onsorgaan
BOND VAN VRIJE EVANGELISCHE GEMEENTEN IN NEDERLAND
JUNI 2014 BONDSBUREAU President Kennedylaan 311, 6883 AK VELP T 026 - 364 82 49 E
[email protected] www.bondveg.nl
BEZINNING
NEEM DE TIJD! Door Freek-Jan Daane (Handelingen 2,1-11 - Johannes 20,19-23) Pinksteren is geen feestelijk woord. Het betekent gewoon 'vijftigste', waarmee bedoeld is de vijftigste dag na Pasen, of beter vàn Pasen. Op die vijftigste dag vierden de Joden hun oogstfeest. Tegelijk herdachten ze het verbond met God, bij de berg Sinaï, vijftig dagen na de uittocht uit Egypte. Het feest van Pinksteren: na vijftig dagen van bezinning, om zich voor te bereiden op de herdenking van wat er toen is gebeurd. Volgens de Handelingen van de Apostelen werd na de dood van Jezus aan zijn leerlingen een tijd van vijftig dagen voor bezinning gegund voordat de Geest over hen werd gezonden. Volgens het Johannesevangelie hebben Jezus' leerlingen geen vijftig dagen moeten wachten toen ze de Geest ontvingen. Dat gebeurde al op de eerste dag na zijn opstanding, toen ze Hem in hun midden zagen verschijnen. Het verhaal van de Handelingen waren de leerlingen die bijeen zaten te bidden veel talrijker, ongeveer 120. De broers van Jezus waren erbij en ook zijn moeder, samen met andere vrouwen (Handelingen 1,15.14). Het verhaal speelt zich af op het Joodse pinksterfeest, toen er pelgrims uit veel verschillende streken naar Jeruzalem waren gekomen. Hiermee wil de auteur duidelijk maken dat de Geest over alle grenzen en verschillen heen waait. Ze werden enthousiast. Letterlijk: 'vol van God'. Dit vuur van het enthousiasme zal later in de loop der tijden duizenden en duizenden bezielen. Iedereen in de massa die op het gedruis van de stormwind was afgekomen hoorde de apostelen en de andere leerlingen in zijn eigen taal spreken. Een talenwonder. Het stelde een einde aan de catastrofe van de Babelse spraakverwarring waardoor de hoogmoed van de torenbouwers werd afgestraft. ‘De een verstond niet meer wat de ander zei’ (Genesis 11,7). Het talenwonder, bewerkt door de Geest geeft een goede verstaander het vermogen om te verstaan, van welke nationaliteit hij ook is, van welke geloofsgemeenschap hij ook lid is, of hij oud is of jong, dat doet niet ter zake. Ook vandaag nog gebeurt het wonder. Mensen die samen idealen hebben, mensen die samen geloven, verstaan elkaar, in de taal waarin we God verstaan. We moeten altijd opnieuw de versleten mens in ons door de Geest nieuw leven laten inblazen. Maar om zo'n nieuwe mens te worden heb je tijd nodig. Vandaar die vijftig dagen. Een tijd van wachten en je bezinnen. Zoals de 120 van het begin zullen we elkaar moeten vasthouden en bemoedigen om het vol te kunnen houden. Vandaag zijn er meer mensen meteen ingesluimerd, zelfs een afgestorven geloof. Gelukkig heeft God geduld met ons. Als we verleid worden om het op te geven en de kerk vaarwel willen zeggen, is hij de Heer van het geduld. Hij geeft altijd weer nieuwe kansen. Elk jaar opnieuw komt de vijftigste dag van Pasen. Elk jaar wordt 'Veni creator' gezongen: Kom, schepper heilige Geest. ‘De Geest van God bezielt die koud zijn en versteend, herbouwt wat is vernield, maakt één wat is verdeeld’ (H. Oosterhuis). Het enthousiasme dat de pinksterviering door zindert mogen we na pinkstermaandag niet laten uitdoven, alsof er op Pinksteren vandaag niets met ons is gebeurd. Na deze vijftigste dag moet het weer beginnen met zichzelf in ons doen en laten te bewijzen, alle dagen van ons leven.
2
GEMEENTENIEUWS
Door Ben Hagen Ook dit jaar gaat de VEG Nijverdal vele gemeenteleden verrassen met een Pinkstergroet. Het maandblad: “Nu de AOW leeftijd langzaam omhoog gaat, doen we dat als diaconie ook. De oudere gemeenteleden blijven steeds langer jong en dat belonen we door dit jaar de leeftijd naar 81 jaar te brengen voor het ontvangen van de Pinkstergroet.” De Werkgroep naar Buiten van de VEG Apeldoorn schrijft in het maandblad over een uitdeelactie van narcissen dat een voorzichtig begin is van iets dat we ieder jaar een beetje verder willen uitbouwen. Het maandblad vermeldt verder: “Ook woonden de leden van de VEG de dienst op Goede Vrijdag bij in de oecumenische basiskerk waar ze een groet van onze gemeente en een uitnodiging voor de Paasdienst brachten. Daarnaast werden er zakjes met paaseitjes (met groet van de gemeente) gebracht bij de voedselbank.” De VEG Heerde heeft haar jaarvergadering 2014 gehouden. In het maandblad staat o.a. hierover vermeld: “Tijdens een goed bezochte ledenvergadering (Er waren 135 stemmen uit te brengen) is er unaniem ingestemd met de voorgestelde plannen die leiden tot het aanstellen van een jeugdwerker. Dat is een historisch moment voor onze gemeente. Fijn dat de oproep om naar de vergadering te komen heeft gewerkt.” Het zangkoor The New Voice (vroeger heette dit koor De Roepstem) van de VEG Bussum schrijft in het maandblad: “Er is voor het eerst in het bestaan van het koor een uitzonderlijk jubileum geweest. Hennie Beekman is 60 jaar lid van het koor geweest. Een jubileum van 40 en 50 jaar lidmaatschap wordt wel vaker gevierd, maar 60 jaar is zeldzaam. In de jaarlijkse ledenvergadering van 24 maart van het zangkoor is hier aandacht aan besteed”. Van harte proficiat!
Ik ontving het volgende bericht: “De kerkenraad van de VEG Amsterdam (Weteringkerk) en Bram en Willeke Krijgsheld hebben in goed overleg gezamenlijk besloten dat laatstgenoemden per 1 mei 2014 niet langer werkzaam zullen zijn als missionair werker in de Rivierenbuurt. De kerkenraad heeft grote waardering voor hun inzet en betreurt het dat niet aan wederzijdse verwachtingen kon worden voldaan.”(verkort) De werkgroep Liturgie van de VEG Utrecht schrijft in de rubriek Zondags gaan zij naar de kerk o.a.: “Terugkijkend naar de Paasperiode: Het lijdensverhaal van de evangelist Matteüs bepaalde de dienst op Goede Vrijdag. De paaskaars die ons een jaar lang in vreugde en verdriet heeft verlicht, werd brandend weggedragen. Het licht dooft niet, maar wij zien het niet meer. Met Pasen werd de nieuwe kaars binnengedragen als een feestelijk begin van een mooie dienst.” In het kerkblad De Fakkel van de PKN Petrakerk en de VEG Rotterdam staat dat op 23 mei ‘In de Loop’ en het Kerk- en Buurtwerk haar 25-jarig bestaan viert met een receptie in de Petrakerk: “U bent daarbij van harte welkom. We willen alle betrokkenen, het bestuur, de werkers en vooral de vrijwilligers van harte gelukwensen. Het is bewonderenswaardig dat het nu al 25 jaar gelukt is om elke middag (zaterdag, zondag en feestdagen incluis) open te zijn, met bijna altijd twee gastontvangers. Een staaltje van trouw.” De VEG Nieuwvliet kijkt terug op een geslaagde Paasdienst waarin zes jongeren belijdenis van hun geloof aflegden: “Een luxe in deze tijd. De nieuwe paaskaars werd door een van de belijdeniscatechisanten binnengedragen. Er waren als traktatie door de catechisanten cupcakes gebakken, versierd met hagelslag, die heel lekker waren maar wel voor het nodige poetswerk hebben gezorgd. Misschien een volgende keer maar iets anders bedenken?”
3
ZENDING & DIAKONAAT
WAT DE TOEKOMST BRENGEN MOGE, MIJ GELEIDT DES HEREN HAND In 1998 werden Jan en Anja Smits met hun kinderen uitgezonden naar Tanzania om daar in Dar es Salaam in dienst van de M.A.F. (Mission Aviation Fellowship) te werken. Na 15 jaar komt er nu een einde aan hun werk daar. Ze schrijven daarover in een nieuwsbrief van maart jl. waar hetzelfde boven staat als boven dit artikel.
SZD
Er is in het nieuwe jaar al heel veel gebeurd. In januari kregen we familiebezoek. Op school is het gewone lesprogramma weer van start gegaan, en er waren proef examens van Mirjams klas. Mirjam is met hele goede resultaten thuisgekomen; dat belooft veel goeds voor haar eindexamens in mei en juni. Maar dit jaar is ook heftig begonnen: een van onze oudere studenten overleed, Dawson Kwayu (18 jaar) door een verkeersongeluk op weg naar school.
Als onderdeel van de biologie lessen is Jan eind januari met zijn studenten naar een wildpark geweest om diergedrag te bestuderen en te beschrijven. Inmiddels zijn de voorbereidingen voor de werkweek in maart in volle gang, hier is Anja bij betrokken. Mirjam richt zich naast het schoolwerk ook op de voorbereidingen om in april de Kilimanjaro te beklimmen.
Reorganisatie MAF Tanzania Jan is met de anderen van het Tanzania Program Development Team de afgelopen weken erg druk geweest, om tot een aanbeveling te komen voor MAF Internationaal hoe verder met het Tanzania programma. Op basis hiervan is nu de uiteindelijke beslissing genomen hoe het programma eruit gaat zien.
Nieuwe opzet MAF Tanzania Op dit moment zijn er MAF bases in Dar es Salaam, Dodoma, Arusha en Mbeya. In de nieuwe opzet blijven alleen Arusha en Mbeya open. Het programma zal van ±60 personeelsleden teruggaan naar ±6. Het is nog niet duidelijk of er ruimte blijft bestaan voor het team dat nieuwe landingsbanen aanlegt.
Wat betekent dit voor ons als gezin? Eind januari van dit jaar werd het voor ons al duidelijk dat er voor Jan geen werk meer zou zijn in MAF Tanzania. Dat was even slikken, want hoewel we in november wisten dat dat een mogelijke uitkomst was, hadden we daar toch nog niet echt rekening mee gehouden. Toen dit eenmaal duidelijk was, vroegen we ons in eerste instantie af of we toch in Tanzania zouden kunnen blijven voor nog 2 jaar. Mirjam heeft die tijd nog nodig om hier de
4
middelbare school af te maken dus we gingen denken aan mogelijkheden, bijvoorbeeld door fulltime voor de school, HOPAC, te gaan werken, of door een baan bij een andere zendingsorganisatie te zoeken. Er was zelfs een passende vacature bij een NGO in Dar es Salaam waar Anja zo op had kunnen solliciteren. We hadden in ons gebed gevraagd of God het heel duidelijk wilde maken wat de bedoeling was en proberen te blijven voelde toch niet goed. We hadden er allebei geen vrede mee: waren wij het die wilden blijven of was het Gods wil, het voelde zelfs als een belasting. We kwamen zelf voorzichtig tot de conclusie dat onze tijd in Dar er weleens op zou kunnen zitten, maar het leek nog heel wat om dat hardop te zeggen. We hebben de opties ook aan een paar goede vrienden hier in Dar voorgelegd. Na een paar dagen hoorden we weer van hen, en hoewel ze heel graag zouden willen dat we hier blijven kwamen ook zij tot de conclusie, dat het er sterk op leek dat onze tijd in Dar er op zit en dat het goed zou zijn voor ons om naar Nederland te gaan. Ook via de mail hebben we van goede vrienden advies gehad. Waarom moeten we terug naar Nederland als er hier nog meer dan genoeg werk te doen is? We lazen een overdenking over Psalm 23 waar de Goede Herder zijn schapen doet nederliggen in grazige weiden. Hij zet ze stil, en misschien is dat wat God nu met ons doet. We hebben nu bijna 15 jaar in Tanzania gewoond en gewerkt. We zijn op meerdere fronten vermoeid geraakt en onze batterijen zijn aardig op aan het raken. We zijn een beetje door de reserves heen. We hebben er vrede mee terug te komen, zien ernaar uit zelfs. We hebben dus de beslissing genomen om in de zomer
van 2014 terug te komen naar Nederland. Voor Mirjam is het alleen nog niet zo duidelijk; die vindt het erg moeilijk haar vrienden en school hier achter te moeten laten en ziet er behoorlijk tegenop om in Nederland weer opnieuw te moeten beginnen. Ze overweegt nu nog om in Tanzania te blijven om de laatste twee jaar hier af te maken. Voor David en Laura (die al in Nederland wonen en studeren) betekent onze beslissing om terug naar Nederland te komen dat hun ‘thuis’ niet meer in Tanzania zal zijn. Hoewel ze blij zijn dat we elkaar veel vaker zullen ontmoeten, betekent het voor hen ook het afscheid van Tanzania, het land waar ze zijn opgegroeid en met veel plezier naar school gegaan, vrienden hebben gemaakt en tot geloof zijn gekomen. Ook voor hen is dit dus ingrijpend.
Zomer 2014 We hopen ongeveer half juli in Nederland aan te komen. De zoektocht naar woonruimte en werk is inmiddels begonnen. Mochten jullie ideeën hebben over woonruimte of werk dan horen wij dat graag Bidden jullie mee voor het MAF Tanzania programma in deze tijd van veranderingen, wat o.a. betekent dat veel mensen zonder werk komen te zitten. Bidden jullie mee voor ons dat we onze tijd hier op een goede manier kunnen afsluiten en voor Mirjam om een juiste beslissing voor haar scholing. Bidden jullie mee voor woonruimte en werk in Nederland. Bedankt! Jan en Anja en Mirjam Smits
MAF blijft Jan en Anja tot eind 2014 ondersteunen. Ze krijgen een herhuisvestingstoelage om hun leven in Nederland weer op te bouwen. De SZD blijft hen dus ook tot het einde van 2014 ondersteunen.
5
SEMINARIUM
Gunning is van alle tijden Door Jan H. Karelse Wie boeken leest uit vroeger eeuwen leert anders kijken naar de eigen tijd. Zoals je blik ook verruimd wordt door het reizen naar andere streken. Elk mens en elke tijd heeft zijn beperkingen. Maar er zijn mensen die boven hun tijd uitstijgen. Zo iemand was de predikant en latere hoogleraar J.H. Gunning Jr. (1829-1905).
Goudmijn Elke keer als ik een van zijn meer dan 200 boeken of brochures lees, ben ik in een goudmijn terechtgekomen die mij kapitaal verschaft voor korte en lange termijn. Wie Gunning leest, wordt geholpen om in eigen tijd en context, in gemeenschap met het belijden van de Kerk van verleden en heden, antwoorden te vinden op de vragen en uitdagingen van deze en de komende tijd. Tal van theologen en andere lezers worden nog altijd door hem geïnspireerd. De tijd is hoegenaamd voorbij dat er via antiquariaat of internet nog iets van zijn hand te verkrijgen is. Maar gelukkig, er is een nieuwe toegang tot zijn werk mogelijk gemaakt.
Verzameld Werk Dr. Leo Mietus organiseerde in 2005 een Gunning-symposium en promoveerde in 2006 op Gunning. Sinds 2007 is hij bezig om tal van Gunnings werken opnieuw te ontsluiten voor een breed publiek. Dat is een intensief en tijdrovend werk. Het bestuur van het Seminarium van de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten heeft hem voor dit project de nodige ruimte geboden. Hij is daarbij geholpen door de andere docent van het Seminarium, dr. Theo Hettema, en enkele andere personen. Het resultaat mag er zijn! Het Boekencentrum heeft twee prachtig uitgegeven delen van het Verzameld Werk van Gunning op de markt gebracht, in hedendaagse spelling en voorzien van trefzekere inleidingen en verhelderende voetnoten. Deel een bevat 20 publicaties uit de periode
6
1856-1878, deel twee 21 publicaties van 1879-1905. De presentatie van beide delen werd begeleid door een aantal voortreffelijke referaten van hoogleraren. Daarmee werd de actualiteit en het grote belang van deze uitgaven onderstreept. Wij hebben een geschenk in handen gekregen dat meer waard is dan boekenplanken vol stichtelijke lectuur. Laat het u niet ontgaan!
De theologie van Gunning Een oude spreuk zegt dat drie dingen een mens tot theoloog vormen: gebed, meditatie en beproevingen. Dat geldt zeker voor Gunning. Zijn nagelaten werk is als een prisma met vele facetten. Theologie is voor hem de kennis van God zoals Hij zich aan de Gemeente gegeven heeft. Het belijden van de Kerk wordt ontvouwd vanuit het Woord van God, dat mens geworden is in Jezus Christus. De waarheid is een Persoon die ons hart raakt. Veel beginsels zijn verzinsels. Wij gaan uit van één middelpunt en beginsel: Jezus Christus volgens het Bijbels getuigenis, die wij door het geloof aanschouwen als de Gekruisigde en Verheerlijkte. Hij is de Middelaar tussen God en de mensen. Hij behoort tot beiden, in de eenheid van zijn persoonlijkheid. Door Hem zijn wij overgezet in de hogere, ware werkelijkheid. Daardoor is ons uitgangspunt voor heel het leven, ook voor de wetenschap, veranderd. Hij brengt ons geen leerstelsel, maar een vol, rijk, waarachtig mensenleven. Alles in het Evangelie is persoonlijk. Christus maakt zich in ons kenbaar door de
vrijheid van de gemeente, voor eigentijdse zending, voor het participeren in het culturele leven en voor het openstaan voor het wonder. De gemeenschappelijke ervaring van Gods kinderen brengt ons tot een diepe, samenhangende wereldbeschouwing. Wij eren de traditie niet door uit nostalgie of vrees de vroegere verwoording te conserveren, maar door die op verantwoorde manier opnieuw vorm te geven voor eigen tijd en situatie. Dat mag blijken uit enkele citaten van Gunning zelf.
Jezus Christus is Heer
Heilige Geest als wij bekeerd, wedergeboren zijn. Zo kunnen wij de waarheid zien, er over spreken en naar handelen. Wij worden gevoed en gevormd door het geloof van de Gemeente, niet door individualistisch geloof. De Kerk is gebouwd op personen. Het handelen van God in de geschiedenis maakt ons tot vrije mensen en leert ons dagelijks te leven in de verwachting van de toekomst van de Heer. De Bijbel is onmisbaar, maar mag niet de plaats van God zelf innemen, alsof Hij afwezig is. God is liefde. Hij spreekt en handelt nog steeds. Het komt er op aan zijn stem te verstaan voor eigen tijd en situatie. Dat maakt vrij voor een niet-wettische omgang met Bijbel en belijdenisgeschriften, schept ruimte voor de
In deze oudste christelijke belijdenis wordt samengevat dat Hij de grond is van de wereld, de bron van alles wat edel is. Hij is de dood van alle dood en doet door zijn opstanding als Zoon van God de ware vrijheid ontluiken. Hij zendt van de Vader de Heilige Geest om onder mensen verbindingen van liefde te bewerken. Die belijdenis roept ons op om andere gemeenschappen uitnemender te achten dan onszelf “omdat wij daar namelijk eigenschappen en voortreffelijkheden in opmerken die ons ontbreken, en ons dus nopen om tot de ander eerbiedig waarderend op te zien”. In die kortste christelijke geloofsbelijdenis was de oudste kerk één. “Zij kan wel dogmatisch uitgebreid worden tot uitspraak over alle problemen die in verband met 's mensen leven, denken en arbeiden op aarde zijn hart bezighouden. Maar deze verdere belijdenis moet noodzakelijk voor de verscheidene volken, tijden en toestanden verschillend zijn. Hierin kan dus nooit de eenheid der kerk worden uitgedrukt. Deze eenheid ligt in de personen, de mensen door wie de Heer regeert, en die de gaven van de regering, de profetie, de onderscheiding en de heilige tucht bezitten om in de gemeente de kritiek van de Geest te oefenen die haar en zichzelf corrigeert”.
J.H. Gunning Jr., Verzameld werk deel 1 en 2. Zoetermeer: Boekencentrum 2012 en 2014, E 59.90 per deel. 7
MEDEDELINGEN VEG Nijverdal nieuwe secretaris: mw. K. Wever Noetselerbergweg 24 7441 BK Nijverdal T: 0548-850663 E:
[email protected] VEG Nijverdal interim voorzitter: dhr. H. Pieters Reggestraat 26 7607 LN Almelo T: 0546-633060 E:
[email protected] St.76 nieuw adres dhr. A.P. Geene, secretaris: Weegbreepad 60 4461 ML Goes T: 0113-2138 04 M: 06-36043354 E:
[email protected] en het juiste mailadres (jaargids) van J.F. Kievit is: E:
[email protected]
VENI CREATOR SPIRITUS Kracht die scheppend elke dag doorstraalt mijn duisternis wordt door U in licht vertaald Schepper in Uw woord en sacrament in plant en dier door U gekend in elk gebaar waar mensen Mens zijn voor elkaar VENI CREATOR SPIRITUS Geest verankerd in de grond van mijn bestaan geen vaag gelaat ik mag U noemen bij Uw naam God doorlicht mijn weg om naar U op te gaan Oeke Kruythof
COLOFON Voorzitter: Bert Louwerse Secretaris/penningmeester: Frits Hengstman Lay-out: Fenny Koornberg, e-mail:
[email protected] Redactielid: Arie Boer Gemeentenieuws: Ben Hagen, e-mail:
[email protected] 8
