op weg naar zelfstandigheid

op weg naar zelfstandigheid

Inhoudsopgave

2 2 4 6 7 8 10

Op weg naar zelfstandigheid Bezoek inspectie bewegingsonderwijs Kinderthemaweken zomervakantie Logopedie Professionalisering logopedie Liostage

BASISAFDELING 11 Toen en straks 12 Zelfstandig werken 13 Alles in een 14 Leerweg 3 vso 16 Digi-bord 17 Veilig internet op school 17 Protocol internet (zie vso) 18 Muziekonderwijs VOORTGEZET SPEC. ONDERW. 20 Ontwikkelingen VSO 21 Leerlingenraad 22 Stage lopen 23 Interview Ria Quax 27 Culturele week AMBULANTE BEGELEIDING 28 Ervaringen middelbare school 30 Verzuim personeel SO De Schalm 31 Begroting De Schalm 32 Enquête oud-leerlingen VSO

Jaarverslag 2006/2007 Een verslag dat laat zien hoe beleid en praktijk op Mytylschool De Schalm in elkaar samen vloeien.

Op weg naar zelfstandigheid… Ton Metselaar, directeur

Bezoek inspectie aan De Schalm. Geachte Lezer, Eind februari heeft de inspectie van het onderwijs een periodiek kwaliteitsonderzoek verricht op onze mytylschool. De inspectie constateert dat het onderwijs op onze school van voldoende kwaliteit is. “Opvallend positieve elementen in de school zijn de aandacht voor de individuele leerlingen en het taakgerichte werkklimaat op school”, aldus de inspecteur, en gaat verder: “de school heeft in de afgelopen periode met veel energie gewerkt aan verbetering van een relatief groot aantal zaken, waarbij veel aandacht is gegaan naar versterking van het adaptief onderwijs en verhoging van het zelfstandig werken”. Maar, zegt de inspecteur ook: “de komende tijd zal gerichte aandacht en investering nodig zijn om een en ander stevig te verankeren”. Kortom, de school heeft ten opzichte van het vorige rapport een flinke stap vooruit gemaakt.



Voor U ligt het tweede jaarverslag van mytylschool De Schalm waarin wij verantwoording geven van wat er het afgelopen jaar op onze mytylschool is gebeurd. Het eerste jaarverslag is binnen en buiten de Schalm uitstekend ontvangen. Uiteraard blijven we openstaan voor kritiek, dus aarzelt U niet om te reageren per brief, mail of mondeling. In dit jaarverslag komen ook wat financiële zaken te staan. Overigens kan ik U wel meedelen dat het grootste deel van onze inkomsten opgaan aan salarissen van personeelsleden. Op weg naar zelfstandigheid… Het klinkt zo vanzelfsprekend, maar is het dat ook! Als ik af en toe naar mijn vrouw luister, dan is er nog de nodige winst te behalen: bed opmaken, douche droogmaken, krant opruimen, planten snoeien, auto stofzuigen etc., etc. Je kan het wel, maar je doet het niet altijd. Wellicht is dat ook een element dat we mee moeten nemen in onze discussie over: wat kunnen leerlingen zelf en waar hebben ze welke hulp nodig? Als we in onze missie stellen dat leerlingen verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces, dan dient de Schalmperiode er voor om dit leerproces zo ononderbroken mogelijk te laten verlopen. Uiteraard is het onze taak de leerlingen een rugzak vol intellectuele bagage mee te geven voor hun verdere leven, maar het is ook de bedoeling dat ze zelf keuzes kunnen maken, zich respectvol gedragen naar hun omgeving (en ook respectvol behandeld worden!), voorbereid zijn op een leven met obstakels op het gebied van wonen, werk en vrije tijd. Gelukkig blijkt uit de enquêtes die we jaarlijks afnemen bij oud-leerlingen dat zij hun schalmperiode beoordelen met een dikke 8, hetgeen aangeeft dat zij tevreden terugkijken op een plezierige schoolperiode.

De kunst is het nu om die vooruitgang te borgen (vast te houden) en verder uit te bouwen. Dit jaar starten we met een digitaal leerlingvolgsysteem om vorderingen en ontwikkeling van leerlingen beter te registreren. Met de inspectie zijn we wel in discussie gegaan om een eindperspectief van leerlingen vast te leggen aan het begin van de schoolloopbaan. Een interessant gesprekspunt dat we ook in andere overlegvormen (OR en MR) aan de orde willen laten komen. Hoewel de inspectie jaarlijks een onderzoek doet op de school, is men na dit onderzoek van mening tot een vervolg op het periodiek kwaliteitsonderzoek pas na vier jaar hoeft te gebeuren. Reden om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien!



Bewegingsonderwijs Sandra Smits en Mayke Verhagen, leerkrachten bewegingsonderwijs Ramonda Bink, Dian Kievits, Karin Rombouts, assistenten bewegingsonderwijs

Er is weer volop bewogen en genoten dit jaar, een korte indruk:





15 september KIDS-dag bij A.V.Sprint 1 oktober Bredase Singelloop 12 oktober Voetbaltoernooi Eindhoven 21 november Zwemdag Tilburg 29 januari Basketbaltoernooi Den Bosch 15 maart Rolstoelhockeytoernooi Breda 22 mei Voetbaltoernooi Roosendaal





• Gymles: met de meeste groepen dit jaar 1 x gym in de eigen groep, 1 x in een homogene groep (lopers, rolstoelers). Dit is zeer goed bevallen (dankzij meer formatie en extra zaalhuur), op deze manier is meer aanbod op maat mogelijk, volgend jaar gaan we dan ook zo verder. • Zoals ieder jaar hebben we met onze leerlingen deelgenomen aan een groot aantal sporttoernooien (zie kader), de toernooien en alles daar om heen leverden weer veel plezier op. • Sportrolstoelen Johan Cruijff Foundation: 14 december overhandigde Robin van Ammerlaan namens deze stichting twee nieuwe sportrolstoelen aan onze school, waarna er tegen Robin nog een partijtje getennist kon worden. • Speciale aandacht voor sportkeuze: dit jaar zijn twee clinics op school georganiseerd. Woensdag 8 november heeft Jozef Banfi (voormalig bondscoach jeugdzitvolleybal) onze leerlingen kennis laten maken met zitvolleybal. Donderdag 24 mei kwam Esther Vergeer (nationaal-, wereld- en olympisch kampioen rolstoeltennis) voor een clinic rolstoeltennis. Stimulerend en inspirerend! • Nieuw dit schooljaar: bewegen en muziek voor leerweg 3 van het VSO. Bewegings- en muziekonderwijs werkten samen met de leerlingen van VSO 5 en 6 naar twee bijzondere voorstellingen, op 6 december de ‘De Verffabriek’, en op 23 mei ‘De Poetsballenshow’. Wegens succes vervolgd! •• Zwemonderwijs: alle leerlingen van de BAF hadden dit jaar weer klassikaal zwemles. Een zwembijscholing gaf ons nieuwe ideeën voor kwalilteitsverbetering. Eén leerling haalde dit jaar zijn reguliere A-diploma. Op naar meer volgend jaar!

Van veel van onze activiteiten vindt u foto’s op de website van de Mytylschool. Sportieve groeten van de afdeling bewegingsonderwijs





Kinderthemaweken zomervakantie Anneloes van Wingerden, lid oudervereniging

Inleiding De Wielewaal organiseert kinderthemaweken op verschillende mytylscholen door het hele land. Elke dag wordt ingevuld met allerlei leuke activiteiten in en rond de school. Sport en spel, knutselen en muziek. Per week worden de activiteiten in een thema gegoten. Ouders schrijven hun kind per dag in van 9.00 tot 17.00 uur. De kosten worden betaald via de AWBZ in de vorm van zorg in natura of een PGB. Omdat er elke dag andere kinderen zijn, wordt een dag volgens een bepaalde structuur opgezet: kennismakingsspel, knutselactiviteit, lunch, sport of buiten spelen, afsluiting met dans of theater. Een recreatieleider is verantwoordelijk voor de coördinatie en wordt ondersteund door vrijwilligers. De medische zorg is in handen van de plaatselijke thuiszorg. Voor kinderen een leuke vrijetijdsbesteding. Soms duren zes weken thuis wel erg lang. Voor sommige ouders de oplossing om zes weken zomervakantie te overbruggen, terwijl zij zelf aan het werk zijn. Voor andere ouders een verlichting van de dagelijkse zorg en begeleiding van hun kind, die tijdens de lange zomervakantie belastend kan zijn.



De Schalm In de zomervakantie van 2007 heeft De Wielewaal vier kinderthemaweken georganiseerd op mytylschool De Schalm. Alle weken stonden in het teken van een thema. Zo was er de “beroepenweek”, waarin iedere dag in het teken stond van een ander beroep. Op de “politiedag” was de school omgetoverd tot een politiebureau, kregen de kinderen een cursus politieagent en werden de kinderen bij hun werk geassisteerd door twee agenten in een mooie glimmende politieauto. Ze mochten zelfs in de auto rijden met sirene en zwaailichten aan. Tijdens de “restaurantdag” gingen de kinderen als echte koks aan de slag met het bakken van pannenkoeken. Het tot restaurant omgetoverde lokaal werd ’s middags geopend door de burgemeester en zijn vrouw met als officiële handeling het doorknippen van een lint.

In de themaweek van “De reis rond de wereld” stond iedere dag een ander land centraal. Op de dag die in het teken stond van “China” gingen de kinderen per vliegtuig op reis, leerden met stokjes eten en maakten een mooie Chinese hoed. Tijdens de “Europadag” werd een reis gemaakt door Nederland, Engeland, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië. In elk land konden de kinderen een vlag verdienen na het uitvoeren van een opdracht. Aan het eind van de reis wisten de kinderen met de verdiende vlaggen via een speurtocht bij een schat te komen! Daarnaast was er ook een themaweek “Beestenboel” waarin iedere dag in het teken stond van een andere dierengroep: woestijndieren, boerderijdieren, jungledieren, huisdieren en circusdieren. De laatste themaweek stond in het teken van de “Film- en televisiewereld”, zoals Harry Potter, Nemo en Lucky Luck. De kinderthemaweken waren voor kinderen en ouders die hebben deelgenomen een succes. We kijken al weer uit naar de volgende serie, dan met hopelijk nog meer kinderen die gaan genieten van het vakantieprogramma. Tot volgend jaar!





Professionalisering

Colette Buurlage, coördinator logopedie

Vorig jaar hebben we weer flink wat kennis in huis gehaald: Libby slaagde voor de specialisatie Prélogopedie en Els volgde de cursus eten en drinken bij MCG kinderen. Deze kennis en kunde is dit jaar volop ingezet. Niet alleen bij het behandelen van de leerlingen maar tevens bij het geven van adviezen aan teamleden en ouders. Bovendien hebben we gebruik kunnen maken van de nieuw verworven informatie bij onze intercollegiale consultatie. Om de week zijn we met vieren bijeen om vakinhoudelijke onderwerpen bij de kop te nemen. Dit jaar kwam wederom casuïstiek aan de orde, we vinden het van belang om open naar elkaar toe de behandelingen te bespreken en zijn van mening dat dit zorgt voor verbetering van kwaliteit. Op de Schalm zien we de laatste tijd een veranderende vraag op het gebied van leesonderwijs. Als logopedisten kunnen en willen we daar graag onze bijdrage aan leveren. Afgelopen jaar is Els naar een studiedag over pictolezen geweest: Pictoworld. En ben ik met Petra naar een informatiedag geweest over de methode “Lezen moet je doen”. Daarbij worden picto’s en gebaren ter ondersteuning van



het leren lezen gebruikt. In overleg hebben we besloten om deze klankgebaren op de basisafdeling als standaard te gaan gebruiken. Wat op de afdeling logopedie ook goed merkbaar is, is de sterke groei van het VSO. De vraag naar logopedische ondersteuning wordt steeds groter. Met de gegeven tijd vraagt dat een zorgvuldig afgewogen indeling en planning. Ontwikkelingen gaan maar door: geweldig is dat want daarmee komen we iedere keer weer tot nieuwe injecties in het vak. Zo is er momenteel letterlijk een nieuwe injectie mogelijk geworden: het inspuiten van Botox in de speekselklieren. Duco Steenbeek, revalidatiearts heeft nu die mogelijkheid in samenwerking met een kaakchirurg in Breda gerealiseerd. Als logopedisten van school en van het kinderteam vonden wij het van groot belang een goed instrument te vinden om het speekselverlies, voor en na deze behandeling goed in kaart te kunnen brengen. Tevens dient goed geïnventariseerd te worden wat er op logopedisch vlak al heeft plaatsgevonden om een juiste afweging te maken voordat tot inspuiting wordt over-

logopedie werpt vruchten af

gegaan. Deze wens speelde op meer mytylscholen en revalidatiecentra. Dat bleek tijdens ons regionale overleg voor logopedisten in de kinderrevalidatie. Inmiddels zijn we erin geslaagd om een goed onderzoeksinstrument te vinden dat we vanaf nu kunnen toepassen. Op ons verbeterplan stond ook het maken van een protocol voor de screening van leerlingen. Dit hebben we geschreven, gebaseerd op de standaarden van de Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie en vanaf augustus 2007 verlopen de screeningen volgens dat protocol. Een ander item op ons verbeterplan was kennisuitwisseling tussen de diëtiste die bij het RCB werkt en de logopedisten van de school. Dit overleg heeft plaatsgevonden en zal in de toekomst ook weer plaatsvinden. Dit zorgt voor betere afstemming bij eet-en drinkproblemen. Afgelopen jaar hebben we met ons vieren, Els, Libby, Marloes en ik als een goed logoteam samengewerkt. Jammer genoeg gaat Marloes ons verlaten maar zal Ireen onze afdeling vanaf augustus weer completeren. Wij kijken tevreden terug op dit jaar en hebben weer zin in het volgende!



Lio-stage op de Schalm Janneke Hommel, stagiaire

Tijdens het schooljaar 2005–2006 ben ik voor twee dagen in de week stage komen lopen in BAF 8. Dit was vanwege mijn differentiatiekeus ‘Speciaal Onderwijs’ vanuit mijn opleiding. Al snel ging ik mee op BAF-kamp. Hier leerde ik de kinderen en het team beter kennen. Wat een voldoening geeft zo’n kamp en dit werk met deze kinderen! Het werd me duidelijk dat iedereen van het team zich volledig inzet om de kinderen een tof kamp te kunnen geven. Die inzet is enorm, niet alleen tijdens kamp maar ook tijdens de reguliere schoolweken. Ook dit schooljaar weer (schooljaar 20062007) heb ik stage gelopen op deze school. Dit was mijn LIO-stage wederom in BAF 8 waarin ik enorm veel geleerd heb. Omgang met niveauverschillen, samenwerken met het team,de omgeving, omgang met beperkingen en nog veel meer. Een leerzame en gezellige periode, waarin ik gezien werd als collega. Door deze stageperioden is mijn belangstelling voor werken binnen het speciaal onderwijs versterkt en gegroeid.

10

Toen en straks Theo van Biesen, coördinator basisafdeling

De Baf op weg naar zelfstandigheid: toen en straks In het schooljaar 2006/2007 hebben de Individuele Handelingsplannen verder vorm gekregen. Onder de bezielende leiding van onze intern begeleider hebben de leerkrachten voor alle leerlingen een IHP 2007/2008 opgesteld, waarin de doelen, behorend bij het leerlingvolgsysteem van Datacare reeds zijn gehanteerd. Ook zijn de verwachtingen van ouders nu nadrukkelijk in het handelingsplan opgenomen. De verdieping in het opstellen van lesroosters voor alle groepen is succesvol afgerond. De doorgaande lijn waarborgt, dat aan alle schoolse vakken evenredig veel lestijd besteed wordt. Wij hebben ons daarbij laten leiden door de richtlijnen van de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) en de Landelijke Vereniging Cluster 3 (LVC-3). De studiedagen rondom het werken met heterogene groepen hebben daadwerkelijk bijgedragen om het zelfstandig werken op een hoger plan te brengen. Zaak is nu om in het schooljaar 2007/2008 een leerlijn zelfstandig werken te ontwikkelen en te borgen. Het experiment om met de methode “Alles-in-1” te gaan werken, is geen experiment meer. In het schooljaar 2006/2007 is gebleken, dat deze manier van werken voor onze heterogene groepen een uitkomst is. Zowel leerkrachten, assistenten als leerlingen zijn gemotiveerd om deze methodiek te blijven hanteren. De implementatie van Datacare is een klus waar veel aandacht aan besteed zal gaan worden. Samen met de ontwikkeling van een leerlijn zelfstandig werken zijn dat de speerpunten van de basisafdeling in het schooljaar 2007/2008. Daarmee vervolgen wij onze weg naar zelfstandigheid, straks…

11

Zelfstandig werken Petra Hiel, Intern Begeleider leerlingen

Het afgelopen schooljaar heeft het team van basisafdeling 4 studiedagen gehad over :

Zelfstandig werken Omgaan met heterogene groepen Het stimuleren van de zelfstandige speel, werk en leerhouding… een must. Wat betekent dit voor onze begeleiding en organisatie in de klas ? Deze studiedagen werd het team begeleid door Ineke Hendriks van het Seminarium voor Orthopedagogiek. De eerste twee dagen waren een opfriscursus van de theorie, even weer naar boven halen van de kennis, bekijken in de klas hoe kunnen we het zelfstandig werken het beste gaan organiseren, wat komen we aan middelen te kort en waar lopen wij op De Schalm tegen aan ? Hoe leer je kinderen om te gaan met uitgestelde aandacht.

12

Tot maart 2007 hadden de leerkrachten/ klassenassistenten de tijd om in de klas aan de slag te gaan. Veel tips werden onderling uitgewisseld. Iedere leerkracht kreeg de opdracht om een video opname te maken van zijn/haar groep tijdens het zelfstandig werken. Trots presenteerde de leerkrachten/klassenassistenten de video-opname van hun groep in de laatste tweedaagse. Wat was iedereen hard aan de slag gegaan !!! Nu kon er een start gemaakt worden van het begeleid zelfstandig leren naar het ontwikkelen van een zelfstandige leerhouding. Ineke maakte er ons nog “even op attent” wat er dan van kinderen gevraagd wordt voor ze zelfstandig aan de slag kunnen. Het waren 4 zeer zinvolle dagen, met een zeer betrokken team, een goede aanzet om in het schooljaar 2007–2008 weer volop aan de slag te gaan met dit thema.

Alles in een Jack Withagen, leerkracht basisafdeling

Thematisch werken op de basisafdeling Het afgelopen schooljaar hebben de kinderen van BAF 6, 7 en 8 voor het eerst gewerkt met de methode Alles in 1. Bij deze methode wordt gewerkt rond een thema. Met uitzondering van rekenen, schrijven, lichamelijke opvoeding, sociale redzaamheid en verkeer zijn alle schoolse vakken er in opgenomen. Voor iedereen was dit natuurlijk even wennen, na vele jaren werken met traditionele methoden, maar al snel merkten we dat kinderen en klassenleiding heel enthousiast werden over deze nieuwe manier van werken. De thema’s dieren, kunst en bouwen stonden het afgelopen jaar centraal. Deze werden steeds ingeleid met een film. Een veel voorkomende werkvorm was het samenwerken in kleine groepjes. Kinderen met verschillende leerniveaus werkten samen aan opdrachten rond het thema. Op deze manier leerden ze veel van elkaar en hadden ze ook de mogelijkheid elkaar hulp te bieden. Daarnaast werden er spreekbeurten gehouden, werkstukken gemaakt, praktische opdrachten uitgevoerd en leuke gezamenlijke activiteiten ondernomen.

Het was geweldig om te zien hoe de leerlingen in het kader van het thema ‘bouwen’ metselles kregen van Patrick en vervolgens een hele middag houten huizen mochten bouwen op het plein. Planken en pallets werden af en aan gesjouwd. Groot gereedschap in kleine handen. De kinderen voelden zich 1 dag echte timmerlieden en de resultaten waren boven ieders verwachting. Ook genoten ze van een excursie naar de grote kerk, een beeldentuin in het centrum van Breda en een bezoek aan slot Loevestein. Natuurlijk werd er ook bij muziek, tekenen en knutselen vaak rond het actuele thema gewerkt. Resultaten van gezamenlijke knutselwerken werden in de vorm van een echte tentoonstelling aan de rest van de school geshowd. U kunt zich de trotse blikken van de kinderen voorstellen.

Zoals u hebt kunnen lezen zijn we in de bovenbouw een geheel nieuwe weg ingeslagen waar wij allemaal veel plezier aan beleven. Het is leuk om met een aantal mensen een gevarieerd programma voor de kinderen samen te stellen met een aantrekkelijke methode als leidraad. Volgend jaar gaan we zeker op deze manier verder in de hoogste groepen met weer nieuwe onderwerpen en nieuwe activiteiten.

13

Leerweg 3 vso Annie Berden, leerkracht VSO

Op weg naar zoveel mogelijk zelfstandigheid. Dit was het thema van de school en deze titel is zeker van toepassing voor leerweg 3. Afgelopen schooljaar (2006-2007) hebben we voor de eerste keer met onze twee groepen van leerweg 3 gewerkt met thema’s. We hadden er voor gekozen om te werken met Promotie (gebruikt door leerweg 2). Na extra veel overleg en aanpassingen zijn we aan de slag gegaan. Snel bleek dat deze methode te lastig voor onze leerlingen was. Daarna hebben we veel informatie aangepast en levendiger gemaakt met extra materiaal. Hierdoor hebben we uiteindelijk de lesstof zowel mondeling als schriftelijk op een praktische wijze kunnen aanbieden. Er zijn ook nieuwe namen (leerlijnen) ingevoerd zoals Nederlands, Rekenen, Informatiekunde, Cultuur en Maatschappij (Cuma) en Praktijk en Loopbaan, aangevuld met de traditionele vakken. Door het gebruik van thema’s probeerden we de leerlingen zelfstandiger te laten werken. Ook moesten ze meer denken en overleggen wat er zoal gedaan moest worden. Deze wijze van werken stimuleert de leerling en daardoor komen ze tot de ontdekking dat iedereen zijn eigen sterke punten heeft.

14

We hebben 2 thema’s uitgekozen. Het eerste thema was: Kleren maken de mens. Alle lessen zijn in het licht van dit thema uitgewerkt. Samen zijn we eerst de stad in gegaan om in de winkels te kijken wat voor soorten kleding, kleuren nu in de mode zijn en wat kleding kost. Sommige leerlingen vinden dit winkelen echt gezellig. Met deze informatie zijn we verder gaan werken. Tijdens de workshop op vrijdagmiddag zijn de 2 klassen in meerdere groepjes ingedeeld. Een groep speelt toneel en zingt en werkt aan een uitvoering als afsluiting van het thema. De andere groep is creatief met de handen bezig en maakt tegelijkertijd materiaal voor de uitvoering. Het thema is met een modeshow en muziek- en toneeluitvoering afgesloten. Het tweede thema was: Waar woon je? We hebben toen de school – en de woonomgeving van de leerlingen bekeken. We hebben gesproken over soorten huizen, straten, plattegronden, maten bouwtekeningen, kopen, huren, makelaar en inrichting. Ook werd buiten een les metselen gegeven door Patrick. Veel opdrachten en vaardigheden zijn aan bod gekomen.

De eigen slaapkamer werd op maat nagemaakt en daarna aangekleed met door de leerling zelf gekozen materialen en kleuren. Het bezoek aan Ikea was voor iedereen gezellig en leerzaam. Het thema is weer gezamenlijk met de ouders en belangstellenden afgesloten met een uitvoering en een tentoonstelling van ontzettend veel werkstukken met het thema als onderwerp. Een hapje en drankje ontbraken niet.

De kerstmusical bij de KSE in Etten-Leur was geweldig. Tijdens de lessen bewegen op muziek werkten de leerlingen samen met de docenten Sandra, Floortje en Dian aan de voorbereidingen voor twee schitterende uitvoeringen voor ouders en belangstellenden. Iedereen heeft van die voorstellingen genoten. Ons uitstapje naar het jaarlijkse hockeytoernooi in de Doelen in Princenhage was een groot feest en zeker als er een groepje is die de beker mee naar school mocht nemen.

De werkweek stond dit jaar in het teken van de Efteling. Veel leerlingen van onze leerweg hebben onderwerpen aangedragen voor een op maat geschreven toneelstuk. De leerlingen zijn in verschillende werkgroepen ingedeeld en zijn bezig geweest met toneel, decor, kleding en grime. Op woensdag hebben ze een grote, geweldige ontspannen uitvoering, Welfje geheten, gegeven in een prachtige zaal voor het hele VSO. Het hele VSO werkte erg goed samen om er een feest met disco van te maken. Dit was een knap staaltje werk van jullie allemaal en uiteraard ook van de begeleidende mensen. In het Portfolio per thema kan de leerling laten zien wat hij/zij dit schooljaar gedaan heeft. De klassenassistenten hebben veel vastgelegd d.m.v.foto’s en verhaaltjes in de portfolio Voorts is dit aangevuld met werkbladen, tekeningen en de certificaten van de leerlingen. Het is een werk om trots op te zijn. Het schooljaar is afgesloten met een bezoek aan het Milieu Educatief Centrum (MEC) Wolfslaar. Het was een gezellige en leerzame dag. Het volgende schooljaar gaan we zeker weer met thema’s werken.

15

Digi-bord Eric Gladdines, leerkracht basisafdeling

Een gat in de lucht sprong ik toen ik bericht kreeg, dat dankzij een gift, drie digiborden aangeschaft konden worden. Twee beschikbaar voor de afdeling voortgezet onderwijs en één voor de basisafdeling. En ja hoor… het is geweldig wat je er mee kunt doen. Ook zonder instructie (die was er een maand later pas) kun je er snel mee aan de slag. Op de basisafdeling heeft de hoogste groep er dus nu een in gebruik. Mogelijkheden genoeg: • via Google Earth eens kijken waar je woont. • geschreven uitleg op het bord kun je nog eens herhalen. • een foto via Google plaatjes verduidelijkt veel. • op ieder achtergrond (lijntjes uit schrift, maar ook op foto) kan geschreven worden. • leerling die met zijn rolstoel niet bij het bord kan komen, kan vanaf zijn plaats met het toetsenbord toch iets op het bord zetten. • kleurgebruik van de schrijfstift is handiger dan kleurkrijt en géén stof … • een dvd op groot scherm laten zien is geen probleem.

16

• via uitzending gemist kun je toch het jeugdjournaal kijken. • een spreekbeurt, met foto’s zo groot als het bord, is natuurlijk geweldig. • kinderen die foto’s van thuis maken, kunnen hun omgeving aan klasgenootjes laten zien. Ze wonen bij ons op school ver uit elkaar. • alles wat je gebruikt kun je als bestandje opslaan en kan je een volgende keer zo weer naar boven halen. Mindere kanten zij er ook wel: • door gebruik van de beamer moet het toch best donker zijn in het lokaal. • de lamp van een beamer heeft een beperkt aantal gebruiksuren, daar ben je toch voorzichtig mee. • als je harde schijf ermee stopt heb je even geen bord. • leerlingen moeten ook zelf achter de computer, dus uitkijken dat het niet teveel klassikale instructie wordt. • je kunt niet zomaar op het bord schrijven, de computer en de beamer moet dus altijd even aan gezet worden. Ik heb vast nog niet alles ontdekt, maar ik kan nu al wel zeggen dat het wat mij betreft een heerlijke manier om les mee te geven is!

Veilig internet op school Jos van Wonderen, afdeling ICT

Op woensdag 11 oktober werd er een studiedag georganiseerd rond het thema “veilig internet op school” Alle personeelsleden van De Schalm namen deel aan deze studiedag, die gehouden werd in Motel Brabant. Op deze studiedag werden twee onderwerpen behandeld die een inzicht geven in de mogelijkheden en technieken rondom communicatie met computer, internet en mobiele telefoons. De inhoud van de studiedag wordt inhoudelijk verzorgd door de Stichting Kinderconsument. Het ochtendprogramma bevatte een Bijspijkercursus internet voor ouders en leerkrachten van kinderen en jongeren en had de volgende omschrijving: Msn? Sms? Chatten? Hotmail? CU2? Weblogs? Profielen? Soms duizelt het van de nieuwe termen, die voor uw kind of leerling volstrekt gewoon zijn. Tijd om bij te spijkeren! In deze workshop wordt kennisgemaakt met datgene wat ‘hot’ is bij jonge internetgebruikers. De geheimen van msn-en, sms-en en chatten worden uitgebreid in beeld gebracht. Weblogs en profielen passeren de revue. Daarna worden tips en oplossingen voor problemen, zoals spam, virussen, pestmail en –sms onder de aandacht gebracht. Het middagprogramma ging over het internetprotocol op school: Na deze training wordt geoefend en inzicht gegeven om tot een eigen internetprotocol op de school te komen. Deze training is het vervolg op de in 2003 gestarte Cybercoaching, die De Kinderconsument in opdracht van het ministerie van EZ heeft ontwikkeld. In deze middag wordt een aanzet gegeven om tot een internetprotocol op de Schalm te komen Het gevolg van deze dag is dat er op het VSO een lessencyclus “Veilig internet”is gestart. Op deze wijze wordt met en door de leerlingen gekomen tot een internetprotocol op het VSO. Deze cyclus wordt afgesloten met het diploma “Veilig Internet”. Deze lessencyclus wordt naast de gewone informatiekundelessen gegeven en loopt nog.

Internetregels van BAF 8 1. In de klas alleen op internet als volwassene erbij is. 2. Op internet niet schelden of grof taalgebruik. 3. Altijd vragen om toestemming … Zeker bij twijfel! 4. Op school geen gebruik van mailboxen of chatten. 5. MSN alleen om het te leren 6. NIETS downloaden!!! 7. School regelt firewall en virusprotector! 8. Privacy: geen persoonlijke gegevens geven, niet van jezelf, maar ook niet van een ander! (Naam – adres – mailadres – telefoonnummer – wachtwoord – bankpasnummer – mailadres vriendjes)

9. Heb je last; afbreken – Explorer uitzetten – computer uit! 10. sex: afbreken – verwijderen – vertellen aan volwassenen – rust bewaren! Heb je vragen, snap je iets niet, vraag het aan de meneer of juf in de klas. Dingen die fout gaan altijd even vertellen, zoeken we samen naar een oplossing.

17

Muziek onderwijs Floortje Michielsen, vakleerkracht muziek

Op 5 januari 2006 ben ik vol enthousiasme aan de slag gegaan op de Baf en het VSO. Op de basisafdeling ben ik met de kinderen vooral aan het zingen. Ik probeer zo veel mogelijk aan te sluiten bij het thema waar de groep op dat moment mee bezig is. Vooral bij Baf 1 t/m 4 zoek ik naast de liedjes naar zo veel mogelijk visueel en auditief lesmateriaal om de kinderen het thema echt te laten beleven. Ik neem voorwerpen en geluiden mee waar de kinderen zelf mee mogen experimenteren. Hebben we het over vakantie en het strand, heb ik een grote doos met écht strandzand en schelpen bij me, waar je hand- of voetafdrukken in kan maken en lekker in kan woelen met je vingers. Daarnaast gebruik ik ritme-instrumentjes bij de liedjes die de kinderen (om de beurt) allemaal mogen bespelen. Zo hebben we laatst met Baf 6 Afrikaans getrommeld. Ik stelde een vraag op de djembé en alle kinderen gaven antwoord op hun eigen djembé, een lekker georganiseerde herrie! Ook probeer ik bij elke les te bewegen op muziek. De kinderen bedenken vaak zelf bewegingen om de tekst uit te beelden en ik bied dansen aan die bij het thema passen. De toverdruppel is bij veel leerlingen én docenten favoriet. Met één druppel kan je je hele lijf wassen en de muziek spreekt zo tot de verbeelding dat je echt niet stil kan blijven staan. Als klap op de vuurpijl was er de zelfgemaakte musical ‘Holder de bolder, wat hoor ik op zolder?’ Alle klassen hebben hard gewerkt aan hun eigen lied, dans of speelstuk en het resultaat was dat ook verbluffend. Een musical waarbij álle leerlingen op het podium hebben gestaan en de zaal enthousiast mee zong.

Het VSO. Met de leerlingen van leerweg 3 heb ik ook veel gezongen waarbij ze zichzelf vaak begeleidde op ritme-instrumentjes. Voor leerlingen met een beperkte handfunctie heb ik ‘de muziekboom’ gemaakt. Een gemakkelijk verplaatsbare standaard met aan iedere telescooparm een ander instrument. Zo hoeft de leerling het zelf niet vast te houden en kan er toch op spelen. Op advies van een collega heb ik een aantal ‘alleshouders’ aangeschaft waardoor deze leerlingen heel gemakkelijk een drumstok of ritme-instrumentje met een steel vast kunnen houden. Hierdoor kunnen zij nu zelfstandig bijna alle instrumenten uit het muzieklokaal bespelen. Optreden doen deze leerlingen ook ontzettend graag. Elke week had één leerling een cd bij zich en mocht met microfoon

18

zingen en dansen voor de groep, we hebben er allemaal van genoten! Daarnaast hebben we een aantal lessen keyboard gespeeld. Ik maakte sterk vereenvoudigde grafische partijen van top-40-muziek en álle leerlingen konden zo meespelen met hun eigen popidool. De andere leerlingen van het VSO kunnen muziek kiezen in de keuzemodules. Een enthousiaste groep leerlingen komt naar het muzieklokaal en gaat vanzelf aan de slag. Een aantal heeft noten leren lezen, en brengt dit in de praktijk op het keyboard. Ze kiezen zelf een leuk nummer uit de top 40, we zoeken er het notenschrift bij en na een aantal weken ijverig oefenen nemen we het resultaat op. Drie leerlingen hebben al een half jaar met veel succes gitaarles gehad tijdens de modules en willen daar dit jaar absoluut mee verder gaan. Ook wordt er veel op de computer gewerkt. Met ‘E-jay’ kan je als een echte DJ je eigen dance-hit maken. Een zelfverzonnen verhaal weergeven in beeld en geluid kan met ‘PowerPoint’. Via de computer heb ik van de gitaristen, de leerlingen op keyboard en de leerlingen die op de computer hebben gewerkt opnames gemaakt en op een cd gezet. We zijn met zijn alle hartstikke trost op het resultaat! In de pauzes oefenen we met de Baf-band en de VSO-band. We zoeken samen een lied, verdelen de partijen en gaan repeteren. De Baf-band heeft tijdens het kamp al een optreden gegeven. Met de VSO-band gaan we dit jaar in een nieuwe samenstelling aan de slag, de KARavond is wat vroeg, maar jullie horen zeker nog van ons!

19

Ontwikkelingen VSO Jacqueline van Peer, intern begeleider leerlingen

Het afgelopen jaar zijn er weer de nodige ontwikkelingen geweest op de afdeling VSO. Één ervan wil ik eruit lichten. De leerlingen uit de praktijkstroom zijn dit jaar aan de slag gegaan met keuze- modules. Uit 4 verschillende modules konden de leerlingen 2 keuzes maken. Aan elke module werd 3 uur per week gewerkt. De keuzemogelijkheden waren: • Project, waarbij gewerkt werd met de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en biologie. In kleine groepjes werd samengewerkt om over een bepaald onderwerp meer te weten te komen en daarvan een presentatie te maken voor de grote groep. • Talen, waarbij een keuze mogelijk was tussen Frans en Engels. Op verschillende niveau’s, van vakantie-Frans/Engels tot de taal op TL-niveau werd les gegeven, met soms verrassende resultaten. • Koken en keuken, voor de leerlingen die buiten de gewone kooklessen nog wat extra’s wilden leren. Deze gezellige groep heeft wekelijks een gezamenlijke maaltijd bereid en die ook samen, aan keurig gedekte tafels, genuttigd. Bij veel mensen die langs kwamen liep het water in de mond. • Expressie, een combinatie van de vakken muziek, tekenen en handvaardigheid. Ook deze module was een groot succes, zoals regelmatig te zien was aan de mooie werkstukken in de aula. Er zijn zelfs een aantal leerlingen met gitaarles begonnen. Elke leerling heeft een “bewijs” van het geleerde in zijn of haar portfolio. Halverwege het jaar konden de leerlingen opnieuw hun keuze maken. Ze kregen hiervoor een advies van de module-docent. Veel leerlingen kozen voor dezelfde module, een enkeling wilde toch liever wat anders proberen. Al met al is het door leerlingen en docenten als een groot succes ervaren. Volgend schooljaar gaan we zeker verder met de keuzemodules.

20

Leerlingenraad Atilla de Boer, leerling

Beste Medeleerlingen en Mnr. Rijpert, Naar aanleiding van mijn tijd in de leerlingenraad, schrijf ik deze brief om als afsluiting nog wat opmerkingen en ideëen te brengen. Ik zal het zo duidelijk en eerlijk mogelijk uit te leggen. Ik vind het alleerst een heel goed voorstel dat er een leerlingen vertegenwoordiging is gekomen (wat wel weer lang duurde voordat het gerealiseerd was) en dat de school zich inzet voor overleg met leerlingen en ze – als dit mogelijk is – taken te geven zoals een vertegenwoordiger bij de KAR-organisatie. Ik vond het een goed idee dat Mnr. Rijpert hier een deel van is, omdat hij zowel professioneel als sociaal is. Toch wil ik stellen dat – indien er vragen komen over belangrijke beslissingen – ons voorstel in de wind wordt genomen door de leraren vergaderingen en dat het vertrouwen van deze vergadreingen naar de leerlingenraad nog niet optimaal is. Ook wil ik (vooral naar Mnr. Rijpert) zeggen dat ik het jammer vind, dat als wij opdracht krijgen mensen aan te spreken, hier lacherig over wordt gedaan en we van het hoofd kunnen aflezen wat hij/zij denkt. Nogmaals bevestiging voor wat ik dus al noemde. Verder zou ik de leerlingenraad iets actiever willen zien. Het is leuk om te praten over rapporteringen en punten daaruit, maar is het niet veel belangrijker om te kijken naar meer zaken, zoals bijvoorbeeld netzo als in de KAR-commisie gebeurd, in de Lerarenvergadering niet alleen onze notaris te laten spreken voor ons, maar eventueel ook een leerling, voor zover dit misschien mogelijk is.

Ook wil ik zeggen dat ik het nogmaals een heel goed idee vind en dat ik zeker hoop dat dit voortgezet kan worden én dat de leerlingenraad nog verder integreert in het management van de school in zaken zoals bijv. schoolregelement, enquites, en vraagstellingen naar aanleiding van (nog niet genomen) beslissingen en/of gebeurtenissen. Wat ik nog graag zou willen zien is het volgende; tijdens mijn voorbereiding examen las ik een stuk over vertrouwenspersonen. Niet zomaar vertrouwenspersonen, maar leerlingen die de taak op zich namen voor een aantal klassen als praatbaken te dienen. Ik geloof dat leerlingen sneller naar leeftijdsgenoten lopen met hun verhalen/problemen, als dat ze dat meteen naar een leraar of psycholoog zullen doen. Als het eventueel nodig zou zijn, kan er door de vertrouwensleerling altijd een beroep gedaan worden op de schoolpsycholoog of intern begeleider. Misschien dat dit een goed idee is, om over na te denken of dit misschien een nieuw punt zou kunnen zijn. Ik denk dat dit een positieve uitwerking zou hebben. Ik hoop dat als ik zomaar eens binnenloop dat ik verandering zie of verbetering. Ik vond het in iedergeval fijn om in de leerlingenraad te zitten als had ik (stiekem) een hogere verwachting ervan, voordat ik eraan begon. Een groet en veel succes in het verdere verloop van de Leerlingenraad, Atilla de Boer

21

Stage lopen Meryam, stagiaire

Natuurlijk kan ik als stagebegeleider precies uit gaan leggen wat leerlingen doen tijdens de stage, maar misschien kunnen we beter een stagiëre van de Schalm zelf aan het woord laten. Dit schreef Meryam:

22

Mijn naam is Meryam en ik loop stage BSW schoonmaak op woensdag van 9 tot 12 dus 4 uur in de week. Ik werk samen met Ciska en Anita. Wij doen schoonmaken: kantoren, wc’s, gangen moppen, vuilniszakken verwisselen, papierbakken leeg maken. Dat is t wel een beetje. Nou zo ziet er mijn woensdagmorgen er uit. Ik kom binnen bij k pabel (onderdeel van BSW), dan kom ik Ciska tegen in de gang (want Anita en Ciska werken woensdag morgen van 8 tot 12 uur) dan sta ik even te praten en dan ga ik naar Antoine of Marjan om me te melden dat ik er ben. En dan ga ik weer naat Ciska of Anita vragen waar ik mee mag beginnen. Maar ik heb 1 geluk ik hoef nooit tot 9 uur te wachten. Ik weet wat ik moet doen en waar ik zijn in het begin liepen ze mee maar nou ook niet meer. En dan gaan wij meestal eerst wat drinken en bij praten. Nou om een uur of 10 over 9 gaan wij weer werken. Voor de pauzemaken Ciska en ik de kantoren schoon. Anita is dan boven. Kantoor doen. En dan gaan wij 10 over 10 naar de overkant (BSW gebouw). En dan hebben wij kwart over 10 tot half 11 pauze. Ik zit bijna altijd in pauze buiten met Marie-Louise te praten en natuurlijk ook te lachen want ik lachen daar zo veel met mensen van schoonmaakclub van 9 tot 12 uur lach ik. Soms is er iemand jarig en dan heb je geluk want ze cateren ook voor hun verjaardag. Nou om half 11 gaan wij met z’n drieën weer terug naar k pabel. En dan gaan wij de wc’s schoonmaken. En verder lachen.En tussen door even wat drinken en uitrusten en dan weer verder en dan zijn wij om kwart voor 12 klaar. En dan ga Anita en Ciska en ik zeggen dat ik naar de overkant ben en dan weg ben. En dan even praten hoe het is gegaan want mijn zien ze hele dag bijna niet. dan is t 5 minuten voor 12 dan gaan wij naar de overkant om me andere collagas te zeggen dat ik weg ben. En dan hebben hun pauze van 12 uur tot 1 uur. Maar Ciska en Anita gaan dan naar huis.

Interview met Ria Quax Gonnie van den Hoven, ambulant begeleider

Interview met Ria Quax, coördinator Ambulante Dienst. Dit schooljaar neemt Ria afscheid van De Schalm. Tijd voor een terugblik op de ontwikkeling van de groei van de Ambulante Begeleiding naar een (toekomstige) zelfstandige Dienst. Ria, de AB is de laatste jaren sterk gegroeid. Jij hebt al die jaren “gebouwd” aan de AB en de Dienst gebracht tot de vorm waarin ze nu is. Hoe ben je ooit gestart? Na een periode waarin ik allerlei projecten op de Schalm invulde, kwam er een vraag of ik 2 leerlingen die teruggingen naar het reguliere onderwijs wilde begeleiden. Deze leerlingen hadden cognitieve mogelijkheden. Ze konden verder in het regulier onderwijs. Het ging bij hen voornamelijk om de motorische beperkingen. Ik ben ongeveer in 1992 hiermee gestart. In 1993 heb ik samen met An van Vliet de basis gelegd voor de ambulante begeleiding vanuit de Schalm. We hebben samen observaties gemaakt en deze besproken. Voor mij was altijd het functioneren van het kind in de groep een zeer belangrijk uitgangspunt. De observatie bij de aanmelding voor ambulante begeleiding vind ik nog steeds erg waardevol. Hoe was in die tijd de ambulante begeleiding bij wet geregeld? De Commissie van Onderzoek bepaalde of een leerling in aanmerking kwam voor AB. Het observatieverslag was van belang bij het tot stand komen van het toekennen van AB. Een begeleiding duurde slechts 2 jaar en men kon een verlenging voor 1 jaar krijgen. Ouders en scholen kozen dan soms zelf om in een bepaald jaar de ondersteuning aan te vragen. Dat was niet altijd handig omdat het eerder inzetten van hulp een effect kon hebben op de totale ontwikkeling en dus uiteindelijk meer voordelen op zou leveren. Gelukkig is die regelgeving in 2003 soepeler geworden. Ook is er nu de mogelijkheid om in het MBO te begeleiden. Dat is een voordeel van de huidige wetgeving. Nadeel is echter de enorme bureaucratie. Bij het verkrijgen van een indicatie ligt de nadruk op de beperkingen van de leerling. Wij gaan vooral uit van de mogelijkheden

23

van het kind. Het is nu ook mogelijk om Preventieve Ambulante Begeleiding en Collegiale Consultatie te geven. In het begin waren scholen nog niet vertrouwd met de Ambulante Dienst. Hoe werd je ontvangen op de reguliere scholen? In het begin werden we als “dé specialisten” gezien. We konden ook veel informatie geven. Scholen hebben nu IB-ers en zorgstructuren. Men weet waar men de zorg moet halen. Dat is een positieve ontwikkeling. Stond men open voor Terugplaatsings Ambulante Begeleiding? De bekendheid met de problematiek was onvoldoende. Men wist niet hoe men de middelen moest in zetten. Scholen moesten ook creatief zijn om de leerling die zorg te bieden die het nodig had. Ik heb veel informatie ingewonnen op de scholen. Ik vind het ook erg belangrijk dat er begrip is voor de school en de leerkracht/docent. Het omgaan met een ernstig beperkte leerling vraagt ook veel van een leerkracht. Een AB-er moet zich ook in de leerkracht kunnen verplaatsen. Voor ouders is het belangrijk dat ze gehoord worden. Vooral in het eerste contact met de AB, de start van de trajectbegeleiding, is het begrip van de problematiek voor de ouders vaak een verademing. Ze kunnen de zorg delen. Het geeft hen meer rust. Welke faciliteiten had je tot je beschikking? Ergens in het begin was er een school die vroeg of de begeleiding na schooltijd kon plaatsvinden. Ook mocht je soms de school niet in voor de afgesproken tijd! De middelen voor de AB zijn bij de wetgeving van 2003 wel verminderd. Als AB-er moest je alles zelf uitwerken. Dat deed je toen nog op papier. Het is ondenkbaar dat we nu zonder computer moeten werken. In 1986 startte de eerste landelijke bijeenkomsten voor ambulante begeleiding. Er waren toen ongeveer 20 AB-ers. Nieuwe zaken werden met elkaar gedeeld. Ook het KPC had hier een rol in. Deze groep probeerde “het wiel” uit te vinden. We werden geschoold in o.a. gesprektechnieken. Na de landelijke bijeenkomsten ontstond later de regio’s en vandaar uit zijn weer werkgroepen ontstaan.

24

Je startte ooit met 2 leerlingen? Hoeveel zijn het er nu? Als we op dit moment (aug. 2007) de leerlingen tellen, komen we uit op 290. Dat zijn de leerlingen die een LG ( lichamelijk gehandicapten) indicatie hebben en een LZ (langdurig zieke) indicatie. Is er een moment geweest waarop de groei sterk toenam? Het aantal leerlingen is gestaag gegroeid. We kregen wel steeds meer bekendheid. Door de verandering in de wetgeving ( LGF) werd de indicatietermijn verlengd naar 3 jaar. Vroeger ging er na 2 jaar een grote groep leerlingen steeds uit de AB. Doordat we op steeds meer scholen komen, cursussen geven en zorgen voor pr, zoals een nieuwsbrief weet men ons ook te vinden. Ons werkgebied is ook regelmatig veranderd, daar hebben we op geanticipeerd. De AB-Dienst zal verder doorgroeien en er is al sprake van een zelfstandige dienst in de toekomst. Hoe zie jij de verder ontwikkeling? Het zou een groot voordeel zijn als er één loket was van ons REC 3, voor ouders en kind. Dat geeft veel meer duidelijkheid. Ook wordt onze positie in het netwerk met zorginstanties en onderwijs dan helderder. Het koppelen van kennis, expertise is van belang. Daarnaast moeten we ons men ook steeds afvragen wat onze “klanten “ willen. Marktonderzoek kan een bijdrage leveren aan het klantgericht werken, uiteraard binnen de wettelijke kaders. Wat is voor jou een goede ambulante begeleiding? Uitgaande van de mogelijkheden van alle partijen, het helder stellen wat de verwachtingen zijn, proberen dit waar te maken, doen wat je belooft, afspraken nakomen, evalueren én realistisch zijn. Je bent altijd gast op een school. Er wordt dus rekening gehouden met de zorgstructuur van scholen en het kind staat altijd centraal!

25

26

Culturele week Ineke Marijnissen, leerkracht VSO

Dit jaar had de culturele week van het VSO als thema ‘de Efteling’. Leerlingen kregen de keuze om zich bezig te houden met een stukje techniek, een heus eftelingspektakel, of (voor een selecte groep) zelfs stagelopen in de Efteling. De stagegroep ging met fiets, bus en trein al heel vroeg op pad. De eerste dag werden kleding aangemeten, werden de regels van de Efteling uitgelegd, en gingen we alvast een kijkje nemen bij de attracties om de kunst bij de collega’s af te kijken. De tweede dag werd iedereen opgehaald door de begeleiders en kon meteen aan de slag. De python, bobslee, fata morgana en de droomvlucht werden vakkundig door onze leerlingen bediend. Ook een aantal shops en restaurants kregen assistentie van onze leerlingen. Ondertussen was de tweede groep van de Schalm gearriveerd, die de techniek van o.a. de Vliegende Hollander (de nieuwste attractie) kwamen bekijken. Zij konden meteen uittesten hoe professioneel de stageploeg aan het werk was. In Breda zat men ook niet stil. Op het Radius werden onze leerlingen door leerlingen van de afdeling elektrotechniek vakkundig ingewijd in de technische geheimen van de Efteling. Ze moesten bedenken hoe de fakir de tulpen omhoog kon laten komen, berekenen hoeveel LED’s aangesloten konden worden op een batterij en tenslotte in etappes een werkstuk maken. Op de Schalm zelf was een ploeg onder leiding van regisseur Bert van Gerven een heus theaterstuk aan het instuderen, onder professionele begeleiding met decor, grime, kleding en geluid bezig en werd een echte ‘making off’ gemaakt. Ook aan de inwendige mens werd gedacht: de catering draaide op volle toeren en zorgde ’s middags voor een geweldig buffet. Op woensdag konden we bij podium Bloos genieten van het resultaat van de film, geluids- en theaterploeg, met nog een spetterende disco na waar iedereen onder leiding van juf Sandra kon laten zien wat er bij de jumples geleerd was. Op donderdag gingen we met z’n allen naar de Efteling, waarbij we wedstrijdjes deden wie het natst werd in de Piranha, het vaakst in het schip durfde en op een paar lekke rolstoelbanden na had de EHBO ploeg gelukkig niets te doen! Om 18.00 u werden alle leerlingen opgehaald en konden we terugzien op een warme en zeer geslaagde culturele week.

27

Ervaring middelbare school Pim Boom, oud leerling

Er werd mij gevraagd een stuk te schrijven over mijn ervaringen op een reguliere middelbare school, omdat ik dit jaar met succes mijn VWO heb afgesloten. In Baf 7, nu ruim 6 jaar geleden, ben ik gaan kijken wat de mogelijkheden waren om naar het regulier middelbaar onderwijs te gaan. Het niveau dat het VSO bood sloot niet aan bij mijn capaciteiten. Dit bleek uit de Cito-toets die dat jaar werd afgenomen. Ik kwam al snel terecht bij Prisma Graaf Engelbrecht, omdat dit dicht bij mijn huis is. Hier waren wel twijfels of ze het zouden aandurven evenals vanuit De Schalm. De directeur van Prisma Graaf Engelbrecht zag veel moeilijkheden en twijfelde om mij toe te laten. Uiteindelijk heeft de brugklascoördinator hem toch kunnen overtuigen en ben ik dankzij hem toch toegelaten. Vanuit De Schalm was met name twijfel over het brugklasniveau. Zij wilde mij liever een niveau lager, de mavo/havo brugklas, laten beginnen vanwege het vermoeidheidsaspect. Ik, mijn ouders en mijn fysiotherapeut vonden echter dat je niet te voorzichtig moet zijn en gewoon het hoogste moet nastreven. Terug kan altijd nog. Uiteindelijk hebben we ze toch kunnen overtuigen om naar de havo/vwo brugklas te gaan. Hier heb ik nooit spijt van gehad! Eigenlijk ging alles prima in de eerste 2 jaar. Ik kon goed de aansluiting vinden met de “gewone” kinderen en hun hulp ging praktisch vanzelf. Ik kreeg echter aan het begin van VWO 3 de Ziekte van Pfeiffer. Ik was erg vermoeid en kreeg ook een terugslag qua spierkracht. Hierdoor heb ik dan ook meer dan een half jaar van school gemist. Dankzij de docenten, die veel vertrouwen in mij hadden, kon ik toch doorstromen naar VWO 4. Van dit jaar heb ik veel geleerd. Met name hoe ik mijn energie het beste kon verdelen over hoofd en bijzaken. Alleen opdrachten die echt nuttig waren maakte ik nog. De rest liet ik voor wat het was. Het bleek voor mij een goede manier van werken en de 4e en 5e klas ging dan ook prima. Aan het begin van VWO 6 stond er een reis naar Praag op het programma voor de hele klas. In de 5e klas waren we al vroeg begonnen met het kijken of ik ook mee zou kunnen. Met name financiën speelden een rol. Belangrijk hierbij was ook de aangepaste bus en de accommodatie. Gelukkig was het de bedoeling om naar een hotel te gaan. Wanneer men naar bijvoorbeeld een camping was gegaan had het voor mij niet mogelijk geweest om mee te gaan. Er ging een begeleider mee van NSWAC Sterrenkroos voor de verzorging. Het is dus uiteindelijk gelukt

28

om mee te gaan. Een erg leuke ervaring die ik niet had willen missen! Als ik terugkijk op mijn middelbare schooltijd ervaar ik dat als een geweldige tijd. De overstap van De Schalm naar het regulier onderwijs was voor mij goed te doen. Mede door de ambulante begeleiding van Pierre Adriaensen die samen met mij de problemen in kaart bracht en zocht naar geschikte oplossingen. Met name in de tijd dat ik de Ziekte van Pfeiffer had was dit van grote waarde. Dat het mij uiteindelijk is gelukt om mijn VWO diploma te halen onderstreept nog maar eens dat je niet te voorzichtig moet zijn met het inschatten van je kansen. Het is echter wel zo dat ik het zonder een flexibel thuisfront nooit had gered. Veel roosterwijzigingen en andere onverwachte factoren maken het dat je moet improviseren. Gelukkig had ik altijd mijn moeder achter de hand als het weer eens misliep met de gezinszorg of de taxi. Nu ga ik me focussen op een nieuw “avontuur” op de Universiteit van Tilburg, waar ik Recht en Management ga studeren. Dan hoop ik over een jaar of 5 weer een positief stuk te kunnen schrijven in dit verslag!

29

Verzuim personeel SO De Schalm Overzichten dienstverband en geslacht Dienstverband

Verzuim meldingen

Dagdienst

138

man

29

vrouw

109

Opgegeven periode:

1-8-2007 tot 31-7-2008 Verzuim percentage:

5,51 %

Werknemers:

99

Meldingsfrequentie:

1

Totaal verzuimdagen:

1421 dagen

Gemiddelde verzuimduur: 10 dagen

Totaal verzuimgevallen:

134 gevallen

Vangnet meldingen: 3

Verdeling duur van het verzuim Periode

Procent

Verzuimdagen

Beëindigde verzuimgevallen

t/m 5 dagen

20 %

266

106

6 t/m 30 dagen

13 %

173

16

31 t/m 261 dagen

67 %

880

10

Meer dan 261 dagen

0%

0

De Schalm AB Conclusie is in ieder geval dat het verzuimpercentage fors gedaald is, vooral dankzij het geringere aantal langdurig zieken.

Werknemers: 17

Verzuimdagen: 57

Verzuimgevallen: 17

Verzuim percentage: 1%

Meldingsfrequentie: 1

Verzuimduur: 3

Werknemers: 25

Verzuimdagen: 381

Verzuimgevallen: 37

Verzuim percentage: 6%

Meldingsfrequentie: 1

Verzuimduur: 8

De Schalm klas. Ass.

De Schalm Onderwijs Ondersteunend Personeel Werknemers: 16

Verzuimdagen: 205

Verzuimgevallen: 49

Verzuim percentage: 5 %

Meldingsfrequentie: 2

Verzuimduur: 16

de Schalm Onderwijzend Personeel

30

Werknemers: 39

Verzuimdagen: 775

Verzuimgevallen: 49

Verzuim percentage: 8 %

Meldingsfrequentie: 1

Verzuimduur: 16

Exploitatie 2006

Begroting 2006

Rekening 2006

Begroting 2007

% begroot

Prognose 07 Reken kundig

Baten Rijksbijdragen

-3.869.518 -4.420.123 -4.387.803

70%

-4.579.598

20%

-55.160

-3.869.518 -4.457.651

68%

-4.634.758

3.467.728

67%

3.820.643

0

Overige baten Totale baten

-37.528

-181.005

Lasten Personeel

4.021.134 3.799.294

Huisvesting

96.275

107.106

114.600

53%

90.680

Afschrijvingen

43.881

42.222

50.179

67%

50.179

Onderwijsgebonden organisatiekosten

61.476

86.886

81.050

73%

88.628

Organisatiekosten algemeen

34.589

63.511

83.350

49%

61.147

Dotaties voorzieningen

62.505

62.505

5.237

67%

5.237

3.766.454

4.383.363

4.133.710

66%

4.116.514

Doorbelasting gemeenschappelijke lasten

0

0

230.638

67%

230.638

Afdracht bestuur en management

0

0

200.633

67%

200.633

Compensatie GPL

0

0

0

3.766.454

4.383.363

4.564.981

66%

4.547.784

-103.064

-74.288

-3.828

1515%

-86.974

Financiele baten en lasten

0

191

150

Buitengewone baten & lasten

0 -357

Doorbelasting en afdrachten

Totaal lasten Resultaat onderwijs

Resultaat Resultaat als % van de baten

0

4%

0

10 0

-103.064

-74.454

-3.678

1576%

-86.963

Winst

Winst

Winst

Winst

2,7%

1,7%

0,1%

1,9%

31

Enquête oud-leerlingen VSO-afdeling De Schalm Uitstroom: zomer 2006 Enquêtedatum: voorjaar 2007

Dit is de tweede editie van een enquête van VSO-leerlingen ongeveer een jaar na uitstroom.

De lijst bevatte aanvankelijk 20 leerlingen. 2 leerlingen zijn overleden. Er zijn derhalve 18 oud-leerlingen aangeschreven. De verdeling per leerweg was als volgt: • 5 lijsten gingen naar oud-leerlingen van leerweg 1, alle 5 kwamen retour • 12 Lijsten naar oud-leerlingen van leerweg 2, 9 daarvan kwamen retour • Leerweg 3 had geen uitstromers In totaal kwamen 14 formulieren retour.

Antwoorden van 5 oud-leerlingen leerweg 1:

1 Huidige dagbesteding: • 4 leerlingen volgen dagonderwijs: 1 op havo mytylschool, 3 leerlingen volgen MBO (in Breda, Bergen op Zoom en Dordrecht) • 1 leerling is thuis en helpt in de ambulante handel van zijn vader 2 Huidige woonsituatie • alle 5 wonen thuis

3 Vervoerssituatie grotere afstanden: • 4 maken gebruik van de deeltaxi • 1 ook van een aangepaste auto • 1 heeft een rijbewijs maar geen auto (mag slechts 750 km per jaar tegen vergoeding reizen)

4 Lidmaatschap vereniging of sprotclub: • 4 geven aan geen lid te zijn van een vereniging of sportclub • 1 is lid van lg-hockey en tevens koorlid 5 Op de juiste plaats terecht gekomen: • 5 geven aan dat de uitstroom paste bij de mogelijkheden Toevoeging bij 1: • Dankzij mijn eigen doorzettingskracht volg ik nu regulier onderwijs, anders had ik nog steeds op het speciaal onderwijs gezeten. Ik voelde me hierbij in het begin niet gesteund.

6 Voldoende voorbereid op periode na de Schalm: • 2 zeggen ja • 2 zeggen nee • 1 zegt ja / nee Toevoeging: • Op het speciaal onderwijs heb je altijd hulp en op het regulier onderwijs ben je meer op jezelf aangewezen. • Ik ben niet voldoende voorbereid wat betreft zelfstandig oplossen en tijdig melden van eventuele problemen. • Niet op je vervolgstudie. Er kan beter gelet worden op wat een leerling te wachten staat etc.

7 Iets gemist in je Schalmtijd: • 3 zeggen: nee • 2 zeggen ja

Toevoeging: • Vrijheid, contact met leeftijdgenoten zonder beperkingen en het niet kunnen creëren van mijn eigen kansen. • Vrijheid, op De schalm wordt veel te veel op je gelet, je krijgt soms te weinig zelfstandigheid, zeker als theorie-leerling moet De Schalm de leerlingen wat losser laten.

8 Totaal schoolcijfer voor de Schalm: • 8, 7 1/2 , 7, 8, 8.

Antwoorden van 9 oud-leerlingen leerweg 2: 1 Huidige dagbesteding: • 4 leerlingen volgen onderwijs: 1 bij een brancheopleiding fastfood, 1 praktijkonderwijs bij Sensis, 1 MBO niveau 2 (secretarieel), 1 MBO niveau 1

• 2 oud-leerlingen werken: 1 fulltime in tuinonderhoud kasteel, 1 vrijwilligerswerk tuinbedrijf • 3 oud-leerlingen bezoeken activiteitencentrum: 1 van de 3 zelfs 2 verschillende AC’s. Toevoeging: • De Pasvorm is een goede een leerzame school qua praktijk- en theorielessen.

2 Huidige woonsituatie • 6 wonen thuis • 1 woont thuis en combineert dat met een logeerhuis • 1 woont in het weekend thuis, door de week op een 24 uurs voorziening (internaat) • 1 woont in woonvorm met 24 uurs voorziening en is 2 x per week thuis 3 Vervoerssituatie grotere afstanden: • 4 gebruiken de deeltaxi, een combineert dat met aangepaste auto ouders, een ander

met vervoer van AC • 1 reist per taxi • 1 met openbaar vervoer (OV) • 1 met OV in combinatie met fiets / brommer • 1 met de fiets • 1 met scooter en zodra hij 18 jaar is rijbewijs (nu al een voorlopig Belgisch rijbewijs)

4 Lidmaatschap vereniging of sprotclub: • 4 geven aan geen lid te zijn van vereniging of sprotclub maar 1 gaat wel naar sozen in 2 dorpen, 1 volgt yogales en privé pianoles, 1 zeilt ’s zomers • 5 zijn lid van een club: 2 x aangepast: lg-hockey, lg-scouting, 3 x regulier: 2 x voetbalclub,de laatste fitness en drumles Toevoeging • Ik ben dit jaar naar een reguliere voetbalver-eniging gegaan i.v.m. het NLCP team.

5 Op de juiste plaats terecht gekomen: • 2 vergeten deze vraag te beantwoorden • 6 vonden de uitstroom passend c 1 vond uitstroom niet passend Toevoegingen: • Charlotte heeft een hele leuke tijd gehad op De Schalm. I.v.m. haar handicap is het onderwijs in Grave voor haar beter (braille en mobiliteitstraining) / Was gelukkig in De Schalm

6 Voldoende voorbereid op periode na de Schalm: • 1 vergeet de vraag te beantwoorden • 5 zeggen ja • 3 zeggen nee: 1 vanwege te weinig huiswerk leren maken (ADD), 1 geen toekomst, 1 geeft aan dat de overgang erg groot was, heimweegevoel was enorm

7 Iets gemist in je Schalmtijd: • 2 vergeten deze vraag te beantwoorden • 6 zeggen nee (1 maakt grapje en miste “een lief”) • 1 zegt ja: te weinig begeleiding voor ADD / NLD 8 Totaal schoolcijfer voor de Schalm: • 1 oud-leerling vergeet te antwoorden • 81/2 , 7, 8, 10, 9, 7, 8, 81/2. Toevoegingen: • Meer activiteiten, zeker voor rolstoelers. • Ik deed mee aan een pilotproject voor zelfstandig wonen en heb daar veel van geleerd.

De Schalm is een school voor kinderen en jongeren met een lichamelijke of meervoudige beperking. Op het VSO studeren ook langdurig zieke kinderen. Door de nadruk te leggen op ieders mogelijkheden en kwaliteiten, willen we een juiste ontwikkelingskans creëren voor alle leerlingen. Door ze zelf medeverantwoordelijk te maken voor hun eigen leerproces willen we ze opvoeden tot evenwichtige mensen die hun toekomst in eigen hand durven nemen.

Mytylschool De Schalm Mytylschool De Schalm Brabantlaan 3 4817 JW Breda 076-5223222 [email protected] Redactie: Eric Gladdines Vormgevenig: Helma van Bergeijk