duurzaamheid • bouwen in de zorg • het Deventer Ziekenhuis • Medisch Spectrum Twente Marien Breedijk projectmanager
MST
Spelregels bouw tot 2005 • VWS bepaalt grootte en budget • Het adagium is aanbodsturing • Bouwcollege bepaalt bouwnormen en beoordeelt plannen • De opdrachtgever maximaliseert grootte en budget • De vergunning rondt het systeem af – geen risico op huisvestingslasten
het nieuwe ziekenhuis (1) anno 2005
• De WTZi – Sturing op toelating – Sinds 2003 zijn ZBC’s mogelijk – Van aanbodsturing naar gereguleerde marktwerking – Meer verantwoordelijkheid ‘in het veld’
het nieuwe ziekenhuis (2) (anno 2005) • DBC’s • Concurrentie • Introductie van het Bsegment • Het bouwregime wordt afgeschaft • Het Bouwcollege verdwijnt 31-12-2009 • Succesfactor: – Van: kennis van de regelgeving – Naar: kennis van de markt
Bouwen in de nieuwe context • Het belang van een businessplan, gebaseerd op een stategische visie • Van maximalisatie naar optimalisatie van vierkante metergebruik • Van zekerheden naar risico’s (en kansen) • Van Cbz naar kapitaalmarkt
de consument • Als poliskoper: – de polis kan niet goedkoop genoeg zijn – wil wel 85 worden i.p.v. 75, maar het mag niet meer kosten
• Als patient: – het kan nooit duur genoeg zijn – kiest voor verzekeraar die alles betaalt en het ziekenhuis in de buurt – weet nog te weinig over prijs/kwaliteit – heeft dus nog weinig te kiezen
het ziekenhuis • Prioriteiten: – – – –
Leveren van goede zorg (en wil aan de vraag voldoen) Een veilig gebouw voor patient en medewerker Kosten-effectiviteit Duurzaamheid
het nieuwe Deventer Ziekenhuis ingebruikname september 2008 1 Naar beddennorm van 2 ‰ 2 Flexibiliteit als uitgangspunt voor het ontwerp 3 Versterking van de regionale zorgketen
het verzorgingsgebied van het Deventer Ziekenhuis (2008) - adherentiegebied 184.000 - 2.000 medewerkers (1569 fte) - budget € 132 miljoen - 378 bedden - 18.984 opnames (5,3 dgn.) - 20.305 dagbehandelingen - 288.000 polikliniekbezoeken
ISALA
ZG TWENTE GELRE
DZ MST GELRE Zutphen
Duurzaam Bouwen, thema’s • Energiebesparing en besparing op fossiele brandstoffen • • • • • • • • • •
Binnenklimaat Waterbesparing Arbo / ergonomie Flexibiliteit Veiligheid Logistiek en transport Afvalpreventie Duurzame materialen Verkeer en vervoer Buitenruimte
Trias Energetica: - minimaliseren energieverlies - energieterugwinning - gebruik van duurzame energiebronnen
Energietechniek DZ • Koude warmte opslag in de bodem • Vrije koeling direct uit de WKO installatie (10°C – 12°C) • Warmtepompen (COP: 4,5 tot 5,2) • HR pieklastketels • Terugwinning van warmte en koude • All air klimaatsysteem
Pieklastdiagram
een duurzaam gebouw waterbeheer
een duurzaam gebouw • Deventer Ziekenhuis demonstratieproject van EU • Besparing ruim 45% t.o.v. gemiddelde van de ziekenhuizen, gebouwd in de laatste 10 jaren • Terugverdientijd: max. 5 jaar • 6de energiearme gebouw van Nederland (2005) • Milieu-index = 212
Duurzaamheid Medisch Spectrum Twente
MST Topklinisch ziekenhuis Opleidingsziekenhuis 5 locaties: Enschede (2), Oldenzaal, Haaksbergen en Losser Adherentiegebied: 280.000 - 4.000 medewerkers (2800 fte) - budget € 300 miljoen - 670 bedden (in Enschede en Oldenzaal) - 30.000 opnames - 27.000 dagbehandelingen - 500.000 polikliniekbezoeken
Herstructurering vastgoed MST • Gebouwen en techniek zijn aan vervanging toe • Organisatie en gebouwen zijn uit elkaar gegroeid • Verlaging exploitatiekosten • Patiëntgerichter werken; themaziekenhuis Enschede / short-stay in Oldenzaal
Nieuwbouwplan op hoofdlijnen • • • • • •
80.000 m² nieuwbouw op locatie Haaksbergerstraat Nieuwere gebouwen blijven staan (28.000 m²) Renovatie en nieuwbouw in Oldenzaal Parkeren patiënten / bezoekers: Van Heek garage Parkeren medewerkers: parkeergarage MST Ariënsplein komt vrij voor herbestemming
Innovatie • Menselijke maat: kleinschaligheid binnen groot ziekenhuis: themagebieden (nu reeds: Thoraxcentrum, Vrouw Kind Centrum) • Patiënt vindt alle voorzieningen bij elkaar in themagebied • Healing environment • Uitsluitend één-beds kamers in de kliniek • Moderne techniek en energiezuinig
Duurzaam Bouwen, thema’s • Energiebesparing en besparing op fossiele brandstoffen • Binnenklimaat • • • • • • • • •
Waterbesparing Arbo / ergonomie Flexibiliteit Veiligheid Logistiek en transport Afvalpreventie Duurzame materialen Verkeer en vervoer Buitenruimte
het stolp concept betonkernactivering WKK met hoog rendement warmte koude opslag actief dak (zonne energie) warmte via Essent (vuilverbranding)
HET STOLPCONCEPT
VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT 1. 5.000 m2
EXTRA GEBOUWOPPERVLAK
VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT 1. 5.000 m2 EXTRA GEBOUWOPPERVLAK 2. 25% MINDER VERLIESGEVEND OPPERVLAK
VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT 1. 5.000 m2 EXTRA GEBOUWOPPERVLAK 2. 25% MINDER VERLIESGEVEND OPPERVLAK 4. FUNCTIONEEL VOORDEEL
VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT 1. 5.000 m2 EXTRA GEBOUWOPPERVLAK 2. 25% MINDER VERLIESGEVEND OPPERVLAK 4. FUNCTIONEEL VOORDEEL 5. MEER DYNAMIEK IN GEBOUW
VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT 1. 5.000 m2 EXTRA GEBOUWOPPERVLAK 2. 25% MINDER VERLIESGEVEND OPPERVLAK 4. FUNCTIONEEL VOORDEEL 5. MEER DYNAMIEK IN GEBOUW 6. BUFFERRUIMTE (energiebesparende stolp)
WINTER (atrium vormt warme schil om gebouw)
ZOMER (atrium vormt koele schil om gebouw)
VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT 1. 5.000 m2 EXTRA GEBOUWOPPERVLAK 2. 10000 m2 KLEINER VERLIESGEVEND OPPERVLAK 4. FUNCTIONEEL VOORDEEL 5. MEER DYNAMIEK IN GEBOUW 6. BUFFERRUIMTE 8. TE OPENEN RAMEN (geluid, regen, wind, temperatuur)
HAALBAARHEIDSSTUDIE (nadeel van het stolpconcept …)
< VERSUS >
TERUG VERDIENTIJD VERDIENSTEN OP TERMIJN
Betonkernactivering in combinatie met ventilatiesysteem
1. TRADITIONEEL
2.
BETONKERNACTIVERING
3.
KOPPELING SYSTEMEN
Gezonde leefomgeving SYSTEEM: - Betonkernactivering - Stralingspaneel - Luchttemperatuur
VERSCHIL IN BELEVING DOOR: - Positie / houding - Activiteit - Kleding
Gezonde leefomgeving / duurzaamheid VOORDELEN PATIËNTENKAMER CONCEPT: - Reductie luchttoevoer - Reductie energieverbruik voor verwarmen, koelen en ventileren - Temperatuur gericht regelbaar - Beter werkklimaat
Bodemopslag
Zeer schone techniek Lagere exploitatiekosten (op termijn !)
Minder afhankelijk van externe energiebronnen Duurzaam
Warmte koude opslag
Wintersituatie
Zomersituatie
Warmte koude opslag haalbaarheidsonderzoek
• onderzoek geschiktheid bodem; proefboring • berekening beschikbare capaciteit • financiering
Zonne energie • • • •
Zonlicht panelen (photovoltaïse cellen) Zonnecollectoren (zonnewarmte) Combipanelen (PV + zonnewarmte) Triple solar systeemdak
WKO gecombineerd met triple solar systeem Zon inval zuidzijde
warmte of koude laden in de bronnen
Inkoop warmte van Essent • • • •
Geen extra conventionele ketels of WKK Vergroting haalbaarheid warmtenetwerk Back-up voor eigen systemen Milieu eisen ziekenhuislocatie
Investeringen • basisinstallaties maken deel uit van het nieuwbouwbudget • investeren in duurzaamheid betekent extra investeringen (voorfinancieren) • (hoge mate van) duurzaamheid haalbaar maken door externe financiering en subsidies
Conclusies (1) • Duurzaam gebouw is belangrijke doelstelling van MST • Rapport over energievoorziening afgerond • Investeringsruimte gelimiteerd in financieringsarrangement • Haalbaarheid mede afhankelijk van subsidie • Verlaging exploitatiekosten geeft meer ruimte in de zorg
Conclusies (2) • Maak Dubo onderdeel van PvE • Integraal ontwerpen beperkt DuBo meerkosten • DuBo verhoogt vastgoedwaarde • Een sterke trekker is noodzakelijk • Het tij moet gunstig zijn
dank voor uw aandacht Duurzaam bouwen is ook leuk om te doen !!
Medisch Spectrum Twente
41
