Openbaar Vervoer in Gelderland 2008

Openbaar Vervoer in Gelderland 2008

Uitgave van de provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen

Colofon OV in Gelderland 2008 is een product van de dienst Uitvoering Werken van de provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen.

Voor nadere informatie kunt u zich richten tot: Provincie Gelderland Uitvoering Werken Team MO & ROVG J.P. de Jong (026) 359 96 78 e-mail: [email protected]

Deze brochure is mede samengesteld door: MuConsult BV Onderzoek- en adviesbureau op het gebied van Verkeer en Vervoer en Ruimtelijke Planning (033) 465 50 54

Grafische vormgeving en productie Provincie Gelderland FB DIV/OUT

Foto omslag VBB foto in opdracht van Provincie Gelderland

Bron kaartproductie © Provincie Gelderland Afdeling GEO-informatie (026) 359 88 16

Druk Huisdrukkerij provincie Gelderland

Inhoud 1

Inleiding

5

2

Doelstellingen OV

6

3

Ontwikkelingen in het OV-aanbod 3.1 Contractsectorlijnen

4

5

3

9 10

3.2 Streeklijnen

13

3.3 Stadslijnen

17

3.4 Regiotaxi

19

3.5 Buurtbussen

23

3.6 Scholierenlijnen

23

Kwaliteit

24

4.1 Kwaliteit van de uitvoering van de dienstregeling

24

4.2 kwaliteitsbeleving reizigers

27

4.3 Klachten reizigers

30

4.4 Sociale veiligheid

30

4.5 Toegankelijkheid

34

Ontwikkeling in het gebruik van het OV

37

5.1 Regionale treindiensten

37

5.2 Stads- en streeklijnen

38

5.3 Regiotaxi

43

5.4 Buurtbussen

45

5.5 Scholierenlijnen

46

OV in Gelderland 2008

4


Veluwe (12-12-2004)

Stadsregio Z

Rivierenland (1-1-2003)

Stadsregio N

Tiel

ZHO (14-12-2003)

Achterhoek (1-1-1999)

CONCESSIEGEBIEDEN OV 2007 (Startjaar Gebiedsconcessies)

Harderwijk

Ede

Nijmegen

Arnhem

Apeldoorn

Zutphen

Doetinchem

Winterswijk

1

Inleiding

Het Gelderse openbaar vervoer is een gemeenschappelijke aangelegenheid van de provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen. De provincie is concessieverlener voor het openbaar (bus)vervoer in vier gebieden en voor zes treindiensten (zie figuur 1). De Stadsregio Arnhem Nijmegen is concessieverlener voor het openbaar busvervoer in twee gebieden en voor drie treindiensten. Daarnaast zijn zowel de provincie als de stadsregio opdrachtgever voor een aantal Regiotaxisystemen in Gelderland (zie figuur 3). Om na te kunnen gaan of beleidsdoelstellingen worden gerealiseerd en vervoerbedrijven de in de concessies vastgelegde afspraken nakomen, volgen de provincie en de stadsregio de ontwikkelingen rond het openbaar vervoer op de voet. In deze brochure brengen de provincie en de stadsregio de prestaties van het Gelderse openbaar vervoer in de periode tot en met 2007 in beeld. Tevens geven zij inzicht in de maatregelen die in 2007 en 2008 zijn uitgevoerd om de positie van het openbaar vervoer te consolideren en waar mogelijk te versterken. Daarmee voorziet de brochure in de informatiebehoefte van de volgende doelgroepen: • Het provinciale bestuur en het stadsregiobestuur, om toezicht te houden op de prestaties van de vervoerbedrijven en te bewaken of de provinciale doelstellingen worden gerealiseerd. • Gemeenten, om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen rond het openbaar vervoer en de Regiotaxi in en rond hun gemeente. • Gebruikers van het openbaar vervoer, vertegenwoordigd in het ROCOV Gelderland/Stadsregio Arnhem Nijmegen, om op de hoogte te blijven van de kwaliteit en het gebruik van het openbaar vervoer. • Vervoerbedrijven, om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen rond het openbaar vervoer.

5


2

Doelstellingen OV

De provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen werken samen om goed openbaar vervoer tot stand te laten komen. Tegelijkertijd streven beide overheden hun eigen gebiedsspecifieke doelstellingen op het gebied van openbaar vervoer na. Provincie Gelderland In de Herijking Netwerknota Verbinden en Ontsluiten noemt de provincie als drie grote ambities voor het openbaar vervoer: 1. De sociale bereikbaarheid optimaliseren: zorg dat mensen mobiel blijven en zorg voor een toegankelijk openbaar vervoer. Binnen de financiële mogelijkheden van de provincie moeten mensen kunnen blijven deelnemen aan het maatschappelijke leven. Het geïntegreerde netwerk van Snelnet, Regionet en Regiotaxi zorgt voor de basismobiliteit tegen OV-tarief. 2. De economische bereikbaarheid verbeteren: zorg voor aantrekkelijk openbaar vervoer, houd hier bij ruimtelijke ontwikkelingen ook rekening mee. Binnen de financiële kaders zet de provincie sterk in op bus- en spoorlijnen die groeipotentie hebben en beleidsmatig interessant zijn (= HOV-lijnen). 3. De ontwikkeling, aanbesteding en monitoring van het openbaar vervoer regisseren: de provincie is als OV-autoriteit de regisseur. De doelstelling van 10% reizigersgroei in 2010 in het streekvervoer ten opzichte van het peiljaar 1998, zoals vastgelegd in de Netwerknota OV, blijft gehandhaafd. Mede om deze groeidoelstelling te realiseren is in 2004 het Programma Innovatie OV gestart. Tot en met 2008 is in het kader van dit Programma 16 miljoen euro beschikbaar gesteld om middels innovaties bestaande voorzieningen te verbeteren, reizen makkelijker te maken en

6


nieuwe manieren van reizen mogelijk te maken. Dit programma wordt begin 2009 geëvalueerd en de leerervaringen worden gebruikt bij de komende aanbestedingen. Stadsregio Arnhem Nijmegen Het Masterplan openbaar vervoer 2008-2020 “Openbaar vervoer in een nieuw perspectief” beschrijft de ambities van de stadsregio voor het openbaar vervoer in 2020, te weten: 1. Ruimtelijke ontwikkelingen aan laten sluiten op openbaar vervoerknooppunten teneinde de kansen op knelpunten in de mobiliteit te verminderen; 2. Verknopen van het openbaar vervoer met de auto zodat reizigers snel en makkelijk kunnen overstappen tussen auto, fiets, trein, bus en Regiotaxi; en 3. Realiseren van een samenhangend en herkenbaar openbaar vervoernetwerk met Stadsregiorail als hoofddrager die door treinen en bussen wordt gevoed. Het Masterplan is een uitvoeringsplan waarin de stadsregio aangeeft hoe zij het Regionaal Plan, de Netwerkanalyse, de Regionale Nota Mobiliteit en de Visie Openbaar Vervoer uit zal gaan voeren. De nadruk ligt op de bereikbaarheid van de stadsregio (intern en extern), waarbij de stadsregio de samenhang tussen ruimtelijke ontwikkeling, wegen en openbaar vervoer als essentieel ziet. Dit betekent investeren in dikke vervoerstromen aan de bovenkant van de markt en maatwerkoplossingen aan de onderkant van de markt.

7


8


Figuur 1 Treinen contractsector

Maaslijn ( 10-12-2006 )

Tiel

Valleilijn Ede-Amersfoort (10-12-2006)

Zutphen - Apeldoorn (31-05-2005)

Arnhem - Tiel (10-12-2006)

ZHO (14-12-2003)

Winterswijk - Zutphen (1-1-1999)

Arnhem - Winterswijk (1-1-1999)

TREINEN CONTRACTSECTOR ( Startjaar lijnconcessie )

Harderwijk

Ede

Nijmegen

Arnhem

Apeldoorn

Zutphen

Doetinchem

Winterswijk

3

Ontwikkelingen in het OV-aanbod

In principe kan vrijwel iedere inwoner van Gelderland gebruik maken van een vorm van openbaar vervoer. Zo stopt er in alle kernen met meer dan 1.500 inwoners minimaal een ontsluitende buslijn. Daarbij is sprake van een hiërarchische opbouw van het OV-systeem dat een Snelnet, een Regionet en de Regiotaxi omvat. Het Snelnet bestaat uit spoor- en streeklijnen met een hoogwaardig verbindend karakter tussen belangrijke relaties binnen en buiten de provincie. Het Regionet bestaat uit lijnen gericht op ontsluiting van (kleinere) kernen, verbinding over kortere afstanden en bediening van specifieke reizigersgroepen. Onder het Regionet vallen zowel streeklijnen, stadsvervoer en buurtbussen als scholierenlijnen, recreatievervoer, bedrijfsvervoer en nachtlijnen. De Regiotaxi, ten slotte, dient ter aanvulling op het openbaar vervoer op plaatsen en tijden waar het stads- en streekvervoer niet komt en voor mensen met een lichamelijke handicap. Ook de stadsregio maakt een onderscheid tussen hoogwaardige en overige buslijnen en de Stadsregiotaxi. Op termijn is op de regionale corridor Arnhem – Nijmegen een belangrijke functie voorzien voor Stadsregiorail dat de ruggengraat van het openbaar vervoersysteem in de stadsregio moet gaan vormen. Verder zijn er plannen voor een tweede HOV-as tussen Arnhem en Nijmegen.

9


3.1 Contractsectorlijnen De basis van het Snelnet bestaat uit de volgende contractsectorlijnen: 1.

Arnhem – Doetinchem – Winterswijk

2.

Winterswijk – Zutphen

3.

Zutphen – Hengelo – Oldenzaal

4.

Zutphen – Apeldoorn

5.

Ede / Wageningen – Amersfoort (Valleilijn)

6.

Tiel – Arnhem

7.

Geldermalsen – Gorinchem

8.

Roermond – Nijmegen (Maaslijn)

De provincie Gelderland is verantwoordelijk voor de eerste zes contractsectorlijnen, waarbij de verantwoordelijkheid voor de contractsectorlijnen Arnhem – Doetinchem - Winterswijk en Tiel - Arnhem wordt gedeeld met de stadsregio en die voor de treindienst Zutphen – Hengelo - Oldenzaal met de Regio Twente. Met instemming van de provincie Gelderland treedt de provincie Zuid-Holland als concessieverlener op voor de contractsectorlijn Geldermalsen – Gorinchem. De contractsectorlijn Roermond – Nijmegen (Maaslijn) valt onder de gedeelde verantwoordelijkheid van de stadsregio en de provincie Limburg. De Maaslijn is per 10 december 2006 aanbesteed. Resultaat hiervan is een forse frequentieverhoging (in de spits 4 treinen per uur tussen Nijmegen en Venray) en de inzet van nieuw materieel (vanaf eind 2007). Hiermee is een grote kwaliteitsslag gemaakt. Nieuwe stations In 2006 zijn in opdracht van de provincie de volgende stations gerealiseerd: Gaanderen (Arnhem – Doetinchem – Winterswijk), Apeldoorn/De Maten en Voorst/Empe (Apeldoorn – Zutphen) en Apeldoorn/Osseveld en Twello (Apeldoorn – Deventer). Voor de bediening van de laatste twee stations heeft de provincie een overeenkomst met NS afgesloten. Met ingang van 10 december 2006 rijdt de stoptrein Almelo – Deventer tijdens de spits ieder half uur en daarbuiten ieder uur door naar Apeldoorn. Door de opening van de twee stations aan de spoorlijn Apeldoorn – Zutphen is de rijtijd op dit traject met een paar minuten toegenomen.

10


Op 14 april 2007 is het station Tiel Passeway (Utrecht – Tiel) geopend. Het station ontsluit de Vinex-wijk Passewaaij en het dorp Wadenoijen. Voor de komende jaren zijn nieuwe stations voorzien in Hoevelaken (provincie) en Mook-Molenhoek, Westervoort, Nijmegen Goffert en Zevenaar Oost (stadsregio). De voorbereidingen voor de realisatie van de stations Hoevelaken en Mook-Molenhoek zijn inmiddels in volle gang. De overige stations verkeren in studiefase. Overbelastverklaringen Wanneer meerdere vervoerbedrijven van een bepaalde spoorlijn gebruik willen maken en ProRail niet in staat is de beschikbare capaciteit naar ieders tevredenheid te verdelen, geeft ProRail een overbelastverklaring af. Voor de dienstregeling 2008 geldt voor de volgende contractsectorlijnen een overbelastverklaring: 1.

Arnhem – Doetinchem (conflict ICE en Syntus)

2.

Ede / Wageningen – Amersfoort (conflict Connexxion en goederenvervoer)

3.

Zutphen – Hengelo – Oldenzaal (beperking vanwege geluidhinder)

ProRail heeft voor deze knelpunten inmiddels capaciteitsanalyses uitgevoerd. Voor twee van de drie contractsectorlijnen stelt ProRail momenteel capaciteitsvergrotingsplannen op; voor de contractsectorlijn Ede / Wageningen – Amersfoort is het probleem (voorlopig) opgelost. Uitbreidingen bij de treindiensten. Per 14 december 2008 is op werkdagen de kwartierdienst Arnhem – Doetinchem uitgebreid tot de periode 07.00 tot 19.00 uur. Op de Valleilijn beginnen de pendeltreinen Barneveld – Amersfoort voortaan in Barneveld Centrum, waarvoor speciaal een keervoorziening is gerealiseerd.

11


12


2008

Figuur 2 Snelnet 2008

Tiel

Stoptrein gefinancierd door provincie

Contractsectorlijn buiten beheer Provincie

Contractsectorlijn binnen beheer Provincie

Snelnet Bus

SNELNET

Harderwijk

Ede

Nijmegen

Arnhem

Apeldoorn

Zutphen

Doetinchem

Winterswijk

3.2 Streeklijnen Snelnet Daar waar geen railinfrastructuur voorhanden is, bestaat het Snelnet uit verbindende buslijnen: de Snelnetlijnen. Een Snelnetlijn is een snelle bus met relatief weinig haltestops. Deze bussen sluiten aan op andere Snelnetlijnen of op het spoor. In 2008 bestond het Snelnet uit 22 lijnen (zie tabel 1). Ten opzichte van de situatie in 2006 zijn er drie lijnen aan het Snelnet toegevoegd, te weten lijnen 51 (Doetinchem – Vorden) en 88 (Wageningen – Ede) in 2007 en lijn 56 (Deventer – Borculo) in 2008. Daar staat tegenover dat in 2007 de Snelnetlijnen 85 (Ede – Veenendaal) en 275 (Culemborg – Maarssen) zijn opgeheven, terwijl lijn 86 (Wageningen – Ede) aan het Regionet is toegevoegd. Ten slotte rijdt Snelnetlijn 101 (Nijkerk – Harderwijk) vanwege de filedruk in de regio Amersfoort in 2008 niet langer door naar Amersfoort NS. In plaats daarvan kunnen reizigers in Nijkerk overstappen op de treindienst Zwolle – Amersfoort. Om de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de Snelnetlijnen te verbeteren heeft de provincie de afgelopen jaren een aantal infrastructurele maatregelen getroffen. Het gaat dan onder andere om de aanleg van vrije busbanen en aanpassing van verkeerslichten zodat bussen voorrang kunnen krijgen. Op een aantal lijnen hebben de maatregelen tot hogere snelheden en daardoor kortere reistijden geleid. Dat dit niet overal het geval is, is onder meer een gevolg van de toegenomen drukte op de wegen en de eisen om op specifieke haltes aansluitingen te bieden op andere (Snelnet)lijnen.

13


Snelnetlijn

Lengte

Gem.

(km)

(km/uur)

per Traject (lijnnummer(s))

snelheid

Achterhoek Doetinchem – Borculo (23)

2005

28,7

38,2

Doetinchem – ‘s Heerenberg (24)

2003

12,3

38,9

Gendringen – Doetinchem (27/29)

2003

13,1

42,5

Doesburg – Doetinchem (27/29)

2003

12,3

32,0

Doetinchem – Vorden (51)

2008

19,4

33,7

Deventer – Borculo (56)

2008

36,1

41,3

Winterswijk – Haaksbergen (73)

2003

30,7

40,5

Doetinchem – Haaksbergen (74)

2003

48,4

42,7

Tiel – Druten (42)

2003

19,4

47,4

Tiel – Wageningen (45)

2003

27,4

37,8

Gorinchem – Geldermalsen (47)

2003

32,5

40,6

Apeldoorn – Dieren (43)

2005

26,1

29,9

Wageningen – Ede (88)

2007

11,2

29,1

Apeldoorn – Zwolle (90)

2005

42,7

34,2

Apeldoorn – Zwolle (95)

2003

47,0

43,8

Nunspeet – Zwolle (100)

2005

34,0

36,1

Nijkerk – Harderwijk (101)

2006

24,2

36,3

Voorthuizen – Apeldoorn (102)

2006

27,8

41,7

Hardewijk – Barneveld (105)

2005

23,9

31,8

Ede – Apeldoorn (108)

2005

35,2

38,4

Rivierenland

Veluwe

Zwolle – Elburg (200)

2003

23,7

41,8

Apeldoorn – Arnhem (231)

2004

33,7

47,5

Tabel 1

Ritlengte en snelheid snelnetlijnen in 2007

Bron: Provincie Gelderland

14


Regionet In 2007 en 2008 hebben de vervoerbedrijven een aantal wijzigingen in de lijnvoering van het Regionet doorgevoerd. In Rivierenland maken de Regiolijnen 113 (Gorinchem – Utrecht) en 164 (Kerkdriel – Zaltbommel) sinds eind 2006 niet langer deel uit van het busaanbod van Arriva. In de Achterhoek zijn de Regiolijnen 51 (Vorden Station – Doetinchem Station) en 56 (Deventer NS – Borculo) in respectievelijk 2007 en 2008 tot Snelnetlijn opgewaardeerd en heeft Syntus lijn 72 (Lichtenvoorde – Neede) in 2008 aan het Regionet toegevoegd. Lijn 74 is hierdoor weer een volwaardige Snelnetlijn geworden. Tenslotte rijdt lijn 40 vanaf Terborg weer door naar Doetinchem, waardoor er een rechtstreekse verbinding is ontstaan met het centrum van Doetinchem. De grootste wijzigingen in het Regionet hebben zich op de Veluwe voorgedaan. Eind 2006 zijn de Regiolijnen 111 (Apeldoorn NS – Deventer NS) en 114 (Apeldoorn NS – Zutphen NS) opgeheven en is een nieuwe Regiolijn, lijn 171 (Twello – Deventer), in het kader van het Feederplan Stedendriehoek aan het Regionet toegevoegd. De wijzigingen hangen samen met de opening van vier nieuwe stations aan de spoorlijnen Apeldoorn – Deventer en Apeldoorn – Zutphen. De provincie en Veolia hebben diverse communicatie-instrumenten ingezet om (potentiële) reizigers te informeren over het Feederplan Stedendriehoek (= natransport vanaf het station Twello). Eind 2006 heeft Veolia Regiolijn 86 (Ede NS – Arnhem CS) aan het busaanbod op de Veluwe toegevoegd, terwijl Regiolijn 83 (Ede NS – Wageningen) is komen te vervallen. Een nieuwe Regiolijn op de Veluwe die Veolia eind 2007 heeft geïntroduceerd is Regiolijn 84 (Ede Ziekenhuis – Veenendaal De Klomp NS). Daar staat tegenover dat Regiolijn 110 (Ede NS – Otterlo) niet langer deel uitmaakt van het busaanbod van Veolia. Eind 2007 heeft Veolia ook het busaanbod in de driehoek Zwolle – Busstation Wittenberg – Amersfoort gewijzigd met als doel de overstapmogelijkheden van bus op trein en zo de verbindingen richting de grote steden te verbeteren. De wijzigingen betreffen de lijnvoering van de Regiolijnen 111 (Harderwijk – Nunspeet) en 112 (Harderwijk – Wittenberg). Ten slotte heeft Veolia twee Regiolijnen ingekort. Regiolijn 103 (Amersfoort NS – Nijkerk) rijdt in de nieuwste dienstregeling niet langer

15


door naar Zeewolde en Regiolijn 107 (Ede NS – Putten NS) heeft sinds eind 2007 Ede NS in plaats van Arnhem NS als beginen eindpunt. Groene Halte-bus op de Veluwe Speciaal voor de vele wandelaars die jaarlijks de Veluwe bezoeken heeft de provincie de Groene Halte-bus ontwikkeld. Een Groene Halte is een bushalte in of nabij een natuurgebied met directe aansluiting op beginen/of eindpunt van één van de twaalf Groene Halte- wandelroutes (www. groenehaltes.nl). Groene Haltes worden elke dag minimaal één keer per uur door de bus bediend. In totaal zijn er 14 Groene Haltes op de Veluwe. Djopper op de Veluwe Eind 2004 heeft de provincie Gelderland aan BBA (nu Veolia) een bijdrage van € 460.000 toegezegd voor het exploiteren van zogeheten ‘Djoppers’ op het bedrijventerrein Ede-West (Frankeneng/Heestereng, Kievitsmeent, De Vallei en ISEV). De Djopper is een luxe 8-persoons bus met airco waarvan de chauffeur wordt geleverd door organisaties die meedoen met het Djopper-initiatief. Deze organisaties kunnen tegen OV-tarief abonnementen afsluiten voor hun medewerkers. Omdat de Djopper als openbaar vervoermiddel wordt ingezet kunnen ook andere mensen met de Djopper van en naar het bedrijventerrein reizen. Het aantal Djoppers dat door Veolia wordt ingezet is gestegen van drie in 2005 tot acht in 2007. Eind 2007 maakten circa 40 personen van de Djoppers gebruik. OV-fiets bij de bushalte De stichting OV-fiets heeft in 2007 in het kader van het Programma Innovatie Openbaar Vervoer de mogelijkheden onderzocht om OVfietsen bij bushaltes aan te bieden. Aansluitend zijn in 2007 en 2008 op meerdere locaties OV-fietskluizen en OV-fiets Bikedispensers geplaatst waaruit (bus)reizigers zelf met een pincode een OV-fiets kunnen huren. Het gaat om de volgende locaties: Arnhem Zuid, Ede Halte Cinemec, Ede Newtonstraat, Ede Pascalstraat, Ede Ziekenhuis, Ede-Wageiningen Zuidplein en Nijmegen Lent.

16


3.3 Stadslijnen De stadslijnen in Arnhem en Nijmegen maken deel uit van het stadsgewestelijk OV-netwerk in de stadsregio. Daarnaast beschikken Apeldoorn, Doetinchem, Ede, Harderwijk, Lochem en Zutphen over stadslijnen. Het stadsvervoer in Arnhem maakt deel uit van de concessie StadsregioNoord en wordt uitgevoerd door Connexxion. De concessie is begin 2006 verlengd en loopt tot 1 januari 2010. Het stadsvervoer in Nijmegen maakt deel uit van de concessie Stadsregio-Zuid die eveneens tot 1 januari 2010 loopt. De concessie wordt uitgevoerd door Novio in samenwerking met Hermes, beiden dochter van Connexxion. Vanaf 1 januari 2010 wil de stadsregio nog maar één concessie verlenen voor zowel bus, trein en Regiotaxi. Op hoofdlijnen is het busaanbod in de stadsregio sinds 2006 gelijk gebleven. Wel is in 2006 en 2007 het busaanbod van en naar de nieuwbouwwijk Schuytgraaf in Arnhem uitgebreid; dit als tussenfase voor de uiteindelijke bediening met trolleylijn 5. Verder zijn tijdens de spits de frequenties van de Regiolijnen vanuit de stadsregio richting Brabant en Rivierenland verhoogt. Ten slotte is in 2007 bij wijze van experiment de Waalsprinter, de busverbinding tussen het Transferium Ovatonde en het Heyendaal complex in Nijmegen van start gegaan. Vanwege het succes van deze verbinding wordt momenteel gewerkt aan het verder doorontwikkelen en uitbreiden van deze verbinding. De stadsdiensten Apeldoorn, Ede en Harderwijk maken deel uit van de concessie Veluwe. Sinds 2006 heeft Veolia twee wijzigingen in de lijnvoering van de stadsdienst Apeldoorn doorgevoerd. In 2007 is lijn 15 (Apeldoorn Teuge) aan de stadsdienst toegevoegd; een jaar later is lijn 14 (richting ROC Aventus) komen te vervallen. Daarnaast heeft Veolia de dienstregeling van de stadslijnen 6 (Rijkskantoren – Busstation) en 8 (Busstation – Rivierenkwartier) in februari 2008 uitgebreid. Het busaanbod in Ede is sinds 2006 niet gewijzigd. Ten slotte maakt seizoenslijn 4 (Harderwijk NS – Harderwijk Vischpoort) in 2008 niet langer deel uit van de stadsdienst Harderwijk.

17


De stadslijnen in Doetinchem en Zutphen maken deel uit van de concessie Achterhoek; de stadslijn in Lochem maakt deel uit van de concessie ZHO. In de routes van de stadsdienst Zutphen heeft Syntus eind 2007 enkele wijzigingen doorgevoerd. Lijn 80 (Zutphen – Warnsveld GGNet) rijdt in 2008 altijd door naar Warnsveld GGNet en lijn 83 (Zutphen – Warnsveld GGNet – Vorden) rijdt in 2008 via de Oude Begraafplaats en Leesten naar Warnsveld GGNet. De lijnvoering in Doetinchem is per december 2008 aangepast op verschillende lijnen. Zo rijdt lijn 23 (Borculo – Doetinchem) doordeweeks overdag vanaf station Doetinchem door als lijn 24 naar ’s-Heerenberg, terwijl lijn 24 (’s-Heerenberg – Doetinchem) vervalt tussen het station en De Huet. Dit traject wordt overgenomen door lijn 28. In ‘s-Heerenberg wordt de route in omgekeerde richting gereden en vanaf ‘s-Heerenberg wordt doorgereden als lijn 74 naar Groenlo via het centrum en Graafschapcollege. Lijn 25 (Stadsdienst Doetinchem) rijdt voortaan op de heen- en op de terugweg langs het gemeentehuis en de bibliotheek. De vertrektijden zijn aangepast, vanaf het station wordt doorgereden als lijn 40 naar Terborg/Dinxperlo. Deze lijn gaat weer tussen Terborg en Doetinchem rijden. Vanaf station Doetinchem wordt doorgereden als lijn 25, waardoor een directe verbinding van Dinxperlo en Terborg met het centrum van Doetinchem en het Slingeland Ziekenhuis ontstaat. Op lijn 27/29 (Arnhem – Doetinchem – Gendringen vervalt het gedeelte Doetinchem - Gendringen en wordt overgenomen door lijn 28. Ook zijn de vertrektijden aangepast. Lijn 28 (Doetinchem De Huet – Gendringen) is een nieuwe lijn die tussen De Huet en station Doetinchem de route van lijn 24 overneemt en tussen Doetinchem en Gendringen via de rechtstreekse route van lijn 27/29 rijdt. ‘s Avonds en zondag wordt de route van lijn 27 via Terborg gereden.

18


3.4 Regiotaxi Regiotaxi is een belangrijk onderdeel van het collectief vervoer in de provincie Gelderland. Regiotaxi biedt reizigers een alternatief op plaatsen waar en tijden waarop het reguliere openbaar vervoer niet rijdt. Daarnaast kunnen mensen die in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) hiervoor zijn geïndiceerd gebruik maken van Regiotaxi. In het provinciale streven om iedere inwoner in staat te stellen tegen een redelijk tarief van het collectief vervoer gebruik te maken (= basismobiliteit) is een belangrijke rol voor Regiotaxi Gelderland weggelegd. Regiotaxi Gelderland is op 1 januari 2007 gestart en verzorgt het vervoer in de regio’s Achterhoek, Rivierenland, IJsselstreek en De Vallei. Op 1 januari 2009 treedt ook de regio Noord Veluwe toe tot Regiotaxi Gelderland. In het grootste deel van Gelderland wordt Regiotaxi dan met dezelfde kwaliteit tegen dezelfde voorwaarden en tarieven aan reizigers aangeboden. De nieuwe organisatie, met een apart callcenter los van het vervoer en een provinciaal projectbureau voor de kwaliteitsborging, klachtenafhandeling en financieel administratieve afhandeling, zorgt daarbij voor een betere informatie over de geleverde prestaties. Sinds de start van Regiotaxi Gelderland is het product verder doorontwikkeld. Zo krijgen Regiotaxireizigers waarvoor het reguliere openbaar vervoer een goed alternatief vormt het advies van dit vervoer gebruik te maken. Ook zijn als proef bij vijf stations meldzuilen geplaatst waar treinreizigers contact kunnen leggen met het callcenter voor een snel vervolg van hun reis per Regiotaxi. Regiotaxi Gelderland rijdt niet in de Stadsregio Arnhem Nijmegen en de gemeente Apeldoorn. In alle gemeenten binnen de stadsregio met uitzondering van Millingen aan de Rijn rijdt de Stadsregiotaxi. In 2007 is een Verbeterplan Stadsregiotaxi opgesteld om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Als onderdeel van het plan zijn de inhoud en vormgeving van folders en andere communicatiemiddelen aangepast, is de herkenbaarheid van voertuigen en chauffeurs vergroot en hebben chauffeurs en medewerkers van het callcenter extra opleidingen gevolgd.

19


20


Stadsregio

Veluwe

Amersfoort

Figuur 3 Regio’s regiotaxi 2008

Rivierengebied

Tiel

2008

IJsselstreek

De Vallei

Achterhoek

Apeldoorn

REGIO'S REGIOTAXI

Harderwijk

Ede

Nijmegen

Arnhem

Apeldoorn

Zutphen

Doetinchem

Winterswijk

In de gemeente Apeldoorn biedt de TaxiBUS deur tot deur vervoer voor iedereen die niet met het normale stads- en steekvervoer mee kan. Er gelden verschillende tarieven voor Wmo-geïndiceerden, 65-plussers en overige passagiers. Integratie Regiotaxi en bus In het kader van het Programma Innovatie Openbaar Vervoer Gelderland zijn in de Achterhoek en Rivierenland in 2006 twee projecten gestart die tot doel hebben van bus en Regiotaxi één geïntegreerd OV-systeem te vormen. In de Achterhoek ging het om de pilot Syntus Plus. Eind 2006 is vanwege achterblijvende reizigersaantallen en de nieuwe opzet van Regiotaxi Gelderland besloten dit concept niet over de hele Achterhoek uit te rollen. In Rivierenland gaat het om het 3B-project of Buxi-systeem dat een alternatief biedt voor lange Regiotaxi-ritten doordat een naadloze overstap van bus op Regiotaxi en vice versa gegarandeerd is. Het project liep tot en met 2008. In 2007 maakten per maand ca. 70 reizigers gebruik van het Buxi-systeem en werden per maand ca. 650 buxikaarten verkocht. Ook in de stadsregio Arnhem Nijmegen is het regiotaxisysteem, Stadsregiotaxi, een belangrijk onderdeel van het collectief vervoer. Stadsregiotaxi is in de eerste plaats een aanvullend openbaar vervoer-systeem voor reizigers op plaatsen waar en tijden waarop het reguliere openbaar vervoer niet rijdt. Daarnaast kunnen ook reizigers met een WMO indicatie gebruik maken van Stadsregiotaxi In 2008 is de uitvoer van maatregelen uit het verbeterplan Stadsregiotaxi 2007 voortgezet en is de kwaliteit weer verder verbeterd. In 2008 is ook het eerste Taxipoint gerealiseerd in het UMC St Radboud in Nijmegen. Het realiseren van Taxipoints zal verder worden uitgebreid in ziekenhuizen en andere (zorg) instellingen. Momenteel wordt een nieuwe aanbesteding van de Stadsregiotaxi voorbereid. Nadruk in het nieuwe PvE ligt op het verder verbeteren van de uitvoeringskwaliteit voor de gebruikers. Het nieuwe contract moet volgens de huidige planning uiterlijk 1 april 2010 ingaan.

21


22


2008

266

Figuur 4 Buurtbus 2008

268

264

Stadsregio

Tiel

267

248

262

263

503

Buurtbus : in beheer IJsselmond

Buurtbus: in beheer Stadsregio

Buurtbus : in beheer Provincie

BUURTBUS

265

509

237

161

Ede

505

501

513

Harderwijk

Nijmegen

162

560

Apeldoorn

Arnhem

514

508

506

502

506

196

515

Zutphen

507

193

197

195

Doetinchem

194

192

191

Wintersw

3.5 Buurtbussen De buurtbus is een bijzondere openbaar vervoer voorziening. Buurtbussen hebben een vaste dienstregeling en lijnvoering die in overleg met de buurtbusvereniging en het vervoerbedrijf tot stand komt. De uitvoering wordt gedaan door vrijwilligers, de 8-persoonsbusjes worden ter beschikking gesteld en onderhouden door de vervoerbedrijven en betaald door de provincie of stadsregio. In 2007 en 2008 is het aanbod aan buurtbussen op een aantal punten gewijzigd. Op de Veluwe zijn de routes van buurtbuslijnen in de Stedendriehoek gewijzigd en zijn in deze regio de buurtbuslijnen 306 (Twello – Teuge) en 315 (Zutphen – Leuvenheim) aan het netwerk toegevoegd. Verder rijdt buurtbuslijn 503 met ingang van 2007 tussen Nijkerk en Eemdijk en rijdt buurtbuslijn 509 sinds 2008 tussen Barneveld en Hoevelaken (was Nijkerk). Daar staat tegenover dat buurtbuslijn 510 (Lunteren Station – Overberg Schoolstraat) in 2008 is komen te vervallen. Binnen de stadsregio rijdt per 10 december 2007 in de gemeente Rijnwaarden buurtbuslijn 560 (Aerdt – Zevenaar) en is in de gemeente Wijchen buurtbuslijn 163 op 10 juni 2008 van start gegaan. Buurtbuslijn 163 verbetert de bereikbaarheid van de Wijchense kerkdorpen Hernen, Leur, Bergharen en Batenburg, mede omdat de buurtbus aansluit op de treinen naar Den Bosch en Nijmegen.

3.6 Scholierenlijnen In 2008 rijden op de Veluwe 35 buslijnen die specifiek gericht zijn op het vervoer van scholieren. Ten opzichte van 2007 is het scholierennetwerk op de Veluwe met twee lijnen uitgebreid, te weten scholierenlijnen 603 (Bunschoten/Spakenburg – Nijkerk) en 659 (Doelen – Hoenderloo). Daarnaast heeft Veolia in 2008 de routes van acht scholierenlijnen gewijzigd. De lijnvoering van de negen scholierenlijnen in Rivierenland is sinds 2006 niet gewijzigd. Ten slotte rijden in de Achterhoek en in de stadsregio geen aparte scholierenlijnen.

23


4

Kwaliteit

Om de doelstellingen van het OV-beleid te kunnen realiseren is kwalitatief hoogwaardig OV een absoluut vereiste. Indicatoren die een indruk van de kwaliteit geven, zijn de punctualiteit van de uitvoering van de dienstregeling, het reizigersoordeel en het aantal klachten dat bij vervoerbedrijven binnenkomt over de uitvoering van de dienstregeling. Maar ook de sociale veiligheid en toegankelijkheid zijn bepalend voor de kwaliteit van het openbaar vervoer.

4.1 Kwaliteit van de uitvoering van de dienstregeling Een belangrijk kwaliteitsaspect is de betrouwbaarheid van het openbaar vervoer. Het gaat dan om de vraag of de bussen en treinen op tijd vertrekken en aankomen. De provincie Gelderland vindt dit kwaliteitsaspect zo belangrijk dat zij door een onderzoeksbureau en reizigersvereniging Rover onafhankelijk onderzoek laat doen naar de punctualiteit van bussen en treinen. Contractsectorlijnen In 2007 reden drie van de zes contractsectorlijnen die onder verantwoordelijkheid van de provincie vallen vrijwel altijd op tijd. Daarmee is de punctualiteit van deze lijnen vergelijkbaar met die in eerdere jaren en voldoen deze lijnen ruimschoots aan de norm van 90% die geldt voor de contractsectorlijn Zutphen - Apeldoorn. In de concessies voor de andere treindiensten zijn (nog) geen minimumeisen ten aanzien van punctualiteit opgenomen.

24


De drie andere contractsectorlijnen voldoen in 2007 niet (meer) aan deze norm. De lage(re) punctualiteit van de contractsectorlijnen Arnhem – Winterswijk en Arnhem – Tiel is terug te voeren op de drukbereden trajecten tussen Arnhem en respectievelijk Zevenaar en Elst en de beperkte perroncapaciteit op station Arnhem. ProRail verwacht dat na afronding van het project Sporen in Arnhem (gepland in 2012) en een betere benutting van de Betuweroute de punctualiteit van deze contractsectorlijnen sterk kan verbeteren.

$UQKHP 7LHO

$UQKHP:LQWHUVZLMN

:LQWHUVZLMN=XWSKHQ

=XWSKHQ $SHOGRRUQ

(GH:DJHQLQJHQ $PHUVIRRUW

=XWSKHQ+HQJHOR 2OGHQ]DDO

Grafiek 1 Ontwikkeling punctualiteit vertrektijden regionale treindiensten Bron: Provincie Gelderland De punctualiteit van vertrektijden zoals reizigersvereniging Rover die op een aantal dagen in 2006 en 2007 heeft waargenomen, ligt in het algemeen net iets lager. Dit is een gevolg van het beperkt aantal waarnemingen en is in tegenstelling tot de in grafiek 1 vermelde punctualiteit niet representatief. Uit de cijfers van Rover blijkt eveneens dat in 2006 en 2007 de punctualiteit van de treindienst Arnhem – Winterswijk, met name tussen Arnhem en Doetinchem, sterk is verslechterd. Verder blijkt uit de cijfers dat de punctualiteit van vertrektijden in het algemeen hoger is dan die van aankomsttijden. Reden is dat treinen die te laat aankomen nog op tijd kunnen vertrekken wanneer sprake is van wachtof buffertijden in de dienstregeling van de contractsectorlijnen. Reizigers die een aansluitende bus of trein moeten halen ondervinden echter veel hinder van de onbetrouwbaarheid van aankomsttijden.

25


Regionale treindienst

Aankomst-

Vertrek-

punctualiteit

punctualiteit

2006

2007

2006

2007

Arnhem – Tiel

84%

53%

93%

77%

Arnhem – Doetinchem

76%

56%

89%

39%

Arnhem – Doetinchem – Winterswijk

72%

57%

70%

60%

Winterswijk – Zutphen

71%

61%

85%

91%


75%

86%

92%

96%

Zutphen – Apeldoorn

91%

96%

95%

92%

Ede / Wageningen - Amersfoort

93%

82%

98%

78%

Totaal Gelderland

79%

70%

85%

76%

Tabel 2 Punctualiteit regionale treindiensten in 2006 en 2007 Bron: Provincie Gelderland/Rover Stads- en streeklijnen De punctualiteit van vertrektijden van stads- en streeklijnen die onder verantwoordelijkheid van de provincie vallen is in 2006 verslechterd ten opzichte van 20051. Dit geldt zowel voor Snelnet- als Regiolijnen. In 2007 heeft deze daling zich doorgezet voor de Veluwe en de stadsdiensten in Apeldoorn. In Rivierenland vertrok in 2006 78% en in 2007 86% van de bussen op tijd (= niet te vroeg en met minder dan drie minuten vertraging) terwijl de norm 95% is. Ook het busvervoer op de Veluwe blijft met een score van 83% achter bij de eis van 93%. Het stadsvervoer in Apeldoorn had in 2006 nog een score van 91%, maar dit percentage is in 2007 gedaald naar 79%. Ten slotte bevat de concessie van Syntus voor de Achterhoek geen concrete eisen ten aanzien van punctualiteit, maar met een score van 83% in 2007 wordt het streefcijfer van 90% nog niet gerealiseerd.

1

Anders dan de provincie laat de Stadsregio geen onafhankelijk onderzoek doen naar de punctualiteit van het busvervoer dat onder haar verantwoordelijkheid valt.

26


$FKWHUKRHN

$SHOGRRUQ

5LYLHUHQODQG

9 9HOXZH

=+2EXV

Grafiek 2 Ontwikkeling punctualiteit vertrektijden stads- en streeklijnen Bron: Provincie Gelderland/Probit

4.2 Kwaliteitsbeleving reizigers Reizigers waardeerden de kwaliteit van het busvervoer in Gelderland in 2007 met gemiddeld een 7,0 (Achterhoek) tot een 7,7 (Rivierenland). Dit is vergelijkbaar of hoger dan het landelijk gemiddelde (7,0). Voor de meeste concessies geldt daarbij dat het kwaliteitsoordeel van reizigers tussen 2004 en 2007 niet of nauwelijks is gewijzigd. Uitzondering is de concessie Rivierenland (kwaliteitsoordeel gestegen van 7,2 in 2004 naar 7,7 in 2007). Ook voor de concessie Stadsregio Zuid is het kwaliteitsoordeel is in 2007 hoger dan in 2006. Voor alle concessies geldt dat de informatievoorziening bij vertragingen het laagst (veelal onvoldoende) en het gemak van het vinden van een zitplaats het hoogst scoort. Om de informatievoorziening naar reizigers te verbeteren hebben de provincie en de stadsregio een investeringsprogramma gestart dat tot doel heeft bushaltes te voorzien van dynamische reisinformatie. De doelstelling van de provincie met betrekking tot haltes met dynamische reisinformatie is om de klant te voorzien van statische (de dienstregeling) en actuele gegevens

27


(wijzigingen op de dienstregeling, waaronder vertragingen) met betrekking tot bus- en treinverbindingen. Eind 2008 had de provincie 40 haltedisplays en 6 overzichtsdisplays gerealiseerd. In de stadsregio gaat het om 200 haltes die van lijnreisinformatie zullen worden voorzien.

Concessiegebied

2004

2005

2006

2007

Achterhoek

6,9

Apeldoorn

7,3

7,0

7,1

7,0

7,4

7,5

Stadsregio-Noord

7,2

7,5

7,3

7,2

7,1 7,4

Stadsregio-Zuid

7,2

7,1

6,8

Rivierenland

7,2

7,3

7,3

7,7

Veluwe

7,3

7,4

7,2

7,3

ZHO-bus

-

-

-

7,3

Landelijk

7,1

7,1

7,0

7,0

Tabel 3 Ontwikkeling kwaliteitsoordeel lokaal en interlokaal busvervoer Bron: OV-Klantenbarometer van het KPVV De provincie laat de kwaliteit van het spoor- en vooral busvervoer ook monitoren door OV-scouts. De OV-scouts beoordelen tijdens hun reizen een aantal kwaliteitsaspecten van het materieel (zitplaatskans, reinheid en sociale veiligheid), de chauffeur (rijgedrag en hulpvaardigheid) en de vertrekhalte (sociale veiligheid, informatie, reinheid en verlichting) aan de hand van een registratieformulier. In 2007 was een overgrote meerderheid van de OV-scouts tevreden over de kwaliteit van het openbaar vervoer. Alle aspecten, afgezien van de reinheid van de binnenkant van het materieel, worden in 2007 even goed of beter beoordeeld dan in 2006. OV-scouts zijn het minst te spreken over de reinheid van de haltes. Hoewel dit kwaliteitsaspect in 2007 door meer OV-scouts als goed werd beoordeeld dan in 2004, blijft de reinheid van de haltes een aandachtspunt voor de provincie Gelderland en de stadsregio. OV-scouts voelden zich in 2006 en 2007 wel veiliger bij haltes dan in eerdere jaren.

28


Kwaliteitsaspect

2004

2005

2006

2007

Zitplaatskans

82%

Reinheid materieel binnenkant

76%

85%

85%

90%

82%

84%

78%

n.b.¹

82%

86%

85%

Sociale veiligheid materieel

96%

98%

99%

98%

Rijgedrag chauffeur

87%

91%

89%

90%

Hulpvaardigheid chauffeur

91%

91%

94%

98%

Sociale veiligheid halte

78%

81%

90%

90%

Reisinformatie halte²

99%

98%

-

-

Vertrektijdentabel aanwezig²

n.b.

97%

96%

97%

Reinheid halte

61%

69%

69%

70%

Verlichting halte³

86%

87%

-

-

Reinheid materieel buitenkant¹

1

De categorie ‘Reinheid buitenkant materieel’ is een nieuw onderdeel.

² De categorie ‘Reisinformatie halte’ is medio 2005 vervangen door de categorie ‘Vertrektijdentabel aanwezig’. ³ De categorie ‘Verlichting halte’ is medio 2005 komen te vervallen. Tabel 4

Percentage OV-scouts dat een kwaliteitsaspect als ‘goed’ beoordeelt. Bron: Provincie Gelderland/OV-scouts

29


4.3 Klachten reizigers In alle concessiegebieden, met uitzondering van Zutphen – Hengelo – Oldenzaal, zijn in 2007 meer klachten van reizigers binnengekomen dan in eerdere jaren. De sterkste toename doet zich voor in Rivierenland waar het aantal klachten bijna is verdrievoudigd. Concessiegebied

2004

2005

2006

2007

Index (2004 = 100)

Achterhoek

545

679

602

865

158

Stadsregio-Noord

1.343

1.495

1.562

1.695

126

Stadsregio-Zuid

1.160

1.134

870

1.585

137

363

308

560

968

267

1.071

2.758

1.865

2.044

191

-

-

264

196

74

Rivierenland Veluwe Zutphen – Hengelo – Oldenzaal1 1

Indexcijfer Zutphen – Hengelo – Oldenzaal gebaseerd op basisjaar 2006

Tabel 5 Aantal binnengekomen klachten per concessiegebied Bron: Vervoerbedrijven

4.4 Sociale veiligheid Sociale veiligheid is voor de provincie Gelderland een belangrijk thema in het openbaar vervoer. In 2002 is een Meerjarenplan Sociale Veiligheid opgesteld. Doel van dit plan is om samen met de vervoerders en veiligheidspartners een maximaal sociaal veilig openbaar te bieden aan passagiers en personeel. De benadering is integraal. Dat wil zeggen dat de aandacht uitgaat naar de sociale veiligheid in het voertuig, op de halteplaatsen en stations en in de directe omgeving daarvan. De maatregelen zijn zowel repressief als preventief en gericht op schoon, heel en veilig. Ofwel op beheer, inrichting, toezicht en handhaving, training van personeel en een goede communicatie richting reiziger. Van de vervoerbedrijven wordt verwacht dat zij deze aanpak jaarlijks uitwerken in een sociaal veiligheidsplan.

30


De basis voor de integrale aanpak is een intensieve samenwerking tussen de vervoerbedrijven, politie en gemeenten. Vooral in dit laatste heeft de provincie Gelderland in 2006 en 2007 geïnvesteerd. In 2006 heeft de provincie – naar aanleiding van ernstige overlast op de scholierenlijn 109 en buslijn 43 te Apeldoorn – het initiatief genomen voor een veiligheidsarrangement. In de zomer van 2006 zijn chauffeurs en leerlingen van het Edison college en De Heemgaard uit Apeldoorn met elkaar om tafel gegaan. Samen hebben zij een aantal gedragsregels opgesteld. Daarnaast zijn er tussen Veolia, beide scholen en de politie duidelijke samenwerkingsafspraken gemaakt. Deze afspraken zijn vastgelegd in een arrangement dat op 10 januari 2007 door alle partijen is ondertekend. Verder heeft de provincie Gelderland in 2007 opdracht gegeven tot het realiseren van een veiligheidsarrangement voor de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. Aanleiding vormde het aantal en de aard van de incidenten en de grote onderlinge verschillen in netheid, uitstraling en comfort tussen de stations. Op 7 november ondertekenden de provincie Gelderland, de Stadsregio Arnhem Nijmegen, gemeenten, regiopolitie, Syntus, NS, ProRail en het openbaar ministerie het veiligheidsarrangement Spoorlijn Arnhem-Winterswijk. Sociale veiligheid heeft een objectieve en subjectieve component. De objectieve component betreft het aantal incidenten. De subjectieve component betreft de veiligheidsbeleving van de reizigers. De veiligheidsbeleving wordt jaarlijks gemeten in de Klantenbarometer van het Kennisplatform Verkeer en Vervoer. In dit onderzoek geven reizigers hun mening aan de hand van rapportcijfers over de veiligheid algemeen, de veiligheid tijdens de rit en op de halteplaats. De meeste cijfers zijn ongeveer gelijk aan of hoger dan de streefcijfers van de provincie Gelderland (streefcijfer 7,5).

31


Concessiegebied (bussen)2 2004

2005

2006

2007

Achterhoek bus Algemeen Rit Instaphalte

7,3 (7,7)

7,7 (7,8)

7,5 (7,8)

7,8 (7,7)

7,7 (8,0)

7,9 (8,1)

7,9 (8,1)

8,0 (8,0)

7,6 (7,7)

7,7 (7,8)

7,7 (7,8)

7,9 (7,7)

Stadsregio Noord Algemeen

7,6

7,7

7,7

7,6 (7,7)

Rit

7,9

7,9

8,0

7,8 (8,0)

Instaphalte

7,6

7,7

7,9

7,6 (7,7)

Stadsregio Zuid Algemeen

7,6

7,7

7,6

7,8 (7,7)

Rit

7,9

8,0

7,9

8,2 (8,0)

Instaphalte

7,6

7,6

7,6

7,7 (7,7)

7,6 (7,7)

7,7 (7,8)

7,9 (7,8)

7,7 (7,7)

8,0 (8,0)

8,0 (8,1)

8,2 (8,1)

8,0 (8,0)

7,7 (7,7)

7,7 (7,8)

7,9 (7,8)

7,7 (7,7)

Rivierenland bus Algemeen Rit Instaphalte Veluwestreek bus Algemeen Rit Instaphalte

7,7 (7,7)

8,0 (7,8)

7,8 (7,8)

7,9 (7,7)

8,1 (8,0)

8,2 (8,1)

8,2 (8,1)

8,1 (8,0)

7,7 (7,7)

8,0 (7,8)

7,9 (7,8)

7,9 (7,7)

Stadsvervoer Apeldoorn Algemeen

7,6 (7,7)

7,8 (7,7)

7,9 (7,7)

7,9 (7,8)

Rit

7,8 (7,9)

8,0 (8,0)

8,2 (8,0)

8,1 (8,0)

Instaphalte

7,8 (7,7)

7,9 (7,7)

8,0 (7,7)

7,9 (7,7)

ZHO bus Algemeen

-

-

-

8,0 (7,7)

Rit

-

-

-

8,1 (8,0)

Instaphalte

-

-

-

7,8 (7,7)

7,4

7,3

7,5

7,4

Rit

7,7

7,6

7,8

7,7

Instaphalte

7,5

7,4

7,5

7,5

Landelijk gemiddelde Algemeen

Tabel 6 Oordeel van reizigers over de sociale veiligheid in en rond de bussen, uitgedrukt in rapportcijfers in 2004 tot en met 2007. Bron: OV-Klantenbarometer van het KPVV 2

32

Tussen haakjes staat het gemiddelde oordeel van reizigers in vergelijkbare openbaar vervoergebieden.


Concessiegebied (treinen) 3 2004

2005

2006

2007

Trein Ede-Amersfoort (Valleilijn) Algemeen

-

-

-

7,7 (7,9)

Rit

-

-

-

7,5 (7,5)

Instaphalte

-

-

-

7,5 (7,5) 7,6 (7,6)

Trein Arnhem-Tiel Algemeen

-

-

-

Rit

-

-

-

7,9 (7,9)

Instaphalte

-

-

-

7,5 (7,5) 7,4 (7,6)

Trein Arnhem-Winterswijk Algemeen

-

-

-

Rit

-

-

-

7,7 (7,9)

Instaphalte

-

-

-

7,3 (7,5)

Algemeen

-

-

-

7,7 (7,6)

Rit

-

-

-

8,1 (7,9)

Instaphalte

-

-

-

7,5 (7,5)

Algemeen

-

7,4 (7,3)

7,6 (7,4)

7,7 (7,6)

Rit

-

7,9 (7,7)

8,0 (7,7)

8,1 (7,9)

Instaphalte

-

7,5 (7,2)

7,7 (7,4)

7,7 (7,5) 7,7 (7,6)

Trein Winterswijk-Zutphen

Trein Zutphen-Apeldoorn

Trein Zutphen-Oldenzaal Algemeen

-

-

-

Rit

-

-

-

8,1 (7,9)

Instaphalte

-

-

-

7,6 (7,5)

Tabel 7

Oordeel van reizigers over de sociale veiligheid in en rond de treinen, uitgedrukt in rapportcijfers in 2004 tot en met 2007. Bron: OV-Klantenbarometer van het KPVV

3

33

Tussen haakjes staat het gemiddelde oordeel van reizigers in vergelijkbare openbaar vervoergebieden.


Het aantal gerapporteerde incidenten4 hangt onder andere samen met de grootte en andere karakteristieken van het concessiegebied. Maar ook het feit dat vervoerbedrijven geen uniforme registratiemethode hanteren leidt tot verschillen in het aantal gerapporteerde incidenten. Zo rapporteerde Arriva in 2005 met betrekking tot het busvervoer in Rivierenland slechts één incident. In 2006 waren dit er 3 en in 2007 ging het om 7 incidenten. In het concessiegebied Stadsregio-Noord werden in 2005 77 incidenten geregistreerd, in 2006 waren dit er 69 en in 2007 114. Het ging daarbij met name om agressie tegen personen. In het concessiegebied StadsregioZuid bedroeg het aantal incidenten in de laatste drie kwartalen van 2005 149, waarvan bijna de helft in het laatste kwartaal van 2005 plaatsvond. In 2006 werden 165 incidenten geregistreerd en in 2007 96. Ook hier gaat het vooral om agressie gericht tegen personen. Op de concessies van Syntus (Achterhoek, Arnhem-Tiel en ZHO) werden in 2006 in totaal 383 incidenten geregistreerd. Deze hadden vooral te maken met problemen met de infrastructuur en onverwachte stremmingen. In 2007 ging het om een totaal van 280 incidenten (vooral problemen met de infrastructuur). Voor het bus- en spoorvervoer in en op de Veluwe ontbreekt informatie over het aantal incidenten.

4.5 Toegankelijkheid Verbetering van de toegankelijkheid door het creëren van obstakelvrije en veilige routes naar de haltes en een gelijkvloerse instap is een belangrijk aandachtspunt binnen het Gelderse openbaar vervoer. Ook de stadsregio is inmiddels een programma gestart dat ertoe moet leiden dat op korte termijn 870 haltes van stads- en streeklijnen in de stadsregio aan dit criterium voldoen. Daarbij geldt dat het overgrote deel van het busvervoer in de provincie en de Stadsregio inmiddels met lagevloerbussen wordt uitgevoerd. Reizigers oordelen in het algemeen positief over de toegankelijkheid van het Gelderse openbaar vervoer. Het busvervoer scoort daarbij net iets beter dan de regionale treindiensten (cursief in de tabel). 4

De kwaliteit van de incidentenregistratie laat nog te wensen over. Dit geldt met name voor de opgave van Syntus. Derhalve is een verdere uitsplitsing niet mogelijk.

34


Concessiegebied

2004

2005

2006

2007

Achterhoek - bus

8,1

8,3

7,8

8,3

Arnhem-Winterswijk

-

-

-

7,8

Winterswijk-Zutphen

-

-

-

8,1

8,2

8,3

8,1

7,9

Stadsregio -Noord Stadsregio -Zuid

8,1

8,2

7,2

8,1

Rivierenland

8,3

8,2

8,3

8,2

Arnhem-Tiel

-

-

-

8,3

Veluwe

8,2

8,5

8,3

8,5

Apeldoorn

8,0

8,6

8,5

8,4

Apeldoorn - Zutphen

8,0

7,9

8,0

8,1

-

-

-

7,6

Ede-Amersfoort ZHO-bus

-

-

-

8,3

Zutphen-Oldenzaal

-

-

-

8,3

8,0

7,9

8,0

7,8

Landelijk Tabel 8

Ontwikkeling gemak van in- en uitstappen in stads- en streekvervoer Bron: OV-Klantenbarometer van het KPVV

35


36


2007

Tiel

Figuur 5 Intensiteiten contractsector - stations

20001 - 100000

10001 - 20000

5001 - 10000

1001 - 5000

50 - 1000

Reizigers per werkdag (in-/uitstappen)

STATIONS

8001 - 15000

5001 - 8000

4001 - 5000

2501 - 4000

1501 - 2500

0 - 1500

Reizigers per werkdag

INTENSITEITEN 2007 CONTRACTSECTOR

Harderwijk

Ede

Nijmegen

Arnhem

Apeldoorn

Zutphen

Doetinchem

* Kernnet-stations bediening gefinancierd door provincie.

Winterswijk

5 Ontwikkeling in het gebruik van het OV 5.1 Regionale treindiensten Tussen 2000 en 2007 is sprake van een toename van het aantal reizigers op de regionale treindiensten in de provincie Gelderland (+24%). De ontwikkelingen verschillen echter per traject. Opvallend is de sterke toename van het aantal treinreizigers tussen Ede/Wageningen en Amersfoort (+71%) en tussen Zutphen en Oldenzaal (+61%). Ook op de trajecten Tiel – Arnhem, Winterswijk – Zutphen en Arnhem – Winterswijk is sprake van een toename van het aantal treinreizigers. Alleen op het traject Zutphen – Apeldoorn is in 2007 het aantal treinreizigers afgenomen. Deze afname is terug te voeren op de verminderde overstapmogelijkheden tussen deze contractsectorlijn en de Intercity’s van en naar Apeldoorn.

Treindienst Tiel - Arnhem Arnhem - Winterswijk Winterswijk - Zutphen

2005

2006

2007 (absoluut)

117

119

106

131

(1.300)

100

104

109

112

(5.900)

91

100

100

114

(2.100)


169

168

171

161

(2.700)

Zutphen - Apeldoorn

116

116

128

92

(3.100)

Ede/Wageningen - Amersfoort

101

110

n.b.

171

(4.100)

Totaal regionale treindiensten

111

115

n.b.

124

(19.200)

Tabel 9

Ontwikkeling totaalbelasting (in duizenden reizigers) op een werkdag (index 2000 = 100) Bron: ProRail

37

2004


5.2 Stads- en streeklijnen5 Wanneer gekeken wordt naar het aantal mensen dat op een werkdag met stads- of streeklijnen naar en van geselecteerde plaatsen in de concessiegebieden reist, valt alleen voor Rivierenland tussen 2000 en 2007 een toename van het aantal busreizigers te constateren (+14%). In positieve zin springt vooral de toename van het aantal busreizigers van en naar Kesteren in het oog. Daarentegen is het aantal busreizigers van en naar Den Bosch en Druten afgenomen. Tellingen in de Achterhoek en de Veluwe duiden op een afname van het aantal busreizigers tussen 2000 en 2007. In de Achterhoek is de daling van 24% onder andere te wijten aan dienstregelingwijzigingen en dan vooral aan het schrappen van enkele buslijnen die parallel aan de treindiensten in dit gebied reden. Zo is een deel van de reizigers die vanuit de Achterhoek naar Zutphen reizen sinds het opheffen van twee buslijnen in 2004 aangewezen op de trein. En sinds 2007 geldt een zelfde ontwikkeling voor reizigers vanuit de Stedendriehoek. Mogelijke verklaringen voor de daling van het busgebruik op de Veluwe met 18% zijn (i) de wijzigingen in de lijnvoering onder andere in verband met de opening van een aantal nieuwe stations in de Stedendriehoek en (ii) het opheffen van bushaltes langs de trajecten van Snelnetlijnen hetgeen de nodige negatieve publiciteit heeft opgeleverd.

5

De inhoud van deze paragraaf is gebaseerd op NVS-tellingen die niet altijd even nauwkeurig en op dezelfde punten gehouden worden. Uitspraken over de ontwikkelingen in de tijd moeten daardoor in ieder geval ten dele worden teruggevoerd op de minder goede vergelijkbaarheid van gegevens tussen de jaren.

38


Concessie-

Kordon1

2004

2005

2006

2007 (absoluut)

gebied Achterhoek

Rivierenland

102

100

97

78

(6.100)

Groenlo

Doetinchem

84

66

83

71

(2.800)

Neede/Borculo

94

89

86

93

(3.100)

Zutphen

63

55

61

49

(800) (12.900)

Totaal

93

85

88

76

Culemborg

96

101

109

112

(400)

Den Bosch

87

91

85

87

(1.000)

Druten

76

77

77

80

(1.900)

Gorinchem

126

84

116

127

(800)

Kesteren

388

321

369

385

(1.000)

122

115

124

133

(2.300)

Tiel Totaal Veluwe

109

101

108

114

(7.300)

Amersfoort

82

80

80

72

(1.600)

Apeldoorn

97

92

97

84

(8.900)

Barneveld

78

69

25

20

(0)

Deventer

93

86

90

53

(1.500)

102

95

75

91

(5.900)

Harderwijk

97

93

96

96

(5.400)

Nijkerk

95

83

78

78

(1.900)

Scherpenzeel

111

111

111

111

(400)

Ede

Voorthuizen

90

88

90

69

(1.300)

Wageningen

104

103

48

72

(7.200)

Zwolle

113

86

93

93

(5.100)

Totaal

101

93

80

80

(39.100)

100

92

84

82

(59.300)

Totaal 1

Een kordon is een verzameling vaste telpunten rond een plaats. Een kordon is elk jaar sluitend, zodat alle reizigers van en naar de betreffende plaats worden geteld, ongeacht wijzigingen in het OV-aanbod. Reizigers die met scholierenlijnen reizen zijn daarbij niet meegenomen.

Tabel 10 Ontwikkeling gebruik streekvervoer in aantal getelde reizigers op een kordon per werkdag. Bron: Provincie Gelderland

39


Snelnet6 Sinds de introductie van het Snelnet in 2003 is het gebruik van dit onderdeel van het Gelderse openbaar vervoer toegenomen. In 2007 vervoerden alle Snelnetlijnen tezamen 0.4% meer reizigers dan in 2002. De toename van het gebruik van de Snelnetlijnen is terug te voeren op de toename in Rivierenland (72%), maar het aandeel van deze lijnen in het totale Snelnet is met 18% in 2007 beperkt. Een belangrijke verklaring voor het toegenomen gebruik is het sterke accent dat de provincie en Arriva bij de aanbesteding van de concessie Rivierenland op de Snelnetlijnen hebben gelegd. Op de Veluwe reisden in 2007 minder mensen met de Snelnetlijnen dan in 2002 (-6%). Dit geldt met name voor de lijnen 100 (Nunspeet – Zwolle) en 101 (Amersfoort – Putten).

,QGH[

-DDU $FKWHUKRHN

5LYLHUHQODQG

9 9HOXZH

7 7RWDDO

Grafiek 3 Ontwikkeling gebruik snelnetlijnen in gemiddeld aantal reizigers per telpunt Bron: Provincie Gelderland

6

Doordat niet altijd op dezelfde telpunten is gemeten, moeten de uitkomsten in ieder geval ten dele worden teruggevoerd op de minder goede vergelijkbaarheid tussen de jaren.

40


Ook in de Achterhoek reisden in 2007 minder mensen met de Snelnetlijnen dan in 2002 (-13%). De afname is terug te voeren op het verminderde gebruik van de lijnen 27 en 29 (Doesburg – Doetinchem – Gendringen), 24 (Doetinchem – ’s Heerenberg) en 73 (Winterswijk – Enschede). Bij laatstgenoemde lijn moet worden aangetekend dat lijn 74 (Doetinchem – Enschede) de functie van deze lijn deels heeft overgenomen. Sinds de aanpassingen moeten reizigers in Groenlo (werkdagen) of Lievelde (weekend) overstappen om van Winterswijk naar Enschede te reizen. Zo’n gedwongen overstap leidt tot minder reizigers zo leert de ervaring. Regionet De ontwikkeling in het gebruik van de Regiolijnen tussen 2002 en 2007 is als gevolg van de wisselende kwaliteit van reizigerstellingen minder goed vast te stellen. Niettemin lijken de beschikbare bezettingscijfers te duiden op een afname van het gebruik van de Regiolijnen in de beschouwde periode. Deels is deze afname een gevolg van de wijzigingen in het OVaanbod die een ongunstig effect op het busgebruik hebben gehad. Dit geldt in het bijzonder voor de wijzigingen in de Stedendriehoek waar de trein in 2007 een belangrijkere rol binnen het openbaar vervoer is gaan vervullen.

Concessie

2004

2005

2006

2007

(absoluut)

Achterhoek

108,5

103,3

112,6

91,5

(429.400)

Rivierenland

103,9

102,5

80,2

79,7

(454.400)

Veluwe

84,0

80,9

79,5

66,1

(1.813.400)

Zutphen – Hengelo - Oldenzaal

104,4

91,0

98,3

102,7

(678.600)

Totaal

86,8

82,3

92,1

71,2 (3.375.800)

Tabel 11 Ontwikkeling Regionet-streekvervoer in gemiddeld aantal getelde reizigers (index 2002 =100) Bron: Provincie Gelderland

41


Stadslijnen7 De stadslijnen in Arnhem en Nijmegen vormen onderdeel van de concessies Stadsregio-Noord en Stadsregio-Zuid. In Stadsregio-Noord is het busgebruik in 2005 met 3% toegenomen; van 152,0 miljoen reizigerskilometers in 2004 tot 156,7 miljoen reizigerskilometers in 2005. In 2006 is het aantal reizigerskilometers in de concessie KAN Noord ten opzichte van 2005 gedaald met 2% naar 153,7 miljoen, om in 2007 weer met 2,3 % toe te nemen tot 157,2 miljoen reizigerskilometers. Gegevens over het busgebruik in Stadsregio-Zuid zijn niet beschikbaar. Het aantal reizigers dat met stadslijnen reist die onder verantwoordelijkheid van de provincie Gelderland vallen, is sinds 2000 fors toegenomen. Opvallend daarbij is de sterke toename van het busgebruik in Ede (+60%) en Harderwijk (+35%). Deze toename is terug te voeren op de uitbreiding van het aanbod in beide steden. De stadsdienst Zutphen wordt in 2007 minder intensief gebruikt dan in de voorafgaande jaren. 2004

2005

2006

2007

(absoluut)

Apeldoorn1

112,0

120,3

115,6

97,83 (3.058.3003)

Doetinchem

110,7

110,3

n.b.4

n.b.4

(n.b.4)

Ede

133,6

171,7

166,0

179,7

(443.600)

Harderwijk

109,2

106,2

135,4

134,8

(56.500)

Lochem

100,02

90,7

111,6

97,7

(21.300)

Zutphen

148,5

153,0

205,6

156,9

(235.500)

1

Indexcijfer Apeldoorn op basis van basisjaar 2001

2

Indexcijfer Lochem op basis van basisjaar 2004

3

Enkele gegevens ontbreken.

4

Onvoldoende gegevens beschikbaar.

Tabel 12 Ontwikkeling gebruik stadsvervoer in aantal getelde reizigers per jaar. (index 2000 =100) Bron: Provincie Gelderland 7

Doordat niet altijd op dezelfde telpunten is gemeten, moeten de uitkomsten in ieder geval ten dele worden teruggevoerd op de minder goede vergelijkbaarheid tussen de jaren.

42


5.3 Regiotaxi In 2007 werd bijna 2,5 miljoen keer met de Regiotaxi in Gelderland gereisd. Daarmee heeft de afname die voor het eerst in 2005 zichtbaar was zich in 2006 en 2007 voortgezet. Vooral in de Achterhoek vervoerde Regiotaxi Gelderland in 2007 minder reizigers dan in 2006 (24% minder). Maar ook in de regio’s De Vallei (-13%), Rivierenland (-11%) en IJsselstreek (-10%) is het gebruik van Regiotaxi Gelderland in 2007 lager dan in 2006. Tegenover deze afname staat een toename van het aantal mensen dat met de StadsregioTaxi (+6,1%), en met de Regiotaxi in Noord-Veluwe reisde (+3,4%). Beide regio’s lieten in 2006 nog een flinke afname zien in het aantal Regiotaxireizigers ten opzichte van 2005 (respectievelijk -27% en -16%).

Regio

2004

2005

2006

2007

(absoluut)

Achterhoek

119,1

124,4

122,6

92,5

(411.100)

IJsselstreek

159,5

169,4

169,4

153,0

(172.000)

Stadsregio

101,3

82,5

60,6

67,8

(923.000)

Noord-Veluwe1

110,7

109,7

92,7

95,8

(300.000)

Rivierenland

129,0

130,3

129,9

116,2

(376.500)

De Vallei

106,9

106,3

91,3

79,6

(335.600)

Totaal

110,9

103,5

89,2

83,0 (2.470.100)

¹Inclusief aantal reizigers van Regiotaxi Voorst die per 1 januari 2004 is samengevoegd met Regiotaxi Noord-Veluwe. Opmerking bij Stadsregio: Vanaf september 2005 is een nieuw contract ingegaan met een beperktere bedieningsperiode.

Tabel 13 Ontwikkeling gebruik Regiotaxi (index 2002 = 100) Bron: Provincie Gelderland Wmo-geïndiceerden (reizigers die op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning in aanmerking komen voor een vervoerskostenvergoeding) nemen in 2006 65% van de ritten met de Regiotaxi voor hun rekening; ‘reguliere’ OV-reizigers 35% (exclusief Stadsregio). Voor 2007 is dit cijfer onbekend.

43


Het aandeel Wmo-geïndiceerden is in zowel 2006 als 2007 het grootst in de Achterhoek (84% en 88%) en het laagst in IJsselstreek en de Vallei (beide 47% in 2006 en 71% in 2007). Opvallend is de toename van het aandeel Wmo-geïndiceerden in deze laatste twee gebieden; van 47% in 2006 tot 71% in 2007. Het aandeel (voor de Stadsregiotaxi herkenbare) Wmo-geïndiceerden in de Stadsregiotaxi bedroeg zowel in 2006 als in 2007 36%, hetgeen minder dan de helft is dan voor Regiotaxi Gelderland.

$FKWHUKRHN

,-VVHOVWUHHN

1RRUG9HOXZHLQFO 9 9 9RRUVW :PR

5LYLHUHQODQG

29

Grafiek 4 Aandelen Wmo- en OV-reizigers per Regiotaxisysteem Bron: Provincie Gelderland

44


'H9DOOHL 9

5.4 Buurtbussen Het gebruik van de buurtbus in Gelderland is in de periode 2000-2007 meer dan verdubbeld, waarbij de sterke toename van het gebruik in 2006 en 2007 opvallend is. Deze toename is ten dele toe te schrijven aan de uitbreiding van het aantal buurtbussen in alle regio’s alsmede aan de hogere frequentie waarmee een aantal buurtbussen in 2007 rijdt.

Concessiegebied

2004

2005

Achterhoek

205,4

216,2

57,5

69,5

173,9

180,2

208,1

Stadsregio Rivierenland

2006

2007

(absoluut)

313,1

331,9

(79.300)

187,5

208,0

(17.900)

234,5

(87.800)

Veluwe

87,6

85,3

106,8

181,7

(136.000)

Totaal

127,6

130,5

171,8

221,7

(321.000)

Tabel 14 Ontwikkeling buurtbusgebruik in aantal reizigers per jaar (index 2000 = 100) Bron: Provincie Gelderland en Stadsregio

45


5.5 Scholierenlijnen De ontwikkeling in het gebruik van de scholierenlijnen in Gelderland is als gevolg van minder nauwkeurige reizigerstellingen vanaf 2005 minder goed vast te stellen dan in eerdere jaren. Niettemin wijzen de cijfers erop dat het gebruik van de scholierenlijnen na de toename in 2004 na 2005 is afgenomen. In 2006 reisden op een werkdag gemiddeld ruim 600 en in 2007 ruim 500 scholieren met deze lijnen; dit is respectievelijk 46% en 54% minder dan in 2000.

,QGH[

Grafiek 5 Gebruik scholierenlijnen Bron: Provincie Gelderland

46


Provincie Gelderland

Stadsregio Arnhem Nijmegen

Markt 11

Stationsplein 26

Postbus 9090

Postbus 6578

6800 GX Arnhem

6503 GB Nijmegen

T (026) 359 90 00

T (024) 329 79 79

www.gelderland.nl

www.destadsregio.nl

Openbaar Vervoer in Gelderland 2008

Recommend Documents