Op weg naar veilige en cliëntgerichte verpleeghuiszorg
Anders denken en doen
Vernieuwing in de verpleeghuiszorg
verlegt de focus van zorgprofessionals
De impact van de oproep van staatssecretaris Martin van Rijn om extra ruimte te geven aan vernieuwing in de verpleeghuiszorg is groot. Veel zorgaanbieders zijn druk bezig met het leveren van goede zorg en stellen meer en meer de cliënt en zijn ervaring centraal. Deze verschuiving verlegt de focus in de beroepshouding van zorgprofessionals. Uitgerekend in de relatie met de cliënt en mantelzorger en in zijn oprechte aandacht voor de waardigheid van de cliënt, laat de beroepskracht haar of zijn deskundigheid zien.
Deze aandacht voor cliëntgerichte zorg veroorzaakt een fundamentele heroriëntatie in de verpleeghuiszorg op velerlei vlakken: visie, strategie, organisatieinrichting en de rol en kwaliteiten van de medewerkers. Om van toegevoegde waarde te zijn én blijven voor zorgaanbieders, ontwikkelt GrowWork haar aanbod ook continu. Annemarie Koopman, Directeur Zorg, laat u kennismaken met de kijk van GrowWork op goede verpleeghuiszorg en hoe GrowWork u kan helpen met het realiseren daarvan.
‘Het gaat over het echt zien van de mens
met zijn behoe!en en wensen’ Annemarie Koopman
directeur Zorg GrowWork
Welke ontwikkelingen zie je op dit moment in de langdurige zorg? ‘De belangrijkste ontwikkeling is de aandacht voor cliëntgerichte zorg waarbij de zorgprofessional zich verdiept in de belevingswereld van de cliënt. Tegelijkertijd moet de basis van de zorg wel op orde zijn, het professionele handelen op peil. Je zou kunnen zeggen dat er sprake is van twee assen. De as van ‘veilige zorg’, waarbij het professionele handelen centraal staat, zoals medicatieveiligheid en valpreventie. Veel zorgme-
‘De zorgmedewerker staat stil bij de vraag: wie is deze persoon, wat wil hij in deze laatste levensfase?’
dewerkers hebben daar hun handen al vol aan. De andere as, ‘cliëntgerichte zorg’, krijgt nu dus veel meer aandacht. De zorgmedewerker staat stil bij de vraag: wie is deze persoon, wat wil hij in deze laatste levensfase?’
deze specifieke cliënt. Om een voorbeeld te noemen: op een snikhete dag denk ik in de eerste plaats aan veilige zorg,
Hoe zou je goede zorg willen omschrijven?
je weet nu eenmaal dat ouderen snel uitdrogen, en er zullen
‘Het gaat om een enorme cultuurverandering. Het gaat over
maatregelen moeten worden genomen om dit te voorkomen.
het echt zien van de mens met zijn behoe!en en wensen,
Vanuit cliëntgerichte zorg geredeneerd zouden zorgmede-
het invoeren van kleinschaligheid, het oppakken van thema’s
werkers – bewust! – af kunnen wijken van een bestaand
die te maken hebben met ouder worden, en daarmee samen-
patroon: de cliënt wil graag in haar nachthemd blijven rond-
hangend wellicht een ander soort activiteiten. Tegelijkertijd
lopen omdat dat koeler is. Wat doe je als zorgmedewerker als
speelt er natuurlijk ook die andere as van veilige zorg, en is
er dan familie langskomt en ze schande spreken omdat moeder
het de vraag waar die twee lijnen elkaar ontmoeten. Juist daar
nog steeds haar nachtjapon aanhee!? Zorgmedewerkers
is dialoog voor en over nodig tussen de cliënt en zijn mantel-
moeten veel meer het gesprek aangaan met de familie en
zorgers en zorgmedewerkers. Om in gezamenlijkheid te
verwachtingen bij alle partijen managen vanuit de wens
kunnen bepalen wat als ‘goede zorg’ wordt ervaren door
van de cliënt.
Je spreekt van een enorme cultuurverandering.
leveren of gekwalificeerde verpleegkundigen werven,
Hoe krijgt die gestalte?
opleiden en inze"en die uiteindelijk in dienst treden bij de
‘De meeste cultuurveranderingen slagen niet omdat het
zorgaanbieders. Maar ook vragen als: ’Hoe richt je veilige
dagelijks handelen op de werkvloer niet wordt beïnvloed.
en cliëntgerichte zorg in bij zelfsturende teams, en welke
Echt veranderen is meer dan een mooie visie of een eenmalige
ondersteuning is nodig vanuit het management en de staf,
actie. Dat raakt niet aan de kern. Naast processen en systemen
dit alles met een krimpend budget?’ En: ‘Hoe kun je de prikkel
moet je juist het primaire proces aanpakken. Dat is wat wij
tot gedragsverandering om veilige en cliëntgerichte zorg te
doen: mensen meenemen, en het beïnvloeden, realiseren en
realiseren, continu inbouwen?’ Ons advies kan dan gaan
borgen van dagelijks werkgedrag. Om nieuw gedrag te laten
over de positionering van de rol van verpleegkundigen,
beklijven, dient het voortdurend gestimuleerd en gemotiveerd
het faciliteren van hun rolontwikkeling of scholing, en
te worden. Daarom ben ik een groot voorstander van het
training rond cliëntgericht werken. Wij zien dat de reguliere
inze"en van hoger opgeleide zorg professionals, namelijk
HBO-V opleidingen nog te weinig de competenties van
verpleegkundigen van niveau 4 of 5, die de (zelfsturende)
verpleegkundigen helpen ontwikkelen als het gaat om
teams stimuleren en coachen op het realiseren van ‘goede
coachen van medewerkers om verandering en verbetering
zorg’ in de dagelijkse praktijk. Zij richten zich sterk op leren
op de werkvloer teweeg te brengen. We zien ook dat deze
en innoveren. Deze verpleegkundigen borgen het benodigde
verpleegkundigen met een rolontwikkelingsprogramma
veranderingsproces in de dagelijkse praktijk, omdat de
deze specifieke competenties snel oppakken. Daarmee wordt
aandacht van het management zich na verloop van tijd altijd
niet alleen goede zorg in de praktijk vormgegeven en geborgd,
weer op andere zaken richt.’
maar is het voor verpleegkundigen ook een stuk aantrekkelijker om in verpleeghuizen te komen werken. Met andere
Met welke vragen kloppen zorgaanbieders aan?
woorden: als een zorgaanbieder zijn doelen hee! gesteld,
‘Zorgorganisaties in de ouderenzorg hebben een aantal serieuze
hebben wij de professionals om de verandering volgens de
uitdagingen, zoals: ‘Hebben wij voldoende – en goed opgeleide –
nieuwste inzichten en concepten te realiseren. Beïnvloeden,
zorgmedewerkers om veilige en cliëntgerichte zorg te bieden?’
voordoen, meedoen en geborgd achterlaten.’
Wij kunnen dan bijvoorbeeld tijdelijke verpleegkundigen
‘Als een zorgaanbieder zijn doelen heeft gesteld, hebben wij de professionals om de verandering volgens de nieuwste inzichten en concepten te realiseren’
‘We zijn met vlag en wimpel geslaagd’
‘Focus op kwaliteit
en veiligheid’ ‘Op een aantal locaties van onze twintig verpleegen verzorgingstehuizen nam de zorgzwaarte flink
‘Een inspectiebezoek in 2013 leerde ons dat er
toe, maar onze medewerkers waren hier nog
verbeterpunten waren op het gebied van
niet voor toegerust. GrowWork had uitgesproken
kwaliteit en veiligheid van zorg en methodisch
ideeën over hoe we dit konden veranderen. Vorig
werken. Met de komst van twee kwaliteits-
jaar zijn we gestart met de inzet van kwaliteits-
coaches van GrowWork hebben we breed ingezet
verpleegkundigen. Er zijn met de teams concrete
op scholing en cultuurverandering.
verbeterplannen opgezet en via scholing en
Ik zie nu een groot verschil: inmiddels is de
coaching-on-the-job uitgevoerd. Echt maatwerk.
hele organisatie veranderd. De kwaliteits-
We zien nu duidelijke verbeteringen: onze mede-
coaches hebben hier enorm aan bijgedragen.
werkers zijn flink gegroeid, de teams focussen nu
Het laatste inspectiebezoek was in april 2015.
veel meer op kwaliteit en veiligheid van zorg.
We zijn met vlag en wimpel geslaagd!’
We zijn dus heel goed op weg.’
Irene Dekker, clustermanager
Andrea Jaszmann, directeur Wonen, Zorg
Woonzorggroep Samen
& Behandeling Pieter van Foreest
U kunt gebruik maken van de volgende diensten van GrowWork
Mede door de invoering van zelforganiserende teams, is het management steeds meer op afstand van het primaire proces komen te staan. Hoe realiseert u met deze afstand tot de werkvloer de gewenste veranderingen in het dagelijkse handelen, zeker als uw medewerkers nog niet over het vereiste opleidingsniveau beschikken om dit waar te kunnen maken? U kunt gebruik maken van de volgende diensten van GrowWork:
1
Inzet van verpleegkundigen
Deze zorgprofessionals helpen uw organisatie om de gewenste vernieuwing op de werkvloer blijvend te realiseren. Denkt u aan: ■
Inzet van ervaren verpleegkundigen (niveau 4 en 5): voor de continuïteit van uw zorgverlening tijdens vakantie, ziektevervanging of zwangerschapsverlof kunt u gebruik maken van onze pool van ervaren verpleegkundigen. Ook kunt u hierbij denken aan de inzet van kwaliteitsverpleegkundigen op niveau 4 en 5 om uw organisatie bij te staan tijdens het oplossen van een urgente (IGZ) kwaliteitssituatie.
■
Werving en inzet verpleegkundigen: met ons unieke Talentprogramma verzorgen wij de werving, selectie en ontwikkeling van verpleegkundigen niveau 4 en 5. Tijdens dit programma is er veel aandacht voor het coachen van medewerkers en het realiseren van verbeteringen op de werkvloer waardoor deze kernprofessionals hun collega’s kunnen meenemen in de ontwikkeling naar veilige en cliëntgerichte zorg. Na afloop treden deze hoogopgeleide verpleegkundigen in dienst bij uw organisatie.
2
Advies en ondersteuning
3
Opleiding en training
GrowWork ondersteunt de organisatiebrede implemen-
Professionele ontwikkeling ontstaat door een combinatie
tatie van structurele kwaliteitsverbetering van veilige
van leren en werken. Daarom zijn al onze trainingen
en cliëntgerichte zorg. Dit kan gaan om:
praktijkgericht en interactief. Trainers van GrowWork hebben een brede ervaring als manager en/of
■
Advies bij het gewenste verander- en ontwikkelproces,
professional in de zorg. Desgewenst ontwikkelen wij
bijvoorbeeld bij het maken van zelfanalyses en ontwikkel-
opleidingsprogramma’s die integraal onderdeel uitmaken
plannen voor het versterken van de basis, de ervaren kwaliteit
van verandertrajecten in uw organisatie. Voorafgaand
van leven van cliënten en samenhangende zorg.
aan een training bespreken wij de ontwikkeling die u voor ogen heeft. De duur van de training (in dagen of
■
■
Advies over de positionering en inbedding van de rol
dagdelen) hangt af van uw doelstelling en de gekozen
van verpleegkundigen in uw organisatie.
werkvorm. Te denken valt aan:
Transitie- en projectmanagers om de gewenste kwaliteits-
■
verbetering te implementeren en te borgen in de praktijk. ■
Tijdelijke teamcoaches en/of teammanagers.
Rolontwikkelingsprogramma’s voor (kwaliteits)verpleegkundigen.
■
Open en incompany trainingen over Omaha System, omdenken, het versterken van de eigen regie van cliënten en hun naasten, en methodisch werken.
GrowWork is een dienstverlener met verstand van zorg. Wij helpen zorgprofessionals, zorgaanbieders, zorgverzekeraars en overheidsinstellingen om goede en betaalbare zorg te realiseren. Onze diensten bestaan uit detachering, opleiding en advies rond de thema’s wijkverpleging, verpleeghuiszorg en bedrijfsvoering. Kijk op growwork.nl voor meer informatie
Amsterdam Den Bosch Zwolle Den Haag
