Werkboek 6+7
Werkboek 6: Optimaal in stellen van het proces Werkboek 7: De operator als specialist, het doen van onderzoek
Operator C (niveau 4)
cohort 2012
1
Werkboek 6+7
Inhoud
1. De operator als specialist .................................................................................................................. 3 1.1 Hoe bereik je de nodige competenties? .................................................................................. 3 1.2 Vaktechniek ..................................................................................................................................... 4 1.2.1 Procestechniek ........................................................................................................................ 4 1.2.2 Procesbeheersing ................................................................................................................... 5 1.2.3 Procesengeneering ................................................................................................................. 5 1.3 Organisatieleer en mechatronica.............................................................................................. 6 1.3.1 Onderhoudsmanagement ...................................................................................................... 6 1.3.2 Veiligheid .................................................................................................................................. 6 1.3.3 Milieutechniek ......................................................................................................................... 7 1.3.4 Bedrijfskunde ......................................................................................................................... 7 1.3.5 Elektrotechniek ...................................................................................................................... 8 1.4 Exacte vorming ............................................................................................................................... 9 1.4.1 Wiskunde ................................................................................................................................... 9 1.4.2 Natuurkunde ............................................................................................................................ 9 1.4.3 Scheikunde ..............................................................................................................................10 2. Projectopdrachten ............................................................................................................................. 11
cohort 2012
2
Werkboek 6+7
1. De operator als specialist In dit zesde en zevende werkboek ga je jezelf verder ontwikkelen tot een volwaardige operator. Je kan zelfstandig processen bijsturen en regelen. Je bent proactief in het voorstellen van verbeteringen. Ook kan je zelfstandig een onderzoek uitvoeren die kan leiden tot een procesverbetering. Dit alles ga je oefenen bij het vak project, welke is samengevoegd met de lessen praktijk. Bij deze werkboeken wordt er ook van je gevraagd om andere operators te begeleiden en aan te sturen.
1.1 Hoe bereik je de nodige competenties?
Om de bovenstaande competenties toe te kunnen passen in de drie werkprocessen heb je kennis en vaardigheden nodig. Deze kennis en vaardigheden verdelen we in: vakkennis, procestechniek en procesbeheersing organisatieleer; bedrijfskunde, logistiek en kwaliteitszorg leerlijn mechatronica: Werktuigbouwkunde taalkennis, Nederlands en Engels en Leren, Loopbaan en Burgerschap vakvaardigheden, practica procestechniek, procesbeheersing en onderhoud exacte vorming, wiskunde, natuurkunde, scheikunde en practica natuur- en scheikunde (leerlijn exact) projectopdrachten
cohort 2012
3
Werkboek 6+7
1.2 Vaktechniek Vaktechniek bestaat uit de onderdelen procestechniek, procesbeheersing en procesengeneering. Een zeer belangrijk onderdeel van vaktechniek is praktijk. In werkboek 6 en werkboek 7 is er voor gekozen om de praktijklessen te laten samenvallen met projectopdrachten. Dit komt omdat een operator op niveau 4 geheel zelfstandig moet kunnen functioneren, zonder aansturing. Gedurende deze werkboeken wordt stapsgewijs hier naar toe gewerkt. Meer informatie over project/praktijk vind je bij hoofdstuk 2. De meeste informatie krijg je van je docent. Hieronder volgt een overzicht van de inhoud van de benodigde theorie.
1.2.1 Procestechniek In onderstaande tabel lees je welk lesmateriaal je voor welke toets moet bestuderen.
lesboek
Onderwerp
toets
niveau
PtD3H9tm12 PtD3 PtD4
Stromingsleer Energiebalansen Energie Drogen en bevochtigen
PT6.1 PT6.2 PT6.2 PT6.2
4 4 4 4
PtD4 PtD4 PtD4
Destilleren Rectificeren Extraheren
PT7.1 PT7.1 PT7.2
4 4 4
AnorgCh.N4H9
cohort 2012
4
Werkboek 6+7
1.2.2 Procesbeheersing In onderstaande tabel lees je welk lesmateriaal je voor welke toets moet bestuderen.
lesboek
onderwerp
toets niveau
PbCD1H1 PbCD1H2 PbCD1H3 PbCD1H4 PbCD1H5 PbCD1H6
Beheersing van industriële processen Regelen Procesbeheersingssystemen Meten Meetinstrumenten (+hand-out) Corrigerend orgaan
PB6.1 PB6.1 PB6.1 PB6.1 PB6.2 PB6.2
4 4 4 4 4 4
PbCD2H2 PbCD2H3 PbCD2H4 PbCD2H6 PbCD2H6
Eigenschappen van processen Regelaars in de open kring Procesen regelaar in de gesloten kring Statistische proces controle (SPC) Fuzzyregelaars
PB7.1 PB7.1 PB7.1 PB7.2 PB7.2
4 4 4 4 4
1.2.3 Procesengeneering In onderstaande tabel lees je welk lesmateriaal je voor welke toets moet bestuderen.
lesboek
Onderwerp
toets niveau
Nauwen Nauwen
Pompen apparaten Pompen berekeningen
PE6.1 PE6.2
4 4
Hand-out Hand-out Hand-out Hand-out Hand-out Hand-out Hand-out PtD4H25 PtD4H26
Stoomtheorie Stoomketels Stoomturbinetheorie Soorten turbines Gasturbine Inrichting en werking STEG+WKK+COMBI-installatie Reactorkinetiek Reactoren
PE7.1 PE7.1 PE7.1 PE7.1 PE7.1 PE7.1 PE7.1 PE7.2 PE7.2
4 4 4 4 4 4 4 4 4
cohort 2012
5
Werkboek 6+7
1.3 Organisatieleer en mechatronica Om je weg in een bedrijf goed te kennen moet je weten hoe een organisatie is opgebouwd, hoe onderhoudsprocessen verlopen en hoe milieueisen worden na gestreefd. Van de verschillende onderdelen is hieronder de nodige theorie benoemd.
1.3.1 Onderhoudsmanagement
lesboek
Onderwerp
toets
niveau
Ond.man Ond.man Ond.man Ond.man
Inleiding in onderhoudsmanagement Onderhouds- en inspectietechnieken Bedrijfszekerheid en risicoanalyse Reliability Centered Maintance en onderhoudsprogramma’s Onderhoudslogistiek en reservedelenbeheer Planning en werkstroombeheersing Organisatie van het onderhoud Onderhoudskosten en evaluatie Onderhoudsinformatiesystemen Kwaliteitsborging in het onderhoud Lean introductie
OH6.1 OH6.1 OH6.1 OH6.1
4 4 4 4
OH6.1 OH6.2 OH6.2 OH6.2 OH6.2 OH6.2 OH6.2
4 4 4 4 4 4 4
Ond.man Ond.man Ond.man Ond.man Ond.man Ond.man WLP
1.3.2 Veiligheid Veiligheid wordt bij het vak project getest met een schriftelijke toets. De lesstof:
lesboek
Onderwerp
toets niveau
Hand-out Hand-out Hand-out Hand-out Hand-out Hand-out
Risico’s inventariseren en evalueren Observatie onveilig gedrag Toolboxmeeting Werkvergunningen en TRA Ongeval registratie Ongeval analyse
VD6.1 VD6.1 VD6.1 VD6.2 VD6.2 VD6.2
cohort 2012
4 4 4 4 4 4
6
Werkboek 6+7
1.3.3 Milieutechniek
lesboek Onderwerp
toets
niveau
MitC
MI7.1
4
MI7.1 MI7.1 MI7.2 MI7.2 MI7.2 MI7.2
4 4 4 4 4 4
MitC MitC MitC MitC MitC MitC
Milieuzorg: achtergronden en eigenschappen van gevaarlijke stoffen Milieuzorgsystemen Bodem en bodemverontreiniging Afval Luchtverontreiniging Water verontreiniging en waterzuivering Energie
1.3.4 Bedrijfskunde
lesboek
Onderwerp
toets niveau
Bedrijfsk.C Bedrijfsk.C Bedrijfsk.C Bedrijfsk.C Bedrijfsk.C Bedrijfsk.C WLP WLP WLP
De organisatie van een bedrijf De werkwijze binnen een bedrijf Personeelsbeleid Arbeidswetgeving Planning Kosten en kostprijsberekening Loss Control Management Begeleiden van medewerkers Instrueren van collega’s
BK7.1 BK7.1 BK7.1 BK7.1 BK7.1 BK7.2 BK7.2 BK7.2 BK7.2
cohort 2012
4 4 4 4 4 4 4 4 4
7
Werkboek 6+7
1.3.5 Elektrotechniek Het vak elektrotechniek is nog een onderdeel dat hoort bij mechatronica. In werkboek 6 en 7 valt het samen met organisatieleer. De lesstof:
lesboek
Onderwerp
toets niveau
ELC niv. 4 ELC niv. 4 ELC niv. 4 ELC niv. 4 ELC niv. 4 ELC niv. 4 ELC niv. 4 ELC niv. 4
Inleiding Processen Voedingen Actuatoren Sensoren Transmitters Procesbesturing Displays
EL7.1 EL7.1 EL7.1 EL7.2 EL7.2 EL7.2 EL7.2 EL7.2
4 4 4 4 4 4 4 4
cohort 2012
8
Werkboek 6+7
1.4 Exacte vorming
1.4.1 Wiskunde De lesstof voor het vak wiskunde:
lesboek
onderwerp
toets
niveau
WisStatN4 Verwerken van waarnemingsresultaten Centrale waarden van waarnemingsresultaten Normale en normverdeling Steekproeven Correlatie en regressie WisStatN4 Kansberekening Foutenleer
WI6.1 WI6.1
4 4
WI6.1 WI6.1 WI6.1 WI6.2 WI6.2
4 4 4 4 4
Hand-out Hand-out
WI7.1 4 WI7.2 4
Limieten Differentiëren
1.4.2 Natuurkunde De lesstof voor het vak natuurkunde:
lesboek
onderwerp
toets
niveau
NatN4D1H3 NatN4D1H4 NatN4D2H14 NatN4D1H5 NatN4D1H6
Trillingen en golven Geluid Radioactiviteit en straling Dampen: vochtigheid Dampen: dauwpunt en hygrometers
NA6.1 NA6.1 NA6.1 NA6.2 NA6.2
4 4 4 4 4
NatN4D2H9 NatN4D2H10 NatN4D2H11 NatN4D2H12 NatN4D2H13
Thermodynamica Kringprocessen Licht en optica: breking en lenzen Licht en optica: spiegels Licht en optica: verlichting
NA7.1 NA7.1 NA7.2 NA7.2 NA7.2
4 4 4 4 4
cohort 2012
9
Werkboek 6+7
1.4.3 Scheikunde De lesstof voor het vak scheikunde:
lesboek
onderwerp
toets
nive au
AnorgCh.N4H1 AnorgCh.N4H3 AnorgCh.N4H4 AnorgCh.N4H5 AnorgCh.N4H5 AnorgCh.N4H6 AnorgCh.N4H8
Atoombouw en Periodiek Systeem (geen examenstof) Zouten en metalen Chemische berekeningen Reactiesnelheid en evenwicht Oplosbaarheidsproduct Zuren en basen Analysetechnieken, Zuur-base titratie
SK6.1
4
SK6.1 SK6.1 SK6.1 SK6.2 SK6.2 SK6.2
4 4 4 4 4 4
Reacties met elektronenoverdracht Analysetechnieken, redoxtitratie en rest Aminen, nitrillen en nitroverbindingen Aminozuren en eiwitten Kunststoffen: naamgeving, indeling en vorming Het verloop van additiepolymerisatieprocessen Polymerisatietechnieken en structuur van polymeren
SK7.1 SK7.1 SK7.2 SK7.2 SK7.2
4 4 4 4 4
SK7.2
4
SK7.2
4
AnorgCh.N4H7 AnorgCh.N4H8 OrgCh.N4H10 OrgCh.N4H11 OrgCh.N4H12 OrgCh.N4H13 OrgCh.N4H14
cohort 2012
10
Werkboek 6+7
2. Projectopdrachten De project/praktijkopdrachten richten zich in werkboek 6 en 7 op: - Het optimaal instellen van procesvariabelen waardoor productie kwaliteit en kwantiteit voldoen aan gestelde specificaties. - Projectmatig werken en onderzoeken Er zullen door de docenten diverse opdrachten worden verstrekt. Je zult regelmatig onderstaande lesstof moeten gebruiken bij deze opdrachten.
lesboek onderwerp Grit
toets
niveau
Het project Project 4 Mensen en projecten 4 Het project van begin tot eind 4 De planning 4 Maken van een plan van aanpak 4 Vergaderen 4 Een interview afnemen 4 Een brief schrijven 4 Een rapportschrijven 4 Een presentatie houden 4 De managementsamenvatting 4
cohort 2012
11
