Inspraakreacties burgerparticipatie Gulperberg Samenvatting projectnr. 245290 revisie 2
auteur(s) Ronald van den Heerik Stefan Rijkers
Opdrachtgever Gemeente Gulpen-Wittem Postbus 56 6260 AB Gulpen
datum vrijgave 26 juli 2012
beschrijving revisie definitief
goedkeuring RvdH
vrijgave
Colofon
Projectgroep bestaande uit: Ronald van den Heerik Stan van Esdonk Stefan Rijkers
Tekstbijdragen: Ronald van den Heerik Stefan Rijkers
Fotografie:
Vormgeving:
Datum van uitgave: 26 juli 2012 Contactadres: Beneluxweg 7 4904 SJ Oosterhout Postbus 40 4900 AA Oosterhout
Copyright © Ingenieursbureau Oranjewoud Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de auteurs.
Inhoud blz.
Inleiding......................................................................................................................3 A
Kwantitatieve reacties..................................................................................4
1 1.1 1.2 1.3 2 2.1 2.2 2.3 3 3.1 3.2 3.3 4 4.1 4.2 4.3 5 5.1 5.2 5.3 6
Scenario 0....................................................................................................................4 Waardering ..................................................................................................................4 Bijdrage aan toeristische sector ...............................................................................5 Verantwoorde invulling ..............................................................................................5 Scenario 1....................................................................................................................6 Waardering ..................................................................................................................6 Bijdrage aan toeristische sector ...............................................................................6 Verantwoorde invulling ..............................................................................................7 Scenario 2....................................................................................................................8 Waardering ..................................................................................................................8 Bijdrage aan toeristische sector ...............................................................................8 Verantwoorde invulling ..............................................................................................9 Scenario 3..................................................................................................................10 Waardering ................................................................................................................10 Bijdrage aan toeristische sector .............................................................................11 Verantwoorde invulling ............................................................................................11 Scenario 4..................................................................................................................12 Waardering ................................................................................................................12 Bijdrage aan toeristische sector .............................................................................13 Verantwoorde invulling ............................................................................................14 Conclusie...................................................................................................................15
B
Kwalitatieve reacties ..................................................................................17
1 1.1 1.2 2 2.1 2.2 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 4 4.1 4.2 4.3 4.4 5 5.1 5.2 5.3
Inleiding .....................................................................................................................17 Algemene opmerkingen ...........................................................................................17 Conclusie algemene opmerkingen .........................................................................19 Huidige situatie .........................................................................................................20 Bestaande voorzieningen ........................................................................................20 Conclusie huidige situatie .......................................................................................21 Scenario's ..................................................................................................................22 Scenario 0..................................................................................................................22 Scenario 1..................................................................................................................22 Scenario 2..................................................................................................................22 Scenario 3..................................................................................................................23 Scenario 4..................................................................................................................23 Vormgeving ...............................................................................................................24 Suggesties alternatieve invulling............................................................................24 Conclusie scenario's ................................................................................................26 Milieuthema's ............................................................................................................28 Natuur en Landschap ...............................................................................................28 Verkeer.......................................................................................................................29 Hinder en overlast.....................................................................................................30 Conclusie milieuthema's..........................................................................................30 Economische thema's ..............................................................................................31 Haalbaarheid .............................................................................................................31 Spin-off ......................................................................................................................31 Concurrentie..............................................................................................................31 blad 1 van 1
5.4 6 6.1 6.2
Conclusie economische thema's ............................................................................32 Procedure ..................................................................................................................33 Enquête......................................................................................................................33 Conclusie procedure ................................................................................................33
Tot slot 34
blad 2 van 2
Inleiding Voorliggende nota betreft de samenvatting van de inspraakreacties in het kader van de burgerparticipatie betreffende het opstellen van een gebiedsvisie voor de Gulperberg. Voor het opstellen van de gebiedsvisie zijn een vijftal scenario's ontwikkeld. Deze scenario's zijn bij de start van de burgerparticipatie gepresenteerd en online beschikbaar gemaakt. Burgers uit de gemeente Gulpen-Wittem hebben van 6 juni 2012 tot en met 7 juli 2012 de mogelijkheid gehad om, door een online enquête in te vullen, te reageren op de ontwikkelde scenario's. Gedurende deze periode zijn er 110 inspraakreacties binnengekomen. 105 reacties zijn digitaal ingevuld. De overige 5 reacties zijn schriftelijk of per mail binnengekomen. De inspraakreacties zijn anoniem verwerkt. Op 12 juni 2012 heeft een inloopavond plaatsgevonden. Circa 80 belangstellenden hebben deze avond bezocht. Door Oranjewoud/Croonen is een toelichting gegeven op het doorlopen proces en de scenario's. Er is ook de mogelijkheid geweest om vragen te stellen en om te discussiëren over de beoogde ontwikkeling(en). In deze nota zijn de reacties van de burgerparticipatie verwerkt. De nota is opgesplitst in twee delen. Waarbij deel A het kwantitatieve gedeelte is en deel B het kwalitatief gedeelte. Het kwantitatieve gedeelte geeft een samenvatting van de reacties op de gesloten (meerkeuze)vragen. Het kwalitatieve deel gaat in op de toelichtingen en opmerkingen die de respondenten hebben gemaakt. In deze nota zijn de inspraakreacties zoveel mogelijk gecategoriseerd.
blad 3 van 3
A
Kwantitatieve reacties
1
Scenario 0
1.1
Waardering Zoals uit onderstaande cirkeldiagram valt op te maken is, is de waardering van scenario 0 zeer uiteenlopend. Zo vindt 22% van de respondenten het scenario 0 zeer slecht, terwijl 20% het scenario als zeer goed beoordeeld. Verder vindt 24% het scenario slecht en 20% het scenario goed. Oftewel het scenario 0 is in totaal meer negatief beoordeeld dan positief, namelijk 46% tegenover 40%. Verder heeft 14% van de respondenten het nulscenario een neutrale score gegeven. Scenario 0 is dus overall lichtelijk negatief beoordeeld.
Waardering scenario 0
20%
22%
zeer goed
goed
neutraal
slecht
20% zeer slecht
24%
14%
blad 4 van 4
1.2
Bijdrage aan toeristische sector Op de vraag of het scenario 0 positief bijdraagt aan de toeristische en recreatieve sector van Gulpen antwoordt 43% 'ja' en 47% 'nee'. Verder geeft 10% van de respondenten aan geen mening hierover te hebben of vult zelfs geen antwoord in.
Positieve bijdrage aan toeristische en recreatieve sector van Gulpen? 10%
ja 43% nee
Geen mening / geen antwoord
47%
1.3
Verantwoorde invulling Ook op de vraag of dit scenario een maatschappelijk een verantwoorde invulling van de Gulperberg is, zijn de meningen verdeeld. Zo vindt 38% dat dit wel het geval is en 42% dat dit niet zo is. Tevens is er nog 20% van de respondenten die geen mening hebben of geen antwoord ingevuld hebben.
Maatschappelijk een verantwoorde invulling van de Gulperberg? 20%
38%
ja
nee
Geen mening / geen antwoord
42%
blad 5 van 5
2
Scenario 1
2.1
Waardering Het scenario 1 wordt door het bijna tweederde (63%) van de respondenten als negatief beoordeeld. Hiervan vindt 41% van de respondenten het scenario zelfs zeer slecht en dus 22% vindt het scenario slecht. Hiernaast vindt 12% van de respondenten het scenario goed en eveneens 12% vindt het scenario zeer goed. Daarnaast beoordeelt 13% het scenario neutraal. Scenario 1 is dus zeer negatief beoordeeld.
Waardering scenario 1
12%
12%
zeer goed
goed
neutraal
slecht
41%
13% zeer slecht
22%
2.2
Bijdrage aan toeristische sector Volgens meer dan de helft (56%) van de respondenten zou scenario 1 niet bijdragen aan de toeristische en recreatieve sector van Gulpen. 32% van de respondenten is het hier niet mee blad 6 van 6
eens, zij vinden namelijk dat het scenario wel bijdraagt aan de toeristische en recreatieve sector. Verder heeft 12% geen antwoord ingevuld of heeft geen mening hierover.
Positieve bijdrage aan toeristische en recreatieve sector van Gulpen? 12%
32% ja
nee
Geen mening / geen antwoord 56%
2.3
Verantwoorde invulling Tweederde van de respondenten vindt scenario 1 geen maatschappelijk verantwoorde invulling van de Gulperberg. 10% heeft geen mening over deze kwestie en 23% vindt dat het juist wel een maatschappelijk verantwoorde invulling is.
Maatschappelijk een verantwoorde invulling van de Gulperberg? 10% 23%
ja
nee
Geen mening / geen antwoord
67%
blad 7 van 7
3
Scenario 2
3.1
Waardering Scenario 2 wordt overwegend positief beoordeeld door de respondenten. Zo is 32% van mening dat het een goed scenario is en 29% dat het zelfs een zeer goed scenario is. 9% van de respondenten geeft scenario 2 een neutrale waardering. De overige 30% vindt het een slecht (12%) of zeer slecht (18%) scenario. Scenario 2 is dus sterk positief beoordeeld.
Waardering scenario 2
18% 29% zeer goed
goed
neutraal
slecht
12%
zeer slecht
9%
32%
3.2
Bijdrage aan toeristische sector Op onderstaande cirkeldiagram is te zien dat tweederde van de respondenten vindt dat scenario 2 een positieve bijdrage levert aan de toeristische en recreatieve sector van Gulpen. 28% vind dat het geen positieve bijdrage levert en 5% heeft geen mening hierover. blad 8 van 8
Positieve bijdrage aan toeristische en recreatieve sector van Gulpen? 5%
ja
28%
nee
67%
3.3
Geen mening / geen antwoord
Verantwoorde invulling Het merendeel van de respondenten (64%) vindt dat scenario 2 een maatschappelijk verantwoorde invulling van de Gulperberg is. Verder vindt 29% van de respondenten dat het geen maatschappelijk verantwoorde invulling van de Gulperberg is en heeft een klein deel van de respondenten geen mening (7%).
Maatschappelijk een verantwoorde invulling van de Gulperberg? 7%
ja 29% nee
64%
Geen mening / geen antwoord
blad 9 van 9
4
Scenario 3
4.1
Waardering Ruim de helft van de respondenten (54%) beoordeeld het scenario negatief. Hiervan geeft 24% een slechte waardering en 30% een zeer slechte waardering. Ongeveer een derde van de respondenten (32%) beoordeelt het scenario positief en de overige 14% beoordeeld scenario 3 neutraal. Scenario 3 is dus sterk negatief beoordeeld.
Waardering scenario 3 8%
30% 24%
zeer goed
goed
neutraal
slecht
zeer slecht 14% 24%
blad 10 van 10
4.2
Bijdrage aan toeristische sector Op de vraag of scenario 3 positief bijdraagt aan de recreatieve sector zijn de meningen behoorlijk verspreid. Zo antwoord 53% met 'ja' en 40% met 'nee'. Verder heeft 7% van de respondenten geen mening over deze kwestie.
Positieve bijdrage aan toeristische en recreatieve sector van Gulpen? 7%
ja 40% nee
Geen mening / geen antwoord
53%
4.3
Verantwoorde invulling Het merendeel van de respondenten (59%) vind scenario 3 geen maatschappelijk verantwoorde invulling van de Gulperberg. Een derde is het hier niet mee eens, zij vinden het namelijk juist wel een verantwoorde invulling. De overige 8% heeft geen mening of heeft geen antwoord gegeven.
Maatschappelijk een verantwoorde invulling van de Gulperberg? 8%
33% ja
nee
Geen mening / geen antwoord 59%
blad 11 van 11
5
Scenario 4
5.1
Waardering Zoals in onderstaande cirkeldiagram te zien is, is de waardering van scenario 0 negatief. Zo vindt 34% van de respondenten het scenario 0 zeer slecht, terwijl slechts 10% het scenario als zeer goed beoordeelt. Verder vindt 26% het scenario slecht en 14% het scenario goed. Oftewel het scenario 0 is in totaal sterk negatief beoordeeld, namelijk 60% tegenover 24%. Verder heeft 16% van de respondenten het nulscenario een neutrale score gegeven.
Waardering scenario 4 10%
14%
34%
16%
zeer goed
goed
neutraal
slecht
zeer slecht
26%
blad 12 van 12
5.2
Bijdrage aan toeristische sector Bijna tweederde van de respondenten (65%) vind dat scenario 4 geen positieve bijdrage levert aan de toeristische en recreatieve sector van Gulpen. Van de overige een derde vindt 28% dat het wel een positieve bijdrage levert en geeft 7% geen mening of antwoord.
Positieve bijdrage aan toeristische en recreatieve sector van Gulpen? 7% 28% ja
nee
Geen mening / geen antwoord 65%
blad 13 van 13
5.3
Verantwoorde invulling Het merendeel van de respondenten (59%) vindt dat scenario 4 geen maatschappelijk verantwoorde invulling van de Gulperberg is. Verder vindt 28% van de respondenten dat het juist wel een maatschappelijk verantwoorde invulling van de Gulperberg is en heeft een klein deel van de respondenten geen mening (13%).
Maatschappelijk een verantwoorde invulling van de Gulperberg? 13% 28% ja
nee
Geen mening / geen antwoord
59%
blad 14 van 14
6
Conclusie In de staafdiagrammen hieronder zijn de waarderingen (van zeer goed naar zeer slecht) per scenario weergegeven. Aan de hand van een vergelijking van deze staafdiagrammen kunnen er conclusies worden getrokken ten aanzien van de (waardering van de) scenario's. Over scenario 0 zijn de meningen van de respondenten uiteenlopend aangezien hier de scores dicht bij elkaar liggen. Bij scenario's 1,3 en 4 is de staafdiagram duidelijk meer rood dan groen, wat betekent dat ze alle drie overwegend negatief scoren. Scenario 2 scoort het meest positief aangezien hier de staafdiagram meer groen is.
100% 90%
30 41
80% 70%
18
22
24
34
12 9 zeer slecht
24
60%
26 50%
14
22
30%
goed
14 20
20
16
13 12
20% 10%
neutraal
32
40%
24 29
12
slecht
8
zeer goed
14 10
0% Scenario 0
Scenario 1
Scenario 2
Scenario 3
Scenario 4
Wanneer men de 'waardering zeer goed' vergelijkt met de 'waardering zeer slecht' volgen hieruit de volgende conclusies: Het scenario 2 scoort als enige scenario positief aangezien hier 29% van de respondenten zeer positief is, tegenover 18% die zeer negatief zijn. Het scenario 0 scoort (om en nabij) neutraal, zo beoordeelt 20% het scenario zeer goed en 22% zeer slecht. Verder scoren de scenario's 1, 3 en 4 negatief, aangezien hier het percentage respondenten dat zeer negatief is drie tot vier keer groter is dan het percentage dat zeer positief is.
blad 15 van 15
Wat verder nog opvallend is aan de kwantitatieve reacties is dat de waarderingen van de scenario's samenhang hebben met de antwoorden die de correspondenten geven op de vragen of het scenario een positieve bijdrage levert aan de toeristische sector en of het een maatschappelijk verantwoorde invulling is. Het percentage dat een scenario slecht of zeer slecht beoordeelt komt bij alle scenario's ongeveer overeen met het percentage dat de vragen met 'nee' beantwoordt. Hetzelfde geldt voor een positieve beoordeling en beantwoording met 'ja'. In de tabel hieronder zijn de percentages tegenover elkaar gezet. Zoals duidelijk valt op te maken komen de drie percentages per scenario met negatieve beoordeling en met positieve beoordeling grotendeels overeen. Hieruit is op te maken dat respondenten in hun waardering niet of nauwelijks onderscheid maken tussen economie, maatschappelijke wenselijkheid en ruimtelijke aspecten. Scenario 0 Waardering scenario: goed/zeer goed Positieve bijdrage toeristische sector Maatschappelijk verantwoorde invulling Waardering scenario: slecht/zeer slecht Negatieve bijdrage toeristische sector Geen maatschappelijk verantwoorde invulling
Scenario 1
Scenario 2
Scenario 3
Scenario 4
40
24
51
32
24
43
32
67
40
28
38
23
64
33
28
46
63
30
54
60
47
56
28
53
65
42
67
29
59
59
blad 16 van 16
B 1
Kwalitatieve reacties Inleiding Onderstaand zijn de kwalitatieve opmerkingen bij scenario's zo objectief mogelijk verwoord en is getracht een indeling te maken naar categorieën.
1.1
Algemene opmerkingen De Gulperberg • In het verleden is door inwoners van Gulpen ook al geprotesteerd tegen verhandeling van de Gulperberg. • Waarom is de Gulperberg eigenlijk een bijzondere heuvel? Korte inventarisatie leert dat de meest bekende heuvels in Limburg al op de een of andere manier zijn ingericht en (toeristisch) geëxploiteerd worden. Denk aan de Cauberg, Heunsberg/Wilhelminatoren, Drielandenpunt, Huls/Simpelveld, Wilhelmina Steenberg/SnowWorld etc. Geredeneerd vanuit deze reeds ingerichte heuveltoppen, biedt de Gulperberg een onderscheidend vermogen, te weten: het vrije en ruime uitzicht vanaf een relatief natuurlijke omgeving. Een herbestemming¬scenario zou deze unieke eigenschap centraal moeten stellen en bij voorkeur een verdienmodule daaraan weten te koppelen. Want het mag duidelijk zijn, dat er ergens financiële middelen gegeneerd moeten worden voor een nieuw scenario/inrichting. • Maar ik weet een ding dat alles wat er voorheen op de Gulperberg is gedaan; woningbouw, vogelpark, restaurant, camping etc. zijn fiasco's geweest. Gulpen heeft iets aparts met deze Limburgse Puy de Dôme laat hem zo. • De rust terugbrengen op de Gulperberg en enkel maar toegankelijk maken voor lokale bewoners getuigt van naïviteit. Lokale bewoners en “natuurbeschermers” moeten zich realiseren dat de Gulperberg een gebied is waar in principe iedereen recht zou moeten hebben om daarvan te genieten. Een Randstad bezoeker evenveel als een Maastrichtenaar of lokale Gulpenaar! • Ontwikkeling zal zorgen voor aantasting van de nostalgische waarde van Gulperberg. • Prima wandelgebied met klein restaurant, dieren, natuurspeelplaats. Geen ontwikkeling • Vrienden uit Amsterdam zeggen tegen ons dat Gulpen een heel druk dorp is. Is de behoefte er echt nog meer toeristen hier naartoe te halen? • Hier ligt het probleem: waarom moet er eigenlijk ontwikkeling op de Gulperberg plaatsvinden? Alle ontwikkelingen leiden tot vragen om uit te breiden. • De kern Gulpen trekt genoeg toeristen, dit aantal hoeft niet uitgebreid te worden. • Is er überhaupt behoefte is aan meer recreatie in Gulpen? • Ik ben tegen iedere ontwikkeling op de Gulperberg. • Laat in godsnaam alles bij het oude. • Blijf van deze unieke berg af. • Alle bebouwing boven op de berg is onaanvaardbaar. • Campings en hotels maken het gebied lelijk en onaantrekkelijk. Dat soort faciliteiten is er al genoeg in de omgeving. • Onze Gulperberg moet geen pretpark worden. Laat de natuur zoals die is. Duidelijk voorbeeld zoals het niet moet: kijk naar Valkenburg! Die is volgebouwd met allerlei kitsch accommodaties. • Maak er geen tweede Valkenburg van. • De Gulperberg moet geen locatie voor massatoerisme worden! • Laat de berg gewoon berg zijn zonder commerciële verontreiniging. • Zonde van de bergtop en alle drukte die de plannen met zich meebrengen. Sanering camping • De camping is rond 1976 gesaneerd met overheidsgeld. Dit wordt geheel verzwegen. Reden was toen ook al de landschappelijke waarde en de negatieve uitstraling tot ver in het Limburgse heuvelland. blad 17 van 17
• Waarom wordt de sanering van de camping in de doofpot gestoken?
blad 18 van 18
Kernen • De toerist zoekt zelf de steden en drukte op. Houdt de drukte voor de kernen van de dorpen zodat die ook overleven. (2x) • Meer met rust laten en liever andere kernen betrekken bij verdere ontwikkeling in toerisme. Buurtsupermarkten in kleine kernen varen er wel bij. Gulpen heeft genoeg toerisme! Liever dan een hogere toegevoegde waarde creëren. Visie • In 2009 heeft de gemeente haar toeristische visie vastgesteld. Onderzoeksbureau ZKA heeft hiervoor een uitputtende studie gedaan (Hart voor het heuvelland) en ook vastgesteld dat er op termijn in de gemeente een behoefte is voor een “Natuurbelevingsattractie”. • De berg is al lang niet meer van de Gulpenaren. Wie loopt die berg in het weekend nou nog voor z'n plezier op? Ik begrijp dat Zuid-Limburg het van 't toerisme moet hebben, maar meer is niet altijd beter. Hoor dat mensen ook steeds meer de grens over hebben - naar België - want daar is het nog rustig. Er is behoefte aan een langetermijnvisie die dit voorkomt.
1.2
Conclusie algemene opmerkingen Verschillende respondenten schetsen de Gulperberg als een unieke heuvel. Zo worden er de volgende eigenschappen aan de Gulperberg gekoppeld: nostalgische waarde, unieke natuur en landschap, mooi en ruim uitzicht, rust en ruimte, en zo nog vele andere positieve kenmerken. Een respondent noemt de Gulperberg zelfs de Puy de Dôme van Limburg. Volgens een respondent zou het vrije en ruime uitzicht vanaf een relatief natuurlijke omgeving centraal moeten staan bij ontwikkelingen binnen het gebied. Wel zou er een verdienmodule hieraan gekoppeld moeten worden om het rendabel te maken. Een andere respondent kaart aan dat de Gulperberg van iedereen is, dus net zo goed voor iemand uit de Randstad als een Gulpenaar. Een tiental respondenten kaartte aan dat ze geen ontwikkeling op de Gulperberg wilden. Als redenen werden genoemd dat er al genoeg faciliteiten in de omgeving zijn en dat er geen massatoerisme op de Gulperberg moet komen. Verder wordt er ook nog een aantal keer gesteld dat de Gulperberg niet de tweede Valkenburg moet worden met allerlei kitsch accommodaties. In een drietal reacties wordt er ingegaan op de kernen van de dorpen. Zo zou er volgens deze respondenten ontwikkeling bij deze kernen plaats moeten vinden zodat deze kernen ook kunnen overleven. Volgens twee respondenten zou de camping in het verleden al eens gesaneerd zijn met overheidsgeld.
blad 19 van 19
2
Huidige situatie Huidige situatie • De bestaande (versnipperde en verrommelde) toestand is het resultaat van gedogen en salamitactiek. • Stilstand is achteruitgang. Als er niks gebeurt zal het gebied nog verder devalueren. • Op dit moment verwaarloosde niet uitnodigende situatie. • De Gulperberg is dealervriendelijk. • De hoge bomen ten westen van het plangebied zijn gekapt en komen niet terug (foto scenario 4). Beheer en onderhoud • Trappen naar de Gulperberg zijn kapot en worden niet tijdig hersteld. • De brandnetels staan een meter hoog langs de paden. • Zorg eerst eens dat de huidige infrastructuur beheerd wordt.
2.1
Bestaande voorzieningen Panoramarestaurant • Panoramarestaurant is een schandvlek. Het zou per direct opgeruimd of heringericht moeten worden! • Oude Panoramarestaurant opruimen. Mosaqua • Het zwembad heeft al geld genoeg gekost en zal in de toekomst nog meer gaan kosten met een directeur en commissarissen. • Stop met het pompen van geld in de bodemloze put die Mosaqua heet. We onderhouden nu een zwembad voor Italiaanse Belgen. Als ik er ben zie ik nauwelijks mensen uit de regio, bovendien is het er smerig en maakt het personeel een ongeïnteresseerde indruk. De zwemles is sowieso ondermaats waardoor ieder kind ergens anders les gaat zwemmen, dus van een maatschappelijke functie is geen sprake. Kortom stop met het geld uitgeven aan Mosaqua en besteedt het geld aan onze eigen inwoners aan nuttige zaken! • Mosaqua en het omliggende terrein hebben weinig uitstraling. Mosaqua heeft weinig, er moet nu al te veel geld ingestopt worden en trekt meer mensen van ver die even komen zwemmen en weer weg zijn. Lokale mensen trekt het niet genoeg. • Mosaqua: hoe jammer ik dit ook vind, maar stop a.u.b. met het geld pompen in deze onbetrouwbare bedrijfstak. Via mijn werk heb ik zijdelings wel eens wat meegekregen over de exploitatie van zwembaden, geen enkele was echter winstgevend, overal moest geld bij. Wat betreft Mosaqua, helaas heeft het management dit verkwanseld aan onze zuiderburen. De enkele keer dat ik er kom is de voertaal Frans, dus waarom een zwembad open houden voor niet-inwoners. Kortom spaar het geld voor het zwembad en geef het uit aan de eigen inwoners die het echt kunnen gebruiken! Natuurspeeltuin • Een natuurspeeltuin op de top van de Gulperberg is een aanfluiting, een schande. • Het is puur genieten op de Gulperberg mede door de natuurspeeltuin. Camping Gulperberg • Het bestaande gebied mag in mijn ogen voor wat de camping betreft een opknapbeurt krijgen. • Camping moet uit helling • De camping heeft een hele mooie ligging en met een auto van deze tijd zeker beter bereikbaar dan vroeger.
blad 20 van 20
2.2
Conclusie huidige situatie Een paar respondenten vinden dat het gebied zich in verwaarloosde en versnipperde toestand bevindt. Een andere respondent is er van overtuigd dat wanneer er niks zal gebeuren het gebied alleen nog verder zal devalueren. Volgens een aantal andere respondenten zou het gebied beter beheerd en onderhouden moeten worden. Zo zouden de trappen naar de Gulperberg kapot zijn en de brandnetels een meter hoog langs de paden staan. Ook zou ervoor gezorgd moeten worden dat de huidige infrastructuur (goed) beheerd wordt. Bestaande voorzieningen Over de bestaande voorzieningen binnen het plangebied worden door de respondenten ook de nodige opmerkingen gemaakt. Zo zou het Panoramarestaurant een schandvlek zijn dat opgeruimd moet worden. Over de natuurspeeltuin wordt zowel gezegd dat het een aanfluiting is als dat het puur genieten is. De camping zou uit de helling moeten en zou toe zijn aan een opknapbeurt. Verder wordt er door verschillende respondenten zeer negatief gesproken over Mosaqua. Mosaqua zou veel te veel geld kosten en zou voornamelijk bezoekers trekken van ver af (onder andere België). Mosaqua zou geen maatschappelijke functie vervullen en het geld zou beter aan de eigen inwoners besteed moeten worden.
blad 21 van 21
3 3.1
Scenario's Scenario 0 • Dit scenario is uit de tijd! • Het scenario draagt slechts in beperkte mate bij aan de toeristische en recreatieve sector. • Er bestaat geen markt voor een nulscenario aangezien dit anders al lang door de markt opgepakt zou zijn. • De bestaande situatie handhaven (scenario 0) verandert weinig aan de wens tot gebiedsverbetering. Bovendien zijn er reëel risico’s die men niet in de hand heeft binnen het vigerende regime. Zo kan er bijv. een koper voor de camping komen die het terrein helemaal vol zet met lelijke stacaravans of andere recreatieve (tijdelijke) opstallen. Hier kan momenteel niets tegen gedaan worden, maar er zijn genoeg voorbeelden van elders dat dit een mogelijke werkelijkheid is. • Scenario 0 kan werken indien het voormalige Panoramarestaurant een aantrekkelijke invulling krijgt en zelf de trekker wordt voor de Gulperberg.
3.2
Scenario 1 • Het zoekgebied is te groot. • Dit scenario heeft het meeste keuzemogelijkheden. • Panoramarestaurant kan toegevoegd worden aan dit scenario, omdat dit deel al landschappelijk is ingepast. • Dat de ontwikkeling van het plateaugebied niet leidt tot landschappelijke aantasting klopt niet, namelijk vanaf de noordwestzijde Dolsberg, Ingber en Eijserbos komt dit plateau wel degelijk in het zicht. • Snel geld, liever meer toegevoegde waarde uit het bestaande. • Een zeer dure variant voor 2-3 maanden hoogseizoen • Zichtbaarder vanuit dal. Komt veel te veel de berg op. • Niet gewenst bij Mariabeeld.
3.3
Scenario 2 • Scenario 2 is absoluut te prefereren in een langetermijnvisie: het versterkt Gulpen zonder de bestaande ondernemers al te veel concurrentie aan te doen (wellicht zelfs te versterken doordat Gulpen-Wittem als bredere toeristenbestemming aantrekkelijker wordt voor een grotere groep mensen). De Gulperberg zelf wordt als geheel aantrekkelijker en zal ook voldoende aanloop kennen doordat het, het achterland wordt van het horecaconcentratiegebied onder aan de berg. Vergeet echter niet dat overige toeristische concentratiegebieden in de gemeente ook een dergelijke impuls (klim-klautertuinen/natuurbelevingspaden etc.) kunnen gebruiken. • Scenario 2 is verreweg het beste, daar geeft u zelf al voldoende argumenten voor. Het schijnt ook het duurst te zijn, maar het kan het gebied rond Mosaqua en Rocca verbeteren en vooral kunt u overwegen om het centrum hier en daar nog wat te upgraden en van meer voorzieningen te voorzien. Zo krijgen toeristen het beste van twee werelden: onder handbereik en op loopafstand winkels en horeca (die zou nog wat gevarieerder kunnen) en voor sportieve en op natuur gerichte activiteiten rust op de berg. Daar zouden ook de ondernemers van Gulpen veel baat bij kunnen hebben. het centrum wordt dan drukker en levendiger en gezelliger; de berg is voor de rust en de natuur. Voor alle partijen goed. • Als er ontwikkelingen gewenst zijn, is dit alternatief zowel stedebouwkundig als landschappelijk alsook vanuit de ruimtelijke ordening een goed alternatief. De ecologische aanpassing zal niet erger zijn dan bij ontwikkelingen op de Gulperberg, immers al het verkeer passeert ook deze zone. • Jammer van het pittoreske dal. • Droomvariant vanwege bereikbaarheid en combinatie met andere recreatieve elementen. Haalbaarheid is echter een grote onzekerheid. • Goede invulling maar volstrekt niet realistisch gezien het kostenplaatje en daarmee niet acceptabel. blad 22 van 22
• Zeer duur en trekt ander publiek namelijk jongeren, gevolg overlast, vernielingen. Hier staan we niet op te wachten! • Scenario 2 is onbetaalbaar een daardoor niet realistisch. • Clustering van voorzieningen is een voordeel, mits de helling van de Gulperberg van ontwikkelingsruimte ontzien kan worden. Zorg voor allianties met Rocca en Mosaqua (NV Vrijetijdscentrum). Ik vraag mij af of er voldoende economische ontwikkelingsruimte is voor dit scenario indien de heling van de Gulperberg ontzien wordt. • Als het echt niet anders kan, alle ellende maar bij elkaar clusteren onderaan de berg. • Alles bij elkaar vlak bij het centrum van Gulpen. • Goede concentratie op de juiste plek en het type toerisme dat we wensen. • Concentratie van functies is een uitgangspunt die een gebiedsvisie als uitgangspunt zou moeten hanteren. Voorzieningen gebruiken die aanwezig zijn en een goede relatie met de dorpskern. • Nabijgelegen (relatief) grootschalige verblijfshoreca en Mosaqua/Rocca zullen elkaar versterken. De ondernemers van Gulpen zullen ook meer profiteren dan in de andere scenario's doordat toegang tot het dorp laagdrempeliger is. Aantasting van natuurwaardes of EHS lijkt me vrij gering doordat er dichtbij de bestaande (grootschalige) bebouwing blijft. De nieuwe bebouwing kan een mooi overgangsgebied vormen. • Betere locatie dan scenario 1, aandachtspunt moet het behouden van de ecologische hoofdstructuur in het zuiden zijn!
3.4
Scenario 3 • Dit is eigenlijk het 0 scenario met een wat actievere rol voor de gemeente om het gebied aantrekkelijker en beter bereikbaar te maken (wat sowieso haar taak is). • Te veel het oude. • Kant en klaar en reëel. • Helling dient uit dit scenario te verdwijnen. • Absoluut onaanvaardbare landschappelijke aantasting van het landschap zeer storende uitstraling tot in de verre omgeving verkeersproblematiek niet op te lossen zonder nog groteren aantasting van het landschap • Te hogergeplaatst voor te weinig mensen. Ook kamperen moet kunnen. Welnesshotel met all-in zal omzet lokale horeca nadelig beïnvloeden. Te grote belasting voor natuur voor te weinig mensen. • Zonde van ons uitzicht uit het dal. • Komt veel te veel de berg op. • Niet gewenst bij Mariabeeld. • Meer herrie en drukte.
3.5
Scenario 4 • Is een verkleining van variant 1. • Deel van het Panoramarestaurant kan ook in dit scenario worden toegevoegd, omdat dit toch al landschappelijk is ingepast en vanuit Gulpen niet zichtbaar is. • Prima scenario omdat ontwikkelingsruimte ontstaat op het plateau dat landschappelijk goed ingepast kan worden. Wel aandacht voor een goede ontsluiting. • Verkeersproblematiek: ontsluiting slecht. • Grote aantasting van het gebied. Ook hier veel overlast. • Dat de ontwikkeling van het plateaugebied niet leidt tot landschappelijke aantasting klopt niet, namelijk vanaf de noordwestzijde Dolsberg, Ingber en Eijserbos komt dit plateau wel degelijk in het zicht. • Landschappelijk een prima oplossing (kop van het plateau is toch niet mooi). Voor toeristen niet heel aantrekkelijk dus voor Gulpen geen vooruitgang. • Landschappelijk onaanvaardbaar. • Negatieve uitstraling op weide omgeving.
blad 23 van 23
3.6
Vormgeving Vormgeving • Er moet een goede balans worden gezocht tussen natuur en economie. • Leefbaarheid van omwonenden wordt buiten beschouwing gelaten. • Om te voorkomen dat het huidige terrein van de camping "volgepropt" wordt, pleiten wij voor een groter gebied dat bebouwd mag worden met een beperkt aantal bungalows, zodat deze landschappelijk goed ingepast kunnen worden. Kwaliteit • Kies voor kwaliteit boven kwantiteit. • Mits te ontwikkelen gericht is op kwaliteit en niet op aantallen recreanten. • Mensen gaan steeds minder kamperen, en als men gaat worden er steeds hogere eisen gesteld aan inrichting van de accommodatie. • Zuid Limburg staat op een keerpunt: de aantallen toeristen/recreanten gaan de kwaliteit van het gebied zowel voor bewoners als recreanten te negatief beïnvloeden. Ontwikkeling is daarom bij voorkeur gericht op hoogwaardige kwaliteit (high-end toerisme). Voorbeelden • Een aantal ideeën voor de invulling van het Panoramarestaurant (nulscenario) zijn als volgt: Café Modern in Teuven, het nieuwe Buitenlust in Camerig of Lodge 7 in Vaals. • Verblijfsaccommodaties in de vorm van een hoeve dienen wel zeer goed uitgevoerd/ontworpen te worden: de Mechelerhof is een voorbeeld van hoe het niet moet. Aan de bezettingscijfers daarvan is te zien dat toeristen die het Heuvelland bezoeken blijkbaar niet op zoek zijn naar te veel geclusterde verblijfsunits die slechts marginale privacy bieden. • Een prachtige invulling, gevonden op internet, die helemaal past bij deze omgeving en die uniek zou zijn voor Nederland: Je moet er een eindje voor reizen- naar het Andesgebergte in Chili, maar dan heb je ook wat. Het Elqui Domos Hotel bestaat uit verschillende houten huisjes, die stuk voor stuk prachtig zijn vormgegeven. Ze bieden een schitterend uitzicht op de sterrenhemel en de weidse vallei. Het is te hopen dat architect Rodrigo Duque Motta ooit iets in Nederland ontwerpt en waarom dan niet in Gulpen-Wittem? De link is: http://www.froot.nl/categorie/art-en-design/overnachten-in-pure-kunst-en-natuur/ • In het landschap aangepaste vakantiehuisjes bouwen het geheel op parkachtige wijze aanplanten. Zoals de Floriade, enkele centraal gelegen ruime parkeerplaatsen creëren.
3.7
Suggesties alternatieve invulling Algemeen • Laat de jeugd helpen bij de invulling ervan. Ze zullen het graag doen en ze breken nooit hun eigen werk af. • Wat zijn vroeger voor dorpsactiviteiten op de berg geweest? Zijn hier sterke voorbeelden die ook recreatief interessant zijn? • Cluster activiteiten en zorg daar voor een veilige verkeersafwikkeling. • Een scenario dat invulling Panoramarestaurant (met respect voor EHS zone) en camping deel dat op plateau (dus uit de helling verbindt, met daarbij de nodige landschappelijke inpassing) moet mogelijk zijn op de Gulperberg. Groene invulling • Gedacht kan worden aan een scenario waarbij de Gulperberg gesaneerd wordt en alleen nog extensieve vormen van recreatie (wandelen, fietsen en landschapsbeleving) wordt toegestaan waarbij een verbetering van de toeristisch-recreatieve ontsluiting voorwaarde is (mede vanuit de kern Gulpen). Dit alternatief vereist uiteraard wel een onrendabele investering maar kan op de lange termijn zich mogelijk terug betalen (investeren in vijfsterrenlandschap) • Als additionele ontwikkeling is er de mogelijkheid om een 'groene' verbinding tussen het plateau en het centrum te creëren (denk aan holle weg 'Steenkuil'). Als deze wordt meegenomen in de ontwikkeling op de Gulperberg kan er een uniek stukje landschap ontwikkeld worden waarbij recreatie en groen hand in hand gaan. • Opkopen en omvormen/ontwikkelen tot recreatief natuurgebied. blad 24 van 24
• Maak een natuurgebied met fruit- en wijnbouw. • Maak er een mooi natuurpark van, want de hotels liggen merendeels toch al leeg,of zijn te koop waarom dan toch nog vakantie woningen? De mensen vinden de natuur hier in Limburg zeer bijzonder, dus waarom dan niet de natuur uitbreiden,en de dorpen blijven dan hierdoor ook aantrekkelijk. • De camping en de bestaande vervalbouw echter verwijderen, en de natuur en rust laten zoals die is, daar komen de toeristen en bezoekers voor! • Behoud de camping voor kamperen met eventueel houten natuurvriendelijke kleine huisjes/chalets als extra voorziening maar wel kleinschalig ontwikkeling van het gebied rondom het Panoramarestaurant en zorgen voor natuurbehoud. • Er zou een scenario 5 moeten komen. Het volledige plangebied en misschien nog wat groter wordt aangewezen als “natuurbelevingspark” (Kijk bijvoorbeeld eens naar de uiterst succesvolle “De Lieteberg” te Zutendaal (Nationaal Park Hoge Kempen) of naar diverse projecten in Duitsland en Oostenrijk (bijv. Labyrint der Zinnen of Hexenwasser). Het gebied wordt onder voorwaarden toegankelijk. Mensen die er leven en werken moeten dat gewoon blijven doen. Maar toeristisch-recreatieve bezoekers zullen voor bepaalde zones een betaling moeten verrichten. Het gebied zal in vier zones verdeeld worden: - De meeste essentiële en kwetsbare natuurzones zijn in principe niet toegankelijk (zone D) - Speciale zones zijn enkel onder begeleiding en betaling toegankelijk (zone C) - Natuurzones met diverse interessante belevingen en “attracties” zoals bijv. een klimbos, een struinpad, een “blotevoetenpad, een bio-zone etc. zijn individueel te bezoeken tegen betaling (zone B) - De overige zones (zone A) zijn vrij toegankelijk. Gemotoriseerd verkeer op de Gulperberg wordt verboden. Enkel voor bestemmings- en werkverkeer. Hiermee is ook gelijk het verkeersprobleem opgelost. Ruim baan voor wandelaars en fietsers. Hoogwaardige horeca en verantwoorde (niet grootschalige) verblijfsrecreatie wordt op de noordelijke kop gerealiseerd. Toeristisch-recreatief zijn er drie interessante exploitatie grondslagen, te weten: de entree tot het park en exploitatie van betaalde activiteiten; de horeca en een (hoogwaardige) verblijfsfunctie. Dit scenario 5 combineert een aantal losse aspecten van diverse andere scenario’s. Maar verschilt wezenlijk van alle alternatieven omdat het uitgangspunt gesteld wordt om het gebied enkel nog maar onder voorwaarden toegankelijk te maken en dit te koppelen aan een verdienmodule (verdienen aan de natuur!). Natuurspeeltuin • Richt je op de natuurspeeltuin. Er zijn genoeg voorbeelden in België. Ook kunnen er leuke wandel oefenhindernissen worden gerealiseerd. • Natuurspeelplaats verder ontwikkelen. Inzetten op lokale, streekeigen initiatieven, die de regio en het imago van de regio versterken, zoals bijvoorbeeld proeftuin en schaapskudde. • Ik zou wat meer activiteiten willen rond het Mariabeeld met dat prachtige uitzicht. Toen daar vroeger een kiosk met eetwaar stond was het daar gezellig, zonder dat het storend was. Gulpen zou dat fantastische uitzicht veel meer moeten uitbuiten. Locatie Steenkuil • Aan de voet van de noordzijde van de Gulperberg (bij de Burgemeester Teheuxweg) kunnen in de groenstrook achter de woningen eventueel vakantiebungalows gebouwd worden. Deze invulling kan tot aan Mosaqua lopen en Mosaqua zal opgewaardeerd worden. Een verbinding tot aan het Panoramarestaurant met fiets- en wandelpaden geeft zeker meerwaarde aan de bestaande locaties, zonder dat er veel natuur en/of landbouw opgeofferd wordt. Het uitzicht van een vrije Gulperberg blijft ook behouden. (4x) • Laten zoals het is, vooral in deze tijd. De kop van de berg mag alleen dagtoerisme bedienen. Tussen de kop van de berg en het centrum is genoeg ruimte voor een camping, wellnesshotel en bungalowpark. Je offert minder groen en natuurgebied op en het centrum en de middenstand krijgen ook een kans. • Eventueel zou u in overweging kunnen nemen om vakantiebungalows of wellnessgebouwen te bouwen op de lijn van Aurora-chalets naar het zwembad. Zo kunnen er ook fiets- of wandelpaden naar het Panoramahotel aangelegd worden. • Uitvoering beschadigd natuurgebied naast zwembad (rechts) terwijl er links minder bezwaarlijke opties zijn. blad 25 van 25
Andere invullingen • In Zuid Limburg blijkt, na onderzoek, veel belangstelling te zijn voor een natuurbegraafplaats. Op dit moment is Bergerbos in Midden Limburg de meest dichtbij. Een natuurbegraafplaats komt tegemoet aan een behoefte, is heel goed in te bouwen in het landschap en levert ook economisch voordeel ( begraafplaats kosten, catering e.d.). Ook komt een natuurbegraafplaats tegemoet aan een stiltegebied (meditatie en spiritualiteit). Tevens is een goede combinatie mogelijk met wandel gebied, trim gebied, speeltuin, horeca, natuur educatie, horeca.(gebruik van inheemse kruiden en gerechten). Mocht u geïnteresseerd zijn dan kunt u contact opnemen met de beheerder van Bergerbos (Hub Kluitmans). Hij kan u alles uitleggen over aanpak, exploitatie ed. • Variant 1 en 2 samen in de lucht houden en bespreken met investeerder en dan pas beslissing nemen. Denk ook aan combinatie met zorghotels. En zorg voor gehandicapten. Levert financiële dragers op. • In het landschap aangepaste vakantiehuisjes bouwen, geheel op parkachtige wijze aanplanten (zoals Floriade). Enkele centraal gelegen ruime parkeerplaatsen creëren. Panoramagebouw omvormen tot hotel met sauna en sportfaciliteiten. • Een kwalitatief hoogwaardig wellnesscentrum met bijbehorende luxe verblijfsrecreatie bij Mosaqua. En de Gulperberg inrichten als hoogkwalitatieve natuur en multifunctionele landbouw (zorgboerderij, boerderijeducatie, agrotoerisme, ed.) past daar prima bij en biedt extra sociaaleconomische voordelen. • Bouw een uitkijktoren en kabelbaan! • Van het Panoramagebouw een nostalgisch, Bourgondisch restaurant maken. De situatie terugbrengen als vroeger. • Dat verbrande restaurant netjes opruimen maar er absoluut geen hotel voor terug! • Op de plaats van de camping de mogelijkheid bieden tot het realiseren van enkele woningen. • Waarom moet er zo nodig altijd iets "neergezet" worden. Dat behoort inmiddels tot het "primitieve" denkpatroon. Ik pleit ervoor de berg gewoon berg te laten zijn met de wegen die er nu zijn en wandelmogelijkheden. Hier en daar een picnic-bank, een wegwijzer en vooral prullenbakken (in de grond). Meer is niet nodig.
3.8
Conclusie scenario's Scenario 0 Een respondent noemt dit scenario uit de tijd en volgens een ander draagt het slechts in beperkte mate bij aan de toeristische en recreatieve sector. Volgens nog een andere respondent zou er geen markt zijn voor het nulscenario. Scenario 1 Dit scenario heeft een groot zoekgebied maar daardoor ook het meeste keuzemogelijkheden. Volgens sommigen is dit het zoekgebied te groot. En volgens een aantal respondenten zou er ook sprake zijn van een landschappelijke aantasting. Zo ligt het plateau in zicht van de noordwestzijde en zou ook vanuit het dal de bebouwing op het plateau goed zichtbaar zijn. Een respondent vind dat dit scenario alleen snel geld oplevert, maar dat het beter zou zijn wanneer er meer uit het bestaande gehaald zou worden.
blad 26 van 26
Scenario 2 Verschillende respondenten vinden vooral de locatie van scenario 2 zeer positief. Maar hiertegenover staat wel het hoge kostenplaatje, wat veel respondenten ook opmerken. Volgens een paar respondenten is de ecologische hoofdstructuur een belangrijk aandachtspunt. Volgens een vijftal respondenten zou met name het clusteren van voorzieningen van essentieel belang zijn. Zo zullen deze voorzieningen elkaar versterken en kunnen er meer ondernemers profiteren van het toenemende aantal bezoekers. Scenario 3 Een respondent merkt op dat dit scenario te vergelijken is met het nulscenario maar dan met een wat actievere rol voor de gemeente om het gebied aantrekkelijker en beter bereikbaar te maken. Verder wordt er opgemerkt dat het scenario uit de helling moet en dat het een grote belasting voor de natuur is. Wat volgens de respondenten wel positief is aan het scenario is dat het kant en klaar en reëel is. Scenario 4 Meerdere respondenten merken op dat er in dit scenario rekening moet worden gehouden met een goede ontsluiting. Landschappelijk worden er tegenovergestelde beweringen gedaan door de respondenten. Zo wou het volgens een paar respondenten landschappelijk onaanvaardbaar zijn en zou het voor een negatieve uitstraling voor de weide omgeving zorgen. Terwijl het volgens een andere respondent nou juist een prima oplossing zou zijn, aangezien de kop van het plateau toch niet heel mooi zou zijn. Vormgeving Een respondent merkt op dat er een goede balans moet worden gezocht tussen natuur en economie. Er wordt door een andere respondent opgemerkt dat de leefbaarheid van omwonenden buiten beschouwing is gelaten. Verder is het volgens een aantal respondenten belangrijk dat er hoogwaardige kwaliteit geleverd wordt. De aantallen toeristen gaan de kwaliteit van het gebied zowel voor bewoners als recreanten te negatief beïnvloeden. Ontwikkeling is daarom bij voorkeur gericht op high-end toerisme (hoogwaardige kwaliteit). Suggesties alternatieve invulling Ruim dertig respondenten kwamen met een eigen suggestie voor een alternatieve invulling. Deze opmerkingen en suggesties zijn onderverdeeld in een vijftal categorieën, te weten algemeen, groene invulling, natuurspeeltuin, locatie Steenkuil en andere invullingen. Bij de groene invullingen worden er ideeën ingebracht als, natuurgebied met fruit- en wijnbouw, een natuurpark, een natuurbelevingspark met verschillende zones en groene verbindingen. Een aantal respondenten hebben het idee om de natuurspeeltuin te upgraden. Hierbij zou er ingezet kunnen worden op lokale, streekeigen initiatieven, die de regio en het imago van de regio versterken. Naast deze groene suggesties zijn er ook een viertal respondenten die graag ontwikkeling zien aan de voet van de noordzijde van de Gulperberg (locatie Steenkuil) in de vorm van vakantiebungalows of wellness. Andere invullingen die als suggestie worden gegeven door de respondenten zijn een natuurbegraafplaats, een combinatie tussen scenario 1 en 2, een uitkijktoren en kabelbaan, een Bourgondisch restaurant et cetera. Verder kaart een respondent nog aan dat er ook gekeken kan worden wat er in het verleden allemaal plaats heeft gevonden. Om zo te kijken of een voormalige invulling voor de toekomst eventueel ook interessant is.
blad 27 van 27
4 4.1
Milieuthema's Natuur en Landschap • Natuur en landschap zijn kroonjuwelen! Verder aantasten tast de beleving aan voor toeristen. • De rustige natuur zonder bebouwing op de berg is een van de sterke punten van Gulpen! • De toeristische kracht van onze gemeente zit hem vooral in het mooie landschap en bijzondere natuur. Niet verdergaan met stukje bij beetje opofferen daarvan, want dan zal uiteindelijk blijken dat we het paard achter de wagen gespannen hebben. • De natuur is en blijft het belangrijkste kijk maar naar Mechelen/Epen/Slenaken daar komen de toeristen toch echt voor de natuur. • Er moeten alleen wijzigingen worden toegestaan die er toe leiden dat de natuurlijke waarde van de Gulperberg wordt verhoogt. Met andere woorden zeker geen nieuwbouw of uitbreiding van commerciële activiteiten. • Laat het zoals het nu is natuur, rust en stilte. De Gulperberg is zo aantrekkelijk voor bewoners en de gasten door de rust, stilte en de natuur en het unieke uitzicht. Enkele jaren geleden is de Gulperberg vrijgemaakt van bomen en struiken waardoor een geweldig en uniek uitzicht is ontstaan. • De aantrekkingskracht van de Gulperberg is op dit moment vrij gering: voor de mooiere uitzichten en de betere wandelmogelijkheden moet je toch in de hoek Vijlen-Epen-MechelenSlenaken zijn. • Beplant de kale berg a.u.b. met bomen. • Afscheiding door natuurlijke beplanting is onzin. • Waarom nieuw landschap opofferen voor het toerisme? Zoek het dichterbij. • Beter mooi natuur aanleggen met wandelpaden en bankjes. • Rust en landschap zijn belangrijk, zeker geen bungalows, wel ontwikkeling van het Panoramarestaurant en omgeving. • De Gulperberg moet eindelijk weer terug gegeven worden aan de natuur. Toeristen komen voor rust en natuur. Alle grootschalige uitbreidingen en/of ontwikkelingen zullen er voor zorgen dat de toerist, die komt voor rust en natuur, Gulpen-Wittem zal mijden. Uiteindelijk zullen al die uitbreidingen een averechtse uitwerking hebben en zijn de inwoners ook de rust en natuur kwijt! • Geen ontwikkelingen/bebouwingsruimte op de steilranden van de Gulperberg. Landschappelijk te kwetsbaar gelegen. • Centreren van recreatieve activiteiten is verstandig. Zo blijft er ruimte over voor wie rust en kwaliteit van landschap zoekt. • Er vindt geen coherente gebiedsherindeling plaats; verdere verrommeling ligt op de loer. • De Gulperberg moet een natuurlijke uitstraling behouden! • De gemeente Gulpen-Wittem moet toerisme op de Gulperberg niet te grootschalig aanpakken. Een van de grote trekkers van Zuid-Limburg is de relatieve rust! • Toerisme van de toekomst: rust. • Mensen geniet boven op de berg van de rust en het uitzicht. • De bebouwing aan de horizon zal zeer in oog springen: horizonvervuiling. • Horizonvervuiling! Geen grootschalige bouwactiviteiten op de Gulperberg. • Breng de natuur volledig, dus met zo weinig invloed van en door de mens, terug op de Gulperberg. • Wanneer dit alles wordt aangetast door uitbreiding is er geen sprake meer van rust, stilte en genieten van de natuur. Er komen hierdoor misschien zelfs minder gasten naar Gulpen en zoeken bovenstaand op in de grensstreek België. • Hoor dat mensen ook steeds meer de grens over hebben - naar België - want daar is het nog rustig. • We mogen trots zijn op zo'n mooi stukje Limburg. Toeristen komen niet voor niks hier op vakantie. De afgelopen jaren is veel geld uitgegeven om alles "groen" te krijgen en te laten onderhouden door schapen. Nu wordt weer alles afgebroken. • Het heeft al geld genoeg gekost om de schaapskudde te laten grazen en in het dorp verdwijnt ook alle groen. Volgens wethouder Bormans is Gulpen is Gulpen een groene gemeente. Hier handelt de gemeente niet naar want ze kappen tot de laatste boom. blad 28 van 28
Vijfsterrenlandschap • Landschappelijk hoort op deze locatie geen bebouwing. Het is een door Geul en Gulp ontstane kegel met steile hellingen die uniek is voor Nederland en een aantasting is van het door de gemeente zelf bedachte kreet van vijfsterrenlandschap. Als je dat zo noemt gedraag je er dan ook naar. • De blik op het vijfsterrenlandschap lijkt nu al op blik in het vijfsterrenlandschap. Waak voor uitbreiding van dit ongewenst fenomeen.
4.2
Verkeer • Er loopt sinds de bebording van de Amstel Gold Race een permanente route over de berg die door alle soorten voertuigen wordt gereden. Er is veel overlast. • De Gulperberg moet landelijk blijven, dus niet nog meer verkeer. • Te veel verkeersdrukte (onder andere bij Partij). • Aan de toename van de verkeersoverlast gaat niets veranderen. Ergo, het kan alleen nog meer worden en wat gaan we er aan doen?! • Wielrenners en toerfietsen zorgen nu al voor onveilige situaties en bezorgen veel overlast op de wegen in het buitengebied rond de Gulperberg, de Bek en de Oude Akerweg. • Laat fietsers en wandelaars toe. Hou gemotoriseerd verkeer en andere lawaaibronnen weg. Beperk de infrastructuur zo veel mogelijk. • Ik spreek zeer vaak met toeristen boven op de berg, die voor het landschap en de rust hier zijn en die zich verder wel beklagen over de hoge snelheid van auto’s boven op de wegen. Dit kan ik bevestigen en gezien de ‘grootte’ van de auto’s en het tijdstip zijn dit de golfbaanbezoekers. Die geen respect voor de daar lopende toerist tonen (niet allemaal natuurlijk). • Heeft u er wel eens bij stil gestaan, hoe het centrum van Gulpen (de parkeerplekken bij de supermarkten) deze extra toeristen moet gaan verwerken? • Meer verkeer is niet alleen vervelend voor de recreanten, maar ook voor de omwonenden. • Dat er meer verkeer op de Gulperberg komt is maar de vraag. De huidige camping heeft 375 standplaatsen en trekt daarbij dus ook erg veel verkeer. Zeker in het hoogseizoen. Stel er komt een bungalowpark met 200 huisjes, dan trekt dat minder verkeer. Ook geen auto's met caravans meer. Wel is de autostroom gedurende het jaar wat stabieler vanwege jaarrond de mogelijkheid te verblijven. • Ten aanzien van de verkeersproblematiek willen wij opmerken dat de verkeersdrukte, die samenhangt met de realisatie van hotel/wellness en een eventueel vakantiepark ons inziens mee zal vallen omdat het meeste verkeer dat hiermee gemoeid is uit bestemmingsverkeer zal bestaan. Het huidige verkeer op de Gulperberg wordt vooral veroorzaakt door mensen, die van het uitzicht willen genieten en dat zal niet veranderen. Infrastructuur • Autovrije fietspaden zouden hier goed passen. • Bestaande situatie met autovrije fietspaden tot in België. • De toegangswegen naar de berg toe zijn te smal om meer verkeer aan te kunnen. • De toegangsweg is te smal. Het argument dat er alleen op wisseldagen extra verkeer komt is door de plannenmaker zelf van tafel geveegd door zijn argument dat het verspreider zal gaan verlopen. Altijd meer dus. • Bredere weg, met apart fiets en voetpad en voor de rest helemaal niets. • Geen verbreding van de wegen. • Eenrichtingsverkeer instellen om probleem met bereikbaarheid op te lossen. • Is het toepassen van eenrichtingsverkeer niet ook een goede optie om de verkeersproblematiek op te lossen?
blad 29 van 29
4.3
Hinder en overlast • Geluidoverlast voor bestaande bebouwing wordt groot. Het geluid vanaf de berg heeft een grote draagkracht. • Wanneer er dagrecreatieve activiteiten gerealiseerd worden zal dit voor nog meer overlast zorgen. • Leefbaarheid van omwonenden wordt buiten beschouwing gelaten. De ondernemers profiteren en de omwonenden zitten met overlast. • Centreren zowel activiteiten als de hieruit voortvloeiende overlast. Dit is de enige manier om gevoelig landschap te ontzien. • Hou gemotoriseerd verkeer en andere lawaaibronnen weg.
4.4
Conclusie milieuthema's Natuur en landschap Er wordt door de respondenten veel aandacht besteed aan natuur en landschap. Zo geeft een dertigtal respondenten hun mening over natuur en landschap in het plangebied. De meeste respondenten loven de natuurlijke eigenschappen van het gebied. Zo hebben verschillende mensen het over rust en stilte in het gebied. Ook de uitzicht in het gebied wordt als kwaliteit aangegeven. Verder worden er woorden als kroonjuwelen en vijfsterrenlandschap gebruikt. Ontwikkelingen op de Gulperberg wordt door verschillende respondenten horizonvervuiling genoemd. Toch zijn er ook respondenten die de aantrekkingskracht van de Gulperberg vrij gering vinden. Volgens hen zijn er mooiere uitzichten bij Mechelen, Epen en Slenaken. Enkele jaren geleden is volgens een paar respondenten de Gulperberg vrijgemaakt van bomen en struiken waardoor een geweldig en uniek uitzicht is ontstaan. Dit wordt echter niet door iedereen als positief ervaren. De gemeente Gulpen wordt bestempeld als groene gemeente. En volgens de respondent moet de gemeente hier da ook toe handelen en niet zo veel kappen. Verkeer Ook over het verkeer in het plangebied zijn er veel verschillende opmerkingen en meningen gegeven door de respondenten. Van de circa 20 respondenten die iets te melden hadden over het verkeer, spreekt meer dan de helft over de verkeersdruk in het plangebied. Zo is er sinds de bebording van de Amstel Gold Race een permanente route over de berg die de nodige verkeersoverlast (met name wielrenners en toerfietsen) met zich meebrengt. Ook de golfbaanbezoekers zouden voor overlast zorgen doordat ze met hoge snelheden boven op de wegen zouden rijden. Als oplossing wordt een verbod op gemotoriseerd verkeer genoemd. Een tweetal respondenten kaart aan dat de verkeersdruk eigenlijk wel meevalt, aangezien het vooral verkeer is dat van het uitzicht wil genieten. Volgens een aantal respondenten zouden de wegen (naar de berg toe) te smal zijn. Als oplossingen worden eenrichtingsverkeer, wegverbreding en autovrije fietspaden ingebracht door de respondenten. Hinder en overlast Er zijn een vijftal reacties binnengekomen ten aanzien van hinder en overlast. Verkeersoverlast valt echter niet onder deze paragraaf, maar valt onder verkeer. Geluidoverlast van bestaande bebouwing zou volgens een respondent groot zijn. Het geluid vanaf de berg zou namelijk een grote draagkracht hebben. Bij ontwikkelingen zal de geluidsoverlast toenemen. Wanneer er dagrecreatieve activiteiten gerealiseerd worden zal dit ook voor geluidsoverlast zorgen. Onder andere door deze (geluids)overlast zal de leefbaarheid van omwonenden enkel achteruitgaan. Deze leefbaarheid van omwonenden is echter in het onderzoek buiten beschouwing gelaten. Door activiteiten en de hieruit voortvloeiende overlast te centreren kan het gevoelig landschap ontzien worden.
blad 30 van 30
5 5.1
Economische thema's Haalbaarheid • Verplaatsing van camping/bungalowpark kost te veel geld, en het is de vraag of het wel rendabel is en kostendekkend is. • Ik denk dat de gemeentes in de huidige tijd bezuinigen moeten, en niet onnodig geld uitgeven. • Laten we a.u.b. het geld gebruiken voor echte problemen in onze mooie gemeente. Recreatie mogelijkheden zijn er genoeg. Bestaande camping en Panoramahotel upgraden lijkt mij voldoende voor de bestaande behoefte in te vullen. • Zorg dat de Gulperberg een stevige - ook economische - impuls geeft aan het toerisme van onze gemeente. Met alleen goed komen we er echt niet. • De Gulperberg volledig afsluiten en natuurgebied maken is zeker geen reële en (financieel) haalbare optie. • Misschien is het verstandiger om het landschappelijk toerisme (en de investeringen daarin) meer te concentreren in de zuidkant en deze functie daar te versterken b.v. door investeringen op het Plateau van Heyenrath. • Spaar het geld voor zowel het zwembad en de dure plannen voor de Gulperberg, maar geeft het uit aan de eigen inwoners die het echt kunnen gebruiken! • Wanneer er gronden worden aangekocht en de eigenaren willen hieraan geen medewerking verlenen, kan dit problemen opleveren. Het grote probleem bij het eerst bepalen wat je wilt is dat de prijs van wat je wilt kopen omhoog gaat waardoor de ontwikkeling misschien niet meer haalbaar is. De camping staat ondertussen te koop en als er niet snel iets gebeurt bestaat de kans dat een investeerder deze koopt en volpropt met goedkope (veelal plastic) chalets. Net tegengesteld aan de duurzame en kwalitatief hoogwaardige ontwikkeling die de gemeente en ook wij willen. De gemeente kan dit voorkomen door de camping snel aan te kopen! Maar daarvoor is waarschijnlijk geen budget. Alternatief is met marktpartijen samenwerken. Investeerders • Bovendien ben ik ervan overtuigd dat u geen investeerder vindt voor de utopische plannen 1-4. • De trein is al weg, ben bang dat je geen investeerders vindt. • Het schijnt dat hoe dan ook de uiteindelijke ontwikkelingen aan marktpartijen overgelaten wordt omdat er geen budget is, daarom lijkt ons dat alle niet realistische opties van de realistische opties gescheiden moeten worden.
5.2
Spin-off • Bezoekers van bungalowparken hebben in het algemeen een ruimer budget dan campingbezoekers. De ontwikkeling van recreatiewoningen zal daarom een grote economische impuls voor heel Gulpen te weeg brengen (horeca in centrum). Ook zal de werkgelegenheid toenemen door deze ontwikkeling, hetgeen ik zeer belangrijk acht voor krimpregio's zoals ZuidLimburg. • Wel moet bij de scenario’s aan investeerders de voorwaarde worden meegegeven dat een eventueel park weinig voorzieningen mag hebben zodat gebruik wordt gemaakt van de plaatselijke voorzieningen als zwembad en winkelaanbod. • Een ontwikkeling zal waarschijnlijk een versterking van het ondernemerschap in ons dorp met zich meebrengen.
5.3
Concurrentie • Er is op deze markt een moordende concurrentie vanuit de gemeenten Valkenburg a/d Geul en Vaals. • De concurrentie van een wellnesshotel met Thermae 2000, uw buurgemeente Valkenburg? Die zullen niet blij zijn, want het loopt daar financieel al moeilijk. • Campings en bungalows maken het gebied lelijk en onaantrekkelijk. Dat soort faciliteiten is er al genoeg in de omgeving. Als je bungalows wilt, verbeter dan Bungalowpark Euverem. blad 31 van 31
• Volgens mij is de markt voor wat betreft de verblijfsrecreatie behoorlijk verzadigd. Ook in de wellnessbehoefte wordt ruim voorzien (Valkenburg, Vaals, Aken). • Dit is een mooie invulling van de Gulperberg die echter meer van hetzelfde biedt in de regio en mogelijk op weerstand kan rekenen van andere aanbieders van vakantiewoningen in de gemeente (er lijkt namelijk wel enige overcapaciteit te zijn). • Ondernemers in de toeristisch aantrekkelijkere zuidkant van de gemeente zitten waarschijnlijk niet op concurrentie te wachten.
5.4
Conclusie economische thema's Haalbaarheid Verschillende respondenten kaarten aan dat ze het onnodig dure kosten vinden op de Gulperberg en dat het geld beter gebruikt kan worden voor echte problemen in de gemeente. Een respondent denkt dat de prijs flink zal stijgen waardoor ontwikkelingen misschien niet meer mogelijk zijn, dit komt doordat er eerst wordt bepaald wat er komt en dan pas de gronden worden aangekocht. Een optie volgens deze respondent is het samenwerken met marktpartijen. Een paar respondenten is er ook van overtuigd dat er geen investeerders gevonden gaan worden. Spin-off Een respondent merkt op dat bezoekers van bungalowparken in het algemeen een ruimer budget hebben dan campingbezoekers. De ontwikkeling van recreatiewoningen zal daarom een grote economische impuls voor heel Gulpen te weeg brengen. Volgens een andere respondent moet er de voorwaarde worden meegegeven dat een eventueel park weinig voorzieningen mag hebben zodat gebruik wordt gemaakt van de plaatselijke voorzieningen als zwembad en winkelaanbod. Concurrentie Ook worden er door verschillende respondenten opmerkingen gemaakt over de moordende concurrentie. Met name uit Valkenburg aan de Geul (Thermae 2000) en Vaals maar ook van andere aanbieders van vakantiewoningen in de gemeente Gulpen-Wittem. Ook zou volgens een respondent de markt voor verblijfsrecreatie behoorlijk verzadigd zijn.
blad 32 van 32
6
Procedure • Geen rekening gehouden met wensen eigenaren grond en interessante opties niet besproken. • Met het oog op vertraging stellen wij voor om het onderzoek te richten op een haalbare optie, die de meest gewenste optie het meest benadert. Dit betekent het onmiddellijk in overleg treden met de belanghebbenden ter plaatse. Wij wijzen er nogmaals op dat deze echt niet alleen naar hun eigen belang kijken maar vooral naar het belang van Gulpen. Een realistisch plan kan bij wijze van spreken gelijktijdig naast het gewenste gepresenteerd worden. • Gezien bovenstaande verzoeken wij u op korte termijn gehoord te worden, zodat het proces zonder al te veel risico's snel tot een goed einde zal komen (bierbrouwerij). • Gesprekken met pachters (die geen pachter zijn conform Pachtwet) veroorzaken wrijving bij eigenaren die bepalen wat er met grond gebeurt (niet gebruiker). Geen contact met eigenaren resulteert in planschade! Eigenaren wonen niet in Gulpen-Wittem en dienen separaat geïnformeerd te worden, dit i.v.m. vermijden procedure fouten! • Eenzijdige presentatie (mening bureau) zonder gesprek met grondeigenaren en hun visie, rekening houdend met toerisme en natuurbehoud. • Wij constateren dat op de inspreekavond een economische visie op Gulpen en de toekomst van de regio ontbrak. • Het doet sterk vermoede dat de gemeente een serieuze invuller te lastig vindt. • Via de weg van veelvuldig overleg tussen gemeente, kwaliteitscommissie van de Provincie Limburg, welstandscommissie en initiatiefnemers, bestaat er een goedgekeurd eerste ontwerp voor een hotel/wellness op de locatie van het huidige Panoramarestaurant. In de afgelopen tijd is de camping te koop aangeboden. Daarvoor was in eerste instantie belangstelling van Center Parks, later voor een kleinschaliger park. De investeerders voor het hotel/wellness wilden deze ontwikkelingen afwachten. De gemeenteraad meent dat dit het moment is om na te denken wat men met de Gulperberg wil. Hierdoor is de verdere ontwikkeling inzake het hotel/welness project in de wachtkamer terecht gekomen.
6.1
Enquête • Ik kan niet in 15 min. allerlei creatieve zaken op een rij zetten, anders is de tijd voorbij. (2x) • Wat is de definitie van een zoekgebied? (2x) • Zelfs bij vergroting blijven de kaarten knullig en onduidelijk. Een betere resolutie en uitvergroting van het kerngebied moet toch geen probleem zijn • Het is een goede zaak dat burgers met deze enquête enige mate van inspraak krijgen.
6.2
Conclusie procedure Volgens verschillende respondenten is er geen rekening gehouden met de eigenaren van de grond. Er zou volgens hen zo snel mogelijk een gesprek moeten volgen met de grondeigenaren. Hiernaast vinden een paar respondenten dat er met alle belanghebbenden contact opgenomen moet worden (dus ook ondernemers). Enquête Er wordt een paar keer door respondenten genoemd dat de enquête binnen 15 minuten ingevuld moest worden, wat ze als zeer kwalijk ervaren. Verder merkt een respondent op dat de kaarten knullig en onduidelijk zijn. En een ander merkt op dat het een goede zaak is dat de burgers inspraak krijgen.
blad 33 van 33
Tot slot Aan het einde van de enquête is de respondenten gevraagd of ze het invullen van de enquête waardevol hebben gevonden. Op deze vraag antwoord 83% dat men het waardevol vindt. 14% heeft geen mening of heeft geen antwoord ingevuld en slechts 3% antwoord dat men het niet waardevol vindt. Het lijkt er dus op dat een dergelijke vorm van inspraak door de bewoners van Gulpen-Wittem zeer gewaardeerd wordt, ondanks de kinderziektes die met het online publiceren van de enquête waren gemoeid.
Invullen van de enquete waardevol?
14%
3% Ja
Nee
Geen mening / geen antwoord
83%
blad 34 van 34