Ontwikkeling van de Vlaamse Verkeersveiligheidsmonitor. D. Tirry, T. Steenberghen [RA ]

Ontwikkeling van de Vlaamse Verkeersveiligheidsmonitor D. Tirry, T. Steenberghen [RA-2014-005] 9/09/2014

© Steunpunt Verkeersveiligheid Wetenschapspark 5 bus 6 | 3590 Diepenbeek Consortium UHasselt, KU Leuven en VITO

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder uitdrukkelijk te verwijzen naar de bron.

Dit rapport kwam tot stand met de steun van de Vlaamse Overheid, programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’. In deze tekst komen onderzoeksresultaten van de auteur(s) naar voor en niet die van de Vlaamse Overheid. Het Vlaams Gewest kan niet aansprakelijk gesteld worden voor het gebruik dat kan worden gemaakt van de meegedeelde gegevens. Het Steunpunt Verkeersveiligheid 2012-2015 voert in opdracht van de Vlaamse overheid beleidsondersteunend Wetenschappelijk onderzoek uit over verkeersveiligheid. Het Steunpunt Verkeersveiligheid is een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Hasselt, de KU Leuven en VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek.

Steunpunt Verkeersveiligheid | RA-2014-005

Inhoudstafel 1.

Keuze van een geschikt systeem ................................................................................................. 8 1.1

Kandidaat systemen ................................................................................................................... 8

1.1.1

Geoportalen ..................................................................................................................................... 8

1.1.2

Business Intelligence (BI) .............................................................................................................. 10

1.1.3

Content Management Systemen (CMS) ........................................................................................ 10

1.2

Voorkeur voor een geografisch CMS ....................................................................................... 14

2.

Logisch ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor .............................................................. 16

3.

Fysisch ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor .............................................................. 18 3.1

Datalaag ................................................................................................................................... 18

3.1.1

PostgreSQL & PostGIS ................................................................................................................. 18

3.1.2

MySQL ........................................................................................................................................... 19

3.2

Applicatielaag ........................................................................................................................... 19

3.2.1

GeoServer ..................................................................................................................................... 19

3.2.2

Drupal ............................................................................................................................................ 19

3.3

Presentatielaag ......................................................................................................................... 20

3.3.1

Drupal GUI ..................................................................................................................................... 20

3.3.2

Geoloket ........................................................................................................................................ 20

Bibliografie ........................................................................................................................................... 21


Lijsten Figuur 1: afbeelding van de Ruimtemonitor ............................................................................................ 8 Figuur 2: afbeelding van de VDAB toepassing ‘Wegwijs op de Arbeidsmarkt’ ....................................... 9 Figuur 3: afbeelding van de Milieu- en Natuurverkenner ........................................................................ 9 Figuur 4: afbeelding van de SVR-Bevolkingsprojecties (VOBIP) als voorbeeld van een BI ................. 10 Figuur 5: afbeelding van VIA (monitoring ‘Slimme draaischijf van Europa’) ......................................... 11 Figuur 6: afbeelding van de online stadsmonitor................................................................................... 12 Figuur 7: afbeelding van een GeoCMS (geocoderen van objecten) ..................................................... 13 Figuur 8: afbeelding van een GeoCMS (integratie SDI componenten) ................................................. 14 Figuur 9: logisch ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor .............................................................. 16 Figuur 10: fysisch ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor ............................................................ 18


Gebruikte afkortingen API BI BIVV CMS EEA ERD EU GI INSPIRE JOP MOW OGC RDF RWO SDI VITO W3C WMS WFS

Application programming interface Business Intelligence Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid Content Management Systeem European Environment Agency Entity-Relationship Diagram European Union Geografische Informatie Infrastructure for Spatial Information in Europe Jongerenonderzoeksplatform Departement Mobiliteit en Openbare Werken Open Geospatial Consortium Resource Description Framework Departement Ruimtelijke Ordening, Wonen en Onroerend Erfgoed Spatial Data Infrastructure Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek World Wide Web Consortium Web Map Service Web Feature Service

5 Steunpunt Verkeersveiligheid | RA-2014-005

Voorwoord Het verbeteren van de verkeersveiligheid in Vlaanderen vergt een gedetailleerd inzicht in de verkeersveiligheidstoestand op het terrein alsook de potentiële en reële impact vanuit het beleid op dit domein. De analyse van verschillende soorten data levert hierbij waardevolle informatie op. De data worden echter gefragmenteerd beheerd door verschillende stakeholders, vaak ook op verschillende beleidsniveaus. Door data van heterogene oorsprong te harmoniseren in een consistente set van verkeersveiligheidsindicatoren, kunnen de beïnvloedende factoren beter begrepen worden, en is een meer proactief beleid mogelijk. De resulterende indicatorenset bestaat daarom niet alleen uit ongevallenstatistieken, maar omvat een gebalanceerde mix van eindeffecten, context-, performantie- en beleidsindicatoren. Werkpakket 1 van het Steunpunt Verkeersveiligheid heeft als doel een consistente en coherente set van verkeersveiligheidsindicatoren te ontsluiten door middel van een verkeersveiligheidsmonitor. De verkeersveiligheidsmonitor heeft 3 hoofdfuncties: in de eerste plaats wil het door het opnemen van effect- en omgevingsindicatoren zicht geven op de verkeersveiligheidstoestand en de drijvende krachten of ruimtelijke condities die de toestand beïnvloeden. Ten tweede is de monitor een instrument gericht op het evalueren van beleidsdoelstellingen, alsook het evalueren van de effectiviteit en efficiëntie van beleidsmaatregelen. Ten slotte dient de monitor ook als een communicatiemiddel beschouwd te worden die de voortgang van verkeersveiligheid rapporteert aan beleidsmedewerkers en specifieke doelgroepen. In dit rapport wordt het ontwikkelingsproces van de verkeersveiligheidsmonitor beschreven, vanaf de keuze van een geschikt systeem tot en met het fysieke ontwerp. In hoofdstuk 1 bekijken we de mogelijkheden en eigenschappen van drie verschillende soorten platformen die in aanmerking komen voor het bouwen van een monitoringsysteem. Op basis van de karakteristieken van de geselecteerde systemen maken we een keuze die het verdere ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor in grote lijnen vastlegt. Vervolgens maken we in hoofdstuk 2 een logisch ontwerp van een systeemarchitectuur die de verschillende componenten van het monitoringsysteem op een logisch niveau zal structureren. Tot slot gaan we in een laatste hoofdstuk dieper in op het fysieke ontwerp dat het logische model vertaalt naar een operationeel systeem. Dit technisch rapport is in de eerste plaats bedoeld voor applicatiebeheerders en ontwikkelaars die expertise hebben in de ontwikkeling en het beheer van Geo-ICT systemen. Het rapport is bedoeld om inzicht te verschaffen in de architectuur van de Verkeersveiligheidsmonitor en de verschillende componenten die er deel van uit maken. Aanvullend op de rapportering werden ook meerdere presentaties gegeven van prototypes van het monitoringplatform: •

Demo prototype Verkeersveiligheidsmonitor (03/07/2013 en 19/07/2013) voor MOW, Afdeling Beleid Mobiliteit en Verkeersveiligheid

•

Presentatie op de Werkgroep Ongevallenstatistiek (BIVV 28/05/2013)

Op basis van vervolgonderzoek zal het prototype verder ontwikkeld worden. Het onderzoek zal zich toespitsen op de wijze waarop data en indicatoren uitgewisseld kunnen worden tussen de betrokken stakeholders bv beleidsorganen onderling, maar ook hoe de onderzoeksresultaten uit het steunpunt in de monitor geïmplementeerd kunnen worden. Hiervoor verwijzen we graag naar de beleidsrelevante rapporten van WP1.


Preface Improving road safety requires a detailed understanding of current road safety issues and a comprehensive view on the impact of policy measures on traffic safety. The analysis of different types of data provides valuable information and supports the assessment of policy measures. The data, however, are fragmented and managed by different stakeholders, often at different policy levels. By harmonizing data of heterogeneous origin in a consistent set of road safety indicators, the influencing factors can be better understood, and a more proactive policy can help reduce the risks associated with road safety. For this purpose the resulting indicator set should not only consist of accident statistics, but include a balanced mix of context, performance and outcome indicators. Work Package 1 of the Policy Research Centre for Traffic Safety aims to publish a consistent and coherent set of safety indicators through the development of a Road Safety Monitor. The Road Safety Monitor has three main functions: firstly, by publishing context and impact indicators it provides insight into the state of road safety and the driving forces of spatial conditions that possibly affect the state. Secondly, the monitor is a tool aimed at evaluating policy objectives and assessing the effectiveness and efficiency of policy measures taken to improve road safety. Finally, the monitor should also be considered as a communication tool to report the progress of road safety programs to policy officers and specific target groups. In this report it is described how the road safety monitor has been developed from a technical perspective. In Chapter 1 we look at the possibilities and properties of three different types of platforms that are eligible for building our monitoring system. Based on the characteristics of the selected systems, we make a choice that broadly determines the further design of the Road Safety Monitor. Next, in Chapter 2 a logical design of a system architecture is presented and specifies the major features of the monitoring system. Finally, we elaborate on the physical design that translates the logical model into an operational system. This technical report is primarily intended for application administrators and developers with expertise in the development and management of Geo-ICT systems. The report provides detailed documentation of both the system architecture and the different components that are necessary for the deployment. In addition to this report several presentations took place to present and discuss prototypes of the monitoring platform: 

Demo prototype Road Safety Monitor (07/03/2013 and 19/07/2013) for the department MOW, Policy Division Mobility and Road Safety



Presentation on the Working Group on Accident Statistics (BIVV 28/05/2013)

Based on future research the prototype will be further developed. The research will focus on how the exchange of data and indicators can be enhanced and expanded among various types of stakeholders (government, researchers, civil society…) and how proposed methodologies can be implemented in the monitor. For an overview we refer to the policy-relevant reports from WP1.


1. Keuze van een geschikt systeem 1.1

Kandidaat systemen

Vandaag bestaat er een brede waaier aan systemen om gebruikmakend van één platform indicatoren te beheren, analyseren en ontsluiten. Grosso modo kan men 3 types van systemen onderscheiden: Geoportalen, Business Intelligence en Content Management Systemen (CMS). We vatten de belangrijkste kenmerken van elk van hen bondig samen, en illustreren ze met een aantal praktijkvoorbeelden.

1.1.1

Geoportalen

Een geoportaal is een portaal, oftewel een unieke toegangspagina voor het kunnen online zoeken, raadplegen, presenteren en eventueel analyseren van ruimtelijke informatie. Een geoportaal geeft toegang tot geo-informatie via specifieke webservices i.e. geo-services en kan aanzien worden als een sleutelcomponent van een geografische data infrastructuur. Aanbieders van geografische informatie gebruiken geoportalen in de eerste plaats om metadata te publiceren van hun beschikbare geografische informatie. Recent kan men echter een verschuiving waarnemen van de nadruk op het catalogeren van metadata naar het verstrekken van allerlei diensten zoals raadpleegdiensten (cf. map viewing), downloaddiensten, en volwaardige applicaties voor eindgebruikers die ontwikkeld zijn op basis van webservices en APIs. Een geoportaal leent zich dus uitstekend voor het verzamelen, documenteren, visualiseren en ter beschikking stellen van indicatoren die gekenmerkt worden door een ruimtelijke component. Voorbeelden van geoportalen die indicatoren publiceren zijn: 

de Ruimtemonitor1

Figuur 1: afbeelding van de Ruimtemonitor



1 2

Wegwijs op de Vlaamse Arbeidsmarkt (VDAB) 2

http://www.ruimtemonitor.be http://wegwijs.vdab.be/


Figuur 2: afbeelding van de VDAB toepassing ‘Wegwijs op de Arbeidsmarkt’



Milieu- en Natuurverkenning 2030 (VMM-INBO-VITO)3

Figuur 3: afbeelding van de Milieu- en Natuurverkenner

3

http://rma.vgt.vito.be/verkenner/index.jsf


1.1.2

Business Intelligence (BI)

Business Intelligence (BI) staat voor het verzamelen van informatie binnen de eigen omgeving. Het kan omschreven worden als het proces om gegevens om te zetten in informatie, die vervolgens leidt tot kennis. Business Intelligence heeft als doel een competitief voordeel te creëren en organisaties slimmer te laten functioneren. BI wordt als een waardevolle kerncompetentie beschouwd binnen zowel private als overheidsinstellingen. In een BI systeem worden gegevens vanuit verschillende bronnen verzameld, getransformeerd, en geïntegreerd in een datawarehouse (de hoeksteen van elke BI-oplossing) op een wijze die toelaat om de gegevens uit verschillende bronnen met elkaar te vergelijken. Dit laat toe om de gegevens te analyseren, metrieken op te stellen en om te vormen tot informatie die bruikbaar is voor beslissingsnemers. Resultaten kunnen gevisualiseerd worden aan de hand van scorekaarten of dashboards. In tegenstelling tot CMS zijn BI toepassingen uitgerust met sterk analytische componenten die ingezet kunnen worden op multidimensionale databanken. Bekende BI toepassingen zijn Cognos en Business Objects. Om binnen de Vlaamse overheid gebruik te maken van BI-functionaliteiten, is er een gemeenschappelijk platform ingericht met de nodige hard- en software om data van verschillende bronnen te consolideren en integreren in ‘DataWarehouses’, op basis waarvan rapportering en analyse kan gebeuren. Dit platform heet het ‘Vlaamse overheid Bedrijfsinformatieplatform (VOBIP)’. Een voorbeeld van een toepassing die gebruik maakt van VOBIP is geïmplementeerd door de Studiedienst van de Vlaamse Regering (Figuur 4).

Figuur 4: afbeelding van de SVR-Bevolkingsprojecties (VOBIP) als voorbeeld van een BI4

1.1.3

Content Management Systemen (CMS)

Content Management omvat het verzamelen, creëren, publiceren en beheren van de inhoud (content) van een website. Met een CMS (meestal een webapplicatie) wordt dit proces geautomatiseerd en is het mogelijk dat gebruikers eenvoudig, zonder veel technische kennis, documenten, allerhande media en gegevens op internet kunnen publiceren 5. In een CMS zijn inhoud, vormgeving en structuur van elkaar gescheiden. Hierdoor kunnen gegevens zonder layout kunnen worden ingevoerd, terwijl de gegevens worden gepresenteerd aan bezoekers met een lay-out door toepassing van sjablonen. CMS zijn dus uitermate geschikt voor websites waarvan de inhoud regelmatig geactualiseerd wordt. De meest populaire CMS zijn Joomla, Drupal en Wordpress.

4 5

http://vobip-publiek.vlaanderen.be http://nl.wikipedia.org/wiki/Contentmanagementsysteem


CMS kunnen bijgevolg uitgebouwd worden tot interessante beleidsinformatieplatformen waarin diverse indicatoren op een grafisch aantrekkelijke wijze gepresenteerd worden. Voorbeelden van websites die gebruik maken van een CMS platform om indicatoren te ontsluiten zijn: 

Vlaanderen in Actie – Pact 20206

Figuur 5: afbeelding van VIA (monitoring ‘Slimme draaischijf van Europa’)



6 7

De Stadsmonitor7

http://Vlaandereninactie.be http://www.thuisindestad.be/stadsmonitor/overzicht.aspx


Figuur 6: afbeelding van de online stadsmonitor

Sinds een aantal jaren gaat er meer aandacht naar het publiceren van geografische gegevens via een CMS. In dit specifieke geval spreken we van een geografisch content management systeem of een GeoCMS. Een GeoCMS is een geavanceerd Content Management Systeem en combineert de traditionele eigenschappen van een CMS met die van een Geografisch Informatie Systeem. Met een GeoCMS kunnen verschillende gebruikers geografische gegevens beheren, analyseren en visualiseren. GeoCMS komen vandaag in 2 verschillende types voor. Een eerste type is een CMS waarbij de geografische positie van objecten (artikels, afbeeldingen, blogs, gebruikers, etc…) aan de hand van lengte- en breedtegraden worden weergegeven op een online interactieve kaart. Vanuit de interactieve kaart kan je verder navigeren naar andere webpagina’s die verder beschrijvende informatie geven over het geselecteerde object. Een voorbeeld van dit type GeoCMS is de website Duurzame Stad 8 www.duurzamestad.be van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Via een interactieve kaart van Brussel worden geografische data die bijdragen tot de duurzame stad in beeld gebracht. Wanneer men een Point-of-Interest selecteert, verschijnt een pop-up met bijkomende beschrijvende informatie over het geselecteerde object (Figuur 7)

8

http://www.duurzamestad.be


Figuur 7: afbeelding van een GeoCMS (geocoderen van objecten)

Een tweede type van een GeoCMS is een platform dat SDI componenten integreert in een CMS. Het platform maakt gebruik van open standaarden zoals WMS en WFS en hanteert verschillende software componenten – veelal open source - om geografische data te beheren en te verwerken. Daarnaast bevat het de standaardfunctionaliteiten van een CMS. In tegenstelling tot het eerste type van een GeoCMS waarbij enkel de lengte- en breedtegraden van objecten bewaard, worden de data in dit type van een GeoCMS in een ruimtelijke formaat (punten, lijnen, polygonen) beheerd en ontsloten via gestandaardiseerde interfaces. Een voorbeeld van dit type GeoCMS is de website Wijkmonitoring 9 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

9

https://wijkmonitoring.irisnet.be/


Figuur 8: afbeelding van een GeoCMS (integratie SDI componenten)

1.2

Voorkeur voor een geografisch CMS

De Verkeersveiligheidsmonitor wordt een instrument met beleidsrelevante indicatoren voor de monitoring van het ruimtelijk beleid. In de context van beleidsgericht steunpuntenonderzoek staat het bijhouden en documenteren van indicatoren voor het plannen en resultaatgericht opvolgen van de beleidsdoelstellingen centraal bij de uitbouw van het instrument. Een CMS heeft als voordeel dat je de monitor op een dynamische manier kan beheren en dat je de inhoud eenvoudig kan aanpassen. Een bijkomend voordeel is dat eenmaal de site opgezet is, verschillende gebruikers de site kunnen actualiseren zonder enige voorkennis van HTML of webdesign. Wanneer men software componenten aan het CMS toevoegt die toegang geven tot geografische databanken en webservices, kan men de beschrijvende informatie bovendien verrijken met ruimtelijke informatie bv in de vorm van een interactieve kaart. Een GeoCMS is dus zeer geschikt voor het beheren en visualiseren van ruimtelijke indicatoren die gericht zijn op het aanleveren van thematische informatie. BI systemen staan vooral in functie van diepgaande analyses en prestatiemetingen in een beheers- of managementcontext. Hierdoor lijken ze minder in aanmerking te komen als monitoring platform voor de verkeersveiligheidsmonitor aangezien daar de klemtoon ligt op het inventariseren en publiceren van relevante beleidsindicatoren. Geoportalen lijken op het eerste zicht wel inzetbaar, maar als toegangspunt van een SDI voor het online zoeken, raadplegen en presenteren van ruimtelijke informatie is hun toepassingsgebied eerder gericht op het documenteren van ruimtelijke referentie-objecten, en minder op het beschrijven van thematische data zoals afgeleide indicatoren. Specifieke toepassingen zoals het afleiden van indicatoren die gericht zijn op het aanleveren van thematische of zakelijke informatie vallen buiten het bereik van een SDI (Tóth, Portele, Illert, Lutz, & Lima, 2012). Hieruit concluderen we dat de voorkeur gaat naar de ontwikkeling van de Verkeersveiligheidsmonitor als een GeoCMS. Dit platform combineert het beste van twee 14 Steunpunt Verkeersveiligheid | RA-2014-005

werelden nl een robuust CMS om informatie te beheren en presenteren op een website in combinatie met software componenten die toegang geven tot geografische databanken en webservices.


2. Logisch ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor In deze paragraaf werken we de systeemarchitectuur van de Verkeersveiligheidsmonitor uit. Het is een conceptueel ontwerp van de verschillende deelcomponenten en de relaties onderling waarbij de plaatsing van de componenten de manier van redeneren over de structurele eigenschappen van het systeem ondersteunt. De systeemarchitectuur moet toelaten om een gebruiksvriendelijk maar tegelijk ook performante informatiesysteem te ontwikkelen. Figuur 9 toont de logische architectuur van de hernieuwde Verkeersveiligheidsmonitor. Het logisch model bestaat uit 3 lagen: een datalaag, een applicatielaag en een presentatielaag. De gelaagde systeemarchitectuur van de bestaande monitor blijft behouden, maar zal in de nieuwe monitor ingevuld worden met andere software componenten.

Figuur 9: logisch ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor

De basis van het model wordt gevormd door de datalaag die uit twee databanken bestaat. Een eerste ruimtelijke databank bevat de eigenlijke meetgegevens van de ruimtelijke indicatoren. Een tweede database bevat zowel niet-ruimtelijke indicatoren als beschrijvende informatie (i.e. metadata) over alle indicatoren en de bouwstenen van het CMS. De indicatoren zelf zijn afkomstig van externe databanken en shapefiles. Deze zijn in het beheer van verschillende stakeholders (bv. Mercator databank, databank van RWO, ..). Bovenop de datalaag werd een applicatielaag gebouwd die uit 2 componenten bestaat. Enerzijds worden de geografische data ontsloten via gestandaardiseerde web services, anderzijds omvat het geografisch CMS allerlei tools voor het beheren en editeren van informatie, voor het gebruikersbeheer en voor toegangscontrole. Voor de volledigheid werden in het logische ontwerp ook externe web services toegevoegd, aangezien deze ook bevraagd worden via de presentatielaag. De applicatielaag kan op 2 manieren aangesproken worden in de presentatielaag: 

Via het CMS: het CMS voorziet een consistente interface zodat elke web pagina volgens een vast sjabloon en eenzelfde stijl aan de gebruiker gevisualiseerd wordt. Alle beschikbare indicatoren en beleidsassessments worden gefilterd en gepresenteerd via de CMS sjablonen. Dit omvat ook het presenteren van indicatoren via tabellen en grafieken. 16




Via kaarten: indicatoren die gebaseerd zijn op ruimtelijke data worden ontsloten via WMS en WFS services. Dit laat toe om de gegevens als kaart te visualiseren en de gegevens te downloaden. Deze kaarten kunnen zowel in het geografisch CMS geïntegreerd worden als in een onafhankelijk GIS toepassing (desktop GIS, geoloket….) aangeroepen worden.

De technische implementatie van dit logisch model zal in een latere fase gespecifieerd worden. Open source producten zullen de voorkeur krijgen boven commerciële producten.


3. Fysisch ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor In deze paragraaf werken we de fysische architectuur van de Verkeersveiligheidsmonitor uit. Het is een technische invulling van het logisch model. De deelcomponenten worden bottom-up besproken en de onderlinge relaties zullen concreet worden uitgewerkt.

Figuur 10: fysisch ontwerp van de Verkeersveiligheidsmonitor

3.1

Datalaag

De datalaag omvat twee databanken:  

3.1.1

PostgreSQL & PostGIS voor de ruimtelijke indicatoren MySQL voor de niet-ruimtelijke indicatoren, de metadata en de bouwstenen van het geografisch CMS

PostgreSQL & PostGIS

PostgreSQL is een vrije relationele databaseserver, uitgegeven onder de PostgreSQL licentie (een eenvoudige softwarelicentie voor opensourcesoftware). Het biedt een alternatief voor zowel andere opensource als commerciële systemen zoals Oracle, DB2 en Microsoft SQL Server. PostGIS is een PostgreSQL extensie en levert de mogelijkheid om geografische objecten (geometrie) en ruimtelijke query’s toe te voegen aan een PostgreSQL databank, vanaf dan een ruimtelijke databank genoemd. Dit systeem is te vergelijken met ESRI's SDE of met de Oracle Spatial extensie. Ook PostGIS is opensourcesoftware en valt onder de GNU General Public License. Verschillende andere opensourcesoftware pakketten zoals GeoServer zijn zo ontwikkeld dat ze gemakkelijk verbinding kunnen maken met een PostGIS databank. Alle ruimtelijke indicatoren werden als individuele tabellen ingelezen in de databank (datawarehouse principe). In zo’n ruimtelijke dataset stelt elke record van de tabel één ruimtelijk object voor, vergezeld van een set coördinaten. PostGIS heeft een handige shapefile/dbf import tool, waardoor het inlezen van de data in de databank sterk vereenvoudigd wordt. 18 Steunpunt Verkeersveiligheid | RA-2014-005

3.1.2

MySQL

MySQL is ook een relationele databaseserver, en valt als opensourcesoftware onder de GNU General Public License. De reden om een tweede relationele databank server te installeren is omdat het gekozen CMS (namelijk Drupal) hierop steunt. Alle info die rechtstreeks met Drupal gerelateerd is (zoals niet-ruimtelijke indicatoren, metadata en natuurlijk de bouwstenen van Drupal zelf) worden hierin opgeslagen.

3.2

Applicatielaag

De applicatielaag bestaat uit twee componenten:  

3.2.1

GeoServer om de ruimtelijke data te ontsluiten via gestandardiseerde web services Drupal als CMS voor het beheer en editeren van de inhoud van en toegang tot de website

GeoServer

Web Map Services (WMS) zijn de standaard om kaartafbeeldingen met ruimtelijke gegevens op te vragen via het internet. Deze standaard wordt gedefinieerd door het Open Geospatial Consortium (OGC). GeoServer is een opensourcesoftware pakket dat deze standaard handhaaft. Zelf draait GeoServer op Apache Tomcat, een opensource webcontainer. Geoserver ondersteunt de verbinding met zowel opensource als propriëtaire databank servers, waaronder ook PostGIS. De configuratie van deze verbinding, net als de configuratie van de WMS gebeurt via een verzameling XML bestanden. Eens een verbinding met zo’n ruimtelijke databank gelegd is, kunnen de verschillende kaarten gevisualiseerd worden met een GetMap request. Echter een ruimtelijke dataset (zoals opgeslagen in PostGIS) bevat geen informatie over de visualisatie zelf (het gebruik van kleuren, transparantie, labels, etc.). Hiervoor moet er eest een ‘stijl’ gedefinieerd worden met behulp van een SLD of Styled Layer Descriptor. Ook dit is een standaard, gedefinieerd door het OGC, om de visualisatie van ruimtelijke gegevens te beschrijven met behulp van XML. Zo’n SLD kan vergeleken worden met een layer bestand in ESRI ArcGIS. Per laag kunnen er verschillende stijlen gedefinieerd worden. De gewenste keuze moet dan als parameter meegegeven worden aan de GetMap request. Aangezien er met beelden gewerkt wordt (hier PNG), is het continu uitsturen van requests naar de server een relatief zware operatie. Daarom dat GeoServer gebruikt maakt van GeoWebCach voor het opslaan van deze beelden in verschillende tegels (tiles). Dit kan het inladen van grote bestanden aanzienlijk versnellen.

3.2.2

Drupal

Drupal is een opensource CMS, ontwikkeld in de programmeertaal PHP en uitgebracht onder de GNU General Public License. Drupal is een CMS software-pakket dat toelaat om eenvoudig een grote verscheidenheid aan inhoud te publiceren, beheren en organizeren op een website. Drupal is een heel populair CMS om verschillende soorten websites te maken, waaronder: community portaalsites en discussiesites, intranet portaalsites en websites van bedrijven, persoonlijke websites, fansites, e-commerce applicaties en resource directories. Alle inhoud van een Drupal website wordt bewaard en behandeld als een node. Nodes zijn bijdragen zoals blogs, verhalen, enquêtes en forums. Elke node heeft een uniek nummer en is gebaseerd op een sjabloon. De sjabloon (‘content type’) defineert de velden of attributen die aan de node verbonden zijn. Op die manier kan je velden definiëren voor tekst, cijfers, datums, afbeeldingen, etc….Op basis van de specificatie van het uitwisselmodel hebben we bijvoorbeeld meerdere sjablonen gecreëerd voor geografische indicatoren, die toelaten om alle metadata-elementen te beschrijven.


Omdat Drupal een opensourcesysteem is, is het heel toegankelijk en eenvoudig om uitbreidingen te ontwikkelen. Eén van de uitbreidingsmodules is bv RDF extensions. Dit is een module die extra functionaliteit toevoegt om RDF mappings te maken via een user interface en de inhoud van de website naar RDF te exporteren. Zowel de inhoud (=alle nodes) en instellingen van Drupal worden opgeslagen in een database, in dit geval een MySQL database. Drupal wordt binnen de Vlaamse overheid steeds meer gebruikt om websites te bouwen. Het toonvoorbeeld daarvan is kañooh10, een totaalpakket dat de instellingen binnen de Vlaamse overheid helpt om sneller, goedkoper en beter websites te ontwikkelen en te beheren.

3.3

Presentatielaag

De opgeslagen informatie wordt op twee manieren aan de gebruiker ontsloten:  

3.3.1

Via de Drupal GUI: dit is de primaire toegang om informatie over beleidsonderwerpen, assessments en geografische indicatoren te bekomen Via het Geoloket: dit is een secundaire toegang die specifiek ontwikkeld werd voor het visualiseren en bevragen van alle ruimtelijke gegevens.

Drupal GUI

De Drupal GUI is de publicatie van het systeem naar de gebruiker toe. De GUI berust hoofdzakelijk op 2 pijlers: het presenteren van de nodes in een vooraf aangemaakte vormgeving en het grafisch vormgeven van de volledige site. Nodes zijn gebaseerd op sjablonen. Die maken het niet alleen mogelijk om velden of attributen te definiëren, ook de weergave van de node kan per sjabloon geconfigureerd worden. Zo kan je configureren dat een nieuwsartikel op een andere manier wordt weergegeven dan bv een indicator. Je kan ook aangeven hoe bepaalde sjablonen weergegeven moeten worden: als een volledige pagina of als een block. Ook de ganse website kan je grafisch vormgeven met behulp van een lange lijst van bestaande stijlen (‘themes’) of een zelfgemaakte stijl. Op die manier is de GUI van elke drupal site in zekere mate uniek. Het configureren van de stijl is volledig onafhankelijk van de inhoud. Indien je de stijl van de site wilt veranderen, heeft dit weinig tot geen gevolgen voor de inhoud van het CMS.

3.3.2

Geoloket

Het Geoloket van de Verkeersveiligheidsmonitor is een interactieve pagina voor het tonen en onderzoeken van alle ruimtelijke indicatoren. Deze webpagina is gebouwd in HTML en javascript en steunt op de Ext, GeoExt en OpenLayers bibliotheken. De gebruiker kan zelf kiezen welke kaart of kaarten bekeken worden. Van de gevisualiseerde kaarten is er telkens een legende beschikbaar. De gebruiker kan volgende acties uitvoeren: pan, zoom, previous/next extent en print PDF. De gebruiker kan ook de WMS request opvragen die schuilgaat achter de getoonde kaart. Door de klikken op de kaart kan de gebruiker ook de waarden opvragen die gelinkt zijn aan het ruimtelijke object. Als laatste kan de gebruiker ook navigeren op adres via de Google Geocoder.

10

http://www.kanooh.be/


Bibliografie Tóth, K., Portele, C., Illert, A., Lutz, M., & Lima, M. N. De. (2012). A conceptual model for developing interoperability specifications in Spatial Data Infrastructures. JRC Reference reports. doi:10.2788/21003


Het Steunpunt Verkeersveiligheid 2012-2015 is een samenwerkingsverband tussen de volgende partners:


Ontwikkeling van de Vlaamse Verkeersveiligheidsmonitor. D. Tirry, T. Steenberghen [RA ]

Recommend Documents