Vrienden nieuws. Algemene Ledenvergadering Vereniging Vrienden van Blijdorp Zaterdag 19 april 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:35 Pagina 1

Vrienden nieuws 1/2014

Hart van Afrika

10

Opening penselen

12

Neushoorns

Algemene Ledenvergadering Vereniging Vrienden van Blijdorp Zaterdag 19 april 2014

18

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:35 Pagina 2

E

V

E

N

B

I

J

P

R

A

T

E

N

Penseeloorzwijn met biggen - foto: Koos Net

Beste Vrienden en Vriendinnen, Dat het maar een mooi jaar mag worden! Wij zullen in ieder geval ons best doen. We hebben het jubileumjaar nog nauwelijks ‘verwerkt’, maar de nieuwste actie staat alweer voor de deur. De komende jaren zetten wij ons in voor het project ‘Hart van Afrika’. Daarmee wordt Blijdorp weer een stukje mooier. We beginnen met de opening van het verblijf voor penseelzwijnen en bosbuffels op 19 april aanstaande. U komt toch ook? In 2015 brengen we de okapi’s weer terug naar Blijdorp. Een grote wens van velen van u. Het hele project kost €750.000,-. We hebben uw hulp dan ook weer hard nodig! Het is even wennen. Vriendennieuws heeft weer de oude omvang van 24 pagina’s. Wij hebben echter ons uiterste best gedaan om u weer een gevarieerd en informatief blad voor te schotelen. We informeren u natuurlijk over de plannen rond ‘Hart van Afrika’. Ook kunt u zich weer aanmelden voor twee Vriendenreizen. Verder bieden wij u achtergronden bij de neushoorns, de zeeleeuwen en het Homerus vlinderproject dat wij ondersteunen als onderdeel van ons jubileumgeschenk Amazonica. I

N

H

O

U

Vrienden nieuws

Leuk is ook dat een aantal van u een bijdrage levert aan dit nummer. Heeft u iets dat u wilt delen met de leden van onze Vereniging? Schroom niet en bel of mail ons. Eén van onze redacteuren komt u dan interviewen.

D

1/2014

Ik hoop u te mogen ontmoeten op 19 april, tijdens de Algemene Ledenvergadering en/of de opening van het nieuwe verblijf. Tot dan!

Even bijpraten

2

Nieuws uit Blijdorp

3

Je wordt blij in Blijdorp!

5

Algemene Ledenvergadering 2014

8

Kloppend hart van Afrika!

10

Vrienden met een dubbele passie

7

Lijn 13

12

Opening verblijf penseelzwijnen en bosbuffels

12

Koala’s op de Kaiserberg – Vriendenreis naar Zoo Duisburg

13

Herinneringen aan de Diergaarde

15

Vijf dierentuinen in subtropisch Engeland – Meerdaagse Vriendenreis naar Zuidwest Engeland 16 Hartelijk dank!

17

Twee soorten neushoorns

18

Californische zeeleeuwen

20

Wat gebeurt er met Fikkie of Felix als …

22

Mutaties in de Diergaarde

23

Agenda

24

2 | Vriendennieuws

1 | 2014

Marcel Kreuger, Voorzitter

BEZOEK OOK ONZE VRIENDENSHOP IN DE RIVIERAHAL

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:35 Pagina 3

Blijdorp

N

I

E

U

W

S

Tekst: Gerda Nijssen

Koedoeknoop Onze laatste vriendenlezing van 2013 zullen we niet snel vergeten. Onze voorzitter had me al nieuwsgierig gemaakt: “Gerda, er komt een verrassing”. Een ijsbeertje, een hoge gast komt optreden? Nee, het pakte heel anders uit. Enfin we zaten klaar om ons bij te laten praten over het geplande verblijf voor de penseelzwijnen. In plaats daarvan kregen we een spannend verhaal over een geheel nieuw avontuur. Ben Westerveld maakte ons extra nieuwsgierig door eerst een tipje van de sluier op te lichten en te beginnen over de ontwarring van de koedoeknoop. “Beste vrienden, er zijn nog veel mitsen en maren, zoals de monumentencommissie en financiën, maar we hebben een ingeving gekregen om de grote wens van velen van u en van ons, Blijdorp management, voor elkaar te krijgen. En dat is (tromgeroffel) de okapi’s terughalen naar onze tuin.” Heet van de naald is het plan waar Ben ons deelgenoot van maakte. Hij vertelde over hoe directie en curatoren gepuzzeld hebben waar en hoe een nieuw verblijf te realiseren dat aan de wensen van deze extreem gevoelige dieren voldoet. Tot een lampje op ging: waarom niet op de plek van de huidige weidevogelvolière? Er staat al een mooie hoge kooi. Waar -naast okapi’s- ook een geschikte

Penseelzwijnen nieuwbouw - foto: Greet van Norde

ruimte is voor een combinatie met Afrikaanse vogels. Voor de Kosterkas is nog geen bestemming gevonden na het vertrek van de vlinders richting Amazonica. Die staat er nu wel heel leeg en ellendig bij. Die kas zou mooi als binnenverblijven kunnen dienen. Aan het bestuur van de vrienden is het eerste idee voorgelegd om te kijken of wij een bijdrage zouden kunnen leveren. En ja, dat viel in goede aarde. Ademloos luisterden we naar het plan dat Ben voor ons ontvouwde. Duidelijk was dat de hele zaal blij verrast was door het idee van de terugkeer van de okapi’s op een redelijk korte termijn. Er moet nog het nodige water door de Maas stromen, maar het vooruitzicht is fantastisch. We zullen er nog veel over schrijven in de komende tijd om alle vrienden op de hoogte te houden. Verderop in dit nummer vindt u het eerste artikel. Kwastjes van Picasso Ook het verhaal over de penseelzwijnen kreeg nog een, zij het wel wat verkorte, update. Het penseelzwijn (Potamochoerus porcus) of rivierzwijn is een wild varken uit de wouden van West- en CentraalAfrika, ten zuiden van de Sahara. In Oost-

Afrika woont zijn nauwe verwant, het boszwijn (Potamochoerus larvatus). De jonge biggetjes zijn bruin, zwart gestreept, zoals bij veel andere soorten zwijnen. Na twee jaar zijn ze volwassen en na drie jaar kunnen ze drachtig worden. Per keer werpen ze drie à zes jongen. Zoveel heb ik er in Blijdorp nooit tegelijk gezien. Meestal blijft het bij twee of drie. Ze zijn evenhoevig, met twee tenen. Ze leven langs de randen van de meren. In familieverband. Per groep zo’n acht tot twaalf dieren bij elkaar. Ze zijn niet echt bedreigd. Er wordt wel op ze gejaagd. Ze worden gegeten door de plaatselijke bevolking en ze worden ook wel als plaagdieren beschouwd. Ze eten namelijk van de landbouwgewassen. Per familie is een volwassen man de baas. Bij ons is dat Roy. Verder zijn er nog volwassen vrouwtjes zoals Livanne en Serena. Ze worden circa twaalf jaar oud. Eigenlijk zijn ze teveel familie van elkaar aan het worden. Tot nog toe geeft dat geen afwijkingen, maar we zouden graag nieuw bloed willen. Dat zou uit Amerika moeten komen, maar daarop rustte tot op heden een uitvoerverbod. Daar lijkt verandering 3 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 4

in te komen. U begrijpt, er wordt druk over onderhandeld. Laten we hopen voor deze mooie groep dat dat gaat lukken. Het plan is om in hetzelfde perk bosbuffels te gaan houden. Dat zijn weliswaar temperamentvolle en met circa 300 kilo veel zwaardere dieren, maar naar verluid kunnen ze prima met penseelzwijnen samen. Momenteel wordt er druk gewerkt aan het nieuwe verblijf dat dankzij de vriendenbijdrage gerealiseerd wordt. Het grootste karwei is restauratie van de stal. Zoals bekend is de stal onderdeel van het monumentale deel van de Diergaarde. Dat betekent extra zorgvuldig omgaan met vorm (het gebouw is niet helemaal recht, er zit een mooie curve in) en kleurstelling van dak en wanden. Plus nog veel meer details waarschijnlijk. En volgens de standaard van Blijdorp moet het gebouw ook duurzaam zijn. Dus goed geïsoleerd en toegerust met de laatste snufjes op het gebied van elektrische voorzieningen. Op paaszaterdag, ’s middags na de Algemene Ledenvergadering kunnen we het resultaat bekijken.

Koningspinguïn met ei - foto: Peter van Norde

N

I

E

U

W

S Jonge pelikanen - foto: Fred van Tiel

Voer voor vissen In de haaientunnel zwemmen koraalvlinders. Ze zijn vrij makkelijk te vinden omdat ze felle kleuren hebben. Er bestaan wel 127 soorten. In dit geval zijn ze geel met zwarte felle strepen dwars over hun baarsachtige lijf. Ze hebben een speciale functie. Hun taak is het om de koraalbrokken schoon te houden. Daar zijn ze dan ook de hele dag mee bezig, zoals ik observeerde op een rustige doordeweekse dag. Prima schoonmakers dus, die de duikers een hoop werk besparen. Hetzelfde karwei is toebedacht aan de gehoornde slijmvissen die in de haringbak geplaatst zijn. Of die zich ook zo goed van hun taak gaan kwijten, is nog moeilijk te constateren. Ze zijn er pas in gezet en lieten zich tijdens mijn rondje nog niet zien aan het publiek. In de sepiabak (aan het begin bij de Bass Rock) huizen sinds kort ook kokerwormen en kliplipvissen. De koudwaterkoraalbak is aangevuld met gorgonen en een zeeanjelier (paarse ‘voet’ met roze tentakels). Deze zijn ook in de Noordzee te vinden, maar dan alleen voor de uitstekende duikers onder ons. Ik kom te weinig in het publiekslab constateer ik. Meestal vind ik het te druk met nieuwsgierige kids. Ten onrechte. Er is veel

4 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 5

nieuws te aanschouwen. Naast de gebruikelijke hondshaaieieren hangen er ook kathaaieieren. Die zijn een stuk groter en in tegenstelling tot hun buren ondoorzichtig. Er zijn weer tal van leuke garnalen te spotten. Onder andere sexy shrimps: piepklein en rood met witte stippen. En helemaal nieuw en zeer spannend om te zien: kruiskwallen (Gonionemuis vertens). Gaat dat zien! Een volledig doorzichtig lijf met een heus kruis erop en rondom witte draadjes om mee te zwemmen. Verder vond ik de tijgerschelp indrukwekkend. Je vindt ze op het strand, maar dan zonder levend wezen erin. In de kaaimanbak zitten nieuwe bewoners. Het zijn de pauwoog cichliden (Astronotus acellatus). U herkent ze aan het pauwenoog op de staart en drie zwarte strepen over hun lichaam. De mangrovebak is tot ieders vreugde eindelijk weer gevuld en de mankementen aan de zandzeef verholpen. In het diepe gedeelte zwemmen zoals vanouds de koeneusroggen. Het is weer paartijd voor ze. Dat betekent dat de mannen de vrouwen in de vinnen bijten. Die zien er dus een

beetje gehavend en rafelig uit met witte vlekjes. Daar waar ze blijkbaar liefdevol aangepakt zijn. In het ondiepe deel van het mangrove aquarium huizen flink grote roggen. Pijlstaartroggen is mijn gok. En ….. welgeteld één degenkrab. Althans ze kunnen zich goed onder het zand verstoppen. Dus wellicht heb ik er een paar over het hoofd gezien. Laten we onze vingers kruisen en hopen dat de bak heel blijft, want klein en groot geniet van deze Caribische onderwaterpracht. Voor- en achteruit kijken Arie Bos wenste ons een gezond jaar bij de opening van de nieuwjaarslezing. Hij riep ons op om lief voor elkaar te zijn en dankte ons namens het hele bestuur voor de steun tijdens het jubileumjaar van de Vrienden. “Dank voor jullie steun, door dik en dun.” Op 19 december mocht onze penningmeester een cheque van € 25.000,- in ontvangst nemen uit handen van Coert Beerman, directievoorzitter van Rabobank Rotterdam. Het bedrag is tijdens de ZOOmeravonden bijeengebracht door de leden van de Rabobank. Op drie stralende ZOOmeravonden in juli, augustus en sep-

“Je wordt blij in Blijdorp” Joop en Joke Prins hadden meer dan veertig jaar reisbureaus in Vlaardingen en Maassluis. Het laatste reisbureau is drie jaar geleden verkocht. Dus er is nu tijd voor de andere passies: Blijdorp en (natuurlijk!) reizen. Joke is een gepassioneerd vrijwilliger in Blijdorp. Ze is veel te vinden in het Publab, maar ook de andere locaties zijn haar lief. “Je komt altijd weer blij thuis. Rondleiden geeft zoveel energie! De sfeer is altijd leuk. Er is nooit narigheid. Je krijgt zoveel leuke reacties. Je wordt elke keer zelf ook weer enthousiast. Vooral het werken met kinderen is leuk. Aan de manier waarop ze door de microscoop kijken zie je of ze geraakt worden. Ongelofelijk wat kinderen vaak al weten. In kennis verslaan ze regelmatig hun ouders!” Joop had na het werkzame leven tijd voor zijn grote passie: reizen in Afrika. De laatste jaren veel door Zuid-Afrika. Met vrienden in een huurauto naar de wildparken. Vaak eindigend in het Krugerpark. Hier kan je op je gemak zo een week rondtrekken. Altijd weer prachtig. Er is geen alledaags gedoe, geen TV, geen internet, geen radio. Het enige dat je hebt is de natuur, de dieren en de rust. Fantastisch!”

tember maakten bijna 15.000 personen gebruik van het aanbod van de Rabobank om voor een symbolisch bedrag van € 2,per entreebewijs in de avonduren een bezoek te brengen aan Diergaarde Blijdorp. Dit bedrag kunnen we weer in gaan zetten voor het bouwen van mooie, diervriendelijke verblijven en natuurondersteunende projecten. Vervolgens blikte de directeur vooruit en achteruit om ons te informeren over dat wat geschiedde en staat te gebeuren in 2014. Op 18 december kwam de gemeentegarantie voor de lening eindelijk los. Dit betekent dat een goedkopere lening afgesloten kan worden om de onvermijdelijke reorganisatie door te voeren en onderhoud dat dringend nodig was en is uit te voeren. “Noodzakelijk om de toonaangevende dierentuin zoals wij die willen zijn te blijven”, aldus Damen. De reorganisatie met onder andere de invoering van een andere CAO, de leisure CAO die andere dierentuinen ook voeren, heeft voor veel reuring gezorgd. Het was pijnlijk om van collega’s die op zich goed functioneerden afscheid te moeten nemen.

Joke en Joop voelen al jaren een grote verbondenheid met Blijdorp. “Je ziet dat de medewerkers er hun ziel en zaligheid in stoppen. Joke heeft als vrijwilliger prettig contact met de afdeling educatie en de verzorgers. Zij waarderen het dat je meekijkt en meedenkt.” Joke en Joop zijn al jaren lid van de zakenkring, met het Dieradoptieplan ‘Steek je poot uit voor Blijdorp’ sponsoren ze de verzorging van de zebra’s. Vanwege het 50-jarig jubileum van de Vrienden van Blijdorp hebben ze besloten om voor een periode van vijf jaar de Vrienden met een substantieel bedrag per jaar te steunen. Ze hebben een en ander vastgelegd via het kantoor van onze ‘huisnotaris’, mw. Helma Leonhard-Strien, werkzaam bij Kooijman Lambert te Rotterdam. “We willen met deze bijdrage anderen inspireren. Een gift aan de Vrienden wordt altijd volledig geïnvesteerd in de Diergaarde. Als je in Blijdorp rondloopt zie je hoeveel projecten de Vrienden hebben gerealiseerd. Wij willen daar graag een steentje aan bijdragen. Dat de Vrienden de komende jaren het project ‘Hart van Afrika’ mogelijk maken is extra leuk.” Het bestuur van de Vrienden dankt Joke en Joop hartelijk voor hun bijdrage. We hopen dat ze nog jaren kunnen genieten van onze groene oase in Rotterdam.

5 | Vriendennieuws jonge kroeskoppelikanen petervannorde sept2012.jpg

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 6

Koningspinguïn - foto: Joost Hubeek

N

I

E

U

W

S

Eind december won de Olli reclame de Gouden Loekie. Dat betekent veel exposure; veel media aandacht. Het jaar is afgesloten met 80.000 extra bezoekers ten opzichte van vorig jaar. Dat is een stijging van 6%. Op een haar na zijn we de beste dierentuin van Nederland. Dit ondanks dat er minder ‘gratis’ dagen georganiseerd zijn. Die leveren wel veel bezoekers op, maar “de kachel moet ook roken”. In totaal waren er 1.692.000 bezoekers. Daar heeft ongetwijfeld de ondersteuning van de ASR met de Olli’s zeer aan bijgedragen. De eerste 36.000 stuks waren binnen drie kwartier uitverkocht. Er stond een rij tot aan de Heemraadssingel en tien politieagenten hielden een oogje in het zeil. Er volgden nog vele bestellingen en die verkochten ook allemaal als warme broodjes. Het is nog steeds het best verkochte product. Marc dankt de medewerkers van de vriendenwinkels die ook het hele jaar in touw geweest zijn om met hun vrijwillige werk zoveel mogelijk spullen te verkopen. Met als doel financiële ruimte voor verzorging van dieren. Spijtig genoeg is er geen jonge ijsbeer dit jaar. Erik en Olinka hebben flink hun best gedaan, maar dat heeft geen kleine witte beertjes opgeleverd. Het is gissen waar dat aan ligt. Wellicht heeft de tijdelijke terugkeer van Vicks bij zijn moeder dat in de hand gewerkt. Of was de wat mindere lichamelijke conditie van Erik daaraan debet. Het is jammer, maar volgend jaar beter. De winterrust is goed ingezet. Daar heeft het niet aan gelegen. En de webcam is goed in de gaten gehouden. Dus nee, echt geen jong leven.

Rabobank - foto: Greet van Norde

6 | Vriendennieuws

1 | 2014

Waar wel volop nieuw leven is, is bij de kroeskoppelikanen. Na de succesvolle handopfok in 2009 zijn er ondertussen vele kuikens bij hun ouders op het eiland uit het ei gekropen en groot gegroeid. Hadden we oorspronkelijk 12 vogels, ondertussen zijn het er maar liefst 26. Eind december is er nog een geboren. Dat maakt het aantal kuikens momenteel op het nest tot in totaal drie. Morgen kunnen dat er weer vier zijn. De winter deert ze niet. Deden de flamingo’s het maar zo goed. Die laten het jaar op jaar afweten, ondanks verwennerij met extra baden binnen in de verwarmde stal en buiten op het perk. De koningspinguïns leveren daarentegen goede fokresultaten. In het blad van EAZA worden we geroemd. Niemand in Europa doet dat na. Er zijn al mannetjes

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 7

geleverd aan andere dierentuinen zoals Odense en München. Ook bijzonder was de geboorte van Nhi Linh en de verwarring die er ontstond om wie het kalf onder haar hoede mocht houden. Bangka ontfermde zich er in eerste instantie over. En moeder Trong Nhi durfde het niet terug te eisen. Gelukkig eist Faya, de driejarige dochter van Bangka, haar eigen moeder weer op. En kon Nhi Linh terug naar haar biologische moeder. Uit Praag kwam het droevige bericht dat Tonya is overleden aan herpes. Tussen hun eerste en zestiende levensjaar zijn olifanten daar zeer bevattelijk voor. Er wordt ook door Blijdorp meegewerkt aan onderzoek om de ziekte onder de knie te krijgen.

ren gesettled zijn. Groot is de belangstelling van kinderen met hun ouders en menig fotograaf schiet daar zijn mooiste plaatjes. Het is, herhaalde Marc nog maar eens, de grootste vlindertuin van Europa. Vooral door het hoge dak is er mooi licht en lucht binnen. Het dak met de gevulde plastic schotten houdt het goed. Ja, na de grote storm van een aantal weken geleden waren er aan de buitenkant een paar schotten gescheurd, maar de binnenkant bleef gelukkig intact. Een hoogwerker

kwam de plastic schade herstellen en het leed was weer geleden. In september was de opening van de geheel vernieuwde vleugel voor de neushoorns en dwergnijlpaarden gereed. Het bordje ‘neushoorns plassen naar achteren’ is echt niet voor niets geplaatst. Oppassen geblazen. Zo ook voor de zitelementen. Ze blijken eerder struikelblokken dan prettige zitblokken. Een duurzame oplossing is in de maak. Kortom veel is gebeurd en veel staat te gebeuren in het hele nieuwe jaar dat voor ons ligt. Even pas op de plaats: de sneeuwklokjes steken hun hoofdjes weer fier in de lucht, de sneeuwroem kruipt schuchter uit de grond. De primula’s staan in bloei. De lente komt of is in aantocht. Een nieuwe lente; een nieuw geluid.

De opening van Amazonica was natuurlijk het hoogtepunt van het jaar. De prachtige vlindertuin wordt met de dag mooier nu de planten aan het groeien zijn en alle die-

Met dank aan de nieuwsbrief van de vrijwilligers van Diergaarde Blijdorp

V

R

I

E

N

D

E

N

VRIENDEN MET EEN DUBBELE PASSIE Onze leden hebben wat met de natuur, en met Diergaarde Blijdorp natuurlijk. Maar er zijn leden die daarnaast nog iets hebben. Iets dat dieper gaat dan het hebben van een gewone liefhebberij. Eén van deze mensen is Tine Buningh. Tine is iemand die niet veel stil zit of stil staat. Buiten dat zij als verpleegkundige is gepensioneerd, is zij drie dagen in de week beroepsmatig op diverse terreinen actief. Daarnaast staat zij regelmatig als vrijwilligster in de Vriendenwinkel. Na haar jeugd in Rotterdam volgt een omzwerving, jaren in Amsterdam, later weer in Friesland en Texel, en uiteindelijk weer terug in Rotterdam. “Ik voel me een Rotterdamse, hoor.” Redenen en drijfveren voor deze ‘reis’ waren een combinatie van zingeving, de liefde, en toeval. Haar vak als verpleegkundige maakte het niet moeilijk om ergens anders te werken. Op Texel woonde zij in een huis waar achter het tuinhek de schapen liepen. Haar favorieten in de Diergaarde zijn Nico de withandgibbon en zijn partner Saar. Daar gaat ze op rustige momenten regelmatig even langs. Verder richt haar dierenliefde zich op Karel de Kat. Een kater die gewoon is aan komen lopen. Na ongeveer een jaar mee-eten en regelmatig logeren besloten zij samen dat Karel haar kat was. Nu, op haar 63ste is zij net aangesterkt van een operatie. Ziek? Nee, juist niet. Ze heeft gekozen om bij leven haar nier anoniem af te staan. “Ik had er twee en heb er maar een nodig,” zegt zij droog. “We worden ook wel Samaritaanse donors genoemd. Iets van jezelf afstaan wat zoveel betekent voor de ontvanger geeft

natuurlijk voldoening. Je moet weten dat er door 160 anonieme donors inmiddels 250 mensen zijn geholpen. Hoe dat kan? Vaak wil een familielid een nier afstaan maar is deze niet geschikt. Dan geeft de anonieme donor een nier op voorwaarde dat het familielid zijn/haar nier geeft aan iemand waarmee deze wel overeenkomt.” Waarom eigenlijk anoniem? “Er wordt zeer zorgvuldig met de donoren omgegaan. Je moet er minstens een half jaar over nadenken, gesprekken met psychologen, medische tests. En op elk moment mag je stoppen. Door contact tussen donor en ontvanger uit te sluiten, kun je je nooit verantwoordelijk voelen voor het succes of mislukken en sluit je de kans op (morele) chantage uit.” Doen mensen dit vanuit religieuze overweging? “Vaak wel, maar lang niet altijd. Het aantal postmortale donors loopt terug door veiliger verkeer en werkomstandigheden. De behoefte is groot. Natuurlijk maakt ieder zijn eigen afwegingen. Ik wil niet meer dan de mogelijkheid van Anoniem Donorschap onder de aandacht brengen.” Informatie over Samaritaanse donors is te krijgen bij het Erasmus MC en bij de Nierstichting. www.nierstichting.nl/helpen Heb je naast jouw interesse voor Diergaarde Blijdorp nog een bijzondere passie of liefhebberij? Stuur een briefje of mail naar de redactie. [email protected] Tekst: Theo van de Velde

7 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 8

ALGEMENE LEDENVERGADERING VERENIGING VRIENDEN VAN BLIJDORP ZATERDAG 19 APRIL 2014 Zaterdag 19 april 2014 Eauditorium Diergaarde Blijdorp (Oceanium) Aanvang: 11.00 uur (zaal open 09.30 uur) AGENDA 1. Opening 2. Notulen Algemene Ledenvergadering d.d. 27 april 2013 De notulen zijn verkrijgbaar bij het secretariaat of via onze website, maar ook ter vergadering aanwezig. 3. Jaarverslag van de secretaris Schriftelijk jaarverslag elders in dit Vriendennieuws 4. Jaarverslag van de reiscoördinator Schriftelijk jaarverslag elders in dit Vriendennieuws 5. Jaarverslag van de penningmeester Financieel overzicht 2013 en begroting 2014 elders in dit Vriendennieuws 6. Verslag promotiewerkzaamheden 7. Verslag en benoeming van de kascontrolecommissie 8. Bestuursverkiezing Aftredend volgens rooster zijn Sylvia Visser en Marianne Nichting. Beiden

Jaarverslag secretaris 2013 Het was een feestjaar! En dat hebben we geweten! Lang van tevoren hebben we als bestuur al plannen bedacht om het 50jarig jubileum luister bij te zetten. Dikke draaiboeken werden over en weer gemaild, aangepast, aangevuld, dingen geschrapt of toegevoegd. Leuk! En ik denk dat we het afgelopen jaar voor onze vereniging best als een feestelijke mijlpaal mogen beschouwen. Bij de start van het jaar werd door Abraham en Sara ons jubileumlogo in gebruik genomen en daarmee werd ook het startsein gegeven voor een hele reeks feestelijkheden. Acties als kortingen voor nieuwe leden en bezoekers, cadeau-lidmaatschappen en cadeaubonnen voor leden die een nieuw lid aanbrengen waren tevens bedoeld om zoveel mogelijk mensen bekend te maken met onze vereniging. En we hebben weer ruim 500 nieuwe leden mogen begroeten! 8 | Vriendennieuws

1 | 2014

hebben zich niet herkiesbaar gesteld. Het bestuur stelt voor Inge Matheij te benoemen tot 2e secretaris. Als opvolger van Marianne Nichting, stelt het bestuur voor Martin van Brenen te benoemen tot primus inter pares van het promotieteam binnen het bestuur. 9. Vaststellen contributie 2015 10. Voorstel tot statutenwijziging De tekst van de wijzigingen staat op www.vriendenvanblijdorp.nl en is op te vragen bij het secretariaat. 11. Rondvraag 12. Sluiting Aansluitend op de Algemene Ledenvergadering praat Blijdorp-directeur Marc Damen de aanwezigen bij over de laatste ontwikkelingen in de Diergaarde.

In de middag openen we het nieuwe verblijf voor penseelzwijnen en bosbuffels.

Zie de aankondiging op pagina 12

In de tuin waren we zichtbaar met vlaggen en stempels, onze leden droegen ons speciale speldje, de promotiemedewerkers waren duidelijk zichtbaar aanwezig in de versierde winkels. Bekende Rotterdammers maakten ook reclame voor onze vereniging vanaf de vlaggen en folders. Dit alles werd bekend gemaakt via de media, onze eigen extra dikke jubileumvriendennieuwsen, onze posters, kalender en website. Daarnaast ons jubileumboek ‘Springende pinguïns en lachende hyena’s’ wat we samen met uitgeverij ‘Lemniscaat’ hebben gepresenteerd. De veiling op de Vriendendag en de fotocursus door Rob Doolaard kan ik uiteraard niet vergeten en over de spectaculaire jubileumreis naar Californië zal ik hier niets zeggen, u leest daar alles over in Peter’s verslag, maar het was allemaal in één woord ‘Geweldig!’

Hoogtepunt was uiteraard de feestelijke opening van ons jubileumgeschenk aan Blijdorp: Amazonica. Onder enorme belangstelling liepen wij dus onder aanvoering van voorzitter Marcel (die het echt zichtbaar naar zijn zin had tussen de ZuidAmerikaanse koninginnen) van het terras van ‘de Lepelaar’ naar Amazonica onder Zuid-Amerikaanse klanken; kortom: Feest! Wat jammer dat er achter de schermen vaak een andere stemming heerste: door alle bezuinigingen en de daaruit voortvloeiende reorganisaties binnen de Diergaarde hadden vele Blijdorpmedewerkers geen enkele reden tot juichen. Voor hen viel het doek door niet verlengde arbeidscontracten, vervroegde pensioenregelingen en zelfs gedwongen ontslagen. Personeelsleden die enthousiast hebben meegedacht en meegewerkt aan bijvoorbeeld de realisatie van Amazonica hebben de opening alleen nog maar als bezoeker mogen meemaken. Maar voor ons was het een geweldig jaar en wij hopen van harte dat u er ook van genoten heeft. Onze dank gaat naar iedereen die meegewerkt heeft om dit jaar te maken tot wat het voor ons was: een feestjaar! En met dat in onze herinnering gaan we ‘gewoon’ verder met onze niet aflatende steun aan de mooiste Diergaarde ter wereld: Blijdorp. Koos van Leeuwen, secretaris

Jaarverslag reisteam 2013 een groots jaar! 2013 was natuurlijk ons jubileumjaar. Het reisteam heeft getracht een zo bijzonder en feestelijk mogelijk programma te creëren. Het is aan u om te beoordelen of dat ook gelukt is. Aan belangstelling hebben we geen gebrek gehad. Ook het weer was weer stralend. In 2012 hadden wij 437 Vrienden mee op reis. In 2013 waren dat er 418. Maar in dit cijfer zitten ook de 36 deelnemers aan de grote 16-daagse reis. De bussen en de vliegtuigen waren goed met Vrienden gevuld. In april was Zoo Wuppertal de eerste. De Vrienden van Wuppertal waren een half

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 9

V

jaar geleden bij ons in Blijdorp op bezoek geweest en waren op de hoogte van ons jubileum. Dat hebben we geweten. Wat een ontvangst in Wuppertal! Een heel buitenbuffet stond voor ons klaar om ons te feliciteren. De laatste reis ging naar de eveneens jarige Burgers’ Zoo. Een ongelofelijk aantal van 132 Vrienden heeft in het Bushrestaurant met een Aziatisch buffet het reisjaar 2013 afgesloten. De klapper van 2013 was natuurlijk ‘California Dreaming’. Een reis die in de geschiedenis van onze vereniging uniek was. Een reis van meer dan 2000 euro. Uitverkocht in een paar weken! Vliegtuigstoelen bijbesteld. Weer vol. Nogmaals stoelen bij besteld tot het definitieve aantal van 36! Rijden met zeven grote Amerikaanse auto’s onder de Californische zon en dat zonder problemen. Hulde aan de chauffeurs! Wat een dierentuinen en wat een botanische pracht! Ook was tijd vrijgemaakt voor de steden San Francisco, San Diego en Los Angeles. We hebben zelfs nog een ‘wildlife’ dag gehouden door natuurreservaten langs de kust. Schitterend al die zeehonden, -otters, -leeuwen en zeeolifanten! Natuurlijk hadden we ook nog de zomerexcursie naar het altijd zeer gastvrije Rheine. Zelfs de directeur deed mee met de rondleidingen door zijn NaturZoo. En we hadden natuurlijk nog de weekendexcursie naar Heidelberg en Stuttgart. Nou ja weekend...het was met 3 dagen meer dan een weekend. Speciaal voor de vaste deelnemers die niet de mogelijkheid hadden om met de jubileumreis mee te gaan, was de weekendreis afgelopen jaar wat langer en verder. Wat 2014 ons gaat brengen is geen geheim meer. De aankondigingen van de voorjaarsexcursie naar Duisburg en de meerdaagse reis naar de Engelse Rivièra staan verderop al beschreven. Op onze site, www.vriendenvanblijdorp.nl en in de kalender staan de overige bestemmingen en data. En daar zitten een paar hele bijzondere bestemmingen bij... Het reisteam heeft er weer heel veel zin in. Dus we zien onze Vrienden graag weer in de bussen!

R

I

E

N

D

E

N

VERENIGING VRIENDEN VAN BLIJDORP

FINANCIEEL OVERZICHT STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2013 BATEN

LASTEN

Contributie Giften Legaten Rente Reizen Verkopen

268.530 90.110 227.883 24.964 115.881 192.915

Vriendennieuws Administratiekosten Diversen Promotiekosten Reizen Inkopen In- en Verkoopkosten Geschenken: Vlinders Amazonica Hart van Afrika

Ex Voorzieningen

300.000

Voorzieningen Voordelig saldo TOTAAL

TOTAAL

1.220.283

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA Liquide middelen Rekening courant Spaarrekeningen TOTAAL Waarde goederen Te ontvangen bedragen

145.992 806.905 952.897 15.652 1.538

TOTAAL

970.089

BEGROTING 2014 ONTVANGSTEN Contributie Giften Rente Legaten Verkopen

Ex voorzieningen TOTAAL

59.468 11314 2672 8.075 105.203 86.763 11.234 10.000 190.000 100.000 634.850 703 1.220.283

PASSIVA Reeds ontvangen contr Te betalen rekeningen Te betalen BTW Voorzieningen Vermogen

128.896 2.874 3.948 823.000 11.371

TOTAAL

970.089

UITGAVEN 275.000 25.000 10.000 100.000 200.000

650.000 1.260.000

Vriendennieuws Administratiekosten Diversen Promotiekosten Inkopen In-en verkoopkosten Geschenken: Vlinderproject Hart van Afrika

10.000 650.000

Voorzieningen

440.000

TOTAAL

55.000 10.000 3.000 5.000 80.000 7.000

1.260.000

Peter Biesta

9 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 10

KLOPPEND HART VAN AFRIKA!

Opzet Hart van Afrika

Na ons jubileumjaar 2013, waarin we Amazonica geopend hebben, was het de bedoeling dat de Vrienden in 2014 een kleiner project sponsoren en zo te sparen voor een groot project in de jaren daarna. Zoals u al heeft kunnen lezen is dat ‘kleine’ project het nieuwe verblijf voor de penseelzwijnen geworden. Die kunnen dit voorjaar tegenover de neushoorns naar hartenlust wroeten in de aarde! Maar ja… Blijdorp is een dynamisch bedrijf vol met plannen… en dus kwam de vraag of de Vrienden interesse hadden om een flinke bijdrage te doen aan een nieuw verblijf voor… de okapi’s!!! Daar hoefde het bestuur niet lang over na te denken: ja, natuurlijk! En zo gaan de Vrienden flink aan de weg timmeren in het ‘Hart van Afrika’! Ben Westerveld van Diergaarde Blijdorp heeft tijdens de winterlezing van december uit de doeken gedaan wat er in het “Hart van Afrika” allemaal gaat veranderen en in dit artikel wordt geprobeerd zijn verhaal over de ‘Koedoe-knoop’ en ‘Okapi’s 2.0’ overzichtelijk weer te geven. Met het kaartje erbij moet dat lukken…

Bosbuffel, Zoo Madrid - foto: David Verhagen

Wat was het oorspronkelijke plan? Ja, waar zullen we beginnen. De Aziatische leeuwen moeten weg van de huidige plek in het Afrika-continent en gaan verhuizen naar het (voormalige) verblijf van de okapi’s, die op hun beurt tijdelijk de 10 | Vriendennieuws

1 | 2014

dierentuin uit zijn. De penseelzwijntjes zaten naast de okapi’s en moeten dus ook verhuizen. Er moest dus in het huidige Afrika-deel gezocht worden naar een plek voor de penseelzwijnen en natuurlijk een plek voor de terugkeer van de okapi’s. De oplossing leek gevonden in het voormalige Addax-perk. Daar zouden de penseelzwijnen heen verhuizen en de okapi’s zouden in de koedoestal gaan wonen en op het voormalige Mhorgazelle-perk buiten mogen lopen. Nadeel was dat de okapi’s dan ’s winters niet of nauwelijks te zien zouden zijn in de stallen omdat die niet geschikt zijn om voor het publiek open te stellen. En verbouwen is nauwelijks haalbaar omdat de gebouwtjes op het Addax-perk en het Mhorgazelle-perk monumenten zijn en dus niet zomaar

Tekst: Alex Schouten

uitgebreid of verplaatst mogen worden. Bijkomende probleem is, dat er natuurlijk ook een nieuwe stal voor de koedoes moet komen. Maar waar dan? Deze puzzel kreeg in de Diergaarde al snel de naam Koedoe-knoop. Een mogelijke oplossing voor die Koedoe-knoop werd gevonden in de bouw van een nieuwe koedoestal ter plaatse van het perk van de hyena’s. De koedoe’s kunnen dan gewoon op de Afrikaanse savanne blijven lopen. Maar… Waar gaan de hyena’s dan heen? Het leek een soort domino-effect te gaan krijgen. Mmmmm, dit wordt erg ingewikkeld, was dit wel de goede weg om te bewandelen? Okapi’s 2.0 Het werd dus tijd voor een ‘alles roepen sessie’ in Blijdorp om een andere wending aan de ‘Koedoe-knoop’ te geven. “Kunnen we geen verblijf voor okapi’s in de weidevogelvolière maken?” opperden Gerard Visser en Ben Westerveld. Het was even stil… Hmmmm… Wat zou dat voor voordelen opleveren: - De stallen voor de okapi’s kunnen relatief goedkoop gemaakt worden in het huidige kassencomplex. Dit plan is daarmee financieel makkelijker te realiseren dan de oorspronkelijke opzet. - Er is in het kassencomplex ook nog ruimte voor een uitgebreid binnenverblijf, een soort van okapi-wintertuin. Dit was een grote wens van Blijdorp, die dan opeens gerealiseerd zou kunnen worden. - De koedoes kunnen in hun huidige stal blijven. - De hyena’s hoeven niet te verhuizen. - De okapi’s kunnen misschien gecombineerd worden met andere dieren, zoals vogels. Maarrrr…. zo eenvoudig zit de dierentuinwereld helaas niet in elkaar. Het nieuwe plan heeft ook een paar nadelen: - Wat doe je dan met het Addax-verblijf als daar geen okapi’s komen? - Hoe zit het met de nieuwe looproute? Er is immers een nieuw pad voorzien tussen de nog op te knappen lelievijver en de wevervogeltjes. Dat pad moet dan dwars door de koedoestal heen en gaat misschien ook wel dwars tegen de visie van de monumenten-commissie in….

Opzet okapi-verblijf

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 11

Okapi - foto: Peter van Norde

Het eerste nadeel werd trouwens al snel een voordeel: er is ruimte voor een nieuwe diersoort in het voormalige Addax-verblijf. Al snel viel het oog op bosbuffels, die gecombineerd kunnen worden met de penseelzwijnen. Ze hebben hetzelfde verspreidingsgebied en ‘kennen elkaar dus al’. Omdat de voordelen van deze nieuwe opzet veel groter waren dan de nadelen, is Blijdorp aan de slag gegaan met de nadere uitwerking. Er was ook meteen een nieuwe werktitel “Hart van Afrika”. Wat was de volgende stap? Ondertussen in Doué La Fontaine… De volgende stap was het brengen van een bezoek aan de dierentuindirectie van de Bioparc Zoo de Doué la Fontaine in het westen van Frankrijk. Waarom? In deze dierentuin is recent een CentraalAfrikaanse volière met een oppervlakte van 4000 m2 en een hoogte van 20 (!) meter geopend. In dit biotoop delen de okapi’s hun verblijf met duikers, uilkopmeerkatten en diverse soorten vogels. Er zijn twee perken voor de okapi’s van elk 1000 m2. Door de opzet is de effectief te gebruiken ruimte helaas maar ongeveer de helft omdat de vegetatie met schrikdraad is afgeschermd voor deze bladeters. Het schrikdraad vormt overigens geen barrière voor de duikers en de vogels. Spectaculair is een verhoogd observatiepunt, waar ook in de binnenverblijven van de okapi’s kan worden gekeken. Een paar medewerkers van Diergaarde Blijdorp hebben dat nieuwe verblijf afgelopen

najaar bezocht en kwamen heel enthousiast terug. Met name de vogels, zoals kleurrijke toerako’s en de indrukwekkende neushoornvogels gaven het verblijf een extra sfeer. Onder het motto: ‘beter goed gejat dan slecht verzonnen’ is men in Blijdorp vervolgens na gaan denken of zoiets spectaculairs ook in de Diergaarde zou kunnen worden gerealiseerd. Uitwerking zwijnen en buffels De eerste stap in de verbouwing van het “Hart van Afrika” is een verblijf voor penseelzwijnen en bosbuffels ter plaatse van het voormalige Addax-perk. De werkzaamheden daarvoor zijn al gestart en moeten in april 2014 gereed zijn. Blijdorp begint met twee bosbuffels omdat er in de stal niet meer ruimte is. In eerste instantie worden de penseelzwijnen én de bosbuffels namelijk in dezelfde stal gehuisvest. Zeker de dames bosbuffels zijn lang niet zo agressief als bijvoorbeeld bizons kunnen zijn en kunnen prima samen met de penseelzwijnen in één verblijf. Omdat beide diersoorten in dichte bossen leven, wordt het een echt bos/ biotoop. In een later stadium wordt de koedoestal verbouwd en verhuizen de penseelzwijnen naar het linkerdeel van die stal en ontstaat er ruimte om 4 bosbuffels te huisvesten. In die fase wordt ook een pad aangelegd tussen de twee delen van het verblijf, waar informatie over ‘bushmeat’ wordt gegeven.

Uitwerking Okapi’s Een ander onderdeel van het ‘Hart van Afrika’ is het nieuwe verblijf van de okapi’s in de huidige weidevogelvolière. Ook hier is Blijdorp druk bezig met de uitwerking van de plannen. Er kunnen twee perken voor de okapi’s van elk 1000 m2 (effectief 750 m2) gemaakt worden. Dat is wat kleiner dan de dieren hadden in het oude verblijf, maar voldoet ruimschoots aan de eisen. Het publiek loopt aan de buitenrand van de volière en heeft vanuit een uitzichtpunt aan de zijde van Oewanjalodge goed uitzicht op de beide verblijven. In de kassen kunnen lichte, vrij grote binnenruimtes worden gemaakt voor in totaal vier volwassen dieren (twee mannen en twee vrouwen) en twee jongen. Bovendien kan in de kassen een winterverblijf gemaakt worden, dat tevens dienst kan doen als derde perk. Er komen in ieder geval spectaculaire bosvogels in het verblijf, maar welke soorten dat gaan worden is nog niet bekend. Evenmin is het duidelijk of er nog andere zoogdieren, zoals duikertjes, rond gaan hobbelen bij de okapi’s. De bedoeling is dat het begin 2015 geopend kan worden en dat is al over een jaar! Tot slot Het leek in eerste instantie een dwaas voorstel: okapi’s in de weidevogelvolière. Maar bij nader inzien is het een prima plan, dat goedkoper is dan het oorspronkelijke plan en grotendeels op korte termijn (binnen 1,5 jaar) uitgevoerd kan worden! Bovendien hoeven er minder andere dieren te verhuizen én krijgen we bosbuffels in de tuin. Tenslotte gaan de Vrienden het sponsoren en ook dat is natuurlijk gunstig voor de Diergaarde! Kortom, een win-win-win-win situatie!

Met dank aan: Ben Westerveld en Gerard Visser (Diergaarde Blijdorp)

11 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 12

Lijn 13 ANDERS Als ik door de dierentuin loop, zie ik veel veranderen. Waar ooit ijsberen ijsbeerden lopen nu tijgers. Waar nu kinderen door de Rivièrapret-hal draven, hing eerst nog een walvis aan het plafond. De ouderen onder ons zullen zeggen dat waar eerst een walvis hing, vroeger nog modeshows werden gelopen en bokswedstrijden werden gehouden. Ik bedoel eigenlijk dat de Diergaarde nooit hetzelfde is gebleven. Je vergelijkt een tijdsbeeld met een volgend tijdsbeeld. Je kiest daarvoor zelf momenten zoals ‘na de oorlog’ of het moment dat ik mijn vrouw ten huwelijk vroeg met een bruine beer als getuige. Je kunt ook de periode Dorresteijn of de Marc Damen-periode vergelijken. Maar hoe dan ook, het staat nooit stil. De tijden veranderen ook en daarmee de natuur en dus de wereld! We hebben nu een ander klimaat dan in 1646 en ook anders dan in 2090! Dat daaruit volgt dat de dierenwereld en de natuur niet meer hetzelfde is en blijft, lijkt evident. Mensen veranderen zelf ook, ik ben in niets meer dezelfde als toen ik twintig was, iedere cel in mijn lijf is al tien keer geregenereerd. Ik denk niet meer hetzelfde, dus doe ik niet meer hetzelfde. Hooguit is het beeld wat van mij gevormd is nog een beetje hetzelfde. Mijn innerlijke kracht is toegenomen (vind ik) wat een geluk is, want mijn lichamelijke kracht wordt minder. Dat is dan weer jammer. Met de aarde is het net zo. Er zijn nu bijna zeven miljard mensen op aarde tegen één miljard in 1804. Overbevolking en aantasting van de biodiversiteit. Dus hoog tijd dat wij nu de wereld gaan redden! Maar welke wereld dan? Die van vandaag, waar nog een paar Amoerpanters in het wild leven, of de wereld van morgen zonder poolijs? We willen de wereld natuurlijk wel verbeteren, zonder vervuiling. We kunnen dus eigenlijk niet vaststellen wat we willen conserveren. Lastig! Terug naar Blijdorp. De tuin moet meegaan met de maatschappelijke verwachtingen, anders komt er niemand meer. Men wil een belevenispark met een beetje nostalgie, vandaar dat er omwille van Van Ravesteijn een vermogen is uitgegeven aan gele tegeltjes. Ik zie zelf de functie van de architectuur van Blijdorp een beetje als een sfeerbepalend anker in de tijd. Wat mijn punt is, veranderingen horen erbij, je kunt er wel over zeuren, maar dat is net zoiets als zeggen tegen iemand waar je net verliefd op bent, “Ik wil dat je er over veertig jaar nog precies hetzelfde uitziet.” En nu ben ik benieuwd hoe het nieuwe leeuwenverblijf en straks het Ituriwoud voor de okapi’s er uit zal zien. Wel weer zonde van de vogelweide! Ach, wanneer wat hoort te veranderen niet meer verandert, dan is dat ook weer een verandering.

12 | Vriendennieuws

1 | 2014

OPENING VERBLIJF VOOR PENSEELZWIJNEN EN BOSBUFFELS Op zaterdag 19 april openen wij het nieuwe verblijf voor de penseeloorzwijnen en bosbuffels. Dit verblijf is het eerste van het ‘Hart van Afrika’ project dat de Vrienden de komende jaren zullen steunen. In 2015 zullen ook de okapi’s weer terug komen.

Het programma is als volgt: 15.00 uur - Verzamelen op plein bij Vriendenwinkel 15.30 uur – Openingshandeling 15.45 uur – Borrel op het neushoornperk 17.00 uur – Einde Leden zijn van harte welkom om (met max 1 introducé) de opening en borrel bij te wonen. U dient uw lidmaatschapsbewijs van 2014 te overleggen.

Komt allen!

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 13

VRIENDENREIS NAAR ZOO DUISBURG KOALA’S OP DE KAISERBERG groep fossa’s en tot slot in het dolfinarium nog een familie tuimelaars. Hoewel delen van de tuin verouderd zijn, is de diercollectie subliem. Tel daarbij op de relatief korte reistijd -Zoo Duisburg is de dichtstbijzijnde grote Duitse dierentuinen de warme ontvangst die de Vrienden meestal krijgen en alle ingrediënten voor een geslaagde dierentuindag zijn aanwezig. Wat van belang is: - Het maximum aantal deelnemers is 110 - 115. - Vertrek 8.00 uur vanaf metrostation Capelsebrug in Capelle aan den IJssel. Aanwezig 7.45 uur. U kunt hier (tot nu toe) gratis parkeren. - Aankomst bij Zoo Duisburg ongeveer 11.45 uur. Vertrek uit Duisburg 17.00 uur. Terug in Capelle aan de IJssel ongeveer 21.30 uur - De deelnemersprijs is €52,50 voor Vrienden. Geen Vriend? Dan is de prijs €55.

Op zaterdag 12 april 2014 gaat het reisseizoen 2014 van start. De eerste tuin op het programma is Zoo Duisburg.

Duisburg is vooral bekend geworden door het houden van bijzondere dolfijnen zoals beloega’s en een commersondolfijn.

N E D N E

Zoo Duisburg is verder bekend om bijzondere, zelden in dierentuinen gehouden, diersoorten. Naast de eerder genoemde rivierdolfijn en koala’s, leven er in Duisburg o.a. boomkangoeroes, wombats, nevelpanters, reuzenotters, een grote

Aanmelden voor deze excursie: Het verschuldigde bedrag dient u over te maken op ING-rekening NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk onder vermelding van ‘Duisburg’ + uw (06) telefoonnummer. Inschrijven kan tot 1 april 2014. U ontvangt geen verdere bescheiden of mededelingen, tenzij de bus vol is. Hiervan krijgt u dan zo snel mogelijk bericht en het volledige bedrag wordt teruggestort. Annuleren kan tot 1 april 2014. Restitutie vindt plaats onder inhouding van € 2,50 administratiekosten.

I

Hoewel niet zo steil als de dierentuin in Wuppertal is de tuin niet vlak. Er zit in de gehele tuin een geleidelijke stijging. Voor de deelnemers die niet zo goed ter been zijn iets om rekening mee te houden.

Zoo Duisburg is de ‘koalahoofdstad’ van Europa. Geen Europese tuin heeft zoveel succes met het houden van deze dieren als Duisburg. De koala’s bewonen het in 1994 geopende ‘Koalahaus’ en Zoo Duisburg had al in 1995 de Europese primeur met de geboorte van een koala. Sindsdien zijn bijna jaarlijks jonge koalaatjes uit de buidel gekropen! Nazaten bevinden zich in alle andere dierentuinen in Europa die koala’s houden.

R

De dierentuin van Duisburg bestaat sinds 1934 en herbergt ongeveer 3600 dieren in 260 soorten. De tuin bestaat uit twee delen die samen 15,5 ha. groot zijn. De twee delen zijn met elkaar verbonden door een groot landschapsviaduct over e snelweg A3 en een spoorlijn.

In de reissom zijn inbegrepen: - De busreis v.v. - Toegang tot Zoo Duisburg - Voor liefhebbers een rondleiding - Op de heenreis koffie/thee met gebak onderweg - Op de terugreis een driegangen diner + één consumptie - Fooi voor de chauffeurs

Tegenwoordig zijn alleen nog tuimelaars te vinden in het dolfinarium van de zoo en nog één Orinoco rivierdolfijn in de prachtige tropenhal Rio Negro. Naast ‘Baby’, de laatste rivierdolfijn in Europa, bevinden zich in deze hal nog luiaards, roodhandtamarins, toekans en diverse soorten grote Amazonemeervallen.

V

Het is in 2008 geweest dat deze tuin door ons werd bezocht. Sinds die tijd is er in de Zoo al weer veel veranderd. Nieuw voor ons is het themagebied ‘Erlebniswelt’ en de prachtige vernieuwde ‘Bärenanlage’ met brilberen. Het oude betonnen restaurant ‘Zoo-Terassen’ is gesloten en vervangen door de nieuwe ‘Afrika Lodge’. Een prima stek voor een hapje en een drankje.

NB: Denk aan het meenemen van uw paspoort of identiteitskaart. 13 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 14

I

14 | Vriendennieuws

1 | 2014

N

G

E

Z

O

N

D

E

N

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 15

N

HARTELIJK DANK! In 2013 openden wij Amazonica. Ons jubileumgeschenk. Naar goed gebruik schonken we tegelijkertijd een bedrag aan een natuurbeschermingsproject waar Blijdorp bij betrokken is. In het geval van Amazonica zegden we 2x €10.000,- toe aan een project ter bescherming van Homeruspages op Jamaica. Onlangs ontvingen we een bedankje van de coördinator van het project, Caspar Bijleveld van Lexmond. Meer informatie over het project vindt u op www.vriendenvanblijdorp.nl.

HERINNERINGEN AAN DE DIERGAARDE In 1947, kort nadat in ons gezin de Benjamin was geboren, no. dertien, verhuisden wij naar een grotere woning in Bergpolder (Insulindestraat). Wij woonden vanaf toen met vader en moeder en dertien kinderen in een huis, dat in de oorlog was bewoond door soldaten, eerst Duitsers, later Canadezen. Het was het huis geweest van de directeur van de Posterijen met garage ernaast. In die garage was in die tijd Hooft’s Automobielbedrijf gevestigd van Borgward en Goliath (Duitse auto’s). In zo’n Borgward (Isabella) heb ik nog rijles gehad. De Goliath had typische kleine driewielige bestelautootjes met open laadbak.

Tekst en foto’s: Ton Willemsen

Ook gingen we vaak op de fraaie uitkijktoren, veel trappen, maar het uitzicht was de moeite waard! Helaas is die toren later gesloopt vanwege betonrot. Gelukkig is de mooie Rivièrahal met daar o.a. het binnenverblijf voor de apen en het restaurant er nog steeds. In die hal heb ik nog een boekhoudexamen gedaan en ben ook vaak naar jazzconcerten geweest, Chris Barber en ook The Dutch Swing College Band.

rode trapauto, die speciaal voor een fotograaf bij de ingang stond om bezoekertjes op de gevoelige plaat vast te leggen. Aan het eind van je bezoek kon je de foto alweer ophalen. Daar hebben wij geen of weinig gebruik van gemaakt, want vader maakte al genoeg foto’s van ons.

We kwamen er achter, dat we op loopafstand van de Diergaarde woonden. Op een gegeven moment hoorden we, dat je daar een gezinsabonnement voor een jaar kon kopen, ongeacht de grootte van het gezin, voor de somma van 40 gulden. Dat was natuurlijk in ons geval wel héél voordelig. We kregen voor die prijs 15 abonnementen en zelfs bij elk abonnement nog twee vrijkaarten. Ik was degene die de abonnementen mocht gaan halen, gewapend met het trouwboekje van m’n ouders, en die 40 gulden (pasfoto’s niet nodig). Feest! Op woensdagmiddag gingen we met een of meer broertjes of zusjes en vaak vergezeld van vriendjes (vrijkaarten) lopend naar de oude ingang aan de Diergaardesingel. Ik herinner me nog de mooie

In het begin liepen we langs diverse dieren, je had een oude ijsbeer, die alsmaar heen en weer liep (aan het ijsberen) en als het heel warm was, wel eens zwom in het water bij z’n verblijf. De meeste dieren waren, in tegenstelling tot nu, nog in kooien gehuisvest. Maar een grote aantrekkingskracht had voor ons de speeltuin. Daar gingen we meestal het eerst naar toe. Twee enorme glijbanen, een kabelbaan met een trap naar boven, en als je niet genoeg vaart naar beneden had, kwam je met je voeten in een waterpoeltje terecht. We wisten precies hoe laat het tijd was voor het voeren van de dieren, ‘s zomers werd om 15.00 uur aan de rand van de speeltuin een show opgevoerd met de apen. Ze moesten aan een tafeltje zitten en kregen eten op een echt (plastic) bord, dat aan het eind uitvoerig werd afgelikt. Dan waren om 16.00 uur de zeeleeuwen aan de beurt. Ze kregen visjes en deden daarvoor allerlei kunstjes, zoals “lopen” naar de oppasser en mooie sprongen maken.

Pas later ben ik de fraaie architectuur van architect Sybold van Ravensteyn, bekend om zijn specifieke architectuur met gebogen vormen, gaan waarderen. Hij was ook de architect van het na-oorlogse Centraal Station waar je ook die zelfde beeldtaal in herkende. Inmiddels is het station in verband met de komst van metro en hoge snelheidslijn totaal gemoderniseerd. Nu, meer dan 60 jaar verder, ben ik lid geworden van de Vrienden van Diergaarde Blijdorp. Ik hoop er nog vaak, nu met m’n kleinkinderen, van de nu nog steeds heel mooi aangelegde tuinen en buitenverblijven, te genieten. De dieren zitten niet langer in kooien en leven in heel wat natuurlijker omstandigheden dan toen. Spectaculair is ook het Oceanium, wat aangelegd is bij de uitbreiding naar de Abraham van Stolkweg, zelfs onder de spoorlijn door. Kortom, Rotterdams trots, een fraaie dierentuin, met behoud van de oorspronkelijke architectuur. 15 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:36 Pagina 16

ENGELSE RIVIÈRA! Vijf dierentuinen in ‘subtropisch’ Engeland Een zevendaagse dierentuinreis door weelderig Zuidwest Engeland van vrijdagavond 9 mei 2014 t/m donderdagochtend 15 mei 2014

Living Coasts Zoo & Aquarium Spectaculair op een klif( je) gelegen in de mooie vissershaven van Torquay. Een mooi aangelegd indoor/outdoor complex met kustlandschappen voor pinguïns, zeeberen, otters en volières voor waadvogels. Mooi is ‘Auk Cliff’. De Engelse versie van onze Bass Rock. Bijzonder is dat het hele buitengedeelte bestaat uit een grote doorloopvolière op meerdere niveaus. Paignton Zoo Door het zachte klimaat met veel regen en zon heeft deze tuin een haast exotische uitstraling. Deze 40 ha. grote tuin behoort tot de top van Engeland en is heel compleet. Hoewel, net als de meeste tuinen in Engeland, gebouwd met eenvoudige materialen toont deze tuin groots. Er is ook wel erg veel te zien en bovenal te genieten.

Engeland-Ierland augustus 2006

Engeland, het land van sfeer en tradities, is altijd al populair geweest bij onze Vrienden. Vanuit twee sfeervolle locaties bezoeken we in totaal vijf dierentuinen variërend van heel klein tot behoorlijk groot. Wij verblijven eerst twee nachten in misschien wel de mooiste badplaats van Engeland. Torquay, een levendig havenstadje en badplaats met subtropische tuinen. De geboorteplaats van Agatha Christie en Richard Burton. Nog bekender is Torquay geworden als decor voor de televisieserie ‘Fawlty Towers’. Voor ons is Torquay natuurlijk interessant door de aanwezigheid van twee dierentuinen. De tweede standplaats is Bath. Na Londen is dit de drukst bezochte toeristenplaats van Engeland. Bath zelf heeft geen dierentuin, maar in de omgeving liggen een aantal dierentuinen. We logeren net buiten Bath ook voor twee nachten in een groot Engels landhuis. Op zowel de heenweg als de terugweg hebben we hutaccommodatie op de Stena Hollandica/Brittannica. 16 | Vriendennieuws

1 | 2014

De volgende 5 tuinen worden bezocht: - Living Coasts Zoo & Aquarium (Torquay); - Paignton Zoo (Paignton); - Monkey World Ape Rescue Centre (Wareham Dorset); - Marwell Wildlife (Winchester); - Bristol Zoo Garden (Bristol). N.B. ‘Living Coasts’ zou qua tijd goed haalbaar moeten zijn vanuit Harwich. Zeker omdat we al om 7 uur de boot afrijden en op een zaterdag weinig vertraging verwachten met het ronden van Londen. Mocht, in het onwaarschijnlijke geval, het bezoek op zaterdag 10 mei niet lukken, dan is er de mogelijkheid dat de bus zondag 11 mei om 15.00 uur een keer extra uit Paignton Zoo vertrekt om alsnog ‘The Living Coasts’ te bezoeken. De eerste twee tuinen hebben hoogteverschil. De laatste drie zijn vlak. Paignton Zoo en Marwell Wildlife zijn bovendien behoorlijk groot. Een dagje met wandelschoenen aan.

De tuin is opgedeeld in zes ‘zoo habitats’ (Deserts, Forest, Tropics, Wetlands etc). Elk met hun eigen uitstraling. Vrij nieuw en origineel zijn ‘Crocodile Swamp’en ‘Monkey Heights’. Wat minder nieuw maar wel indrukwekkend zijn de mensapenverblijven en het neushoornverblijf met mooie binnenverblijven. Zelfs olifanten, giraffen en een tropen- en woestijnkas ontbreken niet. Tot besluit is het zeker de moeite waard om ‘Clennon Gorge Nature Trail’een stukje puur Devon natuur - te lopen. Monkey World Ape Rescue Centre Monkey World is een primatenopvangcentrum in Dorset. Het is opgericht door Jim en Alison Cronin in 1987. Aanvankelijk bedoeld als opvang van de ‘beachchimps’ uit de toeristenplaatsen aan de Spaanse costa’s. Tegenwoordig leven in dit park ruim 150 primaten in 15 verschillende soorten. Veel positieve bekendheid kreeg het park met de langlopende TV-docusoap ‘Monkey Business’ uitgezonden door Animal Planet/National Geographic Channel. Marwell Wildlife Engelser kan haast niet. De trots van Hampshire. Een 58 ha. groot landgoed rondom de monumentale Marwell Hall. De in 1972 geopende zoo heeft een typisch Engels open parklandschap met veel Afrikaanse thema’s. De tuin is opgezet als een fokcentrum voor bedreigde dieren en is actief op het gebied van natuurbehoud en

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:37 Pagina 17

reïntroductie van gefokte dieren. Marwell is gespecialiseerd in zeldzame hoefdieren. Hun laatste trots is ‘African Valley’. Een 10,5 ha. groot themagebied. Binnenmomenten zijn er wel, maar het is een echte buitentuin. Bristol Zoo Garden Een kleine grote dierentuin. Groot qua uitstraling en historie. Een kleine tuin? Ja. Letterlijk genomen wel. De tuin is slechts 5 ½ ha. groot of klein. Deze meer dan 150 jaar oude tuin heeft zeer veel te bieden en heeft van alle dierentuinen deze reis de meeste binnenmomenten. Vogelhuis, reptielenhuis, aquarium, insectenhuis en nachtdierenhuis. Alles in een setting van een Engels parklandschap. Voor liefhebbers is dit nog een dagvullende tuin. Wij blijven ¾ dag in dit kleine juweel. Mooi is het gorillaverblijf met een nieuw binnenverblijf, origineel mag de Monkey Jungle genoemd worden en helemaal top is het Seal & Penguin Coasts complex met twee onderwatertunnels. De tuin lijkt op een verkleinde versie van Zoo Antwerpen. Zelfs ¾ dag kan nog te kort zijn. Het reisprogramma ziet er als volgt uit: - Vrijdagavond 9 mei vertrek om 19.00 uur vanaf metrostation Capelsebrug naar Hoek van Holland. Wij rijden aan boord van de Stena Brittannica en overnachten aan boord in hutaccommodatie. - Zaterdag 10 mei aankomst in Harwich en een reisdag naar Torquay (Devon). In de namiddag aankomst en gelijk een kort bezoek aan de eerste en kleinste dierentuin van de reis: ‘Living Coasts’ in de haven van Torquay. Aansluitend inchecken in ons hotel ‘Corbynhead’, 2 km verder. Ons hotel voor de komende twee dagen. Diner op eigen gelegenheid in Torquay. (reisafstand 460 km). - Zondag 11 mei hele dag in Paignton Zoo. Onze bus vertrekt om 17.00 uur weer terug naar het hotel. U kunt natuurlijk ook eerder teruggaan. Er is een rechtstreekse busverbinding van de zoo naar Torquay. Diner weer op eigen gelegenheid in Torquay (reisafstand 2 x 5 km). - Maandag 12 mei vertrek naar Monkey World in Dorset (145 km). Om 14.00 uur vertrek naar Bath (92 km) en namiddag en avond vrij in de mooie stad Bath. Om 21.00 uur pikt de bus ons op en brengt ons naar het hotel ‘Limpley-

stoke hotel’. Diner op eigen gelegenheid in Bath. - Dinsdag 13 mei lange dagtocht naar Marwell Wildlife in Winchester. Dinerstop onderweg in Salisbury in het pubrestaurant Hampton Inn. (reisafstand 2x 125 km). - Woensdag 14 mei vertrek naar de Bristol Zoo Garden (25 km). Om 14.30 uur vertrek naar Harwich met onderweg in Reading een dinerstop in het pubrestaurant ‘The Fat Goose’ (reisafstand 342 km).’s Avonds inschepen aan boord van de Stena. Overnachting aan boord in hutaccommodatie. - Donderdag 15 mei aankomst in Hoek van Holland en aansluitend door naar

metrostation Capelsebrug met een geplande aankomst om 9.15 uur. Kosten € 600 gebaseerd op een arrangement in een 2-persoonskamer. Niet-leden betalen € 41 extra en zijn daarmee automatisch lid voor het komende jaar. Voor een 1 persoonskamer en een eigen hut geldt een toeslag van € 75. In de reissom zijn begrepen: - Vervoer per eigen touringcar van metrostation Capelsebrug – Hoek van Holland v.v. - Overtocht met de Stena-line Hoek van Holland – Harwich in een binnenhut op basis van logies v.v. - Al het vervoer met eigen touringcar conform het programma. - Lokale belastingen, tol en parkeergeld. - Twee nachten in hotel Corbynhead in Torquay en twee nachten in het Limpleystoke hotel in Bath. Beide hotels op basis van logies/ontbijt. - Een diner in The Hampton Inn (Salisbury) op 13 mei en een diner in The Fat Goose (Reading) op 14 mei. - Toegang tot alle vijf de dierentuinen conform het programma. - Een busfolder.

Niet inbegrepen zijn: - Overige maaltijden; - Ontbijt aan boord van de Stena; - Persoonlijke uitgaven; - Fooi voor de chauffeur; - Persoonlijke verzekeringen zoals annuleringsverzekering, reis en/of ongevallenverzekering. Wat is verder van belang Voor deze reis dient u te beschikken over een geldig paspoort of een geldige I.Dkaart . Het minimum aantal deelnemers is 33. Er is een maximum aantal van 45 deelnemers.

Boeken van deze reis Wilt u mee met deze reis? Graag voor 1 april aanstaande € 150 p.p. als aanbetaling over maken op ING-rekening NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk onder vermelding van ‘Engeland’ en uw telefoonnummer. Als u een 1-persoonskamer wenst, dient u dit aan te geven met de code 1-P. Boekt u gescheiden, maar reist u samen, vermeldt dan de naam van de kamergeno(o)t(e). Bent u alleen reizend en wilt u de 1-persoonskamertoeslag vermijden, dan kunt u dat met de code ‘Ind’ kenbaar maken. De reiscoördinator zal dan kijken of een kamerdeling mogelijk is. Wilt u, als u voor de eerste keer mee gaat of een nieuw paspoort/ID-kaart heeft dit per e-mail doorgeven aan [email protected]. Op 1 april besluit het bestuur of de reis doorgaat. U wordt daarvan zo spoedig mogelijk op de hoogte gebracht. Ook ontvangt u dan nadere informatie over de reis. Het is niet mogelijk de eerste aanbetaling terug te storten voor afmeldingen die na 1 april zijn ontvangen. Voor meer informatie over deze reis kunt u zich wenden tot Peter Biesta (zie colofon). 17 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:37 Pagina 18

Namaste met Zwatra

Tekst: Karin van Leeuwen

TWEE SOORTEN NEUSHOORNS IN BLIJDORP Het zal u niet ontgaan zijn, sinds september vorig jaar is de dikhuidenvleugel van de Rivièrahal weer bewoond door dikhuiden. Het perk waar tot 1994 olifanten op hebben geleefd en waar sindsdien jarenlang giraffen hebben gestaan, gevolgd door diverse andere diersoorten, is nu bewoond door twee zwarte neushoorns. Na ongeveer vijftig jaar is de zwarte neushoorn nu dus terug in Blijdorp en daarmee zijn het de enige twee zwarte neushoorns van de Benelux. In Europa leven momenteel rond de 75 zwarte neushoorns, die worden gehouden in nog geen twintig dierenparken. Jaarlijks worden er gemiddeld drie à vier zwarte neushoorns geboren in Europa. De stamboekhouder was op zoek naar nieuwe houders. Na jarenlange ervaring met Indische neushoorns, was Blijdorp toe aan een nieuwe uitdaging en bereid om hieraan mee te werken. Zwarte neushoorns zijn in het wild ernstig bedreigd, terwijl Indische neushoorns tegenwoordig ‘slechts’ als kwetsbaar worden gekwalificeerd. Zwarte neushoorns zouden minder pootproblemen hebben dan Indische neushoorns, maar er komen wel andere aspecten kijken bij de aspecten van de verzorging van deze gevoelige, stressvolle dieren. De bewoners Vungu, het mannetje, is twaalf jaar oud en afkomstig uit Howletts Wild Animal Park (Engeland). Daar heeft hij al laten zien dat hij weet hoe hij een vrouwtje moet besteigen. Het vrouwtje Naima (spreek uit als 18 | Vriendennieuws

1 | 2014

Naima

Na-iema) is in december 2011 in Zoo Leipzig (Duitsland) geboren. Over ongeveer een jaar zal ze geslachtsrijp zijn, maar het is nog de vraag of ze dan ook groot en stevig genoeg is om het gewicht van een mannetje te kunnen dragen. Het zou dus nog iets langer kunnen duren voor de twee dieren bij elkaar gezet zullen worden. Voortplanting Het voortplantingsproces bij zwarte neushoorns gaat er wild aan toe. Voordat het tot een paring komt, zullen de dieren flink sparren met elkaar. Zeven dagen nadat het vrouwtje in cyclus is geweest, worden de dieren bij elkaar gezet en blijven ze

overdag bij elkaar. Zo kunnen de dieren alvast een beetje aan elkaars gezelschap wennen tot het vrouwtje 22 tot 25 dagen na de eerste keer, weer in cyclus komt. Doordat ze elkaars gezelschap dan al een beetje gewend zijn, zal het sparren er als het goed is iets minder ruig aan toe gaan. Bovendien zit het mannetje op deze manier in ieder geval op het moment van de ovulatie al bij het vrouwtje. Als de dekking succesvol is geweest, volgt er een draagtijd van vijftien tot zestien maanden. Maar zover is het voorlopig dus nog niet! Het verblijf De dikhuidenvleugel van de Rivièrahal is helemaal vernieuwd, wat mogelijk was dankzij de jubileumgift van de gemeente Rotterdam voor het 150-jarig bestaan van de Diergaarde. Voor een groep olifanten was het verblijf niet meer geschikt, maar voor de solitair levende en relatief kleine zwarte neushoorns was er voldoende ruimte om drie afzonderlijke buitenperken te maken. De middelste staat met beide andere perken op twee plaatsen in verbinding, zodat de dieren rondjes kunnen lopen. Beide bewoners zijn zowel binnen als buiten aan alle perken gewend. Binnen zijn er zes ‘ouderwetse’ stallen gemaakt, waarbij geen natuurlijk leefgebied is nagemaakt, maar waarbij er meer op de architectuur gelet is. Deze stallen zijn

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:37 Pagina 19

voorzien van vloerverwarming en er is zowel koud als warm water aanwezig. Op dit moment wordt het binnenverblijf in tweeën verdeeld en blijft er een lege stal tussen beide dieren, zodat ze elkaar niet door de traliehekken kunnen verwonden. De dieren staan erg dicht bij het publiek, wat voor de bezoekers natuurlijk erg indrukwekkend is, maar voor de dieren wellicht niet altijd even fijn is. Vungu is de onrustigste van de twee en daarom heeft hij meestal de beschikking over de stal die aan de voorkant dicht is - de voormalige stal van olifant Ramon -, zodat hij zich daar terug kan trekken. En pas op, want het zou zo maar eens kunnen gebeuren dat de dieren richting het publiek urineren! De urine blijkt heel hardnekkig te zijn, zelfs met de hoge drukspuit is het niet zomaar schoon te spuiten. Nu hebben de verzorgers iets gevonden met azijn, dat hopelijk kan helpen om het verblijf schoon te houden.

mogelijk variatie wordt aangebracht. In de zomer zijn deze takken natuurlijk meer verkrijgbaar dan in de winter. Verder krijgen ze brok (speciaal voor deze neushoorns, ijzerarm) en ongeveer twee kilogram aan groente en fruit te eten. Dit voedsel wordt hen ‘s ochtends vroeg en op het eind van de dag gegeven. Net als in het wild hebben de dieren namelijk een ritme dat ze alleen in de schemering foerageren. Zwarte neushoorns eten voornamelijk bladeren en takken van lage bomen en struiken. Het zijn dus geen graseters en ze zijn er dus voor gebouwd om ‘uit de lucht’ te eten. Het is de bedoeling dat er nog voerruiven in het verblijf komen, zodat de dieren in Blijdorp ook niet helemaal tot aan de grond hoeven te bukken, maar zo’n ruif moet natuurlijk wel neushoorn-proof zijn! Dus daarvoor wordt er eerst nog informatie ingewonnen bij collega-dierentuinen.

De bodem is gemaakt met een speciale coating er op. Dit blijkt echter heel glad te zijn, waardoor de neushoorns soms als ‘Bambi’s’ over de vloer glijden met hun poten, zeker als de bodem nat is. Dit is natuurlijk niet de bedoeling en daarom is er in één van de stallen een test-bodem gelegd. Als deze bodem helemaal naar wens is goedgekeurd, zal het ook in de andere stallen worden aangelegd. Als u binnenkort dus nogmaals werkzaamheden ziet bij de stallen van de zwarte neushoorns, weet u dat de neushoorns daarna weer stevig op hun voeten kunnen staan! Verzorging Zwarte neushoorns zijn heel gevoelig voor ijzeropstapeling en het is dus belangrijk dat ze een ijzerarm dieet krijgen. Tevens zijn er bepaalde voedingsmiddelen die het ijzer aan het dier kunnen onttrekken, wat dus juist gunstig is. Er wordt een trainingsplan opgesteld om de dieren in Blijdorp te trainen, zodat er zonder verdoving bloed kan worden geprikt bij de dieren. Zo kan het ijzerniveau in de gaten worden gehouden. De dieren krijgen luzerne en rozenblad als hoofdvoer te eten. Daarnaast krijgen ze verschillende soorten takken met blad (zoals bijvoorbeeld kastanje, wilg, eik, beuk, enzovoort), waarbij het liefst zo veel

Vungu

Zwarte neushoorns zijn erg gevoelig voor kou. Ze kunnen er meer stress door krijgen, waardoor er weer meer ijzeropstapeling ontstaat en er meer kans is op andere aandoeningen. Als de dieren met een beetje guur weer te lang buiten blijven, kunnen ze bijvoorbeeld last krijgen van bloederige oren, bloed aan de staart en bloed in de urine. Met koud weer, en dan hoeft het nog niet eens te vriezen, worden de dieren dus maar even naar buiten gelaten en is de kans groter dat u ze binnen zult treffen. Twee soorten Diergaarde Blijdorp heeft nu dus twee soorten neushoorns. Niet alleen qua uiterlijk verschillen zwarte neushoorns - die

geen pantserplaten hebben en iets kleiner zijn - van Indische neushoorns. Ook qua karakter zit er verschil tussen de dieren. Indische neushoorns zijn iets gemoedelijker en rustiger. Bijvoorbeeld bij het opstaan is goed te zien hoe rustig en beheerst ze omhoog komen. Bij zwarte neushoorns hoef je maar even met je ogen te knipperen of je hebt al gemist dat ze van een liggende positie snel ergens op af kunnen gaan. In tegenstelling tot eerdere berichten, zullen de Indische neushoorns in Blijdorp blijven, zelfs al zijn er nu ook zwarte neushoorns te zien. Zo kan het publiek goed de verschillen tussen beide soorten zien. In Taman Indah leven nu Namaste en haar dochter Zwatra. Namaste heeft een ontstoken voet gekregen, doordat de ondergrond van het binnenverblijf niet geschikt was voor haar poten. Inmiddels is er een laagje kokos op de bodem aangebracht, wat de bodem zachter maakt, maar de ontsteking die er nu eenmaal zit, is helaas niet te verwijderen. Namaste zou hiervoor wekenlang plat moet liggen met haar poot omhoog en dat is voor een neushoorn natuurlijk geen optie! De voet moet nu iedere drie dagen behandeld worden. Namaste ligt in het verblijf en wordt geborsteld door de verzorgers, die bij haar, in tegenstelling tot bij de zwarte neushoorns, wel in het verblijf kunnen. Ze is hier altijd heel rustig bij. De onderkant van haar poot wordt open gemaakt, zodat het pus er uit kan. Hierna kan Namaste er altijd snel weer op lopen. Aangezien de verzorgers van Namaste in Blijdorp inmiddels zeer veel ervaring met deze behandeling hebben gekregen, geven ze de specifieke verzorging van haar niet graag uit handen. Hierom is, in overleg met de stamboekhouder, besloten om Namaste in Blijdorp te houden. Namaste heeft in Blijdorp zes jongen op de wereld gezet. Haar laatste jong, Zwatra, is inmiddels ruim een jaar oud. Op den duur zal zij Blijdorp gaan verlaten. Het is nog afwachten wanneer dat zal zijn en of er dan weer gefokt zal worden met Namaste, maar ‘Nammie’ zelf zal dus in ieder geval in Blijdorp te zien blijven. Zo kunnen we de komende jaren dus van twee van deze bedreigde soorten grijze reuzen genieten in Blijdorp!

Met dank aan Melle van Iperen (Blijdorp). Foto’s: David Verhagen

19 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:37 Pagina 20

Zeeleeuw Billy - foto: Joost Hubeek

Jonge zeeleeuw - foto: Peter van Norde

Tekst: Trix Vermeulen

DE CALIFORNISCHE ZEELEEUWEN IN BLIJDORP Bij het zeeleeuwenverblijf blijf je met plezier even staan. Tien zeeleeuwen in een ruim verblijf waar je vanaf verschillende punten naar kunt kijken. Er is altijd iets leuks te zien. De grote Billy die rustig zijn baantjes trekt, drie jongere dieren die onder water met elkaar spelen, het lijkt wel kunst. De soepelheid en het gemak waarmee de zeeleeuwen zich in het water bewegen is een lust voor het oog. Kijken en genieten!

In het wild Californische Zeeleeuwen zijn zeezoogdieren die leven aan de westkust van NoordAmerika, naar het zuiden richting Mexico en naar het noorden richting Canada. Met een populatie van drie à vierhonderd duizend dieren gaat het om een niet bedreigde soort. Ze zijn volledig uitgerust voor het leven onder water: ze zijn uitermate gestroomlijnd, ze hebben neusgaten die ze kunnen afsluiten, ze gebruiken hun snorharen om prooidieren onder water te lokaliseren, aan hun poten hebben ze flippers. Ze jagen meestal tussen de oppervlakte van het water en twintig meter diep. Er zijn zelfs zeeleeuwen waargenomen op een diepte van honderdveertig meter. Gemiddeld kunnen ze hun adem zo’n anderhalve minuut inhouden, met een maximum van tien minuten. Ook al is de Californische zeeleeuw geen bedreigde diersoort, de zeeleeuwen kennen wel bedreigingen: vervuiling, netten van schepen en hun natuurlijke vijanden, de witte haai en de orka. 20 | Vriendennieuws

1 | 2014

Zeewater In het Oceanium en het ijsberenverblijf zit alleen zeewater. Verschillende schepen halen dit water speciaal voor Blijdorp op uit gebieden waar het water schoon is, bijvoorbeeld in de buurt van Ierland of Spanje. Dit water wordt door de schepen aan boord gehaald als zogenaamd ballastwater. Het zorgt ervoor dat het schip op het juiste niveau in het water ligt. Totaal zit er negen miljoen liter zeewater in het Oceanium en het ijsberenverblijf samen. Elke anderhalve week wordt hiervan zo’n driehonderd duizend liter ververst. In de haven van Rotterdam wordt het overgebracht in een schip dat in de Schie ligt. Dit schip vervoert het vervolgens naar Blijdorp. In het verblijf van de zeeleeuwen zit ongeveer anderhalf miljoen liter water. De zeeleeuwen De zeeleeuwengroep van Blijdorp bestaat uit tien dieren: Billy (7-6), Toya (1-6), Loes (11-6), Tessa (18-6), Sara (‘Saar’) (4-6), Toos (2-6), Nick (9-6), Tobias (14-6), Vincent (23-

6) en Jaap (2-7). De getallen achter de namen zijn de geboortedata. Valt u al iets op? Billy is de oudste. Hij komt uit Ouwehands dierenpark. De Diergaarde heeft hem destijds geruild voor Maarten. Billy mag met zijn haast 22 jaar best een oude man genoemd worden. Hij is de vader van Toya en Loes. In 2009 is Nick uit Belfast gekomen. Hij was toen anderhalf jaar. Dat Billy al een beetje op leeftijd raakte was de reden van Nicks komst in de dierentuin. Blijdorp wilde doorgaan met het fokken van zeeleeuwen en daar zou snel een nieuwe man voor nodig zijn. Het doel was om Nick groot te laten worden in de groep, dat hij op een dag zou ‘doorgroeien’ als haremleider en dat er wederzijds respect en acceptatie tussen Billy en Nick zou bestaan. Zo zou Billy in de tuin van zijn oude dag kunnen genieten. Tot nu toe lijkt dit plan heel goed uit te pakken. De heren houden elkaar goed in de gaten, maar er is stabiliteit binnen de groep. Billy is nog steeds de haremleider, maar hij laat het ‘gedoe’ met de vrouwen aan Nick over. Afgelopen zomer zijn er drie jongen geboren en men vermoedt dat Nick de vader is van zeker twee van deze drie jongen.

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:37 Pagina 21

Zeeleeuwen - foto: Joost Hubeek

Voortplanting Vrouwtjes zijn veel op zee en brengen periodes van rust door op het land of op steigers. Ze verblijven dan in grote groepen. Op dit moment is er geen sprake van harems, dat komt pas als de vrouwtjes op zoek gaan naar een geschikte man voor hun jongen. Ze zoeken de stoerste man uit. Zo’n man zal uiteindelijk een harem om zich heen hebben van vijf tot vijftien vrouwtjes. Alle partijen hebben voordeel van het leven in zo’n harem. De vrouwen kunnen rekenen op een rustige en beschermde omgeving, omdat het mannetje over hen waakt. Het voordeel voor de man is dat er gepaard moet worden. Snel na het krijgen van hun jong kunnen de vrouwtjes alweer drachtig worden. De jongen worden geboren in de harem waar hun moeder ze verzorgt. Als ze nog heel klein zijn, blijven ze op de kant dichtbij hun moeder. Later vormen de jongen crèches en beginnen ze hun zwemkunsten te oefenen in kleine poeltjes. De cyclus van de zeeleeuw is een zeer regelmatige. De vrouwen raken in dezelfde periode drachtig en de jongen worden nagenoeg allemaal in juni geboren. (Dit betekent ook dat een vrouwtjeszeeleeuw haast haar hele volwassen leven drachtig is.) Terugkomend op de Blijdorpse zeeleeuwengroep: aan de geboortedata is te zien dat deze regelmaat voor de dieren in Rotterdam dezelfde is. De eerste negen maanden drinken de jonge zeeleeuwen melk bij hun moeder. Daarna moeten ze over op het eten van vis. Daar zijn ze in het begin helemaal niet blij mee. De overgang van die warme,

vloeibare melk naar koude, vaste vis is geen gemakkelijke. Sommige leren het uit zichzelf. Eerst een beetje spelen met een visje, een hapje proberen. Zo wennen ze langzaam. Andere hebben hulp nodig. In het wild verstoot de moeder haar jong om hem te dwingen zelf voor zijn eten te zorgen. In de dierentuin gaat het even anders. Als het niet lukt om een jonge zeeleeuw spelenderwijs aan de vis te krijgen, dan wordt hij afgezonderd van zijn moeder. Hij zit dan in een binnenverblijf. Steeds wordt er geprobeerd hem vis te voeren. Met gemak houdt hij het twee weken vol om niet te eten. Hij teert dan op zijn vetvoorraden. Uiteindelijk begint hij de vis wel te eten en kan hij weer terug in de groep. Emmers In Blijdorp krijgen de zeeleeuwen twee keer per dag eten. Om half elf is de eerste voerbeurt, om kwart voor vier de tweede. Per keer zijn er twee emmers vis te verdelen onder de zeeleeuwen. De eerste emmer zit vol met haring. De verzorger verdeelt de haring zelf over de zeeleeuwen. De zeeleeuwen hebben een vaste plek waar ze het liefst gevoerd worden. Dit is handig voor de verzorgers, want zij hebben zo een goed overzicht en ze kunnen de dieren afzonderlijk in de gaten houden. Ook in het geval van medicatie kan deze eenvoudig aan het juiste dier gegeven worden. De vaste plekken zorgen ook voor rust tijdens het voeren. Elk dier krijgt zijn haring en kan deze rustig opeten. Soms veranderen de dieren van plek. Zo zat Tessa eerst het verst naar achter (het dichtst bij het publiek) en nu zit ze dichter bij de verzorger. Tijdens het voeren

joeg Nick haar op en daarop besloot ze dichter bij de verzorger te gaan zitten, zodat ze ongestoord kan eten. De verzorgers proberen dit gedrag ook weer te doorbreken. Een mogelijkheid is om Nick eerst goed ‘vol te gooien’, zodat zijn ergste honger gestild is en hij niet meer agressief hoeft te reageren. De tweede emmer is gevuld met zogenaamde ‘werpvis’, een combinatie van onder andere haring, sprot en capelin. Deze vis moet door de zeeleeuwen uit het water gevist worden. De zeeleeuwen laten dan hun natuurlijke gedrag zien. Ze hebben hier duidelijk plezier in. Voor de bezoekers is het minstens zo leuk om te zien hoe snel en wendbaar de zeeleeuwen zich bewegen in het water. Het verzorgen van de zeeleeuwen betekent elke dag nieuwe ervaringen opdoen, dat maakt het ook zo interessant. Zeeleeuwen zijn erg intelligente dieren en dagen de verzorgers ook uit. Nick is nu gezellig aan het puberen en aan de verzorgers de schone taak om hier op een goede manier mee om te gaan. Dit gebeurt allemaal door met de dieren te communiceren, een blik of een woord kan voldoende zijn. Deze verstandhouding moet je als verzorger langzaam opbouwen met de dieren. Je moet je zeker niet laten intimideren. Voor de komende tijd blijft het spannend hoe Billy en Nick naast elkaar in de groep kunnen leven. Het ziet er in ieder geval veelbelovend en hoopvol uit. Daarnaast verwacht Blijdorp dat er ook dit jaar jonge zeeleeuwen geboren zullen worden, ik voorspel in juni!

Met dank aan Stefan Timmermans (Diergaarde Blijdorp)

21 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:37 Pagina 22

“WAT GEBEURT ER MET FIKKIE EN FELIX ALS…” De Vereniging Vrienden van Blijdorp heeft een huisnotaris, mevrouw mr. Helma Leonhard-Strien van Kooijman Lambert Notarissen. Zij helpt bijvoorbeeld mensen die de ‘Vrienden’ via een legaat of schenking een bedrag willen toebedelen. Maar het gaat niet altijd om geld, ook met betrekking tot (huis)dieren zijn er zaken te regelen. Daarom hebben we de notaris vragen voorgelegd over een onderwerp waar we eigenlijk niet zo graag mee bezig willen zijn. “Wat gebeurt er met Fikkie en Felix als wij zelf niet meer voor hen kunnen zorgen?” Hieronder geven we drie fictieve situaties en het antwoord van de notaris.

Mevrouw Verhaar zit met haar kater Felix op schoot. Ze denkt aan de tijd dat ze alles nog kon. Maar ze merkt dat alles de laatste tijd minder gemakkelijk gaat en dat ze vergeetachtiger wordt; op zich niet vreemd boven een bepaalde leeftijd. Ook denkt ze soms aan wat er met Felix kan gebeuren als zij zelf geen beslissingen meer zou kunnen nemen. Zelfs al is het maar tijdelijk. Als er bijvoorbeeld tijdelijk revalidatie nodig zou zijn. “Je moet er toch niet aan denken dat er wel voor haarzelf zou worden gezorgd maar niet voor Felix? Wat als hij niet mee zou kunnen en ze zelf niets meer kan regelen?” Haar hand gaat door de vacht van Felix, Felix spint… Mevrouw Verhaar kan haar wensen vastleggen in een zogenaamd levenstestament. Het levenstestament is juist bedoeld voor de situatie dat zij zelf wegens haar geestelijke of lichamelijke toestand niet meer in staat is haar belangen te behartigen. Ook voor de situatie dat dit slechts tijdelijk is. Meestal wordt in een levenstestament bepaald dat het pas in werking treedt als een 22 | Vriendennieuws

1 | 2014

arts verklaart dat je daar zelf niet meer toe in staat bent. Mevrouw Verhaar kan in dit levenstestament iemand aanwijzen die haar financiële belangen gaat behartigen (een gevolmachtigde), maar zij kan ook andere wensen in het levenstestament vastleggen. De gevolmachtigde dient deze wensen uit te voeren. Zo kan zij dus bepalen wat er met Felix moet gebeuren, bijvoorbeeld dat Felix naar één van haar familieleden of kennissen gaat. Of bijvoorbeeld dat Felix naar een dierenopvang gaat. Let op: een levenstestament is iets anders dan een ‘gewoon’ testament. Een testament begint namelijk pas te werken bij het overlijden van mevrouw Verhaar.

In het 55+ huis zit Willem Galjoen. Willem woont al jaren alleen. Na de grote vaart moest hij na een ongelukje dat hem zijn knieschijf kostte, de wal op. Willem is 74 jaar en heeft een kaketoe van ongeveer 30 jaar oud. Hij heeft hem als jong vogeltje zelf meegenomen. Kaketoes kunnen wel 90 jaar worden dus waarschijnlijk overleeft hij Willem. Op de markt is deze vogel veel geld waard; wit met een gele kuif en hij kent schuine zeemansliedjes. Het is geen allemansvriend, en als Willem wat overkomt, wil hij per sé NIET dat hij verkocht zou worden. Dat de bezittingen naar neef of nicht gaan is prima, maar voor ‘Coco’ moet iets geregeld worden. Dus of naar een goede baas waar het mee klikt, of naar de papegaaienopvang! Maar hoe regel je dat, en kun je geld voor zijn verzorging reserveren? Het is verstandig als Willem rekening houdt met twee situaties. Ten eerste de situatie dat hij bij leven zelf niet meer in staat is om voor Coco te zorgen, en ten tweede de situatie dat hij overlijdt. Voor de eerste situatie kan Willem een levenstestament maken, voor de tweede situatie een testament. In beide documenten kan Willem zijn wensen ten aanzien van Coco vastleggen, en dus bijvoorbeeld bepalen dat Coco niet verkocht mag worden, maar naar een bepaalde persoon of naar de papegaaienopvang moet gaan. Als dit als last wordt opgelegd moeten de gevolmachtigde of de executeur en de erfgenamen deze wensen uitvoeren. Ook kan Willem in zijn levenstestament bepalen dat de gevolmachtigde een bepaald bedrag reserveert dat besteed moet worden aan de zorg voor Coco. In zijn testament kan Willem regelen dat een bepaald bedrag wordt nagelaten aan de persoon of instelling die Coco gaat verzorgen.

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:37 Pagina 23

Het is koud en glad buiten. Mevrouw De Sterke is 86 jaar en zit voor het raam. Drie keer per dag liet zij haar hondje uit maar gelukkig wil een buurmeisje het ’s avonds van haar overnemen. Zij kreeg Fikkie elf jaar geleden, na het overlijden van haar man. “Mocht jij er niet meer voor kunnen zorgen ma, dan nemen wij hem wel in huis, hoor”, zei haar dochter. Maar het hondje heeft artrose, een slecht gebit en is heel erg aan mevrouw gehecht. Eigenlijk wil zij haar dochter hier niet mee opzadelen en zelf kunnen beslissen: “Als het mijn tijd is dan is het misschien maar tijd voor ons alle twee, dan wil ik het liefst dat ze Fikkie ook laten inslapen.” Maar hoe regel je dat? Mag dat wel?

haar testament aan de erfgenamen en/of aan de executeur deze wens te kennen geven of een last opleggen. Of het mag? Dat is een ethische vraag. Mijn ervaring is dat daar heel  verschillend over wordt gedacht als je dit in een gesprek aan de orde stelt. Veel mensen willen de nabestaanden niet met een ziek of hulpbehoevend huisdier opzadelen, maar vinden het ook geen goede oplossing als hun oude en

Mevrouw De Sterke kan in haar testament bepalen dat zij wil dat de dierenarts ervoor zorgt dat Fikkie inslaapt als zij zelf komt te overlijden. Om dat te bereiken kan zij in

M

U

T

A

T

I

E

S

zieke huisdier naar een asiel gaat. De kans dat een dergelijk huisdier een nieuw baasje krijgt is veel kleiner dan bij een dier dat nog jong en gezond is. En het hangt er veelal ook van af wat voor dier het is;  of je een beslissing neemt over een guppy of over een paard kan wezenlijk verschillen! Het is verstandig als mevrouw De Sterke haar wens tevoren even met haar dierenarts bespreekt, zodat zij zeker weet dat de dierenarts te zijner tijd die wens ook wil uitvoeren. Er zijn dierenartsen die daaraan meewerken. Er zijn  ook dierenartsen die de betreffende persoon een afstandsverklaring laten tekenen en dan zelf het dier naar een asiel brengen. In dat laatste geval kan mevrouw De Sterke altijd nog bepalen dat Fikkie dan naar haar dochter dient te gaan, mocht de arts niet meewerken aan het verzoek.

VIERDE KWARTAAL 2013

In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde. Er kan tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen bevinden. Waar bekend wordt aangegeven of het een mannetje (het eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer) betreft, of dat het geslacht nog niet bekend is (het derde cijfer). Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje.

Geboren Geboren 3 okt/1.0.0 Thomson gazelle, 4 okt/0.1.0 Kirk’s dik dik/ 7 okt/1.0.0 Kirk’s dik dik, 11 okt/1.0.0 Balabacdwerghert (kantjil).

(uit Düsseldorf), 3 dec/1.2 blauwe stekelleguaan (uit Jersey), 7 dec/1.2 hutia (uit Madrid). Verzonden Verzonden Kantjil - foto: Peter van Norde

Gestorven Gestorven 9 okt/0.1.0 poedoe (ruim 10 jaar), 10 okt/1.0.0 kuifhert (ruim 13 jaar), 21 okt/0.1.0 papegaaiduiker (ruim 14 jaar). Gearriveerd Gearriveerd 15 okt/0.0.6 pauwoogbaars (van particulier), 17 okt/0.1.0 Maleise tapir (uit Kopenhagen), 17 okt/1.0.0 Indische antilope (uit Dortmund), 29 okt 1.1.0 kroonduif (uit Pairi Daiza), 31 okt/0.1.0 banteng (uit Lisieux), 28 nov/0.0.10 rode piranha’s

8 okt/2.0.0 koningspinguïn (naar München), 9 okt/0.1.0 hamerkop (naar Doué la Fontaine), 23 okt/1.1.0 groene pauw (naar dierenpark Zie-Zoo, Volkel), 28 okt/1.0.0 ijsbeer (Vicks naar Mulhouse), 28 okt/1.1.0 Prins Alfredhert (naar Parc du Reynou), 29 okt/0.2.0 maraboe (naar Pairi Daiza), 11 dec/0.0.20 kluut (Dierenrijk Europa), 30 dec/3.2.0 prairiehond (naar Olmense Zoo), 30 dec/0.2.0 zebra (naar Olmense Zoo).

Poedoe - foto: Theo vd Velde

23 | Vriendennieuws

1 | 2014

vn1-2014_Opmaak 1 5-2-2014 10:38 Pagina 24

c

o

l

o

f

o

n

36e jaargang, nummer 1, oplage: 6500

Denkt u na over een periodieke schenking aan onze vereniging?

Vereniging Vrienden van Blijdorp Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.

Kijk op www.schenkservice.nl en zoek op Vrienden van Blijdorp Alvast hartelijk dank!

a

g

e

n

d

a

Zondag 9 maart 2014 11.00-12.30 uur. Winterlezing Louwerens-Jan Nederlof over één jaar Amazonica. Zaterdag 12 april 2014 Vriendenreis naar Zoo Duisburg (zie blz. 13). Zaterdag 19 april 2014 11.00-12.30 uur. Algemene Ledenvergadering 2014 (zie blz. 8). Zaterdag 19 april 2014 15.00-17.00 uur. Opening verblijf penseelzwijnen en bosbuffels. Verzamelen op plein bij Vriendenwinkel (zie blz. 12).

De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: “Het in zo breed mogelijke zin ondersteunen van Diergaarde Blijdorp”. De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 41,-, waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaan Vriendennieuws ontvangen, alsmede 2 gratis toegangsbewijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Bovendien worden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverse activiteiten, die speciaal voor hen georganiseerd worden, zoals excursies en lezingen. Secretariaat: Koos van Leeuwen, Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam - Telefoon 010-4676637 Email: [email protected] IBAN/SEPA nummer: NL39INGB 0001 3578 03 BIC nummer: INGBNL2A Fiscaal nummer: 0071.88.869 Reizen: Peter Biesta, Dijkstraat 7-B, 2675 AT Honselersdijk Telefoon: 06-48808538 Email: [email protected] Promotieteam: Email: [email protected] Redactie-adres Vriendennieuws: Marcel Kreuger, hoofdredacteur Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam Email: [email protected]

TWITTER @BLIJDORPVRIEND

Vrijdag 9 mei t/m donderdag 15 mei 2014 Meerdaagse Vriendenreis naar Zuidwest Engeland (zie blz. 16).

Redactie-medewerkers: Karin van Leeuwen, Angeline Peters, Alex Schouten, Gerda Nijssen, Theo van de Velde, Trix Vermeulen

Zaterdag 19 juli 2014 Vriendenreis naar Zoo Osnabrück. De lezingen worden gehouden in het Eauditorium in het Oceanium. Vrienden hebben op de genoemde data gratis toegang tot de Diergaarde tot aanvang van de bijeenkomst en op vertoon van hun lidmaatschapskaart voor het betreffende jaar. Er is niet meer dan één introducé per lid toegestaan. U kunt in het Eauditorium uitrijkaarten kopen. NB. De zaal gaat al om 9.30 uur open. U heeft dan alle tijd om onder het genot van een kopje koffie of een andere versnapering bij te praten met collega-leden of te kijken of Koos van Leeuwen iets interessants voor u heeft op zijn curiosa-kraam.

BEZOEK EN LIKE OOK DE FACEBOOKPAGINA www.facebook.com/vriendenvanblijdorp a

d

r

e

s

B

l

i

j

d

o

r

p

Diergaarde Blijdorp, Blijdorplaan 8, Rotterdam Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95 Postadres: Postbus 532, 3000 AM Rotterdam Openingstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend! Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur

Vriendennieuws ontvangt regelmatig foto’s van Rob Doolaard, Joost Hubeek, Koos Net, Koos van Leeuwen, Aart Pijl, Greet en Peter van Norde en Fred van Tiel Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam Vrienden van Blijdorp op Internet: Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl Samenstelling Verenigingsbestuur: Voorzitter Marcel Kreuger Secretaris Koos van Leeuwen Tweede secretaris Sylvia Visser-Noordijk Penningmeester / Vice-voorzitter Arie Bos Leden Peter Biesta - Reizen Bart Noordegraaf - Ext. comm. / PR ISSN: 1568-3400 Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te weigeren. Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam van de fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve van activiteiten zonder winstoogmerk van de Vereniging Vrienden van Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders wordt aangegeven worden toegezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en aldus niet geretourneerd.