Onderzoeksrapport. Hoe speelt de sector verblijfsrecreatie in Noord- Nederland in op senioren?

Onderzoeksrapport

“Hoe speelt de sector verblijfsrecreatie in NoordNederland in op senioren?”

Onderzoeksrapport

“Hoe speelt de sector verblijfsrecreatie in NoordNederland in op senioren?”

Datum:

9 april 2009, Groningen

Opdrachtgever: Contactpersonen:

Lectoraat ondernemer Frank van Genne, Inge Groen

Klas: Coach: Projectgroep:

VMV3P Dhr J.G. Hoendervanger Groep 12 Bhondoe, Rick 296230 Dekker, Guido 296146 Greiner, Sietse 297835 Groen, Sjoerd 297836 Hoonstra, Henk 293377

`

Hanzehogeschool Groningen, instituut voor bedrijfskunde afdeling Vastgoed & Makelaardij. Concept onderzoeksrapport ‘Senioren en de recreatieve sector’

2

Voorwoord Gedurende een periode van 9 weken hebben wij ons gestort op het onderzoek wat voor u ligt. Gaandeweg is ons steeds duidelijker geworden dat de doelgroep “senioren”, volkomen onterecht, een erg onderbelichte doelgroep is, welke volop kansen biedt. Na een gezamenlijke start van het onderzoek werd onze projectgroep in tweeën gedeeld. De ene helft heeft onderzoek gedaan naar de doelgroep en naar het aanbod van recreatieparken in NoordNederland op dit moment. De andere helft heeft een ‘Best practices’ onderzoek verricht onder recreatieparken in Noord-Nederland. Tevens hebben zij onderzoek verricht naar het huidige aanbod van recreatieparken met betrekking tot senioren. De samenwerking binnen de groep verliep soepel en zonder grote problemen. Het resultaat is een onderzoeksrapport welke gebruikt kan worden als basis voor een vervolgonderzoek. Als zelfstandig onderzoek biedt het echter te weinig concrete resultaten. Het was jammer dat we maar 9 weken de tijd hadden voor dit onderzoek. Het was nuttig geweest als we op zijn minst zelf het vervolg onderzoek hadden kunnen opzetten. Dan hadden we ook het ‘best practices’ onderzoek nog verder uitgewerkt, omdat de response nu erg laag was. Toch zijn wij redelijk tevreden en zelf een beetje trots op ons product. Tot slot willen wij nog enkele personen bedanken voor hun medewerking aan dit verslag: - Dhr. F. van Genne, voor zijn rol als opdrachtgever - Dhr. J.G. Hoendervanger, voor het coachen van onze projectgroep - Dhr. P. Huig, voor zijn inbreng voor ons rapport - Dhr. Limburg, voor zijn inbreng en feedback op ons rapport - Mevr. H. Groen, voor haar inbreng en feedback op ons rapport Projectgroep 12, Rick Bhondoe Guido Dekker Sietse Greiner Sjoerd Groen Henk Hoonstra

Concept onderzoeksrapport ‘Senioren en de recreatieve sector’

3

Samenvatting Het lectoraat vastgoed van de Hanzehogeschool Groningen is vorig jaar betrokken geraakt bij een onderzoek naar innovatie binnen de toeristische sector in Noord-Nederland. Bij dit onderzoek staan drie thema’s centraal: vergrijzing, internationale concurrentie en duurzaamheid. Dit deelonderzoek valt onder het thema vergrijzing. De centrale vraag in dit rapport luidt: ‘Hoe speelt de sector verblijfsrecreatie in Noord-Nederland in op senioren?’ Deze vraag zal in dit rapport beantwoord worden aan de hand van vier deelvragen: - Hoe ziet de doelgroep senioren eruit voor recreatieparken? - Hoe ziet de sector verblijfsrecreatie in Noord-Nederland eruit? - In hoeverre spelen de recreatieparken in Noord-Nederland momenteel in op senioren? - Hoe spelen de ‘best in class’ recreatieparken in op senioren? Het doel van dit rapport is een basis leggen voor een vervolgstudie naar innovatie binnen de toeristische sector in Noord-Nederland. Binnen dit onderzoek is gebruik gemaakt van twee onderzoeksmethodes, kwalitatief- en literatuuronderzoek. Voor het kwalitatieve onderzoek zijn er bedrijven in de recreatieve sector bezocht en geïnterviewd. Deze bedrijven zijn in overleg met deskundigen op het gebied van toerisme geselecteerd. Om te beantwoorden hoe de ‘best in class’ recreatieparken momenteel inspelen op senioren, is gebruik gemaakt van semigestructureerde interviews. Bij het beantwoorden van de andere drie deelvragen is literatuuronderzoek toegepast. Hierbij is uitsluitend gebruik gemaakt van kwalitatief hoogwaardige bronnen met een onderzoek als basis. De senioren zijn gesegmenteerd op zes verschillende criteria; leeftijd, inkomen, levensstijl, werksituatie, sociale status en gezondheid. Hieruit blijkt dat de 40% van de Nederlandse bevolking ouder is dan 50 jaar. Er zijn binnen de groep senioren grote verschillen aanwezig. Tevens beschikken ze over boven gemiddeld inkomen. Zijn vaak actief na hun pensioen en voelen zich vitaal. Noord-Nederland beschikte in 2007 over 266 recreatieparken, deze zijn voornamelijk gelegen in Friesland en Drenthe. De bezettingsgraad van de recreatieparken steeg de laatste jaren tot 41% Uit het onderzoek blijkt, dat er momenteel weinig wordt ingespeeld op de wensen en behoefte van senioren door recreatieparken. De senioren van tegenwoordig willen hun eigen tijd en programma bepalen. Wel moeten genoeg mogelijkheden geboden worden voor de senioren. Uit het ‘best in class’ onderzoek kunnen geen harde conclusies worden getrokken dit wegens lage respons en tijdgebrek. Wel bleken de geïnterviewde parken zich te richten op rust, ruimte en service. Het is de vraag of dit een algemeen beeld is bij de ‘best in class’.


4

Inhoudsopgave Inleiding ................................................................................................................................................... 7 Hoofdstuk 1: Onderzoeksmethode ......................................................................................................... 8 1.1 Literatuuronderzoek ..................................................................................................................... 8 1.2 Interviews ...................................................................................................................................... 8 Afbakening............................................................................................................................................. 10 Hoofdstuk 2: Segmentatie doelgroep senioren .................................................................................... 11 2.1Vergrijzing .................................................................................................................................... 12 2.1 Segmentatie senioren op basis van leeftijd ................................................................................ 14 2.2 Segmentatie op basis van inkomen ............................................................................................ 16 2.3 Segmentatie op basis van levensstijl .......................................................................................... 18 2.4 Segmentatie van senioren op basis van werksituatie ................................................................. 20 2.5 Segmentatie op basis van sociale situatie .................................................................................. 22 2.6 Segmentatie op basis van gezondheid ........................................................................................ 23 2.7 Conclusies segmentatie .............................................................................................................. 24 Hoofdstuk 3: Recreatie Noord-Nederland ............................................................................................ 25 Hoofdstuk 4: Recreatie en senioren momenteel .................................................................................. 30 Hoofdstuk 5: ‘Best practice’ onderzoek. ............................................................................................... 32 RCN de Roggeberg te Appelscha ....................................................................................................... 33 Waterpark Y’ne Lijte te Grou ............................................................................................................ 34 Conclusie ............................................................................................................................................... 35 Aanbevelingen voor vervolgonderzoek ................................................................................................. 36 Evaluatie ................................................................................................................................................ 37 Literatuurlijst ......................................................................................................................................... 38 Bijlage 1: Geraadpleegde recreatieparken ............................................................................................ 39 Bijlage 2: Mail richting de recreatieparken ........................................................................................... 41 Bijlage 3: Voorbeelden van antwoorden op de mail ............................................................................. 42 Bijlage 4: Interview vragen .................................................................................................................... 45

Voorwoord ................................................................................................................................. 3 Samenvatting .............................................................................................................................. 4 Inhoudsopgave ........................................................................................................................... 5 Inleiding ..................................................................................................................................... 7 Hoofdstuk 1: Onderzoeksmethode ............................................................................................. 8 1.1 Literatuuronderzoek......................................................................................................... 8 1.2 Interviews ......................................................................................................................... 8 Concept onderzoeksrapport ‘Senioren en de recreatieve sector’

5

Afbakening ............................................................................................................................... 10 Hoofdstuk 2: Segmentatie doelgroep senioren......................................................................... 11 2.1Vergrijzing........................................................................................................................ 12 2.1 Segmentatie senioren op basis van leeftijd .................................................................... 14 2.2 Segmentatie op basis van inkomen ................................................................................ 16 2.3 Segmentatie op basis van levensstijl .............................................................................. 18 2.4 Segmentatie van senioren op basis van werksituatie ..................................................... 20 2.5 Segmentatie op basis van sociale situatie ....................................................................... 22 2.6 Segmentatie op basis van gezondheid ............................................................................ 23 2.7 Conclusies segmentatie .................................................................................................. 24 Hoofdstuk 3: Recreatie Noord-Nederland................................................................................ 25 Hoofdstuk 4: Recreatie en senioren momenteel ....................................................................... 30 Hoofdstuk 5: ‘Best practice’ onderzoek. .................................................................................. 32 RCN de Roggeberg te Appelscha......................................................................................... 33 Waterpark Y’ne Lijte te Grou .............................................................................................. 34 Conclusie .................................................................................................................................. 35 Aanbevelingen voor vervolgonderzoek ................................................................................... 36 Evaluatie ................................................................................................................................... 37 Literatuurlijst ............................................................................................................................ 38 Bijlage 1: Geraadpleegde recreatieparken................................................................................ 39 Bijlage 2: Mail richting de recreatieparken .............................................................................. 41 Bijlage 3: Voorbeelden van antwoorden op de mail ................................................................ 42 Bijlage 4: Interview vragen ...................................................................................................... 45 Bijlage 4: Interview vragen ...................................................................................................... 45


6

Inleiding Het lectoraat vastgoed van de Hanzehogeschool Groningen is vorig jaar betrokken geraakt bij een onderzoek naar innovatie binnen de toeristische sector in Noord-Nederland. Bij dit onderzoek staan drie thema’s centraal: vergrijzing, internationale concurrentie en duurzaamheid. De vergrijzing in Nederland neemt steeds verder toe. Dit betekend dat de groep oudere mensen relatief groter wordt ten opzichte van de groep jonge mensen. Het is interessant om te kijken welke invloed deze demografische ontwikkeling heeft op toerisme. Als voorbereiding op het onderzoek is er vooronderzoek gedaan naar de onderzoeksvariabelen. Uit dit onderzoek is gebleken dat er binnen de doelgroep senioren veel verschillende stromingen zijn. Er bestaat geen stereotype senior, aangezien iedere senior andere eigenschappen heeft. Verder blijkt uit het vooronderzoek dat er door de sector verblijfsrecreatie wordt ingespeeld op senioren door korting te verstrekken aan senioren. Behalve deze kortingsregeling, wordt er niet aantoonbaar aandacht besteed aan senioren door bedrijven. Om de verschillende onderzoeksvariabelen te concretiseren, is er in dit rapport een begripsafbakening opgenomen. Hierin worden de begrippen gedefinieerd naar de vorm waarin ze voor ons onderzoek van toepassing zijn. Dit onderzoek valt onder het thema vergrijzing. In dit onderzoeksrapport staat de vraag: ‘Hoe speelt de sector verblijfsrecreatie in Noord-Nederland in op senioren?’ centraal. Er wordt dus gekeken naar de invloed van de vergrijzing op de recreatieve sector. In dit rapport wordt antwoord gegeven op de onderzoeksvraag en de basis gelegd voor vervolgonderzoek naar hoe de recreatiesector in NoordNederland het beste kan inspelen op de vergrijzing. Om tot een antwoord te komen op de onderzoeksvraag, zijn er vier deelvragen geformuleerd: - Hoe ziet de doelgroep senioren eruit voor recreatieparken? - Hoe ziet de sector verblijfsrecreatie in Noord-Nederland eruit? - In hoeverre spelen de recreatieparken in Noord-Nederland momenteel in op senioren? - Hoe spelen de ‘best in class’ recreatieparken in op senioren? Deze deelvragen worden in dit rapport per hoofdstuk behandeld. Op basis van deze deelvragen zal er een conclusie geformuleerd worden en een aanbeveling gedaan worden voor vervolgonderzoek.


7

Hoofdstuk 1: Onderzoeksmethode Om een goed antwoord te krijgen op de geformuleerde deelvragen is er een kwalitatief onderzoek uitgevoerd. De onderzoeksmethodes die hiervoor zijn gebruikt; Literatuuronderzoek en interviews.

1.1 Literatuuronderzoek Om de deelvragen: “Hoe ziet de sector verblijfsrecreatie in Noord-Nederland eruit? “, ”In hoeverre spelen de recreatieparken in Noord-Nederland momenteel in op senioren?” en “Hoe ziet de doelgroep senioren eruit voor recreatieparken?” te kunnen beantwoorden is er een literatuuronderzoek uitgevoerd. Er is gekozen voor deze onderzoeksmethode omdat er al veel onderzoek gedaan is naar deze onderwerpen, wat erg bruikbaar is voor ons eigen onderzoek. Het onderzoek richt zich vooral op het bijeenbrengen van de relevante informatie uit de verschillende bronnen, om een zo compleet mogelijk beeld te scheppen van de sector verblijfsorganisatie en de doelgroep senioren. Veel van de geraadpleegde literatuur zal afkomstig zijn uit mediatheken van de Stenden Hogeschool te Leeuwarden en de Hanzehogeschool te Groningen. Verder zijn er enkele via internet verkregen rapporten gebruikt. Deze bronnen zijn door ons getoetst op betrouwbaarheid en relevantie.

1.2 Interviews Om de deelvraag: “Hoe spelen de ‘best in class’ recreatieparken in op senioren?” te kunnen beantwoorden bestaat dit onderzoek uit een ‘good-practices’ onderzoek onder de bestaande spelers op de recreatiemarkt, die er op een positieve manier uitspringen door hun seniorenbeleid. In deze interviews is onderzocht worden hoe zij inspelen op de seniorendoelgroep vanuit het recreatiepark. Omdat er over dit specifieke onderwerp nog geen concreet onderzoek is gedaan, is gekozen voor het gebruik van interviews. In overleg met een deskundige op het gebied van recreatie, dhr. Huig, is een lijst met recreatieparken samengesteld. Hiermee is telefonisch contact gezocht om vervolgens een afspraak te maken voor een interview. De interviews voor de ‘best in class’ vallen onder kwalitatief onderzoek. Dit is gedaan door middel van een semigestructureerd face tot face/telefonisch interview. Bij het semigestructureerde interview vertellen de onderzoekers een inleidend stuk, hierin wordt verteld waar het onderzoek over gaat en wat de opdrachtgevers in gedachten hebben. Vervolgens zal het interview beginnen met een aantal inleidende vragen waarna een aantal punten worden besproken die al van te voren vast staan. Deze punten worden beantwoord doormiddel van open vragen te stellen en door het doorvragen van de onderzoekers. De leidende vragen van het interview kunt u vinden in bijlage 4. Uit de interviews kan opgemaakt worden wat de bevindingen en de gedachten zijn van mensen die er op een andere manier naar kijken. Het doel van interviews is om meer inzichten of nieuwe ideeën te genereren die bruikbaar kunnen zijn voor de opdrachtgevers. De interviews zijn afgenomen door twee onderzoekers.


8

Stroomschema Zeer breed desk research naar praktisch alle recreatieparken van Noord-Nederland

Sprake van speciale vermelding senioren op de website? Zo ja Zo ja

nee

Telefonisch benaderd voor uitleg wat ze voor senioren doen.

Iets unieks op het gebied van senioren? Zo ja

Gevraagd voor kort interview.

nee

Vriendelijk bedanken voor de tijd

De verschillende parken zijn geselecteerd op basis van een stroomschema. Er is een stroomschema ontwikkeld dat gebruikt is voor het onderzoek en de selectie van de recreatieparken.


9

Afbakening Recreatieparken: Op het gebied van recreatie zijn er twee verschillende soorten parken. Ten eerste de verblijfsrecreatie. Hier verblijven mensen meerdere dagen op het recreatiepark. Ten tweede dagrecreatie, hier zijn mensen alleen gedurende één dag op het recreatiepark aanwezig. In ons onderzoek zullen wij ons richten op de verblijfsrecreatie. De keuze hiervoor komt voort uit de achtergrond van de onderzoekers. Namelijk de vastgoed achtergrond. Verblijfsrecreatie is een onderdeel van vastgoed, dagrecreatie veel minder. Sector verblijfsrecreatie: De sector verblijfsrecreatie bestaat uit alle verblijfsrecreatieparken in Noord-Nederland. Verblijfsrecreatie: Alle ontspanningsactiviteiten waarbij gebruik wordt gemaakt van verblijfsaccommodatie buiten de eigen woonplaats, anders dan in enige vorm van hotel of pension, op een passagiersschip, of bij familie/kennissen. Noord-Nederland: Met Noord-Nederland bedoelen wij de provincies: Drenthe, Friesland en Groningen. De Waddeneilanden die deel uitmaken van deze provinciën nemen wij niet mee in onze beschouwing. Dit hebben wij gedaan op advies van een specialist op het gebied van toerisme(Dhr. Peter Huig), die vertelde dat de situatie op het vasteland anders in dan op de eilanden. Op de Waddeneilanden is het volgens hem zo dat er niet ingespeeld hoeft te worden op specifieke groepen vanwege de speciale locatie. Senioren: Onder senioren verstaan wij; alle mensen die ouder zijn dan 50 jaar. Wij hebben de grens bij de 50+ gelegd vanwege het advies van een specialist op het gebied van toerisme (Dhr. Peter Huig) en omdat andere onderzoeken ook deze grens hier hebben gelegd. ‘Best in class’ recreatieparken: De recreatieparken die momenteel succesvol inspelen op de wensen en behoeften van senioren. Deze worden bepaald door de combinatie van bezettingsgraad en tevredenheid onder de bezoekers. Vergrijzing: Een demografische verandering binnen een samenleving. Deze demografische verandering geeft aan dat de oudere bevolkingsgroep sterker toeneemt dan de jongere bevolkingsgroep. De samenleving veroudert dus. Stereotype senior: Een oude man of vrouw met grijs haar die de hele dag achter de geraniums zit. Of Een oude man of vrouw met grijs haar die achter een rollator aan sjokt, thuis blijft voor Lingo en bang is om beroofd te worden. PRISMA-model: Een model voor diensten waar serviceverlening is opgenomen in de dienst. Deze diensten zijn voornamelijk bedoeld voor senioren.


10

Hoofdstuk 2: Segmentatie doelgroep senioren Om inzicht te krijgen in de wensen en behoeften van senioren met betrekking tot recreatie, is het van belang de doelgroep ‘senioren’ af te bakenen. De definitie van ‘senior’ vertelt dat een senior een persoon is van 50 jaar of ouder. Iedere doelgroep kent verschillende segmenten, zo ook bij senioren. De centrale vraag luidt: Hoe ziet de doelgroep ‘senioren’ eruit voor recreatieparken? Het doel van deze deelvraag is om vast te stellen welke segmenten er bestaan binnen de ouderwordende doelgroep. In dit hoofdstuk wordt de doelgroep gesegmenteerd worden op basis van de volgende criteria: Inkomen, wel of niet gepensioneerd, leeftijd, gezondheid, sociale situatie en levensstijl. Inkomen Voor een recreatiepark is het belangrijk om het inkomen van de doelgroep in te schatten. Wanneer een recreatiepark zich richt op het hogere segment binnen de doelgroep moet het weten hoeveel personen zich in dit segment bevinden. Hetzelfde geldt voor het midden en laag segment. Wel of niet gepensioneerd Er zit een verschil tussen senioren die wel of niet gepensioneerd zijn. Wanneer het pensioen is begonnen hoeft men geen rekening te houden met vakantiedagen. Vanaf dat moment is elk seizoen een potentieel vakantie seizoen. De mensen die nog steeds werken zullen zich moeten houden aan de vakantieperiodes en het aantal vakantiedagen. Voor een recreatiepark dat in het hoogseizoen vol zit, maar daarbuiten helemaal niet zouden de gepensioneerden een logische doelgroep zijn. Leeftijd Vaak zegt leeftijd veel over een persoon. Soms over de gezondheid, maar veel meer over de voorkeuren van deze mensen. Op basis van leeftijd zijn mensen in te delen in generaties. Het kan voor een recreatiepark interessant zijn om bepaalde generaties aan te trekken omdat deze vaak overeenkomstige interesses en waarden hebben. Gezondheid Gezondheid zegt veel over mensen. Wanneer mensen zich gezond voelen zal de vraag naar (buiten) sport activiteiten toenemen. Het is belangrijk voor recreatieparken dat, wanneer ze het aanbod van activiteiten bepalen, inspelen op de gewenste segmentatie. Sociale status Het gedrag van senioren kan sterk veranderen wanneer de sociale status verandert. Een senior met kleinkinderen zal andere eisen stellen aan een recreatiepark dan een senior zonder kleinkinderen. Ook zullen singels andere wensen hebben dan echtparen. Bij de bepaling van de voorzieningen en activiteiten moet hier rekening mee worden gehouden. Levensstijl Wat interesseert mensen? Wat voor type persoon is iemand? Welke kenmerken hebben betrekken op welke personen? Is iemand sociaal georiënteerd, of individueel? Deze vragen zijn interessant voor recreatieparken. Daarom is de segmentatie op basis van levensstijl toegevoegd. Op basis van deze segmentaties zal een conclusie en aanbeveling volgen. Deze conclusie/aanbeveling kunnen verblijfsrecreatie parken gebruiken, wanneer ze kiezen voor een benadering van de doelgroep senioren.


11

2.1Vergrijzing Het percentage mensen van boven de 50 jaar neemt snel toe in Nederland. Dit verschijnsel wordt vaak als een probleem gezien. Een ouderwordende samenleving kan echter ook een kans betekenen voor ondernemers. Deze demografische ontwikkeling kan in plaats van vergrijzing dan ook als verzilvering aangemerkt worden. Doordat mensen langer leven, gaat de gemiddelde leeftijd omhoog en zijn er binnen de samenleving steeds meer senioren. Dit verschijnsel wordt versterkt door de afname van het geboortecijfer. Deze demografische ontwikkeling binnen de samenleving is in onderstaande grafieken weergegeven1.

Figuur 2: De bevolkingsopbouw

Figuur 1: Verwachte bevolkingsontwikkeling

Deze groeiende groep senioren biedt volop kansen. Volgens de Sector Update, Ondernemen in een Zilveren Samenleving van de Rabobank2 zullen de toekomstige senioren kredietkrachtiger zijn. Als eerste reden geven zij de complete welvaartsverbetering in Nederland in de afgelopen decennia. Waardoor elke nieuwe generatie welvarender zal zijn dan de vorige. Dit betekent dat de toekomstige senioren meer te besteden zullen hebben. Niet alleen heeft de senior van de toekomst meer verdiend in zijn werkzame leven, ook zijn pensioen is van een betere kwaliteit dan die van de huidige senioren. Daarnaast heeft hij meer vermogen op weten te bouwen doordat hij tijden zijn werkzame leven meer verdiende, wat het mogelijk maakte om te sparen. Een ander belangrijk feit is dat een groot deel van de senioren in het verleden een huis heeft gekocht. Deze huizen zijn sterk in waarde toegenomen over de loop van hun werkzame leven dat maakt dat zij een groter vermogen hebben. De welvaartsverbetering leidt dus tot een hoger inkomen en een hoger vermogen van de toekomstige ouderen.

1 2

Bron: http://www.mediaonderzoek.nl/338/een-aantal-feiten-over-senioren/, geraadpleegd op 16 maart 2009 Bron: Rabobank (2008). Rabobank Cijfers en Trends: Ondernemen in een zilveren samenleving


12

Het Economisch Instituut Midden en kleinbedrijf (EIM) voorspelt een toename van de consumptie van 19% als gevolg van veranderingen in de demografische structuur. Zij gebruikt hiervoor het PRISMA-model. Met behulp van dit model is ook een inschatting gemaakt van de verdeling van de consumpties over de verschillende consumptiecategorieën. Drie categorieën blijken vooral te profiteren. Ten eerste zijn dit de duurzame goederen zoals huishoudelijke apparaten en meubilair, de tweede categorie bestaat uit de uitgaven aan ontspanning en recreatie, hotels, medische- en financiële diensten, de derde categorie is de consumptie in het buitenland. Die laatste is vooral het gevolg van vakanties in het buitenland. De tweede categorie is een gunstige ontwikkeling voor de recreatieondernemers in Nederland. Wat opvalt, is dat vooral de luxe-uitgave sterk zullen stijgen. Cijfers van het CBS geven inzicht in de huidige verdeling van de consumptie over verschillende categorieën. Het CBS onderscheidt de volgende categorieën: voeding, woning, kleding en schoeisel (primaire levensbehoeften), hygiëne en geneeskundige verzorging, ontwikkeling, ontspanning en verkeer, overige bestedingen. Zoals figuur 3 laat zien zijn de verschuivingen over de afgelopen vijftien jaar beperkt. Een bestedingscategorie die waarschijnlijk in de toekomst in omvang zal toenemen, is de Figuur 3: Consumptieve bestedingen per categorie vrijetijdssector. In de CBS-indeling is dit samengevat onder de kop ‘Ontwikkeling, ontspanning en verkeer’. Met meer vrije tijd en voldoende inkomen is het waarschijnlijk dat de aandacht voor recreatie en cultuur zal toenemen.


13

2.1 Segmentatie senioren op basis van leeftijd Voor de segmentatie van de doelgroep senioren is het een voor de hang liggende keuze om senioren te segmenten op basis van leeftijd. Gert-Jan Giesen beschrijft in zijn onderzoek, naar de wensen en behoeften van senioren(2006), dat senioren in drie verschillende subgeneraties te zijn verdelen. Deze groepen zijn gesegmenteerd op basis van leeftijd. Dhr. Giesen noemt ze dan ook ‘generatiegroepen’. In zijn onderzoek worden de volgende generatiegroepen gesegmenteerd in subgeneraties: • De crisisgeneratie; • De opbouwgeneratie; • De welvaartgeneratie. Kenmerken per subgeneratie De crisisgeneratie (1900 – 1929). Deze generatie bestaat uit mensen van 80 jaar en ouder. Momenteel zijn dit ongeveer 625.000 mensen in Nederland3. Deze generatie hecht veel waarde aan hechte vriendschap en familiebanden(meer dan ‘jongere senioren’) andere belangrijke waarden zijn behulpzaam zijn, verantwoordelijk zijn en rekening houden met anderen. Deze groep is over het algemeen ook sociaal sterker dan individueel georiënteerd. “Zij laten zich meer dan de jongere generaties in hun beslissingen leiden door andermans mening en goedkeuring”. Waarden als status en beleefdheid zijn ook belangrijk voor deze generatie. We kunnen de mensen van de crisisgeneratie typeren als de grootste zekerheidszoekers. De opbouwgeneratie (1930 – 1945) De opbouwgeneratie bestaat uit 1.968.000 mensen met de leeftijd tussen de 64 en 79 jaar4. Dit is 12% van de gehele Nederlandse bevolking. Deze generatie heeft de opbouw na de tweede wereld oorlog actief meegemaakt. Uiteraard heeft de crisisgeneratie ook de tweede wereldoorlog meegemaakt. Er zijn overeenkomsten, maar zeker ook verschillen tussen de twee. Beide generaties hechten veel waarde aan relaties met familie en vrienden. Toch is de opbouwgeneratie minder sociaal georiënteerd. “Dat deze generatie wat minder traditioneel is, blijkt voornamelijk uit het feit dat de waarden van oudsher voor hen minder belangrijk zijn. Ook nationale trots, het hebben van aanzien en beleefdheid scoren bij de opbouwgeneratie lager dan bij de crisisgeneratie. Trots op jezelf wordt juist belangrijker voor de jongere senior”. Deze generatie komt steeds minder overeen met het stereotype senior. Dit zet in de welvaartsgeneratie nog verder door. De welvaartgeneratie (1946 – 1959) Deze generatie bestaat uit 3.060.000 mensen met de leeftijd tussen de 50 tot 63 jaar5. Dit is 18,6% van de gehele Nederlandse bevolking. De welvaartgeneratie komt niet meer overeen met het stereotype senior. De generatie typeert zich door vooral te willen genieten van alles wat men doet. Tevens zijn ze niet meer op zoek naar goedkeuring van hun daden. Dit is iets wat de andere twee generaties wel bezighield. Toch is de welvaartgeneratie niet asociaal te noemen. Relaties en de medemens zijn nog steeds zeer belangrijk voor deze generatie. Ook zijn prestaties minder belangrijk wanneer deze vergeleken worden met de andere twee generaties. “Een generatie die is opgegroeid in een tijd van voorspoed, waar bijvoorbeeld ambities minder belangrijk waren dan voor de voorgaande generaties die moesten werken voor wederopbouw of voor hun eigen toekomst. Deze generatie is ook het minst zekerheidsgericht van alle generaties. Ook hecht men minder waarde aan de waarden van oudsher, zoals nationale trots en aanzien hebben, maar wel weer aan trots op jezelf

3

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/piramide-fx.htm http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/piramide-fx.htm 5 http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/piramide-fx.htm 4


14

zijn”. Met de nieuwe generatie is een senior ontstaan die niet meer voldoet aan het stereotype. Het is een senior die wil genieten, leuke dingen wil doen en niet prestatiegericht is. Analyse Waarom zou het interessant zijn voor recreatieparken om de doelgroep senioren te segmenteren op basis van leeftijd? Momenteel gebeurt dit al regelmatig, er zijn veel voorbeelden van parken waarbij er korting wordt gegeven vanaf een bepaalde leeftijd, vb 50+ of 65+. Het is echter verstandiger om hier iets subtieler in om te gaan. Verschillende generaties hebben verschillende normen en waarden. Hier kunnen recreatieparken op inspelen wanneer het gaat om voorzieningen, service of prijs.


15

2.2 Segmentatie op basis van inkomen Een andere interessante segmentatie van de doelgroep senioren, is de segmentatie naar inkomen. Het inkomen van een persoon kan iets zeggen over zijn bestedingspatroon. Wanneer men meer heeft te besteden, zal men meer luxegoederen kopen en hogere wensen hebben met betrekking tot het vakantieverblijf. Hierop zijn echter uitzonderingen, omdat mensen andere karakters, normen en waarden hebben6. Inkomen 45-54 jaar Nederland telde in 2007 in totaal 1.364.000 huishoudens in de leeftijd van 45 - 54 jaar. Deze categorie had dit jaar een gemiddeld besteedbaar inkomen van €39.400, -. De verdeling van inkomens is als volgt: Leeftijd: Besteedbaar Jaarinkomen: 0-20.000 euro 20.000-40.000 euro 40.000-60.000 euro 60.000-80.000 euro 80.000-100.000 euro Totaal aantal per leeftijdscategorie huishoudens:

45 tot en met 54 jaar 314.000 huishoudens 560.000 huishoudens 350.000 huishoudens 109.000 huishoudens 31.000 huishoudens 1.364.000 huishoudens

Inkomen 55-64 jaar Nederland telde in 2007 in totaal 1.203.000 huishoudens in de leeftijd van 55-64 jaar. Deze categorie had dit jaar een gemiddeld besteedbaar inkomen van €35.500, -. De verdeling van inkomens is als volgt: Leeftijd: Besteedbaar Jaarinkomen: 0-20.000 euro 20.000-40.000 euro 40.000-60.000 euro 60.000-80.000 euro 80.000-100.000 euro Totaal aantal per leeftijdscategorie huishoudens:

6


Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Inkomensverdeling Huishoudens 2007


16

Inkomen 65-74 jaar Nederland telde in 2007 in totaal 1.000.500 huishoudens in de leeftijd van 65-74 jaar. Deze categorie had dit jaar een gemiddeld besteedbaar inkomen van €28.400, -. De verdeling van inkomens is als volgt: Leeftijd: Besteedbaar Jaarinkomen: 0-20.000 euro 20.000-40.000 euro 40.000-60.000 euro 60.000-80.000 euro 80.000-100.000 euro Totaal aantal per leeftijdscategorie huishoudens:


Inkomen 75 jaar en ouder Nederland telde in 2007 in totaal 769.500 huishoudens in de leeftijd van 75 jaar en ouder. Deze categorie had dit jaar een gemiddeld besteedbaar inkomen van €23.300, -. De verdeling van inkomens is als volgt: Leeftijd: Besteedbaar Jaarinkomen: 0-20.000 euro 20.000-40.000 euro 40.000-60.000 euro 60.000-80.000 euro 80.000-100.000 euro Totaal aantal per leeftijdscategorie huishoudens:

75 jaar en ouder 482.500 huishoudens 233.000 huishoudens 38.000 huishoudens 11.500 huishoudens 4.500 huishoudens 769.500 huishoudens

Analyse7 Wanneer de inkomens vergeleken worden met het landelijke gemiddelde van €31.500, -, valt te zien dat de leeftijdscategorie 45-64 jaar een bovengemiddeld inkomen heeft. Wanneer echter de pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar bereikt wordt daalt het gemiddeld inkomen aanzienlijk. Dit betekent echter niet per definitie dat zij ook minder geld te besteden heeft aan recreatie en andere leuke dingen. Dit, omdat zij bijvoorbeeld in een gunstiger belastingtarief vallen, hun huis volledig hebben afgelost of geen kinderen meer in huis hebben. De verwachting is dat gepensioneerden in de toekomst meer geld tot hun beschikking hebben. Deze verwachting van de Rabobank is gebaseerd op drie factoren. Ten eerste, de gepensioneerden hebben, gemiddeld genomen, meer verdiend in hun werkzame leven. Ten tweede, de pensionen zijn tegenwoordig uitgebreider dan vroeger. Tot slot hebben de senioren meer vermogen op weten te bouwen doordat zij meer verdienden, wat het mogelijk maakte om te sparen. Recreatieparken zullen altijd willen inspelen op een doelgroep die geld hebben. Uit het bovenstaande blijkt dat senioren hieronder vallen en daarmee een zeer interessante doelgroep kunnen zijn voor de recreatieparken.

7

Bron: Rabobank (2008). Rabobank Cijfers en Trends: Ondernemen in een zilveren samenleving


17

2.3 Segmentatie op basis van levensstijl Dhr. L. Gerritsen schrijft in zijn rapport ‘vergrijzen of verzilveren?’, dat de senior aan het veranderen is. Hierop worden vele criteria genoemd waar senioren op in te delen zijn. Eén hiervan is levensstijl. In deze paragraaf wordt dit criterium beschreven en uitgewerkt. Levensstijl is een criterium om de doelgroep senioren op te segmenteren. Ieder mens, dus ook de senior, is uniek. Iedere senior heeft dus een ander karakter. Er zal niet gekeken worden naar ieder afzonderlijk karakter, maar er zullen wel enkele verschillende groepen gepresenteerd worden waar de senioren in zijn onder te verdelen. De levenshouding is van invloed op de doelen en behoeften van een persoon en dus ook op de activiteiten van iemand. Deze variabele lijkt dan ook van groot belang bij de segmentatie van de ouderwordende doelgroep. Bij de segmentatie op basis van levensstijl wordt er rekening gehouden met de volgende variabelen: ‘avontuurlijk versus zekerheid’ en ‘sociaal versus autonoom’. Hierin betekent avontuurlijk dat senioren behoeften hebben aan een actief leven en staan erom bekend dat zij leven met de dag. Zij hebben weinig zekerheid nodig. De variabele ´zekerheid´ kenmerkt de senior juist van een grote behoefte aan routine en structuur in hun leven. Zij houden ervan om grip te houden op de maatschappij. Sociaal betekent dat senioren graag in contact komen met andere mensen. Deze groep vindt het prettig andere mensen van dienst te zijn en wil deze dan ook graag helpen. Het sociale contact is er dus niet alleen voor het eigen genot. Bij autonomen is dit wel zo. Autonome senioren zijn erg egocentrisch ingesteld. Zij denken primair aan zichzelf. De sociale contacten die autonomen hebben zijn er dan ook op gericht om het eigen genot te versterken, dan uit sociaal oogpunt. De hiervoor genoemde variabelen resulteren in vier verschillende doelgroepen:    

Hedonisten; Nieuwsgierigen; Worstelaars; Degelijke.

De hedonist Deze groep senioren wordt gekenmerkt door mensen die willen genieten van het leven. Zij consumeren met verve nadat zij zijn gestopt met werken. Er wordt veel in het eigen belang gedaan en activiteiten die zij leuk vinden, maar nog niet gedaan hebben vanwege werkverplichtingen. De nieuwsgierige Dit segment van de ouderwordende doelgroep wordt gekenmerkt door het willen genieten van nieuwe dingen en genieten van het gelukkig maken van andere mensen. Het grote verschil tussen de hedonist en de nieuwsgierige is de zorg en interesse voor andere mensen dan zichzelf en partner. Nieuwsgierige genieten van het zorgen en plezieren van mensen om zich heen. Dit zijn mensen uit de directe omgeving, maar ook kennissen via verenigingen of clubjes. Door deze affiniteit met de medemens voelt deze doelgroep dat men grip houdt op de maatschappij.


18

De worstelaar De worstelaar wordt herkend door de structuur die hij in zijn leven nodig heeft. De senioren in deze doelgroep hebben er dan ook moeite mee om het werkveld te ruilen voor het pensioen. Hun werk heeft altijd zekerheid en structuur geboden en dit dreigen zij nu kwijt te raken. Een ander kenmerk van de worstelaar is een duidelijke behoefte aan erkenning. Mensen die uit hun werkveld erkenning hebben ontvangen verliezen dit ook met hun pensioen. Daarom is deze doelgroep vaak tijdens hun pensioen actief binnen besturen, raden etc. Deze doelgroep heeft het er ook erg moeilijk mee dat de fysieke gesteldheid afneemt. Hierdoor kan de worstelaar niet vrijuit genieten van zijn vrije tijd, omdat er veel wordt bekommerd over de eigen vitaliteit. De degelijke Deze groep is op zoek naar zekerheid en het behouden van de situatie hoe die is. Men is met weinig gelukkig, maar wat men heeft wil men wel graag behouden. Als er een forse tegenslag is waardoor de situatie waarin met zich bevond veranderd, ervaart deze groep dat als zeer negatief. Deze groep wordt dan ook gekenmerkt door de conservatieve instelling en bestaat dan ook veelal uit de wat oudere generatie senioren. De degelijke kan ook erg slecht omgaan met fysieke ongemakken. Hierdoor verandert immers de situatie, waardoor men een bepaalde vorm van zekerheid kwijtraakt. Bovengenoemde groepen zijn de vier doelgroepen waar senioren op gesegmenteerd kunnen worden met betrekking tot hun levensstijl. De vier groepen en hun kenmerken zijn in onderstaand schema schematisch weergegeven.

Analyse Wanneer een recreatiepark wil weten wat voor voorzieningen en activiteiten aanwezig moeten zijn in het park is het belangrijk om te kijken wat de doelgroep nou eigenlijk wil en welke doelgroep het meest aantrekkelijk is. Een recreatiepark dat is gesitueerd midden in de natuur met veel privacy voor de gebruikers en huurders, kan zich het best richten op de avontuurlijke autonomen oftewel Hedonisten. Op basis van dit soort segmentaties moeten recreatieparken beslissingen nemen.


19

2.4 Segmentatie van senioren op basis van werksituatie Met werksituatie wordt bedoeld of iemand nog werkverplichting heeft, nog werkt of met pensioen is. Waarom wordt de ouderwordende doelgroep gesegmenteerd op werksituatie? Het antwoord hierop lijkt duidelijk: De werksituatie bepaalt grotendeels de tijdsindeling van een mens. Gerelateerd aan de recreatie van een mens speelt vrije tijd een grote rol. Een persoon met weinig vrije tijd heeft gewoonweg de tijd niet om veel te recreëren. Vanwege dit feit is de werksituatie waarin een persoon verkeerd van groot belang. Bij de segmentatie op basis van iemands werksituatie wordt er gesegmenteerd op basis van twee groepen: Mensen met een werkverplichting en pensioensgerechtigde mensen. Dit, omdat pensioensgerechtigde mensen geen werkverplichting meer hebben en daardoor normaal gesproken aanzienlijk meer vrije tijd hebben te besteden. Mensen hebben recht op een AOW-uitkering wanneer zij de leeftijd van 65 jaar hebben bereikt. In principe pensioneren mensen bij deze leeftijd, er zijn echter uitzonderingen. Dit kan zijn doordat er bezuinigd wordt op de werkvloer, zodat ‘dure’ werknemers vervroegd met pensioen worden gestuurd, of dat mensen ervoor kiezen eerder met pensioen te gaan. Het is daardoor noodzakelijk om de senioren zowel op leeftijd als op werksituatie apart te segmenteren. Het zal duidelijk zijn dat de leeftijd wel grote invloed heeft op de werksituatie van de senior.

Figuur 4: Leeftijdverdeling onder senioren Uit figuur 4 blijkt dat de groep senioren van 60 tot en met 69 jaar de grootste groep mensen binnen de seniorendoelgroep. De kleinste groep binnen de seniorendoelgroep zijn de mensen tussen de 50 en 60 jaar oud. Dit heeft ermee te maken dat de groep van 70 jaar en ouder een groter gebied beslaat. Namelijk iedereen die ouders is dan 70 jaar. Nadat de leeftijd van de groep is bepaald is het van belang deze gegevens te koppelen aan de werksituatie van senioren.


20

Figuur 5: Werksituatie senioren Uit figuur 5 blijkt dat het overgrote deel van de senioren (70%) gepensioneerd is. Dit heeft er mee te maken dat er ook mensen van tussen de 50 en 65 jaar oud zijn meegenomen in de berekening. Deze mensen zijn nog niet gepensioneerd en zullen tot het percentage werkende (24%) of werkloze (1%) behoren. 4% van de senioren hebben een andere werksituatie dan eerdergenoemde. Dit zijn mensen die arbeidsongeschikt zijn of mensen die rentenieren. De totale groep van 50+’ers bestaat uit 6.653.000 mensen, dus 70 procent zijn 3.957.000 personen. Analyse Het grootste gedeelte van de senioren is gepensioneerd (70%). Dit percentage is verdeeld over de mensen van 50 jaar en ouder. De verwachting is dan ook dat de 30% die niet gepensioneerd is nog niet pensioengerechtigd is. Deze mensen hebben een werkverplichting en daardoor ook een andere indeling van hun tijd ten opzichte van de mensen die al gepensioneerd zijn.


21

2.5 Segmentatie op basis van sociale situatie8 Door de doelgroep senioren in te delen naar hun sociale situatie kan beter op hun wensen worden ingesprongen. Gezinnen hebben uitraad andere wensen met betrekking tot recreatie dan een gepensioneerd echtpaar.

Tabel 1: Personen naar leeftijd en leefvorm in 2001

Uit bovenstaande tabel valt af te leiden dat: -

0 personen boven de 40 jaar leven nog bij hun ouders in huis 600.000 personen in de leeftijd 40-59 jaar is alleenstaand 900.000 personen in de leeftijd 60 jaar of ouder is alleenstaand 1.200.000 personen in de leeftijd 40-59 jaar leeft met een partner maar zonder kinderen 1.600.000 personen in de leeftijd 60 jaar en ouder leeft met een partner maar zonder kinderen 2.500.000 personen in de leeftijd 40-59 jaar leeft met een partner en kinderen 200.000 personen in de leeftijd 60 jaar en ouder leeft met een partner en kinderen 100.000 personen in de leeftijd van 40-59 jaar woont in een tehuis of is inwonend 200.000 personen in de leeftijd van 60 jaar en ouder woont in een tehuis of is inwonend

Analyse Bovenstaande tabel laat zien dat de groep met partner, maar zonder kinderen voor de groep 40-59 jaar en 60 jaar en ouder aanzienlijk is. Gezamenlijk bedraagt deze groep 2,8 miljoen personen. De grootste groep is de groep 40-59 jaar met partner en kinderen. Deze is 2,5 miljoen personen groot. De doelgroep senioren is voor dit rapport echter vastgesteld op 50 jaar en ouder. Het is daarom moeilijk te zeggen hoe groot de groep 50 tot 59 jaar is.

8

CBS Persbericht PB01-061


22

2.6 Segmentatie op basis van gezondheid Segmentatie van de doelgroep senioren kan ook gebeuren door te kijken naar de gezondheid. Met gezondheid hebben wordt de subjectieve ervaren gezondheid bedoeld. Het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) heeft hier veel onderzoek naar gedaan. De doelgroep zal worden opgedeeld in mensen die zichzelf 1. Zeer goed, 2. Goed of 3. Minder dan goed voelen. De gegevens zijn in een tabel- en grafiekvorm weergegeven9.

Figuur 6: Subjectief ervaren gezondheidstoestand

Analyse Uit de cijfers valt te concluderen dat de ervaren gezondheidstoestand van mensen afneemt naarmate deze ouder worden. Van deze conclusie zullen niet veel mensen opkijken. Wat echter wel opmerkelijk is; de helft van de mensen tussen de 65 en 75 jaar vinden de eigen gezondheid goed. En de afname hiervan bij mensen ouder dan 75 jaar is maar 5% (totaal 44,8%). Wanneer een mens zich goed voelt, zal deze zich ook daarnaar gedragen. De verwachting is dan ook dat mensen die zich goed voelen activiteiten willen ondernemen. Recreatieparken hebben er belang bij om te weten hoe mensen zich voelen om de voorzieningen en service aan te passen. 9

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=03799&D1=91-93&D2=0,2426&D3=0&D4=l&HDR=G2,G3,T&STB=G1&VW=T Concept onderzoeksrapport ‘Senioren en de recreatieve sector’

23

2.7 Conclusies segmentatie De resultaten die uit de segmentatie van de seniorendoelgroep komen zijn op zichzelf niet bruikbaar voor ondernemers van recreatieparken. Dit onderzoek moet gebruikt worden als basis voor vervolgonderzoek. Er kunnen wel enkele conclusie getrokken worden uit de onderzochten segmentatie. De conclusies per segmentatie: Generatie Verschillende generaties hebben verschillende normen en waarden. Hier kunnen recreatieparken op inspelen wanneer het gaat om voorzieningen, service of prijs. Inkomen Wanneer de inkomens vergeleken worden met het landelijke gemiddelde van €31.500, -, valt te zien dat de leeftijdscategorie 45-64 jaar een bovengemiddeld inkomen heeft. Wanneer echter de pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar bereikt wordt daalt het gemiddeld inkomen aanzienlijk. De verwachting is dat gepensioneerden in de toekomst meer geld tot hun beschikking hebben. Levensstijl Zoals verwacht hebben de verschillende senioren verschillende levensstijlen. Er is een model ontwikkeld waarin de senioren geplaatst kunnen worden. Dit model en de verdeling van de senioren hierbinnen kan als basis dienen voor het inspelen op senioren. Werksituatie 70 procent van de 50+’ers is gepensioneerd. De totale groep van 50+’ers bestaat uit 6.653.000 mensen, dus 70 procent zijn 3.957.000 personen. De anderen hebben een werkverplichting en daardoor ook een andere indeling van hun tijd ten opzichte van de mensen die al gepensioneerd zijn. Sociale status De groep met partner maar zonder kinderen vanaf 40 jaar en ouder is groot: 2,8 miljoen mensen. De grootste groep is 40 – 59 jaar met partner en kinderen. Deze is 2,5 miljoen personen groot. Omdat dit rapport zich richt op 50+’ers is het niet mogelijk om op basis van deze cijfers te benoemen hoe groot de groep 50 – 59 precies is. Ervaren gezondheid Uit de cijfers valt te concluderen dat de ervaren gezondheidstoestand van mensen afneemt naarmate deze ouder worden. De helft van de mensen tussen de 65 en 75 jaar vinden de eigen gezondheid goed. En de afname hiervan bij mensen ouder dan 75 jaar is maar 5% (totaal 44,8%). Vervolgonderzoek Er zal een vervolgonderzoek moeten komen waarin de bovenstaande segmentatie verder wordt uitgewerkt. In dit vervolgonderzoek zal men moeten kijken naar de verschillende segmentaties en de verbanden die zijn aan te brengen. Deze verbanden moeten clusters worden waarin meerdere vormen van segmentatie leiden tot verschillende doelgroepen. Op basis van deze clusters kunnen recreatieparken precies kiezen welke doelgroep ze willen bespelen.


24

Hoofdstuk 3: Recreatie Noord-Nederland Om een volledig beeld te krijgen van de totale recreatiesector voor verhuurwoningen in NoordNederland, zullen er in dit hoofdstuk enkele kerncijfers met betrekking tot deze sector belicht worden. Onder Noord-Nederland verstaan wij Friesland, Drenthe en Groningen10. Ook de Waddeneilanden zullen in dit hoofdstuk behandeld worden. Zij zullen, vanwege hun redelijke immuniteit voor marktwerkingen, echter niet in het vervolgonderzoek worden meegenomen. Bestedingen De totale toeristische bestedingen in Noord–Nederland zijn in het jaar 2007 geraamd op ruim € 2,0 miljard. In Groningen is in totaal € 533 miljoen besteed, in Friesland € 878 miljoen en in Drenthe € 639 miljoen. Bijna 40% is besteed door verblijfstoeristen. Dit aandeel loopt overigens nogal uiteen per provincie. Groningen krijgt relatief meer inkomsten uit het dagtoerisme, Friesland relatief meer uit verblijfstoerisme en Drenthe benadert het meest het gemiddelde Noord– Nederlandse beeld. Aantal recreatieparken geheel Noord-Nederland Noord-Nederland had in 2007 in totaal 266 recreatieparken. De verdeling per provincie is in onderstaand cirkeldiagram af te lezen. In de periode 2003-2007 is het aantal woningen bedoeld voor de verhuur met 11,6% gestegen. Deze stijging was vooral van toepassing op Drenthe (+26,3%). In Groningen daalde het aantal woningen juist met 16,9%. De verhuurgraad fluctueert sinds 2003 rond de 38%, maar steeg in 2007 tot ruim 41%. Ook het aantal overnachtingen in verhuurwoningen is in de periode 2003-2007 behoorlijk toegenomen. De stijging was het grootst in Drenthe (33,0%), gevolgd door Friesland (14,9%). In Groningen nam het aantal overnachtingen juist af met 6,2%.

10

Bron: Toerdata Noord, Toerisme in cijfers 2003-2007


25

Aantal overnachtingen verhuurwoningen Friesland In Friesland had in 2007 een verhuurgraad van 38,4%. De regio die de afgelopen jaren het sterkst is gegroeid is overig Friesland. Deze stijging is grotendeels toe te schrijven aan de komst van Landal Esonstad. In onderstaande grafiek is af te lezen dat de Waddeneilanden verreweg het populairste gebied is onder de vakantiegangers, gevolgd door het Friese Merengebied, de Friese IJsselmeerkust, overig Friesland en Zuidoost-Friesland.


26

Aantal overnachtingen verhuurwoningen Drenthe Drenthe heeft van oudsher de hoogste verhuurgraad in Noord-Nederland. Deze was in 2007 42,6%. De regio Zuidoost-Drenthe is verreweg het populairst bij vakantiegangers, gevolgd door Noordmidden-Drenthe en Zuidwest-Drenthe. Het aantal overnachtingen is af te lezen in onderstaande grafiek.


27

Aantal overnachtingen verhuurwoningen Groningen Ondanks een stijging van de verhuurgraad in 2007 van 38,7% naar 40,3%, nam het aantal overnachtingen in Groningen met 1,4% licht af. Dit kwam door een daling in de regio Eemsmond; in de andere drie Groningse regio’s steeg het aantal overnachtingen in 2007 wel licht. De populairste regio onder vakantiegangers is Oost-Groningen, gevolgd door West-Groningen, Eemsmond en Groningen-Haren. Het aantal overnachtingen is af te lezen in onderstaande grafiek.


28

Gemiddelde bezettingsgraad verhuurwoningen in Noord-Nederland Zoals in onderstaande grafiek af te lezen valt, stijgt de gemiddelde bezettingsgraad, de afgelopen jaren, in heel Noord-Nederland gestaag. De grootste groei is waar te nemen in Friesland, gevolgd door Groningen. De bezettingsgraad Drenthe is vrij stabiel en laat slechts een kleine groei zien.

Analyse De verblijfsrecreatie in Noord-Nederland is vooral gecentreerd in Friesland en Drenthe. Groningen is vooral een geliefde bestemming voor dagtoerisme. Noord-Nederland had in 2007 in totaal 266 recreatieparken. In Friesland waren dat er 153, in Drenthe 91 en in Groningen 22. De bezettingsgraad van de verblijfsrecreatie over heel Noord-Nederland steeg van 38% in 2003, gestaag tot ruim 41% in 2007. De verreweg meest populaire gebieden onder de verblijfstoeristen zijn de Waddeneilanden en Zuidoost-Drenthe. Ons onderzoek richt zich echter niet op de Waddeneilanden. Hier is voor gekozen op basis van een advies van Dhr. Huig.


29

Hoofdstuk 4: Recreatie en senioren momenteel Nu wij weten hoe de sector verblijfsrecreatie eruit ziet in Noord-Nederland. Rest ons nog twee vragen, ‘in hoeverre spelen de recreatieparken in Noord-Nederland momenteel in op senioren? En ‘hoe spelen de best practice recreatieparken in op senioren?’ In dit hoofdstuk wordt beschreven in hoeverre de recreatieparken in Noord-Nederland momenteel inspelen op senioren. Om antwoord te geven op deze deelvraag, heeft er desk research plaatsgevonden op de websites van de recreatieparken in Noord-Nederland. Tevens is er een kijkje over de grens genomen om te kijken hoe hotels inspelen op deze doelgroep. Aan het begin van dit onderzoek is er onderscheid gemaakt tussen twee verschillende recreatieparken namelijk campings en bungalowparken. Bij het uitvoeren van het desk research bleek niet elke website informatie te geven over het inspelen op deze doelgroep. Zeker bij de kleinschalige recreatieparken ontbrak deze informatie vaak. De grote parken daar in tegen gaven voldoende informatie. Een overzicht van de parken die wij geraadpleegd hebben met de bijbehorende site vindt u in bijlage 1. Campings Noord-Nederland kent een groot aantal campings, deze hebben alleen vaak meerder speciale kortingen. Lang niet alle campings gebruiken de naam senioren of 55 + korting maar vaak voor en naseizoen korting. Na kort telefonisch contact met een aantal campings bleek dit om de jonge gezinnen niet af te schrikken. Hiermee werd bedoeld dat deze korting niet speciaal voor de oudere doelgroep is maar dat deze doelgroep wel het meeste gebruik maakt van de korting. Dit is te verklaren doordat deze doelgroep meer vrije tijd heeft en niet afhankelijk is van de schoolvakanties. De korting voor deze voor en na seizoen korting is vaak van 10% tot 15%. Bungalowparken Ook bij de bungalowparken zijn de kortingen voor senioren niet onbekend. Toch pakken de bungalowparken het wel anders aan. Op de websites van de bungalowparken worden de arrangementen vaak aangeboden speciaal senioren/ 55+ korting. Om ook de andere doelgroepen aan te spreken zijn er voorjaarskorting en andere thema weekenden. De kortingen voor 55+ gelden vaak alleen maar voor complete weken en voor een midweek in mindere mate zijn er ook kortingen voor weekenden. Dit heeft ook weer dezelfde reden als bij de campings, senioren zijn niet gebonden aan bepaalde vakanties of aan het weekend. De kortingen bij bungalowparken verschillen van 10% tot soms wel 30%. Hotels Bij de hotels in Noord-Nederland zijn de arrangementen weer anders. Zij noemen de doelgroep senioren niet specifiek, bij de hotels wordt het meer op speciale arrangementen gegooid. Hierbij moet u denken aan; Lente arrangement en Paas-arrangement waarbij speciaal wordt ingespeeld op een jaargetijde of feestdagen. Maar ook wordt er gebruik gemaakt van algemene arrangementen zoals; wellness & beauty, fiets, cultureel of een relax arrangement. Hiermee proberen de hotels een brede doelgroep te bereiken. En wordt er niet specifiek ingespeeld op de senioren.


30

Analyse Aan de hand van dit onderzoek, kunnen wij concluderen dat er op dit moment wel wordt ingespeeld op de doelgroep senioren. De vraag blijft echter of dit wel op de juiste manier gebeurt. Zitten de senioren wel echt op korting te wachten of hebben ze liever meer kwaliteit? Tevens denken wij dat campings en hotels nog specifieker kunnen inspelen op de doelgroep senioren en dat de recreatieparken en campings nog iets kunnen leren van de hotels als het gaat om de variatie in arrangementen. Wel betwijfelen of deze informatie zeer betrouwbaar is aangezien we niet met alle bedrijven contact hebben gehad. Hierdoor kan een vertekend beeld ontstaan aangezien websites zijn geraadpleegd en contact is gelegd met een paar bedrijven. Het zou een idee kunnen zijn om bij een vervolgstudie, puur te kijken hoe er momenteel wordt ingespeeld op de doelgroep senioren door de recreatieparken door middel van een grote enquête.


31

Hoofdstuk 5: ‘Best practice’ onderzoek. In het vorige hoofdstuk is beschreven hoe recreatieparken in Noord-Nederland inspelen op de doelgroep senioren. Om inzicht te krijgen in de manier waarop de ‘best in class’ recreatieparken inspelen op de senioren hebben we een ‘best practice’ onderzoek gedaan. De deelvraag die hieruit voortvloeit is: Hoe spelen de ‘best in class’ recreatieparken in op senioren? Om op deze deelvraag antwoord te geven zijn er een aantal toonaangevende en innovatieve recreatieparken in Noord-Nederland geïnterviewd. Hieronder volgt de manier waarop wij tot deze recreatieparken zijn gekomen, gevolgd door de interviews en de uitkomsten daarvan. Er waren een groot aantal bedrijven die niet open stonden voor een interview, maar wel vragen wilden beantwoorden via de mail. De opgestelde mail en verschillende antwoorden die wij hebben ontvangen, zijn te vinden in bijlagen 2 en 3. De interviews voor de ‘best in class’ vallen onder kwalitatief onderzoek. Dit is gedaan door middel van een semigestructureerd face tot face/telefonisch interview. Bij het semigestructureerde interview vertellen de onderzoekers een inleidend stuk, hierin wordt verteld waar het onderzoek over gaat en wat de opdrachtgevers in gedachten hebben. Vervolgens zal het interview beginnen met een aantal inleidende vragen waarna een aantal punten worden besproken die al van te voren vast staan. Deze punten worden beantwoord doormiddel van open vragen te stellen en door het doorvragen van de onderzoekers. De leidende vragen van het interview kunt u vinden in bijlage 3. Uit de interviews kan opgemaakt worden wat de bevindingen en de gedachten zijn van mensen die er op een andere manier naar kijken. Het doel van interviews is om meer inzichten of nieuwe ideeën te genereren die bruikbaar kunnen zijn voor de opdrachtgevers. De interviews zijn afgenomen door twee onderzoekers. Aan de hand van het de antwoorden op de mail en de telefonische benadering is er een short list van recreatieparken opgesteld. Deze short list is vervolgens voorgelegd aan de deskundige op het gebied van recreatie, dhr. Huig van de Stenden Hogeschool te Leeuwarden. De recreatieparken Aan de hand van de shortlist, de feedback van Dhr. Huig en uitgebreider desk research bleven er een zes tal bedrijven over die wij benaderd hebben. Onze planning paste echter niet binnen de agenda van de bedrijven en daardoor hebben wij bij twee bedrijven een face to face interview kunnen afnemen en bij twee andere bedrijven een telefonisch interview. De bedrijven waarbij wij een face tot face interview hebben afgenomen waren; RCN de roggeberg te Appelscha en Water park Yn’e lijte te Grou. Deze bedrijven vielen in eerste instantie op door hun speciale benadering van senioren. Bij de parken; Parc Emslandermeer te Vlagtwedde en Vakantieryck te Dieverbrug hebben we een telefonisch interview gehouden. Ook deze recreatie bedrijven spelen op een speciale manier in op de doelgroep senioren.


32

RCN de Roggeberg te Appelscha Rust, Ruimte en Sfeer, dit is de manier waarop de RCN haar klanten benaderd. De rust ligt vooral aan de situering van het park. Daarbij werkt de ruimte die in het park aanwezig is in het voordeel van het park en krijgen de bezoekers ook genoeg privacy doormiddel van bijvoorbeeld de boswalletjes die aangebracht zijn door het park. Bij de RCN De Roggeberg creëert de natuur waar ze zich bevinden verschillende mogelijkheden voor de bezoekers om, te fietsen of te wandelen. De klanten worden vooral via de website benaderd en voor de senioren geldt een voor en naseizoenkorting. Daarnaast biedt de RCN De Roggeberg verschillende arrangementen aan zoals het bekende opa en oma weekendje en arrangementen voor familieweekenden. Ook kunnen de bezoekers van de RCN parken gebruik maken van een kortingspas waarmee ze bij alle RCN parken terecht kunnen. De RCN De Roggeberg richt zich vooral op vervroegd gepensioneerden en vutters. Deze worden onder andere bereikt via de 50+ beurs in Utrecht en een mailing die verstuurd wordt binnen het klantenbestand. Daarnaast worden zij op de hoogte gehouden via de website. Het publiek wat nu op de RCN De Roggeberg afkomt, bestaat vooral uit mensen die eerder met ouders naar het park geweest zijn. Nu zelf behoren tot de volgende generatie en daarom langskomen. Dit zorgt voor een continuïteit. Een van de belangrijke ontwikkelingen die het park doormaakt, is dat de winterperiode steeds aantrekkelijker wordt. 18 jaar geleden was het in het park gedurende de winters stil. Dit is in de afgelopen 10 jaar veranderd en daarbij moet het park blijven aansluiten op de behoefte van haar bezoekers. Daarbij kun je denken aan het up-to-date houden van bungalows. Deze aanpassen op de doelgroep. Denk daarbij aan senioren die niet in een stapelbed kunnen slapen, waardoor er 6-persoons bungalows moeten worden omgebouwd naar 4-persoons bungalows. De RCN De Roggeberg is in onze ogen een van de toonaangevende recreatieparken in NoordNederland. Ze staan open voor innovatie en zijn een opzichzelfstaand bedrijf zijn die via het hoofdkantoor worden aangestuurd. Ze staan altijd open voor nieuwe ideeën en verbetering van hun kwaliteit. Ze willen graag op de hoogte gehouden worden van de resultaten van het onderzoek. Met dank aan: Mevr. Luik van RCN De Roggeberg te Appelscha.


33

Waterpark Y’ne Lijte te Grou Waterpark Y’ne Lijte is vooral bekend als recreatiepark dat zich richt op recreatie in combinatie met watersport. In de tijd is het waterpark gegroeid tot een heel recreatie-eiland. Dit eiland wordt op en top geoptimaliseerd en kwaliteitsverbetering is een vooropstaand begrip bij Y’ne Lijte. Momenteel is men bezig met de bouw van een chaletpark die onder anderen gehuurd kan worden met een langdurig huurcontract, denk hierbij aan huurcontracten van 20 jaar. En Y’ne Lijte biedt tevens de mogelijkheid tot kopen van de chalets. De doelgroep waarop Y’ne Lijte zich vooral richt zijn de actieve ouderen tussen de 40-60 jaar, dit komt ook omdat het gehele park in het teken staat van de watersport. Deze behoren vaak wel tot het meervermogend publiek. Daarom is het voor deze senioren vooral van belang dat Y’ne Lijte zich richt op comfort, veiligheid en zekerheid. Ze streven ernaar alles aan te bieden op het gebied van service en faciliteiten. Hierbij wordt er onder anderen gedacht aan de combinatie thuiszorg en recreatie op deze manier kan men wel genieten van de geboden recreatie en is met voorzien van de nodige zorg. Y’ne Lijte streeft naar het optimaliseren van de dienstverlening en is daarom een van de toonaangevende recreatieparken in Noord-Nederland. Hoewel de opkomst er nu wel is van de combinatie zorg en recreatie is Y’ne Lijte toch één van de eersten in Noord-Nederland geweest. Voor de specifieke seniorenmarkt is goede klantenzorg voor Y’ne Lijte erg van belang, ze proberen dan ook zo goed mogelijke service te bieden en in te spelen op alle behoeften van de klant. Ondanks dat Y’ne Lijte niet veel doet aan markting, is het een goedlopend park een van de belemmeringen is echter wel dat het een seizoensgebonden park, met betrekking tot de watersport, en het niet voorzien is van een slecht weer voorziening. In de toekomst hoopt men bij Y’ne Lijte zich verder te ontwikkelen op het gebied van service en kwaliteit, daarbij willen ze klaarstaan voor hun klant en vooral geen nee verkopen. Daarbij willen ze graag op de hoogte gehouden worden binnen het onderzoek en hopen ze advies te mogen ontvangen die ze kunnen toepassen op hun eigen situatie. Met dank aan: Dhr. J.J. Brouwer Conclusie Uit deze interviews is te concluderen dat de toonaangevende ‘best in class’ recreatieparken streven naar verbetering. Dit in zowel de service en de kwaliteit die ze bieden als de faciliteiten op het recreatiepark. Ze staan open voor advies en innovatie en daarbij wordt het erg benadrukt dat ze vooral willen inspelen op de markt. Bijvoorbeeld door ruimte te creëren zodat men zich vrijer voelt. Ondanks dat dit ten koste gaat van het aantal bungalows die men kan verhuren. Om te blijven voldoen aan de vraag en daardoor ‘best in class’ blijven.


34

Conclusie In dit onderzoeksrapport stond, het antwoord geven op vier deelvragen centraal. Aan de hand van deze antwoorden zal de centrale vraag beantwoordt worden. Nu er antwoord is gegeven op de vier deelvragen, is het mogelijk om terug te blikken op de centrale vraag. “Hoe speelt de sector verblijfsrecreatie in Noord-Nederland in op senioren?” Om de centrale vraag te kunnen beantwoorden is het van belang dat de doelgroep bepaald word. Uit de segmentatie is gebleken dat senioren niet meer voldoen aan het beeld wat hoort bij het stereotype senior. De huidige senior is na zijn pensioen actief en ondernemend. Het hoge besteedbaar inkomen van de senior is ook een illustratief kenmerk. Deze kenmerken vormen een basis voor kansen in de recreatiesector. De resultaten die uit de segmentatie van de seniorendoelgroep komen, zijn op zichzelf niet bruikbaar voor ondernemers van recreatieparken. Dit onderzoek is bruikbaar als basis voor vervolgonderzoek. De reden hiervan is dat er nog geen deelgroepen gevormd kunnen worden op basis van één variabele. Hiervoor moeten de variabelen met elkaar in verband worden gebracht. Dit wordt toegelicht in de aanbeveling. Nu er meer duidelijkheid is over de doelgroep senioren is het van belang om het aanbod in de recreatiesector in kaart te brengen. De verblijfsrecreatie in Noord-Nederland is vooral gecentreerd in Friesland en Drenthe. Groningen is vooral een geliefde bestemming voor dagtoerisme. NoordNederland had in 2007 in totaal 266 recreatieparken. In Friesland waren dat er 153, in Drenthe 91 en in Groningen 22. De bezettingsgraad van de verblijfsrecreatie over heel Noord-Nederland steeg van 38% in 2003, gestaag tot ruim 41% in 2007. De verreweg meest populaire gebieden onder de verblijfstoeristen zijn de Waddeneilanden en Zuidoost-Drenthe. De Waddeneilanden zullen echter in een vervolgonderzoek niet meegenomen worden, omdat zij redelijk immuun zijn voor marktwerkingen. Aan de hand van deze gegevens moet er gekeken worden naar de manier waarop de recreatieparken in Noord-Nederland momenteel inspelen op de senioren. Doormiddel van desk research, naar hoe de recreatie in Noord-Nederland op dit moment inspelen op senioren. Er wordt ingespeeld op senioren door kortingsregelingen. Veder zijn er geen concrete onderzoeksresultaten die aantonen dat er op andere gronden rekening wordt gehouden met senioren. Over het algemeen wordt er alleen door middel van kortingen ingespeeld op de senioren, er zijn echter ook uitzonderingen in Noord-Nederland. Deze spelen op een meer diverse manier in op senioren. Deze worden de ‘best in class’ genoemd. Aan de hand van interviews met twee van de ‘best in class’ recreatieparken kan geconcludeerd worden dat de ‘best in class’ geen nee meer verkopen. De recreatieparken doen dat vooral door alles aan te bieden met betrekking tot service en faciliteiten voor de bezoekers. Daarbij is het zo dat er drie woorden centraal staan: rust, ruimte en recreatie. Hier kunnen andere recreatieparken een voorbeeld aan nemen. Volgens deze ‘best in class’ recreatieparken zitten de senioren niet meer te wachten op een activiteitenprogramma. De senioren van tegenwoordig willen namelijk hun eigen tijd en programma bepalen. Wel moeten genoeg mogelijkheden geboden worden voor de senioren. Om terug te komen op de centrale vraag, kan er geconcludeerd worden dat er doorgaans eenzijdig wordt ingespeeld op de wensen en behoefte voor senioren. Op basis van het oordeel van de ‘best in class’ parken is dit onvoldoende en niet de juiste manier om in te spelen op senioren. Aangezien een groot gedeelte van de huidige senioren nog actief zijn na hun pensioen en over een hoog besteedbaar inkomen beschikt. Hier liggen volop kansen voor de sector verblijfsrecreatie en daarom is het van groot belang dat er vervolgonderzoek wordt gedaan. Concept onderzoeksrapport ‘Senioren en de recreatieve sector’

35

Aanbevelingen voor vervolgonderzoek In dit vervolgonderzoek moeten de verschillende resultaten, die uit de segmentatie van de seniorendoelgroep ontstonden, met elkaar in verband worden gebracht. Hieruit ontstaan groepen senioren met dezelfde eigenschappen, deze groepen heten clusters. Per cluster zal daarop onderzocht moeten worden wat de precieze eigenschappen van seniorgroepen zijn. Dit moet tot stand komen door middel van kwantitatief onderzoek. Er zullen enquêtes moeten worden gehouden onder de verschillende clusters. Hierdoor wordt inzicht verkregen in de samenhang van de verschillende criteria die zijn gebruikt bij de segmentatie van de seniorendoelgroep. Een voorbeeld van een cluster zoals hierboven genoemd:  Vrouwen;  50-<65 jaar oud;  Werkend;  Gehuwd, kinderen uit huis, nog geen kleinkinderen;  Inkomen €3.500 -< €4.500 per maand;  Naar eigen zeggen een goede gezondheid;  Individualistisch- avontuurlijk karakter. Voor recreatieparken is het interessant om te weten welk cluster welke voorkeuren heeft. Dit zal dus het doel moeten worden van het vervolgonderzoek. Er moet een schema van het totaal aan verschillende clusters moeten worden gemaakt. Hieruit zullen de groepen met de meeste potentie gekozen moeten worden en nog verder onderzocht, zodat de recreatieparken op basis van dit rapport de voorzieningen en marketing kunnen aanpassen. Een ander onderdeel van een vervolgonderzoek kan zijn om te kijken wat de invloed is op korting bij senioren of zie hier wel echt op te wachten zitten. Het effect van de kortingen is namelijk niet terug te zien in de bezetting van de recreatieparken en er daarbij achter te komen op welke manieren wel effectief kunnen zijn voor recreatieparken in Noord-Nederland. Hierbij kan er bijvoorbeeld gekeken worden naar de manier waarop hotels inspelen op de bezoekers, doormiddel van thema weekenden. Ook is uit dit onderzoek naar voren gekomen dat de ‘best in class’ recreatieparken zich vooral richten op rust, ruimte en de combinatie met recreatie. Daarbij is het van belang dat de parken voldoen aan alle kwaliteitseisen van de bezoekers en kunnen voorzien van de faciliteiten waarom gevraagd wordt. In een vervolgonderzoek kan daarom ook aansluiten op deze vraag, doormiddel van het kijken naar kwaliteit en faciliteitbehoefte van de senioren.


36

Evaluatie Het onderzoek had een moeizame start. Het was in de eerste twee weken namelijk nog niet duidelijk wat onze rol was binnen het onderzoek. De verstrekte informatie was onvoldoende om met ons onderzoek te kunnen beginnen. Het onderwerp was echter wel duidelijk waardoor wij ons konden richten op onze individuele onderzoeken. Hieruit bleek dat wij geen duidelijk beeld hadden over de te nemen richting waardoor de informatie uit de individuele opdrachten behoorlijk uiteen liepen. In het begin van de derde week werd ons door een gesprek met Dhr. Van Genne en Dhr. Huig duidelijk dat wij ons bezig moesten houden met de segmentatie van de doelgroep senioren en daarbij een ‘best practice’ onderzoek moesten verrichten onder recreatieparken. Nu het doel helder was, zijn we op zoek gegaan naar informatie voor ons onderzoek in combinatie. In dit kader hebben wij een bezoek gebracht aan Dhr. Huig in Leeuwarden. Wij hebben ons als groep, totaal gericht op het onderzoek en geprobeerd de door ons opgesteld deelvragen met zoveel mogelijk diepgang te beantwoorden. Dit hebben wij gedaan door gebruik te maken van verschillende onderzoeksmethoden, waaronder een literatuuronderzoek en interviews. Het was een erg leuk en leerzaam onderzoek waarbij er in een korte tijd veel van ons gevraagd werd, zowel op creatief gebied als op professioneel gebied. Hierbij te denken aan de communicatie met verschillende belanghebbenden, evenals het creatief zoeken naar de beste manier om aan een antwoord op de gestelde vragen te komen. Het is jammer dat wij niet meer tijd hadden voor dit onderzoek, aangezien wij ons alleen maar bezig hebben gehouden met vooronderzoek. Dit heeft ons nieuwsgierig gemaakt naar de uitkomsten van het vervolgonderzoek. Ook hebben wij het gevoel dat wij, als kleine groep, toch een waardevolle bijdrage hebben kunnen leveren aan een onderzoek waar veel mensen bij gebaat zijn. Helaas hebben wij door het korte tijdsbestek slecht een klein aantal parken kunnen bezoeken in het kader van het ‘best pratice’ onderzoek. Dit maakt het onderzoek minder representatief en dus minder betrouwbaar en valide. Wij hadden dan ook, wanneer wij meer tijd tot onze beschikking hadden, graag meer parken geïnterviewd en bezocht. Een groot pluspunt aan dit project was vooral dat wij, het gevoel hadden dat wij nuttig bezig waren. Niet alleen voor ons zelf maar ook voor onder opdrachtgever. Zoals eerder genoemd is tijdgebrek het grootste struikelblok geweest.


37

Literatuurlijst Internet:       

CBS Persbericht PB01-061, geraadpleegd op 14 maart 2009. Centraal Bureau voor de Statistiek, Inkomensverdeling Huishoudens 2007, geraadpleegd op 16 maart 2009. http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=03799&D1=91-93&D2=0,2426&D3=0&D4=l&HDR=G2,G3,T&STB=G1&VW=T, geraadpleegd op 16 maart 2009 http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/piramide-fx.htm, geraadpleegd op 18 maart 2009. http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/piramide-fx.htm, geraadpleegd op 18 maart 2009. http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/piramide-fx.htm, geraadpleegd op 14 maart 2009. http://www.mediaonderzoek.nl/338/een-aantal-feiten-over-senioren/, geraadpleegd op 6 maart 2009.

Literatuur:    

Rabobank (2008). Rabobank Cijfers en Trends: Ondernemen in een zilveren samenleving/, geraadpleegd op 6 maart 2009. Rabobank (2008). Rabobank Cijfers en Trends: Ondernemen in een zilveren samenleving/, geraadpleegd op 6 maart 2009. Toerdata Noord, Toerisme in cijfers 2003-2007/, geraadpleegd op 12 maart 2009. Trendrapport Centraal bureau voor de Statistiek. Geraadpleegd op 10 maart 2009.


38

Bijlage 1: Geraadpleegde recreatieparken Campings/Recreatieparken Friesland 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Vakantiecentrum ’t Hout, Bakkerveen, www.thout.nl Camping It Wiid, Eernewoude, www.wiid.nl Waterpark Yn 'e Lijte, Grou, www.ynelijte.nl Recreatiecentrum de Roggeberg, Appelscha, www.rcn.nl/centra/deroggeberg Camping Bergumermeer, Bergum, www.bergumermeer.nl Camping ’t Strandheem, Opende, www.strandheem.nl

Drenthe 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Camping Midden Drenthe, Zwiggelte, www.campingmiddendrenthe.nl Recreatiecentrum Drouwenerzand, Drouwen, www.drouwenerzand.nl Kampeerterrein De Olde Bârgen, Dwingeloo, www.oldebargen.nl Recreatiepark d’Olde Kamp, Ansen, www.plaggenhut.nl Camping, De Meistershof, Dwingeloo, www.meistershof.nl Camping Ruinen, Ruinen, www.camping-ruinen.nl Camping Torentjeshoek, Dwingeloo, www.torentjeshoek.nl Camping Wittelterbrug, Diever, www.wittelterbrug.nl Vakantiecentrum sonnevanck, Spier, www.vakantiecentrum-sonnevanck.nl Recreatiecentrum de Noordster, Dwingelo, www.rcn.nl/centra/denoordster Recreatiecentrum Hesselte, Havelte, www.hesselte.nl Vakantiepark de Wiltzangh, Ruinen, www.dewiltzangh-ruinen.nl Recreatiepark De Kremmer, Gasselte, www.kremmer.nl

Bungalowparken Friesland 1. 2. 3. 4. 5.

Waterrijck Marswâl, Balk, www.vakantierijck.nl Beach Resort Makkum, Makkum, www.makkumbeach.nl Bungalowpark het Bosmeer, Noordwolde, www.bosmeer.nl Bungalowpark Markant, Balk, www.hogenboomvakantieparken.nl Landgoed Eysinga-State, Sint Nicolaasga, www.eysingastate.nl

Groningen 1. Parc Emslandermeer, Vlagtwedde, www.parc-emslandermeer.nl 2. Landal Esonstad, Anjum, www.landal.nl/esonstad 3. Landal Natuurdorp Suyderoogh, Lauwersoog, www.landal.nl/natuurdorp-suyderoogh


39

Drenthe 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Landgoed Het Timmerholt, Westerbork, www.timmerholt.eu Landal Parc Sandur, Emmen, www.parcsandur.nl Zilverberk Park Witterzomer, Assen, www.zilverberk.nl/parken/witterzomer Vakantiepark de Bosrand, Vaassen, www.bosrand.com bungalowpark Lanka, Ruinen, www.hoordestilte.nl Landgoed ’t Wildryck, Dieverbrug, www.vakantierijck.nl Recreatiepark ’t Kuierpadtien, Schoonoord, www.vakantierijck.nl

Hotels 1. Fontana, Nieuweschans, www.fontananieuweschans.nl 2. Hotel Wesseling, Dwingeloo, www.hotelwesseling.nl 3. Eden Oranje Hotel, Leeuwarden, www.edenhotelgroup.com/packages.aspx


40

Bijlage 2: Mail richting de recreatieparken Vragen van studenten aan de Hanze Hogeschool te Groningen Bhondoe, RP Verzonden: dinsdag 17 maart 2009 16:13 Aan:

[email protected]

Geachte heer/mevrouw, Wij, vijf studenten aan de Hanze Hogeschool te Groningen, zijn momenteel bezig met een onderzoek in het kader van ons onderzoeksblok. Vanuit het instituut ondernemen van de Hanze hogeschool is ons gevraagd om onderzoek te doen naar wijze waarop toonaangevende recreatieparken in NoordNederland inspelen op de doelgroep senioren. Nadat wij contact hebben gehad met dhr. P. Huig van het kenniscentrum ‘recreatie’ uit Leeuwarden zijn hebben wij een shortlist gemaakt van toonaangevende recreatieparken en wij vinden dat u daartoe behoort. Wij hebben geprobeerd om vorige week contact met u op te nemen en er werd ons gevraagd om al onze vragen via de mail op te sturen. We hebben dan ook enkele vragen waarop wij, in het belang van ons onderzoek, erg geïnteresseerd naar uw antwoord. Speelt uw recreatiepark (in dit geval gaat het om, RCN de Roggeberg) in op senioren? -

Zo ja, op welke manier?

-

Zo niet, waarom niet?

-

Maakt u onderscheid binnen de doelgroep senioren?

Vindt u dat er een noodzaak is, om recreatieparken in NoordNederland aantrekkelijker te maken voor de doelgroep senioren? Daarbij is het van belang afnemen. Wij hopen daarom te maken voor ons, op een tegenprestatie zullen wij onderzoeksresultaten.

dat wij voor ons onderzoek enkele interviews dat u eventueel bereid bent om 20 minuten vrij tijdstip dat voor u het beste uitkomt. Als u op de hoogte houden van al onze

Bij voorbaat dank voor uw medewerking, Met vriendelijke groet, Rick Bhondoe Hanze Hogeschool te Groningen St.nr:296230 Tel:06-24215963


41

Bijlage 3: Voorbeelden van antwoorden op de mail RE: Vragen van studenten aan de Hanze Hogeschool te Groningen Heidi Banga [[email protected]] namens RCN de Noordster [[email protected]] Verzonden: donderdag 19 maart 2009 9:44 Aan:

Bhondoe, RP

Beste Rick, Leuk om te horen dat jullie ons hebben uitgekozen. Hieronder vind je onze antwoorden. - Speelt uw recreatiepark in op senioren? Het antwoord hierop is ja. Een van onze grootste doelgroepen is de categorie 50+. - Zo ja, op welke manier? Wij bieden mooie ruime kampeerplaatsen en bungalows in een bosrijke omgeving. Ons recreatiecentrum ligt midden in het Nationaal Park Dwingelderveld en is daardoor bij uitstek geschikt voor prachtige fietsroutes en wandelingen. Verder heeft het concern RCN de RCN Voordeelpas in het leven geroepen. Dit is een spaar- en kortingssysteem voor de categorie 50+. - Zo niet, waarom niet? Is dus niet van toepassing. - Maakt u onderscheid binnen de doelgroep senioren? Het antwoord hierop is nee. - Vind u dat er een noodzaak is, om recreatieparken in Noord-Nederland aantrekkelijker te maken voor de doelgroep senioren? Deze vraag kan ik alleen voor ons eigen recreatiecentrum beantwoorden en dan is het antwoord ja. Wij gaan ook extra aandacht besteden aan ons recreatieprogramma om te kijken wat aantrekkelijke activiteiten kunnen zijn voor de doelgroep 50+. Hopende jullie hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en heel veel succes gewenst met jullie onderzoek. Met vriendelijke groet, Heidi Banga RCN de Noordster De Noordster 105 7991 PB Dwingeloo


42

senioren

RCN de Roggeberg (administratie) [[email protected]] Verzonden: woensdag 18 maart 2009 16:15 Aan:

Bhondoe, RP

Beste Rick, Wij willen graag meewerken aan jullie onderzoek. Hiervoor kun je een afspraak maken met Gretha Luik of ondergetekende beide hoofd van dienst afdeling receptie en administratie. Een van onze doelgroepen zijn de 50+ ers. Deze 50+ ers bereik je door in de folder 50+ korting op te nemen en bepaalde arrangementen te maken gericht op 50+ ers. Daarnaast verzenden wij regelmatig een gerichte mailing aan deze doelgroep. Wij maken geen onderscheid in deze doelgroep senioren. Ons park is al zeer geschikt voor de senior. Kampeerplaatsen met extra voorzieningen. Aangepaste bungalows. De omgeving hebben we mee. Talloze fietsen wandelmogelijkheden. Graag tijdig een afspraak met ons maken. Met vriendelijke groet,

Baukje de Vries RCN de Roggeberg

RE: Vragen van studenten aan de Hanze Hogeschool te Groningen Recreatiecentrum Hesselte [[email protected]] Verzonden: donderdag 19 maart 2009 16:09 Aan:

Bhondoe, RP

In uw onderstaande vragen heb ik een antwoord geplaatst. Vriendelijke groet, Bea Recreatiecentrum Hesselte Wandelbosweg 10 7971 AK Havelte (0521) 34 12 70 www.hesselte.nl www.vakantie-bungalows-drenthe.nl [email protected] -----Oorspronkelijk bericht----Van: Bhondoe, RP [mailto:[email protected]] Verzonden: dinsdag 17 maart 2009 16:30 Aan: Recreatiecentrum Hesselte Onderwerp: Vragen van studenten aan de Hanze Hogeschool te Groningen Geachte heer/mevrouw, Wij, vijf studenten aan de Hanze Hogeschool te Groningen, zijn momenteel bezig met een onderzoek in het kader van ons onderzoeksblok. Vanuit het instituut ondernemen van de Hanze hogeschool is ons gevraagd om onderzoek Concept onderzoeksrapport ‘Senioren en de recreatieve sector’

43

te doen naar wijze waarop toonaangevende recreatieparken in NoordNederland inspelen op de doelgroep senioren. Nadat wij contact hebben gehad met dhr. P. Huig van het kenniscentrum 'recreatie' uit Leeuwarden zijn hebben wij een shortlist gemaakt van toonaangevende recreatieparken en wij vinden dat u daartoe behoort. Wij hebben geprobeerd om vorige week contact met u op te nemen en er werd ons gevraagd om al onze vragen via de mail op te sturen. We hebben dan ook enkele vragen waarop wij, in het belang van ons onderzoek, erg geïnteresseerd naar uw antwoord. Speelt uw recreatiepark (in dit geval gaat het om, Recreatiepark Hesselte) in op senioren? Ja Zo ja, op welke manier? 55+ korting en arrangementen, zie www.hesselte.nl -

Zo niet, waarom niet?

Nee

Maakt u onderscheid binnen de doelgroep senioren?

Vind u dat er een noodzaak is, om recreatieparken in NoordNederland aantrekkelijker te maken voor de doelgroep senioren? Jazeker, maar ook voor andere gasten. Noord Nederland; wij dus ook, wil ook graag jonge mensen blijven zien!! Daarbij is het van belang afnemen. Wij hopen daarom te maken voor ons, op een tegenprestatie zullen wij onderzoeksresultaten.

dat wij voor ons onderzoek enkele interviews dat u eventueel bereid bent om 20 minuten vrij tijdstip dat voor u het beste uitkomt. Als u op de hoogte houden van al onze

Helaas gunnen we ons daar de tijd niet voor. De telefoon mag niet zo lang bezet blijven, we hebben maar 1 lijn!! Bij voorbaat dank voor uw medewerking, Met vriendelijke groet, Rick Bhondoe Hanze Hogeschool te Groningen St.nr:296230 Tel:06-24215963


44

Bijlage 4: Interview vragen Inleidend gedeelte, Eerste willen wij u nog maal bedanken voor de tijd die u beschikbaar stelt voor die interview. Zoals u al weet zijn wij bezig met een onderzoek voor onze studie vastgoed en makelaardij naar hoe recreatieparken in Noord-Nederland inspelen op de doelgroep senioren. Dit onderzoek is een klein gedeelte van een veel groter onderzoek naar hoe de recreatieparken in Noord-Nederland zich kan versterken. Hierbij wordt onderzocht hoe ze op de doelgroep senioren kunnen inspelen, hoe ze de concurrentie met goedkope vakantielanden aan kunnen gaan en hoe deze ze in kunnen spelen op duurzaam recreëren. De uitkomsten van dit onderzoek zullen leiden tot een vervolg onderzoek Doormiddel van de onderstaande vragen willen wij antwoord kunnen geven op onze deelvraag: ‘Hoe spelen de “best in class” recreatieparken op dit moment in op senioren?’ 

Hoe ziet uw park eruit? (geef een korte beschrijving van uw bedrijf)



Hoe speelt u specifiek in op de doelgroep senioren?



Kiest u bij het inspelen op een bepaalde groep binnen de senioren?



Hoe probeert u deze doelgroep te bereiken?



Ziet u een stijging in het aantal senioren op uw recreatie park?



Op welke manier denkt u dit te kunnen verbeteren?



Wat is uw toekomstvisie wanneer het gaat om het bedienen van deze doelgroep?



Hoe wilt u bij een vervolgonderzoek betrokken worden? Aangezien wij opzoek zijn naar bedrijven die wij specifiek kunnen adviseren.



Tot slot willen wij u bedanken voor het beschikbaar stellen van uw tijd.


45

Onderzoeksrapport. Hoe speelt de sector verblijfsrecreatie in Noord- Nederland in op senioren?

Recommend Documents