Op stoom Jaarverslag 2011
is onderdeel van
Bavo Europoort Prins Constantijnweg 48-54 3066 TA Rotterdam T 088 358 50 50 F 088 358 40 04 E
[email protected] I www.bavo-europoort.nl Statutaire vestigingsplaats Monsterseweg 93 2553 RJ Den Haag KvK nummer 27321703
Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Bavo Europoort Vormgeving, coördinatie en eindredactie: Bureau Communicatie E
[email protected] Bavo Europoort is onderdeel van Parnassia Bavo Groep Overname of kopiëren van (onderdelen) van deze uitgave is slechts toegestaan met toestemming van de directie.
2
Op stoom Jaarverslag 2011
1
Inhoudsopgave
Voorwoord
pag. 3
1
Uitgangspunten van de verslaggeving
4
2
Profiel van de organisatie
4
2.1 2.2 2.3 2.4
4 4 6 8
3
Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap
11
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
11 11 11 12 13
4
Beleid, inspanningen en prestaties
14
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9
14 15 18 19 26 29 30 31 31
Overzicht publicaties
Algemene identificatiegegevens Structuur van de onderneming Kerngegevens Samenwerkingsrelaties
Bestuur en directie Toezicht Bedrijfsvoering Medezeggenschap patiënten Medezeggenschap personeel
Meerjarenbeleid Algemeen beleid verslagjaar Algemeen kwaliteitsbeleid Kwaliteitsbeleid ten aanzien van de patiëntenzorg Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Samenleving en belanghebbenden Huisvesting ICT Financieel beleid
De Jaarrekening 2011 van Bavo Europoort BV is afzonderlijk beschikbaar
2
36
Voorwoord 2011 is het eerste verslagjaar van het nieuwe bedrijfsplan “met volle kracht vooruit” 2011-2013. Het centrale doel van het bedrijfsplan is: “eind 2013 behandelen wij de patiënt beter en tegen lagere kosten”. Dat doel willen we bereiken door modernisering van de zorg, intensief samenwerken (synergie) en de beschikbare middelen inzetten ten behoeve van de directe patiëntenzorg (reductie indirecte kosten). In het bedrijfsplan 2011-2013 hebben we daartoe een aantal concrete resultaten benoemd. In dit jaarverslag treft u een toelichting op de realisatie daarvan aan. Medio het verslagjaar werden de bezuinigingsplannen voor 2012 van de overheid concreet ingevuld. Op een aantal fronten heeft dit geleid tot aanscherping van de aanvankelijk geformuleerde resultaten om tot een sluitende begroting voor 2012 te komen. Veel aandacht is ook besteed aan hoe wij ervoor kunnen zorgen dat patiënten die zorg nodig hebben deze ook kunnen krijgen, ondanks de door de overheid opgelegde maatregel van het invoeren van de eigen bijdrage. Bavo Europoort heeft met in acht neming van bovenstaande ontwikkelingen dankzij de betrokken inzet van onze medewerkers, 2011 positief afgerond. Zowel zorginhoudelijk als financieel zijn grote stappen voorwaarts gezet en kunnen we met trots terugkijken op 2011. Aansluitend bij het bedrijfsplan “met volle kracht vooruit” kunnen we, in scheepvaarttermen die bij Rijnmond passen, constateren dat Bavo Europoort “op stoom” ligt.
Marianne van Duijn Bestuurder
3
1 Uitgangspunten van de verslaggeving
2. Profiel van de organisatie
De jaarverslaggeving 2011 van Bavo Europoort BV bestaat uit dit jaarverslag en de jaarrekening.
2.1 Algemene identificatiegegevens
Bavo Europoort BV is onderdeel van de Parnassia Bavo Groep. Deze heeft haar jaarverantwoording ingericht conform de voor zorginstellingen geldende wettelijke voorschriften van het Jaardocument Zorg. De voor BV’s geldende voorschriften van het Burgerlijk Wetboek zijn in acht genomen bij het opstellen van dit jaarverslag. Wat betreft de structuur volgen wij, aangezien Bavo Europoort BV een zorgorganisatie is, de indeling van het Jaardocument Zorg, die wettelijk is voorgeschreven voor het moederconcern, de Parnassia Bavo Groep. Dit Jaarverslag is, evenals de Jaarrekening 2011, als pdf-document te raadplegen op onze website: www.bavo-europoort.nl. Het Maatschappelijk Verslag en de geconsolideerde Jaarrekening van ons moederconcern, de Parnassia Bavo Groep, zijn beschikbaar op www.parnassiabavogroep.nl en op www.jaarverslagenzorg.nl.
Naam verslagleggende rechtspersoon: Bavo Europoort BV Statutaire vestigingsplaats: Adres Monsterseweg 93 Postcode 2553 RJ Plaats Den Haag Nummer Kamer van Koophandel 27321703
Correspondentieadres directie: Adres Prins Constantijnweg 48-54 Postcode 3066 TA Plaats Rotterdam Telefoon 088-358 53 40 E-mailadres
[email protected] Internetpagina
www.bavo-europoort.nl
2.2 Structuur van de onderneming Juridische structuur Het bestuur van de vennootschap werd tot 12 mei 2011 gevormd door de Stichting Parnassia Bavo Groep (bestuurder A) en een natuurlijk persoon (bestuurder B). Per 12 mei 2011 is deze situatie gewijzigd als gevolg van een structuurwijziging van de Parnassia Bavo Groep. Vanaf die datum wordt de rol van bestuurder A vervuld door Parnassia Bavo Groep BV, ontstaan door omzetting van Stichting Parnassia Bavo Groep.
4
De aandelen van de vennootschap worden voor 100% gehouden door de Parnassia Bavo Groep Zorgholding BV, waarvan tot 12 mei 2011 de Stichting Parnassia Bavo Groep, en vanaf die datum Parnassia Bavo Groep BV 100% aandeelhouder was. Aldus strekt het toezicht in de Parnassia Bavo Groep (tot genoemde datum door de Raad van Toezicht van de Stichting, en vanaf die datum door de Raad van Commissarissen van Parnassia Bavo Groep BV) zich uit tot Bavo Europoort BV. Bestuurder B is statutair eerstverantwoordelijke voor het functioneren van het van de vennootschap uitgaande zorgbedrijf Bavo Europoort. Organisatiestructuur Bavo Europoort is opgebouwd uit vijf zorglijnen en de ondersteunende diensten. De zorglijnen voor de doelgroep volwassenen zijn: Ambulante Behandeling en Begeleiding (ABB) Klinische Behandeling en Begeleiding (KBB) Neuropsychiatrie/Niet-aangeboren Hersenletsel De zorglijn voor de doelgroep Ouderen bestaat uit: Gerontopsychiatrie Cognitieve stoornissen De zorglijn Wonen biedt beschermd en begeleid wonen aan ten behoeve van de doelgroepen jongvolwassenen, volwassenen en ouderen. Alle zorglijnen worden duaal aangestuurd. Dit betekent dat aan de zorglijn leiding wordt gegeven door een manager Zorg en een manager Bedrijfsvoering. Een uitzondering daarop vormt de zorglijn Wonen, hieraan wordt leiding gegeven door een integraal manager.
In 2011 zijn de ondersteunende diensten gereorganiseerd. Begin 2011 vormden het Facilitair Bedrijf Rijnmond en het Stafbureau gezamenlijk het Service Centrum Rijnmond. Het Facilitair Bedrijf Rijnmond is eind 2011 opgegaan in het nieuw opgerichte Facilitair Bedrijf van de Parnassia Bavo Groep. Het Facilitair Bedrijf werkt nu Parnassia Bavo Groep-breed met een aantal facilitair managers die het contact met de zorgbedrijven in de regio onderhoudt. De receptionisten en locatiebeheerders die voorheen deel uit maakten van Facilitair Bedrijf Rijnmond zijn nu opgenomen in de formatie van de zorgbedrijven in de regio. Het Stafbureau is opgedeeld in meerdere clusters, zoals Finance & Control en Kwaliteit en Ondersteuning. De clusters staan in dienst van de zorg. Het Service Centrum Rijnmond is als gevolg van deze ontwikkelingen opgeheven. Toelatingen De WTZi-toelating voor de door Bavo Europoort BV verleende zorg werd tot 12 mei 2011 beheerd door de Stichting Parnassia Bavo Groep; vanaf die datum door Parnassia Bavo Groep BV. Door middel van een systematiek van ‘getrapte’ uitbestedingsovereenkomsten is gewaarborgd dat de beheerder van de toelating zijn verantwoordelijkheid voor de geleverde zorg kan nakomen. De beheerder van de toelating (de Stichting resp. Parnassia Bavo Groep BV) heeft een overeenkomst tot uitbesteding van zorg met de Parnassia Bavo Groep Zorgholding BV. De Parnassia Bavo Groep Zorgholding BV heeft op zijn beurt een overeenkomst tot uitbesteding van zorg met Bavo Europoort BV.
5
Medezeggenschapsstructuur Medezeggenschap patiënten Bavo Europoort BV kent een Cliëntenraad op basis van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). De Cliëntenraad heeft een vertegenwoordiging in de Concern Cliëntenraad (CCR) van Parnassia Bavo Groep. Medezeggenschap personeel Bavo Europoort BV kent een Ondernemingsraad op basis van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). De Ondernemingsraad heeft een vertegenwoordiging in de Centrale Ondernemingsraad (COR) van de Parnassia Bavo Groep.
Voor een optimale behandeling is het belangrijk partners, familie en relaties goed te ondersteunen en te begeleiden. Deze begeleiding bestaat onder meer uit ondersteunende gesprekken, ondersteuningsgroepen en voorlichtingsbijeenkomsten. Wij streven er naar om de patiënt zo lang mogelijk in zijn eigen omgeving te houden en de behandeling zo kort mogelijk te laten duren. Soms is een opname (vrijwillig of gedwongen) in één van onze klinieken nodig. Bij voorkeur zo kort mogelijk, maar zo lang en intensief als noodzakelijk. In samenwerking met REAKT Rijnmond is een uitgebreid assortiment dagbestedingsactiviteiten beschikbaar. Afhankelijk van de behoefte van de patiënt bieden we vanuit onze woonvoorzieningen beschermd of begeleid wonen.
2.3 Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering Bavo Europoort, specialist in psychiatrie, is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg in de regio Rijnmond en op de Zuid-Hollandse eilanden. Wij bieden behandeling en begeleiding aan volwassenen met complexe psychiatrische aandoeningen in combinatie met problemen op meerdere levensgebieden. Daarnaast bieden we aan mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) neuropsychiatrische behandeling en begeleiding. Aan oudere mensen met psychische klachten en/of geheugenproblemen biedt Bavo Europoort diagnostiek, behandeling en begeleiding. Daarbij is aandacht voor de psychische, lichamelijke en sociale veranderingen die gepaard gaan met ouder worden.
6
Mensen die zorg mijden, zoeken wij op. Speciaal voor deze groep zijn er zeven FACT-teams die mensen die niet zelf om zorg vragen, maar dit wel nodig hebben, proberen te verleiden tot het aanvaarden van hulp. De patiënten van Bavo Europoort profiteren van een breed zorgaanbod, opgezet volgens de meest actuele inzichten. Hiervoor hebben we een speciaal zorgprogramma geschreven. Wij zijn actief op alle levensgebieden, in het integraal behandelplan komen deze onderwerpen aan de orde: psychiatrie, middelengebruik, somatiek, ADL (Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen), sociaal functioneren, financiën, justitie, wonen, arbeid, scholing, daginvulling en zingeving. Uiteraard werken wij nauw samen met andere zorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep, bijvoorbeeld met Lucertis, waarmee wij een gezamenlijk aanbod voor adolescenten met een eerste psychose ontwikkelen.
2.3.2 Patiënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten 2011 Patiënten/cliënten Aantal in zorg op 1 januari van verslagjaar (a) Aantal nieuw ingeschreven in verslagjaar (b) Totaal aantal in zorg in verslagjaar (c=a+b)
7.562 5.757 13.319
Aantal uitgeschreven in verslagjaar (d)
4.756
Aantal patiënten/cliënten in zorg/behandeling op 31-12 van verslagjaar (e=c-d)
8.563
Waarvan ZorgZwaartePakket (ZZP)-patiënten/ cliënten in zorg/behandeling op 31-12
461
Capaciteit Aantal beschikbare (= benutte) bedden/plaatsen per einde verslagjaar, inclusief kleinschalig wonen (voorheen beschermd wonen), deeltijdplaatsen en BOPZ-aanmerking
681
Waarvan deeltijdplaatsen Waarvan kleinschalig wonen
286
Productie Productie ZVW + Justitie + Welzijn + overige Aantal in verslagjaar geopende DBC’s
9.527
Aantal in verslagjaar gesloten DBC’s
9.383
Aantal ambulante contacten in verslagjaar
228.139
Productie AWBZ Aantal ZZP-dagen met verblijfszorg inclusief kleinschalig wonen in verslagjaar
159.152
Waarvan kleinschalig wonen
100.896
Aantal geleverde dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar
3.527
Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar
1.108 855
Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar (x € 1.000)
85.154
7
2.3.3 Werkgebieden Bavo Europoort richt zich op de verzorgingsgebieden Rijnmond en Zuid-Hollandse Eilanden. Naast de woonlocaties voor onze patiënten hebben wij eenentwintig locaties in zes gemeenten. Als gevolg van het reduceren van het aantal vierkante meters is het aantal locaties afgenomen ten opzichte van vorig jaar. Bavo Europoort was ultimo 2011 werkzaam in de zorgkantoorregio’s Rotterdam, Nieuwe Waterweg Noord en Zuid-Hollandse Eilanden.
2.4 Samenwerkingsrelaties In 2011 heeft Bavo Europoort over tal van onderwerpen de dialoog gevoerd met andere partijen die van belang zijn om de zorgverlening aan onze patiënten zo optimaal mogelijk te maken. De ruimte in dit verslag is te beperkt om aan al onze partners in de keten aandacht te besteden. Hieronder in het kader van de samenwerking een aantal belangrijke mijlpalen.
Er wordt verwezen door, en we werken samen met instellingen in de verpleging, verzorging en thuiszorg, algemeen maatschappelijk werk, maatschappelijke opvang, Bureau Jeugdzorg, SoZaWe (sociale zaken en werkgelegenheid), GGD Rotterdam-Rijnmond, politie, algemene ziekenhuizen, en niet in de laatste plaats de eerstelijns gezondheidszorg. Een aantal specifieke ontwikkelingen in de samenwerking in 2011 staat hieronder vermeld. Delta Psychiatrisch Centrum, Bouman GGZ en GGD Rotterdam-Rijnmond In 2010 en 2011 is met Delta Psychiatrisch Centrum, Bouman GGZ en GGD Rotterdam-Rijnmond de mogelijkheid verkend om gezamenlijk, met inzet van zorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep in de regio, de psychiatrische zorg in de wijk vorm te geven. Inmiddels is in overleg met de deelgemeente, gemeente (GGD Rotterdam-Rijnmond), Bouman GGZ en Delta Psychiatrisch Centrum besloten deze pilot niet uit te voeren omdat het concept geen antwoord meer lijkt te zijn op de aanvankelijk beoogde doelstelling. Bavo Europoort blijft in samenwerking met de expertise van de andere zorgbedrijven van Parnassia Bavo Groep de zorg in de wijk bieden.
Ketenpartners en verwijzers Een belangrijk deel van onze zorg voeren we uit in nauwe samenwerking met andere organisaties die met ons ‘zorgketens’ vormen. Deze zijn gericht op continuïteit van zorg voor de patiënt in de tijd en/of op afstemming van meerdere vormen van zorg die gelijktijdig nodig zijn. Dat doen we in nauwe afstemming met de andere zorgbedrijven van Parnassia Bavo Groep die in onze regio actief zijn: Zorgservice, Lucertis, Palier, Brijder, I-psy en PsyQ. Als ketenzorgbedrijf berust de regie in de regio bij Bavo Europoort. Een belangrijke schakel in de ketenzorg vormt ook de regionale crisisdienst van Parnassia Bavo Groep en Riagg Rijnmond, die nauw samenwerkt met politie, GGD Rotterdam-Rijnmond en andere zorgaanbieders.
8
Riagg Rijnmond Op diverse fronten, zoals de ouderenpsychiatrie, wordt nauw samengewerkt met Riagg Rijnmond. In 2011 is de verdere ontwikkeling van de Acute Dienst onderwerp van gesprek geweest en zijn stappen gezet om deze verder te professionaliseren. Verdere samenwerking met Riagg Rijnmond wordt in 2012 nader onderzocht. Algemene ziekenhuizen Voor Bavo Europoort zijn ziekenhuizen belangrijke partners. In ons werkgebied werken wij het meest intensief samen met het IJsselland Ziekenhuis, dat
naast onze klinische vestiging Poortmolen ligt. Het samenwerkingsconvenant met het IJsselland Ziekenhuis krijgt naar beider tevredenheid steeds verder inhoud. Huisartsen en lokale zorgnetwerken Onze belangrijkste verwijzers zijn de huisartsen. Daarnaast worden patiënten verwezen door andere zorgaanbieders in de regio, de Acute Dienst en de Lokale ZorgNetwerken (LZN). Tevens worden patiënten door Bavo Europoort in zorg genomen via de Aanmeldservice of andere zorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep. Zorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep Andere zorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep die ook in de regio Rijnmond werken zijn: Lucertis, i-psy, PsyQ, Indigo (onderdeel van Zorgservice), Context, Brijder en Palier. In 2011 hebben deze zorgbedrijven gezamenlijke ambities voor de regio geformuleerd waarvan verderop in dit document (paragraaf 4.4.1) uitgebreider verslag wordt gedaan.
In 2011 zijn contacten gelegd met de Landelijke Stichting Familie Vertrouwens Persoon. Vanaf 2012 hebben wij een Familievertrouwenspersoon (FVP) in dienst gedetacheerd vanuit genoemde stichting.
Externe toezichthouders Op de dienstverlening en het functioneren van Bavo Europoort wordt van overheidswege toezicht gehouden door verschillende instanties. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) houdt het staatstoezicht op de volksgezondheid ter handhaving van de kwaliteit van zorg, preventie en medische producten. In het kader van de Wet Bopz (Bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen) heeft Bavo Europoort een directe verantwoordingsrelatie met de IGZ; voor het overige lopen de contacten via de Parnassia Bavo Groep. Bavo Europoort levert ook door het Ministerie van Justitie gefinancierde zorg. Dit betekent dat betreffende afdelingen te maken hebben met de Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt).
Woningbouwcorporaties In 2011 is in samenwerking met Woonstad een nieuwe beschermde woonvoorziening gestart in Ommoord. Het betreft vierentwintig woningen voor langdurig zorgafhankelijke patiënten in een mooie flat.
Voorts is er toezicht van de Arbeidsinspectie, de Voedselen Warenautoriteit (VWA) en de Inspectie voor het Milieu.
Financiers Samen met Vestia zijn de voorbereidingen vorm gegeven van de bouw van een nieuwe kliniek in Lansingerland. Vestia heeft als gevolg van interne ontwikkelingen besloten dat de betrokkenheid met dit project stopt.
Patiënten- en familieorganisaties De belangen van onze patiënten worden in de eerste plaats behartigd door onze Cliëntenraad. Daarnaast onderhouden wij contacten met externe patiëntenorganisaties, zoals Ypsilon en het Zorgbelang Rijnmond.
De door Bavo Europoort geleverde zorg wordt gefinancierd door de Zorgverzekeraars (Zvw), Zorgkantoren (AWBZ), gemeenten (Wmo) en het Ministerie van Justitie. De contacten met de Zorgverzekeraars en de zorgkantoren worden namens Bavo Europoort en alle zorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep onderhouden door de afdeling Verkoop van het concern. Hetzelfde geldt voor het Ministerie van Justitie. Bavo Europoort onderhoudt, mede namens de andere zorgbedrijven van Parnassia Bavo Groep in de regio, de contacten met de verschillende gemeenten in het kader
9
van de financiering via de WMO. Daarnaast ontvangt Bavo Europoort in het kader van de OGGZ subsidie voor het leveren van bemoeizorg in de gemeenten op de Zuid Hollandse eilanden, waarbij Spijkenisse als centrum gemeente optreedt.
Gemeentelijke overheden Gemeentelijke overheden zijn als samenwerkingspartners van groot belang voor Bavo Europoort. Met de Gemeente Rotterdam hebben wij al jarenlang een intensieve samenwerkingsrelatie in het kader van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang. Maandelijks komen de bestuurders van onder andere ggz-instellingen, MO-voorzieningen, politie, justitie en gemeente onder voorzitterschap van de wethouder bijeen met als doel om alle dak- en thuislozen tot een ‘woon-zorg-werk-traject’ te verleiden. In 2011 is de focus van dit overleg verbreed in het kader van het gemeentelijk plan Kwetsbare Personen. De ontwikkeling van thuishavens maakt daar onderdeel van uit. Eén van de thuishavens waar wij samen met andere organisaties in participeren is in 2011 door veel (deel-)gemeentelijke delegaties bezocht en heeft als voorbeeld gediend hoe een thuishaven vorm kan krijgen. Samen met Palier is er voorlichting gegeven aan functionarissen van het Veiligheidshuis Rotterdam over de dienstverlening die de zorglijn Wonen biedt. Met de gemeente Capelle aan den IJssel is een intensief en constructief contact. Met name de overlast in en rondom Poortmolen en de plannen die Bavo Europoort heeft voor de herinrichting van dit terrein zijn onderwerp van gesprek. In september 2011 hebben Bavo Europoort, de gemeente, politie en omwonenden een convenant ondertekend. In de loop van 2011 zijn er diverse gesprekken geweest met de gemeente Lansingerland over een nieuw te
10
bouwen kliniek op het terrein van Bavo Europoort in Bergschenhoek. Ook met andere overheden in de regio Rijnmond is het contact geïntensiveerd. Aanleiding voor deze intensivering is deels gelegen in de transitie van de extramurale begeleiding en de veranderingen in de financiering van de bemoeizorg op de Zuid-Hollandse eilanden. Een presentatie over dit laatste voor de wethouders van de Zuid Hollandse eilanden werd zeer gewaardeerd. De contacten met de Rijksoverheid, met name het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) en het Ministerie van Justitie, en diverse ZBO’s (Zelfstandig Bestuursorgaan), waaronder het College Sanering, de Nederlandse Zorgautoriteit en de Nederlandse Mededingingsautoriteit, worden onderhouden door het moederconcern, de Parnassia Bavo Groep.
3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Bestuur en directie
De aandelen van de Parnassia Bavo Groep Zorgholding BV werden tot 12 mei 2011 voor 100% gehouden door de Stichting Parnassia Bavo Groep, en vanaf die datum door de Parnassia Bavo Groep BV (zie 2.2). Aldus strekt het toezicht in de Parnassia Bavo Groep (tot genoemde datum door de Raad van Toezicht van de Stichting, en vanaf die datum door de Raad van Commissarissen van Parnassia Bavo Groep BV) zich uit tot Bavo Europoort BV.
Bavo Europoort BV heeft een bestuurder die statutair eerstverantwoordelijke is voor het functioneren van het van de vennootschap uitgaande zorgbedrijf. Gedurende het verslagjaar was mevrouw M.Y. van Duijn bestuurder.
De Parnassia Bavo Groep beschikt over een reglement Corporate Governance, dat volledig voldoet aan de landelijk geldende Zorgbrede Governancecode.
De bestuurder vormt samen met de directeur Zorg en de directeur Bedrijfsvoering de directie, waarvan de bestuurder de voorzitter is. De heer W.C.A. van Beek is directeur Zorg en de heer S.W.G. van Breda is per 1 juli 2011 aangetreden als directeur Bedrijfsvoering.
3.3 Bedrijfsvoering
Het directieteam is integraal verantwoordelijk voor het functioneren van het zorgbedrijf. De directie fungeert in principe collegiaal. Indien in het directieoverleg met betrekking tot de besluitvorming over een onderwerp geen overeenstemming wordt bereikt, dan besluit de voorzitter als eindverantwoordelijke. Om de samenhang binnen de Parnassia Bavo Groep, waarvan Bavo Europoort deel uitmaakt, te bevorderen en te bewaken, maakt de bestuurder deel uit van de Bestuursraad, de vergadering van Raad van Bestuur en bestuurders van de andere zorgbedrijven.
3.2 Toezicht Doordat de aandelen van Bavo Europoort BV voor 100% worden gehouden door de Parnassia Bavo Groep Zorgholding BV, vormt het bestuur van de Parnassia Bavo Groep Zorgholding BV de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA).
Naar onze overtuiging zijn kwalitatief goede zorg en een gezonde bedrijfsvoering onlosmakelijk met elkaar verbonden. De kaders die we hiervoor gesteld hebben (en ook de komende jaren blijven stellen) zijn: een kosteneffectief zorginhoudelijk beleid (patiënten beter helpen tegen lagere kosten); kosten en opbrengsten in evenwicht; een buffer om onvoorziene zaken op te vangen en; ruimte voor innovatie. Duale managementteams zijn integraal verantwoordelijk voor het realiseren van de afgesproken (financiële) doelstellingen. In 2011 heeft Bavo Europoort haar Besturing & Control-model verder geïmplementeerd binnen de zorglijnen. Hiermee wordt het op eenduidige wijze maandelijks monitoren en het bijsturen van de financiële resultaten en de risico’s efficiënt gefaciliteerd. In 2011 is heel zichtbaar geworden dat onze inspanningen om de zorg te verbeteren en efficiënt te zijn effect sorteren. We zijn trots op de behaalde resultaten in 2011. Op zorginhoudelijk gebied hebben we goede vorderingen geboekt en financieel is het jaar afgesloten met een positief resultaat, dat voor een deel aan ons eigen vermogen is toegevoegd.
11
3.4 Medezeggenschap patiënten Een belangrijk uitgangspunt in onze zorgvisie is de ervaringsdeskundigheid van de patiënt en zijn participatie in de eigen behandeling. Naast de patiënt zelf zijn er anderen die zijn belangen behartigen, zoals externe patiëntenorganisaties, de patiëntenvertrouwenspersoon (PVP) op individueel niveau en de Cliëntenraad op collectief niveau. Deze laatste heeft haar basis in de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz). Op basis van de Wmcz wordt binnen Bavo Europoort inspraak en betrokkenheid van patiënten al in de voorbereidende fase van beleidsvorming bevorderd door overleggen met de diverse cliëntenraden. Het doel van de medezeggenschap is de belangen van cliënten te behartigen zodat er in de besluitvorming van de instelling rekening mee wordt gehouden en wel zó dat de zorg patiëntgericht is en de kwaliteit wordt gewaarborgd. Met dat doel voor ogen hebben de cliëntenraadsleden van Bavo Europoort zich in 2011 ten volle ingezet. Ontwikkelingen binnen de medezeggenschap van patiënten De medezeggenschap van patiënten van Bavo Europoort bestaat eind 2011 uit een centrale beleidsraad en een vijftal cliëntenraden op het niveau van en aansluitend bij de zorglijnen van Bavo Europoort; de zorglijnraden. Naast de beleidsraad heeft in 2011 ook de zorglijnraad van de zorglijn Klinische Behandeling en Begeleiding (KBB) de officiële Wmcz-status gekregen. In 2012 volgen de andere zorglijnraden dit voorbeeld. Werkwijze De zorglijnraden werken zoveel mogelijk vanuit de praktijk van alledag en zijn zo betrokken bij onderwerpen en besluiten die patiënten (be)treffen. Onderwerpen die de kwaliteit van het zorgaanbod raken worden door raadsleden tijdens werkbezoeken op de diverse locaties
12
met patiënten doorgesproken. Tijdens die bezoeken wordt tegelijkertijd inspraak van patiënten bevorderd over overkoepelende afdeling- en instellingbelangen. De cliëntenraadsleden stellen zich daarnaast op de hoogte van de beleidsplannen en de strategische plannen van de instelling voor zover die betrekking hebben op de geboden zorg en behandeling van patiënten van ‘hun’ zorglijn. Om de medezeggenschap zo laag mogelijk in de organisatie te kunnen borgen, stellen alle raden jaarlijks een werkplan en een bijpassend vergaderschema op. Het beleid van de instelling wordt kritisch vanuit patiëntperspectief gevolgd en er wordt gevraagd en ongevraagd geadviseerd over veranderingen die verbeteringen beogen en het welzijn van patiënten betreffen. De samenwerking met de Concern Cliëntenraad (CCR) van de Parnassia Bavo Groep blijft zich positief ontwikkelen. Deze raad is zorgbedrijf overstijgend en behartigt concernbrede patiëntenbelangen en is bedoeld als intermediair orgaan voor de diverse zorgbedrijven. Inbreng en medezeggenschap lopen via de twee afgevaardigde cliëntenraadsleden van het zorgbedrijf Bavo Europoort. Uitgebrachte adviezen, besproken beleidsissues en invloed op het beleid Eind 2010 en begin 2011 werd onder voorwaarden positief geadviseerd over de verhuizingen en de integratie van de Individuele Rehabilitatie Begeleiding (IRB) methodiek in de Illness Management & Recovery (IMR) methodiek. De raden hadden zich bij het behandelen van deze adviesaanvraag de opdracht gesteld dat de uitvoering van de plannen geen nadelige gevolgen mocht hebben voor de patiënten. Gedurende het traject werd tijdens aparte bijeenkomsten de voortgang van de herstructurering kritisch geëvalueerd en waar nodig bijgesteld.
Eind oktober 2011 werd de adviesaanvraag Maatregelen begroting 2012 behandeld. Het uitgangspunt was om een sluitende begroting te krijgen en te voldoen aan de bezuinigingen van bijna 600 miljoen euro die de overheid gaat invoeren. Uiteindelijk is een positief advies afgegeven met benoeming van een aantal voorwaarden. Andere onderwerpen waarover de raden gevraagd of ongevraagd adviseerden zijn de hygiëne, de veiligheid en met name de brandveiligheid in gebouwen en patiëntenkamers. Deelname aan projecten Leden van de cliëntenraden nemen deel aan de in 2011 gestarte Parnassia Bavo Groep-brede projectgroep ‘Gastvrije Zorg’, waarin gastvrijheid en culinaire zorg besproken wordt en waarbij de patiënt centraal wordt gesteld. Het project Uitbesteding Beheer Cliëntengelden (UBC) wordt door de Concern Cliëntenraad (CCR) behandeld, maar gezien de belangenbehartiging van vele cliënten binnen de zorgbedrijven worden preadviezen vanuit de zorgbedrijven meegenomen. Stap voor stap worden zorgvuldig afgewogen adviezen per onderdeel uitgebracht. Samenwerking t.b.v. medezeggenschap patiënten In overleg met bureau Communicatie en de stafmedewerker interculturalisatie zijn informatiespotjes in verschillende talen opgenomen. Wie moeilijk Nederlands kan lezen, kan nu in de wachtkamer van de huisarts zien en horen wat Bavo Europoort te bieden heeft. Om de kwaliteit van zorg te waarborgen en te verbeteren hebben zowel de beleidsraad als ook de zorglijnraden overleg met de medewerkers van de Stichting PVP, de voorzitter van de Klachtencommissie, de stafmedewerker kwaliteit en de stafmedewerker cultuur, levensbeschouwing en ethiek.
Samenwerking voor de regionale belangenbehartiging vindt plaats tijdens overleg met het Basisberaad / Zorgbelang. Het gezamenlijk beheerde tijdschrift Denkraam mocht in het verslagjaar zijn vijftigste editie beleven en dat werd feestelijk gevierd. De cliëntenraden binnen regio Rijnmond hebben tijdens deze bijeenkomst gezamenlijk een Convenant getekend. Het ‘Platform Cliëntenraden en Basisberaad’ overlegt iedere twee maanden over instellingsoverstijgende belangen binnen de regio Rijnmond. Scholing In 2011 lieten de raadsleden zich scholen door de adviseur van de LOC, de Landelijke Organisatie Cliëntenraden over de ZZP-regelingen en de Wmcz-rechten. Dit en meer om ‘met volle kracht en met elkaar’ vooruit te kunnen voor de belangenbehartiging van de huidige en toekomstige cliënt.
3.5 Medezeggenschap personeel Meedenken over en mede vorm geven aan het eigen werk is doorslaggevend voor de kwaliteit van het werk, en daarmee voor meer voldoening en tevredenheid. Participatie moet zo dicht mogelijk bij de werkvloer gestalte krijgen. Het werkoverleg op de afdeling is daarvoor bij uitstek de plek. Ondernemingsraad en bestuurder hebben in 2011 met een aantal teams om de tafel gezeten om samen naar de doelen, inhoudelijke onderwerpen en randvoorwaarden van een geslaagd werkoverleg te kijken. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een groeidocument, waar teams en medewerkers zelf in de praktijk verder mee aan de slag kunnen. In 2012 wordt dit document onder alle medewerkers verspreid. Daarnaast en aanvullend daarop is er de formele medezeggenschap in het kader van de Wet op de Ondernemingsraden (Wor) door middel van de
13
Ondernemingsraad. Deze is voor het directieteam van groot belang om signalen vanuit het medewerkerperspectief te ontvangen en advies in te winnen of instemming te verkrijgen over plannen die belangrijke gevolgen voor medewerkers hebben.
4 Beleid, inspanningen en prestaties
In 2011 zijn er tussentijdse verkiezingen gehouden om vrijgekomen zetels van de OR op te vullen. Helaas lukte het niet om alle vijftien wettelijke zetels te vullen. Aan het eind van het jaar had de Ondernemingsraad Bavo Europoort tien leden.
Bavo Europoort werkt zijn beleid uit binnen de strategische kaders van de Parnassia Bavo Groep. Binnen de Parnassia Bavo Groep worden diverse product-markt-combinaties onderscheiden, waaronder Regionale Ketenzorg, Verslavingszorg, Forensische Zorg, Specialistische psycho-medische zorg, Interculturele psychiatrie en Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Op basis van het uitgangspunt ‘specialisatie’ richt Bavo Europoort zich sinds 2008 volledig op het aanbieden van ketenzorg in de regio Rotterdam en Zuid-Hollandse Eilanden.
De achterban van de OR wordt op de hoogte gehouden van de activiteiten van de OR door middel van regelmatige berichtgeving op het intranet van Bavo Europoort, ben@. Hierop verschijnen ook alle advies- en instemmingsaanvragen, zodat een ieder zich goed op de hoogte kan stellen van de onderwerpen die spelen. Uitgebrachte adviezen/instemmingen, besproken beleidsissues en invloed op het beleid In 2011 zijn er diverse advies- en instemmingsaanvragen behandeld door de OR, die voornamelijk samenhingen met de door te voeren bezuinigingen. De instemmings- en adviesaanvragen betroffen o.a.: de verlofregeling, de verhuizingen van de zorglijnen van Ouderen, de reorganisatie Bavo Europoort Centraal, de herinrichting van de facilitaire dienstverlening, de maatregelen in het kader van de begroting 2012, de regeling jaargesprekken en beoordeling en het afschaffen van de nachtdienst van de receptie van de locatie Poortmolen.
4.1 Meerjarenbeleid
Missie Bavo Europoort wil de kwaliteit van leven van mensen met ernstige psychiatrische problemen verbeteren. Dit doen wij door het bieden van specialistische psychiatrische behandeling en zorg met aandacht voor alle levensgebieden. Alle behandeling en zorg die Bavo Europoort verleent, heeft als doel de patiënt weer grip op zijn leven te geven. Onze deskundige medewerkers gaan uit van de kracht, mogelijkheden en wensen van de patiënt en zijn omgeving. Wij bieden onze behandeling en zorg zo dichtbij en zo kort mogelijk, maar zo lang en intensief als noodzakelijk. Daarnaast wil Bavo Europoort een maatschappelijke bijdrage leveren. Door zelf initiatief te nemen en door intensieve samenwerking met andere partijen, streven we ernaar de leefomgeving te verbeteren en in het bijzonder die van onze patiënten. Kernwaarden en bedrijfsfilosofie Richtsnoer voor al ons handelen zijn de drie kernwaarden van de Parnassia Bavo Groep: Deskundig, Respectvol en Optimistisch. Zij vormen een centraal bindend element tussen de medewerkers van Bavo Europoort onderling
14
en de collega’s van de Groep. De Parnassia Bavo Groep heeft een aantal belangrijke en verbindende teksten uitgewerkt in een vierluik onder de titel van ’Onze manier van werken’. Hierin staan de bedrijfsfilosofie, de zorgvisie, de visie op veiligheid en de gedragscode beschreven. Dit boekje is eind 2010 uitgereikt aan onze medewerkers en wordt aan nieuwe medewerkers uitgereikt als houvast in de praktijk van alledag. Het is aan alle leidinggevenden om ‘Onze manier van werken’ te blijven uitdragen en aan iedere medewerker van de Parnassia Bavo Groep om er in het dagelijks werk inhoud aan te geven.
4.2 Algemeen beleid verslagjaar In ons bedrijfsplan 2011 – 2013 “Met volle kracht vooruit” is de identiteit van Bavo Europoort geformuleerd aan de hand van vijf thema’s: yy de centrale positie die de patiënt inneemt in onze organisatie en waar omheen onze organisatie is gebouwd; yy de bezielde medewerker die direct of indirect een bijdrage levert aan de patiëntenzorg; yy de professionaliteit van onze handelingen die direct of indirect bijdraagt aan succesvolle patiëntenzorg; yy de betrouwbare partner die onze organisatie wil zijn voor organisaties binnen of buiten de zorggroep; yy de gezonde bedrijfsvoering waardoor we als organisatie kunnen blijven bestaan. Met deze thema’s geeft Bavo Europoort een meer specifieke invulling aan de algemene missie van de Parnassia Bavo Groep. Patiënt Centraal De patiënten die we behandelen en begeleiden hebben een ernstige psychiatrische ziekte en problemen op meerdere levensgebieden. Het betreft een zeer kwetsbare groep in de samenleving. We willen hen vooral benaderen als mens en niet alleen vanuit hun ziektebeeld. De patiënt of diens mantelzorger heeft de
regie zelf in handen. We leveren daarnaast gevraagde en ongevraagde zorg wanneer dat nodig is. We benutten iemands mogelijkheden optimaal en willen dat iemand zoveel mogelijk in zijn eigen omgeving kan zijn. Doordat we specialist zijn in ketenzorg, zorgen we ervoor dat er geen patiënten tussen wal en schip vallen. In 2011 is binnen de Parnassia Bavo Groep de professionele standaard gastvrijheid vastgesteld. Uitgangspunt is dat mensen (zowel patiënten als medewerkers) gastvrijheid ervaren als ze: yy zich welkom voelen; yy persoonlijke aandacht krijgen; yy menselijk worden benaderd; yy regisseur kunnen zijn over hun eigen leven; yy eigen verantwoordelijkheid hebben; yy over keuzevrijheid beschikken. Met dit als achtergrond is het project “gastvrije culinaire zorg” van start gegaan; een project om de maaltijden integraal onderdeel te laten zijn van de zorg van de Parnassia Bavo Groep. Eten en drinken zijn onderdeel van het zorgproces doordat: yy aandacht wordt geschonken aan de presentatie van het eten in een juiste ambiance en sfeer; yy de patiënt de gelegenheid wordt geboden om in alle rust de maaltijd te gebruiken; yy de maaltijd zo optimaal mogelijk wordt gepresenteerd. Deze elementen bepalen de kwaliteit van zorg. Keuzevrijheid speelt hierin een belangrijke rol; voor zover (medisch) mogelijk kan de patiënt zelf kiezen wat, wanneer, waar, hoe en met wie hij eet. In 2012 worden medewerkers getraind om hier in de dagelijkse praktijk uitvoering aan te geven. Na een aanbestedingstraject is in samenwerking met de Cliëntenraad een nieuwe leverancier gekozen voor de maaltijden van de Parnassia Bavo Groep.
15
Om de patiënten van Bavo Europoort te voorzien van relevante, uniform opgestelde en actuele informatie is in 2011 een patiëntenfolder ontwikkeld. De folder wordt in 2012 in gebruik genomen. Met de andere zorgbedrijven in de regio worden actief vormen van zorg ontwikkeld om geen patiënten tussen wal en schip te laten vallen. Voorbeelden zijn: verslavingszorg voor ouderen in samenwerking met Brijder; zorgaanbod voor volwassenen met autisme in samenwerking met Lucertis; ontwikkeling van een zorgpad eerste psychose in samenwerking met Lucertis en; zorgaanbod voor patiënten met een andere culturele achtergrond in samenwerking met i-psy. Bezielde medewerker Wij zien een collega als iemand die de wereld bewust positief tegemoet treedt. Iemand die uitgaat van het goede in de mens, ook al is dat soms niet direct zichtbaar. Iemand die handelt volgens het adagium ‘wie goed doet, goed ontmoet’. We zien een collega die betrokken is. Betrokken bij de patiënten, maar ook bij collega’s, binnen en buiten de directe werkomgeving. Een collega die meewerkt aan het creëren van een open cultuur en anderen aanspreekt, zowel als het gaat om het geven van een compliment, maar ook als het erom gaat ergens constructieve kritiek op te uiten. We zien iemand die kan werken in een veilige werkomgeving. Veilig zowel fysiek als mentaal: een omgeving waar het wordt gewaardeerd als je je hoofd boven het maaiveld uitsteekt. Een omgeving ook waar aandacht is voor ieders persoonlijke ontwikkeling, waar aandacht is voor de unieke eigenschappen die ieder mens tot een bijzonder individu maken. Tenslotte zien wij een collega die zich als ondernemer binnen de organisatie opstelt. Iemand die regelruimte krijgt, maar daar ook om vraagt en daar gebruik van maakt. Op basis van de plannen die een zorglijn heeft, zijn of worden er scholingsplannen geformuleerd. Op Parnassia Bavo Groep-niveau is in 2011 het project
16
strategische personeelsplanning opgestart. Dit project heeft tot doel de adequate ontwikkeling van medewerkers en leidinggevenden, waarmee zij inhoud kunnen geven aan de uitvoering van geformuleerd organisatie beleid naar de toekomst toe. Het project krijgt een vervolg in 2012. Professioneel handelen Wij zien professionals die ruimte ervaren om binnen de kaders van de instelling hun creativiteit in te zetten en hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Professionals die elkaar aanspreken om hun handelen te toetsen en te verbeteren. We willen een effectieve zorg- en behandelomgeving zijn waarin we handelen naar de landelijke richtlijnen en het inhoudelijk beleid van Parnassia Bavo Groep. We willen graag dat onze professionals binnen deze kaders autonoom kunnen handelen. Ons professioneel handelen geven wij vorm door een combinatie van zorginhoud en bedrijfsvoering. Tenslotte zijn we een bedrijf dat altijd op zoek is naar verbetering en deze verbeteringen succesvol doorvoert. In het kader van de modernisering van de zorg zijn in 2011 verschillende zorglijnen in samenwerking met de andere ketenzorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep actief geweest met het ontwikkelen van zorgpaden. Een andere modernisering van de zorg is de inzet van e-health waarmee in 2011 een start gemaakt is in samenwerking met het e-health team van de Parnassia Bavo Groep. De eerste patiënten hebben in het e-health warenhuis, waarin alle e-health modules van de Parnassia Bavo Groep staan, een module psycho-educatie psychose gevolgd. Binnen Bavo Europoort is een start gemaakt met de ontwikkeling en bouw van een e-health module van de IMR-methodiek die door Bavo Europoort gebruikt wordt. Daar waar voor de patiënt gewenst en/of mogelijk kan t.z.t. een deel van de face-to-face gesprekken vervangen worden door e-health contact. Zie voor meer informatie over zorgpaden en e-health paragraaf 4.2.
Het uitgangspunt van Bavo Europoort is dat de klinische opname een onderbreking is van de ambulante behandeling. In 2011 zijn patiënten daarom korter opgenomen en meer ambulant behandeld. Om het toegenomen aantal ambulante patiënten te behandelen worden patiënten daar waar mogelijk en wenselijk in groepen behandeld. Bij de zorglijn ambulante behandeling van volwassenen is het aantal groepscontacten met 30% gestegen. Voor de opname afdeling heeft de zorglijn Klinische behandeling en begeleiding een reductie van het aantal separaties van 25% gerealiseerd. Ook de duur nam af met 23%. Betrouwbare partner Wij streven ernaar onze patiënten nog beter te kunnen helpen. Niet alleen als zelfstandige organisatie, maar juist in samenwerking met anderen. We willen hierdoor meer patiënten beter van dienst kunnen zijn. Het zijn van een betrouwbare partner start bij onszelf: een goede interne samenwerking. Bavo Europoort als betrouwbare partner betekent voor ons ook: het bundelen van kennis zodat we de patiënt optimaal van dienst kunnen zijn. Wij willen constructieve samenwerking met andere zorgaanbieders waarbij we soms ‘de regie’ voeren over de gehele zorgketen en soms vanuit gelijkwaardige posities samenwerken. Voor Parnassia Bavo Groep zijn wij de spelverdeler in de regio. Wij regelen dat andere partijen via ons de weg weten naar de andere zorgbedrijven. Zo zorgen we ervoor dat anderen op ons kunnen rekenen. Voor zowel patiënten als andere zorgaanbieders willen wij een baken in de stad zijn. Verwijzers worden door Parnassia Bavo Groep actief geïnformeerd via een periodieke nieuwsbrief over de ontwikkelingen binnen onze zorgbedrijven. Op onze website kunnen de verwijzers lezen bij welk zorgbedrijf ze hun patiënt het beste kunnen aanmelden. Patiënten kunnen zich via de website ook zelf aanmelden.
Via het aanmeldformulier kan de aanmelding direct digitaal in gang gezet worden. Op de website staat een actueel overzicht van de wachttijden. Voorbereidend op de komst in 2012 van de eigen bijdrage ggz in de tweede lijn is contact gezocht met het Fonds Bijzondere Noden Rotterdam. Door samenwerking met dit fonds is er voor diegene die anders noodzakelijk zorg zou moeten missen toch mogelijk om behandeling te ontvangen. Zij die op geen enkele manier zelf de eigen bijdrage kunnen betalen, kunnen via de behandelaar een beroep doen op betaling hiervan door het Fonds Bijzondere Noden Rotterdam aan de verzekeraar. Medewerkers van de FACT-teams zijn ook in 2011 op verzoek van de Lokale Zorgnetwerken aangesloten bij de netwerken. Zij hebben bemoeizorg geleverd bij mensen in zorgwekkende omstandigheden. Dit gebeurde zowel in Rotterdam en omgeving alsook op de Zuid Hollandse eilanden. Door de samenwerking met betrokken partijen kon adequaat worden gereageerd, perspectief worden geboden en waar nodig overlast worden verminderd. In het kader van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang heeft Bavo Europoort bijgedragen aan de coördinatie en de uitvoering van trajectplannen voor voormalig dak- en thuisloze Rotterdammers. Een aantal van deze mensen kon gehuisvest worden in een locatie die hier speciaal voor is bestemd. Gezonde bedrijfsvoering Bij dit thema stellen we realistische doelen, die we ook daadwerkelijk kunnen nakomen en waar we elkaar op kunnen aanspreken. We willen een goede dialoog voeren met onze financiers waarin we duidelijk maken wat wel en niet kan. We willen transparant zijn en heldere keuzes maken. Keuzes die we goed kunnen uitleggen. We gaan duidelijke prioriteiten stellen in wat we doen. We willen een vitaal en gezond zorgbedrijf zijn. Een bedrijf dat idealen kan betalen en daarmee een positief financieel resultaat laat zien. Een bedrijf ook dat er naar
17
streeft om verantwoordelijkheden en bevoegdheden laag in de organisatie neer te leggen. Een bedrijf dat de zorg doelmatig en efficiënt levert aan haar patiënten. Deze geschetste beelden geven inzicht in onze visie en ambities voor de toekomst. In ons bedrijfsplan 20112013 zijn deze concreet gemaakt in te behalen resultaten. Met elke medewerker worden in het planningsgesprek aan het begin van het jaar afspraken gemaakt over zijn bijdrage aan het bedrijfsresultaat. Mede als gevolg van bovenstaande is de begroting in 2011 binnen de daarvoor gestelde kaders gerealiseerd. Onze medewerkers hebben daar, onder niet altijd eenvoudige omstandigheden, een belangrijke bijdrage aan geleverd.
4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid In het beleid van Bavo Europoort zijn de uitgangspunten voor het kwaliteitsbeleid aangegeven. Voor Bavo Europoort betekent kwaliteit dat de geleverde zorg voldoet aan de verwachtingen van patiënten, volgens de laatste inzichten wordt ontwikkeld en uitgevoerd en tot stand komt door een doelmatige inzet van middelen en menskracht. Naast de verwachtingen van de patiënt zijn ook de verwachtingen van de directe omgeving van de patiënt en van de maatschappij van belang. Andere partijen, zoals de overheid, zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties en ketenpartners stellen steeds meer, hogere en nauwer omschreven eisen aan de te leveren prestaties en de wijze waarop deze tot stand komen. Wij streven naar voortdurende verbetering van de kwaliteit. Dit betreft zowel de zorg- en dienstverlening aan patiënten, als de sturing en uitvoering van diverse processen en de externe verantwoording. Het inzichtelijk maken van de effectiviteit van behandeling staat sterk in de aandacht. Bavo Europoort richt zich
18
op evidence-based behandelen en het versterken van de invloed van patiënten en professionals. Bavo Europoort onderkent het belang van het meten van de effectiviteit van zorg en behandeling. Hiervoor is het van belang op concernniveau overeenstemming te bereiken over definities, randvoorwaarden te creëren, meetinstrumenten vast te stellen en metingen op te zetten. Bij de sturing ten aanzien van kwaliteit vervult het kwaliteits(management)systeem een belangrijke ondersteunende rol. In 2010 is de structuur van het kwaliteitsmanagement in Bavo Europoort gewijzigd. De tot dan toe gehanteerde werkwijze van één kwaliteitsfunctionaris per zorglijn werd beëindigd en afzonderlijke kwaliteitssystemen van de zorglijnen werden samengevoegd in één kwaliteitssysteem op Bavo Europoort-niveau. In 2011 is gewerkt aan een verdere harmonisering met het kwaliteitssysteem van de Parnassia Bavo Groep. Bavo Europoort behaalde op instellingsniveau voor het eerst in 2007 HKZ-certificering. De vervolg certificeringsaudit in 2011 werd uitgevoerd aan de hand van het nieuwe HKZ-certificatieschema voor de GGZ uit 2009. De belangrijkste wijziging in het Certificatieschema was dat veiligheid een prominenter plek in het schema heeft gekregen. De externe audit heeft net als de uitgevoerde interne audits bijgedragen aan het identificeren van punten voor verbetering, zowel wat betreft het kwaliteitsmanagement als de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening en de ondersteunende processen. Audits spelen een cruciale rol in het cyclische proces van kwaliteitmanagement. Er werden audits van uiteenlopende aard uitgevoerd. Het beheer van kwaliteitsdocumenten (waaronder handboeken) werd verder verbeterd. Er werd voorzien in maandelijkse rapportage over het beheer van documenten. Deze rapportage geeft inzicht in de
onderhoudsstatus van de beheerde documenten. Tevens werd in het kader van de -20% operatie een start gemaakt met de documentenreductie. De zorglijnmanagers rapporteren aan de directie en de bestuurder over incidenten, de afhandeling van klachten en de opvolging van aanbevelingen van de Inspectie, de Incidentencommissie en de Klachtencommissie. Op basis van deze rapportages wordt door Bureau Geneesheer-directeur een kort overzicht gemaakt van de belangrijkste aandachtspunten ten aanzien van de kwaliteit van zorg binnen Bavo Europoort. Op zorgbedrijf-niveau wordt een risicoregister bijgehouden. Daarmee worden de belangrijkste risico’s op diverse gebieden, op de lange en korte termijn gemonitord. Viermaandelijks wordt het register afgestemd met de Raad van Bestuur van de Parnassia Bavo Groep.
4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van de patiëntenzorg Zorgvisie In 2011 heeft Bavo Europoort samen met de andere ketenzorgbedrijven binnen de Parnassia Bavo Groep, Parnassia in de regio Haaglanden en Dijk en Duin in de regio Noord-Holland, de zorgvisie verder uitgewerkt. Patiënten die binnen de ketenzorgbedrijven zorg krijgen, zijn mensen met een psychiatrische ziekte en problemen op meerdere levensgebieden. Het betreft een zeer kwetsbare groep in de samenleving. We willen hen vooral benaderen als mens en niet alleen vanuit hun ziektebeeld. De patiënt of diens mantelzorger heeft de regie zelf in handen. We leveren daarnaast gevraagde en ongevraagde (soms gedwongen) zorg wanneer dat nodig is. We benutten iemands mogelijkheden optimaal en willen dat betrokkene zoveel mogelijk in z’n eigen
omgeving kan zijn. Als specialist in de ketenzorg en samenwerkend met de andere zorgbedrijven zorgen we ervoor dat er geen patiënten tussen wal en schip vallen.
4.4.1 Doelstellingen kwaliteit van zorg Bavo Europoort heeft in het bedrijfsplan ‘Met volle kracht vooruit’ 2011-2013 een aantal concrete doelen gesteld, waarvan de volgende direct betrekking hebben op de kwaliteit van zorg. Richtlijnen en evidence based werken We willen kunnen aantonen dat we de best beschikbare behandelmethoden toepassen. Parnassia Bavo Groep-breed is daarom als doelstelling geformuleerd dat in de periode van het bedrijfsplan met name de drie ketenzorgbedrijven de werkwijzen standaardiseren op basis van ‘best practice’. Naast de langer bestaande ACT-methodiek, is de IMR-methodiek (Illness Management & Recovery) geïmplementeerd. IMR bestaat uit een toolkit waarin reeds langer bestaande behandelvormen als cognitieve gedragstherapie, motiverende gespreksvoering en psycho-educatie voor psychiatrische ziekten, symptomen en stress op gestructureerd wijze worden aangeboden. Effecten van behandeling Wij willen aantonen, en aan anderen kunnen laten zien, wat de effecten van onze zorgverlening zijn. Parnassia Bavo Groep heeft daarom als doelstelling geformuleerd ‘Alle behandelprogramma’s rapporteren over de effecten van de behandeling (eind 2012)’ door middel van de ROM (Routine Outcome Monitoring). De ROM is een methode om de toestand van patiënten jaarlijks in beeld te brengen. Door vragen te stellen wordt de aard en de ernst van de klachten van patiënten helder in kaart gebracht. Naast ‘klachten’ is het ook mogelijk andere levensgebieden te belichten. De vragen gaan over wonen, dagbesteding, lichamelijke en geestelijke
19
gezondheid, kwaliteit van leven, zorgbehoeften en tevredenheid met de zorg. Een belangrijke doelstelling van ROM is informatie verzamelen over het verloop van de klachten/problemen gedurende de behandeling. Zo wordt zichtbaar of de patiënt de juiste hulp krijgt en waar bijstelling in het zorgplan nodig is. In 2011 is de ROM binnen alle zorglijnen waar de instrumenten landelijk zijn vastgesteld uitgerold. Voor 2012 is de afspraak gemaakt dat bij 30% van de afgesloten DBC’s een voor- en nameting heeft plaats gevonden. Modernisering van zorg De modernisering van de zorg heeft tot doel patiënten doeltreffender en doelmatiger te behandelen. Dit doen we o.a. door ambulantisering en de inzet van e-health en het ontwikkelen van zorgpaden. Deze laatste twee genoemde moderniseringen worden uitgebreider besproken onder 4.4.2 Innovatie. Ambulantisering Bavo Europoort is in 2010 begonnen met een ambulantiseringsproces. In dat jaar is de klinische capaciteit met 33 bedden afgebouwd waarmee in één keer de doelstelling voor 2014 is behaald. In 2011 zijn nog zes bedden afgebouwd bij de zorglijn Neuropsychiatrie. Van ACT naar FACT Om in het kader van de ambulantisering opname preventief en opname verkortend te kunnen werken is in 2011 een aanvang gemaakt met het doorontwikkelen van de ACT (assertive community treatment) teams naar FACT (functie assertive community treatment) teams. Dit heeft tot gevolg dat de gemiddelde caseload per team verdubbelt en er zo meer patiënten door hetzelfde aantal hulpverleners kan worden geholpen. Ambulante hulp blijft zo bereikbaar voor onze patiënten. ACT zetten we vooral in voor de “moeilijkste” patiënten met langdurende of blijvende ernstige psychiatrische aandoeningen. Voor patiënten die met minder intensieve behandeling toe kunnen, wordt FACT ingezet.
20
Samenwerken met andere zorgbedrijven In 2011 hebben de zorgbedrijven in de regio Rijnmond vier gezamenlijke projecten geformuleerd: 1. Een acute dienst die zich zowel richt op psychiatrie én verslaving onder regie van de Parnassia Bavo Groep (Zorgservice), samen met Riagg Rijnmond; 2. De bundeling van krachten op het gebied van de kortdurende zorg; 3. De bundeling van de krachten op het gebied van de complexe zorg; 4. Een aantal klinische bedden gericht op detoxificatie. De uitwerking en start van deze projecten heeft in 2011 plaats gevonden en krijgt in 2012 vervolg. Om onze zorg zo optimaal mogelijk in te zetten voor de patiënten met de meest ernstige problematiek, hebben we in 2011 een aanzet gemaakt met het overdragen van patiënten met minder ernstige problematiek naar de zorg in de eerste lijn van Zorgservice.
Concrete verbetering en vernieuwing Dwang en Drang In 2011 hebben de opname afdelingen van Poortmolen veel inspanningen laten zien om de CrisisMonitorwerkwijze te verspreiden naar andere Bopz-afdelingen. De CrisisMonitor werd naar aanleiding van de resultaten ook geïmplementeerd op de acute opname afdelingen van Parnassia en Dijk en Duin. In het verlengde hiervan werd deze expertise uitgedragen naar andere ggz instellingen in Nederland. Inmiddels werken nu vier andere ggz instellingen met de CrisisMonitor op acute opname afdelingen en 27 gesloten Bopz afdelingen. Uit de evaluatie van de GGZ Nederland dwang en drangsubsidie van Bavo Europoort, komt bovendien naar voren dat op de afdelingen die werkten met de CrisisMonitor en aanvullende de-escalerende interventies, het aantal gesepareerde patiënten en de
separatieduur wederom daalde. Het betreft hier een gemiddelde daling van 25% in de periode januari t/m september 2011, afgezet tegen dezelfde periode in 2010. De Inspectie (IGZ) merkte in haar recente rapport over het terugdringen van separatie het werken met CrisisMonitor aan als een “good practice” die navolging zou verdienen in andere opname afdelingen in Nederland. De IGZ merkte de afdelingen op Poortmolen aan in de categorie laag tot geen risico op onverantwoorde separeerzorg. Zie ook 4.4.3 Onderzoek en opleiding/Terugdringen separaties door CrisisMonitor. Waardering patiënten Naast de resultaten van behandeling (vermindering klachten, vergroting kwaliteit van leven) is ook de waardering van de patiënten een belangrijke indicator voor de kwaliteit van zorg. Uit het patiënttevredenheidonderzoek op alle locaties van de zorglijn Wonen en twee afdelingen van de zorglijn Klinische Behandeling Begeleiding (KBB) blijkt dat de RIBW-patiënten positiever zijn dan klinische respondenten. Zij beoordelen de zorg met een 7,5. De huisvesting en maaltijd wordt door de RIBW-patiënten ook beter beoordeeld, beide met een 7,6. De klinische patiënten beoordelen de zorg met een 5,4, de huisvesting met een 6,1 en de maaltijden met een 6,2. Bij de zorglijn KBB wordt samen met de zorglijnraad een meting gehouden op alle elf de afdelingen en op basis daarvan een verbeterplan gemaakt. Klachten Ingevolge de wettelijke eisen, neergelegd in de Wkcz (Wet klachtrecht cliënten zorgsector) en de Wet Bopz (bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen), maakt Bavo Europoort gebruik van een regionale Klachtencommissie. Hier kunnen patiënten een klacht indienen. Het betreft hier klachten over de behandeling of over de bejegening door medewerkers. De klachten
zijn onderverdeeld in klachten in het kader van de Wet Bopz en klachten in het kader van de Wkcz. In het verslagjaar heeft de Klachtencommissie 48 klachtbrieven van patiënten van Bavo Europoort ontvangen, waarvan 30 in het kader van de Wet Bopz en 18 in het kader van de Wkcz. Van de 48 klachten zijn er 5 ingetrokken, 11 klachten zijn niet ontvankelijk verklaard voor behandeling en 2 klachten zijn in bemiddeling naar tevredenheid van de klager behandeld. Voor de behandeling van 30 klachten zijn hoorzittingen belegd;10 klachten zijn door de commissie als gegrond beoordeeld, 6 klachten als deels gegrond, deels ongegrond en14 klachten als ongegrond beoordeeld.
Veiligheid Als zorgaanbieder heeft Bavo Europoort de plicht er voor te zorgen dat bij de uitvoering van haar taken te allen tijde de veiligheid van patiënten, medewerkers en derden (bezoekers, omgeving en maatschappij) is gewaarborgd. Daarbij gelden de kaders van de door externe instanties vastgestelde wet- en regelgeving en de veiligheidsvoorwaarden die worden geformuleerd door de Raad van Bestuur van Parnassia Bavo Groep. De veiligheid wordt binnen de Parnassia Bavo Groep uitgesplitst in zeven deelgebieden: veiligheidsmanagement, patiëntveiligheid, zorgondersteuning, medewerkerveiligheid, veiligheid in gebouwen en op terreinen, niet gebouw gebonden veiligheid en informatieveiligheid. Hieronder worden vijf van de deelgebieden uitgelicht. Veiligheidsmanagement Het veiligheidsbeleidsplan en de daarbij behorende Veiligheidsscan vormen tezamen een Veiligheidsmanagementsysteem (=VMS). Met dit VMS kunnen we binnen Bavo Europoort continu risico’s
21
signaleren en verbeteringen doorvoeren die nodig zijn om tot een zo veilig mogelijke organisatie voor patiënten en medewerkers te komen.
bezoekers worden op hun gedrag aangesproken door de medewerkers en de beveiligers die rondes maken over het terrein.
Patiëntveiligheid De veiligheid in de directe zorgverlening aan patiënten wordt sterk bevorderd door te investeren in de deskundigheid van medewerkers (zie 4.4.2 Onderzoek en Opleiding) en in kwaliteitssystemen waardoor werkwijzen helder worden vastgelegd, geïmplementeerd en systematisch worden geëvalueerd. Evaluatie en bijstelling vindt periodiek plaats en onder meer naar aanleiding van klachten van patiënten. Ook de meldingen van incidenten vormen een belangrijke informatiebron voor de verbetering van de veiligheid. In Rijnmond functioneert de Incidentencommissie Rijnmond ten behoeve van de in deze regio opererende zorgbedrijven Bavo Europoort, Lucertis en Zorgservice.
Informatieveiligheid Het werken met patiënten en hun gegevens vereist informatieveiligheid. Binnen de Parnassia Bavo Groep is er een informatieveiligheidsbeleid ontwikkeld waarin o.a. onderwerpen als autorisatie voor toegang tot informatie, gebruik van wachtwoorden en de beveiliging van locatie en werkplek aan de orde komen.
Medewerkerveiligheid Het bevorderen/garanderen van de veiligheid van medewerkers omvat de aanwezigheid van bedrijfshulpverleners op alle locaties, jaarlijkse veiligheidsscans, cursussen om te leren omgaan met agressie en verbeteringen naar aanleiding van klachten en incidenten. De organisatie van de BHV-opleidingen en herhalingen alsmede de registratie van de opgeleide medewerkers worden verzorgd door de Parnassia Bavo Academie. Veiligheid in gebouwen en op terreinen In 2011 is op alle locaties een veiligheidsscan uitgevoerd. Daar waar mogelijkheden tot verbetering zijn werden deze zo spoedig mogelijk gerealiseerd. Alle locaties hebben een ontruimingsplan en houden ontruimingsoefeningen. Voor het terrein van de locatie Poortmolen geldt sinds medio 2011 een alcohol- en drugsverbod. Patiënten en
22
4.4.2 Innovatie Modernisering van de zorg is één van de speerpunten van Bavo Europoort. De innovaties waarin wordt geïnvesteerd zijn o.a. het inrichten van zorgpaden en het aanbieden van e-health.
Zorgpaden Algemeen In 2011 is gewerkt aan de ontwikkeling van zorgpaden voor de zorglijnen voor volwassenen en Ouderen. Een zorgpad is gericht op een duidelijk omschreven doelgroep, heeft een begin- en een eindpunt met duidelijke in- en uitstroomcriteria. Een zorgpad bestaat uit een aantal verplichte en een aantal optionele modules of bouwstenen. Per bouwsteen wordt o.a. beschreven: de inhoud van de interventie; de duur, het aantal sessies en welke professional de interventie uitvoert. Volwassenen Aangezien er nog weinig zorgpaden waren ontwikkeld voor patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen is besloten eerst een pilot uit te voeren. Er zijn twee pilots gestart; vroege psychose en persoonlijkheidsstoornissen. Het zorgpad vroege psychose is ontwikkeld in samenwerking met Lucertis.
Ouderen Voor de doelgroep ouderen hebben de drie ketenzorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep gezamenlijk modelzorgpaden voor stemmingsstoornissen ontwikkeld (licht, middel, zwaar en bipolair). Daarnaast is er al in 2010 een zorgpad cognitieve stoornissen ontwikkeld. Tot 2011 waren het ontwerp en de implementatie van de zorgpaden bij volwassenen en ouderen twee aparte trajecten. Dit heeft ertoe geleid dat de systematiek bij deze trajecten verschilden. Om de zorgpaden op termijn goed te kunnen inbedden in het Elektronisch Patiënten Dossier en om de zorgpaden goed te kunnen monitoren, is een eenduidige systematiek noodzakelijk. Bij de drie ketenzorgbedrijven is daarom besloten tot harmonisatie van zowel de gehanteerde modellen binnen de drie zorgbedrijven onderling als tussen de trajecten voor ouderen en volwassenen. Voor de uitvoering is gekozen voor een gezamenlijke projectstructuur met één gezamenlijke projectopdracht. Door bundeling van expertise wordt het tempo versneld. Door onderlinge harmonisatie is het mogelijk om de zorgpaden beter te monitoren zodat dit de implementatie kan ondersteunen en dus versnellen. Vanuit de Parnassia Bavo Groep zijn stimuleringsgelden ingezet die zijn gebruikt voor de koppeling van de te ontwikkelen formats met de bestaande registratie en de inrichting van de administratieve organisatie ten behoeve van de monitoring van zorgpaden.
E-health Algemeen E-health is het gebruik van nieuwe informatie en communicatietechnologie, en met name internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen en te verbeteren.
Binnen de Parnassia Bavo Groep kunnen patiënten gebruik maken van e-health via het e-health warenhuis, waar de modules van alle zorgbedrijven te vinden zijn. In het najaar van 2011 is na een pilot gestart met de implementatie van e-health bij de zorglijn ABB. De module e-contact Bavo Europoort (e-mailen via het e-health warenhuis) en de cursus Psychose zijn als eerste in gebruik genomen. Daarnaast staat het behandelaren vrij zelfhulpmodules zoals ‘piekertraining’ of ‘spanning en onrust’ aan hun patiënten aan te bieden. De behandelaren en betrokken secretariaten hebben een korte training ontvangen. E-health voor EPA In samenwerking met GGZ Noord-Holland Noord en In Geest is de Parnassia Bavo Groep gestart met een grote pilot met zorg op afstand door middel van screen-to-screen contact voor de doelgroep met een ernstig psychiatrische aandoening (EPA). Bij Bavo Europoort wordt de pilot uitgevoerd bij FACT Zuid Hollandse eilanden. De voorbereidingen zijn gestart en de daadwerkelijke uitrol vindt plaats in 2012. Naar verwachting zullen er 25 patiënten deelnemen. Ook mantelzorgers worden bij het project betrokken. Ontwikkeling nieuw e-health aanbod Voor de doelgroep volwassenen met ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is er in het e-health warenhuis nog weinig passend aanbod. Binnen Bavo Europoort wordt gewerkt met de IMR training (Illness, management en recovery). Er is in 2011 besloten de theorie behorend bij de training in e-healthvorm aan te bieden. De verdere uitwerking hiervan vindt grotendeels in 2012 plaats. Verder is in samenwerking met Zorgservice gestart met het werken aan een e-health module levensbeschouwing.
23
4.4.3 Onderzoek en Opleiding Wetenschappelijk onderzoek Een overzicht van alle publicaties van Bavo Europoort in 2011 is terug te vinden op onze website: www.bavo-europoort.nl/publicaties2011. Organisatie van onderzoek De onderzoeks- en opleidingsactiviteiten van Bavo Europoort worden gecoördineerd door de onderzoekscommissie, bestaande uit onderzoekers en managers Zorg, en gefaciliteerd door de Parnassia Bavo Academie. In de Onderzoeksraad, het adviesorgaan voor onderzoek voor de Raad van Bestuur van Parnassia Bavo Groep, vindt concernbrede afstemming over onderzoek plaats. Onderzoeksbeleid Het onderzoek van Bavo Europoort betreft hoofdzakelijk praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek. Hierbij gaat het om onderzoek naar: hulpzoekgedrag bij ouderen met angst en depressie; de effecten van Illness Management Recovery (IMR) (herstel vanuit patiëntenperspectief ); bevorderen van therapietrouw onder patiënten met psychotische stoornissen; effecten van de crisiskaart ter voorkoming van crisissituaties en dwangopnames; behandeling van trauma bij patiënten met psychotische stoornissen; terugdringen van dwangmaatregelen op de gesloten afdeling; slachtofferschap onder patiënten en maatregelen ter voorkoming daarvan; interventies voor patiënten met bijkomende licht verstandelijke handicap; effecten van ACT (Assertive Community Treatment), o.a. ACT voor ouderen en mogelijkheden ter verbetering van de bemoeizorg voor de meest zorgmijdende patiënten. Daarnaast is er onderzoek naar de genetica van angst en depressie. We hebben een begin gemaakt met onderzoek naar de mogelijkheden en effecten van vroegdetectie en preventie van psychiatrische aandoeningen (waaronder psychose). Tevens is een start gemaakt met het ontwikkelen van een onderzoekslijn bij de afdeling Neuropsychiatrie.
24
O3 en PCR Het meeste onderzoek wordt uitgevoerd samen met het Onderzoekcentrum O3 (waarin het Erasmus Medisch Centrum, de GGD Rotterdam-Rijnmond en de ggz instellingen uit de regio vertegenwoordigd zijn), en vanuit de door Bavo Europoort gesteunde bijzondere leerstoel OGGz. Daarnaast bestaan samenwerkingsverbanden met diverse afdelingen van andere Universiteiten (Leiden, Tilburg, Nijmegen, Groningen, Amsterdam.) De samenwerking op het terrein van het psychiatrisch casusregister (PCR) en het onderzoekscentrum O3 is samen met een aantal andere partijen, waaronder GGD Rotterdam Rijnmond, Erasmus Medisch Centrum en Delta Psychiatrisch Centrum onder de loep genomen. Het verbinden van het casusregister en het onderzoekscentrum en het verbreden van zowel de focus als de participatie van het aantal deelnemende organisaties heeft geleid tot een nieuw concept dat in het eerste half jaar van 2012 vermoedelijk kan worden vastgesteld en geïmplementeerd.
Bijzondere onderzoeksresultaten in 2011 Effecten van ACT voor ouderen In 2011 is de dataverzameling voor dit onderzoek afgerond. Uit de baselinemeting bleek onder andere dat patiënten die het minst gemotiveerd waren voor behandeling, er het slechtst aan toe waren. Dit rechtvaardigt ons inziens het belang van bemoeizorg voor deze groep, aangezien de groep met de meeste problemen zonder bemoeizorg verstoken blijft van hulp. In 2012 zal het effect van ACT-ouderen ten opzichte van Care as usual bekend worden. Slachtofferschap onder psychiatrische patiënten Het blijkt dat psychiatrische patiënten vaker slachtoffer zijn van geweld en beroving dan dader. Precieze gegevens hierover ontbraken voor Nederland.
Gefinancierd door NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) en onder leiding van de hoogleraar OGGz van Bavo Europoort doen we een groot landelijk onderzoek naar de aard en de ernst van slachtofferschap. Hieruit bleek dat ook in Nederland het risico op slachtofferschap onder psychiatrische patiënten sterk verhoogd is ten opzichte van de algemene bevolking Het uiteindelijke doel is om interventies te ontwikkelen ter voorkoming van slachtofferschap en het bestrijden van de gevolgen. Terugdringen van agressie bij opname door vroegmedicatie voor ambulancevervoer naar een ziekenhuis Samen met Zorgservice en de andere ggz Instellingen in Rijnmond starten we onderzoek naar het preventieve effect op agressie incidenten en separaties bij opname, door middel van het geven van medicatie aan patiënten die worden opgenomen. Deze medicatie wordt door de Acute Dienst gegeven voordat de patiënten met de ambulance naar het ziekenhuis wordt vervoerd. Het onderzoek moet uitwijzen of dit nieuwe beleid een verbetering is ten opzichte van het oude beleid, waarbij bijna nooit medicatie werd verstrekt. Effecten van Illness Management and Recovery (IMR) IMR is een ‘evidence-based practice’ uit de Verenigde Staten en omvat een trainingsprogramma met een tiental modules voor patiënten. Implementatie hiervan in de ambulante en klinische setting van Bavo Europoort is een belangrijke zorgvernieuwing. Doel is de bevordering van het individueel herstelproces bij de betrokken patiënten en het vergroten van de regie over het eigen leven. In 2011 is het pilotonderzoek afgerond over de implementatie van IMR. Dit heeft positieve resultaten opgeleverd. Het wordt in 2012 gevolgd door een gerandomiseerd onderzoek waarbij de effecten van IMR in vergelijking met ‘Care as usual’ worden onderzocht.
Routine Outcome Monitoring: bias door uitval Toenemende aandacht vraagt de opzet en uitvoering van Routine Outcome Monitoring (ROM). Het primaire doel van ROM is feedback geven aan individuele behandelaars en hun patiënten over de ontwikkeling van de toestand van de patiënten. Daarnaast gebruiken wij de ROM voor externe verantwoording en het kunnen verrichten van wetenschappelijk onderzoek. Een promovendus maakt een analyse van het databestand en de mogelijkheden en beperking van ROM voor wetenschappelijk onderzoek. Uit één van deze analyses bleek dat patiënten die uit de behandeling vallen (vanwege diverse redenen) een andere groep patiënten vormt dan de patiënten die bij ACT in behandeling blijven. Een conclusie uit dit onderzoek is dat wanneer ROM data voor benchmarking gebruikt gaan worden, rekening gehouden moet worden met deze uitval. Terugdringen separaties door CrisisMonitor De CrisisMonitor betreft een combinatie van beoordelingsschalen waarvan één dagelijks en andere schalen wekelijks worden afgenomen door een verpleegkundige op een opnameafdeling. Deze brengen zo risico’s op korte termijn in kaart, waarop kan worden geanticipeerd. Het effect van de CrisisMonitor op het aantal separaties is onderzocht, in een quasi-experimenteel design, door het instrument in te zetten bij twee opname-afdelingen en dit niet te doen bij twee andere vergelijkbare afdelingen. De toepassing van de CrisisMonitor blijkt zeer effectief te zijn. Het aantal en de ernst van agressie-incidenten en separatie-uren zijn afgenomen in de units waar de CrisisMonitor werd gebruikt. Inmiddels wordt de crisismonitor ingezet op diverse andere afdelingen.
25
De cluster gerandomiseerde studie uitgevoerd met de CrisisMonitor (597 patiënten) werd gepubliceerd in het British Journal of Psychiatry in december 2011. De studie laat zien dat de werkwijze resulteerde in 68% minder agressie incidenten en 45% minder separatieduur.
Voorbeelden van samenwerking in ketenzorgverband zijn: het uitvoeren van een gecontroleerd onderzoek naar het effect van betalen voor het accepteren van depotmedicatie; traumaonderzoek en; het onderzoek naar slachtofferschap.
Zie ook 4.4.1 doelstellingen kwaliteit van zorg/dwang en drang.
Opleiding In 2011 zijn de voorbereidingen voor het verkrijgen van de opleiding tot psychiater gecontinueerd. Het gaat voor de Parnassia Bavo Groep regio Rijnmond om de voortzetting van de stage spoedeisende/sociale psychiatrie en het verkrijgen van registratie voor het bieden van opleiding in de aandachtsgebieden volwassenen, ouderen en een deelstage jeugd. In 2012 volgt de visitatie door de Medisch Specialisten Registratie Commissie.
Verbetering van therapietrouw onder patiënten met psychotische stoornissen: M4M Gebrek aan therapietrouw is een groot probleem. Samen met Palier voeren we een gerandomiseerde studie uit naar de effecten van betalen voor het accepteren van depot medicatie (Money for Medication: M4M). De pilot studie liet indrukwekkende resultaten zien in de zin van sterk verbeterde depotacceptatie en een verminderd aantal opnamedagen. Eind 2013 verwachten we de resultaten van de trial. Leerstoelen, promoties en publicaties Belangrijke stimulansen voor ons eigen wetenschappelijk onderzoek en voor vruchtbare samenwerkingsrelaties op dat gebied met anderen, vormen de (bijzondere) leerstoelen die worden bekleed door medewerkers van Parnassia Bavo Groep. Voor Bavo Europoort bekleedt prof. dr. C.L. Mulder, psychiater, de bijzondere leerstoel Openbare Geestelijke Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit. De leerstoel is verbonden aan het Onderzoekcentrum O3, een samenwerkingsverband tussen de ggz-instellingen in de regio Rijnmond, het Erasmus MC en de GGD Rotterdam-Rijnmond. Prof. dr. J. Wolff vervult de leerstoel Maatschappelijke Opvang aan het UMC Radboud in Nijmegen. In het kader van het Onderzoekcentrum O3 worden momenteel zestien promotieonderzoeken verricht onder begeleiding van de bijzonder hoogleraar. Bij diverse van deze onderzoeken participeert Bavo Europoort. In toenemende mate doen we onderzoek samen met de andere ketenzorgbedrijven van Parnassia Bavo Groep.
26
4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Functiebeschrijvingen, takenpakket en persoonlijk ontwikkelingsplan In 2011 is in navolging van 2010 verder uitvoering gegeven aan de functiebeschrijvingen en -waarderingen. Met instemming van de OR is in 2011 de regeling jaargesprekken aangepast van drie gesprekken (planning, voortgang en beoordeling) per jaar naar twee gesprekken. De beoordeling en planning vinden nu in één gesprek plaats. In het planningsgesprek wordt ook het persoonlijk ontwikkelingsplan besproken. Opleiding, scholing en deskundigheidsbevordering Daar waar passend bij de behoeften en de mogelijkheden van de organisatie en wensen van de medewerker worden medewerkers gefaciliteerd in een vorm van scholing. In 2011 is ca. € 1,1 miljoen besteed aan opleiding, scholing en deskundigheidsbevordering. De verdere ontwikkeling van opleidings- en scholingsplannen behoeft in het komende jaar de aandacht.
Strategische personeelsplanning (SPP) Op Parnassia Bavo Groep-niveau is in 2011 het project strategische personeelsplanning opgestart. Dit project heeft tot doel de adequate ontwikkeling van medewerkers en leidinggevenden waarmee zij inhoud kunnen geven aan de uitvoering van geformuleerd organisatie beleid naar de toekomst toe. Het project krijgt een vervolg in 2012.
Leiderschap Een aantal leidinggevenden (tussen middenkader en hoger middenkader) binnen Bavo Europoort volgt een Management Development opleiding. In het kader van duaal management werd aan een aantal leidinggevenden een op maat ontwikkelde leergang Management Development door de Parnassia Bavo Academie van vier maanden aangeboden. Onderwerpen daarin waren onder andere visieontwikkeling en verandermanagement.
Personeelsbeleid Werving Vanwege de bezuinigingen in de zorg is de werving van nieuw personeel vrijwel stil komen te staan. Alleen voor functies waar moeilijk mensen voor te vinden zijn, zoals gz-psycholoog, verpleegkundige, arts en psychiater werd nog actief geworven. De overige vacatures werden waar mogelijk ingevuld door herplaatsingskandidaten, dat wil zeggen medewerkers die als gevolg van reorganisaties boventallig zijn geworden en die conform het sociaal plan indien mogelijk een functie krijgen aangeboden elders binnen de Parnassia Bavo Groep. Beschikbaarheid van personeel In-, door- en uitstroom van medewerkers: in 2011 is het personeelsbestand van Bavo Europoort met tien medewerkers afgenomen. Het personeelsbestand kent de volgende opbouw: Man 335 Vrouw 773 Totaal 1. 108 Bavo Europoort kende in 2011 een verloop van ongeveer 13%, inclusief stagiaires en oproepkrachten. In totaal hebben 249 medewerkers onze organisatie verlaten. Van het huidige personeelsbestand zijn 566 medewerkers (46,8%) 45 jaar of ouder.
Vrijwilligers Het Vrijwilligerspunt regio Rijnmond bedient alle zorgbedrijven van de Parnassia Bavo Groep. In overleg met de coördinatoren van de andere regio’s van de Parnassia Bavo Groep is in 2011 een kaderregeling Vrijwilligersbeleid gerealiseerd. Het Vrijwilligerspunt heeft een succesvol 2011 achter de rug, met actieve vrijwilligers en de uitvoering van kleinere en grotere evenementen. Goed gezelschap Door een subsidie van de gemeente Rotterdam zijn wij gestart met het maatjesproject ‘Goed Gezelschap’. De behoefte aan nieuwe, jonge vrijwilligers krijgt invulling door de samenwerking met een groep studenten van Hogeschool InHolland. Deze eerstejaars HBO-studenten zijn 30 tot 40 weken actief als maatjesvrijwilliger en maken zo kennis met de ggz en het vrijwilligerswerk. Verwenzorg De vrijwilliger fondsenwerver is gestart en heeft voor diverse afdelingen fondsen geworven o.a. voor het realiseren van een vakantie, van uitstapjes en ten behoeve van diverse activiteiten waar onze vrijwilligers actief zijn.
27
Met Pasen ontving een grote groep klinische patiënten een zakje paaseitjes. Vlak voor Kerst kregen alle 850 klinische patiënten en patiënten die bij ons wonen een verrassend kerstpakket, dat feestelijk op locatie door het directieteam werd uitgedeeld. Het vervullen van individuele wensen werd gerealiseerd door het onderdeel Wens-1-Wens van het Vrijwilligerspunt, zo zag bijvoorbeeld een patiënt zijn wens in vervulling gaan om zijn gedichten te bundelen. Door de samenwerking met de Johanniter Hulpverlening kwam een aantal jaar geleden een weldoener op ons pad die zijn prachtige tuin en souterrain ter beschikking stelt aan onze patiënten. Afgelopen jaar zijn er diverse mooie activiteiten, zoals een beautymiddag en een pianoconcert, georganiseerd waar een groot aantal patiënten van heeft kunnen genieten. Maatschappelijk betrokken ondernemen In het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen kwamen diverse teams van ABN AMRO activiteiten verrichten op afdelingen en locaties. Zij hebben o.a. een winkel gerealiseerd in de woonboerderij de Idahoeve op het eiland Tiengemeten en hebben samen met en voor alle patiënten op de woonvorm Kellogplaats kerstboompjes versierd. Ter afsluiting van het jaar heeft er op de Pannenkoekenboot een vrijwilligersfeest plaatsgevonden, waarbij de Johanniter Hulpverlening aan een groep vrijwilligers de hulpspeld heeft uitgereikt. Eerder in het jaar ontvingen twee vrijwilligers de Medaille van Verdienste na vijf jaar aan het werk te zijn als vrijwilliger. De groep vrijwilligers die zich verbindt aan de mogelijkheden die er zijn om goed gezelschap te zijn voor onze patiënten groeit nog steeds. We hebben het jaar afgesloten met 180 bij ons ingeschreven vrijwilligers.
28
De indrukwekkende ervaringen van een aantal vrijwilligers is te lezen op de website van Bavo Europoort onder de rubriek Vrijwilliger.
4.5.2 Kwaliteit van het werk Arbeidsomstandigheden Om de arbeidsomstandigheden goed in beeld te brengen worden gedurende het jaar twee onderzoeken uitgevoerd; een veiligheidsscan en het medewerkertevredenheidonderzoek. Daarnaast wordt één keer per vijf jaar én binnen een half jaar na verhuizingen de risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) afgenomen. MTM Jaarlijks wordt de tevredenheid van de medewerkers met betrekking tot diverse onderwerpen zoals werkplek, contact met de manager en informatievoorziening gemeten. Uit het medewerkertevredenheidonderzoek dat in 2011 is uitgevoerd blijkt dat de algehele tevredenheid t.o.v. 2010 iets gestegen is, van 6,3 in 2010 naar 6,5 in 2011. De uitkomsten zijn op teamniveau teruggekoppeld en ieder team formuleert een aantal verbeterpunten die in de loop van het jaar worden opgepakt. De voortgang van de verbeterpunten wordt elke vier maanden gemonitord. Veiligheidsscan In de veiligheidsscan wordt o.a. aandacht besteed aan veiligheid als gespreksonderwerp, veiligheid van gebouwen, medicatieveiligheid en brandveiligheid. Op alle afdelingen wordt de scan uitgevoerd en besproken in het team om verbeterpunten te formuleren. Risico inventarisaties & evaluaties (RI&E’s) In 2011 is door de zorglijnen verder gewerkt aan de opvolging van de verbeterpunten vanuit de in 2010 gehouden risico inventarisatie en evaluatie (RI&E). Door de vele verhuizingen gedurende dit jaar dienen er nog
een aantal RI&E’s uitgevoerd te worden. Verder is aandacht gegeven aan de aanbevelingen van de Arbeidsinspectie. De arbeidinspectie bezocht december 2010 de locaties Carnissesingel en Poortmolen. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim is met 0,8% gedaald in 2011 t.o.v. 2010. In 2010 was het verzuim (exclusief vangnet) nog 5%, in 2011 is dat gedaald naar 4,2%. Een mooi resultaat. De doelstelling in het bedrijfsplan van 2011-2013 is een ziekteverzuim van maximaal 4%, we hopen dat in 2012 te bereiken. Communicatie met medewerkers Onze voornaamste wijze van communiceren met de medewerkers is via de lijn; beleid en doelstellingen worden via de leidinggevenden uitgezet en langs deze lijn worden ideeën, vragen, voorstellen en knelpunten aan de directie voorgelegd. Het intranet van Bavo Europoort, ben@, is daarnaast een direct digitaal kanaal voor de communicatie met medewerkers. Daar is in het verslagjaar veelvuldig gebruik van gemaakt. Enkele voorbeelden: -Dagelijkse nieuwsvoorziening met nieuws van de zorglijnen, de directie, andere zorgbedrijven, het concern en landelijk nieuws op het gebied van geestelijke gezondheidszorg. yy Informatievoorziening op belangrijke thema’s zoals de eigen bijdrage en het beleid van de organisatie daarin. yy Notulen van de OR-vergaderingen, overlegvergaderingen, instemmings- en adviesaanvragen en reacties van OR en bestuurder worden op ben@ geplaatst op de pagina van de OR. yy Van alle nieuwsberichten die op ben@ verschijnen ontvangen medewerkers wekelijks een overzicht per e-mail. yy Via de mailbox
[email protected] kunnen medewerkers vragen stellen over ben@ en suggesties doen voor nieuwsartikelen.
Het directieteam heeft een apart e-mailadres waar alle vragen van medewerkers binnenkomen, deze worden binnen vijf werkdagen beantwoord. Eén van de minder goed gewaardeerde onderwerpen uit het medewerkertevredenheidonderzoek was de frequentie, inhoud en hoeveelheid informatie van de Raad van Bestuur van de Parnassia Bavo Groep. Het directieteam van Bavo Europoort heeft dit als verbeterpunt opgepakt en onderzoekt waarover medewerkers geïnformeerd willen worden, met welke frequentie en hoeveelheid en ook hoe zij daarover geïnformeerd willen worden.
4.6 Samenleving en belanghebbenden Bavo Europoort in de buurt Het in balans brengen en houden van het leven van onze patiënten rekenen wij tot onze kerntaken. Aandacht voor leefomgeving en achtergrond zijn daarbij onontbeerlijk. Met de maatschappelijke organisaties in de buurten waar onze beschermde woonvormen en klinieken staan zoeken we samenwerking om aandacht te hebben voor belangen van buurtbewoners en onze bewoners mogelijkheden te bieden tot meer maatschappelijke aansluiting. Daarnaast was, en is er intensief contact met de omwonenden van de locatie Poortmolen. Daarin spelen zowel de buurtbewoners als gemeente Capelle aan den IJssel en de deelgemeente Prinsenland en politie een belangrijke rol. De in 2009 gemaakte afspraken om het terrein beter te beveiligen en het toezicht te verbeteren hebben effect en resulteren in een sterk verbeterde relatie met de buurt. Wij vinden het belangrijk om een goede partner van de lokale overheid te zijn en met twee benen in de lokale realiteit te staan. Tevens willen we actief meedenken over
29
problemen in de samenleving waarbij de activiteiten van Bavo Europoort een onderdeel van de oplossing kunnen vormen. Vermeldenswaard is dat wij in alle lokale zorgnetwerken binnen Rotterdam, Spijkenisse en omliggende gemeenten actief zijn en dat onze participatie daarin ook zeer gewaardeerd wordt. Maatschappelijke ontwikkelingen Het is steeds duidelijker geworden dat de financiële crisis de komende jaren zal leiden tot forse ingrepen in de overheidsfinanciën en de zorguitgaven. Daarom is de opgave waar we voor staan de komende jaren niet eenvoudig. Bij de nog altijd toenemende vraag naar zorg hebben we te maken met een arbeidsmarkt waarop enorme tekorten verwacht worden. De financiën zijn beperkt. Intussen stelt onze omgeving steeds hogere eisen aan onze zorg wat betreft effectiviteit, transparantie en toezicht op kwaliteit. Het antwoord van Parnassia Bavo Groep is dat wij alleen door de zorg te moderniseren de kwaliteit kunnen verbeteren, terwijl dit met minder personele inzet per patiënt zal moeten. Met name door een grotere inzet van e-health, intensieve samenwerking met de eerste lijn en verdere ambulantisering. Hierdoor kunnen we aan de vraag naar zorg blijven voldoen en de kosten per patiënt laten dalen. Voor 2011 is de gemeentelijke subsidiëring vanuit Rotterdam en Spijkenisse als centrumgemeente voor de kwetsbare doelgroepen nog gecontinueerd. Maar ook deze subsidiëring staat de komende jaren onder druk. In Rotterdam zijn de succesvolle resultaten zichtbaar geworden van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang I. Het aantal mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats werd significant teruggebracht door toeleidingstrajecten naar zorg- en woonorganisaties te realiseren. Eind 2011 is het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang II ondertekend door alle betrokken stedelijke partners. Ook Bavo Europoort wil zich blijven inzetten voor het succes van dit plan dat zich de komende jaren
30
zal manifesteren door onder andere het opzetten van Thuishavens. Bijzonder in dit verband is onze locatie de Nieuwe Nachtegaal in Charlois die menigmaal als voorbeeld van een Thuishaven is genoemd en bezocht.
4.7 Huisvesting Na het turbulente verhuisjaar 2010 waarin de klinische voorzieningen meer gecentraliseerd zijn, zijn we in 2011 in een rustiger vaarwater gekomen. Speerpunten voor 2011 lagen vooral bij de zorglijnen Wonen en Ouderen. De zorglijn Wonen heeft een prachtige nieuwe woonlocatie met 24 plaatsen geopend in Ommoord. De plannen om 25% vierkante meters te besparen zijn verder uitgevoerd. De locaties in Spijkenisse en Rotterdam Zuid voor de zorglijn Ouderen zijn opgeheven en samengevoegd op een nieuwe locatie in Hoogvliet. Tevens is de locatie aan de K.P. van der Mandelelaan te Rotterdam verlaten en hebben de ambulante teams van de Noordoever hun intrek genomen op de Poortmolen. Hiermee wordt tevens geanticipeerd op de toekomstige nieuwbouw voor de zorglijn Ouderen die medio 2015 zal worden gerealiseerd op de locatie Poortmolen. Met bovenstaande beweging is uiteindelijk zo’n 2000 m2 extra kantoorruimte bespaard en komt daarmee het totaal aantal bespaarde vierkante meters uit op 20% over de jaren 2010 en 2011. De overige 5% zal in de jaren 2012 en 2013 worden gerealiseerd. Bavo Europoort heeft een groot aantal individuele huurwoningen (ongeveer 35 stuks) overgedragen aan de zittende patiënten/bewoners. Deze zijn zelf huur gaan betalen aan de woningcorporatie en daarmee hebben ze meer verantwoordelijkheid en zelfstandigheid verkregen. Het jaar 2011 is tevens gebruikt om diverse nieuwbouwplannen verder te ontwikkelen. Zo is er een plan gemaakt voor de realisatie van 21 mooie
appartementen in de Heemraadsingel 113-117. De verbouwing is inmiddels ter hand genomen en zal worden opgeleverd medio 2012.
4.8 ICT
De Lijn Verbonden Het doel van het Parnassia Bavo Groep project De Lijn Verbonden is met één telefonienetwerk voor de hele de Parnassia Bavo Groep onze bereikbaarheid te verbeteren. Alle medewerkers van de Parnassia Bavo Groep krijgen daartoe een nieuw 088- telefoonnummer en telefoontoestel.
Informatievoorziening en automatisering De automatisering speelt vanuit verschillende perspectieven een steeds belangrijkere rol in de zorg. In de patiëntenzorg wordt dit toegepast met de inzet van domotica (elektronische toepassingen in het huishouden), waardoor de patiënt bijvoorbeeld langer zelfstandig thuis kan wonen. In de klinische setting kan deze toepassing van pas komen om de kosten van de zorg te beperken, zonder dat het de kwaliteit van zorg negatief beïnvloedt. Binnen de Parnassia Bavo Groep zijn in 2011 pilots uitgevoerd met domotica. De ervaringen komen ook Bavo Europoort ten goede. Op de werkvloer betekent de huidige graad van automatisering dat plaats- en tijdsonafhankelijk werken steeds makkelijker wordt. Vooral werknemers waarderen de mogelijkheid om thuis te kunnen werken. Voor de werkgever betekent dit een kostenreductie, minder woon-werkverkeer en een verlaging van het aantal vierkante meters kantoorruimte. ICT projecten in het verslagjaar waren: Verder invoeren HNW – plaats en tijd onafhankelijk werken In 2010 is het plaats en tijdonafhankelijk werken (HNW: Het Nieuwe Werken) reeds ingevoerd op locatie De Constantijn van Bavo Europoort. In 2011 is dit ook op andere locaties ingevoerd waaronder de Klaasje Zevensterstraat in Hoogvliet. De ambulante medewerkers van Ouderen van deze locatie werken met een laptop ter ondersteuning van hun ambulante werkzaamheden.
Andere ICT-ontwikkelingen die al eerder in dit document uitgebreid zijn besproken zijn het e-health warenhuis en de screen-to-screen verbinding.
4.9 Financieel beleid Financieel meerjarenbeleid 2011 – 2013 Zoals aangegeven onder 4.1 en 4.2 stelt Bavo Europoort, als onderdeel van de Parnassia Bavo Groep, zich in het kader van het bedrijfsplan 2011-2013 als hoofddoel: Eind 2013 behandelen wij de patiënt beter én tegen lagere kosten. Dit willen wij bereiken door in te zetten op drie speerpunten: yy Modernisering van de zorg yy Het terugdringen van de indirecte kosten yy Synergie De beoogde kostenverlaging hebben we samengevat in het volgende resultaat: De gemiddelde kosten per behandelde patiënt zijn in 2013 aanzienlijk lager dan in 2010. Het uitgangspunt voor ons financieel beleid is vierledig: yy meer patiënten behandelen met een gelijk blijvend budget yy ruimte voor innovatie en ontwikkeling creëren yy kunnen bijdragen aan voldoende weerstandsvermogen voor de groep yy de indirecte kosten worden verhoudingsgewijs teruggedrongen.
31
We werken daarnaast als zorgbedrijf van de Parnassia Bavo Groep aan een verdere vergroting van de kostenflexibiliteit, door een percentage (op termijn 10%) van de begroting als variabele kosten in te zetten. Elk zorgbedrijf draagt dan 5% van zijn omzet af aan de groep voor innovatie- en managementruimte en de versterking van het weerstandsvermogen. De andere 5% kan dan binnen Bavo Europoort als niet in vaste kosten belegde ruimte worden opgenomen. Mede als gevolg van de door te voeren bezuinigingen kon Bavo Europoort in de begrotingen 2011 en 2012 het percentage van 10% overigens nog niet realiseren. De meerjarenbegroting wordt elk jaar geactualiseerd en bijgesteld op basis van de feitelijke ontwikkelingen en verwachtingen. Bezuinigingen als gevolg van kabinetsmaatregelen Om de kosten per patiënt in 2011-2013 terug te brengen bracht de Parnassia Bavo Groep in de begroting 2011 als eerste stap de kostenruimte voor de zorgbedrijven (bij gelijkblijvende productie) terug met 3,5%; voor 2012 rekenden we in de eerste begrotingskaders met een kostenreductie van 5,0%. In juni 2011 besloot het kabinet tot bezuinigingsmaatregelen in de zorg m.i.v. 1 januari 2012. Met name voor de GZZ zouden deze ingrijpend zijn. Op basis van dit vooruitzicht trof Bavo Europoort extra bezuiningsmaatregelen voor zowel het lopende jaar 2011 als voor 2012. Deze bezuinigingen leiden in 2012 tot een krimp in het totale volume. Door invoering van de eigen bijdrage in de Zvw (zie hieronder) verwachten wij dat in er in de loop van 2012 sprake zal zijn van een verdere krimp.
32
Personele gevolgen van deze krimp De bezuinigingen realiseren we zoveel mogelijk door de reeds ingezette besparingen op de indirecte kosten. Ook kunnen deze bezuinigingen niet anders dan tot krimp van het aantal personeelsleden leiden. Een eerste maatregel waartoe wij ons zomer 2011 genoodzaakt zagen was het niet verlengen van tijdelijke dienstverbanden. Hierdoor konden veelal jonge mensen hun loopbaan niet voortzetten binnen onze groep. Ook worden door de bezuinigingen medewerkers met een vast dienstverband boventallig. We proberen het uiterste te doen om deze medewerkers zoveel mogelijk te herplaatsen binnen de Parnassia Bavo Groep. Echter voor een deel van hen is er geen werk meer binnen de groep. De wijze waarop wij met gevolgen voor medewerkers omgaan is beschreven in h.4.5 van het Maatschappelijk verslag van de PBG. Door de invoering van de eigen bijdrage (zie hieronder) zullen naar verwachting nog meer medewerkers hun baan gaan verliezen. Wij betreuren dit ten zeerste, zeker omdat we het kabinet, samen met de branche, een duidelijk alternatief hebben aangeboden waardoor de veranderingen stapsgewijs hadden kunnen worden doorgevoerd, waardoor de personele gevolgen veel meer beheerst hadden kunnen worden opgevangen door pensionering van medewerkers en natuurlijk verloop. Ook moet bedacht worden dat door de vergrijzing er over enkele jaren er juist weer een behoefte is aan jonge medewerkers.
Gevolgen eigen bijdrage In de begroting 2012 maakte Bavo Europoort aanvullende krimpscenario’s in verband met de mogelijke effecten van de door het kabinet ingevoerde eigen bijdrage in de Zvw. Zoals verwacht en gevreesd blijkt deze ertoe te leiden dat aanzienlijke aantallen (potentiële) patiënten afzien van - door de huisartsen en andere verwijzers geïndiceerde en dus noodzakelijke - zorg. Vanaf januari 2012 wordt het beloop van deze ontwikkeling wekelijks gemonitord. Op basis van de cijfers over de eerste 4 maanden van 2012 lijkt het percentage patiënten die afzien van behandeling voor Bavo Europoort over het geheel genomen uit te komen op ongeveer 12%, ondanks aanzienlijke inspanningen om (potentiële) patiënten te overtuigen van het belang van de voor hen geïndiceerde zorg, en om hen mogelijke oplossingen aan te reiken voor de financiële gevolgen die de eigen bijdragen voor hen hebben. Onze scenario’s om de consequenties van de verminderde aantallen patiënten op te vangen wijzen (april 2012) uit dat wij met een verdere krimp in onze Zvw-omzet van circa 10% (€ 4,8 miljoen) rekening moeten houden. Indien deze nu zichtbare trend zich blijft voortzetten betekent dit op termijn een banenverlies bovenop dat als gevolg van de eerder genoemde bezuinigingen van circa 80 fte. Financieel management Bavo Europoort werkt binnen de Parnassia Bavo Groep met een integrale begroting waaraan alle baten en lasten zijn toegerekend. Daarbinnen wordt door de afdelingen gestuurd op gerealiseerde uren, aantallen nieuwe patiënten en kosten van behandeltrajecten – ofwel: de kosten per patiënt).
De begroting van Bavo Europoort wordt vertaald naar afdelingsbudgetten en door de afdelingen vertaald naar (productie-) taakstellingen per medewerker. Daarmee is, onder andere ten behoeve van de DBC’s, de basis gelegd voor het kunnen toerekenen van kosten en baten aan de zorgproducten, en wordt er gestuurd op de productiviteit. Besparing indirecte kosten Het terugbrengen van onze indirecte kosten is een belangrijke pijler onder ons hoofddoel om de kosten van de behandeling te verlagen. En het zorgt dat we zoveel mogelijk geld rechtstreeks aan de zorg ten goede kunnen laten komen. In het kader van het project ‘Min 20% indirecte kosten’ dat de Parnassia Bavo Groep in 2010 heeft ingezet, zijn de processen en voorzieningen binnen alle ondersteunende aandachtsgebieden tegen het licht gehouden. In totaal bedragen de geïdentificeerde besparingsmogelijkheden op het niveau van de groep bijna € 39 miljoen op een totaal van € 220 miljoen aan indirecte kosten, ofwel 17,7%. Dat betekent naar rato voor Bavo Europoort ongeveer € 4,8 miljoen op jaarbasis. Het realiseren van de implementatie is deels een verantwoordelijkheid van de zorgbedrijven, die hun eigen besparingsplannen verwerken in hun begrotingen en DVO’s. Voor een deel van de besparingsbesluiten is de implementatie centraal belegd. Een voorbeeld van de in 2011 binnen Bavo Europoort reeds gerealiseerde besparingen, vanaf 2012 structureel doorwerkend in de begroting: gebouwgebonden kosten (besparing € 600.000).
33
Verkorte begroting en resultatenrekening bedragen x € 1.000
Begroting
Jaarrekening
Begroting
Jaarrekening
2012
2011
2011
2010
Bedrijfsopbrengsten - Wettelijk budget APZ
73.609
73.579
73.142
72.163
4.435
4.780
4.887
5.183
78.044
78.359
78.029
77.346
- Justitie
876
806
1.342
813
- Gemeentelijke subsidies w.o. WMO prestaties
457
628
627
874
- Kapitaallastenvergoeding APZ Subtotaal wettelijk budget aanvaardbare kosten
- Overige subsidies
421
237
Subtotaal subsidies
1.333
1.855
1.969
1.924
- Overige bedrijfsopbrengsten
4.002
4.940
4.135
9.938
Subtotaal overige subsidies en
4.002
4.940
4.135
9.938
83.379
85.154
84.133
89.208
54.187
52.457
54.630
52.433
630
200
613
145
28.563
29.553
28.287
34.554
83.380
82.210
83.530
87.132
-1
2.944
603
2.076
bedrijfsopbrengsten
Totaal bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten - Personeelskosten - Afschrijvingen op materiële vaste activa - Overige bedrijfskosten
Totaal bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefeningvoor
20 -1
2.944
603
2.096
-1
2.944
603
2.096
-0,00%
3,46%
0,72%
2,35%
belasting - Vennootschapsbelasting - Aandeel derden/deelnemingen
Resultaat boekjaar Resultaatratio *
34
35
Overzicht publicaties 2011
Gilden J, Staring ABP, Gaag M van der, Mulder CL. Cost effectiveness of Treatment Adherence Therapy. Schizophrenia Research 2011; 133: 47-53
Internationale publicaties Vugt van MD, Kroon H, Delespaul P, Dreef F, Nugter A, Roosenschoon BJ, Weeghel J, Zoeteman J, Mulder CL. Assertive community treatment in the Netherlands. Outcome and model fidelity. Canadian Journal of Psychiatry 2011; 56:154-160 Que P, van der Meer L, Bruggeman R, de Haan L, Cahn W, Mulder NC, Wiersma D, Aleman A. Insight in psychosis: relationship with neurocognition, social cognition and clinical symptoms depends on phase of illness. Schizophrenia Bulletin, 2011; 37: 29-37 Staring ABP, Mulder CL, Gaag M van der. Recovery style predicts remission at one-year follow-up in outpatients with schizophrenia spectrum disorders. Journal of Nervous and Mental Disease 2011; 199: 295 – 300 Staring ABP, Gaag M van der, Duivenvoorden HJ, Weiden PJ, Mulder CL. Why do schizophrenia patients still take antipsychotics. Memory deficits as a moderator between adherence belief and behaviour. Journal Psychiatric Practice 2011; 17:320-329 Sande R van de, Nijman H, Noorthoorn, Wierdsma AI, Hellendoorn E, Staak C van der, Mulder CL. Reduction of aggressive incidents and seclusion by means of short term risk assessment on acute psychiatric wards, a cluster randomized trial. British Journal of Psychiatry 2011; 199: 473-478 Janssen WA, Sande R van der, Noorthoorn EO, Nijman HLI, Bowers L, Mulder CL, Smit A, Widderlshoven G, Steinert T. Methodological issues in monitoring the use of coercive measures. International Journal of Law in Psychiatry 2011; 34: 429-438
36
Jochems E, Mulder CL, Duivenvoorden H van, Scheffer S, Dam A van, Feltz-Cornelis C. A critical analysis and compatibility of motivation theories in psychiatric treatment. Current Psychiatry Reviews 2011; 7: 298-312 Staring ABP, Mulder CL, Blauw E. The effects of Assertive Community Treatment including Integrated Dual Diagnosis Treatment on nuisance acts and crimes in dual-diagnosis patients. Community Mental Health Journal 2011, may 10 (epub) Post L van de, Beekman AJ, Mulder CL, Dekker J. Factors associated with higher risks of emergency compulsory admission for immigrants: a report from the ASAP study. International Journal of Social Psychiatry 2011; may 31 (epub) Georgieva I, Mulder CL. Patients’ preferences and experiences of forced medication and seclusion. Psychiatric Querterly 2011, april 24 (epub) Wierdsma AI, Schee M van der, Mulder CL. Breakdown of continuity in public mental health care in the Netherlands: a longitudinal case study. International Journal of Integrated Care 2011; sept 16 epub Heijer T den, Tiemeier H, Luijendijk HJ et al. A study of the bi-directional association between hippocampal volume on MRI and depression in the elderly. Biological Psychiatry 2011; 70(2): 191-197. Luijendijk HJ, Stricker BHcH, et al. Transient Ischemic Attack and Incident Depression Stroke 2011; 42(7): 1857-1861.
Luijendijk HJ, Berg JF van den, et al. Beta-blockers and the Risk of Incident Depression in the Elderly. Journal of Clinical Psychopharmacology 2011; 31(1): 45-50. Sande van de, R, Nijman, Noorthoorn, E, Wierdsma,A I , Hellendoorn, H, Staak van der,C, Mulder,CL (2011) Aggression and seclusion on acute psychiatric wards : effects of short term risk assessment, British Journal of Psychiatry, 2011 December, 199: 473-479 Janssen,W, Sande van de,R, Noorthoorn,E, Nijman,H, Mulder,CL, Widderhoven,G, Bowers,L, Steinert,T (2011) Monitoring the use of restrictive measures; methodological issues in data collecting, analysis and outcome, International Journal of Law and Psychiatry, in press, November 2011 Schulz, M, Heuer,A, Sande van de, R (2011) E-PsychNurseNet – ein EU Projekt zur Verbreitung eines Online-Kurses für Psychiatrisch Pflegende, In: Psychiatrische Pflege vernetzt“ mit Betroffenen und Angehörigen, im Versorgungssystem, in Forschung und Entwicklung, in der Gesellschaft, Bern SBN 978-3-03303042-8, , p.253-255 Sande van de, R & Hellendoorn,E (2011) Developments in mental health care provision in the Netherlands, In; Mental Health Care Services in Europe; provision and practice, ED, Nolan,P & Brimblecombe,N, Radclife Publishing Ltd, Oxford,UK, In press.
Nederlandse publicaties Vries S, Kamperman A, Lako I, Sytema S, Bervoets P, Gaag M van der, Theunissen J, Swildens W, Nugter A, Kroon H, Weeghel J van, Mulder N. Geweld tegen psychiatrische patiënten in Nederland. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 2011; 66: 8-19
Vught MD van, Veldhuizen JR, Bahler M, Delespaul PH, Huffels N, Mulder CL, Nijboer G, Overdijk M, Kroon H. Ontwikkeling van een modelgetrouwheidsschaal voor Functie-Assertive Community Treatment. Tijdschrift voor Psychiatrie 2011; 53: 119 – 124 Staring ABP, Gaag M van der, Koopmans G, Selten JP, Beveren N van, Loonen AJ, Mulder CL. Individueel toegesneden therapie bevordert therapietrouw in patiënten met een psychotische stoornis. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 2011; 155: 31-35 Buwalda V, Nugter A, Swinkels J, Mulder CL. Praktijkboek Routine Outcome Monitoring in de GGz. De Tijdstroom, Utrecht, 2011 Hees S, Vlist P van der, Mulder CL. ROM: van weten naar Weten. Boom Uitgeverij, ISBN 978 94 6105 673 3, Amsterdam, 2011 Sytema S, Nugter A, Mulder CL. ROM en wetenschappelijk onderzoek. In: Buwalda V, Nugter A, Mulder CL, Swinkels J. In: Handboek Routine Outcome Monitoring in de GGz. De Tijdstroom, Utrecht, 2011 Oosterbaan H, Bogaards M, Roosenschoon BJ (2011), Cliënten over herstel; onderzoek in een Rehabilitatiecentrum, Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 66 (3) 147-160. Stroomer AJM, Luijendijk HJ. Het mobiele delierteam voor tijdige detectie en behandeling van delier bij ouderen verwezen voor ambulante geestelijke gezondheidszorg. TvO 2011; 4: 127-133. Koolman X, Luijendijk HJ, Boonen LHHM. Op weg naar meer betrouwbare prestatieberekening in verpleeg- en verzorgingshuizen. TvO 2011; 2: 47-54.
37
Sande van de R, Hellendoorn E, Noorthoorn E, Nijman H, Staak van der C, Mulder CL (2011) Korte termijn voorspellers van escalaties en dwang interventies op acute psychiatrische opname afdelingen, Tijdschrift voor Psychiatrie, suppl.1, April, 2011
38
Klinische behandeling en begeleiding
Volwassenen
Ambulante behandeling en begeleiding
Volwassenen
Organogram Bavo Europoort - 2012
KBB
ABB
39
Wonen
Gerontopsychiatrie
Ouderen
Cognitieve stoornissen
Ouderen
Directeur Bedrijfsvoering
Cliëntenraad
Opleider
Directeur Zorg
Ondernemingsraad
Geneesheer Directeur
Bestuurder
Neuropsychiatrie Niet aangeboren hersenletsel
Ondersteunende diensten
Bavo Europoort Prins Constantijnweg 48-54 3066 TA Rotterdam T 088 358 50 50 F 088 358 40 04 E
[email protected] I www.bavo-europoort.nl
