1. De ontbinding, vereffening en herstructurering 1.1. Ontbinding 1.1.1. Gronden -
-
-
-
Zoals gemeenrechtelijke vennootschap o MAAR Kan niet worden opgezegd (art. 645 lid 2 W.Venn.) Gaat niet teniet door vereniging van alle aandelen in 1 hand (art. 646 W.Venn.) Blijft voortbestaan bij faillissement/overlijden Vrijwillige ontbinding (art. 183 W.Venn.): statutenwijziging vereist o Voorafgaand bestuursverslag Bestuursorgaan licht voorstel tot ontbinding toe (verantwoording) Staat van actief en passier van max. 3m oud + oordeel van commissaris/accounting over de volledigheid/getrouwheid/juistheid Aandeelhouders kunnen kennis krijgen o Algemene vergadering besluit zoals inzake statutenwijziging Notariële akte Gerechtelijke ontbinding o Om wettige redenen (art. 645, lid 2 W.Venn.) Bij vennootschappen opgericht voor onbepaalde tijd o Slapende vennootschap: wegens niet-neerlegging van de jaarrekening gedurende 3 opeenvolgende jaren (art. 182 W.Venn.) Op verzoek van elke belanghebbende (incl. O.M.) Regularisatie mogelijk voor uitspraak ten gronde Opmerking: geen ontbinding mogelijk eens een aanvraag tot gerechtelijk akkoord is ingediend tot uitspraak van de rb
1.1.2. Rechtsgevolgen 1.1.2.1. -
-
Behoud van rechtspersoonlijkheid (art. 183 W.Venn.)
toepassingsgebied: alle vennootschappen met rechtspersoonlijkheid, ongeacht de oorzaak van ontbinding doel: verhinderen dat de vennootschapsgoederen zouden overgaan in het patrimonium van de vennoten beperking: enkel voor vereffeningsdoel o geen handelingen die geen verband houden met vereffening o andere handelingen: niet-toerekenbaar aan de vennootschap o tegenwerpelijk aan derden o gemachtigde voortzetting van bedrijvigheid (art. 187 W.Venn.): enkel ter bevordering van de vereffening gevolgen o behoud van afgescheiden vermogen goederen worden geen eigendom van de vennoten alle voor de ontbinding lopende verbintenissen/schulden/overeenkomsten blijven uitz.: intuitu personae aangegane overeenkomsten bijzonder geval: ontbinding door vereniging van alle aandelen in 1 hand o enige aandeelhouder = algemene vergadering: benoeming van vereffenaars o wordt eigenaar van vennootschapsgoederen bij sluiting van de vereffening: op eenzijdige verklaring
o
persoonlijke SE’s kunnen geen beslag leggen op de vennootschapsgoederen tot de sluiting van de vereffening o behoud van de organisatie, mits aanpassingen wijzigingen: enkel voor zover nodig voor de spoedige afhandeling van de vennootschap hangende gedingen in naam van de vennootschap mogen worden voortgezet rechten van de vennoten blijven roerende goederen o behoud van het handelskarakter onderworpen aan de specifieke regelen van toepassing op handelaars
1.1.2.2. -
Wijzigingen in de organisatie van de vennootschap
Vereffenaar (bijzonder orgaan ter vereffening) o WANT: bestuursorgaan wordt geacht van rechtswege ontslagnemend te zijn o Meerdere: college o Kan een rechtspersoon zijn o Intern/extern bestuur Vertegenwoordiging voor alle vereffeningshandelingen Interne bevoegdheidsbeperkingen: tegenwerpelijk aan derden indien regelmatig bekendgemaakt o Benoeming Geen benoemingsvoorwaarden Wijze: Statuten o Nominatim aanwijzing o Krachtens de statuten o Door algemene vergadering Vennootschappen met meerderheidsregime: meerderheid Personenvennootschappen: ½ van de vennoten met ¾ van de delen Verplichte aanvraag tot bevestiging van de benoeming door de rb van koophandel Weigering: rb kan zelf een vereffenaar aanduiden + staat van activa en passiva beslissing binnen 24u na eenzijdig verzoekschrift niet in de statuten: o rb op verzoek van een vennoot voorwaarde: algemene vergadering kan (hoogstwaarschijnlijk) niet tot benoeming overgaan o niet: in functie zijnde bestuurders zijn tov derden vereffenaar (art. 185 W.Venn.) geen vereffeningshandelingen stellen passieve vertegenwoordigingsbevoegdheid aansprakelijkheid o afzetting: benoeming door rb/a.v.a.: afzetting door rb/a.v.a. nominatim benoemd: onherroepbaar uitz.: gerechtelijke afzetting wegens grove tekortkoming benoeming krachtens de statuten: statutenwijziging o faillissement: opschorting van de vereffeningsfunctie MAAR: vereffenaars blijven vertegenwoordigen tov de curator o Belangenconflicten: zie regeling voor bestuurders (art. 191 W.Venn.) o Ontslag: steeds mogelijk, tenzij ongelegen Voorwaarde: afhandeling van lopende zaken Bekendmaking (art. 74, 2°, c W.Venn.)
-
-
-
Algemene vergadering o NV/BVBA/CV: a.v.a. blijft o Personenvennootschap: instellen van beslissingorgaan Beslissingen: ½ die samen ¾ van het kapitaal bezitten o Opdracht: Vereffenaars brengen jaarlijks verslag uit aan de a.v.a. Vereffeningsstaat wordt jaarlijks voorgelegd Goedkeuring van de rekeningen + kwijting van de vereffenaar bij sluiting van de vereffening NV/BVBA/CV/Comm.VA: jaarlijkse bekendmaking van de jaarrekening (art. 193 W.Venn.) Statutenwijzigingen zijn mogelijk Aan vennootschappen in vereffening ontzegde bevoegdheden o Zetelverplaatsing Uitz.: homologatie door rb Voorwaarde: de zetelverplaatsing is dienstig voor de vereffening o Naamswijziging: notaris moet zijn ambt weigeren Publiciteitsregeling o Bekendmaking van de ontbinding (art. 74, 4°, a W.Venn.) o Bekendmaking van de benoeming en bevoegdheden van de vereffenaars (art. 74, 2° W.Venn.) o Melding “vennootschap in vereffening”in alle stukken (art. 183 W.Venn.) o Bijzondere bekendmaking na sluiting van de vereffening (art. 194-195 W.Venn.)
1.2. Vereffening 1.2.1. Algemeen -
-
-
bij ontbinding/nietigverklaring gevolgen o actief verwezenlijken o schulden betalen met inachtname van voorrechten en zekerheden waarborgen voor SE’s geen vermenging van patrimonia vereffenaar moet SE’s opsporen en gen betaling aanbieden gewone SE’s: gelijkheid (onvoldoende gelijkmatige uitbetaling) behoud van verhaalsrecht tot 5j na de sluiting van de vereffening persoonlijke aansprakelijkheid van de vereffenaar o saldo verdelen tussen de vennoten: gelijkheid (in verhouding tot inbreng) uitz.: andere statutaire bepalingen faillissement: kan tijdens + tot 6m na sluiting van de vereffening o voorwaarde: faillissementsvoorwaarden zijn vervuld krediet is aan het wankelen gebracht niet wanneer de vereffening ordentelijk verloopt o verdachte periode kan voor reeds ontbonden vennootschappen teruggeplaatst worden op de dag van de ontbinding zelfs indien meer dan 6m geen formeel ontbindingsbesluit vereist voorwaarde: aanwijzingen van frauduleuze vereffeningen (bedoeling SE’s nadeel te berokkenen) waarborgen voor vlugge afhandeling: o ruime bevoegdheden van de vereffenaar o soepele werking van de algemene vergadering
o
korte verjaring van de vorderingen: 5j na sluiting van de vereffening
1.2.2. Verwezenlijking van het actief -
-
door vereffenaar voor zover nodig ter betaling van de SE handelingen die toelating van de algemene vergadering behoeven (art. 187 W.Venn.) o omdat ze nieuwe verbintenissen doen ontstaan uitgiste/acceptatie van handelseffecten leningen aangaan o belangrijke beslissingen onroerende goederen MAAR: openbare verkoop kan zonder toelating indien de verkoop vereist is voor de betaling van schulden/het goed niet deelbaar is Voortzetting van bedrijvigheid: Voorwaarden o ter bevordering van de vereffening o voorlopig inbreng in een andere vennootschap vennoten ontvangen hun deel in aandelen van de andere vennootschap o toelating (art. 184 W.Venn.) kapitaalvennootschap: meerderheid personenvennootschap: bijzondere regelingen andere handelingen o voorwaarde: strekken tot vereffening o voorbeelden: endosseren van wissels, treffen van dadingen, handlichting voor hypotheken, vervreemding van roerende goederen, …
1.2.3. Betaling van de schuldeisers -
-
opsporing van SE’s: vereffenaar kan afgaan op de boekhouding o nalatigheid: persoonlijk aansprakelijk gelijkheid tussen chirografaire SE’s (art. 190 W.Venn.) o gevolgen geen schuldvergelijking tussen vordering van voor en schuld van na de ontbinding geen vordering tot ontbinding van pre-contractuele verkoop/geen revindicatie van onbetaald onroerend goed stuiting van intresten geen gedwongen tenuitvoerlegging MAAR: vordering kan wel gerechtelijk erkend worden o Afwijkingen Schulden met zakelijke zekerheden/voorrechten Schulden op termijn: vereffenaar mag de SE’s dwingen voor termijn betaling te ontvangen SE kan dit niet afdwingen Gelijkheid Uitz.: SE zijn verplicht er op toe te zien dat eerst de eisbare schulden worden betaald als het A > P/zij voldoende gewaarborgd zijn (art. 190 §1, lid 2 W.Venn.) Schulden na ontbinding (boedelschulden/schulden van de massa) Zijn SE’s t.a.v. de gehele in samenloop zijnde boedel worden eerst betaald Geen voorrecht, wel zelfde rechtsgevolgen Cass.: criterium = ogenblik van ontstaan van de schuld Faillissement na ontbinding: activa zijn onvoldoende ter betaling van de schulden o Op verklaring van de vereffenaar/op vordering van een onbetaalde SE
o
Voorwaarde: voldaan aan voorwaarden van het faillissement Handelsbedrijvigheid Staking van betaling Wankelen van het krediet Niet wanneer de meeste SE hun vertrouwen in de vereffeningsactiviteit behouden o Gevolgen Ontstaan van 2e massa Schorsing van individuele uitvoeringsmaatregelen
1.2.4. Sluiten van de vereffening -
-
-
vereffenaar moet plan mbt geplande verdeling van de activa onder de SE’s voorleggen aan de rb van koophandel uitkeringen aan de vennoten o bedrag dat overblijft na betaling van de schulden o in verhouding tot hun inbreng, behoudens andersluidend beding o in beginsel in natura: verdeelbare goederen: kavels niet deelbare goederen: globaal overdragen aan de vennoten moeten zelf uit de onverdeeldheid treden o praktijk: vereffenaar maakt de activa eerst ten gelde o voorschotten: op risico van de vereffenaar procedure (art. 194 – 195 W.Venn.) o vereffenaar moet rekening en verantwoording afleggen + kwijting vragen aan de a.v.a. o verslag van de vereffenaar + stavingstukken o a.v.a. stelt onderzoekscommissarissen aan o latere vergadering verslag van de commissarissen beslissing tot sluiting van de vereffening overgangsmaatregelen: waar brengt men de boeken onder consignatie van gelden tvv onbetaalde SE’s o bekendmaking van sluiting + overgangsmaatregelen rechtsgevolgen o einde van de rechtspersoonlijkheid MAAR: vennootschap kan tot 6m na sluiting failliet verklaard worden o Rechten van de vennoten van rechtswege eigenaar van de vennootschapsactiva (onverdeeldheid) Cass.: vennoten algemene rechtsopvolgers/rechtsopvolgers onder algemene titel van de vennootschap niet aansprakelijk, behoudens andersluidend beding bedrog: nietigverklaring van de sluitingsbeslissing kan gevorderd worden o rechten van de onbetaalde SE’s: passief voortbestaan van de rechtspersoon termijn: 5j na bekendmaking van de sluiting van de vereffening verbintenissen schulden t.o.v. derden aangegaan door vereffenaar q.q. (als orgaan) belang: men kan veroordeling bekomen zonder eerst de vereffening te moeten laten vernietigen vennootschap kan zich nog verweren tegen procedure/in beroep gaan fiscus kan aanslag vestigen + vereffenaar kan bezwaarschrift indienen
-
vordering tot vernietiging van het besluit tot voortijdige ontbinding aansprakelijkheid van de vereffenaar (art. 192 W.Venn.) o fouten voortijdig sluiten van de vereffening niet invorderen van een schuldvordering op een vermogende SA verdeling van activa onder de aandeelhouders zonder betaling van de schulden o verjaring: 5j na feiten/ontdekking van de feiten (art. 198 §1, Lid 4 W.Venn.)
1.3. Herstructureringen 1.3.1. Algemeen -
-
Wet 29 juni 1993 + Wet 13 april 1995 overgang onder algemene titel van het vennootschapsvermogen o gehele vermogen/deel van het vermogen o gaat van rechtswege over op andere entiteit o regels van gemeen recht mbt overgang moeten niet gevolgd worden overdracht van schulden: geen toestemming van SE nodig algemene rechtsopvolger derde in de zin van 1165 BW ook intuïtu personae-verbintenissen (aan A/P-zijde) gaan van rechtswege over formaliteiten voor tegenwerpelijkheid aan derden onroerende zakelijke rechten/zakelijke rechten opp zee- en binnenschepen: overschrijving op hypotheekkantoor van de notulen van alle bij de operatie vetrokken algemene vergaderingen (art. 683, lid 2 W.Venn.) intellectuele eigendomsrechten: publiciteitsvoorwaarden uit relevante bijzondere wet bescherming van SE’s: o verzetsrecht van oude SE’s (art. 684 + 766 W.Venn.) SE kan bij de rb een zekerheid eisen Binnen 2m na bekendmaking van de fusie in het BS Voorwaarde: bestaande, maar nog niet vervallen schuldvordering o aansprakelijkheid (art. 685-687 + 767 W.Venn.) o splitsing: verkrijgende vennootschappen zijn hoofdelijk gehouden tot betaling van de schulden die zeker en opeisbaar waren bij tegenwerpelijkheid door publicatie in het BS van de splitsing in verhouding tot het netto-actief toegekend aan iedere vennootschap
1.3.2. Vormen -
-
Fusie o Fusie door opslorping: bestaande vennootschap verwerft het vermogen van een andere vennootschap (art. 693-704 + 719-727 W.Venn.) Ontbinding zonder vereffening van de overdragende vennootschap Vennootschappen in vereffening/faillissement: enkel mogelijk als er nog geen verdeling ten behoeve van de aandeelhouders geweest is Aandeelhouders van de overdragende vennootschap ontvangen aandelen in de verkrijgende vennootschap Eventueel met opleg van max. 10% van de nominale/fractiewaarde o Fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap: bestaande vennootschappen brengen hun vermogen in in de nieuwe vennootschap (art. 705-718 W.Venn.) Splitsing (art. 728-758 W.Venn.) o Verdeling van het vermogen volgens verdeelsleutel in het splitsingsvoorstel o Aandeelhouders ontvangen aandelen in alle overnemende vennootschappen Eventueel met opleg van max. 10% van de nominale/fractiewaarde o Vormen
-
-
Splitsing door overneming: bestaande vennootschap wordt opgesplitst en de delen worden overgenomen door meerdere vennootschappen Splitsing door oprichting van een nieuwe vennootschap: nieuwe entiteiten ontstaan uit de opgesplitste delen inbreng van bedrijfstak of van algemeenheid o vergoeding voor inbreng mag uitsluitend uit aandelen bestaan o inbrengende vennootschap wordt niet ontbonden o algemeenheid: gehele vermogen o bedrijfstak: deel van her vermogen dat op technisch/organisatorisch gebied een autonome activiteit uitoefent en op eigen kracht kan werken (art. 680 W.Venn.) overdracht van algemeenheid/bedrijfstak (art. 770 W.Venn.) hierna: enkel regelen mbt fusie met opslorping!!!
1.3.3. Voorwaarden -
-
alle vennootschappen met rechtspersoonlijkheid o uitz.: LV ESV o beperkingen: maatschappelijk doel vereiste dat nieuwe aandeelhouders moeten worden toegelaten overeenkomst tussen bestuursorganen van de vennootschappen, goedgekeurd door de a.v.a. regelen van statutenwijzigingen
1.3.4. Procedure (art. 693 e.v. W.Venn.) -
-
-
raden van bestuur stellen gezamenlijk fusievoorstel op (onderhands/authentiek) raden van bestuur dienen apart een verslag ten behoeve van hun aandeelhouders op: economische doelstellingen + ruilverhouding van de aandelen (met verantwoording) commissaris van elke vennootschap stelt verslaf op voorlegging van de 3 documenten aan de a.v.a. van elke vennootschap o beslissing volgens regelen van statutenwijziging o notulen: authentieke vastlegging o overeenstemmende besluiten fusie is voltrokken overnemende vennootschap past statuten aan o eventueel doelswijziging o niet fusie heeft geen gevolg (art. 701, lid 1 W.Venn.) bekendmaking van fusiebesluiten van beide vennootschappen + nieuwe statuten door neerlegging ter griffie + publicatie in BS
1.3.5. Rechtsgevolgen -
overgang van rechtswege van alle activa en passiva o onderpand van de SE’s kan verwateren verzetsrecht voor oude SE’s o tegenwerpelijkheid aan derden: openbaarmaking van de fusieakte uitz.: vastgoed: overschrijving van de fusieakte op het hypotheekkantoor o splitsing: passiva gaan over in verhouding tot de verdeelsleutel voor de activa zekere en opeisbare schulden kunnen hoofdelijk verhaald worden op het vermogen van elk van de uit de splitsing ontstane vennootschappen tot het netto-actief ten dage van de splitsing splitsing van vennootschap met OA: vennoten blijven gehouden voor oude schulden (schulden tot de dag van publicatie)
-
-
aandeelhouders worden van rechtswege aandeelhouders van de opslorpende vennootschap opgeslorpte vennootschappen houden op te bestaan o geen vereffening o openbaarmaking nietigheidsgronden: o afwezigheid van authentieke akte o nietigheid van het besluit van de a.v.a. (art. 64 W.Venn.) o opleg > 10%
