Oogst MAART 2009 NR. 31
Opbrengst I N F O R M AT I E V O O R L A N D - E N T U I N B O U W B E D R I J V E N
ACHtEr dE sCHErMEN lEON PEtErs (PEtErs BElGiAN OutdOOr PlANts)
“ik voel me ongemakkelijk als ik het bedrijf lang alleen moet laten” ACtuEEl kBC BrENGt tENOrEN uit dE ONdErNEMiNGsWErEld sAMEN VOOr EEN OPEN dEBAt
kredietverstrekking in 2009
ronde van Vlaanderen Nekka-Nacht O&O31_Mag_05.indd 1
WiN viptickets 18-02-2009 17:59:12
n
lEVEN MEt kBC
n
n
EditOriAAl
n
nr. 31 MAART 2009
iNHOud Kredietverstrekking in 2009
3 CAMPAGNE
Bespaar op uw betalingsverkeer
4 ACHtEr dE sCHErMEN
Een dag bij de familie Peters
6 ACtuEEl
rondetafelgesprek kredietverstrekking in 2009 11 EVENEMENt
In dit nummer spreken een aantal belangrijke tenoren uit de ondernemingswereld openlijk over de kredietcrisis en de impact ervan op de financiering. Danny De Raymaeker, CEO België en lid van het directiecomité van de KBC Groep, legt in het debat zonneklaar uit wat de positie is van KBC in dat verhaal. KBC trekt vandaag duidelijk de kaart van haar kernactiviteiten én haar trouwe cliënten: wij proberen ons krediet- en acceptatiebeleid te bestendigen en rekening te houden met de cycli die onder meer in de agrarische sector voorkomen. Als landbouwer of tuinder mag u dus gerust zijn. KBC wil haar marktleiderschap in de land- en tuinbouwsector behouden en nog versterken. Wij engageren ons dan ook om u te blijven ondersteunen bij de ontwikkeling van uw bedrijf en de investeringen die u daarvoor doet. Wist u dat wij in 2008 méér kredieten realiseerden dan in 2007? Het is een duidelijk bewijs van het dynamisme in de agrarische sector. Hoopgevend is verder dat elk jaar gemiddeld 150 mensen starten in de land- en tuinbouw. Iets meer dan de helft daarvan gaat een partnership aan met KBC. Wij zijn erg trots op dat cijfer. zowel de KBC-relatiebeheerders Land- en tuinbouw als de KBC-verzekeringsagenten staan klaar om hen volledig te begeleiden en met hen mee te denken. KBC blijft onverminderd geloven in de agrarische sector.
Terugblik op Agriflanders
12 VErzEkEriNGEN Geen bedrijf, geen geld? 13 BElEGGEN
Met pensioen zonder zorgen
14 lEVEN MEt kBC
Sponsoring en steun door KBC
15 kENNisHOEkjE
Actuele vraag en weetjes
Guido Poffé Algemeen directeur Retail & Private Bankverzekeren
Oogst & Opbrengst is een uitgave/publicitaire mededeling voor alle KBC-cliënten die actief zijn in de Land- en Tuinbouw • Jaargang 2009 nummer 31 • Verantwoordelijk uitgever: KBC Global Services NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. Zetel van de vennootschap: KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. RPR-nr. 0403 227 515 – BTW BE 462 920 226 – Bankrekening 734-0051374-70. KBC Bank NV, inschrijvingsnummer CBFA 26 256. KBC Verzekeringen NV, onderneming toegelaten voor alle takken onder code 0014 (K.B. 4 juli 1979, B.S. 14 juli 1979) • Redactieadres: KBC Bank & Verzekering, Dienst Sponsoring (CSP), Brusselsesteenweg 100, B-3000 Leuven, tel. 016 86 54 16, fax 016 86 32 07 • Alle briefwisseling m.b.t. Oogst & Opbrengst of de daarin behandelde onderwerpen stuurt u naar bovenstaand adres. Overname uit Oogst & Opbrengst is alleen geoorloofd na schriftelijk akkoord van de uitgever. • Samenstelling: Sonia Decoster, Arnold Rahier, Wim Roofthooft, Patrick Wolfs • Redactieadvies: Clem Reynders • Redactie, vormgeving en productie: Propaganda nv, J.F. Kennedyplein 1A, B-1930 Zaventem • Copyrights fotografie: Filip Claessens, KBC Bank & Verzekering • KBC Bank & Verzekering is niet verantwoordelijk voor gebeurlijke wijzigingen en/of veranderingen aan de in deze uitgave besproken producten, diensten of prijzen. D/2009/7434/01 - 22011581 - SAP 2514 - 3-2009
2
KBC is een onderneming van de KBC-groep
OOGst & OPBrENGst Maart 2009
O&O31_Mag_05.indd 2
18-02-2009 17:59:17
n
CAMPAGNE
n
Wim Van Opstal (kantoordirecteur KBC Bank Beerse)
“Met de rekening betaalt u jaarlijks een voordelige vaste bijdrage i.p.v. telkens te betalen voor de afzonderlijke toepassingen van KBC-Online for Business”
Bespaar op uw betalingsverkeer De voordelen van de KBC-Business Comfortrekening Onder de slogan ‘Bespaar liever op uw betalingsverkeer met de KBC-Business Comfortrekening’ start KBC binnenkort een campagne die de vele voordelen van deze rekening onderstreept. U hebt een zichtrekening en gebruikt regelmatig een aantal betalende toepassingen via KBC-Online? Dan doet u met de KBC-Business Comfortrekening beslist uw voordeel. Wim Van Opstal, kantoordirecteur KBC Bank Beerse legt uit: “In plaats van te betalen voor de afzonderlijke toepassingen van KBC-Online for Business, betaalt u met die rekening jaarlijks een vaste bijdrage voor een korf van betalingsproducten. Dat is voordeliger dan betalen per verrichting. Bovendien heeft de rekening een specifiek beroepskarakter. U kunt de jaarlijkse bijdrage dus inbrengen als beroepskost indien u een volledige boekhouding voert.” KBC-MasterCard Business inbegrepen Bij de KBC-Business Comfortrekening hoort automatisch de KBC-MasterCard Business. U kunt die kredietkaart gebruiken voor bedrijfsdoeleinden: een handige manier om uw privé-uitgaven te scheiden van uw beroepskosten. Andere voordelen van de
kaart zijn dat ze een hogere uitgavenlimiet heeft (tot 5 000 euro) en dat ze een betere bescherming biedt bij diefstal of verlies. Als u de kaart in het buitenland verliest of als ze daar wordt gestolen, dan krijgt u ter plaatse een vervangende kaart of een hoeveelheid cash. Een leuk extraatje is ten slotte dat u de kaart kunt personaliseren met een foto of het logo van uw bedrijf. KBC-Online for Business gratis Wie een KBC-Business Comfortrekening heeft, kan vanaf januari gratis gebruik maken van alle modules van KBC-Online for Business en dit voor maximaal 2 gebruikers (vanaf april 2009 geldt dit zelfs voor alle gebruikers). KBC-Online for Business is een totaalpakket dat bedrijfsleiders en zelfstandigen het leven een stuk gemakkelijker maakt. U kunt er online betalingen mee uitvoeren in België en de EU, opdrachten doorgeven vanaf buitenlandse rekeningen, betalingen bijhouden, domiciliëringen en automatische opdrachten invoeren.
KBC-Online for Business is vlot te combineren met Isabel en met de meeste boekhoudpakketten. Bovendien kunt u via dit platform een brede waaier van elektronische overheidstoepassingen gebruiken: elektronische btw-aangifte, jaarrekening, aangiftes bij de Sociale Zekerheid... KBC-Online for Business is uitgerust met uiterst betrouwbare beveiligingssystemen zodat u zich geen zorgen hoeft te maken over de veiligheid van uw verrichtingen.
Geïnteresseerd? Aarzel dan niet contact op te nemen met uw KBC-bankkantoor of surf naar www.kbc.be/kbcbusiness/comfortrekening.
3
O&O31_Mag_05.indd 3
18-02-2009 17:59:22
n
ACHtEr dE sCHErMEN
n
Een dag in het spoor van Leon Peters (Peters Belgian Outdoor Plants) Peters uit Munsterbilzen is in de groensector een vertrouwde naam. Vijftig jaar geleden startte de familie met een sierteeltbedrijf dat jaar na jaar groeide. Vandaag wordt het geleid door Leon Peters (44), die zich omringd weet door een raad van advies met twee externe raadgevers.
“Ik voel me ongemakkelijk als ik het bedrijf lang alleen moet laten” Drie jaar geleden sloeg het bedrijf nieuwe wegen in. Peters koos voor buitenplanten als specialisatie. Bovendien ging het bedrijf op zoek naar complementaire groenbedrijven. Vandaag vormen ze het Horti-Trade-Center (HTC), een samenwerkingsverband tussen verschillende kernspelers uit de sector die zich richten op de professionele markt. In Munsterbilzen lopen we een dag in het spoor van Leon Peters.
06:00
Leon is een vroege vogel. Een wekker heeft hij niet nodig. Na een opfrisbeurt vertrekt hij vanuit SchoonbeekBeverst naar Munsterbilzen.
06:30
Op het bedrijf is het nog rustig. Leon start de computer op en bestudeert de agromet-fax voor het weer van de dag. Boomkwekerijen zijn erg weersafhankelijk. Ook de buienradarwebsite geeft nuttige informatie over de te verwachten neerslag. Tussendoor controleert hij zijn mails.
07:00
Rond 7 uur arriveert Raf Loos, die verantwoordelijk is voor de kwekerij. Leon overloopt met Raf de planning van de dag en samen stellen zij de rooilijsten op. Zij bekijken waar er intensief moet worden ingegrepen. Uiteindelijk worden de ploegen voor de dag ingedeeld. Verspreid in een straal van 15 km telt het bedrijf een 30-tal percelen. De totale oppervlakte is 70 ha.
06:30
4
07:45
De medewerkers zijn aangekomen. Gemiddeld zijn er 30 tot 40. Leon houdt ervan om hen persoonlijk te begroeten. Na het doornemen van de werkplanning gaat Leon op kantoor de administratieve medewerkers groeten.
09:00
Om 9 uur is het tijd voor het ontbijt. De moeder van Leon woont vlak bij het bedrijf en zorgt voor een deugddoend ontbijt, met vers geperst fruitsap.
09:30
In het bedrijf wordt de laatste hand gelegd aan de nieuwbouw. Leon overloopt met de verschillende aannemers nog enkele details. Over enkele dagen moet alles klaar zijn voor de opening.
10:00
Vaste prik iedere donderdag- en maandagvoormiddag: vergadering met de verschillende werkgroepen binnen het bedrijf of overleg met de medewerkers.
11:00
Het Horti-Trade-Center (HTC) telt diverse partners. Naast Peters en de eigen kwekerij ‘Heyeveld’ hebben de bedrijven Dora Flora (snijbloemen Derijcke, kamerplanten Van Helleputte en bloemisterijbenodigdheden Alflora), Disaghor (toeleverancier voor de tuinaanleg) en de Tuintekenaar een onderdak gevonden bij Peters op het HTC. Straks komt er nog een nieuwe partner bij die gespecialiseerd is in vijverbenodigdheden. Leon heeft regel-
09:00
10:00
OOGst & OPBrENGst Maart 2009
O&O31_Mag_05.indd 4
18-02-2009 17:59:28
matig overleg met de collega-ondernemers op het HTC. Vandaag wisselt hij met Stefaan Nayaert (Disaghor) van gedachten over een gemeenschappelijke deelname aan vakbeurzen.
12:00
Tijd voor een korte pauze. Moeder Peters heeft voor haar zoon lasagne gemaakt. Tijdens het eten heeft hij ruimschoots de tijd om wat bij te praten.
13:00
Leon controleert in zijn terreinwagen de werkzaamheden op de verschillende percelen. De strenge vorst van begin januari heeft voor heel wat schade gezorgd. Op sommige percelen werden temperaturen van -20°C gemeten. Vooral de bladhoudende planten kregen zware klappen. “Sommige soorten zullen er misschien nog doorgeraken, maar commercieel zijn ze niets meer waard. Een tegenvaller”, aldus Leon.
15:00
Overleg met de interne accountant. Leon wil weten of de bedrijfsdoelstellingen worden gehaald en of de uitgestippelde strategie werkt. Ook de recente overname van een eenmanszaak uit de regio komt aan bod.
15:30
Opnieuw heeft Leon contact met de mensen op de werkvloer. Hoe loopt het met het leveren van de bestellingen? Voor transport wordt een beroep gedaan op een extern transportbedrijf. In het seizoen kunnen tot 10 vrachten per dag vertrekken.
15:30
16:00
Tijd voor wat kantoorwerk. Nog even mails controleren en beantwoorden.
17:00
De dagtaak van de eerste ploeg zit er op. Leon wil het personeel nog even zien. De tweede ploeg gaat om 18 uur naar huis. Het laatste team blijft actief tot het werk van de dag gedaan is.
18:30
Leon gaat naar zijn gezin in Schoonbeek-Beverst. Tijdens het avondeten wordt gezellig gekeuveld met echtgenote Daisy en de drie kinderen: Tine (18), Lieze (15) en Jan (13).
20:00
Leon is zeer actief in het verenigingsleven. Minstens twee avonden per week woont hij bijeenkomsten bij van VKW, VOKA, AVBS of andere beroepsorganisaties. Af en toe pikt hij ook een seminarie mee. Maar vandaag is het sportavond. Met een aantal vrienden speelt hij anderhalf uur volleybal. “Veel tijd voor hobby’s heb ik niet. Zaterdagvoormiddag ben ik op het bedrijf, maar ’s namiddags maak ik meestal wat tijd vrij om in de tuin te werken. Zondag is een typische familiedag waarop ik ook wel wat activiteiten plan met mijn vrouw. Aan vakanties kom ik helaas niet zo makkelijk toe. Ik voel me niet op mijn gemak als ik het bedrijf lang alleen moet laten. Dat zal de aard van het beestje zijn zeker?”
18:30
20:00
5
O&O31_Mag_05.indd 5
18-02-2009 17:59:37
n
actueel
n
KBC brengt tenoren uit de ondernemingswereld samen voor een open debat. In september 2008, na het faillissement van de Amerikaanse investeringsbank Lehman Brothers, verspreidde de kredietcrisis zich over gans de wereld als een lopend vuurtje. Een uitslaande brand die eerst beperkt leek te blijven tot de financiële wereld, maar die steeds verder doordrong in de reële economie. En dus dagelijks alsmaar sterker gevoeld werd in de hele economie. Binnen zo een financieel-economisch kader wordt er al snel gesteld dat deze mondiale ontwikkelingen de relatie tussen de onderneming en zijn bankier veranderen en volgens sommigen gebeurt dat niet altijd ten goede. De hoogste tijd dus om een aantal belangrijke tenoren uit de ondernemingswereld uit te nodigen voor een open en constructief debat over deze kredietcrisis en over de impact op de financiering. Karl Collaerts, adviseur bij het VOKAKenniscentrum, Karel Van Eetvelt, gedelegeerd bestuurder van Unizo, Johan Van Overveldt, algemeen directeur van VKW en Danny De Raymaeker, CEO België en lid van het directiecomité van de KBC Groep gingen op de uitnodiging voor het debat in. Moderator: Dirk Haesevoets, Managing Director, The House of Trust
Kredietverstrekking aan K Impact van de economische omgeving Hoe beïnvloedt de algemene economische omgeving de kredietfinanciering? Hoe kijken jullie terug op deze kredietcrisis, vanaf haar begin? Johan Van Overveldt: “Op dit moment maken we geschiedenis mee. Vergelijk dit tijdperk met het tijdperk-Roosevelt in de VS. We moeten het ook allemaal wat plaatsen in de ontwikkeling van de wereldeconomie. (met nadruk) Sinds 2002 was er een reële groei van 5%. Dat was een zelden geziene, uitzonderlijke periode van economische groei. Bovendien sluimerde de huidige crisis al tijdens het najaar van 2007 en verergerde ze tijdens het voorjaar van 2008, met de bekende problemen bij AIG, Lehman Brothers, Bear Stearns ... Is er nu een kredietcrisis? Het hangt wat af van land tot land. In België kunnen we op dit ogenblik mijns inziens niet spreken van kredietschaarste qua volume. Maar de banken zijn wel terughoudender bij de verlening van de kredieten. En die kredieten zijn duurder geworden. We zitten nu vooral in een zware economische crisis met overal, bij bedrijven én bij consumenten, een gebrek aan vertrouwen dat in een neerwaartse spiraal nog kan groeien. We moeten niettemin een belangrijk onderscheid maken tussen bedrijven die al problemen hadden voor de crisis, en bedrijven die problemen hebben gekregen door de crisis.” Karl Collaerts: “Deze financiële crisis is uniek door het aantal betrokken financiële instellingen en de wereldwijde omvang ervan. Ze volgt op een expansieve periode van kredietverlening, met name in de VS. Er
6
was daartoe voldoende financieringsaanbod: de oplopende spaartekorten in de VS werden gefinancierd door de overschotten van Aziatische landen, olieproducerende landen en sommige eurolanden. Bovendien hield de Amerikaanse centrale bank, de FED, de kortetermijnrente lang te laag. Binnen de financiële wereld ontstond ook een sterke verschuiving van risico’s via wereldwijd verhandelde nieuwe financiële producten. Overal geraakten daardoor financiële instellingen mee betrokken. De kredietbeoordelaars gaven die producten initieel een geruststellend hoge rating mee. Door kredieten aldus van de balans te halen creëerde men ook extra ruimte voor kredietverlening. Deze expansie heeft slechte kredietbeslissingen in de VS en het VK in de hand gewerkt. Doordat ook banken hier in afgeleide orde in moeilijkheden geraakten nam hun eigen kredietkost aanzienlijk toe, worden ze geconfronteerd met extra kapitaalvereisten en moeten ze ook meer liquiditeiten aanhouden. Daarop moet worden ingespeeld door het beleid. Anders valt rekening te houden met verdere aanbodbeperkingen bovenop de verminderde kredietvraag.” Van Overveldt: “Deze crisis heeft veel negatieve gevolgen en de problemen van het banksysteem met al zijn afgeleide effecten zijn heel groot. Het wantrouwen tussen de banken is een heel belangrijk gegeven waaraan we wat moeten doen.” Karel Van Eetvelt: “Ik maak me over dat laatste ook zorgen. De bancaire wereld moét dit interne vertrouwensprobleem oplossen, zodat het vertrouwen elders in het economische weefsel ook terugkeert.”
Danny De Raymaeker: “Er was inderdaad een hoge economische groei de voorbije jaren en de banken konden de groei ondersteunen. Want er was, onder andere, een heel liquide interbancaire markt die het mogelijk maakte dat banken ruimschoots kredieten konden verstrekken. Tussen 2003 en 2007 is er op die manier actief geïnvesteerd bij bedrijven die tegen een lage rentevoet konden ontlenen. Nu is het omgekeerde het geval: er is wantrouwen en de interbancaire markt is als het ware opgedroogd. Op een termijn van langer dan drie maanden ontlenen tussen banken? Het is bijna onmogelijk. Net daardoor vallen heel wat mogelijkheden om kredieten te verstrekken weg. Bij grote bedrijven is de kredietcrisis het meest voelbaar. Die deden vroeger, naast kredietfinanciering via Belgische banken, ook beroep op buitenlandse banken en op de kapitaalmarkt. Financiering via deze kanalen is een stuk moeilijker geworden. Terwijl hun industriële projecten vaak heel groot zijn – dus veel moeilijker te financieren – en investeerders steeds meer zekerheid zoeken. Bovendien is door overheidsinterventies de lat van de solvabiliteit die een bank moet aanhouden, veel hoger gelegd. Volgens de Bazel IInormen zou die ratio 4% moeten zijn. Een bank als KBC had een ratio van 8%. Bovendien bezat ze voor elke 100 euro die ze ontleende 8 euro eigen vermogen. KBC was dus bij de besten van de klas. Maar nu moet volgens de zogenaamde Tier 1-Ratio, door de overheidsinterventies, de solvabiliteitsratio al 10% bedragen. Zelfs bij een herstel van de liquiditeit zullen deze maatregelen op het vlak van solvabiliteit een bank verhinderen
OOGST & OPBRENGST Maart 2009
O&O31_Mag_05.indd 6
18-02-2009 17:59:37
van de marges door de banken. Maar toch wil ik waarschuwen voor het té hoog optrekken van de marges. Er moet een gezond evenwicht blijven tussen de belangen van de financier en die van de onderneming. Over ontstaan en oorzaken van deze crisis lezen we over enkele jaren wel gedegen analyses, maar nu zijn het vooral de effecten die tellen. Zo stellen we bij Unizo ook vast, dat er al een duidelijke neergang bezig is. De onzekerheid als gevolg van de kredietcrisis heeft die neerwaartse trend nog versterkt, zowel bij de consument als tussen de bedrijven.”
De roep om een strenge reglementering van de financiële sector klinkt steeds luider. Zullen allerlei beperkende maatregelen de kredietverlening en innovatie in de financiële sector niet verhinderen? Van Overveldt: “Enkele financiële innovaties maakten alles beter en efficiënter. Er zijn heel wat goede innovaties gekomen waarmee men al eens te ver is gegaan. Toezichthouders grepen daarbij soms in, soms niet, zij zijn ook niet verantwoordelijk als toezichthouder. En innovatieprocessen kunnen nu eenmaal in een economie negatieve aspecten inhouden. Zo is effectisering op zich positief. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden als men de innovatie niet goed aanwendt. Men moet nu het kind niet met het badwater weggooien.” De Raymaeker: “Er is inderdaad veel financiële innovatie geweest in onze sector, maar men mag niet te kort door de bocht gaan. Men moet een duidelijk verschil maken tussen het instrument zelf en/of het gebruik ervan door de markt. Op zichzelf is er met CDO’s als instrument conceptueel niets verkeerd. Alleen is de manier waarop het in de praktijk is aangewend – als motor voor de creatie van een vastgoedzeepbel in de Verenigde Staten en het laten verslappen van de risico of normen bij kredietverlening – bedenkelijk. Dezelfde vraagtekens kan je plaatsen bij de hoge productie van credit default swaps. Oorspronkelijk was dit een product waarmee kredietverleners het risico op hun kredietnemers konden beperken, maar gaandeweg
Solvabiliteitsverhoudingen kunnen op vele manieren worden bepaald, afhankelijk van welke vermogenscategorie in de berekening wordt betrokken. De nauwste definitie is de ‘Bank Core Tier 1-ratio’. Gedurende de voorbije jaren hebben de toezichthoudende overheden stelselmatig deze solvabiliteitsratio’s voor financiële instellingen verhoogd en tijdens de jongste financiële crisis nog in versneld tempo. Onder Bazel I, de regels betreffende de minimale kapitaaleisen voor banken vastgesteld in 1988, lag die nog laag. Vanaf 1 januari 2007 is de zogenaamde Bazel II-richtlijn van start gegaan. Gemiddeld wordt gestreefd naar 8 percent, een cijfer dat vroeger bekend stond als de zogenaamde Cook-ratio en dus nu de ‘Bank Core Tier 1-ratio’ is. Een sterke solvabiliteit vloeit voort uit het feit dat een bank voldoende kapitaal heeft om een buffer te vor-
men voor het dekken van dit kredietrisico en daarnaast te blijven voldoen aan haar langlopende schuldverplichtingen. De grootste prioriteit voor de banken is in deze woelige periode dan ook het verbeteren van hun solvabiliteit. Om dat te realiseren kunnen ze hun kapitaal verhogen, maar de economische en financiële conjunctuur leent zich daar nauwelijks toe. Of ze moeten keuzes maken: rendabiliteit verhogen, activiteiten afbouwen,… Wat is het verschil tussen solvabiliteit en liquiditeit? De solvabiliteit geeft aan in hoeverre een bank zijn schulden kan afbetalen. Dat is een beheersbaar gegeven, want de vervaldata waarop het geld overgemaakt moet worden, zijn bekend. Liquiditeit is de mate waarin een bank bv. de lonen of de elektriciteitsrekening kan betalen. Daarvoor moet een continue inkomstenstroom gegarandeerd worden.
Karel Van Eetvelt (Gedelegeerd Bestuurder van Unizo)
“Er moet een gezond evenwicht blijven tussen de belangen van de financier en die van de onderneming”
n KMO’s in 2009 dat ze de kredietverlening uitbreidt. Banken zullen dus keuzes moeten maken. Dit alles betekent voor KBC dat we ons focussen op de cliënten in de thuismarkten – particulieren, zelfstandigen, kmo’s – om hen voldoende kredietmogelijkheden te geven. KBC wil immers dat zijn kerncliënteel in zijn thuismarkten niets tekort komt.” Van Eetvelt: “Dat laatste juich ik toe. Maar op het terrein stel ik toch vast dat, zoals Johan Van Overveldt al aanhaalde, bedrijfskrediet fors duurder is geworden. Ik kan begrip opbrengen voor een voorzichtig optrekken
BANKEN EN HUN SOLVABILITEIT Op alle financiële instellingen rust de door de toezichthoudende instanties opgelegde verplichting om een bepaalde hoeveelheid kapitaal aan te houden om de risico’s te dekken die verbonden zijn aan hun bedrijfsactiviteiten. Voor banken houden deze risico’s voornamelijk verband met kredietrisico (op door de bank verstrekte leningen) en, in mindere mate, met marktrisico (op de investeringen). Voor elke 100 euro die de bank verstrekt als krediet, moet er bv. 8 euro eigen kapitaal tegenover staan. Bij de beoordeling van de solvabiliteit van een bank zetten de toezichthouders het aanwezige kapitaal af tegen de risicogewogen activa van die bank. Deze verschillende activa vormen een weerspiegeling van de specifieke risico’s die verbonden zijn aan de verschillende soorten activa van de bank.
7
O&O31_Mag_05.indd 7
18-02-2009 17:59:39
n
actueel
n
Karl Collaerts (Adviseur bij het VOKA-Kenniscentrum)
“Relancemaatregelen moeten direct ingaan en gericht zijn op het vrijwaren van de concurrentiekracht van ondernemingen”
is deze markt uitgegroeid tot een veelvoud van de reële markt in bedrijfskredieten waardoor de band met de reële economie verdwijnt en er een casinomarkt ontstaat. Collaerts: “Securitisering laat potentieel een betere risicospreiding en een toename van de liquiditeit van het onderliggend actief toe. Dat zijn positieve aspecten die kostprijsverlagend hebben gewerkt. Maar de toepassing ervan leert dat risico’s zijn terecht gekomen bij partijen die te ver afstaan van het kredietrisico en die onervaren zijn. We hopen dat die tendens zal keren en dat de directe relatie van de bankier met de ondernemer terug centraal zal staan.” Van Overveldt: “Eén zaak is zeker: banken zullen hun controle scherper stellen en zich veel meer focussen op risicobeheer.
Voor hen is het belangrijk om risicobeheerssystemen veel meer dan vroeger van erg dichtbij op te volgen.” Is het feit dat de overheid nu budgettaire tekorten wil creëren en dus op de kapitaalmarkt kredieten moet aanspreken, geen bedreiging voor de kredietverlening aan banken en bedrijven? Ook de intentie van de overheid om haar facturen sneller te betalen of haar wil om bedrijven met betalingsproblemen uitstel te geven om RSZ-bijdragen te betalen, heeft zijn budgettaire invloed... Van Overveldt: “Dat is inderdaad een mogelijke kiem van conflict gezien de behoefte aan meer kapitaal van de banken en de kredietverlening aan de bedrijven.”
Van Eetvelt: “Ik ben geen voorstander van overheidstekorten, tenzij heel uitzonderlijk zoals nu … en dan nog. Zo een tekort toelaten kan alleen voor injecties aan segmenten van de economie die de garantie bieden dat ze die economie kunnen doen hernemen. Nu is het een beetje kiezen tussen de pest en de cholera.” Collaerts: “Relancemaatregelen (bv. het versneld betalen van facturen) zijn zeker nodig. Maar ze moeten direct ingaan, anders zijn ze zonder voorwerp. Ze moeten inderdaad gericht zijn op het vrijwaren van de concurrentiekracht van ondernemingen. En ze dienen tijdelijk van aard te zijn. Anders ontsporen we budgettair, hetgeen onverantwoord zou zijn aan de vooravond van de vergrijzing. De overheid zal ook zelf duidelijk gekwantificeerde efficiëntiewinsten moeten boeken.” Kredietverlening aan KMO’s Laten we ons verder toespitsen op hét thema van vandaag: financiering aan bedrijven in tijden van kredietcrisis. Meneer De Raymaeker, kunt u toelichten hoe KBC de krijtlijnen uitzet om een krediet toe te kennen? “Het quasi-wegvallen van de interbankenmarkt, de verhoogde solvabiliteitseisen naar de banksector en de aanstormende recessie hebben een belangrijke impact op de prijszetting van kredieten. De marges moeten immers een rendabele vergoeding vormen voor de sterk verhoogde liquiditeitskost en kapitaalkost en voor de risico’s die de bank loopt op zijn kredietnemer. Al die factoren
EFFECTISERING, CDO’S, SUBPRIMES EN ANDERE… Effectisering, ook wel securitisering of gestructureerde kredieten genoemd, is een financiële techniek waarbij activa van de bank (bv. woonkredieten) worden samengevoegd en verkocht als verhandelbare effecten (bv. als obligaties). Voorbeelden zijn ‘mortgage-backed securities’ (MBS), ‘asset-backed securities’ (ABS) en ‘collateralised debt obligations’ (CDO). Dat zijn bv. bedrijfsobligaties die banken van hun balans halen, bundelen en herverpakken in verhandelbare effecten met de obligaties als onderpand. Na de internetzeepbel van 2000-2001 heeft de Amerikaanse centrale bank, de FED, haar kortetermijnrente sterk verlaagd om de economie te ondersteunen. Als gevolg van dit rentebeleid groeide er echter stilaan een andere zeepbel op de vastgoedmarkt
8
in de VS. De lage rente zorgde ervoor dat bijna iedereen een huis kon kopen. Door de hoge vraag naar huizen stegen de woningprijzen verder. Bijkomende leningen op huizen werden gebruikt om nog meer te consumeren, ook door mensen die eigenlijk niet de capaciteit hadden om een lening af te betalen. Zij konden toch, niettegenstaande de stijgende huisprijzen, gemakkelijk een lening krijgen omdat de bank ervan uitging dat hun woning in waarde steeg (de zgn. ‘subprime’-leningen). Het resultaat was een wereldwijde hoge vraag naar producten en grondstoffen, een echte economische boom. Met als gevolg dat de prijzen van de producten stegen en dus ook de inflatie. Toen de FED haar rente verhoogde om de inflatie te bekampen, bleken plots miljoenen
Amerikanen hun ‘subprimes’ niet meer te kunnen terugbetalen. De hypotheekbanken zaten hierdoor plots met een overvloed aan in beslaggenomen woningen die openbaar verkocht dienden te worden. Daardoor en door de rentestijging begonnen de prijzen van het vastgoed in de VS fors te dalen, waardoor nog meer klanten in de problemen kwamen. Veel van deze kredieten werden in de VS ‘herverpakt’ tot obligaties (CDO’s) die aan andere financiële instellingen in de VS maar ook overal in de rest van de wereld werden verkocht. Op deze manier hebben Amerikaanse banken massaal belegd in deze CDO’s, vooral zakenbanken zoals Lehman Brothers,… Tot natuurlijk de vastgoedmarkt in elkaar zakte en dus ook die CDO’s in waarde zijn beginnen dalen. Daardoor konden banken
OOGST & OPBRENGST Maart 2009
O&O31_Mag_05.indd 8
18-02-2009 17:59:42
s z h n b d h a b g h o a D k o w b v
e n . S n e t l . l … r n n
zijn significant in belang toegenomen en dat is de verklaring voor de verbreding van de marges. Banken kijken in deze omstandigheden meer en meer naar de totale rendabiliteit van de cliënt. Dat betekent dat opportunistische shoppers die enkel op zoek zijn naar het beste krediettarief wellicht een minder goed aanbod zullen krijgen (als ze er al een krijgen) dan cliënten die ook voor hun andere behoeften beroep doen op hun huisbank. Wij hebben ook de oproepen van de overheden gehoord om de kredietverlening vol te houden. KBC was kort geleden een instelling die aan elke solvabiliteitsratio voldeed. Intussen heeft KBC tot twee maal toe beroep moeten doen op de overheid voor een kapitaalinjectie. Maar zelfs daarna laten de door de markt geëiste hogere solvabiliteitsratio’s niet zomaar een hogere kredietverlening toe. Daarom kijken wij ook naar kern- en nietkernactiviteiten. Wij bouwen bij de niet-kernactiviteiten bepaalde kredieten af en zetten ze stop om bij de kernactiviteiten meer ruimte voor kredieten te creëren. Kredietverlening aan particulieren, zelfstandigen, vrije beroepen, landbouwers, tuinders en kmo’s op onze thuismarkten – waaronder natuurlijk Vlaanderen en Brussel – behoren zonder enige twijfel tot onze kernactiviteiten.” Zegt KBC niet-opgenomen kredieten op, zoals andere banken dat soms doen? De Raymaeker: “KBC zegt geen ongebruikte kredietlijnen op, maar u moet beseffen dat de bank hiervoor wel kapitaal dient te reserveren. We weten ook wel dat concurrerende banken kredietlijnen al eens opzeggen
steeds moeilijker geld vrij maken omdat zij die CDO’s niet verkocht kregen, de handel droogde op, niemand wilde ze nog hebben. Een deel van het probleem bleek ook de toegekende rating van de CDO’s te zijn. Ze kregen een relatief hoge waardering van gespecialiseerde agentschappen en trokken hierdoor vele beleggers aan. De realiteit was jammer genoeg dat vele van deze CDO’s die hoge waardering niet verdienden. En ook dat banken op hun CDO-portefeuille alsmaar meer dienden af te schrijven. Daardoor geraakten enkele zakenbanken in liquiditeitsnood. Het was moeilijk om nog aan geld te geraken door het wantrouwen in de financiële sector. Zo barstte de financiële crisis in het najaar van 2008 los…
Johan Van Overveldt (Algemeen Directeur van VKW)
“Bedrijven en banken zien in dat tijdig en transparant communiceren voordelen oplevert en incidenten kan vermijden”
DE KREDIETPOLITIEK VAN KBC In Vlaanderen en Brussel heeft KBC een aanzienlijk marktaandeel verworven, zowel in het segment van de particulieren als in dat van de zelfstandigen, vrije beroepen en kmo’s. KBC wenst dit marktaandeel te behouden. KBC neemt dan ook het engagement op zich om de particulieren, zelfstandigen, vrije beroepen en kmo’s te blijven ondersteunen in hun ontwikkeling door het verlenen van kredieten. Hierbij handhaaft KBC haar huidige kredietbeleid. De commerciële kredietportefeuille bij KBC heeft in 2008 nog een groei gekend. Sinds oktober is er een zekere terugval vast te stellen in de vraag naar nieuwe investeringskredieten. Dit is eerder een marktgegeven dan een gewijzigde politiek vanuit de bank. Het percentage door de bank geweigerde kredieten ligt zelfs lager dan in dezelfde periode van vorig jaar.
omdat ze niet worden gebruikt. Want zo kun je als bank geld ter beschikking stellen aan andere bedrijven. Maar wij doen dat niet.” Van Eetvelt: “Dat is de juiste houding, want als banken lineair zomaar alle nietgebruikte kredietlijnen opzeggen, is dat een levensgroot overlevingsprobleem voor het bedrijfsleven en keert het als een boemerang terug bij de banken.” Collaerts: “Rechtszekerheid vrijwaren is inderdaad belangrijk, ook in het bancaire bedrijf. De financieringskost voor ondernemingen neemt eerder toe. Velen vrezen een credit crunch. In die context is het niet evident om een kredietlijn niet te kunnen opnemen en meteen daarna nieuwe onderhandelingen bij een andere bankier voor eenzelfde kredietlijn te starten.” De Raymaeker: “In het hoofdstuk ‘weigeringen bankkrediet’ van de KEFIK-enquête ‘Kmo financiering 2008’ kan ik volgende cijfers halen: aan 6,4% van de respondenten werd de voorbije 12 maanden een krediet geweigerd. Vorig jaar bedroeg dit cijfer nog 9,6%. Ook hier geldt de vaststelling dat deze dalende trend werd opgetekend enkele maanden voor de uitbraak van de bankcrisis.
Aan micro-ondernemingen worden meer bankkredieten geweigerd dan aan kmo’s, 10,1% tegenover respectievelijk 4,7%.” Kunt u ons wat cijfers geven om uw standpunten over kredietfinanciering te illustreren? De Raymaeker: (toont uitgebreide tabellen) “Ik heb ze hier in detail voor me liggen. Maar het bijzonderste uit deze uitgebreide cijferreeks is dit gegeven: in 2008 realiseert de bank een hogere kredietproductie dan in 2007 wat op zich al een buitengewoon goed jaar was op het vlak van toegestane kredieten. Dat toont dus aan dat er géén rem is op de kredietverlening. Maar we kunnen niet ontkennen dat er de jongste twee maanden wel een terugval in de vraag naar nieuwe kredieten merkbaar is. Ook niet verwonderlijk als je ziet dat de orderboekjes aan het krimpen zijn.” Collaerts: “Dat is een vrij logisch gegeven. In crisistijden zoals vandaag vallen de minder belangrijke investeringsprojecten snel weg. Zo merken we dat bedrijven nog wel hun belangrijkste investeringen noodzakelijk voor het overleven van de onderneming, de A-investeringen, laten doorgaan. Maar
9
O&O31_Mag_05.indd 9
18-02-2009 17:59:44
n
actueel
n
Danny De Raymaeker (CEO België en Lid van het Directiecomité van de KBC Groep)
“Banken kijken in deze omstandigheden meer en meer naar de totale rendabiliteit van de cliënt”
ondertussen zetten nogal wat bedrijven hun B-projecten (bv. uitbreiden van bestaande activiteiten) en C-investeringen (volledig nieuwe activiteiten, verdere diversificatie en zo) gemakkelijker on hold. Dat wordt bevestigd door de macro-economische prognoses over de verwachte investeringen.” En wat met de waarborgen die de banken vragen, de waarborgregelingen van de overheid …? Collaerts: “Er is een Vlaamse kredietwaarborgregeling die voor bedrijven tot 250 werknemers geldt. Die is recent uitgebreid, hetgeen goed is. De krediettoekenning zelf verloopt via de aangesloten banken, wat politieke willekeur bant. Een gelijkaardige marktconforme aanpak, maar dan eerder op Europees niveau, kan overwogen worden voor de kredietverlening aan grotere ondernemingen.” De Raymaeker: “Bij KBC wordt sinds het begin van 2008 in een zeventigtal dossiers van de mogelijkheden van het Participatiefonds gebruikt gemaakt. Ook zijn wij een grootgebruiker van de geboden waarborgregelingen. Onze kantoren hebben alle informatie over die waarborgregeling en het Participatiefonds. Die zit in onze kennisdatabases, enzovoort. Wat die kredietratings betreft communiceren onze relatiebeheerders open met hun bedrijfscliënteel.” Van Overveldt (fijntjes): “Waarborgsystemen veranderen natuurlijk ook al eens op het vlak van modaliteiten…” De Raymaeker: “KBC staat nooit een krediet toe louter op basis van waarborgen, wel op basis van het businessplan en de leiderschapskwaliteiten van de bedrijfsleider. Ten tweede zijn waarborgen nu belangrijker door de gewijzigde economische omgeving. Bepaalde waarborgen hebben een invloed op het eigen vermogen dat moet aanwezig zijn bij de bank. Wat bij andere waarborgvormen niet of minder het geval is. Omdat
10
banken zuinig met kapitaal moeten omspringen, heeft dat zijn consequenties.” Naar verluidt zouden de kredietprocedures bij de banken nu langer duren, omdat ze alles dubbel uitpluizen en controleren. De doorlooptijden van kredieten zouden ook langer worden … De Raymaeker: “KBC beslist de toekenning van kredieten snel door het systeem van kantoorclusters. Die toekenning gaat meestal niet via het hoofdkantoor. 75% van de kredieten wordt al in de kantoren beslist. De rest van de kredieten die via het hoofdkantoor moeten, krijgen zeker ook geen langere doorlooptijden. Om de vlekkeloze werking van dat proces te garanderen, worden er bepaalde SLA’s (Service Level Agreements, n.v.d.r.) vastgelegd. KBC heeft heel veel geïnvesteerd in zijn relatiebeheerders die aan de kantorenclusters verbonden zijn. Zij kunnen, net als vroeger, het kredietproces perfect begeleiden.” De toekomst Laten we ook eens naar de toekomst kijken bij het begin van het jaar 2009. Zijn er in deze crisistijden ook geen kansen voor bedrijven en banken die de nodige lessen hebben getrokken? Collaerts: “Er zijn kansen voor bedrijven die naar hun kernactiviteiten kijken en hun businessmodel aanpassen, terug naar marktaandeel en rendabele producten kijken en dus blijven investeren. In hun relatie met hun financier telt ook veel meer de transparantie en de doorstroming van informatie mee. Een goed financieel plan met een gezonde balansstructuur wordt alsmaar belangrijker.” Van Overveldt: “André Leysen stelde lang geleden al: Crisissen zijn uitdagingen. Inclusief dus de bijbehorende bedreigingen én kansen. Maar er kunnen en moéten inder-
daad lessen worden getrokken. Zo hadden de banken sneller en in bepaalde gevallen zeker duidelijker kunnen communiceren tijdens de aanvang en de uitdeining van de crisis. Anderzijds zien de bedrijven, net als de banken, nu in dat tijdig en transparant communiceren voordelen oplevert en incidenten kan vermijden. Het is namelijk nog erg vaak zo dat vooral kleinere onder nemingen permanent geneigd zijn informatie eerder af te schermen.” Van Eetvelt: “Ik kan me daarbij aansluiten: het is altijd belangrijk dat je met de persoon aan wie je een krediet vraagt, heel transparant communiceert. Ik vind dat de normaalste zaak van de wereld. Anderzijds leven we nu in een uitdagende tijd: in een periode van crisis ontstaan mooie dingen. Ik krijg nu vaak de vraag: is het wel een goed moment om met een zaak te starten? Ik denk van wel, je kunt het beter doen in de verwachting van een opnieuw aantrekkende economie, dan op de top van de conjunctuur. Vanzelfsprekend moet je goed voorbereid zijn en zoeken naar marktsegmenten met opportuniteiten. In de autoverkoop gaat het nu bijvoorbeeld erg slecht, maar dealers die het traditionele aanbod verlaten en een niche zoeken, hebben kansen. Zo ook in de kleding: wie betaalbare, degelijke kleding aanbiedt, heeft kansen. Ik ben positief ingesteld: wie creatief is, krijgt nu heel veel mogelijkheden.” De Raymaeker: “Ik geef u graag de les mee die ik zélf heb getrokken: het ging allemaal heel snel, zo snel dat het niet altijd gemakkelijk was om te volgen in de communicatie. Zelfs als je erg snel de waarheid vertelde, was je mededeling al vaak door nieuwe feiten achterhaald. Je kunt dus nog altijd in snelheid worden gepakt, zelfs met een goede communicatie. Niettemin blijven we als KBC onverminderd geloven in het belang van goede communicatie.” Dirk Haesevoets: “Uit dit leerrijke debat mogen we besluiten dat we unieke tijden meemaken en dat de kredietcrisis wel degelijk invloed op de bedrijfsfinanciering heeft. De tijd dat banken bijna zonder risicopremie kredieten verstrekten, zijn voorbij. Dus worden de kredietvoorwaarden al eens aangescherpt, ook door de striktere regels die banken zélf opgelegd krijgen. Tegelijkertijd stellen we vast dat banken nog altijd nagenoeg evenveel krediet verstrekken als een jaar geleden. Er is dus geen rem op de kredietverstrekking. Dat blijkt uit de cijfers. Zeker is die rem er niet voor bedrijven met een goed businessplan en een heldere communicatie. In zulke projecten blijft KBC geloven, en de bank blijft er kredieten aan verstrekken.”
OOGST & OPBRENGST Maart 2009
O&O31_Mag_05.indd 10
18-02-2009 17:59:46
n
Evenement
n
Frederik De Mol (KBC-adviseur Land- en tuinbouw)
“Dé boodschap van onze stand was dit jaar het veelzijdige werk dat onze 82 relatiebeheerders voor de agrarische cliënten presteren”
Relatiebeheerders centraal in stand KBC Van 8 tot 11 januari had in Flanders Expo de 6de editie plaats van Agriflanders; de belangrijkste Vlaamse tweejaarlijkse landbouwbeurs. Als hoofdsponsor was KBC sterk betrokken bij de organisatie. Frederik De Mol, adviseur Land- en tuinbouw, blikt tevreden terug.
Terugblik op Agriflanders U kon er niet naast kijken in de grote hal van Flanders Expo: de opvallende stand waarin KBC het werk van de relatiebeheerders Landen tuinbouw in de kijker zette. Al in 2003 werd het netwerk van de relatiebeheerders opgestart. Geleidelijk werd het uitgebouwd tot wat het vandaag is: een team van 82 specialisten die met een grote expertise in land- en tuinbouw ten dienste staan van u. Opvangen en doorverwijzen Frederik De Mol bemande samen met andere collega’s de stand van KBC. Voor Frederik was het de eerste keer dat hij vanuit de KBCstand Agriflanders meemaakte. “Het voorstel om samen met de collega-adviseurs aanwezig te zijn, sprak me onmiddellijk aan”, vertelt Frederik. “Ik heb meteen toegezegd om 3 dagen op het appel te zijn. Dé boodschap van onze stand was dit jaar het veelzijdige werk dat onze 82 relatiebeheerders voor de agrarische cliënten presteren. Als adviseurs Land- en tuinbouw en adviseurs Verzekeringen waren wij op de stand het aanspreekpunt voor de bezoekers: wij vingen hen op, luisterden naar hun verhalen en registreerden hun vragen. Na Agriflanders hebben we alle vragen meteen doorgegeven aan onze relatiebeheerders. Die hebben
op hun beurt meteen contact opgenomen met de cliënten.”
waarbij ze nauw samenwerken met de KBCverzekeringsagent.”
Polissen in de kijker KBC plaatste ook 2 producten voor de landbouwer onder de aandacht: de patrimoniumpolis en de bedrijfspolis land- en tuinbouw. “Het zijn 2 polissen die elkaar aanvullen. Ze geven de beste garantie om het levenswerk van een landbouwer of tuinder te beschermen. Naast die 2 bekende polissen is er ook nog de inkomensverzekering. Die is in de landbouwsector minder bekend. Kmo’s hebben de verzekering al veel eerder ontdekt. In de landbouwsector echter wordt het verlies aan inkomen na een eventuele ramp, nog onvoldoende ingeschat. Veel bedrijfsleiders gaan ervan uit dat zij snel weer aan de slag kunnen als hun bedrijf door brand wordt getroffen. Ze denken dat ze na zo’n ramp snel weer een inkomen kunnen realiseren. De werkelijkheid is vaak anders. Daarom is een inkomensverzekering een nuttige investering: als bedrijfsleider zorgt u zo voor een optimale bescherming. Onze relatiebeheerders hebben daar oog voor. Ze focussen niet alleen op de krediettechnische aspecten van een dossier, maar geven ook informatie over het verzekeringspakket
Moeilijk 2009 Exposanten op vakbeurzen pakken nogal eens uit met koopjes. Vielen er tijdens Agriflanders ook bij KBC koopjes te doen? “Agriflanders is geen koopjesbeurs”, weet Frederik De Mol. “Ons opzet is om cliënten gastvrij te onthalen in een losse sfeer waarin een open gesprek kan ontstaan. Hét onderwerp van de beurs was natuurlijk de recente bankencrisis. In heel wat gesprekken werd dat onderwerp aangesneden. Onze boodschap is duidelijk: KBC blijft een sterke partner voor de landbouwer en tuinder. Ook in de toekomst willen wij een partner zijn die vertrouwen uitstraalt. Toch had ik de indruk dat de sfeer bij heel wat landbouwers en tuinders bedrukt is. Ze verwachten een moeilijk 2009.” Toch houdt Frederik aan de 6de editie van Agriflanders een goed gevoel over: “Ik keek er al op voorhand naar uit om hier drie dagen aanwezig te zijn. In het weekend piekte de belangstelling: zowel zaterdag als zondag waren absolute topdagen. Alles bij elkaar kan ik zeggen dat het een zeer positieve ervaring was.”
11
O&O31_Mag_05.indd 11
18-02-2009 17:59:48
n
verzekeringen
n
Joachim Boon (KBC-verzekeringsagent)
“De bedrijfsschadeverzekering is de levensverzekering van uw bedrijf. Ze vergoedt de vaste kosten en het verlies van de nettowinst na een ramp”
Geen bedrijf, geen geld? Bedrijfsschadeverzekering vergoedt inkomensverlies Zowat alle landbouwbedrijven hebben een patrimoniumverzekering die de schade aan gebouwen dekt na onder andere brand, glasbreuk of storm. De bedrijfsschadeverzekering is minder bekend. En toch kan die polis heel wat financiële problemen voorkomen.
“Eigenlijk zou u de bedrijfsschadeverzekering de levensverzekering van een bedrijf kunnen noemen”, zegt KBC-verzekeringsagent Joachim Boon. “De verzekering vergoedt de vaste kosten en het verlies van de nettowinst van uw onderneming na een gedekt schadegeval. Dat is beslist geen overbodige luxe. Want als uw bedrijf te kampen heeft met materiële schade, duurt het meestal even voor er weer kan worden gewerkt. En ondertussen blijven de vaste kosten doorlopen terwijl er minder of zelfs geen inkomsten zijn. De bedrijfsschade verzekering is daarom een meer dan nood zakelijke waarborg binnen de patrimoniumpolis. U kunt ze bovendien perfect aanpassen aan uw bedrijfssituatie en helemaal op maat laten maken van uw wensen.” 3 formules De verzekering vergoedt de bedrijfsschade tijdens een vooraf bepaalde termijn. Als verzekerde kunt u kiezen uit verschillende vergoedingsperiodes: 3, 6, 9, 12, 18, 24 of 36 maanden. De standaardperiode is 12 maanden. Let wel: het gaat om maximale ter mijnen. De bedrijfsschadeverzekering komt ook tussen voor veel kortere periodes. Als uw bedrijf bijvoorbeeld 1 week niet heeft kunnen produceren, dan wordt de opgelopen schade onmiddellijk vergoed. Joachim Boon: “Het is vaak minder eenvoudig om het te
12
verzekeren bedrag te bepalen. Daarom bieden we de keuze uit drie formules. De gemakkelijkste is de eerste risicoformule op basis van een dagvergoeding. Deze formule kan gekozen worden tot een maximale dagvergoeding van 1 400 euro. Opgelet: u hebt niet automatisch recht op het forfaitair verzekerde bedrag. Als u kiest voor een dagvergoeding van 500 euro en de schade bedraagt slechts 400 euro, dan krijgt u 400 euro uitbetaald. Is er 600 euro schade, dan wordt er maar 500 euro vergoed. Volstaat het bedrag van de maximale dagvergoeding van de eerste risicoformule niet, dan kunt u kiezen voor de verzekering op basis van de omzet van uw onderneming. Eenvoudig: uw omzet vormt het verzekerd bedrag en na schade vergoeden we de daling van uw bedrijfsresultaat gedurende de vergoedingsperiode. Er is ook nog een derde formule op basis van de brutomarge. Het bepalen van het verzekerd bedrag is complexer en is meer aangewezen voor grotere bedrijven. Uw KBC-verzekeringsagent helpt u graag bij de keuze van de juiste formule voor uw bedrijf.” Voorbeeld Een voorbeeld bewijst het grote voordeel van de bedrijfsschadeverzekering. Stel dat een tomatenteler beschikt over serres met een oppervlakte van 20 000 m2. Een zware
storm verwoest een deel van de gebouwen en ook de totale inhoud. Het verzekerde bedrag voor de bedrijfsschadeverzekering in de patrimoniumpolis is bepaald op basis van de jaarlijkse omzet van 1 miljoen euro. Op het moment van de schade zijn al 30% van de tomaten geoogst en is er een omzet gerealiseerd van 300 000 euro. Door de schade lijdt de tomatenkweker dus een omzetverlies van 700 000 euro. Tijdens de schadeperiode (door de verzekerde bepaald op 12 maanden) dekt de bedrijfsschadeverzekering de daling van het bedrijfsresultaat. Dat resultaat werd in de polis gedefinieerd als het verschil tussen de bedrijfsopbrengsten en bepaalde variabele bedrijfskosten zoals het gasverbruik, de bemestingskosten, verpakkings- en veilingkosten. Die kosten worden niet verzekerd omdat ze door het schadegeval wegvallen. Resultaat: de bedrijfsschadeverzekering betaalt een vergoeding van 350 000 euro voor het verminderde bedrijfsresultaat. Zonder verzekering zouden de winstreserves zeer snel uitgeput geraakt zijn. De doorlopende kosten zouden tot een groot verlies hebben geleid.
Geïnteresseerd? Aarzel dan niet contact op te nemen met uw KBC-verzekeringsagent.
OOGST & OPBRENGST Maart 2009
O&O31_Mag_05.indd 12
18-02-2009 17:59:51
n
Beleggen
n
Els Calis (KBC-relatiebeheerder Land- en tuinbouw)
“Heel wat zelfstandigen maken zich zorgen over hun wettelijke pensioen”
KBC-Renteplan: aanvullend inkomen gegarandeerd Het KBC-Renteplan is een veilige belegging om optimaal van uw spaarkapitaal te genieten. Ze wordt gekenmerkt door flexibiliteit en gewaarborgde opbrengst.
Met pensioen zonder zorgen Els Calis, KBC-relatiebeheerder Land- en tuinbouw, vindt het KBC-Renteplan de ideale belegging voor gepensioneerde zelfstandigen. “Heel wat zelfstandigen maken zich zorgen over hun wettelijke pensioen. Ze hebben gelijk: meestal zorgt hun pensionering inderdaad voor een flinke daling van hun inkomen – en dus van hun levensstandaard. Dankzij het KBC-Renteplan hoeft het zo ver niet te komen. De formule maakt het mogelijk om optimaal gebruik te maken van uw spaarkapitaal. Bovendien is het plan heel flexibel. U kiest voor een formule met kapitaalbehoud of -afbouw. Een belangrijk extra voordeel is dat de rentevoet die wordt overeengekomen bij de intekening, vastligt voor de hele looptijd. Aan het KBC-Renteplan zijn geen kosten verbonden (geen in- of uitstapkosten). U betaalt alleen de roerende voorheffing op de rente-uitkering.” Met of zonder kapitaalbehoud Het KBC-Renteplan heeft twee beperkingen: de looptijd is maximaal 15 jaar en het minimumbedrag dat u moet beleggen is 10 000 euro. De rest vult u zelf in. Kiest u bijvoorbeeld voor de basisformule met kapitaalbehoud, dan ontvangt u een maximale opbrengst mét behoud van uw startkapitaal.
Wenst u een hoger inkomen uit kapitaal? Dan kiest u voor kapitaalafbouw. Uw periodieke inkomen bestaat dan voor een klein deeltje uit rente en voor het overgrote deel uit kapitaal. Fiscaal gezien is dit een interessante besparing aangezien je op kapitaal natuurlijk geen roerende voorheffing betaalt. U bepaalt dan zelf welk bedrag u wenst te ontvangen en met welke regelmaat. Gegarandeerd rendement “Wat het KBC-Renteplan aantrekkelijk maakt, is dat u nooit voor verrassingen komt te staan”, weet Els Calis. “Het rendement is afgestemd op de marktrente. Het wordt vastgelegd bij de intekening en geldt voor de volledige looptijd. Rentewijzigingen hebben dus géén invloed. Bovendien weet u vooraf hoeveel inkomen u uit het KBC-Renteplan zult ontvangen: dat wordt van meet af aan heel precies voor u berekend. Hoe vaak u uw aanvullend inkomen wil ontvangen, bepaalt u zelf. Bij een formule met kapitaalafbouw kan dat elke maand, om de twee maanden, trimestrieel, om de vier maanden, zes maandelijks of jaarlijks.” Te combineren met andere beleggingen U wil met het KBC-Renteplan een vast inko-
men uit uw kapitaal halen en dat kapitaal tegelijk maximaal laten renderen? Dan is de combinatie met een andere belegging een ideale oplossing. Beleg een gedeelte van uw beschikbare kapitaal in het KBC-Renteplan (met kapitaalafbouw). Dat bezorgt u alvast een gegarandeerd inkomen en een aardige besparing op de roerende voorheffing. Het overige kapitaal belegt u in een KBC-Beleggingsverzekering of een KBC-Beleggingsfonds. Zo kan het opnieuw aangroeien. Els Calis maakt dat duidelijk met een voorbeeld. “Stel dat iemand een bedrag van 150 000 euro heeft bijeengespaard. Hij wil dat geld beleggen, maar wenst ook een extra maandelijks inkomen. Een deel van het kapitaal (44 333 euro) wordt daarom belegd in een KBC-Renteplan met kapitaalafbouw. Tegen een bruto jaarlijkse rentevoet van 2,9% levert dat gedurende 10 jaar een extra inkomen op van 416,57 (1) euro per maand. Het verwachte eindkapitaal is dan 0 euro. De overblijvende 105 667 euro wordt belegd in KBC-Life Capital. Het verwachte eindkapitaal van die belegging is 150 000 euro, na 10 jaar (2). Natuurlijk is het maar een voorbeeld: voor de actuele rentevoeten en voor een persoonlijke berekening neemt u het best contact op met uw relatiebeheerder.”
(1) Berekend met afhouding van 15% roerende voorheffing. Onder voorbehoud van wijzigingen in de roerende voorheffing. Berekend aan een jaarlijkse brutorentevoet van 2,9%, rentevoet geldig op 19 januari 2009. - (2) KBC Life Capital is een tak 21-levensverzekering. De berekening gebeurde aan de standaardinstapkost van 3%, verzekeringstaks (1,10%) en een globaal rendement (rentegarantie + winstdeling) van 4%. Op elke storting wordt een interestvoet gegarandeerd gedurende een vaste garantieperiode.Bovenop de gegarandeerde interestvoet kan er jaarlijks een deelneming in de winst worden toegekend aan uw contract volgens de modaliteiten en voorwaarden van het winstdeelnameplan. Deze winstdeelname kan niet worden gegarandeerd en is o.a. afhankelijk van de winst van de verzekeraar en de economische conjunctuur. De simulatie is berekend in de veronderstelling dat de intrestopbrengst tot de einddatum ongewijzigd blijft. Deze simulatie is informatief en niet bindend voor de betrokken partijen. De aanvaarding van de verzekering kan afhankelijk zijn van de verzekerde bedragen en van een onderzoek met betrekking tot de gezondheid van de verzekerde. Raadpleeg voor de volledige productmodaliteiten en kosten de financiële infofiche beschikbaar bij uw tussenpersoon of op www.kbc.be.
13
O&O31_Mag_05.indd 13
18-02-2009 17:59:55
n
LEVEN MET KBC
n
Een boerderij in het centrum van Antwerpen Op 15 mei 2009 bouwt de Groene Kring, een beweging van jonge land- en tuinbouwers, een hele boerderij midden in de stad (Astridplein). Met de actie wil de organisatie aantonen dat de land- en tuinbouw een onontbeerlijk deel uitmaakt van ons dagelijkse leven. Tegelijk wil ze ook bijdragen tot een positievere beeldvorming van de landbouw. Voorbijgangers en vooral stadskinderen komen bijvoorbeeld te weten dat een boerderij niet alleen instaat voor de productie van ons voedsel, maar dat er ook andere activiteiten plaatsvinden zoals landschapsonderhoud, zorgverlening, plattelandstoerisme en recreatie. De jonge landbouwers uit Antwerpen die aan de actie deelnemen, richten zich vooral naar de kinderen uit het kleuter- en lager onderwijs. Scholen in en rond Antwerpen worden persoonlijk uitgenodigd om een gratis begeleid bezoek te brengen aan de boerderij. De scholen krijgen vooraf een lespakketje toegestuurd, zodat het bezoek voorbereid kan worden. In de boerderij zelf kunnen de kinderen voelen, ruiken, kijken en zelfs proeven. Met een dier als gids worden ze door de boerderij geleid. In een aantal educatieve stands en workshops wordt ook de link gelegd tussen dieren en een aantal eindproducten. Een bezoek aan de ‘Boerderij in de stad’ is gratis. KBC sponsort dit evenement.
Nieuwe directeur Proefcentrum voor Sierteelt Sinds 1 januari 2009 is dr. Bruno Gobin directeur van het Proefcentrum voor Sierteelt in Destelbergen, van het Provinciaal Proefcentrum voor Groenteteelt en het Interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt in Kruishoutem. Hij volgt in die functies ir. Eddy Volckaert op, die sinds het midden van de jaren tachtig aan het hoofd van die centra stond. Hij bouwde ze uit tot toonaangevende onderzoeks- en voorlichtingscentra. Dr. Bruno Gobin heeft een jarenlange ervaring in de landbouwsector en het toegepast en fundamenteel wetenschappelijk onder-
zoek. Hij leidde een tijdlang de afdeling zoölogie in het toenmalige opzoekingsstation van Gorsem. Hij was er verantwoordelijk voor de uitbouw van toekomstgerichte wetenschappelijke projecten voor de geïntegreerde en biologische fruitteelt. Ook testte hij er nieuw ontwikkelde gewasbeschermingproducten. Daarnaast was hij nauw betrokken bij de waarnemingen en waarschuwingen. Hij adviseerde de sector, veilingen en overheid op verschillende niveaus, met name in het kader van erkenningsaanvragen, de residuproblematiek en exportdossiers. We wensen dr. Bruno Gobin heel veel succes in zijn nieuwe functie.
Zoomit: gratis beheer- en betaalservice voor elektronische facturen Sinds eind vorig jaar kunnen abonnees van KBC-Online (for Business) en Isabel gebruik maken van Zoomit. Die nieuwe service maakt het beheer van documenten (en de bijbehorende betalingen) een stuk gemakkelijker. Zoomit werd samen met Isabel door de grote Belgische banken ontwikkeld. Concreet maakt de service het mogelijk om gratis documenten te ontvangen die verbonden zijn met financiële transacties: facturen, loonbrieven, kwitanties, creditnota’s... Gebruikers kunnen de ontvangen documenten op een beveiligde manier raadplegen, beheren en de nodige betalingen
doen. Het versturen van elektronische documenten gebeurt vanuit een Isabel-abonnement. Voor de afzenders heeft de service heel wat voordelen: kostenbesparingen in de administratie van uitgaande facturen, een snellere en efficiëntere betaling van facturen, meer bezoekers op de eigen website (via de hyperlink) en minder papierverbruik. Voor de ontvangers biedt Zoomit onder meer het voordeel dat documenten van verschillende afzenders in één gebruiksvriendelijke toepassing beschikbaar zijn. Bovendien kunnen ze vlot en foutloos worden betaald én blijven ze gedurende één jaar elektronisch beschikbaar.
Land- en tuinbouwsalon Roeselare ’09 opnieuw groot succes • 15 mei 2009 Boerderij in Antwerpen • 27 & 28 juni 2009 Open Tuinen • 13 juni-30 augustus 2009 Streekzoektochten Landelijke Gilden • 10-11-12 juli 2009 Kunst op het Hof • 26 & 27 september 2009 Werktuigendagen Oudenaarde
14
Van 24 tot 26 januari vond in Roeselare het tweejaarlijkse land- en tuinbouwsalon plaats. Dankzij een bijzonder aantrekkelijk programma en een breed aanbod van exposanten was het opnieuw een groot succes. Meer dan 30.000 bezoekers vonden de weg naar de Schiervelde-hallen. Vooral de internationale wedstrijdtentoonstelling van neerhof-
dieren (in een tent van meer dan 2.000 vierkante meter) kon op heel wat belangstelling rekenen. Er waren ook een heleboel shows met dieren: paardenshows (met het Vlaams Paard en het Noorse Fjordpaard), demonstraties van Border Collies met schapen en van Indische loopeendjes. Ook de voorstelling van zeldzame schapen en van het Herdwichschaap, viel sterk in de smaak. Onder het motto ‘Landbouw is lekker’ kwam op zondag 25 januari chef Peter Van Asbroeck langs voor een zeer gesmaakte kookdemonstratie. Het land- en tuinbouwsalon was opnieuw een schot in de roos. Onze welgemeende felicitaties aan de organisatoren. Afspraak over 2 jaar.
OOGST & OPBRENGST Maart 2009
O&O31_Mag_05.indd 14
18-02-2009 17:59:57
n
Actuele vraag
n
Wat zegt de nieuwe wetgeving op de spaarrekeningen? Vanaf 1 april 2009 wordt een nieuwe wet op de spaarrekeningen van kracht. Die moet zorgen voor meer transparantie. Vanaf 1 april 2009 geldt er een nieuwe maximale waarde voor de basisrentevoet van een spaarrekening. De basisrente mag niet hoger liggen dan de hoogste van de volgende 2 rentevoeten: 3 procent of de herfinancieringsrente van de Europese Centrale Bank (ECB). Het ECB-tarief dat geldt op 10 december en op 10 juni geldt als maximale basisrentevoet voor het eerste en het tweede semester. Concreet: op 1 april 2009 bedraagt de basisrente op spaarrekeningen voor alle Belgische financiële instellingen dus maximaal 3%. Uiteraard kan ze in de toekomst nog verhogen, maar gezien de huidige economische vooruitzichten zal dat wellicht niet voor meteen zijn. Daarnaast is er de essentiële wijziging dat de aangroeipremie wordt afgeschaft.
Geen aangroeipremie meer Een belangrijke wijziging is inderdaad dat de aangroeipremie verdwijnt. Er mag enkel nog worden gewerkt met een getrouwheidspremie. De getrouwheidspremie begint te lopen uiterlijk vanaf de kalenderdag die volgt op de kalenderdag van de storting. De getrouwheidspremie wordt toegekend voor bedragen die gedurende twaalf opeenvolgende maanden op uw rekening blijven staan. Waarom verdwijnt de aangroeipremie? De wetswijziging wil de berekeningswijze van de rente en de premies transparanter maken, zodat u gemakkelijker kunt vergelijken tussen het aanbod van de verschillende financiële instellingen. De lopende aangroeipremies moeten uiterlijk op 31 december van dit jaar verworven zijn.
Getrouwheidspremie met minimum en maximum De getrouwheidspremie krijgt vanaf 1 april 2009 bijkomend een wettelijke minimumwaarde opgelegd: ze mag niet lager zijn dan 25 procent van de toegepaste basisrentevoet. Wat blijft, is dat de getrouwheidspremie maximaal 50% van de maximale basisrente mag bedragen. De getrouwheidspremie is verplicht gegarandeerd gedurende de ganse looptijd van de premie. Als u bijvoorbeeld een storting doet op 1 april 2009 en de getrouwheidspremie bedraagt 0,75%, dan krijgt u gegarandeerd 0,75% getrouwheidspremie als u de storting voor de volledige looptijd van 12 maanden laat staan.
Topevenement voor mensen met groene vingers Tuinliefhebbers mogen nu al twee belangrijke data in hun agenda noteren: 27 en 28 juni 2009. Dat weekend organiseren de Landelijke Gilden immers ‘Open Tuinen 2009’. Tijdens dat evenement, waarvan KBC de hoofdsponsor is, stellen maar liefst 275 tuineigenaars hun tuinen open voor het grote publiek. Opnieuw werden hiervoor echte tuinparels geselecteerd. Het zijn tuinen met een sterk concept of met een waardevolle collectie of met een bijzonder verhaal of een combinatie daarvan. Traditiegetrouw wordt ook een tuin-
gids uitgegeven. Deze geeft een beschrijving van elke deelnemende tuin (met foto’s), de route ernaartoe en de openingsdagen. Ten slotte kunt u ook nog deelnemen aan enkele leuke wedstrijden, waaronder de KBC Open Tuinenwedstrijd voor Online-gebruikers. De winnaar daarvan mag zich verheugen op een KBC-ballonvaart voor zes personen, de ideale manier om de tuinen ook eens vanuit een ander standpunt te bekijken. Alle informatie over de wedstrijd vindt u van 1 tot 28 juni op www.kbc.be/Opentuinen.
All-in Pack: de beste start voor jongeren Pas afgestudeerde jongeren stellen zich een pak vragen over hun toekomst. Speciaal voor hen is er de KBC-jongerenadviseur. Graag deelt hij met hen de ruime kennis en ervaring van KBC over geld, de bankwereld, verzekeringen, juridische en economische kwesties... Om die informatie-uitwisseling nog completer te maken, is er nu ook het KBC All-in Pack. Dat is een map met praktische informatie over elk sleutelmoment in het leven van jongeren: rechten en plichten als meerderjarige, studietips,
raktische informatie over het studentenp leven, sollicitatietips, startersadvies voor jonge ondernemers, advies om verstandig te beleggen, tips voor veilig verzekeren en budgetbeheer... Kortom: het All-in Pack is een handige en complete leidraad voor jonge mensen. Belangrijk is dat de KBC-jongerenadviseur de jongeren niet overlaadt met informatie, maar dat hij alleen adviseert over die thema’s die echt belangrijk zijn voor de jongere.
E-zine: ontdek onze maandelijkse nieuwsbrief op maat Het gratis e-zine van KBC informeert jongeren maandelijks over een brede waaier boeiende onderwerpen: film, muziek, lifestyle, sport, gaming... Het is een ideale manier om altijd op de hoogte te blijven. Ook leuk: met het e-zine zijn er regelmatig heel wat prijzen te winnen. Inschrijven kan op www.kbcjongerene-zine.be.
15
O&O31_Mag_05.indd 15
18-02-2009 17:59:58
Eenmaal. Andermaal. Gekocht. Dankzij de KBC-Grondfinanciering.
Als landbouwer of tuinder beseft u als geen ander dat grond onontbeerlijk is voor uw bedrijf. Nu en in de toekomst. Maar velden en weiden kopen vergt enorme investeringen. KBC heeft daarom een unieke kredietformule ontwikkeld. Een soepel afbetalingsplan met een maximumlooptijd van 30 jaar. Met de KBC-Grondfinanciering voor land- en tuinbouwbedrijven bepaalt u mee hoeveel u maandelijks betaalt. Want tot 70% van de aankoopprijs kunt u eventueel aan het eind van de rit betalen. Dus, bent u van plan grond te kopen? Bespreek dan eens uw mogelijkheden met KBC. Want praten werkt.
www.kbc.be/ltb
we hebben het voor u
O&O31_Mag_05.indd 16
Een onderneming van de KBC-groep
18-02-2009 18:00:00
