VERENIGING VRIENDEN VAN HET ZUIDERZEEMUSEUM
LEDENDAG BOEKJE 2016
INHOUD
2
VOORWOORD
Beste vrienden, Ons Zuiderzeemuseum bruist als nooit tevoren! Ik ben erg benieuwd hoeveel vrienden het buitenmuseum al hebben bezocht, waar op een onnavolgbare wijze de watersnoodramp van 1916 die (ook) Noord-Holland trof, wordt uitgebeeld. Wat een enorme klus, maar ook wat een verbeeldingskracht en artistiek vermogen om dat zo te kunnen laten zien. Wat vindt u van de boot die (opnieuw) door de modder lijkt te zijn opgestuwd en die zijn verwoestende werking weer doet? Tegelijkertijd was er in het binnenmuseum de fantastische Springertentoonstelling, die veel belangstellenden trok. En die wordt opgevolgd door de ongetwijfeld al even indrukwekkende tentoonstelling over de positieve kant van leven met water, Wild van Water. U heeft ongetwijfeld dezelfde ervaring als ik: ik hoor alleen maar enthousiaste verhalen van mensen die er binnen en buiten al geweest zijn. Het kan niet anders of de bezoekersaantallen zullen ook dit jaar weer stijgen! Voor onze vereniging is het jaar 2016 is ook een beetje bijzonder omdat drie bestuursleden met een lange staat van dienst zullen aftreden. Hans van der Horst en Theo van Eijk hebben de afgelopen jaren veel bijgedragen aan het welzijn van onze vriendenvereniging, we zijn hen daarvoor zeer dankbaar. Tijdens onze ledenvergadering zullen we afscheid van hen nemen. Ook voor mijzelf geldt dat er een einde komt aan het voorzitterschap van onze vereniging hoezeer me dat ook aan het hart gaat. De "governance" schrijft nu eenmaal voor dat een periode van 12 jaar het maximum is. Het Zuiderzeemuseum blijft voor mij vanzelfsprekend altijd het allermooiste museum van Nederland! Gelukkig hebben we een aantal zeer enthousiaste kandidaat bestuursleden gevonden. We zullen hen op de ledenvergadering aan u voorstellen en we hopen natuurlijk dat u hen net zo hartelijk welkom zult heten als u dat ons "ooit" heeft gedaan. Uit het oog, is niet uit het hart, dat geldt uiteraard voor ons museum, maar ook voor onze vereniging die een lange historie heeft, maar ook een mooie toekomst! We zien elkaar op 3 juni. Tot dan!
3
LEDENDAG VRIJDAG 3 JUNI 2016 PROGRAMMA
4
AGENDA ALGEMENE LEDENVERGADERING VRIJDAG 3 JUNI 2016
− −
− − − −
5
VERSLAG VAN DE ALGEMENE LEDENVERGADERING VAN 12 JUNI 2015 Aanwezig
Ria Oosterop-van Leussen – voorzitter, Riet Rijs – penningmeester, Lamy Eeken Beekhuis – aftredend secretaris, Thea Dekker – secretaris, en bestuursleden Theo van Eijk, Hans van der Horst, Kris Callens – hoofd Collecties en Presentaties 53 stemgerechtigde leden met introducees. Karin Jesterhoudt - notulen
1.Opening. Voorzitter Ria Oosterop opent om 15.00 uur de vergadering en heet iedereen van harte welkom. Ze hoopt dat het programma de moeite waard was. De directeur Stephan Warnik is afwezig, Kris Callens- hoofd Presentaties en Collecties neemt zijn taken waar. De heer de Jong van de verificatiecommissie heeft zich afgemeld en de heer Stavenuiter heeft zich ook afgemeld maar een aantal opmerkingen via de mail doorgegeven, deze zullen later in de vergadering behandeld worden. 2.Ingekomen stukken en mededelingen. Er zijn geen ingekomen stukken. 3.Verslag algemene ledenvergadering van 13 juni 2014. De voorzitter stelt voor het verslag per pagina door te nemen. Bij pagina 7; parkeerplaats Enkhuizer Zand, komt de vraag van een vriend (Leo) of dit door het museum is onderzocht en of het bootmodel bij de sluis gaat verdwijnen. De heer Callens antwoordt hierop dat het de wens is van de gemeente om iets te doen met het Enkhuizerzand en dat alle partijen (museum, camping, sprookjeswonderland) nog gehoord moeten worden, hij kan hier verder nog geen uitsluitsel over geven. Vriend Leo stelt tevens een vraag over de roofkunst maar de voorzitter stelt voor dit later in de vergadering door Kris te laten beantwoorden. Mevrouw Rijs vertelt dat er een correctie op het ledenbestand is, deze correctie is uitgedeeld aan de aanwezige vrienden. Het nieuwe ledenaantal is aanzienlijk lager dan in het verslag staat, 123 in plaats van 194. De reden voor het drastisch dalen van het ledenaantal blijft gissen, maar het is duidelijk dat het overal in verenigingsland voorkomt. De fout in het overzicht is door de heer Stavenuiter gesignaleerd en per mail doorgegeven. Er zijn verder geen vragen en het jaarverslag 2014 wordt vastgesteld. 4.Directeur Stephan Warnik, de stand van zaken. In plaats van de directeur zal Kris Callens na de vergadering een presentatie geven en de stand van zaken in het museum bespreken. 5. Financiën. Financieel verslag van 2014. De penningmeester, mevrouw Rijs neemt het woord en geeft aan dat 2014 afgesloten is met een beperkt batig saldo. Ook dit jaar heeft het museum een deel van de jaarboeken gekocht om ze te schenken aan alle medewerkers. De donatie van het Van Heemstra-Meyboumfonds stijgt iets maar de contributie inkomsten zijn vanwege het dalende ledenaantal slecht. Vandaar dat er besloten is zuinig met de uitgaven te zijn. Mevrouw Rijs stelt voor het batig saldo toe te voegen aan het aankoopfonds. Naar aanleiding van deze opmerking stelt de heer Callens voor een gedeelte van dit bedrag te bestemmen voor een boek naar aanleiding van de aankomende tentoonstelling over Cornelis Springer, een 19eeeuwse schilder. Mevrouw Rijs geeft aan dat er een apart boekenfonds is van ongeveer 20.000 euro en dat het bestuur gaat kijken of er na het volgen van de juiste procedure, een bedrag voor vrijgemaakt kan worden. Het financieel verslag wordt goedgekeurd.
6
Penningmeester mevrouw Rijs heeft de begroting 2016 zeer voorzichtig, sluitend opgesteld. De vergadering keurt ook deze begroting goed. Verificatiecommissie De verificatiecommissie bestaat uit mevrouw Lub en de heer De Jong en reserve lid mevrouw Van der Woude. Mevrouw Lub leest het verslag van de bevindingen van de commissie voor. Er zijn steekproeven genomen, en het depot Volmolen is gecontroleerd. De commissie heeft geen afwijkingen gevonden. Mevrouw Lub stelt daarom namens de verificatiecommissie voor om bestuur en penningmeester decharge te verlenen. De vergadering stemt hiermee in door middel van een applaus. Zowel mevrouw Lub als de heer De Jong zijn aftredend, de voorzitter mevrouw Oosterop bedankt beiden en vraagt mevrouw Van der Woude zich verkiesbaar te stellen als lid van de verificatiecommissie, zij accepteert dit. Mevrouw Mariëlle Spruijt biedt zich aan als 2e lid en mevrouw Mirjam Hartog zal reserve lid zijn. Beide nieuwe leden zullen na de vergadering hun gegevens aan de penningmeester doorgeven. 7. Samenstelling van het bestuur. Mevrouw Oosterop meldt dat zowel de heer Groenhof als mevrouw Eeken-Beekhuis aftredend zijn en niet herkiesbaar. Voor beiden is een gezellige afscheidsmiddag op Schokland geweest. De voorzitter bedankt mevrouw Eeken-Beekhuis nogmaals met een boeket bloemen en stelt dat zij jaren de moeder van het Vriendentrefpunt is geweest en zich met hart en ziel heeft ingezet voor de vereniging. Zij was de ogen en oren van de Vereniging en zal node gemist worden. De voorzitter vraagt en krijgt applaus van de aanwezige vrienden voor de aftredende secretaris. Mevrouw Rijs is herkiesbaar en wordt met algemene instemming herkozen. De voorzitter stelt dat er nu een aantal vacatures zijn maar dat het bestuur besloten heeft voor de invulling rustig de tijd te nemen en eerst een bestuursprofiel op te stellen, zodat er een goede keus gemaakt kan worden. 8. Het vriendentrefpunt, verslag van de aftredend secretaris. Mevrouw Eeken-Beekhuis, aftredend secretaris en coördinator van het Vriendentrefpunt doet voor de laatste keer verslag over de wederwaardigheden van het vriendentrefpunt. Met enige spijt meldt ze dat ze geen moeder-overste meer is, haar taak in het trefpunt is overgenomen door Thea Wals. Het trefpunt is nog op zoek naar twee nieuwe vrijwilligers die bereid zijn zich een tot twee keer per week van 11.00-16.00 uur in te zetten voor de vereniging. Ze legt het voordeel van een lidmaatschap uit en verteld dat er tot nu toe 79 nieuwe aanmeldingen zijn maar helaas ook veel afmeldingen. Er ontspint zich hierop een kleine discussie. Vriend (Liesbeth) denkt dat de afmeldingen te maken hebben met de toename van het aantal museumjaarkaarten en vraagt of er misschien een aanpassing op het vriendenlidmaatschap moet komen. De voorzitter haakt hierop in en stelt voor dit mee te nemen in een volgende vergadering, misschien een aangepast tarief voor mensen met een MJK. Vriend (Jan Moojen) benadrukt dat het vriendenlidmaatschap meer is dan alleen een gratis museumbezoek. Het lidmaatschap kent vele voordelen zoals een nieuwsbrief en bladen en boeken voor een aantrekkelijke prijs. Ook mevrouw Lub vindt dat het lidmaatschap veel voordelen biedt zoals de lichtjesavond en Pietendorp. Alle prijzen gaan omhoog maar de prijs van het vriendenlidmaatschap blijft gelijk. De aftredend secretaris vervolgt haar verhaal. Trots verteld ze dat bijna alle musea een vriendenvereniging hebben, maar het Zuiderzeemuseum het enige museum is waar de vereniging een eigen pand op het museum heeft. Hulde voor het museum! De voorzitter vraagt (nogmaals) en krijgt een daverend applaus voor mevrouw Eeken-Beekhuis. 9. Presentatie van Kris Callens. Voor de aanwezigen die hem nog niet kennen stelt hij zich even voor, en vertelt tegelijkertijd dat hij nog in dienst is tot 30 juni en per 1 augustus de functie van Directeur van het Keramiekmuseum Princessehof, het Fries Museum en het Fries Verzetsmuseum in Friesland heeft aanvaard .
7
Dit jaar is het jaarthema “Regio”. Alles wat van jezelf is, komt ergens vandaan, vandaar het campagnebeeld “Frau Antje op reis” zoals terug te vinden is op de folder van 2015. Er is een fotoserie te zien van Rene Clemens in Boerderij Baard over Amerikanen met Hollandse roots. Tevens is de oorspronkelijke fotosalon nagemaakt. Bezoekers ervaren voortdurend een wisselwerking tussen echt en nagemaakt, zo zelfs dat ze nagemaakt als echt ervaren. Aanwinsten Ontwerper Jelle Mastenbroek (1988) maakte (Pand Zaandijk) een autobiografische kast voor mijnheer Vis, die vertelt over zijn buitenlandse avonturen. Kopjes en schotels uit België, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Zweden, Noorwegen en de Verenigde Staten kregen een plek in de kast. Wie een euro in de kast gooit, reist in het kort de wereld over, net als meneer Vis destijds deed. De kast fabriceert volgens de conservator geluk, iedereen vind het leuk en aan de hand van de kast begint het verhaal van meneer Vis. Wat is de waarde? De kast verteld een historisch verhaal. De heer Callens stelt voor om met behulp van het Van Heemstra-Meyboumfonds een 18eeeuwse japon en een zonnehoed aan te kopen. Tevens wil hij meer streekdracht van de “overkant” zoals textiel uit Genemuiden aankopen omdat er op het museum al heel veel uit Noord-Holland aanwezig is. Waterwerken In het kort stipt hij nog even de opening van de Waterwerken aan, er is geen museum in Europa wat zo’n leuk speelgebied voor kinderen heeft. De eilanden Marken, Urk, Wieringen, Schokland en Pampus liggen in het water. Je kunt ze met een roeibootje bereiken. Combers Jutters Cabinet ‘Bewaren’ is voor het Zuiderzeemuseum een kerntaak. Voor designer duo Kranen/Gille vormde deze kerntaak de inspiratie voor hun Jutterskabinet. Het duo raakte gefascineerd door allerlei merkwaardige voorwerpen zonder verhaal uit het rekwisietendepot van het museum. Zo kwamen zij behalve de voorraad historische weckpotten, onder andere een pijp, spuit, flacon en een glazen oog tegen. Kranen/Gille ‘jutte’ negen objecten uit het depot en gaf deze een nieuw leven. De voorwerpen zijn verguld en worden bewaard in een serie lampen. In de tentoonstelling kan de bezoeker in gedachten een object jutten en dit vervolgens tekenen in de lamp. ArtEZ Het vlaggenschip van ArtEZ kondigt zich al aan bij aankomst in het buitenmuseum in de vorm van een lange lijn van vlaggen. De vlaggenmasten volgen op het eerste gezicht de lijn van de dijk maar de laatste vier wijken af en lopen van de dijk af het water in. Elke vlag is op een eigen hoogte gehesen in één positieve rechte lijn van onder in het water tot hoog in de lucht. De opgaande lijn staat voor de gezamenlijke ontwikkeling. De afwijkende lijn staat voor de noodzaak om een eigen weg te gaan. Binnen museum In de tentoonstelling in het binnenmuseum slaan de studenten van ArtEZ een brug tussen het verleden en heden door de Zuiderzee-cultuur op innovatieve en vooral ook eigenzinnige manier te interpreteren. Experiment in vorm en materiaal, kleur, en aspecten uit klederdrachten hebben tot een serie vernieuwende silhouetten en stofontwerpen geleid. Binnen de tentoonstelling is het werk van eerste, tweede en vierdejaars studenten Fashion Design te zien. Cornelis Springer Eind 2015 start de tentoonstelling over de 19eeeuwse schilder Cornelis Springer. Hierbij zullen veel schilderijen uit privécollecties te zien zijn en ook dit zal een doe-tentoonstelling worden. Tevens zal over de tentoonstelling een boek uitgegeven worden. De heer Callens zal een verzoek doen aan het bestuur voor een bijdrage uit het boekenfonds. Dutch design goes international Twee Italiaanse ontwerpers hebben lampen gemaakt van Italiaans Murano glas met led verlichting, in samenwerking met een Italiaans bedrijf voor tandprotheses. Dit heeft geleid tot een ontwerp dat collectiewaardig is. Het ontwerp heet Dual Land en wordt op dit moment tentoongesteld in het Italiaans Instituut. De heer Callens toont foto’s van de ontwerpen en stelt voor dit met fondsen van de vereniging aan te kopen.
8
De heer Callens komt terug op de eerder in de vergadering gestelde vraag over roofkunst. Wat betreft het oudste vaartuig van het museum, ooit eigendom van een joodse familie; dit zal volgend jaar rondkomen. Waarschijnlijk is deze claim terecht. Wat betreft de borden wordt nog onderzocht of de claim rechtmatig is. Dit is een delicate zaak en wordt onderzocht door de restitutie commissie. Na deze presentatie bedankt de voorzitter de heer Callens met een grote bos bloemen voor zijn aanwezigheid en wenst hem veel succes toe in zijn nieuwe functie: “Je bent een bevlogen mens, we zullen je missen en zijn een beetje jaloers op Friesland”. 10.Rondvraag. Het is een van de vrienden opgevallen dat er 1 bedrijf lid is van de Vereniging Vrienden en hij wil graag weten wat dit inhoudt. Mevrouw Eeken- Beekhuis vertelt dat dit de Draka Polva is. Zij betalen 200 euro per jaar en ontvangen hiervoor 3 plusleden pasjes waarmee ze met hun relaties het museum bezoeken. Mevrouw Lub heeft geen vraag maar moedigt iedereen aan het museum te bezoeken. 10. Sluiting. Mevrouw Oosterop stelt vast dat er geen vragen meer zijn. Zij dankt iedereen voor de aanwezigheid, sluit de vergadering en nodigt alle leden uit met een hapje en een drankje nog even verder te praten.
Foto: Ferry Krijnen Fotografie
9
JAARVERSLAG 2015
Ledenbestand per 31 december 2015
10
Op 31 december 2015 bestond het bestuur uit: Voorzitter mevrouw Ria Oosterop-van Leussen Secretaris mevrouw Thea Dekker Penningmeester mevrouw Riet Rijs Lid de heer Hans van der Horst Lid de heer Theo Van Eijk
(2017) (2017) (2015) (2016) (2016)
De bestuursleden hebben ook dit jaar hun functie onbezoldigd vervuld. Aan hen zijn alleen werkelijk gemaakte onkosten vergoed. De ledenadministratie wordt gedaan door Margot Bakels en Karin Jesterhoudt. Zij verzorgen ook de notulering (in samenwerking met de secretaris). De financiële administratie wordt bijgehouden door de heer Jeroen Essen (in samenwerking met de penningmeester). Alle drie zijn medewerkers van het Zuiderzeemuseum.
Vergaderingen Het bestuur vergaderde in 2015 vijf maal en had daarnaast regelmatig telefonisch en per e-mail contact. Ook was het bestuur aanwezig bij openingen en bijeenkomsten die door het Zuiderzeemuseum werden georganiseerd. De contacten met Ars Donandi vanwege het Van Heemstra-Meybaumfonds zijn onveranderd prettig en resulteerden wederom in een prachtige bijdrage voor een aankoop. Ledenbijeenkomsten Op 12 juni 2015 vond de Algemene Ledenvergadering plaats in het Peperhuis. 53 stemgerechtigde leden en een aantal introducés woonden deze vergadering bij. Voor de vergadering heeft een aantal leden een rondleiding door het museum gevolgd. Aansluitend aan de ledenvergadering vertelde hoofd collecties & presentaties, de heer Kris Callens uitgebreid over de invulling van het thema in 2015, Regio. De directeur van het Zuiderzeemuseum praatte de vrienden bij over de recente ontwikkelingen. De winterborrel op 12 december had dit jaar een uitzonderlijk karakter. Omdat aansluitend de tentoonstelling Door het Oog van Springer in het binnenmuseum werd geopend had het bestuur de heer Arnold Ligthart uitgenodigd om een inleiding op de tentoonstelling te verzorgen. De heer Ligthart is ook de schrijver van het boek met dezelfde titel dat tegelijk met de tentoonstelling uitgegeven is. Het enthousiasme voor deze lezing bleek zo groot dat een kleine kunstgreep (twee beamers en schermen) moest worden uitgehaald zodat iedereen de heer Ligthart toch kon volgen. Ook de animo voor de opening van deze tentoonstelling was bijzonder groot zodat de leden van de vereniging vrienden de officiële openingsspeeches per life-stream verbinding konden volgen. Dit natuurlijk wel onder het genot van een hapje en een drankje. Vertegenwoordigingen De voorzitter van de vereniging Vrienden is lid van de raad van toezicht van het Zuiderzeemuseum, zij is daar vice-voorzitter. De penningmeester Riet Rijs had regelmatig overleg met de controller van het museum, de heer Jeroen Essen. Mevrouw Dekker had diverse malen overleg met de coördinator van de Vrijwilligers van de Vereniging en het Trefpunt.
11
Verificatiecommissie De verificatiecommissie voor 2015 bestond uit Astrid van der Woude en Marielle Spruijten reserve lid was Mirjam Hartog. Vrijwilligers Het Vriendentreftpunt was ook dit jaar dé ontmoetingsplek in het museum voor de vrienden van het Zuiderzeemuseum. Leden kunnen binnenlopen voor een kopje koffie of thee of om gewoon eens bij te praten. Het Harderwijker huisje waarin het Vriendentrefpunt is gevestigd was ook deze zomer alle dagen open door de aanwezigheid van twee vrijwilligers. Behalve de binnenlopende vrienden zijn er ook altijd veel bezoekers die het huisje inlopen en zo kunnen leren over het ontstaan van het museum of gewoon praten over de herinneringen die het museum en de huiskamer bij ze oproept. De aanwezige vrijwilligers maken maar al te graag gebruik van deze gesprekken om nieuwe mensen lid te maken van de Vereniging. Het afgelopen jaar is dat meer dan 100 keer gelukt. Behalve de bezetting van het Vriendentrefpunt zijn de vrijwilligers ook dit jaar weer actief geweest met het uitdelen van lampionnen tijdens lichtjesavond en clownsneuzen tijdens Pietendorp en ook tijdens de winteropenstelling van het buitenmuseum was het Trefpunt geheel in kerstsfeer open. Kortom de vrijwilligers kunnen weer met tevredenheid terugkijken op een geslaagd jaar.
Ons vierde Jaarboek werd aan de plusleden gestuurd in december 2015. Opnieuw is het jaarboek een pareltje in vormgeving en inhoud. Daarnaast heeft de Vereniging een substantiële bijdrage geleverd aan het boek bij de tentoonstelling Door het oog van Springer. Natuurlijk heeft het bestuur daardoor wel bedongen dat leden van de vereniging het boek voor de helft van de winkelprijs kunnen kopen in de museumwinkel.
Aankopen De vereniging vrienden heeft ook in 2015 de jaarlijkse donatie van het van Heemstra-Meybaumfonds gebruikt om collectie voor het museum te kopen. In goed overleg met de directie is het werk Dual Land van Faberhama aangekocht. Faberhama zijn de Italiaanse vormgevers Paola Amabile en Alberto Fabbian, gevestigd in Amsterdam. In het project Dual Land verbinden zij Nederlands erfgoed via Nederlandse 3D-scan technologie met Italiaans vakmanschap en Italiaanse nieuwe productiemethoden. Het Italiaanse vakmanschap is het handmatig glasblazen dat al eeuwenlang op het eiland Murano bij Venetië wordt beoefend. Het Nederlandse erfgoed is de maritieme collectie van het Zuiderzeemuseum; vaartuigen, netten, touwen, lantaarns, die ze in 2014 uitvoerig bestudeerden, en de vuurtorens van Enkhuizen en Murano. Faberhama maakte een unieke combinatie van het handgeblazen glas met 3D-printen met metaal (Selective Laser Melting = SLM) van Dentinno, een producent van tandprothesen. De lichtbronnen zijn high-tech LEDs. Het resultaat zijn zes lampen die zowel op-en-top Italiaanse raffinement ademen als de verbinding van de Zuiderzee naar vandaag maken. Inmiddels zijn ze in zaal 1 van het binnenmuseum te zien. Vitrinetafels terug naar Studio Job Het bestuur heeft goedkeuring verleend aan het terug-overdragen van de vitrinetafels van Studio Job aan de ontwerpers. Dit een uitzonderlijke situatie waarbij een aankoop gefinan-cierd door de Vrienden wordt teruggegeven. Wat is het geval? In 2008 is een tentoonstelling samengesteld over keramiek van Studio Job. Voor de presentatie van de keramische objecten zijn speciale vitrines ingericht (de zgn. paper show cases). Na de tentoonstelling
12
zijn de tentoongestelde keramische objecten in de collectie opgenomen. Voor de tentoonstelling zijn destijds ook de vitrines, 8 Paper Show Cases, eveneens met steun van de Vrienden. Deze Paper Show Cases zijn door het Zuiderzee-museum ingezet voor het presenteren van deze collectie. De vitrines zijn overigens in tegenstelling tot de keramische objecten niet als collectie ingevoerd. De keramische collectie van Studio Job wordt nog altijd veelvuldig ingezet in presentaties in het Zuiderzeemuseum en als bruikleen bij tentoon¬stellingen van derden. De bijhorende vitrines hebben echter hun functie verloren, zijn al sinds vele jaren niet meer in gebruik en een andere toepassing voor de zeer uitgesproken vitrines valt ook niet te verwachten. De vitrines zijn bovendien zeer kwetsbaar gebleken, en dus beschadigd. De vitrinekappen zijn al verloren gegaan. Het langer in depot houden is een zekere weg naar teloorgang. Om dit te voorkomen is contact gezocht met de maker. Uiteindelijk is overeenstemming bereikt over het –om niet- aan Studio Job retourneren van deze vitrines. Jaargangen Peperhuis digitaal ontsloten Sinds een paar jaar kent Nederland de voor iedereen toegankelijke website www.cultuurtijdschriften.nl. Deze website is als het ware een openbaar archief van cultuurtijdschriften. Het Zuiderzeemuseum heeft afgelopen jaar alle oude jaargangen van het Peperhuis gedigitaliseerd en op deze website geplaatst. Alle waardevolle en lezenswaardige artikelen hebben daarmee een tweede leven gekregen. De komende jaren zullen ook de tijdschriften Land Of Water en onze recente Jaarboeken Het Peperhuis op de website beschikbaar komen! Daarmee kunnen nog meer mensen kennis maken met de rijke wereld van het Zuiderzeemuseum. En natuurlijk met de Vrienden van het Zuiderzeemuseum! Kijk maar eens hoe herkenbaar de Vereniging Vrienden hier is. Voortgang beleidsplan Samen Sterker Dit beleidsplan dateert uit 2012. In de loop van de jaren zijn meerdere stappen gezet. Zo mogen we ons verheugen over een uitstekende samenwerking en wisselwerking met het museum en mogen we meer dan content zijn met de nog altijd groeiende deelname aan de jaarlijkse ledendag en winterbijeenkomst. Ook de teruggang van het ledental lijkt gestopt te zijn. In 2015 hebben we als bestuur twee sporen opgepakt: vrijwilligers en bestuur. Met name t.a.v. het bestuur was er urgentie. Het spoor vrijwilligerswerk krijgt in 2016 meer aandacht. Recent in 2016 is ook een begin gemaakt met een nieuw beleidsplan dat in de loop van 2016 –samen met de nieuwe bestuursleden – zal worden uitgewerkt en in 2017 op de ledenvergadering ter vaststelling zal worden aangeboden. We hebben ons als bestuur meermalen gebogen over het profiel voor het bestuur: wie zoeken we, wat moet een bestuurslid kunnen, waar moeten ze vandaan komen? Dit vanuit twee overwegingen: de code Good Governance en het naderen van het eind van de zittingstermijn van drie bestuursleden. Er is goed gekeken naar welke competenties en netwerken van bestuursleden gewenst zijn voor een goed functioneren van de vereniging. Dit denkwerk heeft geleid tot de volgende wensen. - Het bestuur als geheel heeft kennis van: besturen van een vereniging, beleid, financiën, collecties, communicatie, klassieke schepen, vrijwilligerswerk. - Het netwerk van het bestuur omvat overheden, bedrijfsleven, erfgoed en cultuur. - Een aantal bestuursleden komt uit de regio Noord-Holland, maar ook de ‘overkant’ is vertegenwoordigd. Met dit profiel zijn we in de winter op zoek gegaan naar nieuwe bestuursleden. De personen, die zo gevonden zijn, stellen zich op de ledenvergadering aan u voor.
Enkhuizen, maart 2015 Ria Oosterop – van Leussen, voorzitter Riet Rijs, penningmeester
13
JAARREKENING 2015 EXPLOITATIE Resultaat 2015
Resultaat 2014
Resultaat 2013
Begroting 2015
Begroting 2016
Begroting 2017
Contributie/donaties
49.419
48.605
51.038
52.000
50.000
50.000
Van Heemstra-Meybaum fonds
14.127
13.768
9.294
10.000
10.000
12.000
1.629
2.640
3.382
3.500
2.750
2.000
150
-
5.040
-
-
-
65.325
65.013
68.754
65.500
62.750
64.000
Aankopen
16.372
27.200
12.100
10.000
10.000
12.000
Drukwerk
548
1.058
1.147
1.500
1.500
1.250
2.000
2.000
2.000
3.000
3.000
3.000
18.938
20.187
18.773
20.000
20.000
20.000
2.398
2.592
2.329
4.000
3.000
3.000
Reis- en verblijfskosten
158
409
588
800
800
800
Lidmaatschappen
105
105
105
200
200
200
2.309
2.398
2.548
3.000
3.000
3.000
12.346
12.708
11.803
15.000
15.000
15.000
1.000
1.000
1.000
BATEN
Interest Diverse baten Totalen LASTEN
Ledennieuws en website Administratiekosten Porti
Vriendentrefpunt Jaarboek v/h Tijdschrift museum Publicaties
8.382
Representatie
271
409
732
500
500
500
Verzekeringen
955
955
970
1.000
1.000
1.000
2.947
2.872
4.803
5.000
3.250
3.250
-
-
-
500
500
-
67.729
72.893
57.898
65.500
62.750
64.000
ontrekking aankoopfonds
2.245
13.432
2.806
ontrekking boekenfonds
7.382
Ten laste van reserveringen
9.627
13.432
2.806
Exploitatiesaldo
7.223
5.552
13.662
0
0
0
Ledenactiviteiten Diverse kosten Totalen
14
BALANS AKTIVA
2015
2014
2013
Spaarrekening ING
145.000
172.704
170.333
Spaarrekening Rabo
122.308
121.404
120.180
ING
586
2.000
676
Rabo
Kas
304
232
247
Museumobjecten
1
1
1
Bureau
1
1
1
Apparatuur
1
1
1
454
454
454
Debiteuren Aandelen Stadsherstel overlopende posten
991
1.747
3.202
269.646
298.544
295.095
2016
2014
2013
140.949
140.949
140.949
Aankoopfonds
81.509
78.202
77.971
Fonds restauratie historische schepen
15.000
15.000
15.000
Boekenfonds
12.619
20.001
20.001
Totalen
PASSIVA Eigen vermogen
overlopende posten
24.200
Crediteuren Exploitatiesaldo Totalen
15
12.346
14.640
27.512
7.223
5.552
13.662
269.646
298.544
295.095
TOELICHTING OP DE WINST EN VERLIESREKENING Toelichting op de winst en verliesrekening per 31 december 2015 Baten De daling in de contributieopbrengst is in 2015 gestopt. De opbrengst is weliswaar ruim 2.500 lager dan begroot, maar wel bijna 1.000 euro hoger dan in 2014. Het Van Heemstra-Meybaum fonds heeft de Vrienden dit jaar een bedrag van 14.127 euro geschonken. Het vermogen van het fonds is belegd en heeft dientengevolge een jaarlijks wisselend rendement. Ook de schenking aan de Vrienden is wisselend in omvang. De ontvangen rente op spaarrekeningen slechts de helft van het begrote bedrag. De spaarrentes zijn de laatste jaren aanzienlijk gedaald en dalen nog steeds. In oktober 2009 hebben de Vrienden en het Museum nieuwe financiële afspraken gemaakt. Hierbij is bekrachtigd dat de leden van de Vereniging Vrienden gratis toegang tot het Museum hebben. De Vrienden zien sindsdien af van de jaarlijkse bijdrage van het Museum voor aankopen. De vrije toegang is niet contant zichtbaar in de jaarrekening, maar is wel degelijk een bijdrage aan de vereniging. Lasten Besloten is om de schenking 2015 van het Van Heemstra-Meybaum fonds aan te wenden voor het project Dual Land van Faberhama, een Italiaans kunstenaarsduo dat gevestigd is in Amsterdam. Zij laten zich sterk inspireren door de maritieme geschiedenis van onder meer de Zuiderzee. De aanschafprijs van de lampen was 14.822,50 euro. Het verschil is aangevuld vanuit het Aankoopfonds. In 2015 is het vierde Jaarboek van de Vrienden van het Zuiderzeemuseum verschenen. Met een grotendeels nieuwe redactie, maar wel dezelfde vormgever en producent. Dankzij de afname van een groot aantal exemplaren door het Museum (voor de eigen medewerkers) zijn de kosten ruim binnen het budget gebleven. De Vrienden hebben een bijdrage geleverd aan het boek “Door het oog van Springer”, dat verschenen is in december 2015 gelijktijdig met de gelijknamige tentoonstelling in het museum. De Vrienden hebben aan dit boek een bedrag van 8.382 euro bijgedragen. Als tegenprestatie is het boek voor de zeer sympathieke kortingsprijs van 15 euro aan de leden aangeboden (40% korting). Zeker 75 leden hebben tijdens de opening hiervan gebruik gemaakt. De post Publicaties van 1.000 euro is hiervoor gebruikt, aangevuld met een onttrekking van 7.382 euro uit het Boekenfonds. De kosten voor ledenactiviteiten waren in 2015 iets lager dan begroot. Het merendeel van de uitgaven betreft de algemene ledenvergadering in juni en de winterbijeenkomst in december. Beide bijeenkomsten waren goed bezocht. De winterbijeenkomst kende een record van 160 aanmeldingen, waardoor extra audiovisuele voorzieningen in het Peperhuis vereist waren. Het museum heeft de kosten overgenomen die de vrijwilligers van Het Trefpunt maken voor het Pietendorp. Exploitatiesaldo Het financiële jaar 2015 sluit af met een positief saldo van 7.223 euro. Het bestuur stelt voor om met het exploitatieresultaat het Boekenfonds weer aan te vullen tot dicht bij het streefbedrag van 20.000 euro.
16
Toelichting op de balans per 31 december 2015 Activa Het vermogen van de vereniging staat op spaarrekeningen bij ING en RABO-bank en is niet belegd. De hoofdsom is daarmee veilig, maar als gevolg van de wisselende en de laatste jaren lage rente¬standen is het rendement zeer beperkt. De overlopende post bij de Aktiva bestaat uit nog te ontvangen rente over 2014. Passiva Het eigen vermogen is gelijk gebleven. Het positieve exploitatiesaldo over 2014 van 5.552 euro is toegevoegd aan het Aankoo¬p¬fonds. Aan het aankoopfonds is in 2015 een bedrag van 2.245 euro onttrokken voor aankoop van lampen uit het project van Faberhama. Aan het tijdens de ledenvergadering juni 2013 ingestelde “Fonds restauratie schepen” zijn in 2015 geen middelen onttrokken of toegevoegd. Het streefbedrag van 15.000 euro is aanwezig. Aan het Boekenfonds is in 2015 7.382 euro onttrokken ten behoeve van het boek “Door het oog van Springer”. De post Crediteuren bij de Passiva betreft het jaarboek 2015 en een declaratie van een vrijwilliger. Aankopen Lampen uit project Dual Land van Faberhama: € 14.822,50 euro. Begroting 2016 De begroting 2016 is reeds op 12 juni 2015 vastgesteld door de ledenvergadering. Het is een sluitende begroting. Het bestuur heeft 20 november 2015 besloten tot verhoging van de dagvergoeding van de vrijwilligers van het Trefpunt van 2,50 naar 3,50 euro per dag. Deze verhoging gaat in per januari 2016. Hoewel in de begroting hiermee nog geen rekening is gehouden, worden geen problemen verwacht. De uitgaven van het Trefpunt blijven doorgaans binnen de begroting en een eenmalige beperkte overschrijding is niet bezwaarlijk. Aanpassing van de begroting 2016 is niet nodig. Begroting 2017 Voor 2017 wordt een sluitende begroting voorgelegd. De laatste jaren neemt de bijdrage van het Van Heemstra-Meybaum fonds weer iets toe. Deze positieve trend is opgenomen in de begroting 2017. M.J.H. Rijs, penningmeester
17
KANDIDAAT BESTUURSLID HENDRIK BOLAND
Geboren in Terneuzen scharrelde ik vaak langs de Westerschelde, zag ik de laatste stoomschepen de haven in- of uitvaren, rook ik de geur van zoutwater en vis bij de garnalenkotters en keek ik naar het teren van spitsen, drooggevallen op het zaat. De Deltawerken hebben een enorme impact gehad op de kleine getijde haventjes in Zeeland, vergelijkbaar met de impact van de Afsluitdijk op de Zuiderzee. Maar ik kan me nog iets van die tijd herinneren en weet nog van de vele bietenschepen, die daar in het najaar de oogst kwamen ophalen. Na mijn studie biologie ben ik gaan varen als charterschipper op klippers en tjalken op het IJsselmeer en de Waddenzee en uiteindelijk als stuurman grote zeilvaart op een Groninger schoener richting Scandinavië en Engeland. Zo heb ik heel vaak overnacht in de bekende IJsselmeerhavens en ben ik vaak met gasten rondgewandeld om ze iets te laten zien van de veranderende Zuiderzee cultuur. Bij het binnenvaren van Stavoren wees ik bijvoorbeeld altijd op de rollepaal op de kop van de havendam en kon ik vertellen hoe zeilschippers vroeger zonder motor de haven uitkwamen. Water, cultuurhistorie en klassieke schepen lijken wel een rode draad in mijn leven. Na het varen heb ik als directeur van BBZ (Vereniging voor Beroepschartervaart) vele jaren de belangen van deze bijzondere bedrijfstak behartigd en ben zo op allerlei manieren bij ontwikkelingen op en rond het IJsselmeer betrokken gebleven. Nu nog als adviseur bij FVEN (Federatie Varend Erfgoed Nederland) en zelfs internationaal doe ik mijn best om in EMH (European Maritime Heritage) er voor te zorgen dat klassieke schepen vooral gebruikt worden en blijven varen. Dat is de beste manier om historie levend te houden en kennis door te geven aan nieuwe generaties. Mijn bestuurlijke carrière begon als lid van de gemeenteraad in Enkhuizen. Daarna volgden raadsgriffier in Andijk, wethouder in Enkhuizen en Muiden, statenlid in Noord-Holland en nu wethouder in Gooise Meren. Maar altijd met water en cultuurhistorie in de portefeuille! En uiteraard heb ik vanaf de zijlijn de ontwikkelingen van het Zuiderzeemuseum met belangstelling gevolgd. Nu mag ik als bestuurslid van de Vereniging Vrienden van het Zuiderzeemuseum actief bijdragen aan de ontwikkeling van dit unieke museum en dat doe ik met ontzettend veel plezier.
18
KANDIDAAT BESTUURSLID FRANS DE LANGE
Als jongetje liep ik altijd met mijn grootvader naar de haven van Harderwijk. Hij moest dagelijks dat rondje lopen. “Even an de haven kieken” zei hij dan. Opa vertelde honderd uit hoe hij als jongetje van 11 naar zee ging. Hoe hij soms alleen de Botter HK56 zonder motor weer de haven in moest zien te krijgen. Bij de haven stond hij dan altijd even stil en tuurde hij wat in de verte om te kijken of er nog wat aan kwam… Het zijn die verhalen van mijn opa die mij enthousiast hebben gemaakt voor het botterverleden van onze oude Zuiderzee. Want er zijn wat mooie verhalen te vertellen. Het was een ruig en arm leven zoals opa altijd zei maar je was eigen baas en had met niemand wat te maken. Na de komst van de afsluitdijk ging opa net als heel veel Harderwieker vissers in de eenden. Hoewel hij als eendenhouder veel meer verdiende en succesvoller was, hoorde je hem daar nooit over. Nee, de visserij dat was zijn glorietijd. Net als mijn grootvader heb ik jaren in de eenden gezeten. Bijna 10 jaar combineerde ik dat met het zijn van gemeenteraadslid in Harderwijk. Vervolgens werd ik van eendenhouder wethouder in deze mooie gemeente met o.a. ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, milieu en monumenten in portefeuille. Na 5,5 jaar vond ik het tijd worden voor een andere politieke omgeving na drie verkiezingen de lijst te hebben getrokken. Elburg zocht een burgemeester. Ik solliciteerde en werd gekozen en voel mij daar als een vis in het water. De volksaard spreekt mij aan: ‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’ maar uiteraard ook het botterverleden, de vele monumenten en de diverse musea. Het is een omgeving waarin een grote liefde is ontwikkeld voor de eigen geschiedenis. Een oudheidkundige vereniging met 2000 leden (!) is daarin een heel belangrijke factor. Ik hoor in Elburg dezelfde verhalen als van mijn allang overleden opa. In Elburg wordt de Zuiderzeegeschiedenis levend gehouden o.a. door de Botterstichting met een 130 vrijwilligers en een groot aantal schepen. Hoewel pas 50 ben ik alweer 8,5 jaar burgemeester van de gemeente Elburg. Daarnaast mag ik al jaren diverse nevenfuncties vervullen bijvoorbeeld binnen de Vereniging Nederlandse Gemeenten, Erfgoed Gelderland en Het Gelders Genootschap. In de loop der jaren bouw je de nodige kennis op die van pas kan komen bij het Zuiderzeemuseum. Ik zie er dan ook naar uit om mij ook voor deze mooie erfgoedinstelling te gaan inzetten. Het is goed dat er ook een burgemeester van de oostwal van de oude Zuiderzee betrokken is. Tenslotte had ook de oostkant van het water een hele interessante visserijcultuur. Het verhaal van de hele Zuiderzee moet verteld blijven worden en daar wil ik mij graag voor inzetten.
19
