau 2 niveau 3 niveau 3
27
IV. Opleiding Cardiologie: 6e jaar – het verdiepingsjaar 5. Intensive Cardiac Care Cardiologie In het verdiepingsjaar intensive cardiac care cardiologie moeten de volgende bekwaamheidsniveau’s worden gehaald: Bekwaamheden
Bekwaamheidsniveau
Anamnese
3
Lichamelijk onderzoek
3
ECG
3
Inspannings ECG
3
Holter
3
Diagnostische hartcatheterisatie
3 naar 2A
TTE
2B
TEE
2B
Tijdelijke PM
2B
Permanente PM
2B naar 1
Programmeren PM
2B naar 1
CMR
2A
Cardiale CT-scan
2A
Cardiale nucleaire-scan
2A
Programmeren ICD
2A naar 1
Therapeutische hartcatheterisatie
1
Elektrofysiologisch onderzoek
1
Elektrofysiologische interventie
1
28
V. Onderwijs De AIOS kunnen per opleidingsjaar 20 dagdelen (10 werkdagen) opnemen voor onderwijs buiten het ziekenhuis. In het kader van de opleiding kunnen de kosten met goedkeuring van de opleider worden gedeclareerd bij de Medical School van Medisch Spectrum Twente. Verplichte cursussen van het ziekenhuis tellen niet mee voor de bovengenoemde 20 dagdelen. Indien de AIOS een presentatie heeft, oraal of poster, nationaal of internationaal, kunnen in overleg met de opleider extra dagdelen worden verkregen. Het onderwijs gedurende de opleiding is ingedeeld in een aantal onderdelen: - 1. international onderwijs - 2. nationaal onderwijs - 3. regionaal onderwijs - 4. lokaal onderwijs o ziekenhuis o maatschap cardiologie cursorisch onderwijs discipline overstijgend onderwijs 1. Internationaal onderwijs - jaarlijks congres European Society of Cardiology - jaarlijks congres American Heart Association - jaarlijks congres American College of Cardiology - overige buitenlandse cursussen, congressen, etc. 2. Nationaal onderwijs - 2x per jaar congres Nederlandse Vereniging van de Cardiologie -
VERPLICHT ONDERWIJS: o 1e en 2e jaar: Cursus anamnese en lichamelijk Cursus Advanced Life Support (Europese Certificering) o 3e jaar
BOC cursus: Pijn op de borst BOC cursus: Hartfalen BOC cursus: Syncope / Hartritmestoornissen BOC cursus: Acute cardiologie
29
V. Onderwijs o 4e jaar dagcursus advanced echo drie cursussen uit CVOI-curriculum o 5e jaar drie cursussen uit CVOI-curriculum scenario/teamtraining (STAC) in skills centers o 6e jaar drie cursussen uit CVOI-curriculum meerdaagse vaardigheidstrainingen op het gebied van interventie cardiologie, CT of elektrofysiologie in skills centers -
VERPLICHT ONDERWIJS (OVERIG): o 1x de CVOI Academy (deelname buitenlands congres) o 1x de CVOI symposium Tour d’horizon o 1x de reeks middagen/avonden Cardiovasculaire beeldvorming o 1x de cursus stralingsbescherming o 1x per jaar de landelijke voortgangstoets
3. Regionaal onderwijs - 4x per jaar regionale refereeravond Cardiologie in Hengelo - Maandelijkse bijeenkomsten van het Oostelijk Cardiologen Genootschap 4.Lokaal onderwijs - Voor het lokaal onderwijs wordt gebruik gemaakt van het volgende concept: “Guideline Guided Education”
30
V.Onderwijs
Guideline Guided Education Richtlijnen NVVC in combinatie met Thema’s Landelijke Opleidingsplan Cardiologie Richtlijnen Ratio Binnen een cyclus van 2 jaar staat elke maand een richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) centraal, in totaal dus 24 richtlijnen. Deze cyclus wordt elke 2 jaar herhaald. Binnen de 4-jarige opleiding cardiologie komen zodoende alle richtlijnen 1-2 keer voorbij voor de AIOS. Alle thema’s van het Landelijke Opleidingsplan Cardiologie komen in die 24 maanden ook aan bod (zie ook de thema’s zoals die beschreven staan in het ESC Textbook of Cardiovascular Medicine van A. John Camm). Al het onderwijs en de verschillende toetsingsmomenten staan gedurende elke maand zoveel mogelijk in het teken van de richtlijn en bijpassende thema’s. Elke maand is één cardioloog van de opleidingsgroep verantwoordelijk voor de richtlijn. In week 1-4 wordt de richtlijn bestudeerd door de AIOS (en de verantwoordelijke cardioloog) en wordt door elke AIOS 5 vragen gemaakt en 1 casus. Deze worden uiterlijk in week 3 door de AIOS aangeleverd aan de opleidingssecretaresse. Op de laatste donderdag van elke maand (week 4) worden van 12.30 uur tot 15.30 de vragen en casus besproken. De kliniek wordt op dat moment waargenomen door de CCU cardioloog, de ANIOS en de poli’s worden voor die 4e donderdag van de maand verzet. Meet the Expert In week 2 wordt op donderdagmiddag van 12.30-13.00 een gastspreker uitgenodigd die een relatie heeft met het maandthema. Als het thema “Infectieuze Endocarditis” is kan bijvoorbeeld een thoraxchirurg of een microbioloog worden uitgenodigd als spreker. Deze donderdagmiddag wordt gecoördineerd door de 6e jaars AIOS. De NVVC heeft voor de richtlijnen een onderscheid gemaakt in 7 onderstaande hoofdgroepen. In willekeurige volgorde wordt elke 2 jaar een lijst gemaakt van alle 24 richtlijnen. Richtlijnen NVVC in combinatie met de Thema’s Landelijke Opleidingsplan Cardiologie:
a. AP, ACS, MI, CVA (4 maanden) 1. Acute Myocardial Infarction in patients presenting with ST-segment elevation (52) o Thema I-1: Acuut Coronair Syndroom o Thema VII-13: Hartrevalidatie en Inspanningsfysiologie 2. Myocardial Revascularisation (55) o Thema VII-13: Hartrevalidatie en Inspanningsfysiologie 3. Acute Coronary Syndromes in patients presenting without ST-segment elevation (56) o Thema I-1: Acuut Coronair Syndroom o Thema VII-13: Hartrevalidatie en Inspanningsfysiologie 4. Stable Angina Pectoris (63) o Thema I-2: Chronische Ischaemische Hartziekten
31
V.Onderwijs b. Hartfalen (2 maanden) 5. Acute and Chronic Heart Failure (61) o Thema II-1: Hartfalen o Thema VII-13: Hartrevalidatie en Inspanningsfysiologie 6. Cardiac Pacing and Cardiac Resynchronisation Therapy (51) o Thema II-1: Hartfalen o Thema III-1: Ritme- en Geleidingsstoornissen o Thema III-2: Syncope o Thema III-3: Plotse Hartdood c. Arrhythmias Ventricular (2 maanden) 7. Sudden Cardiac Death (92) o Thema III-1: Ritme- en Geleidingsstoornissen o Thema III-2: Syncope o Thema III-3: Plotse Hartdood 8. Management of Syncope (41) o Thema III-1: Ritme- en Geleidingsstoornissen o Thema III-2: Syncope o Thema III-3: Plotse Hartdood d. Arrhythmias Supraventricular (2 maanden) 9. Supraventricular Arrhythmias (62) o Thema III-1: Ritme- en Geleidingsstoornissen o Thema III-2: Syncope 10. Atrial Fibrillation (29) o Thema III-1: Ritme- en Geleidingsstoornissen o Thema III-2: Syncope e. Risicomanagement (4 maanden) 11. Diabetes, Pre-diabetes and Cardiovascular Disease (72) o Thema I-3.b: Diabetes Mellitus 12. Management of Dyslipidaemias (50) o Thema I-3: Risicofactoren voor Coronairlijden 13. Management of Arterial Hypertension (75) o Thema I-3.a: Hypertensie 14. Guidelines for Preoperative Risk Assessment and Perioperative Cardiac Care in Non-cardiac Surgery (44) o Thema VII-3: Pre-operatief Consult bij Non-cardiale Chirurgie f. Klepafwijkingen en aangeboren hartafwijkingen (4 maanden) 15. Valvular Heart Disease (46) o Thema VII-1: Klepziekten 16. Guidelines on the Prevention, Diagnosis and Treatment of Infective Endocarditis (45) o Thema VII-2: Infectieuze Endocarditis 17. Grown-up congenital Heart Disease (43) o Thema VI: Congenitale Hartziekten 18. Hypertrophic Cardiomyopathy (27) o Thema: II-2: myocardziekten 32
V.Onderwijs g. Miscellaneous (4 maanden) 19. Pericardial Diseases (28) o Thema VII-7: Harttumoren o Thema VII-8: Pericardziekten 20. Guidelines for the Diagnosis and Management of Pulmonary Hypertension (45) o Thema VII-9: Pulmonale Hypertensie 21. Aortic Dissection (40) o Thema VII-5: Aorta Aandoeningen en Trauma van Aorta & Hart 22. Cardiovascular Diseases during Pregnancy (51) o Thema VII-4: Zwangerschap en Hartaandoeningen 23. Acute pulmonary Embolism (40) o Thema VII-10: Thrombo-embolische Veneuze Ziekten 24. Peripheral Arterial Disease (56) o Thema VII-6: Perifeer Arterieel Vaatlijden De volgende Thema’s kunnen op alle Richtlijnen worden toegepast: -
Thema IV-1: Non-invasieve Beeldvorming Echocardiografie Thema IV-2: Non-invasieve Beeldvorming MRI Thema IV-3: Non-invasieve Beeldvorming CT-Scan Thema IV-4: Non-invasieve Beeldvorming Nucleaire Beeldvorming Thema V: Invasieve Beeldvorming Hartcatheterisatie en Angiografie Thema VII-11: Cardiogenetica Thema VII-12: Klinische Farmacologie
33
V.Onderwijs Generaal Dagelijks Rapport Het generaal dagelijks rapport is een vast moment op de dag waarin de leden van de opleidingsgroep en de AIOS de zaken bespreken met betrekking tot: - operationele, actuele aspecten van patiëntenzorg zoals dienstoverdracht, uitwisseling van informatie over patiënten, follow-up na ontslag en het voorleggen van een probleem met betrekking tot de diagnostiek en/of een behandelplan van een patiënt. - zo nodig opleidingszaken die betrekking hebben op de bedrijfsvoering zoals het programma van de dag en afspraken over taken van AIOS cardiologie en supervisie toewijzing - zo nodig het delen van informatie met betrekking tot persoonlijke zaken die de opleidingsgroep aangaan zoals afwezigheid door ziekte, verjaardagen, promoties etc. Het generaal dagelijks rapport wordt voorgezeten door de opleider en bij diens afwezigheid door de plaatsvervangend opleider en/of de dienstdoende CCU cardioloog. Het generaal dagelijks rapport is van 08.00hr tot 08.30hr. De overdracht van de dienst door de dienstdoende AIOS cardiologie wordt in twee stukken verdeeld. Tijdens het generaal dagelijks rapport wordt de dienst kort overgedragen (grote lijnen), op de CCU wordt de dienst uitgebreid overgedragen aan de dagdienst (gedetailleerd). Take That Naar aanleiding van de dienst wordt door de dienstdoende AIOS een klinisch probleem ter discussie voorgelegd aan de aanwezigen bij het generaal dagelijks rapport. Clinical Case Op zowel de dinsdagmorgen als op de donderdagmorgen wordt een (poli-)klinische patiënt besproken, op de dinsdag door een AIOS cardiologie op de donderdag door een lid van de opleidingsgroep cardiologie. International Info Woensdagmorgen wordt door een AIOS cardiologie gestart met een referaat uit de belangrijkste recente engelstalige internationale tijdschriften. Critical Appraisal of a Topic Deze woensdagmorgen kan ook gebruikt worden voor een CAT (Critical Appraisal of a Topic). De CAT: naar aanleiding van een klinisch probleem wordt een adequate zoekvraag geformuleerd, gevolgd door een literatuur onderzoek. Bij dit literatuuronderzoek en het formuleren van conclusies worden Evidence Based Medicine (EBM) technieken toegepast. De resultaten van het eigen literatuur onderzoek worden toegelicht in een mondeling verslag door de AIOS cardiologie in de vorm van een referaat of microteaching. De resultaten van de CAT kunnen leiden tot (aanpassing van) locale protocollen t.a.v. patiëntenzorg. Competenties die hiermee beoordeeld kunnen worden zijn: kennis en wetenschap en communicatie. De CAT kan ook op andere momenten worden gepresenteerd tijdens de regionale refereeravonden. De CAT bestaat uit zeven vaste onderdelen: 1. Klinisch scenario, 2. Klinische vraag, 3. Literatuur Search, 4. Kritisch beoordelen artikel, 5. Evidence, 6. Commentaar: besluitvormingsproces EBM verwoorden, 7. Bottom line.
34
V.Onderwijs Cardiology Made Simple De vrijdagmorgen is gereserveerd voor het presenteren van een moeilijk cardiologisch probleem door een AIOS cardiologie met behulp van 1 dia, in het Engels, binnen 5 minuten. Door leden van de opleidingsgroep worden de volgende opleidingsmomenten verzorgd: -
Hartteam dagelijks hartteambespreking in aanwezigheid van een cardiothoracaal chirurg, interventie cardioloog en beeldvormend cardioloog; op vrijdagmiddag betreft dit een multidisciplinaire bespreking waar probleempatiënten worden besproken en waar zo nodig het team wordt uitgebreid met bijvoorbeeld een electrofysioloog
-
Klinische Patiëntenbespreking op de vrijdag wordt de multidisciplinaire hartteambespreking vooraf gegaan door een bespreking waarbij de AIOS cardiologie probleempatiënten uit de kliniek kunnen voorleggen aan het gehele team
-
Inzicht Interventiecardiologie op de 4e dinsdag van de maand wordt les gegeven over interventiecardiologie in de breedste zin van het word; op overige dinsdagen is ruimte voor intervisie bijeenkomsten en necrologiebesprekingen
-
Complicatiebespreking maandelijks op woensdagmiddag is er een complicatiebespreking
-
Elektrofysiologie Eenvoudig op de 1e, 2e, 3e donderdag van de maand wordt les gegeven over elektrofysiologie in de breedste zin van het word
-
Beeldende Beeldvorming elke woensdagmiddag wordt er binnen 1 maand alternerend les gegeven over echocardiografie (2x), MRI (1x) en CT/nucleaire (1x); deze middagen worden gecoördineerd door de 5e jaars AIOS cardiologie
-
door de week wordt dagelijks aan het eind van het generaal rapport door de dienstdoende cardioloog een KPB afgenomen bij een AIOS cardiologie (overdracht dienst, referaat, presentatie, etc.)
35
V.Onderwijs Het cursorisch onderwijs (zie ook modules) ziet er dan als volgt uit: MAANDTHEMA = RICHTLIJN o maandag 08.00-08.15 08.15-08.30 08.30-08.45 08.45-09.00 12.30o dinsdag 08.00-08.15 08.15-08.20 08.20-08.30 08.30-08.45 08.45-09.00 13.30 17.00-17.30 o woensdag 08.00-08.15 08.15-08.20 08.20-08.30 08.30-08.45 08.45-09.00 12.00-12.30 12.30 17.00-18.00 o donderdag 08.00-08.15 08.15-08.20 08.20-08.30 08.30-08.45 08.45-09.00 12.30-13.00 13.00 12.30-15.30 13.30 17.00-17.30 o vrijdag 08.00-08.15 08.15-08.20 08.20-08.30 08.30-08.45 08.45-09.00 12.30-
overdracht dienst (1) Take That KPB overdracht dienst (2) Hartteam Clinical Case overdracht dienst(1) Take That KPB overdracht dienst (2) Hartteam Inzicht Interventiecardiologie (4e vd maand) intervisie, necrologie International Info/ CAT overdracht dienst(1) Take That KPB overdracht dienst (2) Beeldende Beeldvorming Hartteam Complicatie bespreking (maandelijks) Clinical Case overdracht dienst(1) Take That KPB overdracht dienst (2) Meet the Expert (2e vd maand) Hartteam RICHTLIJNEN RATIO (4e vd maand) Hartteam Elektrofysiologie Eenvoudig (1,2,3e vd maand) Cardiology Made Simple overdracht dienst(1) Take That KPB overdracht dienst (2) Klinische Patiëntenbespreking/ Multidisciplinair Hartteam
36
V.Onderwijs In onderstaand overzicht wordt het disciplineoverstijgend onderwijs voor arts-assistenten in Medisch Spectrum Twente weergegeven: 1. Attitudetraining/klantgerichtheidstraining De training is er op gericht om de deelnemers bewust te maken van hun eigen attitude en gedrag in relaties met patiënten en collega’s. Na afloop kijkt u door een andere bril naar klantgerichtheid in uw eigen organisatie en hebt u concrete voornemens op zak. Op verzoek wordt deze training voor minimaal 8 deelnemers georganiseerd. Ook zijn de AIOS van harte welkom op onze klantgerichtheidstraining voor alle medewerkers MST. 2. Advanced Life Support Na afloop van de training is de cursist in staat ALS uit te voeren conform de in Medisch Spectrum Twente vigerende protocollen en afspraken. De training omvat twee dagen. 3. Basic Life Support en AED Na afloop van de training bent u in staat Basic Life Support uit te voeren conform de in Medisch Spectrum Twente vigerende protocollen en afspraken. De aanvullende training AED geeft inzicht in het gebruik van de AED en leert de cursist op welke wijze de AED moet worden ingezet. De cursus duurt 2,5 uur. 4. ECG’s: Herkennen en interpreteren In deze basiscursus leert u afwijkingen op ECG’s herkennen en te interpreteren. De cursus bestaat uit zowel een theoretisch als praktisch gedeelte. Deze cursus wordt op verzoek georganiseerd. In overleg kunnen ook specifieke onderwerpen worden behandeld. Minimaal 8 cursisten. 5. Hechtcursus Drie tot vier keer per jaar wordt de basiscursus Hechten georganiseerd. Deze onderwijssessie duurt 2 uur en bestaat uit een theoretisch en praktisch gedeelte. 6. Intervisiebijeenkomsten AIOS kunnen zich inschrijven voor intervisiebijeenkomsten o.l.v. onze klinisch psychologe mw. M. van Hout. Doel van deze intervisie is het ondersteunen van de AIOS in het omgaan met 'lastige zaken' uit de opleidingspraktijk. Dit zijn bijvoorbeeld: emoties van patiënten en of familie rond ziekte en sterven, het omgaan met eigen emoties, slecht nieuwsgesprekken, steun verlenen of conflicten hanteren. 7. Necrologiebijeenkomsten Iedere 4e dinsdag van de maand van 17.00-18.00 uur, locatie Spectrumzaal Haaksbergerstraat, wordt er een ziekenhuisbrede necrologiebespreking gehouden. Doel van de bijeenkomst is om door middel van casuïstiekbesprekingen van overleden patiënten een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van de medisch specialistische zorg. Inschrijven in niet nodig. 8. Systematische Benadering van Medische Spoedsituaties (SBMS) Het herkennen en behandelen van acuut zieke patiënten is van levensbelang. Een gestructureerde benadering leidt tot adequate zorg en is veilig voor de patiënt. De SBMS
37
V.Onderwijs cursus is een competentiegerichte training in de systematische benadering van medische spoedsituaties. Deze cursus wordt in samenwerking met de Universiteit Twente gedaan. De SBMS richt zich op de beschouwende vakken: interne geneeskunde, maag-darm-lever, longgeneeskunde en neurologie. Aanmeldingen verlopen via bureau aios. 9. Stellen van obductie- en donatievraag aan nabestaanden Medewerkers die direct betrokken zijn bij de patiëntenzorg ervaren vaak een grote emotionele barrière tussen enerzijds het leveren van een maximale inspanning om het leven te redden en anderzijds direct na overlijden de vraag te stellen naar obductie of donatie van organen of weefsels. Na deze scholing kent u de regels en procedures rond donatie en obductie en leert u zo goed mogelijk het stellen van de donatie/obductievraag. 10. Teach the Teacher voor AIOS Het Teach the Teacher programma richt zich op het versterken en verbeteren van het didactisch handelen. De cursus richt zich op het verbeteren van uw doceervaardigheden door inzicht te geven in de leerprocessen bij volwassenen en door veel te oefenen in het lesgeven. Cursus bestaat uit 2 dagen. Aanmeldingen verlopen via bureau aios. 11.Thoraxfoto’s beoordelen Deze basiscursus wordt aangeboden door de radiologen in ons ziekenhuis waarbij u leert afwijkingen op Thoraxfoto’s te herkennen en interpreteren. Deze cursus wordt op verzoek georganiseerd. In overleg kunnen ook specifieke onderwerpen worden behandeld. Minimaal 8 cursisten. 12. Van Lijf-besprekingen Iedere vrijdagmiddag van 12.30-13.30 uur in Ariënszaal 1 vindt er een klinische presentatie vanuit de interne vakken plaats. Het betreft een traditie van meer dan drie decennia, vernoemd naar de initiatiefnemer, de internist Hans van Lijf. Inschrijven is niet nodig. 13. Voorbehouden handelingen Medewerkers kunnen de voorbehouden handelingen oefenen onder begeleiding van de in Medisch Spectrum Twente vigerende protocollen en afspraken. De volgende Voorbehouden Handelingen kunnen worden geoefend: Inbrengen perifere canule Aanprikken Port a cath Intraveneus toedienen van geneesmiddelen bolus bij waaknaald Intraveneus toedienen van geneesmiddelen bolus bij lopend infuus Intraveneus toedienen van geneesmiddelen zij-infuus Intraveneus toedienen van geneesmiddelen met spuitpomp Verwijderen epiduraal katheter Verwijderen centraal veneuze katheter
38
V.Onderwijs 14. Wenckebach instituut UMCG Als affiliatieziekenhuis kunnen wij gebruik maken van onderstaande disciplineoverstijgende cursussen van het Wenckebach Instituut. Het gaat om de volgende onderwerpen: 1. Communicatie en samenwerking 2. Juridische kaders en regelgeving in de gezondheidszorg 3. Bestuurlijk en financieel management eigen praktijk of maatschap 4. Verdiepingscursus communicatie met patiënten en collega’s; multidisciplinair denken en samenwerken (maatwerk) 5. Evidence based medicine 6. Reflectie en medische ethiek 7. Chirurgische basisvaardigheden 8. Het voeren van slecht nieuwsgesprekken; omgaan met conflicten en agressie 9. Statistiek en methodologie (SPSS) 10. Timemanagement 11. Teach the Teacher voor aios 15. Wetenschapsscholing (epidemiologie, statistiek en methodologie) De onderstaande cursusonderdelen worden aangeboden in een logische volgorde, zoals een onderzoeker de hindernissen achtereenvolgens tegenkomt: bedenken van de studievraag, kiezen van een studieontwerp, schrijven van het protocol, uitvoering van de studie, data analyse en presentatie van de onderzoeksgegevens. Cursus 1: Zoeken en interpreteren van literatuur Opzoeken literatuur met Pubmed + gebruik Reference Manager 2 uur Kritisch lezen van literatuur 1 uur Cursus 2: Keuze van onderzoeksdesign Diagnostische tests en screening 1 uur Risicofactoren en ziekte 1 uur Gerandomiseerde klinische trials 1 uur Cursus 3: METC workshop 2 uur Cursus 4: Datamanagement + dataverwerking Ontwerpen van een databestand in Access 1 uur Queries in Access 1 uur Ontwerpen van formulieren in Access 1 uur Cursus 5: Data analyseren Vergelijken van 2 groepen, continue variabelen. t-test, Wilcoxon 1 uur test Vergelijken van 2 groepen, discrete variabelen. Chi2 toets 1 uur Vergelijken van 2 continue variabelen. Correlatie & regressie 1 uur Overlevingsduur analyse. Kaplan Meier curves 1 uur Vergelijken van > 2 groepen, continue variabelen. ANOVA, 1 uur Kruskall-Wallis Multiple lineaire regressie 1 uur Multiple logistische regressie 1 uur Multivariate overlevingsduuranalyse (Cox Regressie) 1 uur Inleiding repeated measurements analyse 1 uur Computerpracticum SPSS (workshop) 4 uur Cursus 6: PowerPoint (workshop) 2 uur 39
V.Onderwijs Ook is het mogelijk om individuele ondersteuning van onze klinisch epidemiologen, prof. dr. dhr. J. van der Palen en mw. dr. M. Brusse-Keizer, te verkrijgen. Hiervoor kunt u contact opnemen met het Instituut voor Wetenschappelijk onderzoek: tel. (053) 487 20 25 / email: j.vanderpalen@mst.nl) 16. Yellow Belt training voor arts-assistenten Stellen wij de patiënt echt centraal? Hoe kunnen wij de zorg voordurend verbeteren? Het Samen Slimmer Systeem (3S) is een MST-programma met als belangrijkste doel om onze patiënten steeds betere, maar vooral gebruik van het gedachtegoed en de methodes van 'Lean' om processen te optimaliseren. De bijeenkomst duurt 4,5 uur. Datum in overleg. 17. Ziekenhuisbestuurstage Sinds 2008 wordt in ons ziekenhuis de stage ziekenhuisbestuur voor de co-assistenten en AIOS aangeboden. De co-assistent of AIOS heeft de mogelijkheid één week met de leden van de Raad van Bestuur mee te lopen om inzicht te verkrijgen in de besluitvormingsprocessen van ons ziekenhuis. Aan de hand van de agenda-items van die week loopt de co-assistent of AIOS mee met een bestuurslid, bijvoorbeeld het bijwonen van een vergadering met het Medisch Stafbestuur. Algemene vragen Voor vragen en/of opmerkingen kunt u contact opnemen met bureau aios. Bureau aios / tel. (053) 4872261 / grip 1972 / bureau-aios@mst.nl Heeft u ideeën voor onderwerpen, laat het ons weten!
40
VI.Wetenschap Wetenschappelijk onderzoek vormt een belangrijk onderdeel van de opleiding cardiologie binnen de afdeling cardiologie van Medisch Spectrum Twente. Enerzijds wordt oorspronkelijk onderzoek uitgevoerd en anderzijds wordt “ contractresearch” (vaak via de WCN) verricht, beiden onder de vlag van de “ CardioResearch Enschede” BV (CRE). In het kader van bovenstaande is cardioloog von Birgelen aangesteld als bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Twente te Enschede. Voor de AIOS cardiologie bestaat voldoende mogelijkheid om te participeren in het wetenschappelijke onderzoek. Gedurende de opleiding wordt in ieder geval het volgende van de AIOS cardiologie verwacht: - minimaal 1x eigen publicatie in toonaangevend cardiologisch tijdschrift - minimaal 1x presentatie op (inter-)nationaal congres (oral of poster) - jaarlijks bezoek aan vergadering/bijeenkomst NVVC - minimaal 1x CVOI symposium Tour d’horizon - minimaal 1x CVOI Academy (deelname buitenlands congres) Binnen de opleidingsgroep draagt cardioloog von Birgelen er zorg voor dat de AIOS cardiologie aan bovenstaande opleidingseisen voldoen.
41
VII.Individueel Opleidingsplan (= POP = persoonlijk opleidingsplan) Het individuele opleidingsplan is een document waarin de afspraken m.b.t. persoonlijke leerdoelen vastgelegd zijn die AIOS en opleider maken op basis van de ambitie, leerwensen en de voortgang van de AIOS, en maakt deel uit van het portfolio. Het bij de MSRC/RGS ingediende opleidingsschema is de basis van het IOP. Het IOP richt zich op de toekomst waarbij de planningshorizon zowel de korte (weken, maanden) als de lange termijn (jaren) kan betreffen. Het IOP is maatwerk voor de individuele AIOS. Het IOP is een “groeidocument”. Bij het eerste gesprek bij aanvang van de opleiding zal het IOP bestaan uit het opleidingsschema, de relevante ervaring van de AIOS en een overzicht van eventuele vrijstellingen. Na ieder gesprek (aanvangs- voortgangs- of eindgesprek van opleidingsonderdelen, voortgangsgesprek of op indicatie) kan het IOP zo nodig worden ingevuld/aangevuld met specifieke leerdoelen van de AIOS, inclusief afspraken hoe die leerdoelen bereikt moeten worden en wanneer zij geëvalueerd worden. Na het eerste gesprek kijkt de AIOS bij ieder vervolggesprek gestructureerd terug op zijn functioneren in de voorafgaande periode, met specifieke aandacht voor de ontwikkeling van de verschillende competenties. Informatiebronnen hiervoor kunnen zijn - maar hoeven niet beperkt te blijven tot - KPB’s, OSATS, MSF, presentaties, cursussen, zelfreflectie etc. De aios en opleider passen op basis hiervan het bestaande IOP (zo nodig) aan en maken samen nieuwe afspraken over de gewenste leerdoelen. Het IOP kan in het 1ste opleidingsjaar per kwartaal worden aangepast (gekoppeld aan voortgangsgesprekken). In latere jaren kan dit over een langere periode worden gedaan, afhankelijk van de ontwikkeling van de AIOS en het opleidingsschema. Er is gelet op de diversiteit aan medisch specialistische vervolgopleidingen en de daarbij behorende opleidingsschema’s afgezien van het maken van een verplicht format/formulier voor het IOP. Opleider en AIOS dienen er voor te zorgen dat bovengenoemde elementen en systematiek herkenbaar terug te vinden zijn in het IOP en hebben de vrijheid dit naar eigen inzicht vorm te geven.
42
VIII.Toetsing en beoordeling TOETSMATRIX
Jaar 1
Jaar 2
Jaar 3
Jaar 4
Jaar 5
Jaar 6
TOETSING (KPB*) Kliniek - OSCE** - modelbrief - statusbeoord.
2x 3x 3x
2x 3x 3x
2x 3x 3x
2x 3x 3x
2x 3x 3x
2x 3x 3x
Presentaties - klinisch - overdracht
1x 3x
1x 3x
1x 3x
1x 3x
1x 3x
1x 3x
- OSATS***
-
-
5x
5x
5x
-
Referaat - CAT****
2x
2x
2x
2x
2x
2x
BEOORDELING - voortgang
4x
2x
2x
1x
1x
1x
- geschiktheid
1x
1x
1x
1x
1x
-
- eind
-
-
-
-
-
1x
* = Korte Praktijk Beoordeling ** = Objective Structured Clinical Evaluation = per stage m.u.v. stage beeldvorming, invasieve cardiologie, elektrofysiologie *** = Objective Structured Assessment of Technical Skills = per stage beeldvorming, invasieve cardiologie, elektrofysiologie **** = Critical Appraisal of Topic
43
VIII. Toetsing en beoordeling Toetsing In het Kaderbesluit CCMS is bepaald dat er per opleidingsjaar het volgende verplicht is: a. minimaal 10 Korte Praktijk Beoordelingen (KPB) b. minimaal 2 Critical Appraisel of a Topic (CAT) c. toetsing De combinatie van het Kaderbesluit CCMS en het Landelijke Opleidingsplan Cardiologie heeft geleid tot de volgende constructie binnen de afdeling cardiologie van Medisch Spectrum Twente: Guideline Guided Education (zie ook boven), een onderwijsschema waarbij binnen de 4 jarige opleiding elke 2 jaar de NVVC richtlijnen, de cardiologische thema’s en het ESC boek aan bod komen. Zoals al eerder vermeld staat al het onderwijs in het teken van de RICHTLIJN MAAND. Naast het onderwijs is dat ook het geval voor de toetsing. Is bijvoorbeeld de richtlijn hypertensie dan zal het onderwijs (referaten, klinische les, Cardiology made Simple, etc.) over hypertensie gaan en zullen gedurende de verschillende stages in die maand, oa ook de KPB’s daar zoveel mogelijk betrekking op hebben. Alle vormen van toetsing worden ondergebracht in het digitale portfolio van de AIOS cardiologie (VREST) onder een KPB. Het initiatief voor een KPB kan zowel door AIOS als door de opleider /supervisor worden genomen. Per KPB wordt over een beperkt aantal (max. 3) competenties feedback gegeven. Alle leden van de opleidingsgroep kunnen de KPB’s invullen. Na elke ochtendrapport wordt een KPB afgenomen bij een AIOS, indien van toepassing. Per opleidingsjaar cardiologie gaat het dan om de volgende KPB’s: - Kliniek o 2x OSCE per stage m.u.v. stages beeldvorming, invasieve cardiologie, elektrofysiologie o 3x modelbrief o 3x statusbeoordeling - Presentaties o 1x klinische presentatie o 3x overdracht - Beeldvorming o 5x OSATS - Invasieve cardiologie o 5x OSATS - Elektrofysiologie o 5x OSATS - Referaat o 2x CAT (OSCE= Objective Structured Clinical Evaluation; OSATS = Objective Structured Assessment of Technical Skills; CAT=Critical Appraisal of Topic)
44
VIII. Toetsing en beoordeling Toetsing Voorbeelden van toetsing dmv KPB (korte praktijk beoordeling) waarbij gebruik gemaakt kan worden van STAR(R) (situatie, taak, actie, resultaat, reflectie): 3e jaars - supervisie van AIOS tijdens grote visite: statusbespreking, samenwerking met verpleegkundigen, bedside teaching, communicatie met de patiënt, beleidbepaling - competenties: medisch handelen, communicatie 4e jaars - supervisie van AIOS tijdens uitvoeren van TEE (slokdarmecho): voorbespreken, communicatie met patiënt en laborant, technische uitvoering TEE, nabespreking - competenties: medisch handelen, samenwerking 5e jaars - supervisie van AIOS bij uitvoeren van een CAT: voorbespreken, presentatie doornemen, presentatie beoordelen - competenties: kennis en wetenschap, communicatie 6e jaars - supervisie van AIOS bij een klacht van een patiënt: voorbespreken, ondersteunen, begeleiden, nabespreken - competenties: maatschappelijk handelen, communicatie 6e jaars - supervisie van een AIOS bij supervisie van een jongerejaars AIOS tijdens grote visite - competenties: organisatie, professionaliteit
45
VIII.Toetsing en beoordeling Beoordeling De AIOS wordt beoordeeld in: - een voortgangsgesprek op de voortgang in zijn ontwikkeling - de jaarlijkse beoordeling of hij geschikt en in staat is de opleiding voort te zetten - de eindbeoordeling op de geschiktheid het medisch specialisme waarvoor hij wordt opgeleid zelfstandig en naar behoren uit te oefenen. In het kader van een geïntensiveerd begeleidingstraject als bedoeld in artikel B.22., is de opleider gerechtigd tot het vaststellen van een additioneel beoordelingsmoment. Een beoordeling als bedoeld in het eerste lid wordt vastgelegd op een door de MSRC vastgesteld formulier, wordt door de opleider met de AIOS besproken en maakt onderdeel uit van het portfolio. Het voortgangsgesprek Tijdens de opleiding vinden gesprekken plaats tussen de opleider en de AIOS over de voortgang in de ontwikkeling van de aios. De opleider ziet er op toe dat deze gesprekken worden georganiseerd en tijdig plaatsvinden. Het aantal respectievelijk het moment waarop de voortgangsgesprekken worden gehouden is: - in het eerste opleidingsjaar tenminste vier, minstens één per kwartaal - in het tweede en derde opleidingsjaar tenminste twee, minstens één per half jaar - in de opleidingsjaren daarna tot het einde van de opleiding tenminste één per opleidingsjaar, waarbij geldt dat een voortgangsgesprek tenminste drie maanden voor het einde van elk opleidingsjaar wordt gehouden. Een voortgangsgesprek kan aanleiding geven het individueel opleidingsplan bij te stellen en kan leiden tot een geïntensiveerd begeleidingstraject. De opleider ziet er op toe dat van een voortgangsgesprek een schriftelijk verslag wordt gemaakt dat zowel door de opleider als de AIOS wordt ondertekend. Het originele verslag van het voortgangsgesprek wordt door de AIOS aan het portfolio toegevoegd. De opleider bewaart een kopie van dit verslag. Jaarlijkse geschiktheidsbeoordeling Tijdens de opleiding vinden beoordelingsgesprekken plaats tussen de opleider en de aios over de geschiktheid van de aios. De opleider ziet er op toe dat deze gesprekken worden georganiseerd en tijdig plaatsvinden. De geschiktheidsbeoordeling vindt plaats aan het eind van elk opleidingsjaar, dwz. in ieder geval binnen een maand nadat de AIOS (een equivalent van) twaalf maanden opleiding heeft gevolgd. Dit geldt niet voor het laatste opleidingsjaar waarin een eindbeoordeling als bedoeld in artikel B.16. plaatsvindt. Voorafgaand aan de geschiktheidsbeoordeling heeft de opleider de leden van de opleidingsgroep waarvan de opleider deel uitmaakt, geraadpleegd. De opleider ziet er op toe dat van een geschiktheidsbeoordeling een schriftelijk verslag wordt gemaakt dat zowel door de opleider als de AIOS wordt ondertekend. Het originele verslag van de geschiktheidsbeoordeling wordt door de aios aan het portfolio toegevoegd. Een kopie van het verslag wordt door de opleider bewaard. Bij een samengestelde opleiding wordt de geschiktheidsbeoordeling door de opleider die de AIOS begeleidt tijdens het deel van de opleiding in het andere medisch specialisme, ter kennis gebracht van de opleider die de aios begeleidt tijdens het deel van de opleiding in het eigenlijk gekozen medisch specialisme. In het geval de opleider de AIOS geschikt en in staat acht de opleiding voort te zetten, besluit hij tot voortzetting van de opleiding. In het geval de opleider twijfelt over de geschiktheid van de 46
VIII.Toetsing en beoordeling AIOS de opleiding voort te zetten, kan hij besluiten tot een geïntensiveerd begeleidingstraject als bedoeld in artikel B.22. Naast de in het tweede lid genoemde beoordelingsmomenten kan tussentijds en op indicatie van de opleider in het kader van een geïntensiveerd begeleidingstraject als bedoeld in artikel B.22. een extra geschiktheidsbeoordeling plaatsvinden. In het geval de opleider de AIOS niet geschikt en niet in staat acht de opleiding voort te zetten, besluit hij tot beëindiging van de opleiding. De opleider brengt de aios en de RGS schriftelijk op de hoogte van zijn besluit alsmede van de datum waarop de opleiding wordt beëindigd. Besluit de opleider tot verlenging of beëindiging van de opleiding, dan wijst hij de aios op de geschillenprocedure. Eindbeoordeling Ten hoogste drie maanden voor het beoogde einde van de opleiding vindt een beoordelingsgesprek plaats tussen de opleider en de AIOS of de AIOS geschikt en in staat wordt geacht het medisch specialisme waarvoor hij is opgeleid zelfstandig en naar behoren uit te oefenen nadat de opleiding is beëindigd. De opleider ziet er op toe dat dit gesprek wordt georganiseerd en tijdig plaatsvindt. In het geval de opleider de AIOS geschikt en in staat acht het medisch specialisme waarvoor hij is opgeleid zelfstandig en naar behoren uit te oefenen nadat de opleiding is beëindigd, besluit hij tot voortzetting van de opleiding tot het moment waarop de opleiding eindigt en geeft hij aan de AIOS en de RGS een schriftelijke verklaring af op een daartoe door de RGS vastgesteld formulier, inhoudende dat de AIOS op de einddatum van de opleiding aan alle opleidingseisen voldoet. In het geval de opleider twijfelt over de geschiktheid van de AIOS de opleiding op de beoogde einddatum met goed gevolg af te ronden, kan hij besluiten tot een geïntensiveerd begeleidingstraject als bedoeld in artikel B.22. In het geval de opleider de AIOS niet geschikt en niet in staat acht het medisch specialisme waarvoor hij is opgeleid zelfstandig en naar behoren uit te oefenen nadat de opleiding is beëindigd, besluit hij tot beëindiging van de opleiding per beoogde einddatum en geeft hij aan de AIOS en de RGS een schriftelijke verklaring af op een daartoe door de RGS vastgesteld formulier, inhoudende dat de AIOS op de einddatum van de opleiding niet aan alle opleidingseisen voldoet. De verklaring, bedoeld in het derde of vijfde lid, wordt afgegeven door de opleider (oordelend opleider): - die is erkend voor het verzorgen van een opleidingsduur van tenminste twee jaar - onder wiens verantwoordelijkheid de aios het langstdurende gedeelte van zijn opleiding volgde - die door middel van het formulier, bedoeld in het derde resp. vijfde lid, verklaart dat het portfolio van de betreffende aios volledig en juist is. Besluit de opleider tot verlenging of beëindiging van de opleiding, dan wijst hij de AIOS op de geschillenprocedure. In afwijking van het zesde lid kunnen de bij de betreffende opleiding betrokken opleiders in onderling overleg afspreken dat een andere opleider dan genoemd in het zesde lid, met goedkeuring van de RGS, de verklaring, bedoeld in het derde of vijfde lid, afgeeft.
47