Kwaliteitsmeting Openbaar Vervoer: Provincie Gelderland Stationsschouw Rapportage april 2013
Uitgevoerd door Reizigersvereniging Rover in opdracht van de provincie Gelderland
Dit onderzoek was niet mogelijk geweest zonder de vrijwilligers die zich voor dit onderzoek hebben ingezet. Allen die een bijdrage aan dit onderzoek hebben geleverd worden op deze plaats hartelijk bedankt.
Rover, 15 augustus 2013
Vereniging Rover Afdeling Onderzoek Postbus 2132 3800 CC Amersfoort 033-4220466
[email protected] www.rover.nl
2
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
Inhoudsopgave SAMENVATTING
5
AANBEVELINGEN
5
1 INLEIDING
7
1.1 AANLEIDING 1.2 LEESWIJZER
7 7
2 RESULTATEN
9 9 11
2.1 TOTAALBEELD 2.2 CONCLUSIE
3 RESULTATEN PER STATION 3.1 APELDOORN 3.2 ARNHEM 3.3 BARNEVELD CENTRUM 3.4 DOETINCHEM 3.5 EDE-WAGENINGEN 3.6 TIEL 3.7 WINTERSWIJK 3.8 ZUTPHEN
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
13 15 17 19 21 27 29 31
3
4
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
Samenvatting Deze rapportage is gebaseerd op het onderzoek naar de kwaliteit van het openbaar vervoer in de provincie Gelderland, uitgevoerd door de afdeling onderzoek van Rover. Vrijwilligers van Rover hebben metingen verricht middels een schouw gericht op diverse kwaliteitsaspecten. Naar aanleiding van het onderzoek geeft Rover enkele aanbevelingen om de kwaliteit van het openbaar vervoer in de provincie Gelderland verder en blijvend te verbeteren. De algemene aanbeveling is om de reizigers voorzieningen op een logischere manier aan te bieden. Daarnaast moet de informatievoorziening en bewegwijzering op stations beter (met name op stations Arnhem, Barneveld Centrum, Doetinchem en Tiel). Verder zijn warme wachtruimtes maar beperkt open. De DRIS-borden op de busstations van Ede-Wageningen en Doetinchem werken (nog altijd) niet goed. En op de busstations te Doetinchem en Ede-Wageningen is toegankelijkheid voor ouderen en gehandicapten een belangrijk aandachtspunt.
Aanbevelingen De resultaten en conclusies van dit onderzoek zijn vertaald in een aantal aanbevelingen. De algemene aanbeveling is: bied voorzieningen aan op een consequente, logische manier, en doe dat speciaal voor de informatievoorziening en in-/uitcheckapparatuur voor de OV-chipkaart. Kijk daarbij naar de looproute, verblijfplek en het beslisproces van de reiziger. Dus: - Zet chippalen op alle stations/perrons standaard op dezelfde locaties. - Zorg dat vertrekstaten dezelfde kleur hebben (geel), in plaats van een kleur voor iedere vervoerder apart. - Plaats informatie in de zichtlijn van de reiziger, voor zowel de reiziger die een keuze moet maken als de reiziger die staat te wachten. Informatie over treinaanbieders is handig bij de chippalen van diverse vervoerders. Dit is de plek waar een keuze moet worden gemaakt of men op een andere vervoerder moet overstappen en zo ja, welke dan. Een DRIS-scherm hoort te staan in het zicht van wachtende reizigers in plaats van in een dode hoek. Verder hebben we de volgende specifieke aanbevelingen: -
-
-
-
-
Breid de stalling aan de zuidzijde van station Apeldoorn uit of ga met het naburige ROC in gesprek over een grotere fietsenstalling voor het ROC, aangezien nu veel studenten de fietsenstalling van NS gebruiken en daarmee overvol is. Verbeter de veiligheid voor blinden. Meer specifiek is de aanbeveling om de situatie bij de spoorboom op station Barneveld-Centrum te onderzoeken en de afspraken met aannemers over het afgrenzen van werkzaamheden. Pas de verlichting achter de vertrekstaten op station Arnhem aan. Door de ongelijkmatige verlichting zijn deze moeilijk leesbaar. Verbeter de reisinformatie op de stations Tiel, Arnhem, Barneveld Centrum en Doetinchem. Deze is nu onvolledig, verouderd en/of onjuist. Door het organiseren van een (verdere) schouw kunnen verbeterpunten snel in kaart worden gebracht. Zet op station Barneveld Centrum chippalen neer op perron 2 en bij de zuidelijke perronopgang van spoor 1. Reizigers lopen nu immers het risico om het in- en uitchecken te vergeten doordat er bij de zuidelijke toegang tot perron 1 geen chippaal staat en er, voor op perron 2 uitstappende reizigers, geen chippaal in het zicht staat. Verbeter de toegankelijkheid van busstation Doetinchem. Verleg de zigzaggend lopende blindengeleidelijnen tot een lijn evenwijdig aan de overkapping zodat de lijn sneller en eenvoudiger te volgen wordt. Verder kan de toegankelijkheid worden verbeterd door de busperrons te verhogen en te zorgen voor een rolstoeltoegankelijk toilet. Verbeter de situatie van het uitstappen bij bushalte Ede-Wageningen. Reizigers moeten nu op straat uitstappen en dit is hinderlijk voor ouderen en gehandicapten. Los de onduidelijke parkeersituatie bij station Ede-Wageningen op: de verkeersborden geven in de bocht van de Doctor Hartogsweg een parkeerplaats, stopverbod, park-and-ride-plaats en, iets verderop, parkeerverbod aan.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
5
-
-
Verbreed de smalle spoorwegovergang bij station Tiel. Deze is in de praktijk vooral een drukke fietsroute terwijl deze voor reizigers is bestemd. Het uitbreiden van de fietsenstalling aan de noordzijde kan ook bijdragen aan een afname van het aantal fietsers, aangezien de stalling aan deze kant al jaren overvol is. Zet op station Zutphen informatie over vervoerders bij de chippalen. Hierdoor hoeven reizigers niet heen en weer te lopen om te bepalen of zij op een andere vervoerder moeten overstappen.
Verder zijn er de volgende terugkerende aanbevelingen: -
-
-
-
6
De bewegwijzering op station Arnhem moet veel beter. De huidige bewegwijzering wordt in dit onderzoek als slecht beoordeeld. Goede en duidelijke borden naar bijvoorbeeld het busstation, loketten, toilet of de uitgang ontbreken. Breid de tijden uit waarop reizigers beschut kunnen zitten in een (verwarmde) wachtruimte. Op stations als Barneveld Centrum, Doetinchem en Ede-Wageningen is de wachtruimte ’s avonds of in het weekend dicht. Zorg ook voor meer (verwarmde) wachtruimtes. Ook de toiletten zijn op sommige stations, zoals Barneveld Centrum, ’s avonds of in het weekend gesloten. Aanbeveling is om de openingstijden van de toiletten te verruimen. Breid de parkeergelegenheid op station Ede-Wageningen uit. Verbeter de bewegwijzering op station Tiel. Met name het toilet is anders niet te vinden. Zorg dat de DRIS-informatieborden op het busstation van Ede-Wageningen en Doetinchem functioneren. Tijdens sommige waarnemingen kwam het voor dat een bord was vastgelopen of op zwart stond. Als het DRIS-bord wel aanstond, werden niet alle lijnen weergegeven. Ook bevatten de borden geen actuele en dynamische informatie.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
1
Inleiding
De Kwaliteitsthermometer Gelderland wordt sinds november 2006 uitgevoerd door de afdeling onderzoek van Rover. Dit onderzoek is gebaseerd op landelijke kwaliteitsmetingen waar Rover sinds 1997 ervaring mee heeft. Het veldwerk wordt verricht door leden van Rover die bekend zijn met het openbaar vervoer of de treinstations in Gelderland. Zij zetten zich voor de kwaliteitsmetingen vrijwillig in op één of meerdere stations op één of meerdere dagdelen. De waarnemers beoordelen tijdens de metingen meerdere kwaliteitsaspecten van de trein- en busdiensten en de stations. Zo wordt de aankomst- en vertrekpunctualiteit, het percentage gehaalde en gemiste aansluitingen en de informatievoorziening op de stations gemeten. Naast deze harde aspecten beoordelen de waarnemers ook zachte aspecten in een “rondje station”. Zij beoordelen onder andere de reinheid, veiligheid en toegankelijkheid van het station en noteren daarbij alles wat hen opvalt. Dit levert inzichten op in de beleving en behoeftes van de reizigers. Daarnaast wordt gekeken naar de capaciteit en bezetting van fietsenstallingen en Park+Ride-terreinen in een “rondje stallingen”. Deze rapportage doet verslag van de bevindingen en resultaten van het in april 2013 uitgevoerde “rondje Station”. Ook het “rondje stallingen” komt aan de orde.
1.1
Aanleiding
De provincie Gelderland is verantwoordelijk voor het busvervoer en enkele spoorlijnen in Gelderland. Zij geeft diverse vervoerders opdracht om het openbaar vervoer te verzorgen. De provincie wil inzicht hebben in de prestaties van deze vervoerders, vanuit het gezichtspunt van de reizigers die gebruik maken van het geboden vervoer. Hiertoe zet Rover de Kwaliteitsthermometer in. Rover is de aangewezen partner om dit uit te voeren, omdat de vrijwilligers zeer gedetailleerd waarnemingen kunnen verrichten en altijd vanuit het perspectief van de reiziger kijken. 1.2
Leeswijzer
Allereerst wordt in hoofdstuk 2 het totaalbeeld van de resultaten van alle stations samengevat. In hoofdstuk 3 worden de resultaten per station gedetailleerd weergegeven.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
7
8
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
2
Resultaten
In dit hoofdstuk worden de resultaten gepresenteerd van de stationsschouwen van april 2013. Er wordt ingegaan op het totaalbeeld van de beschrijvingen van waarnemers tijdens hun 'rondje station': deze geven een beeld van de beleving van het station in de ogen van reizigers.
Figuur 2.1 Spoorkaart met Gelderse treinstations.
2.1
Totaalbeeld
2.1.1 Schouwen: Beleving station en busstation De waarnemers hebben een ronde over de stations en omgeving gedaan. Daarbij beoordeelden zij de stations op de aspecten reinheid, veiligheid, toegankelijkheid, comfort, bewegwijzering en reisinformatie. Daarnaast is hen gevraagd te kijken naar de stallingmogelijkheden voor fietsen en parkeerplekken voor auto’s. Hieronder is het algemene beeld van de Gelderse stations weergegeven. Waarneembare trends door de jaren heen zijn opgenomen in de laatste alinea ‘meerjarige vergelijking’. Reinheid - De Gelderse stations en omgeving zijn over het algemeen schoon en netjes met weinig vuil of graffiti. De toiletten van stations en snackbars zijn over het algemeen schoon. Het toilet van station Apeldoorn is bij 3 van de 4 metingen beoordeeld als licht vervuild. Enkele keren zijn vervuilde ramen van wachtruimtes en een lichte vervuiling door zwerfvuil waargenomen. De rookzuilen en asbaktegels zijn een aandachtspunt: ze zijn moeilijk te vinden, een enkele stinkt en er wordt niet gehandhaafd op ‘wildroken’. Ook zijn de grenzen waar wel of niet gerookt mag worden onduidelijk, waardoor rokers ruim om de rookplekken heen staan. Veiligheid - Reizigers voelen zich over het algemeen veilig op de stations. Er zijn weinig donkere of onoverzichtelijke plekken die een onveilig gevoel oproepen. De aanwezigheid en (indien aanwezig) aanspreekbaarheid van toezichthouders is laag en blijft (net als in vorige metingen) een belangrijk aandachtspunt. Toegankelijkheid – In het algemeen is de toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking of in een rolstoel redelijk op de Gelderse stations. In Apeldoorn zijn zij echter veel tijd kwijt om van of naar perronsporen 3 en 4 te komen, omdat zij dan twee keer met de trap of lift moeten gaan. Het perron in Doetinchem is erg smal; er is net voldoende ruimte voor een persoon in een rolstoel. De perrons van het achterliggende busstation zijn enkel via een zigzaggende geleidelijn te bereiken. Er zijn 2 gevaarlijke situaties waargenomen voor mensen met een visuele beperking; op station Barneveld Centrum kreeg een blinde een toegangsboom op het hoofd. Op station Tiel was er een kuil midden op een blindengeleidelijn door graafwerkzaamheden voor nieuwe chippalen. Deze kuil werd een tijd lang onbeheerd en zonder afgrenzing achtergelaten. Tot slot zijn niet alle toiletten rolstoeltoegankelijk; station Barneveld Centrum heeft bijvoorbeeld geen toilet. Het alternatief in de snackbar is niet toegankelijk met een rolstoel, net als bij station Doetinchem.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
9
Comfort – De waarnemers hebben verbeterpunten aangedragen voor wat betreft de verwarmde of beschutte wachtruimtes. Deze ruimtes zijn namelijk op veel stations alleen overdag te gebruiken, omdat ze vaak samenvallen met horecagelegenheden of ’s avonds worden afgesloten (zoals in Barneveld Centrum). Hierdoor is het in de avonduren en in het weekend niet altijd even comfortabel om te wachten op een trein of bus. Verder ontbreken verwarmde wachtruimtes op enkele sporen, zoals spoor 1 te Apeldoorn. Daarnaast zijn de wachtruimtes op de perrons soms te ver weg, bijvoorbeeld aan het einde van een perron waar de trein bijna nooit stopt, zoals op perron 1 bij Ede-Wageningen. Bewegwijzering en reisinformatie –Op station Arnhem, Doetinchem en Ede-Wageningen is het onduidelijk hoe je vanaf de hal naar de bussen gaat. Station Winterswijk heeft oude vertrekstaten en klokken die niet gelijk lopen. Op station Tiel stuurt de bewegwijzering reizigers op zoek naar een taxi al meerdere jaren de tegenovergestelde richting uit, waarbij deze bewegwijzering moeilijk is te vinden. Ook is het busstation als locatie voor de spoorkaart onhandig gekozen. Verder zijn kleuren van vertrekstaten van de verschillende vervoerders niet eenduidig waardoor vertrekstaten moeilijker zijn te herkennen. Dynamische reisinformatie – De DRIS-borden op station Doetinchem en Ede-Wageningen zijn net als voorgaande metingen beoordeeld als slecht. Ze waren op de meeste momenten buiten werking. De dynamische borden met vertrekkende treinen worden wel goed gewaardeerd. Eén keer is hierbij opgemerkt dat de informatie niet goed leesbaar is, een signaal dat de reizigers met een minder scherp oog meer baat kunnen hebben bij schermen met grotere letters, zoals bij de nieuwe TBP-schermen. Kaartverkoop – De waarnemers zijn over het algemeen tevreden over de mogelijkheden om een vervoersbewijs te kopen. De openingstijden van de servicebalies zijn beperkt, soms biedt een kiosk of snackbar informatie aan. De enige kaartautomaat op station Winterswijk is moeilijk te vinden. Er zijn vrijwel geen rijen voor de kaartautomaten of servicebalies waargenomen en het aantal chippalen is over het algemeen voldoende. Bij station Zutphen zijn deze sterk uitgebreid, een fijne verbetering waardoor overstappen naar een andere vervoerder makkelijker en sneller verloopt. Om het overstappen op dit station nog beter te laten verlopen geeft een waarnemer de tip de vervoerdersinformatie bij de chippalen te plaatsen. Hierdoor weet de reiziger snel bij welke vervoerder deze moet inchecken zonder eerst naar de digitale vertrekstaten te lopen. Meerjarige vergelijking Net als voorgaande jaren waren de waarnemers tevreden over de reinheid van de Gelderse stations. Het toilet in Apeldoorn, dat de afgelopen jaren als vervuild werd gekenmerkt, scoort in dit onderzoek een voldoende. Het toilet op station Arnhem is een aandachtspunt. Het automatisch gereinigde toilet op station Zutphen wordt al meerdere jaren als matig beoordeeld. Deze is nu alle keren beoordeeld als schoon, een fijne verbetering. Ook komen de opmerkingen over de beperkte openingstijden van verwarmde wachtruimte wederom terug. In de avonduren en in het weekend zijn deze gesloten. De aanwezigheid van aanspreekbaar personeel neemt de afgelopen jaren af en blijft een aandachtspunt omdat dit gevolgen heeft voor actuele reisinformatie en voor sociale veiligheid. Op het gebied van toegankelijkheid zijn in dit onderzoek de aandachtspunten van voorgaande jaren herhaald, zoals het smalle station in Doetinchem en de lange tijd die nodig is om het perron in Apeldoorn te bereiken. De DRIS-borden op busstations scoorden vorige metingen onvoldoende doordat ze niet functioneerden, niet dynamisch of niet volledig waren. Deze keer waren ze tijdens de metingen grotendeels buiten werking.
10
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
2.1.2 Schouwen: Fietsenstallingen en parkeergelegenheid Op alle stations, behalve Arnhem, is de capaciteit en bezetting van fietsenstallingen en parkeervoorzieningen onderzocht. Enkele onbewaakte fietsenstallingen zijn erg vol bij de stations Apeldoorn, Barneveld Centrum, Doetinchem en een aantal stallingen op Ede-Wageningen en Tiel. Ook is de verdeling soms scheef; de stallingen bij Apeldoorn zijn aan de zuidkant significant overvol, terwijl de noordzijde nog plek biedt. De fietsenstallingen bij station Barneveld Centrum zijn inmiddels uitgebreid en opgeleverd. In Apeldoorn valt ook op dat de fietsenstalling aan de zuidzijde officieel alleen voor reizigers is bestemd, maar in de praktijk ook wordt gebruikt door studenten van het naastgelegen ROC. De waarnemers zijn wel tevreden over de capaciteit en openingstijden van bewaakte fietsenstallingen. De parkeerterreinen voor auto’s zijn op de meeste stations goed bezet en dit is gelijk aan het beeld van vorige metingen. Met name bij station Ede-Wageningen lijkt er behoefte aan extra parkeerplaatsen. 2.2
Conclusie
Op het gebied van reisinformatie valt op dat de DRIS-borden op de busstations Ede-Wageningen en Doetinchem wederom niet goed zijn beoordeeld, aangezien ze het grootste deel buiten werking waren. De netheid op de Gelderse stations wordt gewaardeerd. Ook voelen reizigers zich over het algemeen veilig op de stations. Beide aspecten scoren de afgelopen jaren stabiel. Op het gebied van toegankelijkheid blijven enkele belemmeringen bestaan, waarbij met name Doetinchem (smal perron) en Apeldoorn (lange transfertijd en ontbrekende blindegeleidetegels) in negatieve zin opvielen. De beperkte openingstijden van verwarmde wachtruimtes of toiletten valt op, met name in de avonduren en in het weekend is het behelpen. De bewegwijzering op station Arnhem wordt als slecht beoordeeld, hetgeen opvallend is voor een nieuw ingericht station. De fietsenstallingen blijven erg vol zitten en snelle plekken om een fiets te stallen zijn veelal schaars. Ook staan op sommige stations fietsen buiten de rekken. Tot slot zijn op station Ede-Wageningen de parkeerterreinen goed bezet.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
11
12
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
3
Resultaten per station
3.1
Apeldoorn
Station Apeldoorn is een middelgroot knooppunt. De regionale spoorlijn Apeldoorn – Zutphen met vervoerder Arriva sluit hier aan op de intercitylijn Amersfoort – Enschede van de NS. Tussen station Apeldoorn en Enschede 1 rijdt ook de stoptrein van NS . Aan de kant van het stationsgebouw ligt een zijperron met spoor 1. Verder is er een eilandperron met spoor 3 en 4. Deze perrons zijn via trappen en een lift naar beneden verbonden met een voetgangerstunnel. Via een trap of lift naar boven kom je vervolgens op het stationsplein uit. Er is geen centrale stationshal.
3.1.1 Rondje treinstation Reinheid - Op station Apeldoorn bevindt het toilet zich in het voormalige stationsgebouw, dat grenst aan spoor 1. Het toilet is alleen toegankelijk met behulp van een mobiele telefoon door te bellen en een code door te geven. Het toilet wordt door drie waarnemers op drie verschillende momenten bestempeld als licht vervuild. Zo is de bril nat en ligt er papier op de grond. Ook is er een ochtend geen water. Verder wordt melding gemaakt dat de ramen van de wachtruimtes op perron drie en vier niet schoon zijn. Veiligheid – Er is weinig toezichthoudend personeel waargenomen, zoals ook naar voren kwam in de vorige paragraaf. Ze zijn niet altijd zichtbaar of zijn er enkel bij vertrek. Er zijn geen onveilige situaties waargenomen. Wel werden er op de dinsdagmiddag rondhangende personen waargenomen die “er niets te zoeken hebben” en op woensdagmiddag 2 vermoedelijke zwervers. Geen alarmerende situaties, maar de zichtbare aanwezigheid van personeel op een groter station als Apeldoorn is wel belangrijk voor het gevoel van veiligheid. Daarnaast zijn niet alle onveilige situaties waarneembaar, zoals de eventuele aanwezigheid van zakkenrollers. Toegankelijkheid – De toegankelijkheid van de ingang aan de centrumzijde naar de perrons is door drie waarnemers als problematisch beschreven.
“De logische uitgang aan de centrumzijde op straathoogte is alleen toegankelijk voor stallinggebruikers” - Station Apeldoorn, dinsdagochtend 16 april Mensen moeten vanaf centrumzijde naar perron 3 en 4 de trap of lift gebruiken, terwijl er een logische uitgang met natuurlijk verloop is op straathoogte. Deze is echter alleen toegankelijk voor stallinggebruikers: voor anderen is het verboden hier gebruik van te maken. Ondanks de liften is dit problematisch voor ouderen met bagage en tijdrovend, zeker als men ook nog een bus moet halen. Ook de toegankelijkheid van perron 1 is niet optimaal. Hierover wordt opgemerkt dat je op weg naar perron 1 aan beide zijden van het oude station “moet oppassen voor vreemde drempels en/of hoogteverschillen”. Comfort – Op perron 1 zijn er beschutte wachtplekken voor maximaal 6 personen en er zijn drie wachtruimtes op perron 3-4. Deze laatste bieden voldoende capaciteit tijdens de meting in april. Tijdens de vorige meting in november werden de afsluitbare ruimtes gesloten. Met name de wachtplekken op perron 1 worden als onvoldoende beoordeeld. Bewegwijzering en reisinformatie –Over de vertrekstaten van Arriva wordt opgemerkt dat de kleur turquoise (opgemerkt als blauw of groen) onhandig is, omdat je als reiziger gele vertrekstaten verwacht. Ook hangt er
1
Mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Provincie Gelderland
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
13
alleen een spoorkaart bij de ingang aan de centrumzijde en ontbreekt deze in de passage en op het perron van spoor 3-4. Daarnaast is de ingang van de tunnel aan de centrumzijde verscholen. Dynamische reisinformatie - Er is dynamische reisinformatie aanwezig in de vorm van matrixborden. Deze geven een ‘welkom’. Ook wordt hier op 16 april de stremming tussen Vorden en Winterswijk en op 24 april de wisselstoring tussen Zutphen en Winterswijk gemeld. Er zijn ook TB-borden met vertrektijden en informatie over de eerstvolgende trein. Kaartverkoop – Reizigers kunnen een kaartje kopen bij een van de vijf kaartautomaten in de tunnel. Bij de kaartautomaten zijn geen rijen met wachtenden waargenomen. De openingstijden van de servicebalie zijn beperkt. Ook is het mogelijk een kaartje te kopen bij de Kiosk, dit staat echter slecht aangegeven.
“Na 18.00 uur kloppen tevergeefs veel treinreizigers aan bij de al gesloten balie. Het personeel van het in hetzelfde gebouwtje ondergebrachte Smullers wordt veelvuldig om informatie en wisselgeld gevraagd.” - Station Apeldoorn, dinsdagavond 16 april Fietsenstallingen – Rondom en onder het station zijn drie fietsenstallingen. Onder het stationsplein is een bewaakte fietsenstalling met 1600 plekken. Aan de westzijde van het station is een onbewaakte fietsenstalling met 1900 plaatsen. Achter het station, aan de zuidzijde bij het ROC, zijn 500 onbewaakte plaatsen. De bewaakte stalling onder het station is dagelijks open vanaf 5.45 tot 22.15 uur. Waarnemers melden dat de bezetting van de stalling varieert van 50 tot 90 procent. Aan de achterzijde van het station (zuidzijde) is een stalling met 500 plekken. Deze wordt net als bij de novembermeting als overvol beschreven met een bezetting van 105-115 procent. Veel ROC-studenten maken namelijk gebruik van deze stalling, ondanks de waarschuwingsborden dat deze bestemd zijn voor treinreizigers. We bevelen aan deze stalling uit te breiden of met ROC in gesprek te gaan voor een grotere stalling van het ROC. Tot slot is er aan de westzijde een fietsenstalling met 1900 plekken. De stalling heeft twee bouwlagen met op elke bouwlaag twee rijen rekken boven elkaar. De bovenste bouwlaag is niet overdekt. Opvallend is dat de stalling aan de stationskant geen geleidegoot op de trap heeft waardoor de bovenste laag voor reizigers vanuit de stationskant niet goed toegankelijk is. De bezetting van de stalling is op de onderste rekken vol tot overvol. Boven is nog volop ruimte. Parkeergelegenheid - Aan de voorkant van het station is een kiss-and-ride-strook met acht plekken. De plekken zijn voor 25-40 procent bezet. Aan de zuidzijde van het station is een parkeerplaats met 180 plekken. Dit is een betaalde parkeerplaats, waar de bezetting varieert van 40 tot 60 procent.
14
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
3.2
Arnhem
Station Arnhem is een belangrijk knooppunt in het spoorwegnet. Er rijden treinen van en naar Utrecht, Nijmegen en Zwolle. Vanuit Arnhem vertrekken treinen van Arriva richting Tiel. Daarnaast rijdt Breng vanaf Arnhem treinen naar Doetinchem en Arriva via Doetinchem naar Winterswijk. Het treinstation bestaat uit vier perrons die met elkaar verbonden zijn door een tunnel, die leidt naar de hoofdingang en de busstations. In de tunnel is het grootste deel van de stationsvoorzieningen geconcentreerd. Daarnaast worden de sporen met elkaar verbonden door een passerelle. Deze leidt naar de tweede toegang tot het station aan de Sonsbeekzijde. Een stationshal is nog in aanbouw en kan naar verwachting vanaf 2014 door de reizigers worden gebruikt. 3.2.1 Rondje treinstation Reinheid - Station Arnhem is schoon en netjes. Er wordt een keer een beetje zwerfvuil aangetroffen. Er is geen graffiti. De (ramen van de) wachtruimtes zijn heel en schoon. Toiletten (schoon) zijn aanwezig in de stationshal en er is inmiddels ook een toilet voor mensen met een beperking. Verder merken twee waarnemers op dat er om de rookpalen geen begrenzing is aangegeven en dat rokers in een ruim gebied om deze rookzuil staan. “De rookzuil lijkt een onnodige toerusting, want her en der wordt gerookt”. Veiligheid – Er zijn geen onveilige situaties waargenomen. Toezichthoudend personeel is niet altijd aanwezig. Toegankelijkheid – In verband met bouwactiviteiten aan de stationshal is de toegang daar minder overzichtelijk en veilig. “De tijdelijke inrichting en voorzieningen zijn nog niet overzichtelijk, maar de noodzakelijke voorzieningen zijn er wel.” De ruime opzet wordt geroemd:
“De perrons en toegangen zijn mooi en ruim aangelegd! Nu de stationshal nog. Het heeft even geduurd, maar dan heb je ook wat!” - Station Arnhem, dinsdagavond 16 april Comfort – De hierboven geroemde ruime indeling van het station heeft de keerzijde dat het erg winderig kan zijn. Een waarnemer merkt hierover op: “Het perron is groot en ruim. Helaas waait het continu. Het zou prettig zijn als er voldoende zitgelegenheid zou zijn met meer beschutte warme plekken”. Op de perrons en in de hal zijn verkooppunten voor zaken als dranken en broodjes. Bewegwijzering en reisinformatie – De bewegwijzering op station Arnhem is net als bij de vorige meting onduidelijk. Er is geen goede bewegwijzering naar toiletten, bushaltes en treintaxi: “Als je als reiziger in de stationstunnel komt weet je niet welke kant je uit moet lopen om bus, taxi etc. te nemen of waar je de wc kunt vinden. Pas bij de uitgang vind je daar informatie over.” Daarnaast vallen de vertrekstaten en spoorkaart niet echt op. De vertrekstaten in de tunnel wordt door een van de waarnemers opgemerkt als niet prettig leesbaar door de achterliggende verlichting. Op foto 1 is dit duidelijk te zien, waarbij de vertrekstaten links ongelijkmatig zijn verlicht terwijl de middelste goed leesbaar is. We bevelen aan om deze verlichting aan te passen.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
15
Foto 1: ongelijkmatige achtergrondverlichting vertrekstaten Arnhem.
Dynamische reisinformatie - In de hal en op de perrons zijn schermen aanwezig waarop de vertrektijden van aansluitende treinen en het vertrekperron te lezen zijn. De matrixborden gaven actuele verstoringen aan (spoorwisselingen en vertragingen), afgewisseld met Welkom in Arnhem en informatie voer de Oranjedienstregeling. Kaartverkoop – Station Arnhem heeft in totaal 11 kaartautomaten. De zuidkant heeft 2 balies met een ticketservice en een NS-Hispeedloket. Het NS-loket heeft ruime openingstijden (op werkdagen van 6.30 tot 21.00 uur, in het weekend van 7.00/7.45 tot 22.00 uur). Aan de noordzijde van de tunnel (Sonsbeekzijde) is een hokje voor informatie. Er zijn 24 chippalen; aan de noordzijde 3 van NS en 1 van Breng/Arriva. Aan de zuidkant 14 van NS en 6 van Breng/Arriva.
16
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
3.3
Barneveld Centrum
Barneveld Centrum is een klein station. Het is één van de stations op de Connexxion-Valleilijn Amersfoort– Barneveld–Ede-Wageningen. Daarnaast is het station verbonden met de Gelderse lijn Amersfoort – Barneveld Centrum. Het treinstation bestaat uit twee zijperrons, met elkaar verbonden door een spoorwegovergang. Er is een eenvoudig haltegebouw met een wachtruimte en een restaurant (Mc Levi’s). 3.3.1 Rondje treinstation Reinheid – Op het station is slechts door een waarnemer een slecht vindbare rookzuil ontdekt. De andere waarnemers konden deze niet vinden. Zij zien dit – ondanks de afwezigheid van een overkapping- wel als noodzakelijk. Veiligheid – Er is van 7 tot 17 uur toezichthoudend personeel aanwezig. De staat van het onderhoud van de perrons wordt door twee waarnemers als matig beschouwd. De spoorboom bij spoor 2 kwam terecht op het hoofd van een blinde. We bevelen aan om deze situatie te onderzoeken om dit soort situaties in de toekomst te voorkomen. Toegankelijkheid – Bij gebrek aan plaatsen in het fietsenrek mogen fietsen gestald worden op een deel van het trottoir in de looplijn van bushalte 205 naar het station. Hiervoor moeten voetgangers dan over het fietspad heen. Het toilet in de snackbar is niet rolstoeltoegankelijk. Comfort - Er is een verwarmde, afsluitbare wachtruimte bij de toegang tot de perrons in het oude stationsgebouw. Deze is open op werkdagen tussen 7 en 17 uur. Op de perrons zelf is er geen beschutte zitgelegenheid. Wel zijn er banken in de open lucht en half open kleine abri’s zonder zitplaatsen. Er is geen toilet op het staton zelf. Een alternatief is de WC in de snackbar Mc Levi’s, deze is echter pas om 9.30 uur open en sluit om 20 uur. In het weekend is de snackbar gesloten. Bewegwijzering en reisinformatie - Het station is klein en overzichtelijk. De informatie is echter onvolledig en onjuist. Er is geen bewegwijzering naar de wc en de verkoopbalie; er wordt aangegeven dat er kaartverkoop is, maar niet waar. De informatievoorziening is deels verouderd en onjuist. Er hangt een verouderde dorpsplattegrond van NS met de niet meer bestaande buslijnen 79 en 105. Verder ontbreken bij de 9292OVinfo “waar staat uw bus?” buslijn 87 en de buurtbushaltes. Tot slot hangt er op 16 april nog een wat verouderde poster van Connexxion over de werkzaamheden op 13 april. Al met al is de aanbeveling de informatievoorziening bij dit station te vernieuwen. Dynamische reisinformatie – Het bord met dynamische informatie hangt aan het voormalige stationsgebouw. Er zijn geen storingen genoteerd. Het bord is niet zichtbaar vanaf de perrons en een waarnemer vindt het scherm te klein – mogelijk aangezien het scherm redelijk hoog hangt (zie foto 2). Dit is een indicatie dat de TB7-schermen op de kleine stations niet voor iedereen voldoende zijn bij het ontbreken van TBP’s. Foto 2: Centrum
Informatiescherm
station
Barneveld
Kaartverkoop – Op het station staan twee kaartautomaten. Er zijn 5 chippalen bij de ingang en op perron 1. De palen ontbreken op perron 2 en bij de zuidelijke perronopgang van spoor 1. Dit is onlogisch voor de reizigers die op perron 2 uitstappen en zorgt er voor dat je sneller vergeet uit te checken. De snackbar fungeert als servicebalie. Tot slot merkte een waarnemer op dat het niet iedereen lukte zijn kaart op te laden; er werd wel geld afgeschreven maar er kwam geen krediet op de kaarten te staan. Fietsenstallingen - Station Barneveld heeft geen bewaakte fietsenstallingen. Wel zijn er 64 fietskluizen, waarvan 6 met een OV-fiets. Daarnaast waren er in april fietsenstalllingen voor 1000 fietsen; 350 plaatsen aan de
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
17
zuidzijde en 650 aan de noordkant. Ze zijn beide 99 tot 110 procent bezet tijdens de waarnemingen. Volgens een waarnemer worden beide stallingen in mei uitgebreid. Deze stallingen zijn inmiddels opgeleverd. Parkeergelegenheid - Reizigers die met de auto komen kunnen op twee plekken hun auto parkeren. Aan de noordzijde bij de stationsweg zijn 150 plaatsen en de zuidzijde biedt er 35. Tijdens de waarnemingen hadden de parkeerplaatsen een bezetting variërend van 30 tot 110 procent. De parkeerplaatsen zijn geen officiële parkand-ride-plekken en kunnen dus ook door niet-reizigers worden gebruikt. Dit wordt dan ook gedaan; waarnemers noteerden dat de plekken ook in gebruik zijn bij personeel en publiek van winkels in de omgeving.
18
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
3.4
Doetinchem
Doetinchem is een station met één perroneiland en twee sporen. Het station is de tussenstop voor de stoptrein Arnhem– Winterswijk van Arriva. Daarnaast is Doetinchem overdag het begin- en eindpunt van de stoptrein Arnhem–Doetinchem van Breng. Aan de noordzijde ligt het oude stationsgebouw dat thans enkel nog dient als wachtruimte. Aan de zuidzijde ligt het busstation. Daar bevindt zich ook een lunchroom (AlexSander) met toilet. 3.4.1 Rondje treinstation Reinheid - Station Doetinchem is schoon en netjes. Er zijn enkel in de ochtend van 16 april licht vervuilde trappen waargenomen. Er is geen toilet op het treinstation, wel op het nabijgelegen busstation. Dit toilet (bij lunchroom AlexSander) is schoon. Veiligheid – Er zijn geen onveilige situaties waargenomen. De staat van het onderhoud wordt door een waarnemer bestempeld als matig. Op de conducteurs na is er geen toezichthoudend personeel gezien. Toegankelijkheid – Tijdens de metingen is de toegankelijkheid als goed beoordeeld. Zo zijn er voelbare blindengeleidelijnen die leiden naar de gehandicaptenparkeerplaats. Door een waarnemer wordt het eilandperron met een breedte van vier meter aangeduid als “nodeloos smal”. Verder is er bij de ingang aan de centrumzijde een verraderlijke afstap met 4 onhandige treden. Verder is opgemerkt dat een waargenomen trein stopte met de voorste deur bij een schuin aflopend perron. Comfort – Het comfort op station Doetinchem wordt als matig beoordeeld. Er is “slechts een afdak op het perron” en de zitplaatsen op het perron worden beoordeeld als onvoldoende. Er zijn 2 kapotte en verrotte houten bankjes. Verder zijn de openingstijden van de verwarmde wachtruimte onduidelijk. Bewegwijzering en reisinformatie - Station Doetinchem is klein en overzichtelijk. Ondanks dat hierdoor bewegwijzering minder noodzakelijk is was de geboden reisinformatie ontoereikend. De vertrekstaten op het station zijn verkeerd. De spoorkaart werd maar door een van de drie waarnemers gevonden. In de stationshal is geen reisinformatie te vinden; geen treininformatie, geen papieren aan de muur en geen beeldscherm met treininformatie. Verder is slechts in een deel van de hal is zicht op de treinen op het perron. Er is geen richtingwijzer naar het busstation of Regiotaxi. Dynamische reisinformatie – Er is één TB7-scherm op een paal bij de toegang tot het treinstation aan de zuidzijde bij het busstation. Op het voormalig stationsgebouw aan de centrumzijde zijn twee van deze schermen. Kaartverkoop– Er is één kaartautomaat aan het begin van het perron. Hiervoor zijn geen rijen waargenomen. De servicebalie is na de concessie-overgang van Syntus naar Arriva en Breng gesloten. Fietsenstallingen - Er is geen bewaakte fietsenstalling op het station. Wel zijn er 127 fietskluizen waarvan 5 met een OV-fiets. Er is een onbewaakte stalling tegenover het busstation aan de oostzijde met 240 plekken. Aan de
“[De stalling aan de westzijde is] netjes, overzichtelijk, [met] enkel voorin enkele foutparkeerders.” - fietsenstalling station Doetinchem westzijde is er plek voor 920 fietsen. De fietsenstalling aan de oostzijde had een bezettingsgraad van tussen de 66 en over de honderd procent. Op de woensdagmiddag werd aan de oostzijde opgemerkt dat veel fietsen tegen het gebouw en de heg staan. Bij de westzijde varieert de bezettingsgraad van 75 tot 88 procent: Parkeergelegenheid - Voor het station is een kleine parkeerplaats met 29 plekken. Een groter parkeerterrein met 250 plaatsen vindt men iets verderop bij de papierfabriek waar vanaf 1 februari gratis geparkeerd kan worden. De automaat is nu afgeplakt met bericht ‘heden geen parkeergeld’. Tot slot is er bij het busstation, voor het gebouw van de belastingdienst, een parkeerplaats met 15 vakken en een invalidenplek.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
19
De bezetting van de kleine parkeerplaats is met 75 tot 100 procent hoog. De bezettingsgraad bij de papierfabriek met een percentage tussen de 40 en 50 procent laag. Bij het busstation is steeds een bezetting van 100 procent of meer gemeten. Daar werden ook auto’s wild geparkeerd op de stoep en in het gras. 3.4.2 Rondje busstation Reinheid – Het busstation is erg net met geen tot weinig graffiti en zwerfvuil. Bij elke halte is een vuilnisbak. Er is weinig zwerfvuil, met uitzondering dat er veel sigarettenpeuken en ander afval tegen het spoorhek liggen. Dat was ook het geval bij de vorige meting in november. Veiligheid – Een waarnemer vond de verlichting van het grote open terrein bij avond onvoldoende. Twee keer werd een vertrekkende bus gezien met een niet-handsfree telefonerende chauffeur. Verder werden geen onveilige situaties waargenomen; er zijn geen donkere, onoverzichtelijke plekken en geen personen die er niets te zoeken hebben. Het station is goed onderhouden. Toegankelijkheid - Het busstation heeft geleidelijnen en is daarmee toegankelijk voor mensen met slecht zicht. Deze lopen echter in scherpe hoeken zigzaggend over meerdere perrons naar de achterliggende perrons. Onze aanbeveling is de geleidelijn parallel te laten lopen met de overkapping waardoor de lijn sneller en eenvoudiger te volgen wordt. Verder zijn de busperrons met 10 cm erg laag en daarmee niet afgesteld op de hoogte van de bussen. De toiletten bij lunchroom Alexsander zijn niet toegankelijk voor gehandicapten. Al met al is busstation Doetinchem matig toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking. Comfort - Reizigers die op de bus wachten, hebben te weinig beschutting. Er is een overkapping en op de perrons zijn kleine half open abri’s die bij wind geen beschutting bieden tegen regen. Als alternatief kan men tegen gebruik van een consumptie gebruik maken van restauratie ‘Het Perron’ en snackbar ‘AlexSander’ of wachten in de stationshal verderop. Verder zijn er bij de busperrons aan de noordzijde 2 kapotte en verrotte houten bankjes. Het aantal zitplaatsen wordt als voldoende beoordeeld. Bewegwijzering en reisinformatie – Op elke halte is een plattegrond van Doetinchem met buslijnen van de stad met actuele vertrekstaten. Er is echter geen kaart met buslijnen in de streek. Daarnaast hangt bij de vertrekhalte voor scholierenlijnen (F) nog de oude lijnennetkaart van de vorige concessiehouder Syntus waarop lijn 22 mist. Er is – buiten de DRIS – een centraal overzicht met daarop de vertrektijden van de bussen. Deze wordt echter door twee van de vier waarnemers niet gevonden. Dynamische reisinformatie – Deze is aanwezig, maar staat te ver af van de instapplekken voor vertrekkende bussen. Daarnaast werkt de DRIS niet tijdens de metingen – met uitzondering van het tonen van de tijd. Het scherm staat op een verdekte plek in de hoek bij lunchroom AlexSander:
“Ik heb nog gezocht naar een informatiebord, maar ik kon het gewoon niet vinden.” - Busstation Doetinchem Kaartverkoop – Het loket voor kaartverkoop en informatie is bij het treinstation gesloten sinds Arriva en Breng de treinconcessie van Syntus hebben overgenomen. Er is dus geen loket voor informatie en servicepersoneel is niet waargenomen. Er is één automaat waarmee de OV Chipkaart kan worden opgeladen.
20
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
3.5
Ede-Wageningen
Het treinstation Ede-Wageningen is het begin- en eindpunt van de Valleilijn. Er rijdt een stoptrein van Connexxion die via Barneveld naar Amersfoort rijdt. Daarnaast heeft de Valleilijn een busdienst. Ook rijdt er een stoptrein naar Arnhem. Tot slot stoppen de intercity’s tussen Nijmegen, Arnhem en Utrecht op station EdeWageningen. Het station bestaat uit een perroneiland met sporen 3 en 4 en een zijperron langs spoor 1. De perrons zijn met elkaar verbonden door een tunnnel. Direct grenzend aan spoor 1 is een kleine stationshal met NS-servicebalie. Ede-Wageningen is een belangrijk busstation voor de regio; er rijden stadslijnen en enkele streekbuslijnen. Het busstation bevindt zich aan de noordzijde van het station. De vertrekhaltes van het busstation zijn, net als in Doetinchem, met letters aangeduid, van A tot G. Ook is er een centrale uitstaphalte. Aan de achterkant van het station (zuidzijde) bevindt zich de bushalte van de Valleilijn (lijn 88).
Foto 3: station Ede-Wageningen
3.5.1 Rondje treinstation Reinheid – Enige keren is er wat graffiti of zwerfvuil geconstateerd. Het station is verder beoordeeld als schoon. De waarnemer van 16 april zegt hierover:
“Ondanks dat het station goed en regelmatig wordt schoongemaakt, geeft het geheel een wat smoezelige indruk. De erg veel gebruikte kleur geel helpt daar niet bij.” - station Ede-Wageningen Een andere waarnemer voegt daaraan toe: “Het is een oud station, wordt in 2018 vervangen, naar verwachting. De staat van onderhoud is matig”. De toiletten worden bestempeld als schoon. Veiligheid - Station Ede-Wageningen is overzichtelijk en er zijn geen donkere plekken. Er wordt erg weinig toezichthoudend personeel waargenomen. In de ochtend van 16 april zijn er personen waargenomen die daar niets te zoeken hadden.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
21
Toegankelijkheid - Perron 1 is rolstoeltoegankelijk door middel van een hellingbaan. Perron 3-4 is per lift bereikbaar. De perrontoegang en tevens –uitgang aan het einde van het perron zorgt voor lange loopafstanden. Dit wordt versterkt doordat “veel treinen onnodig ver doorrijden”. Eén waarnemer maakt melding van grote stenen bij de uitgang die een obstakel vormen op de route. Comfort – Op station Ede-Wageningen kunnen reizigers beschut wachten. Op perron 1 is een af te sluiten ruimte, deze zit echter op een onlogische plek: “Aan het einde van perron 1 (richting Arnhem) is een wachtruimte gebouwd waar nog nooit iemand gewacht heeft. De trein komt daar niet”. Er zijn toiletten die zijn te openen met een muntje van 50 cent of een sms. Bewegwijzering en reisinformatie – Er is geen spoorkaart aangetroffen op spoor 1, deze is te vinden in de tunnel. De bewegwijzering naar de overige stationsvoorzieningen wordt als rommelig bestempeld. De bewegwijzering naar de bushaltes is gebrekkig:
“Aankomend op spoor 3-4 wil men graag in de tunnel direct de goede kant uit gestuurd worden. Bus 88 vertrekt aan de Zuidzijde, bus 52 aan de Noordzijde. Maar dat (onderscheid) is niet aangegeven.” - station Ede-Wageningen Dynamische reisinformatie - Er is dynamische reisinformatie aanwezig op het perron voor vermelding van verstoringen of vertragingen. Tijdens de metingen is er geen melding gegeven over verstoringen, wel wordt een Oranje-dienstregeling aangekondigd. Kaartverkoop –Er zijn 11 chippalen, hiervan zijn er 3 van Connexxion en 8 van NS. Deze zijn voldoende zichtbaar. Het onderscheid is echter niet altijd duidelijk aangezien ze niet bij elkaar staan. Zo merkt een waarnemer op:
“De chippalen van Connexxion en van NS staan niet naast elkaar; voor onbekenden is het goed uitkijken om geen fouten te maken.” - station Ede-Wageningen Het aantal chippalen wordt als nipt voldoende aangemerkt. Er staan 8 kaartautomaten waar reizigers hun OVchipkaart kunnen opladen. De automaten zijn makkelijk te vinden en er staan geen rijen voor. Ook is er een servicebalie. Fietsenstallingen – Op het station zijn twee bewaakte fietsenstallingen. Bij de stalling aan de voorzijde (stationsplein) met 750 plaatsen varieert de bezetting van 40 procent om 7 uur ’s ochtends tot 85 procent aan het begin van de avondspits. De stalling aan de achterzijde heeft 1100 plaatsen. Deze bezetting is 50 tot 60 procent. Verder zijn er 3 onbewaakte fietsenstallingen. Er is een stalling aan de voorzijde. Aan de achterzijde is een stalling bij de uitgang en een stalling bij de busbaan. De fietsenstalling aan de voorzijde heeft 900 plaatsen. Hiervan was de bezetting 90 procent tot overvol, met veel fietsen naast de rekken. De onbewaakte fietsenstalling bij de uitgang aan de zuidkant telt 800 plaatsen en heeft een bezetting van 95 tot 105 procent. De onbewaakte fietsenstalling aan de zuidkant bij de bushalte telt 1200 plaatsen. De bezetting is hier 95 procent tot 100 procent. De beoordeling varieert van “netjes” tot “dichtbij ingang veel buiten de rekken, veraf nog vrije plaatsen”.
22
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
Parkeergelegenheid - Er zijn veel verschillende parkeermogelijkheden bij station EdeWageningen. Na de vroege spits is parkeren lastig; er is weinig plek waardoor velen buiten de vakken parkeren en vervolgens een boete (kunnen) krijgen. Ook is de loopafstand van de grote parkeerplaats op het Polar Bears Plein naar het perron erg groot en de situatie aan de Doctor Hartogsweg onduidelijk. Aan de voorzijde is er op het stationsplein een P+R-terrein met 200 plaatsen. Hiervan varieert de bezetting van 90 tot 100 procent. Figuur 3.1: Parkeerplaatsen aan de zuidzijde van het station.
Aan de achterzijde zijn drie park-and-ride-terreinen en een reguliere parkeerplaats. In volgorde van west naar oost zijn dit (zie figuur 3.1) het terrein Parkweg (80 plaatsen), parkeerplek stationsuitgang (14 plaatsen), hoek Doctor Hartogsweg-Badweg (90 plaatsen) en Polar Bears Plein (530 plaatsen). Terrein Parkweg telt 60 plaatsen en wordt gevormd door een parkeerstrook evenwijdig aan het spoor. De bezetting varieert van 100 procent tot 53 procent. Dit laatste percentage komt doordat het parkeerterrein tijdelijk en gedeeltelijk was geblokkeerd. De parkeerplek bij de stationsuitgang heeft een bezetting van 100 procent in de ochtend tot 75 procent in de middag. De parkeerplek op de hoek Doctor Hartogsweg en Badweg telt 90 parkeerplaatsen met een bezetting tussen de 80 procent in de ochtend tot 17 procent in de middag. Verder staan er auto’s geparkeerd op de strook tussen de Doctor Hartogsweg en het spoor. De status van deze plaatsen is door de verkeersborden erg onduidelijk (zie foto 4). De verkeersborden geven hier een parkeerplaats, stopverbod, park-and-ride -plaats en, iets verderop, parkeerverbod aan. We bevelen aan deze onduidelijke situatie te verbeteren. Een waarnemer merkt op dat er streng wordt gehandhaafd op het parkeren. Het buitengebied rond station Ede-Wageningen is per bus beperkt ontsloten waardoor veel treinreizigers zijn aangewezen op een autorit naar het station. De combinatie van onduidelijkheid, volle parkeerplaatsen en optreden tegen parkeren buiten de vakken kan het reizen met de trein ontmoedigen.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
23
Foto 4: onduidelijke situatie Badweg – aanduiding parkeerplaats, stopverbod, park-and-ride en, iets verderop, een parkeerverbod
Parkeerplek Polar Bears Plein biedt ruimte aan 530 auto’s. Tijdens de metingen varieerde de bezetting van 80 tot 96 procent. Daarnaast merkt een waarnemer op dat er op een andere dag er om 10.45 uur geen parkeerplek meer vrij was. Daarbij waren er tientallen buiten de vakken-parkeerders. Het is meer dan 5 minuten lopen vanaf het station. 3.5.2 Rondje busstation Station Ede-Wageningen heeft een busstation aan de centrumzijde en een halte voor lijn 88 (Valleilijn) aan de zuidzijde. Reinheid – Het busstation is tijdens de meeste waarnemingen schoon en netjes met weinig tot geen graffiti en zwerfvuil. Bij de overdekte wachtruimte van het busstation centrumzijde ligt er op een middag veel zwerfvuil. Openbare toiletten zijn te vinden op het treinstation. Veiligheid – Er zijn geen veiligheidsproblemen op beide busstations. De staat van het onderhoud wordt beoordeeld met matig tot goed. Eén keer zijn bedelaars bij de toegangstrap tot het treinstation waargenomen. Toegankelijkheid – Bij het busstation zijn bij de uitstaphalte alleen de voorste twee plekken verhoogd. Veel bussen laten reizigers echter daarachter uitstappen, zodat men vaak gewoon op straat moet uitstappen. Dit is hinderlijk voor ouderen en gehandicapten. Een mogelijke oplossing is de verlenging van het uitstapperron en/of het parkeren van de bussen aan de oostzijde van het busstation (zie foto 5).
24
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
Foto 5 (compilatie): situatie uitstaphaltes busstation Ede-Wageningen
Bewegwijzering en reisinformatie – Bij de centrum- en zuidzijde is er bewegwijzering naar zowel de treinen als de busperrons. Een actuele lijnennetkaart is aanwezig. Daarnaast is er een centraal overzicht met vertrektijden en vertrektijden bij alle haltes. De vertrekstaten in de abri aan de zuidzijde zijn niet overzichtelijk door de vele uitzonderingen voor vakantieperioden die middels voetnoten zijn weergegeven. Er is tot slot een actuele lijnennetkaart. Dynamische reisinformatie – Op het busstation aan de noordzijde en bij de halte op de zuidzijde staat een groot DRIS-bord. De DRIS blijft – net als bij voorgaande metingen- een aandachtspunt. Bij voorgaande metingen werd aangegeven dat meldingen vollediger konden. Deze keer werkten de DRIS-borden vaak niet. Er waren korte perioden waarop deze werkten. Daarna gingen ze weer op zwart. Kaartverkoop – Er is geen informatie hierover voor busreizigers. Reizigers kunnen een chipkaart opladen bij de NS-kaartautomaten of bij de NS-servicebalie in de stationshal.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
25
26
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
3.6
Tiel
Station Tiel is een klein station. Het is het eindpunt van twee treindiensten. De decentrale treindienst gereden door Arriva, van en naar Arnhem, keert hier. Ook keert de stoptrein van en naar Utrecht hier, dat onder het hoofdrailnet valt en dus door NS wordt gereden.
3.6.1 Rondje treinstation Reinheid - Station Tiel is een schoon en net station. Er zijn geen openbare toiletten. Wel is er een “brandschoon” toilet in restaurant Buitensporig in het oude stationsgebouw dat voor 50 cent kan worden gebruikt. Deze is echter moeilijk vindbaar; slechts 1 van de 4 waarnemers merkt dit toilet op. Bij de kaartautomaat in de abri aan de Noordzijde stinkt het naar urine. Veiligheid – De enige waargenomen onveilige situatie op station Tiel is de smalle spoorwegovergang. Een waarnemer merkt hierover op:
“De smalle spoorwegovergang vanaf de Centrumzijde naar het perron zou voor reizigers bestemd moeten zijn, maar is in de praktijk vooral een drukke fietsroute! Ik ben er nog bijna van de sokken gereden!” - station Tiel Daarnaast merkt een waarnemer de volgende situatie op:
“Er zijn graafwerkzaamheden voor nieuwe chippalen maar een kuil midden op een blindengeleidelijn is een tijd lang onbeheerd! Gelukkig wordt hier later nog een pylon geplaatst.” - station Tiel We bevelen op basis van bovenstaande waarneming aan te onderzoeken hoe er bij werkzaamheden wordt omgegaan met de veiligheid van blinde reizigers. Toegankelijkheid - Het station in Tiel heeft voelbare geleidelijnen. Volgens de waarnemers is het station ook rolstoeltoegankelijk. In restaurant Buitensporig is een toilet dat rolstoeltoegankelijk is. Comfort – Het stationsgebouw in Tiel heeft een horecafunctie gekregen: er zijn een restaurant en snackbar in gevestigd. Er zijn geen (af te sluiten) wachtruimtes op het perron. Wel zijn er abri’s en voldoende zitplaatsen. Bewegwijzering en reisinformatie – Op het perron in Tiel is nauwelijks bewegwijzering. Tijdens de vorige meting gaven we al aan dat de verwijzing naar de taxi verkeerd staat aangegeven. Het bord wijst de reiziger nu naar rechts terwijl de taxiplaats zich links bevindt. De verwijzing staat tijdens de laatste waarneming nog steeds verkeerd. Verder zijn de locaties van informatie onlogisch; de spoorkaart is te vinden bij het busstation, 100 meter van het treinstation. De bewegwijzering naar de bussen en taxi’s hangt een stuk verwijderd van de uitgang van het perron. Verder lopen de klokken bij de fietsenstalling en het P+R-terrein voor op de klokken op het perron. Tot slot geeft het elektronische vertrektijdenbord bij de bushalte vertrekinformatie voor slechts twee buslijnen. Dynamische reisinformatie – Er zijn dynamische vertrektijdenborden (TB-borden) naar beide opgangen naar het perron. De kiosk op station Tiel had in het verleden een scherm met dynamische reisinformatie. Deze is verdwenen. Het scherm is wel gewenst want de ruimte waar de kiosk in zit kan ook gebruikt worden als wachtruimte.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
27
Kaartverkoop - Op het station zijn vier kaartautomaten die goed zijn te vinden; twee in abri’s bij de toegang tot het perron en twee onder de overkapping van het oude stationsgebouw. Er zijn voldoende chippalen (12) en deze zijn ook voldoende zichtbaar. Fietsenstallingen - Aan de voorzijde van het station is een bewaakte fietsenstalling met 600 plekken en een onbewaakte stalling met 672 plaatsen. Deze is na de meting in november uitgebreid door het
“De nieuwe rekken [bij de onbewaakte stalling aan de voorzijde] waren zinvoller geweest als ze aan de achterkant geplaatst waren.” - fietsenstalling station Tiel plaatsen van dubbeldeksrekken. Aan de achterzijde staat een onbewaakte fietsenstalling met 336 plaatsen. De bewaakte stalling is 40-50 procent bezet. De onbewaakte stalling aan de voorzijde is tijdens de metingen voor ongeveer 50 procent bezet. De stalling aan de achterzijde heeft een bezettingsgraad van 100 procent. Een waarnemer merkt hierover op: Parkeervoorzieningen –Er is een park-and-ride aan de voorzijde met ongeveer 114 plekken en een park-andride aan de achterzijde met ongeveer 65 plaatsen. De parkeerplek aan de voorkant heeft een bezetting van rond de 50 procent. De achterzijde heeft een bezetting van rond de 100 procent. Net als bij de fietsenstallingen zijn de parkeergelegenheden aan de zuidkant veel drukker bezet. Rondom het station wordt ook veel geparkeerd buiten de officiële park+ride plaatsen. Aan de Spoorstraat en aan de zuidwestzijde zijn 20 plekken die worden gebruikt door reizigers.
28
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
3.7
Winterswijk
Station Winterswijk is het eindpunt van twee treindiensten. Dit zijn de decentrale treinen Zutphen–Winterswijk en Arnhem–Winterswijk. Er is één zijperron. Er is geen stationshal.
3.7.1 Rondje treinstation Reinheid – Station Winterswijk wordt door de waarnemers beoordeeld als overwegend schoon. Trappen naar de perrons worden beoordeeld als schoon. De ruiten van de wachtruimtes zijn daarentegen niet schoon. Er is verder weinig zwerfvuil. Veiligheid – Station Winterswijk heeft geen donkere, onoverzichtelijke plekken. De openbare ruimte is netjes en egaal. Toezichthoudend personeel is niet waargenomen. Toegankelijkheid – Er zijn blindengeleidelijnen aanwezig. Deze liggen echter niet op het tunneldak van de nieuwe voetgangers- en fietstunnel. Daarnaast ontbreken ze op de voetgangersbaan aan de ene zijde van het station en op de trappen naar de andere zijde. Aan de straatzijde moet je enkele trappen op en ook bij de perrons zijn trappen. Er zijn geen liften of roltrappen. Als alternatief voor de trap zijn er geleidelijk oplopende banen naar de perrons. Het station en het perron is al met al toegankelijk voor mensen in een rolstoel. Comfort - Op het perron kunnen reizigers beschut wachten, over de hele achterkant van het station is een overkapping tot over het perron. Daarnaast wordt de oude stationshal gebruikt als wachtruimte. Deze is verwarmd. Hier zijn volgens de waarnemer onvoldoende zitplaatsen. Verkooppunt “Het Station” is sinds enkele maanden gesloten. Ook is er geen toilet op het station. Voor eten, drinken en het toilet kan men als alternatief terecht bij het tankstation aan de overkant van de straat. Bewegwijzering en reisinformatie - Station Winterswijk is een overzichtelijk station. Bewegwijzering is vaak niet nodig. Op vertrekstaten zijn nog oude vertrektijden naar Zutphen aangegeven. Verder loopt de stationsklok aan de voorzijde vijf minuten voor, terwijl deze tijdens vorige waarnemingen ook afweek. Er staat een informatieen SOS-zuil. Dynamische reisinformatie – Op het station is dynamische reisinformatie aanwezig. Kaartverkoop – Er is één kaartautomaat onder een overkapping in het midden van perron 1a en 1b. Verder zijn er 6 ov-chippalen die volgens een waarnemer onvoldoende zichtbaar zijn. Een andere waarnemer telt er slechts twee en illustreert daarmee het gebrek aan zichtbaarheid. Fietsenstallingen - Er zijn twee onbewaakte fietsenstallingen. De stalling naast 1B (zuidoost) heeft 720 plaatsen en 60 fietskluizen, waarvan 5 met een OV-fiets. De bezetting van deze stalling varieert van 44 tot 60 procent. De andere stalling staat op het voormalige park-and-ride-terrein. Deze stalling bestaat uit vijf rijen overdekte plaatsen voor in totaal 352 fietsen. Deze bezetting varieert van 34 tot 40 procent. Tot slot zijn er aan de zuidzijde van het spoorcomplex 652 plaatsen die gebruikt worden door leraren en leerlingen van het Komrij college; om 19 uur staan er nog nauwelijks fietsen. Parkeergelegenheid – Bij de aanleg van de fiets- en voetgangerstunnel is het park-and-ride-terrein verplaatst naar de zuidzijde. Parkeerplaatsen zijn nu te vinden aan de noordwestzijde met 51 plaatsen, waarvan 1 voor een elektrische auto. De parkeerplek aan de noordwestzijde heeft een bezetting van rond de 50 procent en is in eigendom van de gemeente. Verder zijn er 7 parkeerplaatsen aan de zuidoostkant. Naast en onder het Komrij college is een terrein met 124 parkeerplekken inclusief twee plaatsen voor invaliden. Deze bezetting varieert van 60 tot 70 procent.
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
29
30
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
3.8
Zutphen
Station Zutphen is een middelgroot knooppunt . Eris een zijperron langs spoor 1. Verder is er een eilandperron met spoor 2 en 3. De perrons zijn via trappen en een lift naar beneden verbonden met een voetgangerstunnel. Aan het einde van de tunnel bevindt zich een (kleine) centrale stationshal. Er komen in Zutphen meerdere spoorlijnen samen: er rijden drie decentrale treindiensten. Dit zijn de stoptreinen richting Oldenzaal (Syntus), Winterswijk en Apeldoorn (beide Arriva). Daarnaast stopt de Intercity Zwolle – Roosendaal op station Zutphen en keert de Sprinter van en naar Nijmegen hier.
3.8.1 Rondje treinstation Reinheid - Station Zutphen is volgens waarnemers schoon en netjes. De vier rookzuilen zijn verdeeld over de perronsporen en dit aantal wordt door waarnemers beoordeeld als voldoende. Slechts bij één meting zijn er lichtvervuilde trappen en enig zwerfvuil waargenomen. Bij eerdere metingen was het toilet ernstig tot licht vervuild. Deze wordt nu aangemerkt als schoon, een fijne verbetering. Hierbij is wel de opmerking geplaatst dat de bril niet droog is vanwege het automatische reinigingssysteem. Daarnaast is het wc-papier niet handig opgehangen, aangezien dit er als spaghetti in elkaar gedraaid uit komt. Veiligheid – Er is weinig aanspreekbaar en toezichthoudend personeel waargenomen op station Zutphen. Op drie van de vier meetmomenten is enig toezichthoudend personeel waargenomen. Toegankelijkheid – De blindengeleidelijnen lopen door tot aan de ingang van de hal. Het toilet is toegankelijk voor gehandicapten. Een lift werkte goed terwijl de andere tijdens de waarnemingen werd gerepareerd. Tot slot is de lift naar het middenperron al tijden erg traag. Comfort - Reizigers kunnen beschut en comfortabel wachten in de twee afsluitbare wachtruimtes op het station. Verder zijn er andere beschutte plekken, zodat er al met al voldoende zitplaatsen zijn. Een van deze wachtruimtes was tijdens beide meetdagen afgesloten. Bewegwijzering en reisinformatie - Station Zutphen is een overzichtelijk station. De rijwielstalling wordt wel aangegeven, maar de OV-fietsverhuur niet. Van Arriva is er geen vertrekstaat aanwezig op perron 2b/3b: “weliswaar stoppen de treinen van Arriva daar niet, maar toch. Voor overstappers kan die informatie wel belangrijk zijn”. Dynamische reisinformatie - In de stationshal hangt een TB-bord. Er vielen tijdens de waarnemingen treinen uit. Dit werd aangegeven op het bord. Kaartverkoop – Op het station staan 6 kaartautomaten, maar reizigers kunnen ook een kaartje kopen bij de Kiosk in de hal. Er staan in totaal 26 chippalen, een enorme toename sinds de 10 die tijdens de vorige meting werden gezien. Van deze palen zijn er 12 van NS, 9 van Arriva en 5 van Syntus. Een waarnemer merkt op:
“Er zijn extra incheck/uitcheckpalen geplaatst zodat overstappen nu iets eenvoudiger is wanneer je van de ene naar de andere vervoerder overstapt.” - station Zutphen
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013
31
Een waarnemer geeft daarnaast een nieuwe tip om het overstappen beter te laten verlopen:
“Vlakbij de palen is geen info over welke vervoerder met welke treinen rijdt. Daarvoor moet je eerst op de digitale vertrekstaten kijken, vervolgens moet je teruglopen en inchecken. Op de perrons moet je bij snel overstappen vooraf weten met welke vervoerder je verder reist.” - station Zutphen Ons advies is om deze informatie bij de chippalen te zetten. Tot slot staan er bij spoor 2 en 3b geen chippalen dicht bij de trap, waardoor je sneller vergeet uit te checken. Fietsenstallingen - Zutphen heeft een grote, vrij toegankelijke bewaakte fietsenstalling onder het station, met 3500 plekken. De stalling is voor 65 tot 80 procent bezet. Er is ook een onbewaakte fietsenstalling met 54 plekken. Deze stalling bevindt zich aan de achterzijde van het station en is volledig bezet. Tot slot zijn er 30 fietskluizen die voor 30 tot 35 procent bezet waren. Parkeergelegenheid - Bij het station is gelegenheid om te parkeren. Aan de noordzijde van het station is een parkeerplek met 150 plaatsen. Alle plaatsen zijn bezet. Op het stationsplein zijn ongeveer 17 plekken, die zijn met een bezetting van 10-20 procent bijna allemaal vrij. Ten slotte wordt er melding gemaakt van een tijdelijk parkeerterrein van 200 plekken op drie minuten lopen van het station. De bezetting is daar hoog (90%).
32
Kwaliteitsmeting OV: De trein in Gelderland. April 2013