Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren Ter Reigerie 7 bus 3, 8800 Roeselare
www.pouseele.be
Ontbinding en vereffening Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Beslissing tot
ontbinding
(ontbindingsbesluit of invereffeningstelling)
en
afwikkeling van de
vereffening
- activa verzilveren - schulden betalen - saldo verdelen
sluiting van de vereffening Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Ontbinding en vereffening - Juridische aspecten - Boekhoudkundige aspecten - Fiscale aspecten
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Wetboek van vennootschappen Boek IV: Gemeenschappelijke bepalingen Titel IX: Ontbinding en vereffening Hoofdstuk I. - Voorstel tot ontbinding Hoofdstuk II. - De gerechtelijke ontbinding van niet meer actieve vennootschappen Hoofdstuk III. - De vereffening Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Beslissing tot
Ontbinding (ontbindingsbesluit) (invereffeningstelling) Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Oorzaken van de ontbinding van een vennootschap • vrijwillige ontbinding • ontbinding van rechtswege • gerechtelijke ontbinding
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Oorzaken van de ontbinding van een vennootschap • vrijwillige ontbinding → samenloop met alarmprocedure art. 633 W.Venn. (NV) art. 332 W.Venn. (BVBA) art. 431 W.Venn. (CVBA) Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Oorzaken van de ontbinding van een vennootschap • ontbinding van rechtswege
→ verstrijken duur → éénhoofdigheid CV
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Oorzaken van de ontbinding van een vennootschap • gerechtelijke ontbinding (rechterlijke uitspraak) → → → →
wanprestaties van een vennoot zware en blijvende onenigheid aanhoudende verhindering van een vennoot ernstig en voortdurende misbruik van meerderheidspositie → slapende vennootschappen art. 182 W.Venn. Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Vereniging van alle aandelen in één hand • BVBA: één vennoot volstaat • NV: geen automatische ontbinding van de vennootschap • CVBA / CVOA: ontbinding van rechtswege
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Vrijwillige ontbinding: formaliteiten artikel 181 W.Venn. Voor welke vennootschappen? Vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid = NV, BVBA, CVBA, Comm. VA niet V.O.F., Comm.V, CVOA
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Artikel 181 W.Venn. Informatie voor de aandeelhouders • een verslag van het bestuursorgaan • een staat van activa en passiva (balans) (max. drie maanden oud) • een controleverslag van een bedrijfsrevisor of een accountant
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Verslag van het bestuursorgaan = aandeelhouders informeren over • de redenen • de gevolgen van de voorgestelde ontbinding
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Verslag van het bestuursorgaan de redenen van de voorgestelde ontbinding • • • • •
slechte economische vooruitzichten opvolgingsproblematiek handelsfonds is reeds overgedragen herstructurering binnen groep …
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Verslag van het bestuursorgaan de gevolgen van de voorgestelde ontbinding • voor de aandeelhouders zelf: kunnen ze een vereffeningsdividend verwachten? • voor de schuldeisers: kunnen alle schulden betaald worden? • voor de werknemers: ontslagregeling? • overdracht van de activiteiten • … Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Staat van activa en passiva • niet ouder dan 3 maanden op datum AV vb. staat 31/12 → uiterste datum AV = 31/03 • opgesteld in discontinuïteit ipv going concern • moet zonder toevoeging noch weglating voortvloeien uit de balans van de rekeningen Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Staat van activa en passiva • het resultaat van het lopende boekjaar tot op de datum van de afsluiting van de staat wordt vermeld onder een afzonderlijke rubriek van het overgedragen resultaat, bv. V. Overgedragen winst/Overgedragen verlies Vbis. Resultaat van het lopende boekjaar Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Staat van activa en passiva of V. Overgedragen winst/Overgedragen verlies A. Overgedragen winst/Overgedragen verlies van het voorgaande boekjaar B. Resultaat van het lopende boekjaar
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Van continuïteit naar discontinuïteit a) oprichtingskosten volledig afschrijven b) aanvullende afschrijvingen of waardeverminderingen om de boekwaarde van de activa terug te brengen tot de vermoedelijke realisatiewaarde c) een voorziening vormen voor de kosten die verbonden zijn aan de beëindiging van de werkzaamheden Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Voorzieningen voor kosten verbonden aan de beëindiging van de werkzaamheden • • • • •
vergoeding vereffenaar, kosten akte notaris en controleverslag ontslagvergoedingen personeel verbrekingsvergoedingen huurovereenkomsten, onderhouds- en afnamecontracten kosten van bodemsanering … Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Controleverslag Wie? • commissaris (indien er één is) • bedrijfsrevisor of accountant, aangesteld door de raad van bestuur of zaakvoerder (niet de gewoonlijke raadgever)
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Controleverslag Wat? • onderzoek van de staat van activa en passiva • controleverslag: of de staat van activa en passiva, de toestand van de vennootschap op volledige, getrouwe en juiste wijze weergeeft Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Art. 633 Raad van bestuur stelt voor de vennootschap te ontbinden → Formal. art. 181 → AV bij de notaris
de vennootschap niet te ontbinden + uiteenzettingen maatregelen tot herstel AV volgt RvB en beslist de activiteit voort te zetten → Formal. art. 181 moeten niet worden toegepast
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
AV volgt RvB niet en beslist tot ontbinding → Formal. art. 181 → nieuwe AV bij de notaris
Aanwezigheids- en meerderheidsvereisten (statutenwijziging) Aanwezigheidsvereisten 1e vergadering
2e vergadering
ten minste ½ van het maatschappelijk kapitaal geen minimum vereist
Meerderheidsvereisten ¾ van de aanwezige stemmen (onthouding en ongeldige stem = neenstem) of ¼ van de aanwezige stemmen indien nettoactief < ¼ van het maatschappelijk kapitaal
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Ontbindingsbesluit van de algemene vergadering • notariële ontbindingsakte (statutenwijziging) • notaris controleert externe wettigheid • besluit van het controleverslag wordt in de notariële akte overgenomen • benoeming vereffenaar(s) en bepaling bevoegdheden • publicatie in de Bijlage tot het Belgisch Staatsblad (!!!) Tip: verplaatsing zetel en verlenging boekjaar Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Gevolgen van de ontbinding (1) • de vennootschap blijft voortbestaan tot aan de sluiting van de vereffening • naam, zetel, handelskarakter, enz. blijven → wijziging van de naam is verboden → verplaatsing zetel slechts na een homologatie door de Rechtbank van Koophandel • alle documenten moeten vermelden “vennootschap in vereffening” Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Gevolgen van de ontbinding (2) • exploitatiedoel wordt vervangen door vereffeningsdoel • algemene vergadering blijft maar krijgt een andere rol • functies van bestuurder of zaakvoerder worden van rechtswege beëindigd, in hun plaats zal de vereffenaar optreden • de commissaris blijft in functie Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Gevolgen van de ontbinding (3) • vennootschap in vereffening kan nog altijd failliet verklaard worden (!!!) • een vennootschap in vereffening blijft onderworpen aan de boekhoudwet • een vennootschap in verreffening blijft onderworpen aan de vennootschapsbelasting
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Afwikkeling van de
Vereffening
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
De vereffenaar • Eén vereffenaar of een college • Kan een vennootschap zijn • Indien géén vereffenaar aangesteld, worden de bestuurders/zaakvoerders als vereffenaar beschouwd
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Bevoegdheden van de vereffenaar Op eigen gezag (tenzij anders in statuten of akte) • rechtsvorderingen instellen en doorvoeren • alle betalingen ontvangen • handlichting verlenen met of zonder kwijting • roerende waarden te gelde maken • dadingen of compromissen aangaan betreffende geschillen • onroerende goederen openbaar verkopen, indien dit nodig is voor de betaling van de schulden of wanneer er 7 of meer vennoten zijn Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Bevoegdheden van de vereffenaar Mits toestemming van de algemene vergadering • de voortzetting van het bedrijf of de handel van de vennootschap • leningen aangaan om schulden te betalen • handelspapier (wissels) uitgeven • goederen in pand geven of hypothekeren • onroerende goederen onderhands verkopen • het vermogen van de vennootschap inbrengen in andere vennootschappen • eigen aandelen inkopen Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Vereffenen = • • • •
de activa te gelde maken de schulden terugbetalen consigneren (Deposito- en Consignatiekas) het vereffeningssaldo verdelen tussen de aandeelhouders: in speciën of in natura
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Aansprakelijkheid van de vereffenaar Dubbele aansprakelijkheid: • tegenover de schuldeisers van de vennootschap • tegenover de vennootschap zelf Fout in beheer → schadevergoeding Let op: bijkomende verzekering BA Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Vergoeding van de vereffenaar • bepaald door de algemene vergadering (of statutair geregeld) • forfaitair of percentage van het te verdelen actief • betaling bij sluiting van de vereffening • vereffenaar kan voorschotten opnemen Let op: vergoeding vereffening is niet bevoorrecht bij faillissement van de vennootschap Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Einde van het mandaat van de vereffenaar • herroeping van het mandaat door de algemene vergadering of de Rechtbank (kan te allen tijde) • verstrijken van de duur van het mandaat • zelf ontslag aanbieden (ontslag mag dan wel geen schade berokkenen aan de vennootschap) • dood of onbekwaamverklaring van de vereffenaar Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Jaarrekening en fiscale aangifte • CBN: twee jaarrekeningen nodig? • Vroeger twee fiscale aangiftes • December 2003: circulaire volgt rechtspraak
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
01/01/03 Begindatum boekjaar 2003
30/06/03 Staat van activa en passiva
30/09/03 31/12/03 Afsluitdatum Datum notariële akte boekjaar 2003 van ontbinding
← jaarrekening 01/01/03 – 30/09/03 → ← jaarrekening → 01/10/03 – 31/12/03 OF ← jaarrekening 01/01/2003 – 31/12/2003 EN ← Aangifte VenB aanslagjaar 2004 → Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
→
01/01/03 Begindatum boekjaar 2003
30/06/03 Staat van activa en passiva
30/09/03 Datum notariële akte van ontbinding
← jaarrekening 01/01/03 – 30/09/03 →
15/12/03 Datum sluiting vereffening
Geen jaarrekening meer publiceren
OF ← Geen jaarrekening meer publiceren EN ← Aangifte VenB Aj 2003 Speciaal → Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
→
01/01/03 Begindatum boekjaar 2003
30/06/03 Staat van activa en passiva
30/09/03 Datum notariële akte van ontbinding = Datum sluiting vereffening
← Geen jaarrekening meer publiceren
← Aangifte VenB Aj 2003 Speciaal →
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
→
De jaarvergadering van de vennootschap in vereffening (1) • elk jaar AV bijeenroepen • niet noodzakelijk op de statutaire datum • jaarrekening moet binnen de 6 maanden aan de AV voorgelegd • binnen de 30 dagen na voorlegging aan de AV, jaarrekening neerleggen bij de NBB Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
De jaarvergadering van de vennootschap in vereffening (2) • voorleggen van de jaarrekening (louter informatief, niet ter goedkeuring) met vermelding van de redenen waarom de vereffening nog niet kon worden voltooid • Publicatie-jaarrekening: «jaarrekening voorgelegd aan de AV van … »
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Sluiting van de vereffening (1) • één maand vóór AV legt vereffenaar op zetel de rekeningen neer, samen met de stukken tot staving • deze documenten worden gecontroleerd door de commissaris, bij ontstentenis ervan beschikken de vennoten over een individueel onderzoeksrecht, waarbij zij zich kunnen laten bijstaan door een bedrijfsrevisor of een externe accountant • onderhandse akte, tenzij er overblijvende onroerende goederen zijn die worden overgedragen a/d aandeelhouders: notariële akte Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Sluiting van de vereffening (2) • in principe kunnen de ontbinding en de sluiting van de vereffening niet in één akte • verkorte procedure is mogelijk onder bepaalde voorwaarden: o.a. (bijna) geen activa meer, geen activiteiten meer, alle vennoten aanwezig of vertegenwoordigd, beslissing met éénparigheid van stemmen
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Neerlegging en publicaties na de sluiting Na de afsluiting van de vereffening moet - noch de jaarrekening, - noch het verslag van de commissaris, - noch het besluit van de AV worden openbaar gemaakt.
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Vereffenaars moeten binnen de 15 dagen na sluiting vereffening in de BBS publiceren: • de goedkeuring van de rekeningen van de vereffening en de afsluiting van de vereffening • de beslissing van de AV betreffende de gekozen plaats voor de bewaring van de stukken van de vennootschap • de beslissing van de AV betreffende de consignatie van de gelden en waarden die aan de schuldeisers of de vennoten toekomen, wanneer blijkt dat deze niet direct te vinden zijn Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Verder moeten de vereffenaars nog volgende formaliteiten vervullen: • schrapping van het BTW-registratienummer • schrapping van de inschrijving in het rechtspersonenregister • indienen van de laatste aangifte in de vennootschapsbelasting • vernietigen van aandelen aan toonder of nota aanbrengen in het aandelenregister indien het aandelen op naam betreft Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Vennootschapsbelasting • vennootschappen in vereffening blijven onderworpen aan de gewone regels van de vennootschapsbelasting • winst bevat de meerwaarden verwezenlijkt of vastgesteld naar aanleiding van - de realisatie van de activa of - de verdeling van het vermogen Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Verdeling van het maatschappelijk vermogen • eerst wordt het werkelijk gestorte kapitaal terugbetaald → geen VenB • uitkeringen daarboven = dividenduitkeringen • de liquidatiebonus wordt eerst aangerekend op de reeds belaste reserves → geen VenB • en vervolgens op de belastingvrije reserves → VenB Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Roerende voorheffing • ingeval van een liquidatiebonus is roerende voorheffing tegen 10 % verschuldigd • liquidatiebonus = hetgeen wordt uitgekeerd boven het werkelijk gestorte kapitaal
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Roerende voorheffing Werkelijk gestort kapitaal
100.000
Belaste reserves
900.000
Liquide middelen Roerende voorheffing: 900.000 x 10 % = 90.000 Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
1.000.000
Fiscotip? • Oprichting B • Verkoop aandelen A aan B voor 1.000.000 Dus B heeft schuld aan u van 1.000.000 • A keert 900.000 dividend uit aan B. Bij B wordt op deze DBI 5 % VenB betaald: 900.000 x 5 % = 45.000 . B kan u reeds 855.000 uitbetalen. Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Fiscotip? • A wordt ontbonden. De terugbetaling van 100.000 kapitaal wordt niet belast. • B kan u die 100.000 uitbetalen. • U ontvangt dus 855.000 + 100.000 = 955.000 . • Let op! belasting op divers inkomen van 33 % + gemeentebelasting Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Voorbeeld
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Voorbeeld Werkelijk gestort kapitaal
100.000,00
Wettelijk reserve
10.000,00
Belastingvrije reserves
50.000,00
Beschikbare reserves
115.000,00
Vereffeningswinst (vóór VenB) 225.000,00 Liquide middelen Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
500.000,00
Voorbeeld (vervolg) – Basis VenB Te verdelen actief
500.000,00
Terugbetaling kapitaal
-100.000,00
Dividenduitkering vóór VenB
400.000,00
Wettelijk reserve
-10.000,00
Beschikbare reserves
-115.000,00
Basis VenB
275.000,00
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Voorbeeld (vervolg) – VenB VenB = 275.000,00 x 33,99% =
93.472,50
Te verdelen actief (vóór VenB) 500.000,00 VenB
- 93.472,50
Uitkering a/d aandeelhouders
406.527,50
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Voorbeeld (vervolg) – Aangifte VenB I. Reserves A. Belastbare gereserveerde winst Wettelijke reserve Beschikbare reserves
-10.000,00 -115.000,00
II. Verworpen uitgaven Vennootschapsbelasting
+ 93.472,50
III. Uitgekeerde dividenden 406.527,50 – 100.000,00 kapitaal =
306.527,50
Basis Ven.B.
275.000,00
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Special topics
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Uitbetaling van voorschotten aan de vennoten Voorschotten op verdeling van het netto-actief mogen niet (rechtstreeks of via resultaatverwerking) worden toegerekend a/h EV Boeking op rekening 19 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief (-) In de jaarrekening: rubriek Vbis toevoegen, in mindering van het eigen vermogen Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Uitbetaling van voorschotten aan de vennoten Wanneer beslist wordt een voorschot uit te keren: Debet 19 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief (-) @ Credit 4891 Aandeelhouders Credit 453 Te betalen roerende voorheffing
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Uitbetaling van voorschotten aan de vennoten Wanneer effectief uitbetaald wordt: Debet 4891 Aandeelhouders Debet 453 Te betalen roerende voorheffing @ Credit 55 Kredietinstellingen - rekening courant
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Na afloop van de vereffening Debet 100 Kapitaal Debet 13 Reserves Debet 14 Overgedragen winst @ Credit 19 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief (-) Credit 14 Overgedragen verlies (-)
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Voorafbetalingen Boekjaar van meer dan 12 maanden: Vier voorafbetalingen en de data worden bepaald alsof de winst zou zijn behaald tijdens de laatste 12 maanden van het boekjaar Tip: verlenging boekjaar, bv. bij patrimoniumvennootschap Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Voorafbetalingen Normale afsluitdatum 31.12 Ontbinding 02.01.2004: AV beslist het boekjaar te verlengen tot 30.12.2005 (ipv 31.12.2004) VA 1 = 10.04.2005 VA 2 = 10.07.2005 VA 3 = 10.10.2005 VA 4 = 20.12.2005 Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Vereffening en BTW Bij wijziging in de bestemming van de goederen dient de destijds toegestane BTW-aftrek te worden geregulariseerd. ofwel onttrekking (art. 12, § 1, 5° BTW-Wetboek) ofwel herziening (art. 48, § 2, 5° BTW-Wetboek en
BTW-KB nr. 5, art. 6 tot 11)
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Onttrekking Bij stopzetting van de economische activiteit nog in het bezit van goederen. vb. bureaumeubilair geraamd op 500 excl. BTW: 21 % BTW verschuldigd op 500 vb. firmawagen geraamd op 10.000 excl. BTW: 21 % BTW verschuldigd op 5.000 voor zover de aftrek onderworpen was aan de 50 % aftrekbeperking Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Herziening van de BTW-aftrek De BTW die in aftrek werd gebracht bij de oprichting of de aankoop van een gebouw datum opeisbaarheid BTW
is onderworpen aan de
vóór 1 januari 1996
10-jarige herziening
vanaf 1 januari 1996
15-jarige herziening
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Herziening van de BTW-aftrek De BTW die in aftrek werd gebracht op roerende bedrijfsmiddelen of op omvormings- of verbeteringswerken van een gebouw is onderworpen aan de 5-jarige herziening
Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Registratierechten bij toewijzing van een onroerend goed bij sluiting vereffening • in principe verkooprecht 10 % op de normale verkoopwaarde (pro fisco verklaring in akte) • uitzondering: BVBA, V.O.F., Comm.V, LV: a) verkrijging door alle vennoten samen: algemeen vast recht (25 ) dus ook bij toewijzing aan de enige vennoot van een EBVBA = algemeen vast recht (25 ) Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Registratierechten bij toewijzing van een onroerend goed bij sluiting vereffening b) verkrijging door alle vennoten samen: evenredig registratierecht als meerdere vennoten nadien uit onverdeeldheid treden = 1 % indien het o.g. wordt verkregen door vennoot of erfgenaam (let op: schenking!) - die dat o.g. destijds heeft ingebracht of - die vennoot was op het moment dat de vennootschap dat o.g. met 10 % (12,5 %) registratierecht verkreeg Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren
Vragen ? Ontbinding en vereffening Pouseele B. & C°, Bedrijfsrevisoren