oo[BJOO[E]~~[E][NJ
~1l13mr:l~ een uitgave val1 Vrienden van Blijdorp I
I
, ,
'\
I
\
'
V R I END E NNI E U W S
JANUARI 1987
********************************************************** Een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp
********************************************************** Verschijnt tenminste vier maal per jaar
********************************************************** INHOUD VAN DIT NUMMER Aanloop naar ons 25-jarig bestaan ........ pagina
2
Lezingen voor onze leden ................. pagina
3
Dier in het vizier: Reuzenslangen ....... pagina
4
Contributiebetalingen 1987 ............... pagina
7
Nieuws uit Blijdorp ...................... pagina
8
Burgelijke Stand van Blijdorp ............ pagina
9
Dierentuinen van de wereld, deel 2 De zuidelijke helft van Frankrijk ........ pagina 10 Nieuw boek over Blijdorp-architectuur .... pagina 19 Adressen en telefoonnummers .............. pagina 20
**********************************************************
- 1 -
LEZINGEN VOOR ONZE LEDEN AANLOOP NAAR 25-JARIG BESTAAN In het nog maar prille nieuwe jaar, dat naar ik hoop voor U en de Uwen gezondheid en voorspoed zal brengen, zal de aanloop worden genomen naar het 25-jarig bestaan van onze vereniging. Deze kwart eeuw wordt begin januari 1988 bereikt. Zoals de plannen nu zijn, zal in april of mei van het "zilveren" jaar het bereiken van de mijlpaal worden gevierd. Het bestuur heeft reeds enigszins voor ogen hoe dat zal gaan gebeuren. Het hoogtepunt dient, zo mogelijk, de aanbieding van een groots geschenk aan Blijdorp te zijn. Er is tot nu toe enkele keren met bestuur en directie van de Diergaarde van gedachten over gewisseld. Een concrete wens is echter nog niet naar voren gebracht. Men heeft ons medegedeeld, dat in februari een aantal voorstellen zal worden gedaan. Uiteraard gaat het om een projekt, dat een belangrijke verbetering van de huisvesting voor een aantal dieren betekent. De "jubileumactie" moet zodanig worden opgezet, dat niet alleen de bewoners in deze regio, maar ook anderen er onder andere via de media enthousiast voor worden gemaakt. Het laat zich begrijpen, dat onze vereniging een zo groot mogelijk bedrag bijeen wil brengen. Daarbij is uw hulp onontbeerlijk, al zou het alleen maar zijn door zoveel mogelijk nieuwe leden aan te brengen. Het bestuur zal op de komende jaarlijkse algemene ledenvergadering hopelijk tal van nadere mededelingen kunnen doen. Er wordt gedacht aan bijvoorbeeld een officiële aanbieding van het geschenk, een receptie, een jubileumdiner ... Kortom, er zijn bergen werk te verzetten. Het is heel goed mogelijk, dat wij in het volgende nummer van Vriendennieuws in staat zijn aan te kondigen welke wens van de Diergaarde ons het meest geschikt lijkt. In elk geval: 1988 is het zilveren jaar van de Vereniging Vrienden van Blijdorp. Een gouden aanleiding de gelederen nog verder te versterken, te adverteren in ons belangrijk verbeterd en uitgebreid "Vriendennieuws" en de komende speciale actie financieel en moreel te steunen. B.Swaep, voorzitter - 2 -
Na een wat aarzelende start beginnen de speciaal voor de leden van de Vereniging Vrienden van Blijdorp georganiseerde lezingen nu toch meer enthousiasme te ontmoeten. Er zit een stijgende lijn in de opkomst en we hopen, dat we die stijgende lijn kunnen vasthouden, zodat men ook het komerrle winterseizoen van Diergaarde-zijde weer bereid zal zijn tot deze extra-service voor de Vrienden. De laatste twee lezingen voor dit seizoen vinden plaats op de tweede zondagen van februari en maart, dus noteert u alvast in uw agenda: 8 februari 1987 Ooievaars in Blijdorp en in Nederland door de heer H.Post van Blijdorps Educatieve Dienst. De in het wild levende ooievaars zijn in Nederland zo goed als verdwenen. Op verschillende manieren trachten allerlei instanties (waaronder Blijdorp) te redden wat er nog te redden valt en deze karakteristieke vogelsoort voor de Nederlandse avifauna te behouden. 8 maart 1987 Grootpoothoenders door de heer H.Assink, Algemeeen curator van Blijdorp. Grootpoothoenders zijn heel merkwaardige vogels, die niet zo zeer opvallen door hun uiterlijk als wel door de merkwaardige manier waarop zij hun eieren uitbroeden. In Blijdorp zijn twee soorten Grootpoothoenders aanwezig en van één soort werden zelfs enkele jongen grootgebracht. In dierentuinen zijn ze maar zelden te zien, deze buitengewoon interessante vogels, waarover u zeker veel bijzonderheden zult kunnen vernemen. De aanvang van beide lezingen is 11.00 uur. Toegang tot Blijdorp op vertoon van uw lidmaatschapskaart 1987 en de portier zal u kunnen vertellen op welke plek in Blijdorp de lezingen gehouden worden. Zoals u ongetwijfeld heeft opgemerkt is Vriendennieuws voorzien van een nieuwe omslag. Deze omslag is ontworpen door Rob Plante, een jonge grafisch ontwe\per uit Voorburg, die onlangs lid werd van onze Vereniging, en zich meteen bereid verklaarde om daadwerkelijk mee te denken over een verdere verbetering van ons verenigingsblad. Wij zijn hem voor zijn medewerking heel erkentelijk en hopen ook in de toekomst een beroep te kunnen doen op zijn vaardigheden.
DIER IN HET VIZIER DOOR H.HAGEN Voor deze aflevering van "Dier in het vizier" niet een soort, maar een aantal soorten tesamen, namelijk de reuzenslangen. Een aantal van deze dieren bewoont sinds jaar en dag een gedeelte van de Rivièra-hal . Reuzenslangen hebben vaak (zij het in negatieve zin) tot de verbeelding van de mensen gesproken.Er zijn niet veel mensen, die zich tot slangen, laat staan van die héle grote , aangetrokken zullen voelen! Als je dieper op die tegenzin ingaat krijg je vaak te horen, dat de starende blik de grote boosdoener is. (Hier kan de slang overigens niets aan doen; zie verder in het artikel) Bovendien, zo zegt men, zouden slangen koud en glibberig zijn . Ook dat is niet waar; ze voelen koel, glad en vooral dróóg aan. (Ik spreek hier uit een zeer geringe ervaring, ben namelijk zélf een groot slangenliefhebster en als ik de kans krijg, heb ik graag zo'n beest om m'n nek) Ik denk dat een groot deel van de afkeer ook voortkomt uit de niet alledaagse manier van voortbewegen van deze dieren, het geeft ze een idee van "ongrijpbaarheid" .
levensduur rond de 20 jaar. De verschillende ondersoorten vindt men verspreid over vrijwel de gehele wereld in verschillende leefgebieden. De Anaconda vindt men langs en in de (zij)rivieren van het Amazone-gebied. Boa's bewonen de bodem van de bergwouden in Midden- en Zuid-Amerika. De Pythons houden zich over het algemeen op op de grasvlakten van Afrika, Azië en Australië. De zwaarste soorten op de grond, de andere in de bomen. Eén ding hebben de reuzenslangen zeker gemeen. Zij brengen hun prooi om door verstikking. Dit lijkt een langzame en voor de prooi uiterst pijnlijke manier, maar in de regel zal de dood reeds na 1 minuut intreden. De lichaamskracht van de dieren is dus erg groot; toch zal dit in dierentuinen en in het circus zelden tot grote ongelukken leiden . Het enige wat ik heb kunnen vinden waren vermeldingen van een paar gebroken ribben. In dierentuinen wordt over het algemeen als volgt "gerekend" als de slang eens uit zijn verblijf moet worden gehaald: is de slang langer dan 3 meter, dan gebruik je voor iedere meter slang een volwassen persoon om hem vast te houden. Een slang is stom (op sissen na), doof (hij vangt geen trillingen van de lucht op, wél van de grond of datgene waar hij op dat moment op rust), de ogen hebben geen oog-
D~.reuzensl~~gen die de mens het meest zullen aanspreken, Zl]n ongetw1]feld de grootste onder hen. Hier volgt een indrukwekkend lijstje: de Anaconda met een maximale lengte van 9.50 meter (met ooit een gemeten exemplaar van 11 meter (zo lang als een huis dus !). Als zeer goede tweede de Netpython (lengte tot 10 meter), gevolgd door de Tijgerpython (8 meter), de Rots- of Hieroglyfenpython (tot 7 meter) en de Boa constrictor met een lengte tot 4 meter. Alhoew~l de Anaconda in lengte achterblijft bij de Netpython, 1S deze slang veel dikker , zodat de Anaconda het grootste levende reptiel ter wereld is. Ondanks de fantastische verhalen en de naam van wurgslang bij uitstek, komt de Boa constrictor niet verder dan de vijfde plaats op dit lijstje .
c o
L +l
>DH
De grote slangen zijn aan het eind van de Krijt-periode ontstaa~, waarschijnlijk'uit varaan- achtige hagedissen. Ook kle1nere slangensoorten zijn hieruit voortgekomen. De leeftijd die de reuzenslangen in de vrije natuur behalen ligt rond de 40 à 50 jaar. In gevangenschap is de
- 4 -
Q)
01
." ..., I-
- 5 --
leden. De ogen ZlJn bedekt door doo r zic htige opperhuid, die, als de slang vervelt, méé vervelt, waardoor de slang aan zijn starre uiterlijk komt, waar dan het sprookje van de "hypnotische gaven" vandaan komt. Het belangrijkste zintuig van een slang is echter een serie kleine openingen in de schilden van boven- en onder lip, die hem in staat stelt warmtestraling (dus een prooi ) waar te nemen. En dat principe werkt feilloos. Reuzenslangen kunnen ook zeer grote prooien, tot zo'n 50 kilo, naar binnen werken. De bovenen onderkaken kunnen uit het gewricht gehaald worden, wat, zoals u zult begrijpen, een zeer grote bek oplevert. Tijdens het d~orslikken wordt het strottehoofd naar voren gedrukt, waardoor de slang kan blijven ademen. Nadat een reuzenslang een prooi heeft verorberd, gebeurt het vaak, dat hij een lange tijd niets meer eet. In de dierentuin van Frankfurt nam een Netpython 570 dagen geen voedse l aa n, daarna at hij weer een tijdje en vastte toen weer voor 415 dagen . In zo'n vast periode verliest de slang vreemd genoeg niet veel gewicht. Het gedrag van slangen is eigenlijk nooit voorspelbaar . De ene keer zal hij bijten, de keer er na misschien wel negeren. Sommige slangen wennen aan hun verzorger, iets dat het schoonmaken van de verblijven natuurlijk wel vergemakkelijkt . Een manier om slangen rustig te houden tijdens bijvoorbeeld een voorstelling in een circus, is het dier in een koelkast te stoppen! Als de slang, een koudbloedi g dier, te sterk afkoelt, raakt ze in een soort coma en is dan natuurlijk gemakkelijk "hanteerbaar". Een reptiel kan echter niet zo goed tegen te sterke temperatuurswisselingen, zodat een te vaak toepassen van deze methode op den duur fataal wordt voor het dier. Een te hoge temperatuur is trouwens ook niet aan te bevelen. Een reuzenslang zal het waarderen als er in zijn verblijf een "mini-zwembad" is gebouwd. Dit houdt de lucht vochtig en hij kan een bad nemen, iets wat in de vrije natuur ook regelmatig gebeurt. In Blijdorp leveren de dieren regelmatig nageslacht . Je . dat Ult . zu Ik e kelne l ' " wurmpjes . " zu Ik e " zware snapt nlet, jongens" kunnen groeien! Pythons leggen eieren terwijl ~oa ' s levende jongen ter wereld brengen. De Python kronkelt zich om de eieren heen en hoewel het een koudbloedig dier is, is wetenschappelijk bewezen, dat het dier de eieren daadwerkelijk ver.w armt. In Blijdorp wordt deze taak overgenomen door de broedmachine, die het, gezien de resultaten, uit-
- 6 -
stekend doet. Deze "kinder-creche" is het bekijken zeker waard. En als u daar dan toch bent, loop even door naar de reuzen. Misschien dat u ze dan toch niet (meer) ziet als glibberige kruipers, maar als prachtig gekleurde, gespierde dieren, die naar mijn idee perfect zijn ingesteld op datgene waar het in de natuur om draait: overleven !
CONTRIBUTIEBETALINGEN De contributiebetalingen voor het jaar 1987 stromen binnen, en het grootste deel van de leden heeft de contributie inmiddels voldaan. Daarbij is gebleken, dat helaas niet iedereen zich heeft gerealisserd, dat de minimum-contributie voor 1987 f 25,bedraagt. Vele leden betaalden inmiddels een hoger bedrag, waarmee de vereniging uiteraard zeer in z'n nopjes is, maar helaas waren er enkele leden die, waarschijnlijk per abuis, een lager bedrag aan lidmaatschapsgeld aan ons overmaakten. Voor twee toegangsbewijzenvoor Artis of Blijdorp, toezending van Vriendennieuws, de mogelijkheid tot deelname aan speciale lezingen, en excursies naar binnen- en buitenlandse dierentuin en de verkrijging van 10% korting op aankopen in de Verenigingskiosk in Diergaarde Blijdorp is een bedrag van f 25,- toch waarachtig niet te veel! Teneinde overbodige correspondentie(onze secretaris-penningmeester heeft het al druk genoeg !) en de daarmee gepaard gaande extra kosten (we gebruiken alle gelden liever op een nuttigere manier) te vermijden, verzoeken wij allen, die minder dan f 25,- hebben betaald het verschil "bij te passen" en diegenen, die tot op heden verzuimd hebben de u in december 1986 toegezonden acceptgirokaart in te vullen en te versturen, dit verzuim zo spoedig mogelijk goed te maken. Wellicht ten overvloede: het gironummer luidt: 1357803 t.n.v. Vereniging Vriend ~ l van Blijdorp te Rotterdam. Wilt u uitsluitend voor eventuele "aanvullingen" gebruik maken van eigen giro overschrijvingen, onder vermelding van "aanvulling contributie 1987" ? Voor normale contributie-betalingen gelieve u uitsluitend . gebruik te maken van de u eerder toegezonden acceptgirokaart.
- 7 -
NIEUVVS UIT BLIJDORP Het nieuws uit Blijdorp wordt beheerst door de geboorte van enkele Ijsbeert jes. Nu zijn er in de Rotterdamse Diergaarde al veel vaker ijsbeert jes geboren (de allereerste geboorte vond al in 1872 plaats) en ook na de Tweede Wereldoorlog werden regelmatig geboorten bij de ijsberen geregistreerd, maar tot dusverre stierven alle jongen hooguit enkele dagen oud. Hoewel niemand met die situatie erg ingenomen was, dient te worden opgemerkt, dat de fok met ijsberen in dierentuinen nog altijd een probleem vormt. Sommige dierentuinen in het buitenland zijn beroemd om hun ijsberenfok, zoals Keulen, Karlsruhe, en enkele Amerikaanse Zoos en ook in Nederland zijn al enkele malen (o.m. in Amsterdam en Rhenen) ijsbeert jes grootgebracht, maar de successen zijn vaak incidenten. Geboortes zijn heel algemeen; het probleem schuilt in de opfok van de jongen. Het toverwoord schijnt "rust" te zijn en daar dient bij de bouw van de verblijven goed rekening mee te worden gehouden. Wat dat betreft is de situatie in Blijdorp allesbehalve ideaal. Desondanks zien de omstandigheden er dit jaar, dankzij een aantal van tevoren genomen maatregelen,ineens een stuk rooskleuriger uit. De twee ijsberinnen (de één een geboren Russische en de ander geboren in de dierentuin van Keulen) bevielen eind november en volgens de laatste berichten zorgen ze ieder voor tenminste één jong. Uiteraard is men er nog lang niet, al zijn de resultaten tot dusverre zeer hoopgevend. Het zou schitterend zijn als er in het voorjaar een jonge ijsbeer in Blijdorp te bewonderen zou zijn: de ijsbeer geldt tenslotte als een bedreigde diersoort, zodat Blijdorp het wel aan zijn stand verplicht is om de aanwezige dieren tot voortplanting te brengen. Bovendien is in andere dierentuinen gebleken, dat jonge ijsbeert jes publiektrekkers van de eerste orde zijn ..... Voor Blijdorp zijn dergelijke publiektrekkers van groot belang, want de realiteit is, dat de dierentuin voor het reilen en zeilen voor een belangrijk deel van de bezoekersaantallen (en de daarbij behorende entreegelden) afhankelijk is. Jonge ijsbeert jes en olifantjes (Bernhardine!) zijn uitermate geschikt om bezoekersaantallen op te vijzelen. Als het een beetje meezit zit Blijd~rp voorlopig dus op rozen, want mocht 1987 als ijsberenjaar de geschiedenis ingaan, zou 1988 wel weer eens een olifantenjaar kunnen worden: het gaat wat beter met Ramons gezondheid en het vlot daardoor weer aardig tussen hem en Irma, zodat het niet ondenkbaar is, dat Bernhardine er in 1988 een broertje of zusje bij krijgt ........ ! - 8 -
BURGELI~KE
STAND
De belangrijkste wijzigingen in Blijdorps levende have over de maanden september, oktober en november 1986 zijn: Geboren
4 Pinchè's - 1 Mantelbaviaan - 1 Nieuw Guinea suikereekhoorn - 1 Rode voskoesoe - 1 Goodfellow boomkangoeroe - Mara's - 4 Aziatische kleinklauwotters - 2 Zwartvoetkatten - Ijsberen 1 Vissende kat - 2 Bengaalse katten - 1 Indische tapir - 1 Okapi - 1 Grote koedoe - 1 Chapman zebra - 1 Dama gazelle - 1 Indische antiloop - 1 Zwartvoetpinguin - 2 Kerkuilen 1 Delacour fazant - 1 Manenduif - Edelpapegaai 2 Kuifgoeans - 1 Treurduif - 2 Driekleurglansspreeuwen - 4 Hooded parkieten - 3 Kongopauwen 1 Vierteenschildpad - 1 Ambonese doosschildpad Tokkeh - 5 Woud schildpadden
Gestorven
1 Pinché - 1 Kamstaartbuidelrat - 1 Kortsnuitbuideldas - 1 Aziatische kleinklauwotter - Manenrob - Manenwolf - 1 Okapi - 1 Wapiti - Mara Koritrap - 1 Borstelkoppapegaai - 1 Palmkakatoe Bruine pelikaan - Kookaburra - 1 Kuifgoean
Ontvangen
2 Gestreepte hyena's - 2 Dwe~eistiti's - 1 Nijlgau - 2 Rolowaymeerkatten - 1 Vissende kat 1 Kleine panda - 1 Dwergnijlpaard - 1 Nevelpanter - 2 Manenwolven - 1 Moeraskat - 6 Nandoes - 1 Witflankneushoornvogel - 1 Zwartnekooievaar - 2 Schubbenloris - 2 Roodhalsganzen 5 Hokko's - 3 Halsbandleguanen - 2 Aardschildpadden - 1 Luipaardgekko - Breedvoorhoofdkrokodil - 8 Vroedmeesterpadjes - 10 Maanvissen
Verzonden
1 Douroucouli - 3 Grijze reuzenkangoeroes 2 Wallaroos - 1 Groene acouchy - 5 Gambia hamsterratten - 3 Aziatische kleinklauwotters 1 Kleine panda - Zeeleeuw - 2 Anoa's - 2 Bonte .bokken - 4 Damagazelles - 2 Pudu's - 5 Indische antilopen - 4 Caracals - 1 Serval - 1 Witnekkraanvogel - 4 Muskusloris - 2 Edelpapegaaien - 1 Hooded parkiet - 13 Pelikanen - 4 Donkere doosschildpadden -6 Parelskinks
9 -
• ViII iers en Bois PaImyre • Soyaux
Courzieu . " • Lyon St.Martin la Plaine. • Peaugres • Upie
DOOR A• NOORDERMEER
DEEL
2
F R ANK R IJ K Op dierentuingebied is Frankrijk zeker geen toonaangevend land, maar dat wil niet zeggen, dat er in het land geen . interessante dierentuinen te vinden zijn. In een recent overzicht van de Franse dierentuinen staan maar liefst 136 adressen vermeld. Dat kwantiteit niet automatisch kwaliteit inhoudt moge blijken uit het feit, dat afgezien van Parijs Frankrijk geen enkele echt grote dierentuin van het kaliber Artis/Antwerpen/Blijdorp bezit. Een groot deel van de 136 adressen betreft commerciële, particuliere parkjes, waar het publiek tegen betaling van een gepeperde entreeprijs een handjevol algemene dieren in veelal twijfelachtige verblijven te zien krijgt. Het bezoeken van dergelijke dieren tuintjes verdient dan ook geen aanbeveling, enerzijds omdat u er zeker geen waar voor uw franken krijgt en anderzijds ook omdat uw bezoek tot het voortbestaan ervan bijdraagt. Gelukkig zijn er echter ook wel degelijk Franse dierentuinen die een bezoek wel degelijk waard zijn. Uiteraard krijgen de laatstgenoemde parken in dit artikel de meeste aandacht. In deze tweede aflevering van de reeks "Dierentuinen van de wereld" beperken we ons tot de zuidelijke helft van Frankrijk, waar zich merkwaardigerwijs twee dierentuinen bevinden, waar eenieder gratis toegang heeft, te weten Lyon en Montpellier. Voor zover mij bekend zijn dit de enige gratis toegankelijke dierentuinen (van dit formaat) in Europa! - 10 -
Voor veel vacantiegangers op weg naar het zonnige zuiden zal de naam Lyon als beruchte "bottleneck" in de route naar de Rivièra en Spanje geen gunstige klank hebben. De meesten zullen een zucht van verlichting slaken wanneer zij de stad achter zich hebben gelaten en hun weg zonder verdere opstoppingen kunnen vervolgen. Toch is Lyon voor dierentuinvrienden een interessante stad, van waaruit enkele bezoekwaardige dierentuinen gemakkelijk bereikbaar zijn. In de eerste plaats natuurlijk de dierentuin van Lyon zelf. Al sinds 1858 ligt de dierentuin in een hoek van het Pare de la Tête d'Or, waar de door de stadsautoriteiten gestichte dierentuin zo'n 6 hectare in beslag neemt. Enkele sterk verouderde dierenverblijven, zoals de berenkooien, dateren nog uit de beginperiode van de dierentuin en beantwoorden op geen enkele wijze meer aan de thans • gestelde eisen. Hoogstens vanuit dierentuin-historisch oog1 punt zijn deze kooien no g interd~ssanth' maalr daa~ Zijnl.~et arme bruine, Maleise en kraag beren le er un even ln s lJ en niet echt mee gebaat! Overigens maakt de dierentuin in zijn geheel een zeer verzorgde indruk: alles zit goed in de verf, de verblijven zijn schoon en de dieren blijkbaar goed verzorgd. - 11 -
fn VlLLARS-LES-DOMBES ten noord-oosten van Lyon, bevindt zich een bekend vogelpark. De "Dombes" is een moerasachtig gebied met een rijk vogelleven en het Parc Ornithologique werd hier in 1970 geopend als aanvulling op het aanbod aan vrij levende vogels. Centraal in het vogelpark ligt een groot meer, waarin een uitgebreide collectie ganzen, zwanen, eenden en pelikanen te bewonderen is. Rondom het meer zijn ruime perken aangelegd voor kraanvogels (men is er hier o.m. in geslaagd Lelkraanvogels te fokken), struisvogelachtigen, ooievaars en flamingo's. Ruime, goed beplante buitenvolières voor Europese en winterharde tropische vogelsoorten, waaronder vele soorten uilen en roofvogels , liggen verspreid over het terrein van in totaal ruim 20 hectare. Een grote, hoefijzervormige volière is voor de bezoekers toegankelijk, zodat de ibissen, reigers e.d. daarin zonder afscheiding te bekijken zijn. In het vogelpark bevinden zich slechts twee "slecht-weer" accommodaties. In het Hoofdgebouw zijn behalve het restaurant de tropische vogels gehuisvest in een serie ruime volières.
In 1975 werd een geheel nieuw roofdierencomplex (Fauverie) in gebruik genomen, dat tot de beste en mooiste verblijven in z 'n soort gerekend moet worden. Vijf grote, tralieloze buitenperken voor Atlas-leeuwen, Bengaalse tijgers en Europese wolven en vier fraai beplante, ruime kooien voor Zwarte, Chinese en Koreaanse panters liggen rondom het centrale, voor de bezoekers toegankelijke roofdierengebouw gegroepeerd. Binnen in het gebouw vinden we naast de nachtverblijven voor de katten en wolven nog enkele volières, aquaria en terraria. D~ totale dierencollectie van het Parc Zoologique de Lyon is n1et zo groot, maar door de aanwezigheid van o .m. giraffen en Aziatische olifanten, diverse soorten apen, hoefdieren, watervogels is de tuin best een stop waard. Enigszins afgezonderd van de feitelijke dierentuin ligt een zéér grote weide, omzoomd door reusachtige, oude bomen, waarop een kudde van zo'n 80 (!) damherten is gehuisvest.Alle dieren zijn uniform wildkleurig en naast vele tientallen hindes met hun kalfjes telt de kudde ook zeker tien uitgegroeide bokken met grote schoffelgeweien. Hoewel damherten zeer algemeen zijn in dierentuinen en hertekampen, zult u maar zelden een dergelijke fraaie kudde te zien krijgen.
•
Vogelpark Villars les Oombes in vogelvlucht Ouderwetse berenkooi in Zoo de Lyon - 12 -
- 13 -
bewonderen. Van de zes gorilla's heeft één vrouwtje een gedeeltelijk witte voorpoot en is naast Sneeuwvlokje in Barcelona de enige bekende gorilla die c.~l' injsrne ve:::-toont.
Enkele jaren geleden werd een afzonderlijk gebouw in gebruik genomen, waarin o.m. een koelvitrine voor pinguins en kleine volières voor kleine tropische vogels als kolibris en astrildes, alsmede enkele aquaria en terraria. Boven op de grote volièrebroeden elk jaar meerdere wilde ooievaars, die er mede toe bijdragen dat een bezoek aan dit vogelpark zeker kan worden aangeraden. Op ca. 50 kilometer tm noorden van Lyon bevindt zich Touro Parc bij het plaatsje ROMANECHE-THORINS, een typisch Franse privé-dierentuin, die zich helaas meer en meer tot pretpark ontwikkelt. De dierencollectie is echter nog altijd zeer behoorlijk en omvat bijvoorbeeld Giraffen,Olifanten,Nijlpaard,Manenrobben,Zebra's,Beren, grote katachtigen, apen en een kleine verzameling vogels en reptielen. Verschillende diersoorten beschikken over heel behoorlijke verblijven, zoals de leeuwen, tijgers, jaguars en poema's, die recentelijk moderne, goed geoutilleerde verblijven betrokken hebben. Andere diersoorten daarentegen zijn beslist onvoldoende gehuisvest, zoals de reptielen. Ongeveer 30 km. ten zuidwesten van Lyon ligt bij Rive-de-Gier het gehucht SAINT-MARTIN LA PLAINE. Het Parc Zoologique ligt tegen een berghelling "aangeplakt" en heeft een bescheiden oppervlakte en een overeenkomstig dierenbestand. Echte dierentuindieren als olifanten,giraffen en nijlpaarden zijn hier niet te vinden. De grootste dieren zijn enkele (in ouderwetse kooien verblijvende) beren. Verder bestaat de collectie voornamelijk uit roofdieren (wolven,leeuwen,tijgers,poema's en Chinese panters, Bengaalse katten en jaguarundis), apen (chimpansees, Java-apen,mangabeys,meerkatten en lemuren), hoefdieren en roofvogels. Onverwacht stuiten we op twee onderling verbonden verblijven voor manenwolven, maar de grote publiekstrekker is zeker het gorillahuis: een reusachtig gebouw dat afgezien van de bezoekersruimte geheel in gebruik is als gorillaverblijf. Een grote waterval met aansluitend waterbasin, enorme rotsblokken, boomstammen en andere klim- en slingermaterialen stofferen het naar schatting + 600 m2 grote binnenverblijf (er zijn geen buitenverblijven) dat de bezoekers over de gehele lengte door een pantserglaswand kunnen - 14 -
Gorillaverblijf in de Zoo de St.Martin La Plaine
•
Om de dierentuinreis rondom Lyon af te ronden moet hier nog melding gemaakt worden van het Parc Animalier de COURZIEU, een prachtig natuurpark met een zeer beperkte collectie Europese diersoorten (het terrein is zeer bergachtig, de paden uitermate ruw, zodat een rondwandeling wel het nodige van de bezoekers vergt) en roofvogeldemonstraties en het Safariparc de PEAUGRES (70 km. ten zuiden van Lyon), een safaripark van het "Thoi ry-concern ',I waarover in de volgende aflevering meer. Tot de dieren die u hier kunt zien behoren leeuwen, tijgers, wolven, baribals, bizons, zebra's, gnoes, mantelbavianen, elandantilopen en giraffen, maar een vergelijking met bijvoorbeeld Safaripark Beekse Bergen valt duidelijk in het voordeel uit van het park in Hilvarenbeek. - 15 -
Interieur van het apenhuis in Zoo de La Pa l myr e De belangr i jkste dierentuin in de zuideli j ke hel ft van Fra nkr ij k bevi ndt zich in LA PALMYRE, ten westen van de kustplaa t s Ro yan . Ook deze Zoo is een part i culiere ondernemi ng , die zi ch du i de l ijk ma g ver heugen op grote bezoekersaa ntallen (waa rond er vel e Nederlanders) en zic h voortvarend ontwikkel t. De entreepri j s is pitti g (hoger dan de toegangspri j s voor Blijdorp) maar er wordt wel het nodige voor geboden: een uitgeb rei de di erencollec tie, waaronder vele bijzonde re soorten, voor het merendeel aantrekkelijke verbli j ven en e nkel e shows (een uitgebreide zeeleeuwenshow en een papegaa ienshow). Deze di erentuin is vooral een bezoek waard door de pr i matenverzameling; gorilla's (er werden al diverse j ongen ge boren en grootgebracht), orang utans, chimpansees,diver se meerkatten (mona-,l'hoest-, di ana-, uilekop-, en debrazzameerka t ten), mandrils, mantelbavianen, laponders, guereza's, capucijners, wi t gezichtsaki's ,doodshoof daap j es, witwang- en withandgibbons, katta's, vari's, ma yottelemuren en een ui tgebreide col lectie klauwaapjes,waaronder als grote bijzonderheid een fokgroep van de uiterst bedreigde Goudkopleeuwaapjes. Beha lve apen zijn andere opvallende diersoorten o.m. beisa's ( well i cht de enige fok groep in Europa),grevy-zebra's, hyac int hara 's , hyenahonden, cheetahs en zwarte jaguars. Mocht u oo i t eens in de buurt komen: een a8nrade r . - 16 -
Ook aan de Middellandsezeekust zlJn wat dierentuinen te vinden . Het Musée océanographique de MONACO werd in 1910 geopend en is ondergebracht in een schitterend gebouw, dat naast filmzaal, laboratorium en het feitelijke museum in de kelder het beroemde aquarium herbergt. Tussen het stadion en het paleis van MONACO ligt ook nog een kleine dierentuin tegen de rotswand geklemd. Marineland in ANTIBES is een soort Dolfinarium Harderwijk met dolfijnen (tuimelaars), orca, zeeolifanten, zeeleeuwen, zeehonden, enkele zeevogels en enige aquaria. Ook FREJUS en SAINT-JEAN CAP-FERRAT (9 km . van Nice) beschikken over dierentuinen, maar ik zou u niet aanraden voor deze tuinen een lange reis te maken, evenmin als voor de Zoo de MARSEILLE. In deze laatste dierentuin bevindt zich, naast een Fauverie, bezet door vele leeuwen,tijgers en jaguars, een zeer opmerkelijk olifantenperk,dat naast Aziatische olifanten ook een nijlpaard huisvest zonder verdere scheiding tussen beide dikhuidsoorten. Zoals reeds eerder werd vermeld is het Parc municipal de Lunaret in MONTPELLIER gratis toegankelijk.De Zoo bestrijkt 80 hectare Maquis-landschap, waar doorheen ruim 9 km . voetgangersweg is aangelegd. Grote delen van dat wegennet zijn echter moeilijk begaanbaar, zodat het bekijken van alle 42 zoogdier-, 80 vogel- en lL reptielensoorten beslist een zeer
Olifanten/ nijlpaardenverblijf ln Zoo de Marseille - 17 -
inspannende aangelegenheid is! De verblijven voor axisherten, zwijnsherten, edelherten, Indische antilopen, Grote koedoes, sitatunga's, elandantilopen, gemsbokken, wisenten, wilde zwijnen, przwalskipaarden, manenschapen, zebra's, onagers en kamelen zijn zo groot, dat het vele minuten vergt om van het ene verblijf bij het andere te komen. Tussen deze perken verspreid zijn volières en kooien gebouwd voor o.m . roofvogels, apen, panters, poema's en zebramongooses. In een speciaal Madagascar-gebouw bevinden zich fossa's en diverse lemuren, terwijl in de "Serre" een doorloopvolière is gemaakt, waar kroonduiven en toerako's rondlopen en vliegen. In een reeks kleinere verblijven binnen deze serre zijn enkele kleine zoogdieren ondergebracht, waaronder zeldzame soorten uit Madagascar. Tot slot volgen hier de nog resterende dierentuinen van het landkaartje in telegram-stijl. In UPIE, op 20 km. van Valence, kunt u de Jardin aux Oiseaux bezoeken (200 vogelsoorten in een 4 hectare groot vogelpark), het Reserve Africaine de SIGEAN is net als Peagres een safaripark van de Thoiry-groep en in BANYULS is een aquarium gevestigd. De Zoo d'ASSON (25 km. van Pau en Lourdes) is vooral bekend geworden door de verzameling primaten (gibbons en lemuren) en papegaaiachtigen en in BIARRITZ is sinds 1933 in het Musée de la Mer een aquarium ingericht, waar met name de diersoorten uit de Golf van Biscaye goed vertegenwoordigd zijn. De Zoo de PESSAC, een voorstadje van Bordeaux, herbergt een aardige dierencollectie, terwijl u de Zoo de SOYAUX onder de rook van Angoulème beter kunt mijden. In VILLIERS-EN-BOIS, niet ver van Niort, bevindt zich het Zoorama Européen, waar ongeveer 600 Europese dieren op een 25 hectare groot terrein zijn ondergebracht. Vlak in de buurt, maar wel afzonderlijk, is Le monde vivant des insectes te bezoeken, een kleine verzameling levende en geprepareerde ongewervelden, waaronder levende vlinders. Niet ver van Villiers-en-bois ligt de Faisanderie de Poivendre, dat niets meer is dan de tegen betaling voor publiek opengestelde handelsvoorraad van een vogelhandelaar; een armzalig geheel, slecht verzorgde vogels en stinkende, vervallen verblijven. Als laatste de kleine dierentuin in SABLES D'OLONNE , die . sedert enige jaren eigendom is van Zoo de Doué-la-Fontaine, een van de betere dierentuinen in het noordelijke deel van Frankrijk, waarover u in de volgende aflevering meer zult kunnen lezen. ". - 18 -
EEN NIEUW BOEK OVER DE ARCHITECTUUR VAN BLIJDORP Onlangs verscheen het door Joh. de Vries geschreven boek Ir. S.van Ravest eyn/Diergaarde Blijdorp. Dit boek behandelt de architectuur van Diergaarde Blijdorp aan de hand van vele (waaronder niet eerder gepubliceerde) foto's uit Blijdorps eerste jaren. Het is een boek over architectuur en beslist geen dierenboek, maar voor Blijdorp-vrienden een uiterst interessante uitgave, waaruit blijkt, dat ook in Blijdorp al heel wat zaken verdwenen of veranderd zijn. Onze vereniging heeft de hand kunnen leggen op een beperkt aantal exemplaren van dit 96 pagina's tellende boek,die u voor de speciale leden-prijs van f 21,90 kunt bestellen door overmaking van dit bedrag naar postrekeningnummer 2110706 t.n.v. Ver. Vrienden van Blijdorp,Promotie te Rotterdam onder vermelding van "Ravesteyn/Blijdorp". Het boek is in de boekhandel verkrijgbaar voor ongeveer zes gulden meer.
87/1
Vereniging Vrienden van Blijdorp Rotterdam
Ondergetekende, I I I I I I
naam: _______________ voorletters: _________ adres: _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ giro/banknr.: _______ _
I
I
I I I I I I
I
postcode: - - -___ woonpI.: _ _ _ _ _ _ geb.dat.: _ _ _ _ __ ondersteunt de doelstellingen van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en geeft zich hierbij op als lid van deze vereniging.
I
I I
I I
(datum)
* I
I I I I
I
(handtekening)
ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS Verenigingssecretariaat en ledenadministratie
A.M. Bos Schepenstraat 71 3039 NC Rotterdam VRIENDENFOON ....................... 010 - 4659015
Redactie-adres Vriendennieuws
A.Noordermeer Roemer Visscherstraat 118 3132 EV Vlaardingen tel. 010 - 4347746
Afdeling Reizen
mevr. C.Berger-Klndt Kortedreef 48 3075 GR Rotterdam tel. 010 - 4191863
Promotieteam
fam. H.Gerritse a Cleyburchstraat 5 3039 DA Rotterdam tel. 010 - 4663682
Postzegel hoeft niet. Mag wel.
Vereniging Vrienden van Blijdorp Antwoordnummer 3144 3000 we ROTTERDAM
rlJulti
tuJail ADRESSENBUREAU- POSTALE VERWERKING • BEELDSCHERMVERWERKING • MINIMAAL 700.000 ADRESSEN ON LlNE • TWEE PRINTERS • ADRESSENLEVERING OP TAPE OF DISCETTE • SNELLE VERWERKINGSTIJDEN • GEAVANCEERDE PROGRAMMATUUR
IJlREeT MAIL- VERWERKING/ BEHEER ADRESSENBES TANDEN
Voor drukwerk
ulti -I
· I~a.·erkservl,e
al DrilRWW··
Prijzen op aanvraag.
Multi Mail Kipstraat '3l
- 3011 RS Rotterdam - Tel.: 010 - 414 69 77 - Telex: 25555 - Telefax: 010 - 412 41 78
