NR. 3
2010
het ONDERNEMERS B E L A N G
DELFT-WESTLAND/ OOSTLAND
Communicatie is een must voor ondernemers
ABN AMRO Naaldwijk steun en toeverlaat agrarische sector
!mpressed maakt uw toekomst kleurrijk
▲
••••••••••••••••
Uniek kennisplatform Flynth en Mkbasics.nl
Accountants willen grotere rol in maatschappelijk debat
WWW.ONDERNEMERSBELANG.NL
het
Inhoud
ONDERNEMERS B E L A N G
Het Ondernemersbelang van Delft-Westland/Oostland verschijnt vijf keer per jaar.
COMMUNICATIE IS EEN MUST VOOR ONDERNEMERS
Vijfde jaargang, nummer 3, 2010 OPLAGE 4.000 exemplaren Coverfoto Adri van Denderen, directeur Agrarische Bedrijven Fotografie: Bart Maat UITGEVER Jelte Hut Novema Uitgevers bv Postbus 30 9860 AA Grootegast Weegbree 1 9861 ES Grootegast T 0594 - 51 03 03 F 0594 - 61 18 63
[email protected] www.ondernemersbelang.nl HOOFDREDACTIE Baukje Bosma T 0594 - 69 56 16
[email protected]
08
ABN AMRO NAALDWIJK STEUN EN TOEVERLAAT AGRARISCHE SECTOR
12
BLADMANAGER Joop Veldhorst Novema Nijmegen T 024 - 355 22 92
[email protected]
14
REDACTIE Luuk Braun Jozua Douglas Toon van Driel (strip) Baart Koster (Koster teksten) Jeroen Kuypers Ed Lamme Pam van Vliet (column) René Zoetemelk FOTOGRAFIE Blinkfotografie Luuk Braun Jur Engelchor Ed Lamme Bart Maat Marco Magielse Mark Verwey René Zoetemelk Adreswijzigingen, verandering van contactpersoon of afmeldingen kunt u per mail doorgeven aan Tiny Klunder,
[email protected]. Vermeld s.v.p. ook de editie er bij, die vindt u bovenaan in het colofon. ISSN: 1877-2803 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud van de advertenties.
02
het ONDERNEMERS BELANG
Tuinders in Zuidwest-Nederland hebben aan de tuinbouwspecialisten van de ABN AMRO-bank in Naaldwijk dé ideale steun en toeverlaat in goede en slechte tijden. De medewerkers van de bank kennen de agrarische wereld als geen ander omdat zij geboren en getogen zijn in deze regio en allemaal een agrarische opleiding hebben gevolgd. Zij hebben ervaring opgedaan bij kwekerijen, in de hortibusiness en interne opleidingen bij ABN AMRO gevolgd. Iedere tuinder heeft een vaste accountmanager die weet wat er in de bedrijven speelt. Adri van Denderen, directeur Agrarische Bedrijven, is trots op zijn team.
!MPRESSED MAAKT UW TOEKOMST KLEURRIJK
VORMGEVING VDS Vormgeving! Drachten DRUK Scholma Druk, Bedum
Iedere zelfstandige ondernemer heeft een groot arsenaal aan waarden in huis voor anderen: talenten, passie, kennis en kwaliteiten. Als je weet waar je voor staat, waar je in gelooft, wat je verbindt en wie je bent... hoef je alleen maar jezelf te zijn. Daarmee ben je authentiek en uniek en kan je moeiteloos bekendheid verwerven. Mond-tot-mondreclame is daarvan een goed voorbeeld. Door het levende voorbeeld te zijn van je eigen kracht kan je succesvol zijn in het aantrekken van nieuwe klanten. Met een scala aan communicatietechnieken kunnen ondernemers hun producten en boodschappen onder de aandacht brengen.
!mpressed is een drukkerij met lef die investeert in kwaliteit. De nieuwe huisstijl laat precies zien wat !mpressed is. Van een fladderende vlinder naar een indrukwekkend uitroepteken. Kernwoorden van de nieuwe stijl en de bedrijfscultuur zijn: modern, toekomstgericht, betrouwbaar, informeel, kwaliteit, kleurrijk, warm, stijlvol en professioneel. Het is een hele rij om indruk te maken. Indruk met kwaliteit en inzet. !mpressed streeft naar duurzaamheid en is sinds juli 2009 FSC-gecertificeerd. FSC staat voor Forest Stewardship Council. Sandra Haket: “Wij zien de toekomst zonnig in en gaan graag uitdagingen aan.”
UNIEK KENNISPLATFORM FLYNTH EN MKBASICS.NL
23
Door de samenwerking tussen Mkbasics.nl en Flynth adviseurs en accountants is sinds 1 mei 2010 een uniek kennisplatform ontstaan. Hiermee worden de gezamenlijke klanten geadviseerd op alle gebieden van personeelszaken, volgens de één-loketgedachte. Beide organisaties zijn al geruime tijd bekend met elkaar, deze kennis heeft geleid tot een samenwerking op het gebied van casemanagement, arbeidsrecht en P&O-advies. In de vestiging Naaldwijk gaat Wilfred de Vreeze, partner en adviseur arbeidszaken bij Flynth, nader in op het samenwerkingsverband tussen zijn organisatie en Mkbasics.nl uit Delft.
Column ■
En verder
04
Nieuws
05
Kan dat dan anders?
06
Een ondernemersklimaat op maat
11
Het Wijnarsenaal Delft
16
Kan een kleinere overheid slagvaardig zijn?
Boekencontrole
De mening van ons panel 17
Duindam Peugeot al 40 jaar dichterbij dan u denkt
19
Greenport Campus boekt resultaten
20
Zijn ondernemers ook praatjesmakers?
25
Ondernemers aan tafel Elzenhagen
26
Begeleiding bij toepassing van diepe geothermie
28
Partner in precaire zaken
■
In het hartkatern
Accountants willen grotere rol spelen in maatschappelijk debat Toen de Deeltijd WW werd ingevoerd wilde het ministerie van elk bedrijf dat werktijdverkorting aanvroeg een accountantsverklaring vragen. Het waren de NIVRA en de NOvAA die deze eis van tafel kregen. Beide organisaties hebben inmiddels besloten te fuseren tot de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants.
- OCA: specialist in halen van gestelde re-integratietargets - Quinto Groep gaat zowel in de breedte als de diepte - MKB bedrijven hebben baat bij Sportstroom
De ZZP’er is een ondernemer! De Zelfstandige Zonder Personeel (de ZZP’er) is op dit moment de snelst groeiende ondernemingsvorm in Nederland. Diverse organisaties zijn opgestaan om op te komen voor het belang van de ZZP’er. ZZP Netwerk Nederland is één van de meest opvallende belangenorganisaties voor ZZP’ers. Voorzitters Miranda Brugman en Jerry Helmers bevechten vooral de heersende beeldvorming rondom de ZZP’er door een ondernemend en pro-actief tegengeluid te laten horen.
Boekencontrole door de Belastingdienst gehad. Vreemd is dat, zodra je in contact komt met de Belastingdienst voel je je een fraudeur. Iets vergelijkbaars heb ik bij politieagenten. Zodra je er een ziet heb je het gevoel dat je een crimineel bent of op zijn minst een verkeersovertreding maakt. Zowel bij Belasting als politie is mijn eerste gedachte: O jee, wat heb ik fout gedaan? Maar in beide gevallen kan ik meestal niks bedenken, behalve die ene keer dat ik niet-handsfree mobiel zat te bellen in de auto, een heterdaadje dat me 140 euro kostte. We spraken af dat de mevrouw van de Belastingdienst en ik elkaar zouden treffen ten kantore van mijn financiële dienstverlener oftewel boekhouder. Haar bij mij thuis ontvangen leek me geen goed idee, want daar is het zo’n rommel, dat zou vast een verkeerde indruk geven. Dan kun je wel uitleggen dat chaos in je werkkamer iets anders is dan chaos in je bovenkamer, maar toch. De geordende netheid van het boekhoudkantoor is een veel beter decor voor een blik in de boeken. Het was een aardige mevrouw en we praatten eigenlijk ronduit gezellig over hoe ik mijn zaakjes regel. Ik had op al haar vragen antwoord en liet haar desgevraagd mijn agenda zien. Ze weet nu dus dat ik behalve heel hard werk, drie keer per week roei en dat ik te weinig bij mijn moeder kom. Ik vertelde haar dat ik een roman aan het schrijven ben. ‘Waarover?’ vroeg ze. ‘Een belastingthriller’, antwoordde ik, wat natuurlijk een grapje was, maar wat ze heel even geloofde. Na een paar uur nam ze met een warme glimlach afscheid van mij en mijn financiële dienstverlener. Klaar, dacht ik. Maar nee. Een paar weken later werd mij verzocht een overzicht te geven van mijn zakelijk gereden kilometers en indirecte uren in 2009. Dat allemaal uitzoeken en op een rijtje zetten kostte me zeker vier indirecte uren, die ik dus meteen maar op de lijst van 2010 heb bijgeschreven. De les die ik uit deze controle heb geleerd: je moet alles tot in detail bijhouden. Elke zakelijke scheet moet je noteren. Wat een gedoe. Laat mij gewoon werken en belasting betalen ja! De uitkomst van het onderzoek heb ik nog niet ontvangen. Het zal wel goed zijn, een bravere ZZP’er dan ik bestaat er in heel Nederland niet. Maar als het niet goed is, onderteken ik deze column voortaan met Pam van V. en begin ik snel aan mijn belastingthriller. Pam van Vliet www.pamvanvliet.nl
het ONDERNEMERS BELANG
03
Nieuws Starten via Handelsregister, stoppen via BedrijfsovernameRegister De aankomende 5 jaar worden er ruim 100.000 bedrijven te koop aangeboden (bron KvK). Dat is twee keer zoveel als de afgelopen 5 jaar! Voor veel ondernemers betekent dit een langere verkooptijd, een lagere overnameprijs of een onverkoopbaar bedrijf. Ondernemers moeten dus op tijd beginnen met hun zoektocht naar de beste koper. Via www.BedrijfsovernameRegister.nl wordt uw bedrijf continu aantrekkelijk èn anoniem gepresenteerd aan serieuze kopers en investeerders. Ondernemers zonder internet(-kennis) kunnen alles telefonisch regelen via 0900 - 994 994 9 (10 cpm). Lezersaanbieding: uw bedrijf
aantrekkelijk èn anoniem gepresenteerd aan serieuze kopers en investeerders via het BedrijfsovernameRegister voor € 199,– (eenmalig, dus tot uw bedrijf verkocht is).
NIEUW: nu ook exclusief schaatsen op Delftse schaatsbaan
Jaarfeest 2010 Op 25 juni 2010 waren de IKN-leden met hun partner aan boord van het legendarische schip De Rotterdam. Het werd een bijzonder gezellig feest op een prachtig imposant schip, een drijvende stad. Zo’n 125 leden/partners werden vanaf 18.00 uur verwelkomd in de Ambassador Lounge. Een ruimte die zijn sfeer van luxe en intimiteit ontleent aan de verscheidenheid aan materialen die gebruikt is om deze ruimte te sieren. Na het aperitief kreeg het gezelschap een rondleiding. Men
had toegang tot het stuurhuis en alle achterliggende brugruimten, zoals de kaartenkamer, de radiokamer en de vroegere hut van de kapitein. Dit gaf een leuk inkijkje in het vroegere leven aan boord. Daarna werd afgedaald af naar het hart van het schip: de machinekamers. Bij terugkeer stond er een heerlijk dinerbuffet klaar. De muzikale omlijsting werd verzorgd door Trio Kees Toets, die menigeen op de dansvloer kreeg. Er was ook een aantal nieuwe leden aanwezig.
Vanaf 6 december ligt er alweer voor de negende keer een sfeervolle winterse schaatsbaan op de pittoreske Beestenmarkt in het centrum van Delft. Voor het eerst is het dit jaar voor bedrijven mogelijk om het gehele complex af te huren voor een bedrijfsevenement. Een kerstborrel, een Nieuwjaarsontbijt, een productintroductie, met personeel of relaties. Inclusief warme chocolademelk en Glühwein, desgewenst met heerlijke hapjes, erwtensoep, een compleet
Saab-feest omgedoopt tot ‘Saab Reborn Festival’ Het is een Zweeds feest dat al decennia bestaat: het Saab Festival. Een lang weekend festiviteiten rond de Saabfabriek in... Trollhättan. Dit keer stond het in het teken van het opkrabbelen van Saab. Want het gaat goed sinds de overname door Spyker. En daarom heette het feest dit jaar het ‘Saab Reborn Festival’. Het Saab Festival is een traditie die duizenden Saabrijders en -liefhebbers uit binnen- en buitenland lokt. Het evenement, dat al decennia bestaat, zorgt traditioneel voor een stortvloed aan Saabs. Het is een toeristische trekpleister van formaat.
advertenties
Indiaas Restaurant
de beste Zonder twijfel één van erland. Ned van ts ran tau Indiase res oog voor detail Vegetarisch sterk, met de tong, kortom een ware streling voor uitproberen dus!
Ook een vestiging in Den Haag!
04
het ONDERNEMERS BELANG
Nieuwe Langendijk 59 2611 VJ Delft Tel: 015-2128989 www.restaurantmaharani.nl
buffet of zelfs een uitgeserveerd diner. Met of zonder een schaatsclinic, een presentatie of het uitreiken van de kerstpakketten. Het kan allemaal al jaren op de DSW Schaatsbaan, maar vanaf dit jaar is dat voor het eerst ook mogelijk om het gehele complex exclusief af te huren. De DSW Schaatsbaan is geopend van 6 december tot en met 9 januari. Geïnteresseerd in de mogelijkheden? Stuur een mail naar
[email protected] of bel met 015-2855123.
Voor meer informatie over Saab: www.saabharteveld.nl
Het waarderen van een onderneming lijkt soms een proces dat niet te doorgronden is. Toch is het verkopen van een onderneming geen loterij en blijkt de waarde van een onderneming toch goed te doorgronden te zijn. Ondernemingen kunnen om uiteenlopende redenen worden gewaardeerd. De meest voorkomende reden is die van bedrijfsoverdracht. We kennen de (gedeeltelijke) koop en/of verkoop van een onderneming, de fusie en tenslotte de participatie van personeel. Daarnaast kan het voorkomen dat ondernemingen gewaardeerd dienen te worden in fiscale vraagstukken of bij geschillen. Deze laatste zijn weer onder te verdelen in geschillen tussen aandeelhouders en geschillen die ontstaan over de waarde bij echtscheiding of vererving. In alle gevallen is het van belang om bij een waardering niet de emotie van partijen de overhand te laten nemen, maar de waarde vast te laten stellen op basis van ratio. Een waardering is meer dan een simpele rekensom van X keer de winst. Een goede waardering geeft de toekomstige rendementsverwachting van een onderneming weer. Halverwege de jaren negentig is er een beroepsgroep in Nederland ontstaan die zich op een professionele manier bezighoudt met
Van sciencefiction tot grot
Alco van de Bree RV, voorzitter van het NIRV
het waarderen van ondernemingen. Inmiddels zijn er in Nederland bijna 200 business valuators aangesloten bij het Nederlands Instituut voor Register Valuators (NIRV). Zij waarborgt de kwaliteit van de bij haar aangesloten leden door opleidingsvereisten, permanente educatie en gedrags- en beroepsregels. Voor u geeft dat de zekerheid dat wanneer u een Register Valuator inschakelt de waarde van uw onderneming geen hocus pocus is. Voor meer informatie www.nirv.nl
Van de barokke muurschilderingen in het Krasnapolski en 120 m² grote wandschilderingen in futuristische stijl in het Amstelpark fitnesscenter, Romeinse wanden en zuilen in authentieke uitvoering in het Archeon tot een gigantisch Paaseilandbeeld. Vele mensen zullen dit werk wel eens gezien hebben maar niet weten dat dit alles het werk en passie is van de autodidact Paul Louis Kalishoek die vanuit zijn atelier Fantastic Visions gevestigd in een monumentaal koetshuis aan de heel toepasselijke Beeldsweg in Zuidland werkt en op afspraak vol passie vertelt over zijn werk. Andere grote projecten zijn de grootste glasschildering van Nederland, cruiseschepen van Fogelfluglinien en onlangs het paleis van justitie in Utrecht. Vaak wordt er ook gebruikgemaakt van oude technieken zoals marmeren en trompe l’oeil of ornamenten en zuilen uit eigen gieterij of zoals binnenkort bij de bouw van een grot in een sauna in Frankrijk, een speciaal stuceffect uit de hand gevormd. Deze grot wordt tevens verfraaid met geschilderde uitzichten op plafond en wanden naar buiten de grot met overhangende planten en fraaie vergezichten. Een voorproefje kunt u zien op www.fantasticvisions.nl
Smit Maassluis Ironside dealer van het jaar
Toeristen blijven naar Delft komen De toeristen zijn de afgelopen zomer nog steeds vrij massaal naar Delft gekomen. Ondanks de crisis, de aswolk uit IJsland en de vele opengebroken straten in de stad, strijken nog altijd veel toeristen neer in Delft. Wel was sprake van een verschuiving van de herkomst van de toeristen, zo blijkt uit een rondgang van een plaatselijke krant langs verschillende organisaties uit de toeristische branche in Delft. De Amerikanen kwamen minder massaal dan vroeger en ze strooiden helaas niet meer met dollars. Ook het bezoek uit Japan is wel eens hoger geweest dan in 2010. Dat is evenwel volledig gecompenseerd door een toename van bezoekers uit Europese landen en uit Nederland zelf.
Column
Hocus pocus pilatus pas?
Smit Maassluis is onderscheiden met de eervolle award ‘Ironside dealer van het jaar’. Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan heeft Ironside, een Europees merk voor kwaliteitsgereedschap, de competitie ‘dealer van het jaar’ georganiseerd. Daarbij werden de vele deelnemende dealers onder andere beoordeeld op vakkennis, presentatie op de verkoopvloer en omzetontwikkeling. Verder was een belangrijk onderdeel het bezoek door een ‘mystery guest’ waarin vooral de omgang met de klant werd getest.
Smit Maassluis wist de eervolle titel in de wacht te slepen. Smit Maassluis is een gerenommeerde ijzerwaren en gereedschappen groothandel met een historie die teruggaat naar 1900. Gestart als smid maar door de jaren heen gespecialiseerd in gereedschappen en ijzerwaren. Het huidige klantenbestand uit bedrijven in de facilitaire dienstverlening en bouw en industrie in het Rijnmond gebied en het Westland. Voor meer informatie: Smit Maassluis, Peter Smit, tel. 010-5923244.
Kan dat anders? Ook deze week vielen ze weer op de mat. Ik heb ze bewaard en geteld: drie glossy’s, zes tabloid weekbladen, nog een krant in het oude grote formaat, drie bedrijfsspecials, 64 folders in allerlei maten en kleuren en vijf couponvellen voor hamburgers, appeltaart en kippenvleugeltjes. Hoe kan je als adverteerder nog opvallen in kilo’s drukwerk per week? Drukwerk dat volgens een recent onderzoek, ongelezen, zo onder de kat, kanarie of in de oudpapierbak schuift! Daarnaast werken heel veel ondernemers zonder budget en geven daardoor jaarlijks veel meer uit dan gepland. Ook komt er elke week wel een bekend doel voor een paar tientjes ‘leuren’ en het ja joh... is dan erg snel uitgesproken. En ook de aanstekers, stickers en het ouwe bord bij de voetbal ziet men nog steeds als een echte reclame-uiting. Elk bedrijf heeft een uniek punt waarmee het zich ver boven de concurrent plaatst! Werk met een vast reclamebudget, schuif en besteed het op de juiste manier. Dat levert altijd geld op! Denk niet in middelen maar in een effect. Vrije publiciteit is de goedkoopste reclame en eenvoudig gerealiseerd. En een goed advies voor marketing en communicatie is zijn geld altijd dubbel en dwars waard! Vraag een ondernemer die zo werkt en luister... het kan echt anders! Rob van Holstein Creatief ondernemer - www.pro6.nl
Uw nieuws Is er een nieuwe directie aangetreden? Heeft u productnieuws? Gaat u verhuizen, een nieuwe vestiging openen of fuseren? Uw persberichten, bij voorkeur met foto, kunt u sturen naar Uitgeverij Novema, redactie HOB Delft-Westland/Oostland; t.a.v. Baukje Bosma; Postbus 30, 9860 AA Grootegast, of per e-mail:
[email protected]
het ONDERNEMERS BELANG
05
Bedrijfsreportage
Gemeente Pijnacker-Nootdorp:
Een ondernemersklimaat Pijnacker-Nootdorp is een zeer aantrekkelijke vestigingsplaats voor ondernemers. Bedrijven
Kortom, Pijnacker-Nootdorp koestert haar economische positie.
profiteren van de centrale ligging, aantrekkelijke bedrijventerreinen, de aanwezige kennis Sturen op samenhang
en innovatieve ontwikkelingen, goede infrastructuur en prima voorzieningen op het gebied van wonen, winkelen en recreëren. Het nieuwe college van B&W wil die sterke punten de
Dat koesteren gebeurt op actieve wijze. Zetten vorige colleges vooral in op het creëren van werkgelegenheid; het nieuwe college zal vooral sturen op economische
komende jaren beter onder de aandacht brengen én verder versterken, door meer vraaggericht te werken en meer te sturen op economische samenhang. Peter van Haagen, wethouder economische zaken, en Dennis Potter, beleidsadviseur economie en glastuinbouw, vertellen.
De meerwaarde van Pijnacker-Nootdorp voor ondernemers - sterk glastuinbouwcluster - innovatieve bedrijvigheid - aantrekkelijke bedrijventerreinen (Boezem I en II, Oostambacht, Ruyven en Heron) - centrale ligging in de Randstad, goede infrastructuur en enorme afzetmarkt - concentratie aan opleidingsinstituten en gerenommeerde kennisinstellingen - vraaggerichte gemeentelijke dienstverlening - aantrekkelijk aanbod woningen, winkelcentra en horeca - veel ruimte en groen - dorps karakter in verstedelijkt gebied
06
het ONDERNEMERS BELANG
I
k ben trots op wat Pijnacker-Nootdorp het bedrijfsleven te bieden heeft en wil onze parels graag aan ondernemers laten zien”, zo steekt de nieuwe wethouder van economische zaken enthousiast van wal. “We hebben een sterke glastuinbouwsector, innovatieve ondernemingen en aantrekkelijke bedrijventerreinen. Onze ligging middenin de Randstad is centraal ten opzichte van vele afzetmarkten en de infrastructuur is uitstekend. Ook is PijnackerNootdorp een aantrekkelijke gemeente; het is hier prima wonen, winkelen en recreëren. Bovendien vind je in de nabije omgeving goede opleidingscentra en gerenommeerde kennisinstituten, waar lokale bedrijven dankbaar gebruik van maken.”
Wethouder Peter van Haagen (rechts) en Beleidsadviseur Dennis Potter (midden) in gesprek met een ondernemer
samenhangt ook bij elkaar in de buurt gevestigd kan zijn. Op die manier kunnen we nog beter inspelen op de behoeften van het bedrijfsleven én kunnen we de kracht van Pijnacker-Nootdorp als economisch centrum nog beter uitdragen.” Nauw overleg
op maat samenhang, externe profilering en een vraaggestuurde aanpak. Van Haagen licht toe: “Dankzij het beleid van voorgaande colleges hebben we een uitstekende economische uitgangspositie. Wij willen nu meer gaan sturen op de samenhang binnen onze economie. Bijvoorbeeld door onze bedrijventerreinen een herkenbaar profiel te geven, zodat bedrijvigheid die met elkaar
Het nieuwe economisch beleid krijgt vorm in nauw overleg met lokale ondernemers. “Dat betekent vooral goed luisteren naar ondernemers en meedenken in termen van oplossingen. Heeft u behoefte aan minder regels of een snellere vergunningverlening? Daar zorgen we voor. Heeft u last van criminaliteit of hangjongeren bij uw bedrijf? We gaan samen werken aan een oplossing”, zegt Van Haagen. Beleidsadviseur Dennis Potter haakt daarop in: “We organiseren ook workshops over de gemeentelijke dienstverlening en over de profilering van bedrijventerreinen. Daarin bespreken we samen met ondernemers wat goed gaat en wat beter moet. Daarnaast zijn de contacten met de OVPN verder aangehaald en is er goed contact tussen ondernemers en allerlei geledingen binnen de gemeentelijke organisatie.”
Wethouder Peter van Haagen op de Ondernemersavond in huis bij ASN Autoschade Nootdorp
Vraaggericht handelen
Ook in de uitvoering handelt de gemeente vraaggericht. Potter: “Zo vroegen lokale bedrijven zich af hoe zij in aanmerking kunnen komen voor opdrachten die worden aanbesteed. We hebben dat in een presentatie duidelijk gemaakt. Van Haagen komt met een ander concreet voorbeeld: toen winkeliers bij ons aanklopten vanwege een verzakte stoep hebben we binnen de kortste keren de bestrating vernieuwd. Maar de gemeente kan ook partijen bij elkaar brengen. Dat is bijvoorbeeld gebeurd voorafgaand aan de boring naar aardwarmte bij kwekerij Ammerlaan. De aardwarmte die daar vrijkomt, wordt nu ook benut in het nabijgelegen schoolcomplex en sportcentrum. En we hebben lokale glastuinbouwbedrijven en WUR glastuinbouw in Bleiswijk bij elkaar gebracht om kennis over de laatste ontwikkelingen op teelttechniek over te dragen.” Van Haagen besluit: “Ons uitgangspunt is en blijft: het ondernemerschap en de risico’s die daarbij horen, liggen bij de bedrijven. Maar de gemeente ondersteunt de initiatieven van ondernemers zo goed mogelijk. Vraaggericht én met visie!”
“Ik geef de gemeente een tip: prioriteit voor aanpassen bestemmingsplannen en vereenvoudiging van de regelgeving. Ik juich de Wabo toe!” Rinus van der Meer (Meerbouw Pijnacker BV)
“Als je de mensen van de gemeente kent, is de samenwerking heel goed. Dat opent deuren. Bijeenkomsten zoals deze ondernemersavond helpen daarbij.” Jan van der Meide (NoRisk beveiligingstechniek BV)
“Grens tussen private en publieke belangen is moeilijk te trekken, dus samen aanpakken. En dat lukt aardig!” Eric Wilderbeek (Objectief Management)
“Ik vind het een prettige samenwerking. Altijd goed bereikbaar.” Nick Schavemaker (NVD Zuid Holland)
“Wij doen goed zaken met de gemeente. Goeie samenwerking. Maar ik zou willen zeggen, besteed meer uit binnen je eigen gemeente. 10% is te weinig.” Bert van Lankeren (Meersma BV Pijnacker)
“Ondernemers hebben behoefte aan een echt ondernemersloket waar hij ‘ een ondernemer’ ontmoet.” Ad Ruigrok (Bloemendaal-Ruigrok)
Servicepunt Bedrijven
Yvonne van Elst T 015 - 362 66 37 &
Het Servicepunt Bedrijven is het aanspreekpunt voor ondernemers. U kunt hier terecht voor persoonlijke begeleiding bij het vestigen of verplaatsen van uw onderneming, ondersteuning bij het aanvragen en afhandelen van vergunningen, informatie en advies over beschikbare kavels op Boezem II en Heron en het KvK Starterstraject.
Pedro van der Valk T 015 - 362 66 18 Contactpersonen bedrijven
[email protected] Dennis Potter, Beleidsadviseur Economie & Glastuinbouw T 015 - 362 66 25
[email protected]
het ONDERNEMERS BELANG
07
Interview
Tekst: Ed Lamme • Fotografie: Bart Maat
V.l.n.r.: Jeanette Voets (Faam Communicatie, Bleiswijk), Adri van Denderen (directeur ABN AMRO Westland), Michel Pieters (belastingadviseur Flynth, Naaldwijk) en José de Vries (eigenaar SecretariA, Berkel en Rodenrijs)
Communicatie is een must voor ondernemers looft, wat je verbindt en wie je bent... hoef je alleen maar jezelf te zijn. Daarmee ben je
Adri van Denderen, directeur van ABNAMRO Westland, José de Vries, eigenaar van SecretariA uit Berkel en Rodenrijs en Jeanette Voets van Faam Communicatie uit Bleiswijk.
authentiek en uniek en kan je moeiteloos bekendheid verwerven. Mond-tot-mondre-
Communicatie
Iedere zelfstandige ondernemer heeft een groot arsenaal aan waarden in huis voor anderen: talenten, passie, kennis en kwaliteiten. Als je weet waar je voor staat, waar je in ge-
clame is daarvan een goed voorbeeld. Door het levende voorbeeld te zijn van je eigen kracht kan je succesvol zijn in het aantrekken van nieuwe klanten. Met een scala aan communicatietechnieken kunnen ondernemers hun producten en boodschappen onder de aandacht brengen.
K
ijk dat is een voorbeeld van een prima uiting van communicatie!” Zo reageerden de deelnemers aan het Rondetafelgesprek over communicatie op fotograaf Bart Maat die opvallende visitekaartjes uitdeelde. Met een afwijkend
08
het ONDERNEMERS BELANG
formaat, zijn pasfoto en gegevens op de ene kant en een door hem gemaakte reclamefoto op de andere zijde, wist hij binnen één seconde de aandacht te trekken. Grijnzend reageerde hij op de reactie van belastingadviseur Michel Pieters van Flynth Naaldwijk,
Jeanette Voets is werkzaam als tekstschrijver en communicatieadviseur. “Daarnaast ben ik hoofdredacteur van R.O.O.S., een regionaal blad voor vrouwen. Momenteel ben ik ook interim-communicatieadviseur bij de gemeente H.I. Ambacht.” Zij legt eerst uit wat communicatie inhoudt. “Als we met mensen in contact treden, communiceren we altijd. Het is onmogelijk niet te communiceren. Iedere vorm van gedrag betekent dat je communiceert.” José de Vries kan zich volledig in deze uitleg vinden. Haar SecretariA Antwoordservice staat klanten te woord als ‘hun eigen telefoniste’. Op de manier zoals de klant dat wenst. Zodat men geen telefoontje meer hoeft te missen. “Het meest frequent
gebruikte communicatiemiddel is de taal. Communiceren door middel van de taal is persoonlijk, direct en het hoofddoel om een boodschap over te brengen. Onze goed opgeleide telefonistes doen dat de hele dag en zijn er in getraind om optimaal te communiceren. Van belang is dat je betrouwbaar overkomt. In mijn bedrijf is het verboden om tegen een klant te zeggen: ‘Ik weet het niet’. Je kunt niet alles weten en dan moet je zeggen: ‘Ik zoek het op en bel u terug’. Dat straalt vertrouwen uit.” Persoonlijk contact
Dat persoonlijke contact is ook voor bankdirecteur Adri van Denderen van de ABNAMRO van groot belang. “Transparantie en eerlijkheid zijn sleutelwoorden. Een slecht bericht als bijvoorbeeld de afwijzing van een krediet vraagt zorgvuldigheid en openheid. De aanvrager zal teleurgesteld zijn, maar moet het gevoel hebben dat hij de nodige aandacht heeft gehad.” Ook bij Flynth Adviseurs en Accountants staat zorgvuldig omgaan met de klanten hoog in het vaandel. “Wij kennen onze klanten goed en weten als geen ander wat er bij hen speelt en leeft. Regelmatig komen wij bij hen over de vloer en communiceren niet alleen over het reilen en zeilen van de zaak, maar ook over persoonlijke zaken. Vertrouwen, transparantie en aandacht zijn ook bij ons vanzelfsprekende dingen.” Benadering
Jeanette Voets over de wijze waarop een ondernemer klanten kan benaderen: “Een ondernemer moet klanten laten weten wat men te bieden heeft en waar men goed in is. Je moet je onderscheiden van concurrenten en waarmaken wat je belooft! Benadruk de kwaliteit van producten en de service die daarbij hoort. Kies de juiste communicatiemiddelen om bestaande én nieuwe klanten te bereiken. Zorg voor aandacht en publiciteit bij een
nieuwe actie of ontwikkeling van een bedrijf. Een belangrijk onderscheid kan gemaakt worden tussen communicatiemiddelen waarbij er direct contact is met de doelgroep (persoonlijke communicatie) en massamediale communicatie. Voorbeelden van persoonlijke communicatie zijn actief deelnemen in netwerkclubs, tijdens debatten en bij presentaties waar je laat zien wie je bent en wat je te bieden hebt. Om mensen actief te betrekken bij een organisatie en project, is een gerichte persoonlijke benadering effectief. Uiteraard helpt het daarbij indien er al naamsbekendheid is bij de doelgroep door bijvoorbeeld free publicity. Voorbeelden van massamediale communicatie zijn artikelen in dagbladen en tijdschriften, brochures, posters en websites. Een gecombineerde aanpak is vaak succesvol.” Corporate communicatie
Adri van Denderen en Michel Pieters maken beiden deel uit van een grote organisatie. Van Denderen: “De manier waarop wij binnen het bedrijf communiceren, moet een vertaalslag zijn van het beleid dat wij voorstaan. De aard en de bedrijfsdoelstellingen van onze organisatie zijn hierbij richtinggevend. Vervolgens is het aan het management en alle medewerkers om dit op een juiste manier uit te dragen. Het is vaak gemakkelijker gezegd, dan gedaan. Er zijn immers zoveel factoren die een rol spelen. Kleine details kunnen communicatie maken of kraken.” Michel Pieters voegt er aan toe dat grote ondernemingen daarom gebruikmaken van communicatieadviseurs die uitingen naar buiten stroomlijnen. “De naam Flynth is met een hele mediacampagne gepresenteerd met huisstijl en onze kenmerkende kleur oranje en al. Dat was een succesvolle actie die onze naamsbekendheid ten goede is gekomen.” Van Denderen: “Wij hebben als
ABN-AMRO de afgelopen periode het nodige meegemaakt en door er transparant en duidelijk over te communiceren kan je het vertrouwen bij de klant terugwinnen. Dat moet met een grote mate van zorgvuldigheid gebeuren.” Uitstraling
De deelnemers aan het Rondetafelgesprek zijn het er over eens dat de uitstraling van een bedrijf als eerste indruk cruciaal is. Jeanette Voets: “Neem dit gastvrije en mooie kantoor van Flynth. Je voelt je er direct thuis. Mensen voelen zich aangetrokken door mooie dingen. Neem de vele glossy brochures. Ik denk daarom dat printed media altijd zullen blijven omdat mensen graag iets moois in handen krijgen. Veel ondernemers besteden ook veel aandacht aan een verzorgd bedrijfspand of winkel. Bij een shabby pandje is vertrouwen al direct ver te zoeken. Het is dus van belang daar rekening mee te houden.” Tijdens het geanimeerde gesprek komt ook het zo belangrijke internet aan de orde. “De meeste ondernemers hebben een eigen website. Maar ook de één na de andere social networkingsite maakt zijn intrede in het internetlandschap. Neem LinkedIn, Hyves, Facebook en het toenemend getwitter. Door het grote ledenaantal van de vele sociale diensten zijn ze voor bedrijven zeer interessant. Ook voor (jonge) mensen op zoek naar werk of een andere baan is de digitale snelweg interessant! Social networkingsites vormen een uniek marketingkanaal met een groot mond-tot-mondkarakter. Het tijdperk van social media biedt ondernemers heel veel mogelijkheden hun bedrijf onder de aandacht te brengen. Michel Pieters gaf daarvan een mooi voorbeeld bij de introductie van de naam Flynth. Internet is in onze tijd niet meer weg te denken en zal nog belangrijker worden bij het overbrengen van een boodschap!”
De deelnemers aan het Rondetafelgesprek over communicatie, v.l.n.r.: Michel Pieters, Adri van Denderen, Jeanette Voets en José de Vries
het ONDERNEMERS BELANG
09
Bedrijfsreportage
Tekst en fotografie: Luuk Braun
Het Wijnarsenaal Delft In 2008 is Het Wijnarsenaal Delft gestart. Dé wijngroothandel voor de zakelijke markt in Delft, Westland en Oostland. Met een oppervlakte van ruim 400 m²
geweldig is om te kunnen proeven vóór het kopen. Dit voorkomt teleurstellingen… Geef uw e-mailadres door, zodat de wekelijkse agenda gemaild kan worden!
is Het Wijnarsenaal een zeer complete 'wijnkoperij' met ruim duizend soorten Wijnreizen
uit alle streken van de wereld. Eigenlijk heeft het wijnarsenaal het assortiment van vijf gemiddelde wijnwinkels samengevoegd en dat allemaal tegen groothandelsprijzen!
H
et Wijnarsenaal is gericht op ondernemende mensen. Wat in de cash and carry groothandel direct opvalt, is het enorme assortiment, gesorteerd op land en streek. De medewerkers hebben een uitstekende kennis van zaken en zijn in staat passend advies te geven, niet in de laatste plaats als het over wijnspijscombinaties gaat. Uniek is de lasergraveermachine, waarmee zij uw eigen logo of tekst direct op een wijnkistje kunnen graveren. Ideaal wanneer u iemand een persoonlijk geschenk wilt geven. En… een kistje met uw logo en pakkende
tekst doet het natuurlijk ook fantastisch rond de feestdagen. Feestje
Op zaterdagmiddag wordt er wekelijks een klein feestje gevierd. Vanaf 13.00 uur staan er rond de twintig wijnen voor u open. Vaak is de keuze thematisch, bijvoorbeeld een specifiek gebied of land, of gaan ze bijvoorbeeld Chardonnay’s uit tien verschillende landen met elkaar vergelijken. Deze proeverijen zijn vaak heel leerzaam, maar vooral ook informeel en gezellig. Daarbij komt dat het voor veel mensen
Bedrijfsleider Erwin Menting van Het Wijnarsenaal heeft onlangs in samenwerking met top-wijnman Juan Haro een prachtige reis gemaakt naar het Spaanse la Mancha en bezocht daar fantastische wijnhuizen. In combinatie met lekker eten en veel informatie over oogst en vinificatie, werd het voor een gezellige club met reisgenoten een fantastische ervaring. Erwin Menting gaat volgend jaar een paar van deze reizen organiseren, dus als u interesse heeft bel gerust voor meer informatie. Het Wijnarsenaal Delft Schieweg 93 2627 AT Delft T 015 - 257 11 10 F 015 - 285 04 58
[email protected] www.hetwijnarsenaal.nl
Het Wijnarsenaal Delft
het ONDERNEMERS BELANG
11
Bedrijfsreportage
Tekst: Ed Lamme • Fotografie: Bart Maat
De hele zakelijke groep
ABN AMRO Naaldwijk is steun en toeverlaat agrarische sector 12
het ONDERNEMERS BELANG
Tuinders in Zuidwest-Nederland hebben aan de tuinbouwspecialisten van de ABN AMRO-bank in Naaldwijk dé ideale steun en toeverlaat in goede en slechte tijden. De medewerkers van de bank kennen de agrarische wereld als geen ander omdat zij geboren en getogen zijn in deze regio en allemaal een agrarische opleiding hebben gevolgd. Zij hebben ervaring opgedaan bij kwekerijen, in de hortibusiness en interne opleidingen bij ABN AMRO gevolgd. Iedere tuinder heeft daarnaast een vaste accountmanager die weet wat er in de bedrijven speelt.
A
dri van Denderen, directeur Agrarische Bedrijven, van de ABN AMRObank in Naaldwijk is trots op zijn team. Al 32 jaar werkt hij bij de bank en zit al 22 jaar in het Westland. Hij wijst in het kantoor aan de Herenstraat in Naaldwijk op de fusie met Fortis. “Zij zaten hier tegenover en zijn bij ons ingetrokken. Wij zijn nu één bedrijf en zijn hier in dit gebied sterk verankerd. Wij hebben 20 medewerkers in ons agrarisch team dat Zuidwest-Nederland bedient. Zij gaan bij de tuinders langs en weten wat er leeft. Daardoor ontstaan er persoonlijke contacten en vertrouwen over en weer. Ons kantoor is hét kenniscentrum van ABN AMRO voor heel Nederland en de vraagbaak en toeverlaat voor alle tuinders in Zuidwest-Nederland. Veel kwekers en tuinbouwgerelateerde bedrijven bankieren bij ons. Dat geldt trouwens ook voor de vele MKB-ondernemers en winkeliers in het Westland. Om op de hoogte te blijven van alle ontwikkelingen zijn wij lid van alle ondernemersverenigingen in dit gebied, LTO Glaskracht, de Kamer van Koophandel en hebben goed contacten met het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij.” Van Denderen wijst er met enthousiasme op dat zijn kantoor een groeikantoor is met de ambitie het marktaandeel sterk te vergroten. “Wij hebben de afgelopen jaren prima gescoord en fors weten te groeien. Bij grote investeringen kijken ondernemers kritisch naar de financiering hiervan en bevragen verschillende banken langs en kiezen dan vaak voor ons omdat wij hen meer te bieden hebben dan andere banken. Daar zijn wij natuurlijk erg trots op!” Optimisme
Hoewel marktherstel in de agrarische sector nog vrij voorzichtig is, overheerst bij ABN AMRO een sterk optimistische toon. “Per saldo profiteert de sector op het moment van een aantrekkende wereldhandel en economisch herstel. Een goedkopere euro zal de export van agrarische producten positief beïnvloeden. Nederland is bovendien wereldwijd koploper als het gaat om productiviteit en dat zal de komende jaren
alleen nog verder toenemen.” Adri van Denderen merkt op dat zijn kantoor een fullservicekantoor is. “Of het nu gaat om betalingsverkeer in binnen- of buitenland, hypotheken, bedrijfsovernames, schaalvergroting, oudedagsvoorzieningen of verzekeringen, voor alles kan men bij ABN AMRO terecht. Via één aanspreekpunt kan alles geregeld worden, waarbij gebruikgemaakt wordt van de kennis van allerlei specialisten binnen onze bank. Dat werkt snel en efficiënt en wij merken dat onze klanten dat erg op prijs stellen!” Ontwikkelingen
“De ontwikkelingen in de sierteelt onder glas worden in sterke mate beïnvloed door de snelheid waarmee het economisch herstel zal inzetten”, aldus Adri van Denderen. “Schaalvergroting zal de komende jaren verder doorzetten. Grotere bedrijven hebben door een betere benutting van arbeid en investeringen meer mogelijkheden om tegen een lagere kostprijs te produceren. Specialiteiten en noviteiten blijven belangrijk. Als het prille economische herstel doorzet verwachten wij dit jaar een licht herstel van de export. Dit jaar zal voor de groentelers een moeilijk jaar worden. Het aantal bedrijven zal versneld afnemen, waarbij vooral verouderde en verspreid liggende bedrijven de activiteiten zullen beëindigen. Schaalvergroting blijft mogelijk, mits het in kleinere stappen en met voldoende eigen middelen gerealiseerd zal worden. Kostenbeheersing blijft bij de groenteteelt onder glas van groot belang. Nieuwe ontwikkelingen zoals verdergaande energiebesparing, energieproductie en teelttechnische innovaties, zullen hierbij helpen. Op de langere termijn kan de export zich op het huidige hoge niveau handhaven, doordat de vraag naar het Nederlandse product groot blijft.”
met een bedrijf ook een emotioneel en sociaal impact. Belangrijke beslissingen zoals de verkoop van een bedrijf kan men alleen maken als er helder zicht is op de financiële zaken. Onze adviseurs kunnen dit uitstekend in beeld brengen in de vorm van een financieel plan. Ondernemers hebben bij ons te maken met één adviseur. Wij hebben daarvoor een Agrarisch Adviseur Vermogensplanning die het hele proces begeleid, vanaf het voortraject tot aan de daadwerkelijke overdracht en daarna. Er is momenteel een hele generatie babyboomers die jarenlang hard heeft gewerkt en nu wil stoppen om van hun welverdiend pensioen te gaan genieten of iets heel anders wil gaan doen. Het is dan fijn om met een specialist van gedachten te kunnen wisselen, iemand die weet hoe moeilijk het is om een bedrijf los te laten, zeker in de dynamiek van de glastuinbouw.” MKB
In de agrarische sector opereren, naast tuinders en kwekers, ook MKB’ers. “Denk aan de vele agrarisch-gerelateerde productieen dienstverlenende bedrijven. Ook deze ondernemers zijn bij ons klant. Bankzaken worden ook voor hen eenvoudig en efficiënt geregeld.” Van Denderen tot slot: “Zowel bij de agrariërs als bij het MKB lopen zakelijk en privé vaak door elkaar. Maatwerk is dus altijd noodzakelijk. Onze afdelingen Zakelijk en Privé werken dan ook samen om de klant zo optimaal mogelijk te kunnen bedienen. Als ABN AMRO staan wij midden in de samenleving, zeker hier in dit gebied met veel doeners die met liefde voor hun prachtige producten moeten kunnen rekenen op mensen die zich kunnen inleven in hun bedrijven waar zij hun hele ziel en zaligheid in leggen. ABN AMRO begrijpt dat als geen ander en speelt daarbij een maatschappelijke rol. Is het gek dat ik hier al 32 jaar met zoveel plezier werk?”
Assistenten en kredietbeoordelaars
Vermogensplanning
Bankier Van Denderen benadrukt dat beëindigen of overdragen van een bedrijf niet over één nacht ijs gaat. “Er zijn veel beslissingen te nemen en afspraken te maken. Naast financiële consequenties heeft stoppen
ABN AMRO Herenstraat 17 2671 HX Naaldwijk
het ONDERNEMERS BELANG
13
Ondernemerspanel
Kan een kleinere overheid slagvaardig zijn? In de meeste verkiezingsprogramma’s wordt gepleit voor een (veel) kleinere overheid. Samenvoegen van provincies, gemeentelijke herindelingen, opheffen van de waterschappen en een kleinere Tweede Kamer. Plannen genoeg om flink te bezuinigen en het overheidsapparaat kleiner te maken. Zijn deze plannen realistisch? De mening van ons panel. ■ Mirjam van den Broek Mirjam van den Broek, Corporate Organizer De ideale kleine overheid betekent minder regels en meer duidelijkheid over bij wie je moet aankloppen. Verder is het veel goedkoper. Allemaal zaken die mij als ondernemer aanspreken! Zoiets realiseren vraagt om organisatietalent, maar is zeker mogelijk. Als Corporate Organizer ben ik voorstander van efficiency en duidelijkheid. Dit doe ik bij bedrijven o.a. door het maken van procesbeschrijvingen en stappenplannen en het vastleggen van taakverdelingen, zonder het overzicht te verliezen. Onmisbaar bij het
samenvoegen van afdelingen of indien er sprake is van regelmatige wisselingen van de wacht. Op die manier kan het stokje eenvoudig worden doorgegeven. Ook het managen en uitvoeren van een project wordt makkelijker als iedereen zijn taken en verantwoordelijkheden kent. Ik denk dat een kleinere overheid minder traag en slagvaardiger is, mits de ambtenaren weten waar ze aan toe zijn. Als je zo’n reorganisatie goed doet, vermoed ik dat dat de werkdruk per ambtenaar niet hoeft te verhogen en dan zijn we allemaal blij. Nietwaar?
■ Gert de Jong Gert de Jong, Intermade management consultants (IMC) BV Vanuit het oogpunt van bezuinigingen is een kleiner overheidsapparaat gewenst. In het bedrijfsleven is deze efficiencyslag al gemaakt, er wordt meer werk door minder medewerkers verzet. Organisaties zijn efficiënter georganiseerd, nieuwe technologieën en ICT worden optimaal benut. Gevolgen van een
kleinere overheid kunnen zijn, minder regels en kortere besluitvormingstrajecten. Dit zal het ondernemerschap in Nederland zeker stimuleren. Een kanttekening hierbij, dergelijke veranderingstrajecten kennen een lange doorlooptijd waarbij veel kennis verloren gaat. Gezien de economische situatie waarin Nederland verkeert is snel schakelen en duidelijkheid gewenst.
■ Arno van ‘t Wout Arno van ´t Wout, Motel-Restaurant Elzenhagen 9 juni ligt alweer ruim twee maanden achter ons en een nieuw kabinet ligt volgens mij nog ver voor ons. Volgens de heren in Den Haag is het allemaal erg ingewikkeld en maken ze het voor zichzelf steeds ingewikkelder. Dus de slagvaardigheid is nu ver te zoeken. Het zou toch veel simpeler moeten kunnen. Ingrijpende hervorming van de overheid leidt tot
minder regels, iets wat elke ondernemer zal waarderen. Minder regels scheelt ook nog eens in de kosten; minder inzet van personeel die de regels bedenkt en geen mensen die de controle van die regels moeten uitvoeren. Van mij mogen de heren in Den Haag stoppen met ingewikkeld doen en zorgen dat we weer vooruit gaan, liever gister dan vandaag!
■ Arthur Venselaar Arthur Venselaar, OVPN De overheid levert diensten aan publiek en bedrijfsleven. Die diensten zouden zo goedkoop mogelijk, maar wel kwalitatief goed, geleverd moeten worden. Dit kan uitsluitend door een efficiënt functionerende overheid gerealiseerd worden. Wanneer dit doel bereikt kan
16
het ONDERNEMERS BELANG
worden door een kleinere overheid… prima, direct doen! Maar ik vrees dat dit niet het resultaat zal zijn. (Veel) meer ambtenaren zouden zich klantvriendelijk en probleemoplossend op kunnen stellen, dat voorkómt problemen, klachten, evaluaties etc., etc. Dán pas kan een kleinere overheid beter functioneren.
Bedrijfsreportage
Tekst en fotografie: PRO6 marketing communicatie
Sander Duindam: “Ik heb goede leermeesters gehad”
Duindam Peugeot al 40 jaar dichterbij dan u denkt Zeg in Westland ‘Duindam’ en men roept direct Peugeot! En dat is niet zo gek want dit jaar viert het familiebedrijf het veertigjarig bestaan. In de beginjaren liet Joop Duindam (64) zijn klanten tevreden kennismaken met het Franse merk Simca dat later overging in Peugeot.
A
utobedrijf Duindam is een heus familiebedrijf. Vader Joop, moeder Riet en de zonen Mark en Sander staan allemaal op dezelfde werkvloer. Maar daar komt na 40 jaar nu verandering in. “Als je nu in autoland kijkt is het niet echt rooskleurig, grote autobedrijven zie je keer op keer inkrimpen en megagrote autowarenhuizen sluiten voorgoed de deuren. Je zou onze bedrijfsvoering sober kunnen noemen maar hij was altijd realistisch en dat geeft ons nu een enorme voorsprong,” aldus eigenaar Joop Duindam. “We hebben een prachtbedrijf, een tevreden klantenkring en een gezonde financiële positie. Die voorsprong geef ik graag door aan een van mijn jongens. Sander gaf al vanaf het begin aan met het bedrijf door te willen, hij heeft goede ideeën en een duidelijke visie voor de toekomst. Daarom schuif ik gerust op naar de bijrijderstoel! Lekker samen met moeder Riet genieten van wat er komt!” Goede leermeesters
“In het afgelopen jaar hebben mijn ouders al wat afstand genomen en werken alleen vanaf woensdag tot en met zaterdag nog actief in het bedrijf. Ik zou ook niet direct zonder
hen kunnen want hun expertise en werkplek vul je niet in enkele weken op,” aldus de 32-jarige Sander. “Ik heb goede leermeesters gehad, maar ik wil en moet het nu wel op mijn eigen manier kunnen doen. Momenteel loop ik langlopende contracten na, centraliseer inkopen, maak nieuwe afspraken en bepaal vaste budgetten voor communicatie, IT en advisering. Voor een groot deel zitten wij natuurlijk vast aan voorwaarden en uitingen die Peugeot landelijk uitzet en passen bij de huisstijl of de introductie van een nieuw model. Maar daarnaast neem ik wel alle beschikbare ruimte om onze eigen Duindam-identiteit in een vernieuwd en modern jasje te kunnen uitstralen. Zo blijven we ook duidelijk herkenbaar voor onze klanten.”
Het is per maand goedkoper dan een eenmalige ¼ advertentie en men zit ook niet direct vier jaar aan een contract vast,” aldus een bevlogen Sander. “Deze Promolease constructie bieden we, in eerste instantie, alleen aan in Haaglanden maar is absoluut uniek in Nederland.” Sander gaat verder. “Ons bedrijf heeft een goede naam en een solide basis maar dat betekent niet dat we kunnen stilzitten. De zorg voor personeel of klanten blijft van groot belang, en dat gaan we de komende jaren stevig aanscherpen. Daarnaast staan er unieke modellen op stapel. Straks hebben we de elektrische Ion en Hybride 3 en 5 modellen in de showroom. Nu hebben we al de nieuwe RCZ, een heuse supercoupé die een stevige concurrent is voor de Audi TT, BMW en Nissan. Het is een rasechte leeuw…, gromt als je op zijn staart trapt en heeft een waanzinnige lijn!” Aldus Sander die naast ondernemersbloed ook duidelijk motorolie door de aderen heeft lopen. Een perfecte combinatie die Autobedrijf Duindam ook zeker de volgende 40 jaar zal voortstuwen!
Nieuwe tijden, nieuwe kansen
“Naast de continuering van ons bedrijf liggen er nu hele mooie kansen op het gebied van de ‘mobiliteit anders’. Een daarvan is het aanbieden van onze Peugeot 107 als reclamekarretje op basis van shortlease. Hierdoor heeft een bedrijf tijdelijk vervoer waarmee ook gelijk het product of bedrijf wordt geprofileerd. Twee vliegen in een klap!
Autobedrijf Duindam Heulweg 54 2295 KH Kwintsheul T 0174 - 29 36 61
[email protected] www.duindam.peugeot.nl
het ONDERNEMERS BELANG
17
Bedrijfsreportage
Greenport Campus boekt resultaten Greenport Campus innovatie support is in 2009 in het leven geroepen om ondernemers in de glastuinbouw, tuinders èn toeleveranciers, te helpen innovatieve ideeën tot bloei te laten komen. Inmiddels zijn meer dan 100 vragen over innovaties binnen gekomen en heel wat successen geboekt.
J
ohn Krijger, mede-eigenaar van asterkwekerij Zijdezicht, klopte bij Greenport Campus aan voor hulp om op substraat te telen, om uiteindelijk rendabel jaarrond kwaliteitsasters te telen.
Eerste proef
Er werd een eerste proef opgestart met telen op substraat met als doel verbetering van productie en kwaliteit. Greenport
Campus zocht de juiste partijen bij elkaar om een concreet onderzoek te realiseren en kwam uit bij Wageningen UR Glastuinbouw en de Demokwekerij Westland. “Greenport Campus heeft mij de juiste kennis en de juiste mensen aangeboden om deze proeven te realiseren. Via het loket wordt zowel theoretische kennis als een praktische en daadkrachtige aanpak bij onderzoek en innovatieprocessen geboden,“ aldus een enthousiaste John Krijger.
Supportactie
De haalbaarheid van visueel gestuurd telen van tomatenplanten, via een draadloze camera in een transparant buizenstelsel, stond centraal in het BigGreen project van Airocam.
Dries Calcoen, mede-eigenaar Airocam
“In korte tijd kwamen we via Greenport Campus in gesprek met de juiste mensen van de TU Delft en Wageningen UR Glastuinbouw”, aldus mede-eigenaar van Airocam Dries Calcoen. Middels een Supportactie is er een succesvolle test uitgevoerd. Op de vraag of dit alles ook gelukt was zonder Greenport Campus antwoordde Dries Calcoen: “Ja en nee, omdat we eigenwijze ondernemers zijn en in ons product geloven blijven we doorgaan. Maar zonder Greenport Campus was er minder snelheid geweest en hadden we nooit zo efficiënt kunnen schakelen. Praktische kennis werd gekoppeld met technische kennis èn deuren gingen open bij de juiste mensen door Greenport Campus”. Meer informatie over deze en andere succesvolle projecten van Greenport Campus kunt u vinden op www.greenportcampus.nl
John Krijger, mede-eigenaar asterkwekerij Zijdezicht
het ONDERNEMERS BELANG
19
Interview
Tekst: Jozua Douglas • fotografie: Mark Verwey
Wat maakt kinderen zo leuk en aandoenlijk? Waarom kunnen ze alles zeggen? En wat kunnen ondernemers leren van kinderen? Televisiepresentator Jochem van Gelder over onbevangen communiceren en spelend ondernemen. ‘Soms is geestelijk dotteren noodzakelijk.’
Zijn ondernemers ook
20
H
et is altijd een grote chaos in zijn hoofd, zegt Jochem van Gelder. We zitten in zijn ordelijke werkkamer. Er staat een drumstel en er hangen
hij is nijdig en hij komt achter me aan. Die agressie in mijn rug en de dreiging van een snoeiharde vliegende teckel vond ik vreselijk. Toch zou ik, als ik 25 jaar terug in de tijd kon gaan, misschien wel wat meer mijn best doen om prof te worden bij NEC of Ajax.’
foto’s van een indrukwekkende televisiecarrière. Jochem wordt dit jaar 46, maar heeft nog altijd een speelse en flexibele geest. Telkens borrelen er
Daarna ontstaat het idee iets met kinderen te gaan doen. Van Gelder begint aan een studie pedagogiek. Ondertussen ontwikkelt hij zich als
nieuwe ideeën in hem op die hij meteen uitvoert. Of het nu gaat om het format voor een nieuw televisieprogramma, de voetbalshirtjes voor het elftal van zijn zoons of een liedje op de radio waar hij persé even op mee moet drummen. ‘Ik doe niet aan carrièreplanning en heb ook nooit het idee gehad dat ik ergens uit moest komen,’ zegt Van Gelder. ‘Ideeën ontstaan natuurlijk. Ik wil vooral grenzen verleggen. Als je kinderen tegenwoordig vraagt wat ze
bandparodist, een haast vergeten humoristisch genre, waarbij de artiest een bonte collage van geluidsfragmenten mixt, en deze playbackt met bijpassende mimiek en lichaamsbewegingen. ‘Mijn ouders hadden in de tuin een schuurtje dat ik had ingericht als studio. Hierin stond mijn drumstel en een grote spiegel om de acts te oefenen. Ik monteerde van alles achter elkaar tot een absurd komisch geheel, vaak eindigend in complete chaos. Mr. Zipper – scratchen met je gulp – Freek de
willen worden is het antwoord vaak: “Beroemd.” Waarmee, daar hebben ze nog geen flauw idee van. Uit onderzoek blijkt dat 94 procent van de Nederlanders weet wie Jochem van Gelder is, maar dat is voor mij nooit een doel op zich geweest. Ik wilde gewoon mijn geld verdienen met wat ik leuk
Jonge, Boney M., Nana Mouskouri, André van Duin.’ Tussen 1975 en 1986 treedt Jochem met zijn acts op in verschillende televisieprogramma’s, zoals André van Duins ‘Sambaballensamba’ en het populaire tv-programma ‘Stuif-Es-In’. In 1988 wordt hij eerste in een
vind en daar heb ik voor mijn gevoel nog nooit hard voor hoeven werken. Het is één grote hobby voor mij. Ik ben nog elke dag aan het spelen.’ Bandparodist ‘Als ik niet zo bang was, was ik profvoetballer geworden,’ vertelt Van Gelder. ‘Als linksbuiten wist ik de rechtsback van de tegenstander vaak op
aflevering van het NCRV-programma ‘Showmasters’, een talentenquiz, waarin verschillende jonge entertainers het tegen elkaar opnemen. De studie raakt in het slop en Van Gelder besluit dat hij televisiepresentator wil worden. Vanaf 1989 tot nu presenteert hij voor de NCRV succesvolle programma’s en shows zoals de ‘Disney Club’, ‘Willem Wever’ en ‘Praatjesmakers’, waarin hij 9 seizoenen lang ontroerende, grappige,
weergaloze wijze te passeren. Daarna sloeg de angst meteen toe. Je wist:
serieuze en gekke gesprekken voert met praatjesmakers van 4 tot 7 jaar.
het ONDERNEMERS BELANG
Zijn ondernemers ook praatjesmakers? ‘Als je een kind een praatjesmaker noemt, is dat positief. Dan heb je het over een onderhoudende verteller, een fantasierijke en onbevangen kletskampioen. Noem je een volwassene een praatjesmaker, dan doemt een beeld op van schimmige blabla-types: veel zeggen, weinig waarmaken. Als ondernemer moet je een praatjesmaker zijn. Joop van de Ende zei al eens: “Met valse bescheidenheid kom je niet ver,” je moet jezelf immers verkopen. Maar je moet ook een waarmaker zijn, doen wat je belooft.’ Heb je reclame voor jezelf moeten maken? ‘Toen ik “Showmasters” won, dacht ik: Nu stromen de aanbiedingen binnen, de wereld ligt aan mijn voeten. De realiteit was anders. Ik heb heel wat reclame voor mezelf moeten maken om als presentator aan de slag te kunnen. Ik maakte een poster die ik naar verschillende tv-redacties stuurde. Er stond een foto van mezelf op met daarbij de slogan: “Nieuwe programma’s? Neem een nieuw gezicht!” Daarna stuurde ik kaarten rond met de zelfde boodschap en wat vergeet-mij-nietjes. Het heeft gewerkt. Na een jaar had ik een contract bij de NCRV. Wat kunnen ondernemers leren van kinderen? ‘Ik zou wel een workshop “Onbevangen communiceren” willen geven voor bedrijven. Er zijn zo veel dingen die je als volwassene niet mag zeggen, of die je beter niet kunt zeggen. En allerlei dingen die je juist moet zeggen.
‘Een andere kracht van kinderen is dat ze nog niet gehinderd worden door realiteitszin. Een kind is vindingrijk en optimistisch. Creatieve brainstorm is gebaseerd op die instelling: niets is te gek, te duur, onhaalbaar of onlogisch. Voor een klein moment zijn er geen grenzen aan het denken. Dit stimuleert de geest en prikkelt de fantasie. Associërend kom je op de mooiste ideeën. Daarna land je met beide benen op de grond en ga je kijken hoe je je ideeën kunt waarmaken.’
Een kind is vindingrijk en optimistisch ‘Mijn broer is kunstschilder. Ik zou met hem ook wel eens een workshop willen maken. We nemen een woord en gaan met de cursisten dat woord associatief verbeelden op het doek. Vervolgens doen we een aantal creatieve losmaakoefeningen. We leren kinderlijk associëren, fantaseren en verbeelden. Daarna gaan we dat woord nog een keer “schilderen”. Ik denk dat dat tweede beeld heel anders is. Krachtiger, eenvoudiger en kleurrijker.’ Een laatste tip: ‘Heb lef, blijf jezelf, durf je te onderscheiden. Veel ondernemers zijn bang dat ze het niet goed doen. Dat ze iets doen wat niet hoort. Dat resulteert in eenheidsworst. Ik geloof dat hoe dichter je bij jezelf blijft, hoe groter de kans op langdurig succes.’
Tactisch communiceren, zou je het kunnen noemen. Dat kan heel ingewikkeld worden, want er zijn vaak allerlei verborgen agenda’s waar je alleen maar naar kunt raden.’ ‘Een kind daarentegen is heel puur. Het communiceert onbevangen en direct, zonder bijbedoelingen. Een kind zegt rustig tegen me dat ik stomme schoenen aan heb (wijst naar zijn cowboylaarzen) “Meneer, dat zijn mevrouwenschoenen!” Als een volwassene zoiets zegt weet je nooit precies wat erachter zit. Wil iemand me belachelijk maken? Zitten ze me te dissen. Word ik gediskwalificeerd?’ ‘Ik begrijp heel goed dat onderhandelen en zaken doen altijd een spel blijft, waarbij je nooit het achterste van je tong laat zien, maar voor je interne communicatie zou het heel verfrissend zijn om eens stil te staan bij manier waarop kinderen communiceren. Als er een vertrouwde omgeving ontstaat, waarin mensen weten: we zijn open en eerlijk naar elkaar, kun je de samenwerking enorm bevorderen. Geestelijk dotteren, zou ik het willen noemen.’
het ONDERNEMERS BELANG
21
Bedrijfsreportage
Tekst en fotografie: Ed Lamme
Uniek kennisplatform Flynth en Mkbasics.nl Door de samenwerking tussen Mkbasics.nl en Flynth adviseurs en accountants is sinds 1 mei 2010 een uniek kennisplatform ontstaan. Hiermee worden de gezamenlijke klanten geadviseerd op alle gebieden van personeelszaken, volgens de één-loketgedachte. Beide organisaties zijn al geruime tijd bekend met elkaar, deze kennis heeft geleid tot een samenwerking op het gebied van casemanagement, arbeidsrecht en P&O-advies.
I
n de vestiging Naaldwijk gaat Wilfred de Vreeze, partner en adviseur arbeidszaken bij Flynth, nader in op het samenwerkingsverband tussen zijn organisatie en Mkbasics.nl uit Delft. “Beide organisaties adviseren al sinds jaar en dag ondernemers in het MKB. Zo biedt Mkbasics.nl een geïntegreerd dienstverleningspakket op het gebied van casemanagement, gezondheidsmanagement en leasing. Flynth vult dit dienstenpakket in de onderlinge samenwerking aan met P&O advies en arbeidsrechtelijk advies. Ook Flynth biedt haar klanten casemanagement aan en maakt voor de medische activiteiten gebruik van de diensten van Mkbasics.nl. Door de samenwerking met Flynth kunnen cliënten van Mkbasics.nl een beroep doen op ervaren P&O adviseurs en juristen van Flynth. De werkwijzen van beide organisaties zijn gelijk, belangrijke voordelen voor ondernemers zijn de korte lijnen en de één-loketgedachte. Hierdoor hebben zij één aanspreekpunt en daarnaast kunnen zij rekenen op de expertise van een netwerk van hoogwaardige adviseurs.”
vertrouwen uit.” De Vreeze wijst erop dat kleine ondernemingen anders omgaan met arbo en personele vraagstukken dan grote bedrijven. “Ze zijn veel kwetsbaarder voor personeelsuitval en verlangen dus nog meer naar snelheid van handelen, maatwerk en flexibiliteit.” Hij benadrukt dat werkgevers alleen betalen voor de diensten die men daadwerkelijk gebruikt, van een prijs per werknemer is geen sprake. Voor ons een unique selling point, maar vooral de klant heeft daar baat bij. “Geen zieke medewerkers? Dan betaalt men bij Flynth geen kosten voor arbodienstverlening. Hiermee kan jaarlijks veel geld bespaard worden!”
online ziekteverzuim kunnen werkgevers volledig geautomatiseerd via internet het ziekteverzuim registreren en bewaken. Zo is men op het gevoelige terrein van arbo- en verzuimbeleid slagvaardiger dan ooit. Flynth pakt verzuim bij het MKB direct op en zorgt er door een persoonlijke en proactieve begeleiding voor, dat de last van het ziekteverzuim tot een minimum beperkt blijft. Mkbasics.nl is in die werkwijze de juiste partner gebleken”. Voor nadere informatie: www.flynth.nl
Flynth adviseurs en accountants BV
Slagkracht Flynth
Tiendweg 4A
Hij besluit met de opmerking dat arbeidszorg van Flynth adviseurs en accountants een effectieve, efficiënte en eenvoudig beheersbare oplossing voor de complete arboproblematiek is. “Met behulp van Flynth
2671 SB Naaldwijk T 0174 - 63 71 00 F 0174 - 63 72 80
[email protected] www.flynth.nl
Aantrekkelijk tarief
"Onze cliënten profiteren al jaren van een geïntegreerde benadering van vraagstukken, want van accountancy tot belasting- en bedrijfsadvies, alles is bij ons onder één dak te vinden. Door de samenwerking kunnen we nu ook cliënten van Mkbasics.nl ondersteunen op het gebied van P&O advies en arbeidsrechtelijk advies en dat tegen ons aantrekkelijke tarief. Mkbasics.nl kent dezelfde werkwijze als Flynth, maar misschien net zo belangrijk is dat wij een zelfde cultuur kennen en dat ook zij de taal van de MKBondernemers verstaan. We kenden elkaar al geruime tijd, de prettige samenwerking en de aanwezigheid van vele vaktechnisch hoogwaardige adviseurs bij beide organisaties straalt over en weer én naar de klanten
Wilfred de Vreeze, partner en adviseur arbeidszaken bij Flynth
het ONDERNEMERS BELANG
23
Ondernemers aan tafel
Fotografie: Bart Maat
Ondernemers aan tafel bij Restaurant Elzenhagen De heer en mevrouw Van der Goes hebben bij Restaurant Elzenhagen
Vragenlijst voor de heer Van der Goes:
gedineerd op kosten van het restaurant. Ze hebben daar een erg leuke avond Wat vindt u van de uitnodiging om deel te nemen aan de rubriek Ondernemers aan tafel?
gehad.
Heel leuk initiatief van Novema en restaurant Elzenhagen. Wij hebben een gezellige avond gehad en heerlijk gedineerd.
O
Diner: Aanvang: glas Prosecco Voorgerecht: gamba’s met een saus van aioli Tussengerecht: mosterdcappuccino met croutons Hoofdgerecht: visspies / gebakken kloostervarken met seranoham en truffelkaas Dessert: verse aardbeien met roomijs en slagroom Afsluiting: kopje espresso met handgemaakte bonbons
mdat de heer en mevrouw Van der Goes regelmatig uit eten gaan hebben zij zich zaterdagavond door Restaurant Elzenhagen laten verrassen. Bij binnenkomst zijn zij van harte welkom geheten door middel van een glas Prosecco. Het voorgerecht was voor beiden een van de specialiteiten: gamba’s met een saus van aioli. Als tussengerecht werd een mosterdcappuccino met croutons geserveerd. Het hoofdgerecht was voor beiden verschillend. Mevrouw Van der Goes had aangegeven graag vis te willen eten als hoofdgerecht en de heer Van der Goes graag vlees. Zodoende kreeg mevrouw Van der Goes een visspies en de heer Van der Goes gebakken kloostervarken met seranoham en truffelkaas. Als dessert kregen ze beiden verse aardbeien met roomijs en slagroom geserveerd. Uiteraard is het geheel nog afgesloten met een kopje espresso met handgemaakte bonbons. Na afloop werd er nog even een korte tour door het restaurant gedaan en werd het idee van Ondernemers aan tafel erg geprezen!
Wat vindt u het mooiste van uw vak?
Huisvesting en bedrijfshuisvesting zijn van fundamenteel belang voor iedereen/iedere organisatie. Daarom vind ik het interessant om in deze markt actief te zijn. Wat betekent ondernemen voor u?
Door eigen initiatieven iets substantieels creëren. Voor welke ondernemer heeft u veel bewondering?
Voor een ondernemer die zowel in goede als in slechte tijden met veel passie uitdagingen aangaat om zijn bedrijf uit te bouwen. Zou u dit culinaire moment aan anderen kunnen aanbevelen? Zo ja, waarom?
Het is het iedereen aan te raden om regelmatig met een goed glas wijn en diner te ontspannen.
Bedrijfsreportage
Begeleiding bij toepassing van diepe geothermie in de Nederlandse glastuinbouw Sinds 2007 wordt voor het eerst in Nederland ‘diepe’ geothermie toegepast. Dat wil zeggen dat gebruik wordt gemaakt van het warme water van 55 tot 85 graden Celsius dat op bepaalde locaties aanwezig is in zandsteenlagen op een diepte van 1500 tot 2500 meter. Deze ‘aardwarmte’ kan worden benut door het water omhoog te pompen en dit via een warmtewisselaar warmte te laten afgeven aan de verwarmingssystemen in de kassen. Het op deze wijze afgekoelde water wordt vervolgens (op een afstand van 1000 tot 1500 meter) in dezelfde zandsteenlaag teruggepompt. Dit systeem met twee boorputten bestaande uit een ‘productieput’ en een ‘injectieput’ is ook bekend als ‘aardwarmtedoublet’.
H
et bedrijf dat dit voor het eerst in Nederland toepaste is het vleestomatenbedrijf van A+G van den Bosch B.V. in Lansingerland. Op twee vestigingen wordt een aardwarmtedoublet toegepast. Dit jaar zal waarschijnlijk nog een ander glastuinbouwbedrijf (Hydro Ammerlaan in Pijnacker-Nootdorp) een eigen aardwarmtedoublet in gebruik nemen. De komende jaren zal nog een aantal glastuinbouwbedrijven volgen.
V.l.n.r.: Jan Ammerlaan, Rik van den Bosch (A+G van den Bosch B.V.), Dick Swart (PGMi) en Wiebe van Driel (PanTerra)
26
Buiten de glastuinbouw wordt in Nederland op dit moment nog geen aardwarmte benut. Maar in Den Haag is onlangs begonnen met het boren van aardwarmteputten om een nieuwe
het ONDERNEMERS BELANG
wijk te verwarmen. De interesse vanuit provincies, gemeenten e.d. is groot en zullen zeker leiden tot nieuwe projecten. Daarbij wordt de aardwarmtebron primair gezien als warmteleverancier voor woningen, al of niet in combinatie (clustering) met een glastuinbouwbedrijf en eventueel andere bedrijven.
Specialistische kennis
Over de ondergrond van grote delen van Nederland is al veel bekend, omdat oliemaatschappijen hun verkregen (ruwe) gegevens met de overheid moeten delen. Deze gegevens, zoals seismische opnamen en boorgatmetingen zijn voor iedereen beschikbaar. Maar om de gegevens goed te interpreteren heb je wel specialistische kennis en kostbare software programma’s nodig. Haalbaarheidsonderzoeken
De aardwarmte-combinatie: PanTerra, PGMi en Jan Ammerlaan heeft de laatste jaren t.b.v. individuele glastuinbouwbedrijven in Nederland een groot aantal haalbaarheidsonderzoeken uitgevoerd. Deze hebben veelal geleid tot het verkrijgen van een opsporingsvergunning waarna de bedrijven de volgende stappen kunnen zetten richting realisatie van een aardwarmtedoublet. De aardwarmte-combinatie PanTerra, PGMi en Jan Ammerlaan kan daarbij, vanwege hun directe betrokkenheid bij de eerste
aardwarmteprojecten in Nederland, de eigen praktijkervaringen met de eerste Nederlandse aardwarmteprojecten inbrengen. In het vervolg op de individuele haalbaarheidsonderzoeken zijn vanaf 2008 voor groepen glastuinbouwbedrijven (met een eigen opsporingsvergunning) per glastuinbouwgebied gedetailleerde geologische onderzoeken uitgevoerd. De groepen glastuinbouwbedrijven waar dit voor is uitgevoerd zijn gevestigd in of nabij de gemeenten: Lansingerland, Westland, Pijnacker-Nootdorp, IJsselmuiden, Wieringermeer, Noordoostpolder en Moerkapelle/Zevenhuizen/Waddinxveen. De resultaten van deze onderzoeken zijn vervolgens onontbeerlijk voor het realiseren van een (individueel) aardwarmtedoublet. Ook wordt een specifiek boortrajectonderzoek uitgevoerd, waarna door boorbedrijven een offerte voor de boringen kan worden opgesteld. Met alle vergaarde kennis en inzichten kan daarnaast ook beoordeeld worden of de uitvoering, technisch, economisch en financieel verantwoord is en daarmee ook kan voldoen aan de eisen welke door derden (o.a. Staatstoezicht op de Mijnen , subsidieverstrekker LNV, garantieverlener EZ) worden gesteld. PanTerra Geoconsultants B.V.
PanTerra Geoconsultants B.V. heeft ruime ervaring opgebouwd bij de geologische ondersteuning van aardwarmteprojecten in Nederland. Van oudsher heeft PanTerra veel petrofysische, seismische en geologische onderzoeken uitgevoerd voor de olie- en gasindustrie binnen en buiten Nederland. PanTerra heeft hierbij een uitgebreide expertise opgebouwd van de (diepere) ondergrond van Nederland en is daardoor bij uitstek uitgerust om deze kennis toe te passen op aardwarmte projecten. Panterra heeft t.b.v. de uitgevoerde aardwarmteprojecten behalve de geologische gebiedsstudies ook de individuele boortrajecten opgeleverd. Petrogas Minerals International (PGMi)
Petrogas Minerals International (PGMi) verzorgt de gehele technische ondersteuning van de opdrachtgever bij de uitvoering van een aardwarmteboring. Deze ondersteuning loopt vanaf het opstellen van een aanvraag ten behoeve van een opsporingsvergunning tot en met het voltooien van de aardwarmteboring. De afgelopen jaren heeft PGMi alle uitgevoerde aardwarmteprojecten in Nederland begeleid en succesvol afgerond. In 2007 is het eerste aardwarmteproject bij Van den Bosch in Bleiswijk voltooid. Daarna is PGMi betrokken geweest bij de uitvoering van het tweede project van Van den Bosch in 2009 en de uitvoering van de eerste boringen binnen het ‘Delft Aardwarmte Project’ bij Hydro Ammerlaan.
Bij deze projecten heeft PGMi de putten ontworpen en het bestek opgesteld. Daarnaast verleent PGMi ook ondersteuning bij de selectie van een booraannemer en tijdens de onderhandeling van het boorcontract. Bij de uitvoering van een geothermie boring is de opdrachtgever verantwoordelijk voor een correcte naleving van de mijnbouwwet. PGMi draagt, namens de opdrachtgever, zorg voor een correcte naleving van de regels door de booraannemer en verzorgt tevens de contacten met Staatstoezicht op de Mijnen. De wetgever verwacht een strikte naleving van de regels. PGMi heeft een team van ervaren ingenieurs met ruime ervaring in de diepe boringen. Jan Ammerlaan
Jan Ammerlaan werkt als zelfstandig bedrijfskundig adviseur glastuinbouw, samen met ondernemende tuinders, onderzoekers en adviseurs gericht op innovatieve onderzoek- en demoprojecten. De basis van zijn werkzaamheden m.b.t. de toepassing van aardwarmte in de glastuinbouw is enerzijds gevormd door zijn ervaring met de genoemde eerste aardwarmteprojecten. Anderzijds door zijn ervaring om één op één samen te werken met ondernemende tuinders in diverse andere innovatieve glastuinbouwprojecten.
locaal aangetoond. De verzamelde data plus de praktijkervaringen met de uitgevoerde boringen zijn essentieel gebleken voor de voorbereiding en uitvoering van nieuwe nabijgelegen aardwarmtedoubletten. - De technische uitvoering van de boringen en de koppeling en inpassing van een aardwarmtedoublet aan het verwarmingsysteem van de bedrijven dient gebaseerd te zijn op bewezen technieken en uitgevoerd te worden door bedrijven met deskundige en ervaren medewerkers. - De economische mogelijkheden van het benutten van aardwarmte in de glastuinbouw zijn duidelijk aangetoond. Aardwarmte kan goed ingepast worden op bestaande bedrijven of groepen bedrijven met een gezamenlijke omvang welke is afgestemd op het vermogen van de beschikbare aardwarmtebron. - De duurzaamheid van de benutting van aardwarmte staat buiten kijf. Toepassing van aardwarmte zorgt voor een enorme reductie in het gebruik van fossiele energie. Deze reductie kan oplopen tot 90 %. Dit kan geen 100% zijn omdat voor het voeden van de pomp waarmee het warme water wordt opgepompt (en het afgekoelde water weer wordt teruggepompt) nog elektriciteit nodig is. Dit kan afhankelijk van de locatie variëren van 5 tot 10% van de opgepompte energie.
Toekomstperspectief
Door de opgedane kennis en ervaring met de voorbereiding en daadwerkelijke uitvoering van de eerste aardwarmteprojecten in de glastuinbouw, alsmede de ervaringen met de ingebruikname en exploitatie van deze eerste aardwarmtebronnen in Nederland, hebben we als aardwarmte-combinatie de volgende verwachtingen: - De geologische mogelijkheden van geothermie zijn inderdaad inmiddels
PanTerra T 071 - 581 35 05 www.panterra.nl PGMi T 050 - 525 14 18 Jan Ammerlaan T 06 - 12 38 31 31
het ONDERNEMERS BELANG
27
Bedrijfsreportage
Tekst en fotografie: René Zoetemelk
ondernemingsrecht (zakelijke geschillen) en bestuursrecht (bezwaar- en beroepsprocedures). Arbeids en sociaal recht
Advocaten Irma Correljé en Mies de Jonge
De Jonge Advocaten & Procureurs:
Partner in precaire zaken Het ondernemen kent vele facetten. Meestal gaat het goed. Regelmatig ontstaan er echter verschillen van mening over allerlei zakelijke en arbeidsrechtelijke kwesties met medewerkers, klanten en zakelijke partners. De Jonge Advocaten & Procureurs biedt een sterke basis om de zorgen rond juridische aangelegenheden tot een minimum te beperken. Bij het advocatenkantoor met vestigingen in Vlaardingen en Hoek van Holland is de drempel laag. Veel ondernemers hebben de weg naar de advocaten Irma Correljé en Mies de Jonge gevonden.
H
et kantoor van De Jonge Advocaten & Procureurs is een sterke partner voor ondernemers uit vooral het Midden- en Kleinbedrijf. Irma Correljé: “Juridische kwesties komen vaak onverwacht. Het zijn hindernissen voor ondernemers.
28
het ONDERNEMERS BELANG
Veel kwesties zijn echter te voorkomen. Een goede audit van een onderneming kan zaken aan het licht brengen die later problemen kunnen geven. Een goed advies vooraf vermindert de kans op problemen achteraf. En als er toch juridische hulp nodig is, zijn wij er ook.” Brede kennis van zaken
Mies de Jonge: “Sociale, bestuurlijke en juridische vraagstukken beïnvloeden de dagelijkse gang van zaken van een onderneming. Aansprakelijkheid kan leiden tot de ondergang van het levenswerk. Het is van belang dat ondernemers zich goed indekken tegen juridische addertjes onder het gras. Ondernemers hebben te maken met alle vormen van het recht. Is het niet in hun zakelijke omgeving dan wel in de privésfeer. Alles kan invloed hebben op de onderneming. Wij bieden een breed scala aan rechtshulp. Wij plaveien voor de ondernemer de weg naar de toekomst.” Mr. Irma Correljé, is gespecialiseerd in algemeen recht. Dat is onder meer: familierecht (echtscheiding, alimentatie, omgangsregelingen en erfrecht), arbeidsrecht (ontslag en salarisvorderingen), huurrecht, geschillen bij aankoop, incasso‘s en vorderingen, verbintenissenrecht,
De specialisatie van Mr. Mies de Jonge, is het sociaal recht. Het gaat dan om Medische zaken, WW, WAO, WIA, ZW, bijstandszaken en re-integratie, WMOindicaties en indicaties AWBZ. Mies de Jonge: “Arbeidsconflicten kunnen grote financiële consequenties geven. Reden genoeg om dit te voorkomen. Het inschakelen van deskundige hulp is vaak lonend. Ik help in een conflict de juiste beslissingen te nemen. Veel problemen zie ik in trajecten bij ziekte van een werknemer. Werknemers en werkgevers zijn verplicht zich actief in te spannen voor een snelle re-integratie. Hierover ontstaan nogal eens meningsverschillen. Als er niet aan de wettelijke verplichtingen wordt voldaan kan dit grote financiële gevolgen hebben. Als een werknemer onvoldoende meewerkt, kan het loon worden opgeschort. Het kan zelfs tot ontslag leiden. Aan een werkgever kan door het UWV een sanctie worden opgelegd als hij zich niet voldoende inspant voor re-integratie van de werknemer. Er kan zelfs een verplichting worden opgelegd twee jaar het loon door te betalen. Reden genoeg dus om deskundig advies te vragen bij ons kantoor.” Lage drempel
Irma Correljé: “Bij ons staat de deur open voor een vrijblijvend advies en is iedereen verzekerd van deskundige rechtshulp en juridisch advies. En dat met een lage drempel en een persoonlijke benadering! Wij zijn niet alleen zakelijk maar ook persoonlijk in precaire zaken. Wij zijn de deskundige partner op de weg naar de toekomst van een onderneming.”
De Jonge Advocaten & Procureurs Mr. W.C. de Jonge Hoogstraat 83 3131 BM Vlaardingen T 010 - 234 32 20 F 010 - 234 32 21 Mr. I. Correljé Strandweg 32 3151 HV Hoek van Holland Postbus 65 3150 AB Hoek van Holland T 0174 - 38 31 15 F 0174 - 38 68 06 www.advocatencollectief.com