28/03/2014
Opleiding totaalstation
Verloop van de dag • Verwelkoming • Theoretische benadering: – Ontstaan totaalstation – Algemene werking – Toepassingen
Inhoud • • • •
– Standplaatsbepaling – Opmeten site – Architectuurmeting – Uitzetten
• Benodigdheden • Algemene werking + concreet voor TS415
Lieselot Christiaen
VTI BRUGGE
Ontstaan en evolutie • • • •
1960 à eerste afstandsmeters (afzonderlijk) 1971 à 1e geïntegreerd systeem (Zeiss) Jaren 80 à veldgeheugens Jaren 90 à intern geheugen via kleine geheugenkaartjes • Eind jaren 90: ATR-functie (automatic target recognition) à one-man-station • Integratie van GPS-toestellen
• • • •
Lunch Aanpak opzetten labo’s Uitlezen en uploaden van gegevens Mogelijkheid tot vragen
• Aandachtspunten en meest voorkomende fouten
Ontstaan en evolutie • Grafische veldboeken • Automatisch meten via laserscanning
Ontstaan totaalstation Toepassingen Algemene werking van een TS Werkingsprocedure
Inhoud • • • •
Ontstaan totaalstation Toepassingen Algemene werking van een TS Werkingsprocedure – Standplaatsbepaling – Opmeten site – Architectuurmeting – Uitzetten
• Aandachtspunten en meest voorkomende fouten
1
28/03/2014
Bepalen van grenzen, oppervlakken, erfdienstbaarheden,…
Bepalen van grenzen, oppervlakken, erfdienstbaarheden,… • Benodigdheden: – Een nauwkeurig toestel • Hoeknwk: 1” (0,3 mgon) • Afstandsnwk: 1 mm + 1.5 ppm
TS415: 5” TS415: 3mm + 2ppm
– Extra stelschroevenblokken voor spiegels – Rond Prisma of 360° prisma op valstok – Meetnagels / piketten / ... – AutoCAD of ander verwerkingsprogramma – GPS of gekende punten
Bewaken van de stabiliteit van historische gebouwen
Uitzetten van punten, assen, tracé’s… Maatvoering begeleiden van bruggen, torens en tunnels…
Inplanten van pijpleidingen, kaaimuren, windmolens…
2
28/03/2014
Uitzetten van punten, assen, tracé’s…
Maken van wegontwerpen
• Benodigdheden: – Toestelnauwkeurigheid afhankelijk van werf • Hoeknwk TS415: 5” (1,5 mgon) • Afstandsnwk TS415: 3 mm + 2 ppm
– Extra stelschroevenblokken voor spiegels – Rond Prisma of 360° prisma op valstok – Meetnagels / piketten / ... – AutoCAD of ander verwerkingsprogramma – Coördinaten uit te zetten punten (intern/extern) – GPS of gekende punten
Uitzetten van punten, assen, tracé’s…
GPS-metingen
Coderen • Per punt metadata toevoegen à verwerking
• Benodigdheden: – Toestelnauwkeurigheid afhankelijk van werf • Hoeknwk TS415: 5” (1,5 mgon) • Afstandsnwk TS415: 3 mm + 2 ppm
– Extra stelschroevenblokken voor spiegels – Rond Prisma of 360° prisma op valstok – (GPS of gekende punten) – Codering – AutoCAD of ander verwerkingsprogramma
3
28/03/2014
Coderen • Per punt metadata toevoegen à verwerking
Historische gebouwen opmeten
Inhoud • • • • •
Ontstaan totaalstation Toepassingen Algemene werking van een TS Hoe ga je van start Wat zijn de mogelijkheden van de TS415? – Standplaatsbepaling m.b.v. totaalstation – Inmeten en uitzetten m.b.v. totaalstation – Aandachtspunten en meest voorkomende fouten
Algemene werking totaalstation • Hoekmetingen: – 360° Horizontaal – Verticale hoeken (t.o.v. zenit)
• Afstandsmetingen
Algemene werking totaalstation • Je zet de verticale as perfect pas • Verticale (1e) as staat na kalibratie loodrecht op de horizontale as of 2e as • Je kijkt door het vizier volgens de vizierlijn (Fouten elimineren à meten in doorslag, gemiddelde nemen)
– Metingen tot 1 km! (in theorie)
à Coördinaten
4
28/03/2014
Algemene werking totaalstation
Algemene werking totaalstation
Algemene werking totaalstation EDM (electronic distance measurement)
ZRPNT = ZSTPL + HT – HT + SD.cos(VA)
Phase shift based = fasegestuurd – Lager bereik – Nauwkeurigheid afh.v. afstand
TOF (time-of-flight) = pulsgestuurd Kan verder meten Nauwkeurigheid niet afh. v. afstand
EA = E0 + SD sin(V) sin(H) à x-coördinaat NA = N0 + SD sin(V) cos(H) à y-coördinaat ZA = Z0 + SD cos(V) + HT – HR à z-coördinaat
Specificaties TS415
Specificaties TS415
Opstellen totaalstation Verschillende mogelijkheden 1. Toestel boven gekend punt en spiegel boven gekend punt (coördinaten lokaal of globaal) 2. Toestel staat willekeurig (vrij) op en je meet naar 2 op voorhand gekende punten. Na het ingeven van deze coördinaten meet je in gekend co-stelsel 3. Vrije opstelling, 2 gemeten punten later met GPS inmeten en meting ‘indraaien’ in Lambert-stelsel 4. Volledig vrije opstelling
5
28/03/2014
Opstellen totaalstation
Opstellen totaalstation
Opstellen totaalstation
Exacte positie niet belangrijk à vrije opstelling 1. Statief op goede hoogte plaatsen
Exacte positie niet belangrijk à vrije opstelling !! Slecht pas opzetten à systematische fouten
Exacte positie niet belangrijk à vrije opstelling
a) Grofweg pas zetten a.d.h.v. de poten
2. Toestel op statief plaatsen a) Grofweg pas zetten a.d.h.v. poten b) Fijnregeling mbv stelschroeven, doos- en buisniveau
4. Meten en ingeven in toestel:
3. TS opstarten a) Draaien rond de assen om te kalibreren
Opstellen totaalstation Exacte positie WEL belangrijk Stappen zoals vrije opstelling MAAR – Nauwkeurig opstellen boven de gekende punten met toestel en/of spiegel à stappenplan
4. Spiegel op willekeurig positie pas zetten à openingsrichting of HR = 0
Aandachtspunten bij opstellen • Toestel op goede hoogte plaatsen, vooral niet te hoog (risico op evenwichtsverlies) • Poten mogen niet kunnen schuiven/wegzakken: – Ster gebruiken op gladde ondergrond; poten in de grond duwen op zachte ondergrond – Poten goed vastschroeven, controle: hangen aan het horizontaal vlak VOOR TS er op staat
a) Spiegelhoogte b) Toestelhoogte à Dit zorgt voor de grootste onnauwkeurigheid op je meting
5. Start meting
Aandachtspunten bij meten • Stel het juiste prisma in!! Elk prisma heeft een prismaconstante – Rond prisma: -30 mm – Mini-prisma: -18 mm
• Voldoende scherpstellen, anders parallaxfout
• Zorg dat je niet in de weg staat (garage, ...)
6
28/03/2014
Opstelpunt
Werkwijze opmeten site • Op voorhand op te meten site verkennen à zo weinig mogelijk opstelpunten • Indien meting in Lambert 72 à 2 goed zichtbare punten in veelhoek steken (GPS) • Opstellen en meting starten • Codering gebruiken à vlottere verwerking
Casestudie 2: Belfort Brugge:totaalstation Meetproces
38
• Opmeting
Opstelpunt
Casestudie 2: Belfort Brugge:totaalstation Meetproces
39
• Opmeting
– Uitgevoerd op:
– Uitgevoerd op:
• Maandag 21 maart 2011: veelhoek rond Belfort met totaalstation • Dinsdag 22 t.e.m. vrijdag 25 maart 2011: scannen buitenzijde • Donderdagavond 24 maart 2011: scannen schatkamer • Maandag 28 maart 2011: scannen hallen
• Maandag 21 maart 2011: veelhoek rond Belfort met totaalstation • Dinsdag 22 t.e.m. vrijdag 25 maart 2011: scannen buitenzijde • Donderdagavond 24 maart 2011: scannen schatkamer • Maandag 28 maart 2011: scannen hallen
– Leica ScanStation C10 en HDS 6” ronde targets van Leica
– Leica ScanStation C10 en HDS 6” ronde targets van Leica
vergadering gebruikerscommissie 31/08/2011
vergadering gebruikerscommissie 31/08/2011
41
HR = 0
controle
7
28/03/2014
Horizontale of verticale doorsnede?
Toestel verplaatsen HR = 0 Vooruitmeten Meting sluiten
• Bepaalt of de hoogte belangrijk is • Horizontale doorsnede = projectie op horizontaal vlak à hoogte niet belangrijk • Verticale snedes: hoogtes meestal belangrijk – Bovenkant deurgat – Hoogtepeil vloer – Plafondpeil – Hoogte onder balk
8
28/03/2014
Opmeten bestaande site
Opmeten grondplannen
Opmeten grondplannen
• Bijgebouw • Renovatie • ...
Al dan niet in plan omgezet à Werken met codes
Opmeten grondplannen
Plafondhoogte meten? à reflectorloos
Resultaat na verwerking
Architectuurmetingen • Leren meten = leren kijken • Systeem vinden à in zo weinig mogelijk metingen zoveel mogelijk informatie winnen
9
28/03/2014
Aanzichten of verticale doorsnedes
Uitzetten • Zoeken naar vaste punten meetnagel past hierin à • Vaste punten aangeduid op plan • Inmeten toestel t.o.v. gekende punten/assen • Uitzetten van plan a.d.h.v. plan of ingelezen meetpunten (AutoCAD) = sneller én nwk!
Uitzetten • Materialiseren van punten m.b.v. – Meetnagels (vaste punten rand weg) – Piketten (gekleurde kop) – Draadstangen
Openingspunt Inmeten na uitzetten à Fouten opsporen
Aandachtspunten 1. Toestel zo loodrecht mogelijk plaatsen 2. Niet op toestel leunen 3. NOOIT het toestel los op het statief zetten OF onbewaakt achterlaten 4. Leerlingen dragen toestel altijd in de koffer! 5. Na gebruik toestel in rustpositie zetten en in doos bewaren 6. Indien toestel vochtig is, open zetten
Datacommunicatie • http://www.trimble.com/datatransfer/ • Kabel insteken!
10
28/03/2014
Datacommunicatie
ZIE TOESTEL!
Datacommunicatie
Data collector file(s) openen à zet up/download kanaal open op toestel. Dan versturen via TS
11
