Op weg naar een efficiënte zorgverlening
INHOUDSOPGAVE 1.
Inleiding
3
2.
Organisatie
4
2.1. AZRR / RHRR
4
2.2. AZRR / BIOS-groep
5
2.3. AZRR / stafbureau
5
2.4. Privacy
5
2.5. Nazorg
5
2.6. Klachten
5
Medewerkers
7
3.1. Verpleegkundige
7
3.2. Chauffeur
8
Financiën
9
3.
4.
1 INLEIDING Wie ooit te maken heeft gehad met een ambulance, heeft wellicht een heleboel vragen over de wereld achter de ambulancezorg en de medische hulpverlening. Welke organisatie is in de regio
5.
Verzorgingsgebied en locaties
10
Rotterdam-Rijnmond verantwoordelijk voor ambulancezorg? Hoe komt een ambulance zo snel ter plaatse? Wat gebeurt er als het alarmnummer 112 wordt gebeld? Naar welk ziekenhuis rijdt
6.
Missie en visie
11
een ambulance nadat de ambulancemedewerkers een patiënt hebben opgehaald? Hoe wordt ambulancezorg bekostigd?
7.
Productiecijfers
12 Al deze vragen komen in deze brochure aan bod. Daardoor krijgt u een compleet beeld van
8.
9.
2
Ambulancezorg
13
AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond, maar ook van het werk dat moet worden verzet voor en
8.1. Van ambulancevervoer naar ambulancezorg
13
op het moment dat hulp van een ambulance noodzakelijk is.
8.2. Alarmnummer 112
13
8.3. Meldkamer Ambulancezorg
14
Wij hopen dat u na het lezen van deze brochure een goede indruk hebt gekregen van de
8.4. Alarmering
15
ambulancezorg in de regio Rotterdam-Rijnmond.
8.5. Aanrijtijden
16
8.6. Helikopter
17
8.7. Mobiel Medisch Team
17
8.8. Ziekenhuis
18
Samenwerking
19
9.1. Brandweer en politie
19
9.2. GHOR
19
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
3
en de Meldkamer voor de brandweer en de ambulancezorg. Bij AZRR / RHRR werken ongeveer tweehonderd medewerkers.
2
2.2
AZRR / BIOS-groep
AZRR / BIOS-groep is ontstaan uit een fusie van twee particuliere ambulancediensten: Silo en Bornkamp. AZRR / BIOS-groep is onderdeel van BIOS Rijnmond Beheer BV dat totaal ongeveer zo’n 300 medewerkers in dienst heeft. Tot BIOS Rijnmond Beheer BV behoren onder meer: BIOS Zorgvervoer BV, Silo Taxibedrijf BV en Zorgvervoercentrale Nederland BV. De centrale verzorgt de coördinatie van het zittend-ziekenvervoer in geheel Nederland. Bij AZRR / BIOSgroep werken ongeveer honderd medewerkers.
2.3
AZRR / stafbureau
AZRR / RHRR en AZRR / BIOS-groep hebben gezamenlijk een aantal staffuncties ondergebracht in AZRR / stafbureau. Tot deze staffuncties behoren het medisch management, kwaliteit,
ORGANISATIE
opleidingen, informatievoorziening en beleid. Bij het stafbureau werken zeven medewerkers.
2.4
Privacy
In de regio Rotterdam-Rijnmond wordt de ambulancezorg uitgevoerd door AmbulanceZorg
AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond is gehouden aan een medische beroepscode en de Wet
Rotterdam-Rijnmond (AZRR). Deze organisatie bestaat uit een publiekrechtelijke ambulance-
Bescherming Persoonsgegevens. Dat betekent dat alle informatie die een patiënt aan de
dienst AZRR / RHRR en een privaatrechtelijke ambulancedienst AZRR / BIOS-groep. Deze twee
ambulancebemanning geeft, strikt vertrouwelijk is. Hierop zijn twee uitzonderingen. Ten eerste
organisaties worden ondersteund door een gezamenlijk stafbureau: AZRR / stafbureau. De beide
gebruikt AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond de gegevens voor onderzoek naar de mogelijk-
ambulancediensten stellen zich ten doel om naar de patiënt toe zoveel als mogelijk als één
heden om de patiëntenzorg te verbeteren. En ten tweede is AmbulanceZorg Rotterdam-
organisatie naar buiten te treden. AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond werkt voortdurend aan
Rijnmond in zeer uitzonderlijke gevallen verplicht om op last van justitie of politie patiënt-
de verbetering van ambulancezorg. De primaire patiëntenzorg wordt gewaarborgd door middel
gegevens te verstrekken.
van het werken op basis van landelijke protocollen. Deze protocollen komen voort uit landelijke en internationale behandelmethoden en ervaringen. Er worden dan ook steeds nieuwe
2.5
Nazorg
methoden en instrumenten ontwikkeld om de kwaliteit van deze zorg te verbeteren, zowel
Bij schokkende gebeurtenissen is veelal geen tijd om met betrokkenen of omstanders te praten
vakinhoudelijk als organisatorisch. Dit leidt tevens tot nieuwe procedures, werkinstructies en
over de gebeurtenissen. Vaak bestaat daar wel behoefte aan. AZRR kan bij de omstanders in-
werkwijzen. In 2002 heeft dat geresulteerd in certificering van de organisatie. Door integrale
formatie achterlaten en een telefoonnummer waarop de ambulancemedewerkers bereikbaar zijn.
kwaliteitszorg waarborgt de organisatie periodieke hercertificatie.
Op een rustig moment kan dan over de gebeurtenissen worden nagepraat en kunnen eventuele vragen worden beantwoord. Ook kan contact worden opgenomen met Slachtofferhulp Nederland.
2.1
4
AZRR / RHRR
AZRR / RHRR is ontstaan uit een samenvoeging van de ambulancediensten van de GGD
2.6
Rotterdam e.o., de GGD Nieuwe Waterweg Noord en de GGD Zuid-Hollandse Eilanden.
Binnen AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond is een klachtenregeling vastgesteld. In dit reglement is
Sinds de samenvoeging in 2003 maakt AZRR / RHRR deel uit van de Regionale
vastgelegd dat er een commissie is ingesteld die de ingekomen klachten behandelt. Deze commissie
Hulpverleningsdienst Rotterdam-Rijnmond (RHRR). Deze organisatie omvat tevens de
bestaat uit vijf leden, onder wie een onafhankelijke voorzitter. Klachten die onredelijk zijn of
Regionale Brandweer, de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR)
betrekking hebben op voorvallen die langer dan een jaar geleden hebben plaatsgevonden worden
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
Klachten
5
niet in behandeling genomen. Nadat een klacht schriftelijk is ingediend, vindt er in eerste instantie bemiddeling plaats. Mocht deze bemiddelingspoging niet slagen, dan buigt de klachtencommissie zich over de klacht. Uiterlijk twee maanden na ontvangst van de klacht doet de commissie uitspraak. Zij kan haar oordeel over de klacht aanvullen met aanbevelingen voor het treffen van maatregelen
3
naar aanleiding van de ingediende klacht. Op die manier kan herhaling worden voorkomen. Er wordt jaarlijks een verslag gemaakt van de ingediende en behandelde klachten.
MEDEWERKERS 3.1
Verpleegkundige
De ambulanceverpleegkundige is primair verantwoordelijk voor de zorg van de patiënt. De verpleegkundige heeft een aantal jaren ervaring opgedaan in een ziekenhuis op het gebied van onder meer spoedeisende hulp, anesthesie of intensive care. Daarna heeft de verpleegkundige een éénjarige gespecialiseerde opleiding gevolgd op het gebied van ambulancezorg. De ambulanceverpleegkundige wordt regelmatig getraind en bijgeschoold om in alle gevallen bekwaam te kunnen handelen. De ambulanceverpleegkundige mag volgens de wet een aantal medische handelingen verrichten die zijn voorbehouden aan een arts, zoals het inbrengen van een infuus of een beademingspijp, het toedienen van medicatie via het infuus en het toedienen van een elektrische schok als er sprake is van een hartstilstand.
6
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
7
4 FINANCIËN Anders dan bij politie en brandweer wordt de ambulancezorg niet bekostigd door de overheid uit de algemene middelen. Het zijn de zorgverzekeraars die jaarlijks een budget ter beschikking stellen, waarbij gewerkt wordt via vastgestelde tarieven. De ambulancediensten beschikken niet over een bovenmatig grote capaciteit aan personeel en materieel. Ambulancemedewerkers zijn voortdurend in touw. De inzet moet daarom zo efficiënt mogelijk worden gepland. De totale begroting van AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond bedraagt jaarlijks ongeveer 25 miljoen euro. 3.2
Chauffeur
De ambulancechauffeur heeft een gespecialiseerde chauffeursopleiding gevolgd, waaronder een voortgezette rijopleiding. Hij is verantwoordelijk voor het veilig vervoeren van de patiënt en is tevens de rechterhand van de ambulanceverpleegkundige. Bij een ongeval zorgt hij voor een veilige werksituatie, zodat de verpleegkundige zich volledig op de patiënt kan richten. Samen met de ambulanceverpleegkundige vormt de chauffeur een team dat uitstekend moet kunnen samenwerken in het belang van de patiënt.
8
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
9
5
6
VERZORGINGSGEBIED EN LOCATIES
MISSIE EN VISIE
Het verzorgingsgebied van AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond strekt zich uit over
De missie van AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond is om verantwoorde ambulancezorg te
22 gemeenten in de regio Rotterdam-Rijnmond. Deze gemeenten zijn Albrandswaard,
leveren in de regio Rotterdam-Rijnmond vanuit een doelmatige organisatie en in goede samen-
Barendrecht, Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs, Bernisse, Bleiswijk, Brielle, Capelle aan den
spraak met alle betrokken partijen, waarbij de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk
IJssel, Dirksland, Goedereede, Hellevoetsluis, Krimpen aan den IJssel, Maassluis, Middelharnis,
worden ingezet. In het verlengde van de missie is een aantal uitgangspunten geformuleerd:
Oostflakkee, Ridderkerk, Rotterdam, Rozenburg, Schiedam, Spijkenisse, Vlaardingen en Westvoorne. Om bij een spoedgeval binnen de voorgeschreven termijn van vijftien minuten op
•
De patiënt behoort op een zo doelmatig mogelijke manier verantwoorde zorg te krijgen.
de plaats van bestemming te kunnen zijn, beschikt AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond over
•
Elke patiënt heeft recht op een gelijke kwaliteit van gezondheidszorg: de kwaliteit van de
55 ambulances. Deze zijn verspreid over zestien standplaatsen in de regio Rotterdam-Rijnmond: één in Rotterdam-Centrum, twee in Rotterdam-Noord, twee in Rotterdam-Zuid en verder in
zorg mag in beginsel niet afhankelijk zijn van de plaats, aard en schaal van het incident. •
Maassluis, Schiedam, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, Hoogvliet, Ridderkerk, Spijkenisse, Brielle, Hellevoetsluis, Goedereede en Dirksland.
De beide ambulancediensten streven na om te komen tot een gezamenlijke uitvoeringsorganisatie en om als één organisatie naar buiten te treden.
•
De beide ambulancediensten werken samen op die onderdelen, waarvoor dat dienstig is voor beide organisaties.
•
De meldkamer ambulancezorg verleent diensten ten behoeve van de samenwerkende ambulancediensten.
•
De kwaliteit van de ambulancezorg wordt in belangrijke mate bepaald door de mate waarin en de wijze waarop ketenpartners (centralisten, ambulancepersoneel, huisartsen, mobiel medisch team, specialisten en ziekenhuizen) samenwerken. AmbulanceZorg RotterdamRijnmond vormt de spil in de beleidsformulering en –evaluatie van de ambulancezorg in
* Een grote afbeelding van het verzorgingsgebied kunt
ketenverband.
u vinden op de binnenkant van de omslag.
10
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
11
7
8
PRODUCTIECIJFERS
AMBULANCEZORG
Jaarlijks vervoert AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond in 63.000 gevallen daadwerkelijk een
8.1
patiënt. In circa 10.000 gevallen wordt een patiënt ter plaatse behandeld. De overige ritten
Bij veel mensen bestaat de indruk dat bij aankomst van een ambulance een patiënt in alle gevallen
hebben een zogenoemd 'voorwaardenscheppend' karakter en hebben te maken met het
zo snel mogelijk naar een ziekenhuis moet worden vervoerd. De ambulancediensten in Nederland
herbezetten van ambulanceposten of het stand-by staan bij incidenten of evenementen.
hebben zich echter de afgelopen jaren ontwikkeld van ambulancevervoer naar ambulancezorg. Dat
Van ambulancevervoer naar ambulancezorg
betekent bijvoorbeeld dat een patiënt op de plaats van het ongeval zoveel als mogelijk wordt gestaBij een kwart van het aantal vervoerde patiënten gaat het om slachtoffers van
biliseerd voordat hij naar het ziekenhuis wordt vervoerd. Ook bij andere gevallen begint de zorgver-
ongevallen. Verder gaat het om patiënten die ziek zijn en die moeten worden
lening zodra de ambulancemedewerkers zijn gearriveerd. Deze behandeling wordt op weg naar het
vervoerd tussen huis en ziekenhuis of van de ene naar de andere zorginstelling.
ziekenhuis voortgezet. Op deze manier kan in de medische hulpverlening belangrijke tijdwinst wor-
Soms worden patiënten ook naar andere delen van het land vervoerd.
den geboekt. Ambulancezorg is dus niet meer louter en alleen het vervoeren van patiënten naar en van het ziekenhuis. Soms blijkt het niet noodzakelijk een patiënt te vervoeren. In sommige gevallen neemt de ambulanceverpleegkundige contact op met de huisarts om te bepalen of het wel nodig is dat de patiënt naar het ziekenhuis wordt gebracht.
8.2
Alarmnummer 112
Als iemand in een acute, levensbedreigende situatie verkeert, dient het alarmnummer 112 te worden gebeld. Als de klachten minder ernstig zijn, moet men echter contact opnemen met de huisarts. Medewerkers van de 112-centrale vragen eerst of politie, brandweer dan wel een ambulance nodig is en waar de hulp precies nodig is. Bij gezondheidsproblemen wordt men direct doorverbonden met de Meldkamer Ambulancezorg. De centralist vraagt wat er precies aan de hand is en bepaalt of er een ambulance wordt gestuurd.
12
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
13
Ook kan de centralist instructie geven wat het beste kan worden gedaan totdat de ambulance arriveert. De centralist vraagt het telefoonnummer voor het geval de ambulancebemanning het adres niet meteen kan vinden. De centralist kan ook tot de conclusie komen dat andere medisch hulp op dat moment beter is.
Alarmnummer 112 112 is het landelijk alarmnummer voor politie, brandweer en ambulance bij spoedeisende situaties. Het nummer is gratis en kan met iedere telefoon worden gebeld. Het alarmnummer 112 moet bijvoorbeeld worden gebeld bij een ongeluk met gewonden of als er iemand dreigt te verdrinken. Bel 112 in ieder geval bij acute hartklachten: een snelle medische behandeling kan de kans op herstel aanzienlijk vergroten! 112 is niet bedoeld voor het bespreken van eenvoudige gezondheidsklachten, zoals griepklachten of een verstuikte enkel. Bel in dat geval de huisarts. Via 112 kan men geen
De centralisten op de alarmcentrale bepalen aan de hand van het gesprek de urgentie en of het
dokter of ziekenhuis bereiken. Natuurlijk kan men 112 ook bellen bij brand, inbraak, beroving of
noodzakelijk is om een ambulance te sturen. Zij hebben hiervoor een vaste procedure in de vorm
een beginnende vechtpartij. Onterecht gebruik van 112 kan tot gevolg hebben dat anderen langer
van een aantal vragen die aan de melder wordt gesteld. Hoe meer gerichte informatie de melder
op hulp moeten wachten dan nodig.
aan de centralist kan verstrekken, hoe beter dat het is. Soms ziet een situatie er ernstiger uit dan dat zij in werkelijkheid is, maar ook het omgekeerde kan voorkomen. De centralisten zijn getraind in
Als er geen sprake is van een acute situatie, moet een patiënt eerst contact (laten) opnemen met de
het inschatten van de ernst van bepaalde ziektebeelden of verwondingen. Op de MKA is altijd
huisarts, zijn vervanger of een huisartsenpost. De arts zal in overleg bepalen of ambulancezorg
minimaal één verpleegkundige aanwezig.
nodig is. Hij kan dan eventueel zelf om een ambulance vragen via de Meldkamer Ambulancezorg. Het is niet zo dat iedereen die met spoed om een ambulance vraagt, die ook automatisch krijgt 8.3
Meldkamer Ambulancezorg
toegewezen. Als iedere telefonische hulpvraag zou worden gehonoreerd met een ambulance, zouden
Mensen die de 112-centrale bellen worden voor de brandweer of de ambulancezorg doorverbonden
de wagens in veel gevallen ten onrechte uitrukken en zijn dan niet meer beschikbaar voor echt ernstige
met de Meldkamer Ambulancezorg (MKA). Dit is een onderdeel van het Regionaal Commando- en
gevallen. Jaarlijks wordt in ongeveer vijfentwintig tot dertig procent van de meldingen die via alarm-
Verbindingscentrum (RCVC) in Rotterdam. Onder het RCVC valt ook de Regionale Alarmcentrale van
nummer 112 binnenkomen geen ambulance gestuurd, omdat hiervoor geen noodzaak aanwezig is.
Brandweer Rotterdam. De MKA en de brandweeralarmcentrale bevinden zich in één ruimte en de centralisten van beide diensten werken zoveel mogelijk samen en ondersteunen elkaar indien nodig
8.4
bij de werkzaamheden. De alarmcentrale telt in totaal 35 personeelsleden. In de toekomst zal de
Nadat de MKA een melding heeft ontvangen, zoekt de centralist uit welke vrije ambulance het
meldkamer van de politie ook deel uitmaken van het verbindingscentrum, zodat ook de politie
dichtst bij de plaats van de melding is. De ambulancebemanning krijgt vervolgens via de telefoon of
vanuit de meldkamer kan worden ingezet.
de mobilofoon de relevante gegevens te horen over het adres, de aard van het letsel of het ziekte-
Alarmering
beeld en de toestand van de patiënt. De centralist kan de ambulance indien nodig ook aanwijzingen Afhankelijk van de melding zorgt de MKA voor de alarmering van de noodzakelijke ambulances.
geven over de aanrijroute.
Niet alleen via 112 komen daar meldingen binnen voor de oproep van ambulance, maar ook via directe telefoonlijnen. Het contact met de ambulances wordt onderhouden via radionetwerken
Als de ambulancemedewerkers de patiënt hebben gestabiliseerd en vervoersgereed hebben
waarbij verschillende frequentiekanalen ter beschikking staan. Op grond van de ontvangen be-
gemaakt, geven zij dit door aan de MKA. Als er sprake is van ernstig letsel of een levensbedreigend
richten zorgt de MKA voor de inzet van extra ambulances als er meer hulp nodig is. Ook zorgt de
ziektebeeld, kan de centralist eventueel een voorwaarschuwing geven aan het ziekenhuis. Bij ernstig
MKA voor de vastlegging van alle communicatie en informatie rond een melding.
gewonde ongevalspatiënten kan bijvoorbeeld een spoedoperatie nodig zijn. Het behandelend team in het ziekenhuis kan zich hier dan vast op voorbereiden.
14
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
15
8.5
Aanrijtijden
De ambulancestandplaatsen in de regio zijn zodanig gespreid dat op vrijwel iedere plaats in de regio binnen een aanvaardbare tijd medische hulp kan worden geboden. Men hanteert hiervoor normtijden, die afhankelijk zijn van de aard van de melding. Als de centralist van de Meldkamer Ambulancezorg bij een melding tot de conclusie komt dat er sprake is van een levensbedreigende situatie, komt de ambulance met spoed naar de patiënt toe. De ambulance streeft ernaar om binnen vijftien minuten bij de patiënt te zijn. Het gaat daarbij om een zogenoemde A1-rit. 8.6
Helikopter
Als de situatie niet levensbedreigend is, dan mag de aanrijtijd langer duren. Dit is bijvoorbeeld het
In de regio Rotterdam-Rijnmond kan bij ernstige ongevallen of rampen ook een helikopter worden
geval bij veel vormen van botbreuken. Er is dan sprake van een A2-rit. In dat geval maakt de ambu-
ingezet. Het traumateam dat met deze helikopter wordt vervoerd heeft tot taak de ambulance-
lance geen gebruik van zwaailicht en sirene en is de aanrijtijd afhankelijk van de verkeerssituatie en
medewerkers op de plaats van het ongeval te assisteren bij het stabiliseren van de patiënt. Daardoor
de plaats waar de patiënt zich bevindt. Als de situatie van de patiënt tijdens het wachten verslech-
kan de patiënt medisch gezien op de meest optimale manier worden vervoerd naar het ziekenhuis.
tert, kan men natuurlijk altijd nogmaals 112 bellen. Spoedritten gaan uiteraard altijd voor.
Het team bestaat uit een arts, een verpleegkundige en natuurlijk een helikopterpiloot.
Over B-ritten wordt gesproken als er sprake is van besteld vervoer. Deze ritten kunnen van tevoren
De traumahelikopter heeft geen vervoerstaak maar brengt specialistische zorg naar de plaats van
worden gepland omdat bekend is wanneer een patiënt moet worden vervoerd. Het gaat daarbij
het ongeval. Vervoer van patiënten gebeurt bij voorkeur per ambulance, omdat tijdens de rit naar
vaak om onderzoek of behandeling in een ziekenhuis waarbij de patiënt niet in staat is met eigen
het ziekenhuis vooral bij ernstig gewonde patiënten voortzetting van de zorg noodzakelijk is. In een
vervoer te reizen.
helikopter is dat niet ideaal. Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen, wanneer iedere seconde telt en alleen een spoedoperatie in een ziekenhuis de patiënt nog kan redden, wordt wel eens een patiënt
Uiteraard kunnen ambulances in bijzondere gevallen worden vrijgemaakt van een bestelde rit als
met de helikopter naar het ziekenhuis gevlogen. De helikopter dient zo kort mogelijk bezet te zijn.
zich een melding met een hogere prioriteit aandient en op dat moment geen ander voertuig
De traumahelikopter heeft een inzetgebied van circa vijftig kilometer rond de standplaats in
beschikbaar is. Een klein deel van het ambulancepotentieel in de regio wordt zo mogelijk vrijge-
Rotterdam. De helikopter vliegt dus ook in andere verzorgingsgebieden. Soms wordt een vlucht
houden voor spoedritten en ook is een deel van de capaciteit vrij te maken voor bijstand aan andere
afgebroken, omdat hulp van het traumateam niet meer nodig is. In veel gevallen echter heeft de
regio's in geval van rampen of grote ongevallen, waarbij veel gewonden moeten worden behan-
inzet van het team wel degelijk nut. De helikopter maakt gemiddeld twee tot drie vluchten per dag.
deld. In zo’n geval treedt het ambulancebijstandsplan van de desbetreffende regio in werking en
Indien het heli-team niet inzetbaar is, kan een Mobiel Medisch Team (MMT) over de weg naar de
kunnen afhankelijk van de behoefte uit heel Nederland ambulances worden opgeroepen.
plaats van het ongeval worden gebracht. Dit gebeurt ook in de nachtelijke uren, omdat de helikopter nog niet ’s nachts inzetbaar is.
De normtijden zijn maatgevend, maar worden helaas niet altijd gehaald. Door de toenemende verkeersdrukte, verkeersremmende maatregelen en wegafsluitingen en deels door de relatief beperkte
8.7
vrije capaciteit, komt het wel eens voor dat een ambulance later ter plaatse komt dan de norm
Als er sprake is van een zeer ernstige situatie bij de patiënt en vervoer op dat moment niet verant-
aangeeft. De aanrijtijden worden in de regio Rotterdam-Rijnmond nauwkeurig bijgehouden. Bij
woord is, kan de ambulancebemanning ook de hulp inroepen van een Mobiel Medisch Team. Dit team
elke melding wordt automatisch geregistreerd wanneer de melding binnenkomt, wanneer de
bestaat uit een chirurg, een anesthesist en een verpleegkundige. Ter plaatse kan het team ingrijpende
ambulance vertrekt en wanneer de ambulance bij de patiënt arriveert. Op deze manier kan
medische handelingen verrichten, bijvoorbeeld een spoedoperatie onder narcose. Een Mobiel Medisch
nauwlettend in de gaten worden gehouden of het aantal ambulances en het aantal standplaatsen
Team is vierentwintig uur per dag beschikbaar.
voldoende zijn om de gewenste aanrijtijden te kunnen behalen.
Ook kan eventueel gekozen worden voor de inzet van geschoolde vrijwilligers van een zogenoemd
Mobiel Medisch Team
Sigma-team (Snel Inzetbare Groep ter Medische Assistentie). Bij de behandeling van veel slachtoffers
16
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
17
kunnen ter plaatse tenten en behandelruimten worden opgezet door deze Sigma-teams. Zij zorgen daarbij voor het aanvullen van onder meer voorraden, infusen, zuurstof en verbandmaterialen.
8.8
Ziekenhuis
9
Naar welk ziekenhuis een patiënt door de ambulance wordt vervoerd, hangt van een aantal zaken af. Patiënten kunnen zelf hun voorkeur uitspreken voor een bepaald ziekenhuis, maar voor bepaalde gevallen is er een protocol dat aangeeft naar welk ziekenhuis een patiënt wordt vervoerd. Vrijwel alle ziekenhuizen hebben de beschikking over een afdeling Spoedeisende Eerste Hulp, waar een breed scala aan letsels kan worden behandeld.
Wanneer er echter sprake is van een ernstig trauma of hersenletsel, zal de patiënt worden vervoerd naar een zogenoemd traumacentrum. Dit is een ziekenhuis dat 24 uur per dag beschikt over voorzieningen voor zeer ernstig gewonde patiënten en in het bijzonder over een afdeling Neurochirurgie. In de regio Rotterdam-Rijnmond doet het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam dienst als traumacentrum. In totaal zijn in het verzorgingsgebied Rotterdam-Rijnmond dertien ziekenhuizen. Van deze ziekenhuizen beschikt de MKA over actuele gegevens over het aantal beschikbare
SAMENWERKING
bedden voor chirurgie en interne geneeskunde. Ook is er een overzicht van het aantal bedden voor specialistische zorg aan hartpatiënten in alle Rijnmondse ziekenhuizen.
9.1
Brandweer en politie
Soms vragen de ambulancemedewerkers assistentie van de politie of de brandweer. Politie kan bijAls een patiënt in het ziekenhuis is gearriveerd omdat hij snel medische zorg nodig heeft, wordt de
voorbeeld zorgen voor het handhaven van de openbare orde. Op die manier kunnen de verpleeg-
patiënt naar de spoedeisende hulp-afdeling gebracht. Daar is men al door de huisarts of de
kundige en de ambulancechauffeur zich volledig richten op de zorg voor de patiënt. De politie
ambulanceverpleegkundige op de hoogte gebracht van de komst van een patiënt. De ambulance-
roept op haar beurt de hulp in van ambulancebemanning bij twijfel over iemands gezondheids-
verpleegkundige vertelt de verpleegkundige of de arts wat er met de patiënt aan de hand is en
toestand. Soms wordt door de ambulancebemanning de hulp ingeroepen van de brandweer. Dat is
eventueel welke medicijnen de patiënt kreeg toegediend. Hierna zal het ziekenhuispersoneel de
bijvoorbeeld het geval als de patiënt zich op een bovenverdieping bevindt en om medische redenen
patiënt verder behandelen.
alleen horizontaal mag worden vervoerd. De brandweer kan een patiënt dan met een hoogwerker via een raam of een balkon veilig naar beneden halen. Het is ook mogelijk dat bij een verkeerson-
Is de situatie van de patiënt kritiek of zorgwekkend, dan kondigt de ambulanceverpleegkundige de
geluk de ambulanceverpleegkundige het niet verantwoord vindt om de patiënt uit de auto te halen.
komst al tijdens de rit aan. Hij kan bijvoorbeeld vragen of er bij aankomst in het ziekenhuis een
De brandweer kan in zo’n geval de auto demonteren waardoor de patiënt beter is te behandelen.
cardioloog, een chirurg of – in het geval van ernstig letsel – een zogenoemd traumateam klaar kan staan om de patiënt direct verder te behandelen. Een traumateam bestaat uit een chirurg, een
9.2
anesthesist, een neuroloog en enkele spoedeisende-hulpverpleegkundigen. Zij zijn in staat de
Bij een groot ongeluk of een ramp zal de Meldkamer Ambulancezorg (MKA) zorgen voor meer am-
patiënt bij binnenkomst in het ziekenhuis volledig te onderzoeken en adequaat te behandelen.
bulances. Op dat moment komt ook de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen
Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR)
(GHOR) in beeld. Bij een groot ongeval of een ramp moeten veel hulpverleners goed met elkaar kunnen samenwerken om slachtoffers te redden en te verzorgen. De GHOR zorgt ervoor dat iedereen binnen de geneeskundige sector goed is voorbereid en dat slachtoffers goed worden geholpen op het moment dat er echt een groot ongeluk gebeurt.
18
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
19
De GHOR Rotterdam-Rijnmond zorgt voor een optimale organisatie van de grootschalige geneeskundige hulpverlening in de regio. Naast een goede voorbereiding staat de GHOR dan ook 24 uur per dag paraat om de hulpverlening te coördineren, zodat bijvoorbeeld ambulances naar de juiste ziekenhuizen worden gestuurd. In de regio Rotterdam-Rijnmond is een bureau GHOR actief dat bestaat uit zo’n twintig medewerkers. Daarnaast zijn bijna 300 mensen 24 uur per dag oproepbaar om te helpen bij de hulpverlening als er daadwerkelijk iets gebeurt.
20
Op weg naar een efficiënte zorgverlening
