OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.2 Evolutie van de energienorm LENTE 2015
Muriel BRANDT écorce sprl
[email protected] – www.ecorce.be
2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE ● De volgens de verschillende energienormen in acht te nemen criteria kunnen formuleren ● Op de hoogte zijn van de tools die voor het ontwerpen van performante gebouwen beschikbaar zijn
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
3 INHOUDSOPGAVE DEFINITIES DE EPB-EISEN IN 2015 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM: VAN REGLEMENTAIR PROJECT TOT NULENERGIEPROJECT TOOLS BETER DAN DE NORM
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
4 DEFINITIES ENERGIENORMEN Lage-energiegebouw Zeer-lage-energiegebouw Passiefgebouw
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
5 DEFINITIES – Energienormen – LE-gebouw
Criteria
Eenheid
Type gebouw
Woning
Tertiair
Netto-energiebehoefte voor verwarming
kWh/m².jaar
60
45
Netto-energiebehoefte voor koeling
kWh/m².jaar
-
-
[vol/h]
-
-
%
-
-
kWh/m².jaar
150
-
Luchtdichtheidtest (n50) Waarschijnlijkheid van oververhittingrisico (> 25 °C) Criterium primaire energie (PE)
Uittreksel uit het VADEMECUM Residentieel 2013 (residentiële gebouwen) en het VADEMECUM 2012 van PHPP 2007 2.4 (tertiaire gebouwen)
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
6 DEFINITIES ENERGIENORMEN Lage-energiegebouw Zeer-lage-energiegebouw Passiefgebouw
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
7 DEFINITIES – Energienormen – ZLE-gebouw
Criteria
Eenheid
Type gebouw
Woning
Tertiair
Netto-energiebehoefte voor verwarming
kWh/m².jaar
30
30
Netto-energiebehoefte voor koeling
kWh/m².jaar
-
-
[vol/h]
-
%
-
-
kWh/m².jaar
95
-
Luchtdichtheidtest (n50) Waarschijnlijkheid van oververhittingrisico (> 25 °C) Criterium primaire energie (PE)
Uittreksel uit het VADEMECUM Residentieel 2013 (residentiële gebouwen) en het VADEMECUM 2012 van PHPP 2007 2.4 (tertiaire gebouwen)
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
8 DEFINITIES ENERGIENORMEN Lage-energiegebouw Zeer-lage-energiegebouw Passiefgebouw
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
9 DEFINITIES – Energienormen – Passiefgebouw ● Passiefcertificatie
Criteria
Eenheid
Netto-energiebehoefte voor verwarming
kWh/m².jaar
Netto-energiebehoefte voor koeling
kWh/m².jaar
Luchtdichtheidtest (n50) Waarschijnlijkheid van oververhittingrisico (> 25 °C) Criterium primaire energie (PE) (1)
Dynamische simulatie vereist (> 1000 m²)
(2)
Geen criterium maar de waarde moet worden berekend
Type gebouw Woning
Tertiair
15 -
15 0,6
[vol/h] %
5
5 (1)
kWh/m².jaar
- (2)
90 – 2,5 * c
Uittreksel uit het VADEMECUM Residentieel 2013 (residentiële gebouwen) en het VADEMECUM 2012 van PHPP 2007 2.4 (tertiaire gebouwen)
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
10 DEFINITIES – Energienormen – Passiefgebouw ● Premieaanvraag BHG (Renovatie) Criteria
Eenheid
Netto-energiebehoefte voor verwarming
kWh/m².jaar
Netto-energiebehoefte voor koeling
kWh/m².jaar
Luchtdichtheidtest (n50)
Waarschijnlijkheid van oververhittingrisico (> 25 °C) Criterium primaire energie (PE) (1)
Type gebouw Woning
Tertiair 15 of X
-
15 0,6
[vol/h] %
5
5 (1)
kWh/m².jaar
45 of 45 + 1,2.(X-15)
95 of 95 - 2,5.c + 1,2.(X-15)
Dynamische simulatie vereist (> 1.000 m²)
Uittreksel uit de formulieren voor de aanvraag van Brusselse premies 2014
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
11 DEFINITIES – Energienormen – Passiefgebouw ● Voor het werkelijke project wordt de grenswaarde X, specifiek voor elke eenheid, berekend op basis van volgende gegevens: N een gewogen gemiddelde U-waarde naar eigen inzicht vastgelegd op: • 0,12 W/(m².K) voor de opake wanden; • 0,85 W/(m².K) voor de deuren en vensters;
N een n50 gelijk aan 0,6 volume/h; N een rendement van 80 % (residentieel) of van 75 % (tertiair) voor het ventilatiesysteem.
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
12 DEFINITIES – Energienormen – Passiefgebouw
Criteria
OF
OF
Eenheid
Netto-energiebehoefte voor verwarming
Type gebouw Woning en tertiair
kWh/m².jaar
15
W/m²
10
kWh/m².jaar
15 (+ 0,3 * DDH)1
Koelingsvermogen
W/m²
10
Luchtdichtheidtest (n50)
[vol/h]
0,6
%
-
kWh/m².jaar
120
Verwarmingsvermogen Netto-energiebehoefte voor koeling
Waarschijnlijkheid van oververhittingrisico (> 25 °C) Criterium primaire energie (PE) 1
Voor residentiële gebouwen wordt een extra term toegevoegd volgens het klimaat, de DDH: graaduren (tijdintegraal van het verschil tussen de dauwpunttemperatuur en een referentietemperatuur van 13 °C, over alle periodes waarin dit verschil positief is).
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
13 DEFINITIES – Energienormen – Passiefgebouw ● Definitie N Een ‘passiefhuis’ is een gebouw waarvoor de naverwarming of -koeling van de hygiënischeventilatielucht volstaat om het vereiste thermische comfort (ISO 7730) te verzekeren.
Bron: http://www.passipedia.org/
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
14 DEFINITIES – Energienormen – Passiefgebouw ● Orde van grootte Bestaande gebouwen
Verwarming; 10 kW
Passiefhuizen
Verwarmingsaanvulling; max. 1 kW Bron: http://www.passipedia.org/
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
15 DEFINITIES – Energienormen – Passiefgebouw
Dit weekend wordt het werkelijk koud!
Kunnen we misschien vrienden uitnodigen om het huis te verwarmen?
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
16 INHOUDSOPGAVE DEFINITIES DE EPB-EISEN IN 2015 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM: VAN REGLEMENTAIR PROJECT TOT NULENERGIEPROJECT TOOLS BETER DAN DE NORM
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
17 EPB-EISEN IN 2015 ● EPB-eenheid: alle aangrenzende en communicerende lokalen die in hetzelfde gebouw gelegen zijn en die dezelfde bestemming hebben ● Sinds 2015 gelden er nieuwe eisen voor nieuwe of met nieuw gelijkgestelde eenheden (wijziging van 75 % van de verliesoppervlakten en verandering van alle technische installaties) ● SV-aanvraag: 01/01/2015 ● Bestemmingen: N Wooneenheid N Kantoren en diensten N Onderwijs ● Eisen berekend met behulp van de EPB-software ● Afwijking mogelijk indien "inachtname van die eisen technisch, functioneel of economisch niet haalbaar is" ● Infofiche "De EPB-EISEN vanaf 2015": N http://documentation.bruxellesenvironnement.be/documents/IF_ NRJ_ExigencesPeb2015NL.PDF OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
18 EPB-EISEN IN 2015 ● Naleving van de criteria in verscheidene fasen: N 2015: NEV, NEK en PEV (primaire-energieverbruik) afstappen van de ‘K-niveau’- en ‘E-niveau’-eisen N 2016: Oververhitting (kantoren en diensten en onderwijs) N 2018: Luchtdichtheid ● De andere EPB-eisen blijven van toepassing: N Umax / Rmin (Bijlage XI) N Ventilatie (Bijlage VI en VII) N Bouwknopen (Bijlage V) N Technische installaties (Bijlage VIII) ● NEV berekend op basis van een GMV met een MINIMUMrendement van 85 % (residentieel) of 75 % (tertiair) ● PEV berekend op basis van het werkelijk geïnstalleerde ventilatiesysteem
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
19 EPB-EISEN IN 2015 – Nieuwe eenheden ● Nieuwe eenheden Criteria
Eenheid
Netto-energiebehoefte voor verwarming
kWh/m².jaar
Netto-energiebehoefte voor koeling
kWh/m².jaar
Luchtdichtheidtest (n50) Oververhitting (> 25 °C) Primaire-energieverbruik (PEV)
Type gebouw Woning
Tertiair
15 of X -
15 0,6 (vanaf 2018)
[vol/h] %
5
Vanaf 2016
kWh/m².jaar
45 of 45 + 1,2.(X-15)
95 of 95 - 2,5.c + 1,2.(X-15)
Uittreksel uit de infofiche De EPB-eisen vanaf 2015
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
20 EPB-EISEN IN 2015 – Met nieuw gelijkgestelde eenheden ● Met nieuw gelijkgestelde eenheden Criteria
Eenheid
Type gebouw Woning
Tertiair
Netto-energiebehoefte voor verwarming
kWh/m².jaar
1,2 * 15 of 1,2 * X
Netto-energiebehoefte voor koeling
kWh/m².jaar
-
Luchtdichtheidtest (n50) Oververhitting (> 25 °C) Primaire-energieverbruik (PEV)
[vol/h]
1,2 * 15
1,2 * 0.6 (vanaf 2018)
%
5
Vanaf 2016
kWh/m².jaar
1,2 * 45 of 1,2 * (45 + 1,2.(X-15))
1,2 * 95 of 1,2 * (95 - 2,5.c + 1,2.(X-15))
Uittreksel uit de infofiche De EPB-eisen vanaf 2015
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
21 EPB-EISEN IN 2015 – Berekening van X ● De grenswaarde X wordt berekend voor het werkelijke project MAAR met inachtname van: N een gewogen gemiddelde U-waarde willekeurig vastgelegd op: • 0,12 W/(m².K) voor de opake wanden; • 0,85 W/(m².K) voor de deuren en vensters;
N het in rekening brengen van de bouwknopen volgens de methode van de ‘EPB-aanvaarde knopen’; N een n50 gelijk aan • • • •
1 volume/h (in 2015); 0,8 volume/h (in 2016); 0,7 volume/h (in 2017); 0,6 volume/h (in 2018);
N een rendement van MINIMAAL 80 % (residentieel) of 75 % (tertiair) voor het ventilatiesysteem.
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
22 INHOUDSOPGAVE DEFINITIES DE EPB-EISEN IN 2015 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM: VAN REGLEMENTAIR PROJECT TOT NULENERGIEPROJECT TOOLS BETER DAN DE NORM
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
23 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM
016
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
24 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM
016
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
25 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM
Energiebalans van het gebouw met 2 duplexen: Duplex 2 105 m² 016
Duplex 1 107 m²
● Basissituatie K40 ● Lage-energiegebouwschil en ventilatie van type C ● Lage-energiegebouwschil en ventilatie van type D ● Passieve gebouwschil ● Niet-gemene muren ● Passiefgebouw en thermische zonnepanelen ● Fotovoltaïsche panelen
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
26 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM – K40, type C Gebouwschil K40 Dichtheid: 7,8 h-1 Ventilatie van type C BNE = 75 kWh/m²jaar
Energiebalans voor duplex 1 120
Nettoenergiebehoefte [kWh/m²jaar]
100 016
9
Ugem. = 0,48 80
15
60
Ugemid. = 0,51
40
75
20
0 K40 OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
Elektriciteit hulpapparatuur SWW Verwarming
27 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM – LE-gebouwschil, type C Gebouwschil K35 Dichtheid: 1,5 h-1 Ventilatie van type C BNE = 60 kWh/m²jaar
Energiebalans voor duplex 1 120
016
Ugemid. = 0,42
Nettoenergiebehoefte [kWh/m²jaar]
Elektriciteit hulpapparatuur SWW
100
Verwarming
9 80
15
9 15
60
Ugemid. = 0,45
40
75 60
20
0 K40
K35 - type C
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
28 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM – LE-gebouwschil, type D Gebouwschil K35 Dichtheid: 1,5 h-1 Ventilatie van type D BNE = 40 kWh/m²jaar
Energiebalans voor duplex 1 120
016
Ugemid. = 0,42
Nettoenergiebehoefte [kWh/m²jaar]
Elektriciteit hulpapparatuur SWW
100
Verwarming
9 80
15
9 15
60
10 15
Ugemid. = 0,45
40
75 60
20
40
0 K40
K35 - type C Lage energie
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
29 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM – Passieve gebouwschil Gebouwschil K20 Dichtheid: 0,6 h-1 Ventilatie van type D BNE = 15 kWh/m²jaar
Drievoudige beglazing en verbeterde isolatie Energiebalans voor duplex 1 120
016
Ugemid. = 0,21
Nettoenergiebehoefte [kWh/m²a]
Elektriciteit hulpapparatuur SWW
100
Verwarming
9 80
15
9 15
60
10 15
Ugemid. = 0,35
40
75
10
60 20
40
15 15
0 K40
K35 - type C
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
Lage energie
Passieve gebouwschil
30 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM – Niet-gemene muren Dichtheid: 0,6 h-1 Ventilatie van type D BNE = 25 kWh/m²jaar
Energiebalans voor duplex 1 120
De volumieke compactheid gaat van 2,3 naar 1,2
Nettoenergiebehoefte [kWh/m²a]
Elektriciteit hulpapparatuur SWW
100
Verwarming
016
80
60
Ugemid. = 0,3
40
20
10 10
15
15 25
15 0 Passieve gebouwschil
Niet-gemene muren
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
31 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM – Passief (gas) + zonnepanelen Gebouwschil K20 Dichtheid: 0,6 h-1 Ventilatie van type D BNE = 15 kWh/m²jaar
Toevoeging van thermische zonnepanelen Energiebalans voor duplex 1 140
Elektriciteit hulpapparatuur
PE-verbruik [kWh/m²jaar]
SWW
120 016
Ugemid. = 0,21
Verwarming
25 25
100 18
18
80
25
60 18
Ugemid. = 0,3
40
83
25 25
72 44
20
18 17
7 17
0 K40
K35 - type C
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
Lage energie
Passieve Passieve + gebouwschil ZP
32 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM – Passief + PV PE-behoeften voor passiefgebouwen (2 duplexen) bepaling van de oppervlakte van de fotovoltaïsche panelen ter compensatie (verwarming, SWW en elektriciteit hulpapparatuur). Pelletketel
Fotovoltaïsche panelen
Thermische zonnepanelen 16000 14000
016
Oppervlakte van de fotovoltaïsche panelen ter compensatie
PE-behoeften [kWh/jaar]
40 m²
12000
32 m²
10000
24 m²
8000 6000 4000 2000 0 Bron: 07-16 LOOSSENSSTRAAT INFOFICHE_BATIMENT EXEMPLAIRE_FR2007.DOC - 02/02/2011
Condenserende gasketel
Condenserende gasketel en zonnepanelen
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
Pelletketel
33 INHOUDSOPGAVE DEFINITIES DE EPB-EISEN IN 2015 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM: VAN REGLEMENTAIR PROJECT TOT NULENERGIEPROJECT TOOLS BETER DAN DE NORM
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
34 TOOLS PHPP-SOFTWARE EPB-SOFTWARE DYNAMISCHE SIMULATIE
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
35 TOOLS – PHPP-software ● PHPP 8.5
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
36 TOOLS – PHPP-software ● PHPP 8.5 Conception bâtiment passif
Photo ou dessin
Projet: Adresse: Code postal / localité: Pays: Type de bâtiment: Climat:
Belgique Bureaux [BE] - Brussels
Altitude de l'emplacement du bâtiment (m au-dessus NZ):
65
vers sélection des données climatiques
Maître(s) de l'ouvrage: Adresse: Code postal / localité: Architecte:
Calcul besoin en électricité / apports internes
Adresse:
Type de bâtiment: Bâtiment non résidentiel
Code postal / localité: Bureau d'étu. fluides: Adresse: Code postal / localité:
écorce sprl Rue Sohet, 9b B-4000 Liège
Année de construction: Nombre de logements:
Apports internes Usage: Bureau/Administration Valeurs de référence: Standard
20.0 25.0 3.5 3.5
Température intérieure en hiver:
-
Température intérieure en été:
Nombre d'occupants:
16.6
Capacité therm. surf.:
180
Apports de chaleur internes en hiver: Wh/K / m² surface habitable
idem été:
°C
Vol. ext. du bâtiment V e:
°C
Refroidissement mécanique:
2757.0
W/m2
Nombre d'occupants projetés: Standard
W/m2
Lors de la conception de bâtiments non résidentiels sélectionnez pour ‘Vérification : nombre d’occupants’ ‘Calcul personnel’ et saisir le nombre de p
Caractéristiques du bâtiment par rapport à la surface de référence de l'énergie et de l'année
Surface de référence énergétique: Chauffer
Besoin de chaleur de chauffage Puissance de chauffage
Refroidir
579.9
15 13
Demande totale de refroidissement Puissance de refroidissement Fréquence de surchauffe (> 25 °C)
Energie primaire
Chauffer, refroidir, électricité auxiliaire
1.7
Déhumidification, ECS, éclairage, électricité
m²
Critères 2
kWh/(m a)
15 kWh/(m²a)
W/m2
10 W/m²
-
W/m
2
-
-
%
-
-
kWh/(m2a) 2
120 kWh/(m²a)
kWh/(m a)
-
kWh/(m2a)
-
0.6
-
-
ECS, chauffage et électricité auxiliaire
Test d'infiltrométrie n50
oui
kWh/(m2a)
Réduction énergie prim. par la prod. d'élec. solaire Etanchéité à l'air
Respectés?*
1/h
0.6 1/h
oui
* cellule vide: données manquantes; '-': aucune exigence
Type de certification Bâtiment passif
Bâtiment passif?
Le soussigné déclare que les résultats ci-dessus ont été fournis et calculés suivant la méthode de calcul PHPP sur base des caractéristiques du bâtiment. La note de calcul avec le PHPP est fournie en annexe.
Prénom:
PHPP Version 8.5
Nom:
Fait le:
Entreprise:
Signature:
Afficher les cellules de résultat EnerPhit des exigences de la qualité des éléments de construction (rénovation) en activant le symbole de plan+ (à gauche). Ôtez pour ceci d'abord la protection de la feuille. Puis afficher d'autres cellules moyennant le symbole de plan+. Rétablir la protection de la feuille.
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
37 TOOLS – PHPP-software Vertrek Verificatie
Speciale technieken
Gebouw Weersgegevens
Ventilatie zomer
Lijst U-waarden
Uwaarden
Oppervlakten Vloer
Zomer
Schaduw zomer
Typevensters
SWW+ verdeling SWW op zonne-energie Elektriciteit
Vensters Schaduw Ventilatie
Verwarmingsbehoefte
Doorlatendheidstest Verwarmingsvermogen
ja Aan eis voldaan? nee
ja
Meerv. geïnt. systeem
Aanvullende elektriciteit
Verwarmingsketel
PEberekening
Stadsverwarming
Aan eis voldaan? ja
Certificaat OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
nee
38 TOOLS – PHPP-software • Tertiaire gebouwen: Vademecum (geconsolideerd) 2012
• Residentiële gebouwen: Vademecum Residentieel 2013
Vade-Mecum (consolidé) 2012 - PHPP2007 (v.o. 2.3)
Effectuer chronologiquement un choix dans chacun des 4 menus déroulants ci-dessous. Toute modification de choix nécessitera de revalider les menus déroulants suivants. Secteur
- Tertiaire
Niveau
- Certification PMP/PHP
Standard
- Passif
Date de permis
- Après 6 mars 2012
Généralités Le présent VADE MECUM est applicable uniquement pour le secteur TERTIAIRE. Il est en vigueur pour les demandes de certification en Belgique et, par extension, pour les demandes de primes (Prime énergie B10a en RBC).
Nous précisons également que cet outil est complémentaire au manuel PHPP. Les régles définies dans le présent VADE MECUM prévalent sur celles reprises dans le manuel. Si certains points ne devaient pas être abordés ni dans le manuel, ni dans le VADE MECUM ou que ces derniers prêtent à confusion, l'encodeur prendra alors contact avec la Plate-forme Maison Passive a.s.b.l. ou la Passief Huis Platform v.z.w. La demande sera alors traitée par le Service Certification. Une réponse sera fournie dans les plus brefs délais.
Valeurs à prendre en compte
De manière générale, si aucune justification n'est fournie, les valeurs par défaut sont d'application. Les protections présentes dans le logiciel PHPP ne peuvent être dévérouillées. Si un déverrouillage des cellules est effectué, il devra être clairement signalé à la Plate-forme Maison Passive avant le traitement du dossier (primes et/ou certification).
Dans la mesure du possible, on demandera à l'auteur de projet de faire une demande de"pré-certification" du bâtiment. Pour la demande de certification, il sera demandé de remplir toutes les feuilles du classeur Excel PHPP 2007 ou plus récent.
Guidances Nous conseillons vivement au responsable de projet de suivre une guidance. Cette réunion permet de parcourir le projet et de s'assurer que les hypothèses de départ ainsi que les conditions techniques sont réunies pour mener le projet jusqu'à la certification ou l'octroi de la prime. Pour toute information complémentaire sur les guidances, rendez-vous sur notre site internet www.maisonpassive.be, rubrique "Nos services". Dans le doute ou pour toute question relative aux critères, n'hésitez pas à contacter la PMP a.s.b.l. ou PHP v.z.w. Pour toute question relative à un projet situé en Région Wallonne, ces guidances gratuites sont assurées par la PMP a.s.b.l. Pour toute question relative à un projet situé en Région Bruxelloise, les guidances gratuites sont assurées par le facilitateur passif (0800/85.775 -
[email protected]). Complémentairement, la PMP a.s.b.l. assure désormais des expertises techniques pour tout type de projet. Pour les modalités pratiques, veuillez contacter la PMP au 081/390.650 ou surfez sur www.maisonpassive.be (rubrique 'Nos services'). Pour tout projet extérieur à la Belgique, la PMP assure également des expertises techniques pour le résidentiel et le tertiaire, sous régime payant.
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
39 TOOLS – PHPP-software ● Gerelateerde tools: N ConnecTools: http://pmp-connectools.be/
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
40 TOOLS – PHPP-software ● Gerelateerde tools: N ConnecTools
FEUILLE
DESCRIPTION
Desc.
La présente feuille reprend l'entièreté des outils développés et en développement ainsi qu'une brève description de leur contenu.
Données Données!A1
Données administratives du projet et informations requises pour le fonctionnement des outils PHPP
Facteur_X Facteur_X!A1
ENVELOPPE
Fenêtre_Uf-Uw Fenêtre_Uf-Uw!A5 Fenêtre_Uf-Uw'!A35 FormFenêtres FormFenêtres!A1 λ_équival. λ_équival.!A1 U_EpVar U_EpVar!A1
Permet de déterminer les dimensions d'une fenêtre équivalente à encoder en lieu et place d'une fenêtre circulaire ou trapézoïdale. Détermination d'une conductivité thermique (λ) équivalente pour une fenêtre ou un matériau homogène. Permet de déterminer la valeur U d'un élément à épaisseur variable Encodage des ponts thermiques et détermination de leur valeur Ψ. Liste des ponts thermiques exportables vers le PHPP.
PUR PUR!A1
Calcul de la correction de la résistance thermique d'une isolation au PUR projetée in situ
Niveau NiveauK!A1 K Condensation!A1 Condensation
Indique le niveau K du bâtiment sur base des données chargées depuis le PHPP ou d'un encodage manuel
Sols!A1 Sols
Calcul le "Facteur sol" équivalent de plusieurs types de sol
Ombrage Ombrage!A1 PT_Bsol!A1 Ombrage_II
Permet le calcul d'un ombrage asymétrique simple ou double.
Photovoltaïque Photovoltaïque!A1
SYSTÈMES
Uw: Détermination du coefficient de transmission thermique d'une fenêtre (Uw) constituée de plusieurs composants (panneau opaque, grille ventilation,…)
PontsThermiques PT_Ψ!A1 PT_Bsol!A1 PT_B sol
PAC!A1 PAC
OUTILS ANNEXES
Détermination de la température d'équilibre et du facteur de réduction de la température (facteur X) d'un EANC Uf : Saisie des valeurs U des profilés d'encadrement. Le résultat (Uf) est ensuite encodé dans le PHPP comme valeur moyenne de l'ensemble du châssis
Calcul de la dimension caractéristique d'un plancher sur sol (Bsol). Cette valeur permet l'encodage d'un pont thermique - sol - dans le logiciel THERM
Méthode Glaser permettant d'analyser la diffusion de vapeur d'eau à travers les parois encodées manuellement ou dans le PHPP
Calcul du facteur d'ombrage supplémentaire relatif à la présence de séparations décoratives dans une fenêtre Encodage d'une pompe à chaleur et calcul de son FPS Ct : Calcul de la production d'électricité photovoltaïque et export du résultat vers le PHPP.
Puits Puits!A1
Permet le calcul de l'efficacité d'un puits géothermique à air ou eau glycolée.
COLLECTIFS_Syst COLLECTIFS_Syst!A1
BETA | Application de la procédure de calcul décrite dans le Vadémécum 2013 pour la répartition des consommations dans les bâtiments multi-résidentiels
COLLECTIFS_Vent COLLECTIFS_Vent!A1
Gestion des systèmes de ventilation (dé)centralisés dans les bâtiments multi-résidentiels
DebitAirMoyen DebitAirMoyen!A1
Détermination du "coefficient standart " (Vademecum 2013) pour le calcul du renouvellement d'air moyen
RécupérationDouche RécupérationDouche!A1
Calcul d'un facteur de réduction de la consommation en ECS en présence d'un échangeur de chaleur sur l'eau de douche(s)
Graphismes!A1 Graphiques
DEV | Graphiques "user-friendly" permettant à l'utilisateur lambda de visualiser certains aspects de son projet passif.
TransfertPHPP!A1 TransfertPHPP
Transfert l'encodage d'un PHPP vers un autre et compare les résultats obtenus
Tertiaire Tertiaire!A1
Injection d'hypothèses différentes dans le PHPP afin de calculer les BNE Chaud et BNE Froid d'un projet tertiaire
FEnPrim FEnPrim!A1
Mise à jour des facteurs de conversion en énergie primaire dans la feuille "Données" du PHPP
Climat Climat!A1
Recherche de la station climatique à appliquer dans le PHPP sur base de l'encodage de la localité du projet
RBC-PassifPrimes RBC-PassifPrimes'!A1
Teste un projet encodé dans le PHPP afin de vérifier sa position face aux nouvelles exigences pour les primes passives en RBC
TERTIAIRE-ApportsInternes TERTIAIRE-ApportsInternes'!A1 Permet un calcul personnalisé des apports internes pour un projet tertiaire en considérant la configuration des locaux, les occupants, l'équipement et l'éclairage
N CalculAid: Nederlandstalig equivalent van ConnecTools maar minder volledig • http://www.passiefhuisplatform.be/calculaid OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
41 TOOLS PHPP-SOFTWARE EPB-SOFTWARE DYNAMISCHE SIMULATIE
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
42 TOOLS – EPB-software ● Versie 5.5 beschikbaar op de site van Leefmilieu Brussel: N http://www.leefmilieubrussel.be/Templates/Professionnels/infor mer.aspx?id=39776&langtype=2067
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
43 TOOLS – EPB-software ● De energetische boomstructuur N Administratieve knoop N Structurele elementen N Systemen
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
44 TOOLS – EPB-software ● Gegevensinvoer
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
45 TOOLS – EPB-software ● Resultaten
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
46 TOOLS PHPP-SOFTWARE EPB-SOFTWARE DYNAMISCHE SIMULATIE
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
47 TOOLS – Dynamische simulatie ● Verplicht voor passiefgebouwen voor de tertiaire sector > 1.000 m² ● Verschillende softwareprogramma’s N TRNSYS www.trnsys.com N CAPSOL www.physibel.be/capsol_ex.htm N Design Builder www.designbuilder.co.uk/ N Pleiade&Comfie www.izuba.fr/logiciel/pleiadescomfie N Ecotect www.autodesk.com N …
Temperatuur [°C]
Bovengrens comforttemperatuur (zonder klimaatregeling – Ukkel)
Uur
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
48 INHOUDSOPGAVE DEFINITIES DE EPB-EISEN IN 2015 EVOLUTIE VAN DE ENERGIENORM: VAN REGLEMENTAIR PROJECT TOT NULENERGIEPROJECT TOOLS BETER DAN DE NORM
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
49 BETER DAN DE NORM Het bijna-energieneutraalconcept (nearly zero energy) Het energieneutraalconcept Het klimaatneutraalconcept
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
50 BETER DAN DE NORM – Het bijna-energieneutraalconcept ● Europese definitie voor toekomstige eisen (Richtlijn 2010/30/EU van 19 mei 2010) De dichtbij nul liggende of zeer lage hoeveelheid energie die is vereist, dient in zeer aanzienlijke mate te worden geleverd uit hernieuwbare bronnen, en dient energie die ter plaatse of dichtbij uit hernieuwbare bronnen wordt geproduceerd te bevatten ● Ingangsdata voor de toepassing van Richtlijn 2010/30/EU van 19 mei 2010 voor nieuwbouw N 2018 voor openbare gebouwen N 2020 voor de andere gebouwen ● Momenteel niets voorzien voor bestaande gebouwen
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
51 BETER DAN DE NORM Het bijna-energieneutraalconcept (nearly zero energy) Het energieneutraalconcept Het klimaatneutraalconcept
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
52 BETER DAN DE NORM – Het energieneutraalconcept 031
● Voorbeeld: voorbeeldgebouwproject GLOBE
PE-verbruik [kWh/m²jaar] Aardgas (ketel)
Pelletketel
Aardgas (ketel + Aardgas ketel + WKK) PO WKK
80 60 40 20
15 19 16
15
15 6 6 -27
-50
22
-40
-44
258 m²
-22
0 m²
110 m² -80
10 9
140 m²
-40 -60
Productie WKK
24
0 -20
Productie PV
15
"energieplusgebouw"
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
Elektriciteit hulpapparatuur SWW Verwarming
53 BETER DAN DE NORM – Het energieneutraalconcept 031
● Voorbeeld: voorbeeldgebouwproject GLOBE N Om als absoluut energieneutraal gebouw te gelden, moet het volledige verbruik van het gebouw (elektriciteit, verwarming, SWW, gas om te koken, enz.) worden gecompenseerd. PE-verbruik [kWh/m²jaar] Aardgas (ketel)
Aardgas ketel + PO WKK
Productie PV
150
Productie WKK
100
50
0
36 6 15 19 16
36 6 15 10 9 -44
-50
-100
-92
Elek. huishoudelijk gebruik Gas om te koken Elektriciteit hulpapparatuur SWW
-31
160 m² de PV
Verwarming
400 m² de PV
-150
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
54 BETER DAN DE NORM Het bijna-energieneutraalconcept (nearly zero energy) Het energieneutraalconcept Het klimaatneutraalconcept
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
55 BETER DAN DE NORM – Het klimaatneutraalconcept 031
● Voorbeeld: voorbeeldgebouwproject GLOBE De omzettingsfactoren worden gebruikt om de CO2-balans te evalueren
CO2-emissies [kg/jaar]
Aardgas (ketel)
Brandstof
CO2-emissie [kg/kWh EindE]
Aardgas Biomassa Elektriciteit
0,217 0 0,395
Aardgas ketel + PO WKK
40000
30000
CO2-emissies [kg/jaar] Productie PV Productie WKK
20000 Elektriciteit hulpapparatuur
0
SWW
-10000
-30000 -40000
Aardgas ketel + PO WKK
40000
30000
Productie PV Productie WKK
20000
10000
-20000
Aardgas (ketel)
300 m² de PV
Verwarming
"Negatieve CO2-balans"
10000
Elek. huishoudelijk gebruik Gas om te koken
0 -10000 -20000
-30000 -40000
110 m² de PV 530 m² de PV
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
Elektriciteit hulpapparatuur
56 OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE ● Van de LE-norm tot de passiefnorm zijn de criteria duidelijk gedefinieerd en laten ze toe duidelijke doelen te stellen.
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
57 TOOLS EN REFERENTIES ● Nuttige hulpmiddelen, websites, enz.: N Site van het passiefhuis-platform (php): http://www.passiefhuisplatform.be ● Bronnen: N VADEMECUM PHPP
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
58 CONTACT Muriel BRANDT Directrice en projectverantwoordelijke
: 04/226.91.60
:
[email protected]
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
59
? OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015
60
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE" – BIM – lente 2015