OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 6.1 Systemen: ontwerpproces Verwarming & SWW

Piotr Wierusz-Kowalski LENTE 2015 [email protected] – www.mkengineering.be

2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE ● Geheugenopfrisser D3 (theoretisch begrip): primaire energie ● Het proces van de selectie van verwarmings- en SWW-systemen in het kader van residentiële projecten begrijpen

● Integratie van een goede coördinatie tussen de architectuur en de systemen (verwarming en sanitair warm water) ● Opvolging van de evolutie van de beslissingen op basis van een VOORBEELDGEBOUWproject

OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" - BIM - lente 2015

3 INHOUDSOPGAVE GEHEUGENOPFRISSERS DAG THEORETISCHE BEGRIPPEN ONTWERPPROCES


4 PREMIE- & CERTIFICATIECRITERIA– RESIDENTIËLE PROJECTEN ● Passieve nieuwbouw (in Brussel)

Bron: Vademecum PHP 2014 OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" - BIM - lente 2015

5 PREMIE- & CERTIFICATIECRITERIA– RESIDENTIËLE PROJECTEN ● ZLE-renovatie (in Brussel)

Bron: Vademecum PHP 2014

● Opmerkingen: er bestaan eveneens criteria voor: N passieve renovatie = zoals passieve nieuwbouw N LE-renovatie N gemengde bouw N + andere criteria voor het Waalse en het Vlaamse Gewest OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" - BIM - lente 2015

6

VAN NETTOBEHOEFTEN NAAR PRIMAIRE ENERGIE - GROOTHEDEN - Residentiële

● Residentiële projecten Netto-energiebehoeften Besoins énergétiques nets 140 120

80

Electricité auxilaires Elektriciteit hulpapparatuur

Eau chaude sanitaire SWW

60

Verwarming Chauffage

40

Energieenergie primaire Primaire

20

140

0

120

PEB EPB

TBE ZLE

PASSIF PASSIEF

100

kWh/m².jaar kWhp/m².an

kWh/m².jaar kWh/m².an

100

80

E

E

60

C 40 20 0 PEB EPB


TBE ZLE

PASSIF PASSIEF

7

VAN NETTOBEHOEFTEN NAAR PRIMAIRE ENERGIE - IN DE WINTER 1

1. Transmissieverliezen

2 3

5

4

6

7

8

10 9

11

12

Opleiding Systemen: Verwarming & SWW

13 14

+

2. Verliezen door opzettelijke ventilatie

+ =

3. Verliezen door in-/exfiltratie 4. Totale verliezen van de gebouwschil

-

5. Toevoer door zoninstraling

= + =

7. Netto-energiebehoeften voor de verwarming

-

10. Eventuele thermische zonne-energie

+ = +

11. Productieverliezen 12. Eindverbruik voor de verwarming

=

14. Primaire-energieverbruik voor de verwarming Bron: formation PEB Wallonie

6. Interne warmtetoevoer

8. Verliezen van het systeem 9. Bruto-energiebehoeften voor de verwarming

13. Omzettingsverliezen

Bron: Guide PEB RW 3.2 OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" - BIM - lente 2015

8

VAN NETTOBEHOEFTEN NAAR PRIMAIRE ENERGIE – VERWARMING - Systemen

Bron: Energie +


9

VAN NETTOBEHOEFTEN NAAR PRIMAIRE ENERGIE

– Omzetting in primaire energie

● Noodzaak de verschillende energiebronnen op voet van gelijkheid te plaatsen N Inachtneming van alle transformaties vereist vóór levering aan de eindgebruiker N Identieke waarden voor EPB en PHPP maar verschillend in Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Waals Gewest Energievector

Pf

g CO2 /kWh *

€ /kWh

Fossiele brandstoffen

1,00

217 - 306

0,06

Elektriciteit

2,50

395

0,17

Elektriciteit via WKK

-2,50

-395

variabel

Biomassa

0,32

??

0,05 * Source : BS


10

VAN NB NAAR PRIMAIRE ENERGIE – VERWARMING – PRIMAIRE ENERGIE

● Omzettingstabel voor de omzetting in primaire energie:

Energievector

● Vergelijking van de productietechnieken:

Pf

Fossiele brandstoffen

1,00

Elektriciteit

2,50

Elektr. via WKK

-2,50

Biomassa

0,32

 Nettobehoeften: 15 kWh  Verdelingsverliezen van het verwarmingsnet: 1,0 kWh Systeem

Brutobehoeften [kWh]

Eindenergie [kWh]

Alles elektrisch

15+ verlies = 15,0

15/100 % = 15,0

15 x 0,17 =

2,55

15 x 2,5 =

37,5

Gasverwarmings -ketel

15+ verlies = 16,0

16/95 % = 16,8

16,8 x 0,06 = 1,01

16,8 x 1 =

16,8

Warmtepomp

15+ verlies = 16,0

16/2,5 =

6,4 x 0,17 =

1,09

6,4 x 2,5 = 16,0

Biomassa

15+ verlies = 16,0

16/85 % = 18,8

18,8 x 0,05 = 0,94

18,8 x 0,32 = 6,2

6,4

Kosten [€/m²]

Primaire energie [kWhp]


11

VAN NETTOBEHOEFTEN NAAR PRIMAIRE ENERGIE - SWW - Systemen

● Ogenblikkelijke productie ● Productie met (semi)accumulatie

Platenwarmtewisselaar

KW Bron: Energie +

KW

KW

● Afhankelijk/onafhankelijk van de verwarming Radiatorkringen

WW

SWW-productie

KW

Bron: Energie +

HT-retour

Bron: Bulex LT-retour

● Begrippen hernieuwbare energiebronnen OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" - BIM - lente 2015

12

VAN NETTOBEHOEFTEN NAAR PRIMAIRE ENERGIE – SWW – Oefening

● Vergelijking van de productietechnieken: N Appartement 80 m²  2,33 personen  Nettobehoeften = 14,9 kWh/jaar.m²

N Bij gecentraliseerde productie  opslag + verdeling = 9,9 kWh/jaar.m² Systeem

Brutobehoeften

Eindenergie

[kWh]

[kWh]

Kosten [€/m²]

Primaire energie [kWhp]

Alles elektrisch

14,9 + 9,9 = 24,8

24,8/100% =

24,8

24,8 x 0,17 = 4,22

24,8 x 2,5 =

62,0

Thermische zonnepanelen + elektriciteit

(14,9 + 9,9) x 60% = 14,9

14,9/100% =

14,9

14,9 x 0,17 = 2,53

14,9 x 2,5 =

37,3

Warmtepomp

14,9 + 9,9 = 24,8

24,8/2,0 =

12,4

12,4 x 0,17 = 2,11

12,4 x 2,5 =

31,0

Gasverwarmingsketel

14,9 + 9,9 = 24,8

24,8/85% =

29,2

29,2 x 0,06 = 1,75

29,2 x 1,0 =

29,2

Thermische zonnepanelen + gasverwarmingsketel

(14,9 + 9,9) x 60% = 14,9

14,9/85% =

17,5

17,5 x 0,06 = 1,05

17,5 x 1,0 =

17,5

Biomassa

14,9 + 9,9 = 24,8

24,8/80% =

31,0

31,0 x 0,05 = 1,55

31,0 x 0.32 =

9,9


13 VERWARMING EN SWW – CONCLUSIE

Verwarming en SWW bij ZLE en passief: 1.

Grote verschillen met betrekking tot: • het voorkomen van de behoeften • de vereiste relatieve vermogens • de werkingstemperatuur

2.

Verdeling van de energiebehoeften (verwarming en SWW) verschilt sterk t.o.v. de verdeling bij traditionele ontwerpen

 Bij het analyseren van de keuze van een warmteproductiesysteem moet rekening worden gehouden met deze specifieke kenmerken


14 INHOUDSOPGAVE GEHEUGENOPFRISSERS DAG THEORETISCHE BEGRIPPEN ONTWERPPROCES


15 ONTWERPPROCES INLEIDING SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP INSCHRIJVING WERKEN OPLEVERING EXPLOITATIE

SCHETSONTWERP

VOORONTWERP

DEFINITIEF ONTWERP

INSCHRIJVING

WERKEN

OPLEVERING

EXPLOITATIE

(SO)

(VO)

(DO)

(I)

(W)

(OP)

(EX)


16 PROCES - INLEIDING

ENE08 ENE10

De integratie van de ‘systeem’oplossingen  dient zo vroeg mogelijk in het ontwerpproces voorzien te worden. De systemen op een niet-aangepast ontwerp ‘enten’, resulteert meestal in technisch-economische problemen en in een verlies aan comfort voor de gebruiker.

Het is van cruciaal belang vanaf het schetsontwerp ‘systeem’gericht te denken en ook reeds in het voorontwerpstadium de grootste aandacht en zorg aan de systemen te besteden.

● Geldende certificatiecriteria N Vademecum PMP raadplegen (ook in het stadium van het indienen van de vergunningsaanvraag) N Definitie van de opdracht & overeenkomst ● Beschikbare budgetparameters N Economische-rendabiliteitdoelstellingen? N Mogelijkheid tot overinvestering? OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" - BIM - lente 2015

17 ONTWERPPROCES INLEIDING SCHETSONTWERP Context en eisen Centralisering versus individualisering Rode draad VOORONTWERP ONTWERP INSCHRIJVING WERKEN OPLEVERING EXPLOITATIE

SCHETSONTWERP

VOORONTWERP

DEFINITIEF ONTWERP

INSCHRIJVING

WERKEN

OPLEVERING

EXPLOITATIE

(SO)

(VO)

(DO)

(I)

(W)

(OP)

(EX)


18 PROCES – SCHETSONTWERP – Context en eisen Energievector? (gas, elektriciteit, biomassa,… )

Centralisering of individualisering?

Type systeem? (verwarmingsketel, WP, Joule-effect…)

Primaire energie

Hernieuwbare energie?

Gecombineerde productie voor verwarming en sanitair warm water?

Type verwarmingslichaam? SO

VO

DO

I

W

OP


EX

19 PROCES – SCHETSONTWERP – Centralisering vs individualisering ● Specifieke vraag van de klant: N Individualisering van de facturen en van het onderhoud N >< Noodzaak het onderhoud te centraliseren?

● Gebruik en valorisatie van specifieke uitrustingen? N Thermische zonnepanelen, N Warmtekrachtkoppeling, … ● Plaatsruimte: N In collectieve ruimten? N >< of in privéruimten … ?

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

20 PROCES – SCHETSONTWERP – Centralisering vs individualisering ● Voordeel van centralisering

● Nadeel van centralisering

N Plaatswinst in de privézones (appartementen). N Geen gasdistributie op de site, dus vereenvoudiging van de brandveiligheidsvoorschriften. N Centralisering van de interventiezones voor de onderhoudsploegen. N Vermindering van het totale geïnstalleerde vermogen met gelijktijdigheidfactor. N Mogelijkheid geavanceerde technieken te gebruiken. SO

VO

DO

N Plaatsverlies voor de collectieve zones N Geen gas meer voor kookfornuizen. N Complexere technische installaties. N Complexere coördinatie m.b.t. het traject en de verdeling van de technieken. N Problematiek van de omslag van de energiefacturering.

I

W

OP


EX

21 PROCES – SCHETSONTWERP – Centralisering vs individualisering ● Energieparameters: voorbeeld voor 31 wooneenheden – SWW

Verlies in stookruimte + SWW-lus 90 m

Gecentraliseerd systeem

Individueel systeem 31 SWW-boilers van 100 liter

Verlies in stookruimte + verdeling = 15.500 kWh/an

Verlies in stookruimte + verdeling = 11.400 kWh/jaar

waarvan: 7.750 kWh gehervaloriseerd

waarvan: 3.600 kWh gehervaloriseerd

vanwaar: 7.750 kWh echt verlies

vanwaar: 7.800 kWh echt verlies

Bron: MATRICIEL

● Conclusie: N verlies +/- gelijkwaardig … N Opgelet voor zeer ongunstige EPB-impact SO

VO

DO

I

W

OP


EX

22 PROCES – SCHETSONTWERP – Rode draad 100

● VOORBEELDGEBOUW 100: OCMW BRUYN WEST N Bouw van 79 woningen en van een gemeenschapsruimte met zeer hoge energie- en milieuprestaties. N 5 gebouwen waarvoor de passiefontwerpcriteria worden toegepast. N Duurzaam beheer van het regenwater. N Inrichting van de onmiddellijke omgeving. Zomerzonnewende

Winterzonnewende Bron Pierre Blondel Architectes

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

23 ONTWERPPROCES INLEIDING SCHETSONTWERP VOORONTWERP Bouwfysica Concept Hernieuwbare energie Uitrustingen Dimensionering Inplanting Validatie ONTWERP INSCHRIJVING WERKEN OPLEVERING EXPLOITATIE SCHETSONTWERP

VOORONTWERP

DEFINITIEF ONTWERP

INSCHRIJVING

WERKEN

OPLEVERING

EXPLOITATIE

(SO)

(VO)

(DO)

(I)

(W)

(OP)

(EX)


24 PROCES – VOORONTWERP – Bouwfysica Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau

Isolatie & Compactheid

Orientatie & Toevoer

Ventilatie

Dichtheid

Concept

Hernieuwbare energie

Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

● Optimalisatie van de gebouwschil ● Ventilatie en dichtheid ● SWW: aantal bewonerequivalenten

Systemen

SO

VO

DO

I

W

Verwarming

SWW

Nettobehoeften

V

V

Brutobehoeften

-

-

Eindenergie

-

-

Primaire energie

-

-

OP


EX

25 PROCES – VOORONTWERP – Bouwfysica : rode draad Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

100

N Optimalisatie van de gebouwschil: K15 N Ventilatie en dichtheid: systeem D (90 %)+ h50 < 0,6h-1 N SWW: aantal bewonerequivalenten: NL 15 & PHPP = 40 bewoners

Systemen [kWh/jaar.m²]

SO

VO

DO

I

W

Verwarming

SWW

Nettobehoeften

12,6

14,9

Brutobehoeften

-

-

Eindenergie

-

-

Primaire energie

-

-

OP


EX

26 PROCES – VOORONTWERP – Concept Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

● Centralisering/ individualisering ● Opslag, …

Systemen

SO

VO

DO

I

W

Verwarming

SWW

Nettobehoeften

V

V

Brutobehoeften

V

V

Eindenergie

-

-

Primaire energie

-

-

OP


EX

27 PROCES – VOORONTWERP – Concept: rode draad Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

100

● Concept: N Centralisering gecombineerde productie van warmte en SWW N SWW-lus met opslag Systemen [kWh/jaar.m²] N Gecentraliseerde luchtverwarming Verwarming + geïndividualiseerde naverwarming Nettobehoeften 12,6

VO

DO

I

W

14,9

14,6

25,8

Eindenergie

-

-

Primaire energie

-

-

Brutobehoeften

SO

SWW

OP


EX

28 PROCES – VOORONTWERP – Hernieuwbare energie Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

● Uitvoerbaarheidstudies van de technieken N Type EPB • Quicscan (zonne-energie) N Zonne-energie, warmtekrachtkoppeling • Cogencalc (warmtekrachtkoppeling) of biomassa? • Biomassa (in ontwikkeling) • Bij groot systeem,

∙ bij voorkeur centralisering

• Zonne-energie:

Systemen

∙ Laat voortijdig uitschakelen van ketel toe ∙ Gebruik van ‘gratis’ energie

• Warmtekrachtkoppeling: ∙ OK bij zeer groot systeem ∙ OK bij constante basisbehoeften SO

VO

DO

Verwarming

SWW

Nettobehoeften

V

V

Brutobehoeften

V

V

(1/2)

(1/2)

-

-

Eindenergie Primaire energie I

W

OP


EX

29 PROCES – VOORONTWERP – Hernieuwbare energie: rode draad Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

100

● Thermische zonnepanelen (40 % zonnefractie): N 25 m² thermische zonnepanelen N 2 reservoirs van 750 liter N Warmteaanvulling door gasverwarmingsketel ● Potentieel voor fotovoltaïsche zonnepanelen …

Systemen [kWh/jaar.m²] Verwarming

SWW

Nettobehoeften

12,6

14,9

Brutobehoeften

14,6

25,8

(14,6)

(15,48)

-

-

Eindenergie Primaire energie SO

VO

DO

I

W

OP


EX

30 PROCES – VOORONTWERP – Uitrustingen Physique du bâtiment Bouwfysica

Systèmes Systemen

Niveau de Prestatieniveau performance

Isolation Isolatie && Compacité Compactheid

Orientation Orientatie & Toevoer Apports &

Ventilation Ventilatie

Etanchéité Dichtheid

Concept

Energies Hernieuwbare renouvelables energie

Chauffage Verwarming

Eau chaude SWW sanitaire

Très basse Zeer lage energie énergie

K20…K30

+

Système D Systeem

hh50 < 1,5 50 < 1,5

?

+

?

?

Passif Passief

K10…K20

++

Système D HR Systeem

hh50 < 0,6 50 < 0,6

?

++

! EP PE

! EP PE

● Keuze van de systemen N Impact rendement N Impact omzettingsfactor N + hulpuitrustingen

 eindenergie  primaire energie

● Voordimensionering (vermogen – plaatsruimte,…)

SO

VO

DO

Systemen

I

W

Verwarming

SWW

Nettobehoeften

V

V

Brutobehoeften

V

V

Eindenergie

V

V

Primaire energie

V

V

OP


EX

31 PROCES – VOORONTWERP – Uitrustingen: rode draad Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

100

● Keuze van de systemen: N Condenserende verwarmingsketel N Aardgas N + hulpuitrustingen ● Hulpsystemen voor bepaalde zones: N Elektrische boiler 15 liter voor het SWW in de keuken N Elektrische hulpverwarming (2 types) SO

VO

DO

I

Systemen [kWh/jaar.m²]

W

Verwarming

SWW

Nettobehoeften

12,6

14,9

Brutobehoeften

14,6

25,8

Eindenergie

15,0

17,2

Primaire energie

22,2

17,2

OP


EX

32 PROCES – VOORONTWERP – Dimensionering Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

I

W

● Productie N Vermogen – volumes, enz. N Technische lokalen, … ● Verdeling N Akoestische criteria N Thermische isolatie ● Afgifte N Verwarmingslichamen N Andere systemen … SO

VO

DO

OP


EX

33 PROCES – VOORONTWERP – Dimensionering: rode draad Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

● Productie N Vermogen – volumes, enz.: 100

• Verwarmingsketel van 65 kW (! norm voor technische lokalen) • 750 liter SWW met semiaccumulatie

N Technische lokalen: inplanting in kelderverdieping ● Verdeling: voordimensionering van de plaatsruimte ● Afgifte: N systeem met uitsluitend lucht N elektrische hulpsystemen SO

VO

DO

I

W

OP


EX

34 PROCES – VOORONTWERP – Inplanting Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

● Minimalisering van de thermische verliezen N verbonden aan de verdeling en het verbruik van de hulpsystemen  voorkeur geven aan productie zo dicht mogelijk bij de energieafnamepunten ● Toegankelijkheid en onderhoud  aan de eindgebruiker denken!

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

35 PROCES – VOORONTWERP – Inplanting: rode draad Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

062

Bron: fotografie MK Engineering

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

36 PROCES – VOORONTWERP – Validatie Bouwfysica

Systemen

Prestatieniveau



Ventilatie

Dichtheid

Concept


Verwarming

SWW

Zeer lage energie

K20…K30

+

Systeem D

h50 < 1,5

?

+

?

?

Passief

K10…K20

++

Systeem D HR

h50 < 0,6

?

++

! PE

! PE

● Afronden en valideren in coördinatie met BH/AR … ● Indiening van de vergunningsaanvraag N Voordimensionering N Inplanting en plaatsruimte N Uitvoerbaarheidstudies (hernieuwbare energie) ● +2 maand na ontvangst van de vergunning  indienen van de optionele premiebelofteaanvraag (PMP) • Volledige invoer PHPP, inclusief systemen (PE) SO

VO

DO

I

W

OP


EX

37 PROCES – VOORONTWERP – Validatie: rode draad 100

Bron: MK Engineering

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

38 SCHETSONTWERP & VOORONTWERP – VRAGEN/ANTWOORDEN/DEBATTEN

? OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" - BIM - lente 2015

39 ONTWERPPROCES INLEIDING SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP Dimensionering Definitie van het materieel Gedetailleerde inplanting Regeling INSCHRIJVING WERKEN OPLEVERING EXPLOITATIE

SCHETSONTWERP

VOORONTWERP

DEFINITIEF ONTWERP

INSCHRIJVING

WERKEN

OPLEVERING

EXPLOITATIE

(SO)

(VO)

(VO)

(I)

(W)

(OP)

(EX)


40 PROCES – ONTWERP – Gedetailleerde dimensionering ● Berekening van de verliezen volgens NBN EN 12831 RUIMTE

WANDEN

LENGTE

BREEDTE NETTO-OPP.

U

DT°

Qt (W)

Slaapk. 2 1. 2. 4. 10. 13.

Translucide wanden (vensters, lichtkoepels,…) 0 Buitenmuren van voor- en zijgevels 0 Buitenmuren tegen vorstvrije ruimte 0 Plafond onder verwarmde ruimte 0 Plafond onder dak 0

Binnenmuren en scheidingsmuren tussen 14. entiteiten totaal Qt Extractie vervuilde lucht

100

Pulsie hygiënische lucht Niet-gecontr. infiltratie 0,36 x V x (Oi - Oeb)

Opp. ruimte = Nettohoogte ruimte =

verhoging oriëntatie verhoging koude wand

Mo = Mpf = 0,00185 x pf x kpf =

0

0 0 0 0 0

3,1 4,4 1,5 8,8 3,2

0 14,1 binnenT° 20 Q Extr 0,00 0 Q Puls 1,00 36 12 m² 3m Volume 0,06 36 0,000 0,006

0,9 0,15 0,5 1 0,08

28 28 10 2 28

78 19 8 18 7

1 2 28 buitenT° -8 157 binnenT° afv.T° Qv (W) 20 20 0 binnenT° pul.T° Qv (W) 20 16 52 binnenT° buitenT° Qv (W) 20 -8 22 W/m²

TOTALE VERLIEZEN = (Qt + Qv) x (1 + Mo + Mpf) x 1,07 (opstarttijd)

20,7

248


● Gedetailleerde dimensionering van het SWW-verbruik SO

VO

DO

I

W

OP


EX

41 PROCES – ONTWERP – Gedetailleerde inplanting ● Algemene inplanting op plan en coördinatie N Luchtbehandeling N Verwarming N SWW


100

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

42 PROCES – ONTWERP – Gedetailleerde inplanting ● Inplanting detail schacht luchtbehandeling en verwarming ● Impact van de thermische isolatie op de plaats in de schacht

100


SO

VO

DO

I

W

OP


EX

43 PROCES – ONTWERP – Gedetailleerde inplanting ● Inplanting detail schacht sanitair warm water Bron: MK Engineering

100

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

44 PROCES – ONTWERP – Gedetailleerde inplanting ● Hydraulisch schema N Verwarming

100

Bron : MK Engineering

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

45 PROCES – ONTWERP – Gedetailleerde inplanting ● Hydraulisch schema N SWW

100


SO

VO

DO

I

W

OP


EX

46 PROCES – ONTWERP – Regeling ● 2 regelingniveaus: N De systemen: beheer van de uitrustingen • Optimalisatie van de energieprestatie • De verschillende gevallen en situaties bekijken • Gasfabrieken vermijden!

N De gebruiker: beheer van het comfort • Optimalisatie van het comfort • Toegang voorzien voor de controle van de privé-uitrustingen • Bedieningen moeten intuïtief worden

● Rekening houden met vereiste boekhouding en monitoring en met diverse EPB-voorschriften

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

47 ONTWERPPROCES INLEIDING SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP INSCHRIJVING Doelstellingen Documenten WERKEN OPLEVERING EXPLOITATIE

SCHETSONTWERP

VOORONTWERP

DEFINITIEF ONTWERP

INSCHRIJVING

WERKEN

OPLEVERING

EXPLOITATIE

(SO)

(VO)

(DO)

(I)

(W)

(OP)

(EX)


48 PROCES – INSCHRIJVING – Doelstellingen ● Doelstellingen: N De onderneming informeren over de energie-uitdagingen en de gevolgen voor een ‘juiste’ prijsopgave

N De onderneming verantwoordelijk resultaatverplichtingen

maken

voor

haar

N Fouten, gebreken en verrassingen tijdens de werken verhoeden

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

49 PROCES – INSCHRIJVING – Documenten ● Opstellen van de inschrijvingsdocumenten N Bestek • Zie model BB en aanbevelingen op Energie + en BIM • Specifiek BB voor de energieprestaties voorzien? ∙ Berekeningsbases preciseren ∙ Klein systeem: de installateur om een berekeningsnota vragen • De structuur detailleren (productie – verdeling – afgifte – regeling) • Verwijzen naar de geldende normen • Monitoringprestaties voorzien voor de aannemer

N Omstandige opmetingsstaten Met voorschriften inzake de te leveren energieprestaties (indien geen BB)

N Plannen en schema’s

SO

VO

DO

I

W

OP


EX


SCHETSONTWERP

VOORONTWERP

DEFINITIEF ONTWERP

INSCHRIJVING

WERKEN

OPLEVERING

EXPLOITATIE

(SO)

(VO)

(DO)

(I)

(W)

(OP)

(EX)


51 PROCES – WERKEN ● Analyse van de technische fiches N Controle van het te leveren materieel ● Analyse van de uitvoeringsplannen ● Opvolging van de uitvoering N Uitvoering (thermische isolatie, sectie van de netten, geschiktheid van het geleverde materieel, enz.) N Coördinatie • tussen technische percelen • met het perceel Architectuur

N Luchtdichtheid ● PHPP: bijwerking en actualisering ● Certificatiedossier samenstellen

SO

VO

DO

I

W

OP


EX


SCHETSONTWERP

VOORONTWERP

DEFINITIEF ONTWERP

INSCHRIJVING

WERKEN

OPLEVERING

EXPLOITATIE

(SO)

(VO)

(DO)

(I)

(W)

(OP)

(EX)


53 PROCES – OPLEVERING ● Indienststelling en controle: N van de goede werking N werkelijke doeltreffendheid van de uitrustingen ● Samenstelling van het ‘as built’-dossier N Geheel van de technische fiches N ‘As built’-plannen N Opleiding, gebruiksaanwijzingen, onderhoudsprogramma … vereist voor de gebruiker

● Controle van de regelingparameters N voornaamste oorzaak van slechte werking en bron van optimalisatie ● Opvolging van de reparaties en opheffing van de opmerkingen N gedurende de hele garantieperiode SO

VO

DO

I

W

OP


EX

54 PROCES – OPLEVERING ● Voltooiing van het certificatiedossier N Invoeren van de laatste gewijzigde elementen in het PHPP N HVAC-plannen N Technische fiches, enz.

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

55 ONTWERPPROCES INLEIDING SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP INSCHRIJVING WERKEN OPLEVERING EXPLOITATIE Opleiding en scholing van de gebruikers Exploitatiemonitoring

SCHETSONTWERP

VOORONTWERP

DEFINITIEF ONTWERP

INSCHRIJVING

WERKEN

OPLEVERING

EXPLOITATIE

(SO)

(VO)

(DO)

(I)

(W)

(OP)

(EX)


56 PROCES – EXPLOITATIE – Opleiding en scholing ● Opleiding van de gebruiker (≠ technische scholing):  bedoeld voor de gebruiker (≠ de exploitant) N Uitleggen van het concept van het gebouw N Uitleggen van de bedieningen en toestellen ter plaatse N Gebruikershandleiding

042

Bron: Cäat & MDW Architecture

N Eerste contactopneming bijzonder belangrijk! SO

VO

DO

I

W

OP


EX

57 PROCES – EXPLOITATIE – Exploitatiemonitoring ● Exploitatiemonitoring N Ervaring van de bewoners /gebruikers N Opneming van het verbruik ter controle

● Doelstellingen: bepaling van de corrigerende maatregelen N op het vlak van het gedrag van de gebruiker N op het vlak van de parameterinstelling van de systemen

SO

VO

DO

I

W

OP


EX

58 OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE ● Belang van de integratie van de systemen vanaf het voorontwerp ● Centralisering en individualisering: open debat; voor elk project opnieuw te onderzoeken

● Een betere coördinatie tussen de architectuur en de systemen verbetert eveneens de energieprestaties ● Belang van het inzicht van de eindgebruiker in de werking van de systemen en de mogelijke ‘toegangen’


59 TOOLS EN REFERENTIES ● Nuttige hulpmiddelen, websites, enz.: N Vademecum PMP N http://www.energieplus-lesite.be/ N Diverse normen waaronder NBN B62-003 & NBN EN 12831

● Referentie Praktische handleiding voor de duurzame bouw en andere bronnen: N Praktische handleiding voor de duurzame bouw en renovatie van kleine gebouwen: • http://gidsduurzamegebouwen.leefmilieubrussel.be • Fiche: ENE08 – ENE10


60 CONTACT

Piotr Wierusz-Kowalski

Ingenieur-projectbeheerder Contactgegevens: 

: 02/340.65.00



: [email protected]


61

? OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" - BIM - lente 2015

62

DANK U VOOR UW AANDACHT


OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

Recommend Documents