Jaarverslag 2014
Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers te Den Helder
Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers Willemsoord 60 G, 1781 AS DEN HELDER
INHOUDSOPGAVE Pagina
2
Jaarverslag Jaarrekening Balans Staat van baten en lasten Toelichting Algemeen Toelichting Balans Toelichting Staat van baten en lasten
7 9 10 12 13
Overige gegevens Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum
14 14
1
JAARVERSLAG VAN HET BESTUUR 1. Inleiding 2. Doelstelling 3. Bestuur 4. Collectie 4.1 Verwerving 4.2 Afstoten 5. Bruikleenacte 6. Financiën 7. Toekomst
1. Inleiding De Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers is opgericht in 1981. Het museum heeft zich sinds die tijd op diverse locaties in Den Helder bevonden. In 2003 is het museum verhuisd naar de huidige locatie Willemsoord 60 G te Den Helder en opnieuw ingericht. De laatste verhuizing vormde de aanleiding de statuten te herzien. Er is toen besloten de bestaande stichting te splitsen en voor de exploitatie van het museum een afzonderlijke stichting te vormen (Stichting Exploitatie Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, kortweg "exploitatiestichting"). De collectie is ondergebracht in de Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, kortweg "moederstichting". Sinds 2011 wordt er voor beide stichtingen een jaarverslag gemaakt. 2. Doelstelling De stichting heeft ten doel het in eigendom bezitten, verwerven en/of beheren van de collectie bestaande uit objecten en documenten die betrekking hebben op de historie en ontwikkeling van het reddingwezen. Ze stelt de collectie ter beschikking aan de exploitatiestichting teneinde de hiervoor genoemde historie en ontwikkeling onder de aandacht van het publiek te brengen en hiervoor belangstelling te wekken. 3. Bestuur Overeenkomstig de statuten bestaat het bestuur uit minimaal één persoon, maximaal drie. Van 2003 tot 2005 waren dit twee personen. Sinds 2005 bestaat de raad van bestuur uit een persoon. Vanaf 1 april 2012 heeft de heer J.G. Sterkenburg het voorzitterschap overgenomen van de heer H.K. Stapel. De voorzitter van de raad van bestuur is tevens voorzitter van de raad van bestuur van de exploitatiestichting en belast met de directievoering van het museum. De voorzitter van de raad van bestuur is aangesteld door de raad van toezicht en is in dienst van de stichting. Hij legt verantwoording af aan de raad van toezicht. Door de gevarieerde samenstelling beschikt de raad van toezicht over brede ervaring en deskundigheid op diverse terreinen: bestuurlijk, financieel, juridisch, maritiem, ambtelijk en politiek. De raad van toezicht bestond op 31 december 2014 uit: R. Tompot, voorzitter J. de Beurs, secretaris R.A. Boogaard, penningmeester P.C. Verveer, lid De raad van toezicht van de moederstichting is tevens raad van toezicht van de exploitatiestichting. Gemiddeld eens per kwartaal vindt overleg plaats tussen raad van toezicht en raad van bestuur. Tijdens die vergaderingen komen zaken betreffende beide stichtingen aan de orde. De directeur (voorzitter raad van bestuur) is voor onbepaalde tijd aangesteld, de leden van de raad van toezicht voor de duur van 4 jaar, maar zijn benoembaar voor een volgende termijn.
2
4. Collectie De Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers heeft de gehele collectie ter bruikleen gesteld aan de Stichting Exploitatie Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers om het te tonen aan het publiek. Ook moet de exploitatie stichting zorg dragen aan het beheer en behoud van de collectie. Om hieraan te voldoen was er jaren een registrator in dienst van het museum. Deze werd via een reintegratie project van de gemeente gefinancierd. Dit is eind 2013 stopgezet waardoor de registrator helaas niet langer bij het museum kon en wilde blijven. Het museum had niet de financiële middelen om de registrator aan te houden. Oud directeur de heer H.K. stapel heeft in 2012 en 2013 zich beschikbaar gesteld als conservator van de collectie. Naast zijn werkzaamheden in het museum was hij ook nog bezig met een promotieonderzoek naar het reddingwezen. Eind 2013 maakte hij bekend de werkzaamheden in het museum niet meer te kunnen combineren met zijn onderzoek. Hij bleef wel beschikbaar voor advies en eventuele lezingen. Om de kwaliteit van het beheer en behoud van de collectie te kunnen behouden is mevrouw S. van der Most- de Boer benaderd om de beheer van de collectie te superviseren. Zij heeft tijdens haar opleiding, Cultureel Erfgoed aan de Reinwardt Academie, de specialisatie gevolgd tot conserveringsspecialist. Samen met een team van vier vrijwilligers wordt de collectie op een duurzame manier beheerd en geregistreerd en gefotografeerd. Het doel is de collectie op een betere en overzichtelijke manier online beschikbaar te stellen. Er is een collectieplan en een registratieplan aanwezig die lopen tot 2016. In 2015 wordt er een nieuw beleidsplan opgesteld. Nadat deze is goedgekeurd door de Raad van Toezicht zal er in 2016 gewerkt worden aan een nieuw collectieplan en registratieplan die weer aansluit op het beleidsplan. In 2008 is de collectie (eigendom 83 % en bruikleen 17 %) - zonder de varende museumboten getaxeerd door het taxatiebureau Apresa BV uit Amsterdam. De waarde bedroeg toen € 1.073.245,De collectie is voor dit bedrag verzekerd. Er zijn sinds die tijd geen mutaties van betekenis geweest die van invloed zijn op de waarde. Omdat het historische objecten betreft vindt er geen afschrijving plaats. Er wordt vanuit gegaan dat er geen afwaardering of opwaardering van de collectie heeft plaatsgevonden vanwege verschuivingen in de belangstelling voor cultuurhistorie en het thema 'redden op zee'. De huidige waarde van de collectie is dus alleen onderhevig aan inflatie en kan bepaald worden door terug te rekenen naar prijspeil 2008. Per 31 december 2014 bedroeg de waarde afgerond 1.1 miljoen. De verzekering wordt jaarlijks aan de inflatie aangepast. De collectie is dus volledig verzekerd. Eveneens tot de collectie behoort het mobiele erfgoed: vijf varende historische reddingboten. De Insulinde (1927) en Johan de Witt (1941) zijn eigendom van het Reddingmuseum, de drie andere zijn in bruikleen, en eigendom van de KNRM. De waarde van deze boten per 31 december 2014 bedroeg: Johan de Witt: € 40.000 Insulinde: € 100.000 Prins Hendrik: € 100.000 Tjerck Hiddes: € 65.000 Javazee: € 100.000 Voor de boten is een bootverzekering afgesloten. De waarde van de vaste en mobiele collectie samen bedroeg per 31 december 2014 afgerond € 1,5 miljoen. 4.1 Verwerving Het Reddingmuseum heeft zelf geen objecten aangekocht omdat daar niet de financiële middelen zijn, Toch zijn er diverse objecten toegevoegd aan de collectie dankzij diverse schenkingen door particulieren en collega instellingen. De volgende objecten zijn toegevoegd aan de collectie; Object: pentekening Titel: Stranding Fregat de Vreede Vervaardiger: Sijmon Ottes Schenker: E.M. Duijf De pentekening zal in de nieuwe expositie een prominente plaats krijgen.
3
Object: ets Titel: Waar oud en nieuw elkaar ontmoeten Vervaardiger: Bart Reindersma Schenker: E.Y. Henny- de Jong Object: schilderij Titel: Prins Hendrik op volle zee met koopvaardijschip op achtergrond Vervaardiger: H.A. Jaarsma Schenker: W. de Looper Object: miniatuur Titel: Messing miniatuur bootje Vervaardiger: onbekend Schenker: H. van Prooijen Object: schilderij Titel: Motorreddingboot Dorus Rijkers in actie bij schip Vervaardiger: S.J. Lettinga Schenker: Marinemuseum Object was eerst in bruikleen en is in 2014 overgegaan in een schenking Object: barograaf Titel: Barograaf Vervaardiger: VEB Schenker: Marinemuseum Object was eerst in bruikleen en is in 2014 overgegaan in een schenking Object: schilderij Titel: De Javazee op volle kracht Vervaardiger: J.F. van der Ham Schenker: J. van der Ham Object: ansichtkaart Titel: De motorstrandreddingboot “Johan de Witt” Vervaardiger: onbekend Schenker: B.P. Haarsma Object: motor Titel: Caterpillar motor Vervaardiger: Caterpillar Schenker: Pon Power 4.2 Afstoten In 2014 zijn vijf objecten af gestoten uit de collectie. Onderstaand een overzicht van de af gestoten objecten en de reden van afstoting: Scheepsmodel van een schokker. Dit object was in bruikleen van de heer P.J. Schilder en in verband met de verbouwing moest het model uit zijn vitrine. In de nieuwe inrichting is hier helaas geen plaats meer voor. Het object is teruggegaan naar de eigenaar. De brandingsboot, bondsboot en de landrover van de KNBRD moesten helaas worden af gestoten omdat de zaal waarin deze objecten stonden is betrokken bij de schouwburg. Omdat de objecten een dusdanige grote hebben kunnen ze niet meer in de nieuwe ruimte geplaats worden. De objecten waren geschonken door KNBRD, daarom zijn zij eerst op de hoogte gebracht en gevraagd of ze de objecten terug willen hebben. Dit bleek zo te zijn en op 26 juni 2014 zijn deze objecten overgedragen aan de KNBRD. Scheepsbel van de Brandaris is geschonken aan de KNRM zodat zij de organisatie achter het restaureren van de Brandaris deze bel cadeau konden doen. Omdat de bel voor een cultureel doel en behouden gaat worden is het museum akkoord gegaan met deze schenking. De bel lag namelijk in het depot en nu is hij te bewonderen voor het publiek.
4
5. Bruikleenacte In 2006 is een bruikleenacte opgesteld waarbij de collectie door de moederstichting aan de exploitatiestichting beschikbaar werd gesteld ten einde de collectie onder de aandacht van het publiek te brengen. Uiteraard geschiedde dit daarvoor ook reeds, maar in 2006 is dit door middel van de bruikleenacte formeel vastgelegd. De achtergrond van splitsing van de bestaande stichting in één voor de collectie en één voor de exploitatie is dat de exploitatie geen negatieve gevolgen mag hebben voor de collectie. Door de scheiding wordt voorkomen dat de collectie als onderpand wordt gezien voor leningen of dat schuldeisers een claim kunnen leggen op het geheel of delen in geval van tekorten in de exploitatie. De collectie is cultuur-historisch uniek en verkleining of uiteenvallen in delen zou een ernstige aantasting van dit deel van het nationale erfgoed zijn. Bij het bespreken van het Beleidsplan 2011-2015 is in overeenstemming met de raad van toezicht bepaald - en dat wordt hier wederom vastgelegd - dat het museum geen leningen zal aangaan ten einde een negatief exploitatieresultaat te dekken. Een negatief jaarresultaat dient ten koste te gaan van eigen financiële reserves. Is het eigen vermogen hiervoor onvoldoende en komt het museum in een situatie waarin schulden niet meer kunnen worden voldaan, dan zal de exploitatie tijdig worden beëindigd en de collectie worden geretourneerd naar de bruikleengever, de moederstichting. Deze zal de collectie opslaan voor betere tijden of de collectie presenteren op een andere locatie waar de exploitatie dan wel kostendekkend kan zijn. De collectie zal dus niet opgeofferd worden ten gunste van de exploitatie. 6. Financiën Naast de collectie beschikt de moederstichting over een bankrekening, waarvan de voorzitter van de raad van bestuur de rekeninghouder is. In 2014 hebben op deze bankrekening geen transacties van betekenis plaatsgevonden. Voor de aankoop van een object kan de bankrekening worden gebruikt, eerst voor de verwerving van fondsen en daarna voor de aankoop van dat object. Dit is in 2014 echter niet geschiedt. De rekening wordt thans min of meer slapende gehouden. De rekening is pas van belang, indien de collectie door de exploitatiestichting wordt geretourneerd en door de moederstichting gelden geworven moeten worden, voor de kosten van opslag van de collectie in afwachting van een hernieuwde exploitatie elders. Zie in de jaarrekening de cijfers van de stichting verder uitgewerkt. De moederstichting staat - evenals de exploitatiestichting - ingeschreven in de Kamer van Koophandel te Alkmaar en is door de belastingdienst aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). 7. Toekomst De exploitatiestichting is schulden vrij en beschikt over voldoende liquiditeit om schommelingen in de variabele kostenposten en enkele jaren van tegenvallende bezoekersaantallen het hoofd te kunnen bieden. Hoewel de blijvende korting van de gemeente druk zet op de begroting en de financiële resultaten van het museum, hecht de gemeente Den Helder desondanks veel belang aan het voortbestaan van het Reddingmuseum op Willemsoord en zal daarom haar subsidie niet zomaar verder korten of abrupt beëindigen. Den Helder, 12 mei 2015
J.G. Sterkenburg Directeur van Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers
5
Jaarrekening 2014
Stichting Nationaal Reddingmuseum "Dorus Rijkers" te Den Helder
6
BALANS (na resultaatbestemming)
ACTIVA
31-12-2014 €
31-12-2013 €
5.555
5.555
LIQUIDE MIDDELEN
15.097
137
TOTAAL
20.652
5.692
VLOTTENDE ACTIVA Overige vorderingen en overlopende activa
7
PASSIVA
31-12-2014 €
31-12-2013 €
EIGEN VERMOGEN Overige reserves Bestemmingsreserve
0 5.652
5.692 0 5.652
5.692
KORTLOPENDE SCHULDEN
15.000
0
TOTAAL
20.652
5.692
8
STAAT VAN BATEN EN LASTEN Begroting 2014 €
Realisatie 2014 €
Realisatie 2013 €
BATEN Donaties en giften
0
0
150
SOM DER BATEN
0
0
150
Rentelasten en kosten bankrekening
0
40
37
SOM DER FINANCIËLE BATEN / LASTEN
0
40
37
SALDO VAN BATEN EN LASTEN
0
-40
113
-40
113
0
0
BESTEMMING SALDO toevoeging/onttrekking aan: Bestemmingsreserve ten behoeve van doelstellingen Resteert
9
GRONDSLAGEN VOOR DE JAARREKENING 2014 ALGEMEEN Activiteiten De activiteiten van Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, statutair gevestigd te Den Helder bestaan voornamelijk uit: - het bevorderen en nastreven van het algemeen belang; - het in eigendom bezitten, verwerven en of beheren van de collectie, zijnde de geregistreerde voorwerpen, documenten en andere zaken in overeenstemming met het onder de volgende 2 punten gestelde; - de onder het vorige punt vermelde collectie betreft alle zaken die betrekking hebben of kunnen hebben op het onder de aandacht brengen van de historie en de ontwikkeling van het reddingwezen en al hetgeen daarmee in verband staat in de ruimste zin en de geschiedenis van de gemeente Den Helder in directe relatie tot het reddingwezen en/of de scheepvaart; - en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Voor uitvoering van de doelstellingen van de stichting, zal deze de Stichting Exploitatie Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, gevestigd te Den Helder, behulpzaam zijn. Verbonden partijen Met de Stichting is verbonden de Stichting Exploitatie Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, deze stichting heeft als doelstelling: - het publiekelijk tentoonstellen van de collectie voorwerpen en documenten, welke door Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers te Den Helder zijn geregistreerd en ter beschikking gesteld; - het exploiteren van de aan de stichting en aan Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers te Den Helder in bruikleen verstrekte, geschonken of verworven reddingboten; - het aanleggen en instandhouden van een archief en bibliotheek; - het bevorderen en nastreven van het algemeen belang; - het beheren, administreren, exploiteren en begeleiden van de stichting. Beide stichtingen hebben samen één Raad van Toezicht en Raad van Bestuur, samengesteld uit leden van diverse bij het reddingwezen en de museumwereld betrokken instanties. Er is geen geconsolideerde jaarrekening opgenomen voor beide stichtingen omdat er is voldaan aan de voorwaarden van art. 2:407 lid a BW. Vergelijkende cijfers De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Periode Het boekjaar is gelijkgesteld aan het kalenderjaar. Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Richtlijnen voor Jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen, organisatie-zonder-winststreven (Rjk C1). De waardering van de activa en passiva en bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde.
10
GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING Algemeen Baten en lasten worden toegekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Baten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en lasten die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
11
TOELICHTING BALANS VASTE ACTIVA Overige vorderingen en overlopende activa
2014 €
2013 €
Rekening-courant verhouding St. Expl. Nat. Reddingsmuseum Dorus Rijkers
5.555
5.555
LIQUIDE MIDDELEN
2014 €
2013 €
15.097
137
Bank
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de stichting en zijn geheel vrij besteedbaar aan de doelstellingen van de stichting. EIGEN VERMOGEN Overige reserves
2014 €
2013 €
Stand per 1 januari
5.692
5.579
-5.692 0
0 113
0
5.692
2014 €
2013 €
0
0
Dotatie ten laste van besteedbaar vermogen Bestemming van saldo baten en lasten
5.692 -40
0 0
Stand per 31 december
5.652
0
Bestemming door bestuur ten gunste van bestemmingsreserve ten behoeve van doelstellingen Bestemming van saldo baten en lasten Stand per 31 december Bestemmingsreserve Verloopoverzicht bestemmingsreserve ten behoeve van doelstellingen Stand per 1 januari
Door het bestuur zijn bestemmingsreserves gevormd in overeenstemming met de Rjk C1, om tot uitdrukking te brengen welk deel van het besteedbaar vermogen is voor bijzondere bestedingsdoeleinden. In 2014 is door het bestuur besloten de in de balans opgenomen vrije reserves van 2013, ten gunste van de bestemmingsreserve ten behoeve van de doelstellingen te bestemmen. Het bestuur van Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers heeft de bestemmingsreserve bestemd voor de realisatie van de in artikel 2 van de statuten opgenomen doelstellingen. KORTLOPENDE SCHULDEN Vooruitontvangen bedragen Dorus Rijkers Fonds
2014 €
2013 €
15.000
0
Vooruitontvangen bedragen van het Dorus Rijkers Fonds hebben betrekking op een fondsaanvraag t.b.v. de ondersteuning in het realiseren en uitvoeren van een educatieplan van Stichting Exploitatie Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers. De fondsaanvraag is op 18 augustus 2014 door het Dorus Rijkers Fonds gehonoreerd, het fonds zal jaarlijks € 15.000,- bijdragen over een periode van 3 jaar.
12
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN
BATEN Donaties en giften
Begroting 2014 €
Realisatie 2014 €
Realisatie 2013 €
0
0
-150
0
40
37
Rentelasten en kosten bankrekening Rente en kosten bankrekening
ONDERTEKENING VAN DE JAARREKENING Den Helder,12 mei 2015 Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers
Drs. J.G. Sterkenburg (Directeur)
13
OVERIGE GEGEVENS Collectie Conform de bruikleen akte van 24 mei 2006, heeft de Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers in bruikleen gegeven aan Stichting Exploitatie Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers een collectie met een waarde van € 748.737,-. De bruikleen betreft de voorwerpen zoals omschreven in ADLIB Museum Standaard 2.0.1, ruim 10.000 objecten. In boekjaar 2008 heeft er een taxatie van de collectie plaats gevonden door Apresa uit Amsterdam, de nieuw vastgestelde waarde van de collectie is € 1.073.245,-. In boekjaar 2011 diende er een hertaxatie plaats te vinden, dit is niet uitgevoerd. In overleg met de assurantietussenpersoon is besloten dat een mutatie overzicht volstaat. Resultaatbestemming Het behaalde negatieve resultaat ad € 40,- in het boekjaar ten laste gebracht van de bestemmingsreserve van Stichting Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers. Het bestuur stelt de resultaatbestemming vast overeenkomstig de resultaatverdeling zoals opgenomen in de staat van baten en lasten. Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum welke invloed van betekenis hebben op de gepresenteerde cijfers per balansdatum.
14
