onderzoeker pba Bouw Odisee AALST campus Dirk Martens

Overzicht isolatiematerialen ir. Marcus Peeters, lector / onderzoeker pBa Bouw Odisee AALST – campus Dirk Martens

Isolatiematerialen 1. Keuringen en attesten 2. Gedrag bij brand 3. Kort overzicht isolatiematerialen

Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

2

1. Keuringen en attesten Keuringen, attesten en labels ATG’s: www.butgb.be


3

www.butgb.be


4

Andere keurmerken Andere keuringen en labels: BENOR

ETA CE

Keymark Natureplus

…


5

ATG of ATG/Homologatie ATG = systeemkeuring Beoordeling product volgens een richtlijn (guideline) geschiktheidsverklaring voor de beoogde toepassing Zie ook ETA European Technical Approval (uitdovend)


6

ATG of ATG/Homologatie ATG/H = productkeuring Productbeoordeling volgens Belgiscch beoordelingsdocument, meestal verwijzend naar normen (NBN EN of NBN indien er nog geen EN bestaat of is omgezet tot NBN) Zie ook ETAss (European Technical Assessment volgens een European Assessment Document: EAD) Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

7

ATG = systeem Zeker voor: Platte daken - isolatie, afdichting) Hellende daken – isolerende panelen Buitengevelisolatie met pleister Bouwsystemen (vb.: houtskelet)

Dichtingen, harsen Speciale technische uitrusting Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

8

2. Gedrag bij brand


9

Europese Systematiek Brand Beoordelen van de brandreactie • Op productniveau = CE-markering • Proeven of lijsten • A1, A2, B, C, D, E, F

Beoordelen van de brandweerstand • Op niveau van de scheidingsconstructie • Proeven of berekening • R, E, I

Brandgedrag bij blootstelling aan een externe brand (daken en dakbedekkingen) • Op syteemniveau • Proeven of lijsten • BROOF(t1) Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

10

Brandreactie van producten • • • •

Bouwproducten: Euroclass of Euroklassen (NBN EN 13501-1) Op label van alle bouwproducten (CE, ETA, ATG) 7 hoofdklassen (A1,A2,B,C,D,E,F) Nog 2 onderverdelingen • Rookontwikkeling: s1, s2, s3 • Brandende druppels: d0, d1, d2

• Aparte proeven en classificatie voor producten voor vloeren (A1FL, …, FFL) en voor kabels en leidingisolatie


11

Bouwproduct - Euroklassen onbrandbaarheidsproef

calorische bom

Single Burning Item SBI- test

Proeven Euroklassen kleine vlamtest Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

12

Bouwproduct - Euroklassen Onbrandbaar • A1, A2

Geen flash-over • A1,A2,B

Brandbaar • B, C, D, E

Niet getest of niet voldaan aan minimum • F Kies video 2 op: http://www.nl.rockwool.be/voordelen+rotswol/brandveiligheid/video%E2%80%99s Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

13

Bouwproduct - Euroklassen Lijst van producten die als A1 mogen worden beschouwd • Deemed to satisfy

Lijsten van producten die Euroklasse krijgen zonder verdere test • Classified without further test


14

Oude Norm – nieuw KB = Probleem Lokale brandweer werkt soms nog met oude norm NBN S 21203 • Brandreactieklassen: A0, A1, A2, A3, A4

Geen enkele relatie met Euroklassen Proeven oude norm zijn gemiddeld 20 jaar oud, minstens meer dan 10 jaar

Sommigen bleven volharden  tabel van overeenkomst (zie laatste KB van 12/07/2012) Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

15

Oude Norm – nieuw KB = Kans KB 12/7/2012, bijlage 5/1 tabel van overeenkomst = oplossing bij discussie oud norm / euroklasse


16

Europese Systematiek Brand Beoordelen van de brandreactie • Op productniveau = CE-markering • Proeven of lijsten • A1, A2, B, C, D, E, F

Beoordelen van de brandweerstand • Op niveau van de scheidingsconstructie • Proeven of berekening • R, E, I

Brandgedrag bij blootstelling aan een externe brand (daken en dakbedekkingen) • Op syteemniveau • Proeven of lijsten • BROOF(t1) Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

17

Brandgedrag externe brand


18


19

Brandgedrag dak Voor brand van buitenaf: Koninklijk besluit tot vaststelling van de basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten voldoen. Basis = KB van 7 juli 1994 + 7 wijzigingen / aanvullingen Laatste bijwerking: KB van 12 juli 2012

(BS 21/09/2012,

toepassing 1/12/2012) Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

20

Brandgedrag dak KB van 12 juli 2012 – daken Groendaken

Daken van het gebouw: • De producten voor de dakbekleding vertonen de kenmerken van de klasse BROOF (t1) of zijn dakbedekkingen bedoeld in punt 3bis3 van bijlage 1. • 3bis3. Bepaalde dakbedekkingen worden geacht te voldoen aan eisen van het prestatiecriterium van een externe brand zonder test. De Minister van Binnenlandse Zaken bepaalt de lijst van deze dakbedekkingen.


21

BROOF (t1) - systeemtest Voor brand van buiten uit: • • • •

Voor nieuwbouw, niet voor bestaande Niet voor eengezinswoningen Niet voor max. 2 bouwlagen en ≤ 100 m² Wel voor industriële gebouwen (bijlage 6: §6.6.)

Opgenomen in ATG eindlaag van de afdichting of dakbekking, proeven elke 5 jaar Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

22

Proef en klassering Er bestaan 4 Europese proeven • • • •

BROOF(t1) (basis = Duitse norm) BROOF(t2) (basis = Skandinavische norm) BROOF(t3) (basis = Franse norm) BROOF(t4) (basis = Britse norm)

Klassering per test = pass or fail Geen onderlinge klassering tussen verschillende testen / geen hiërarchie België = BROOF(t1) Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

23

Proeven BROOF (t1) Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

24

= systeemtest (complete dakopbouw)

BROOF(t1) staat in ATG van dakafdichting en dakbedekking Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

25

Groendak (= KB 12/7/2012; bijlage 5/1)

Bron: WTCB Contact 4-2011


26

Groendak Beveiligen tegen brand van buitenaf Substraat • Dikte: min. 3 cm • Samenstelling: d<10 cm max. 20% organisch

Compartimentering indien lengte > 40 m • Strook grind of (beton)tegels: 10+80+10= 100 cm • Brandmuurtje: hoogte min. 40 cm boven groen

Hoogte beplanting • Beperkt in zone van d=3 m vanaf as compartiment • H(max) = d - 40 cm Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

27

KB 12/7/2012, bijlage 5/1 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

28

3. Kort overzicht isolatiematerialen


29

Overzicht Kunststofschuimen Minerale materialen Isolatie van plantaardige materialen (nagroeibaar)


30

Materiaalsoorten Kunststofschuimen • polyurethaan (PUR) - polyisocyanuraat (PIR) • fenolschuim (PF) • geëxpandeerd polystyreen (EPS) • geëxtrudeerd polystyreen (XPS)


31

PUR - PIR


32

PUR - PIR Grondstoffen voor platen: • Diisocyanaat (MDI, TDI) • Polyol (meervoudig alcohol –OH groepen) • Blaasmiddel (Pentaan)

Productie:

1. mengkop 2. bovenbekleding 3. onderbekleding


33

PUR-PIR Eigenschappen Zie ATG’s en ATGH’s


34

Phenolschuim - PF Phenolschuim – resolschuim Spouwmuur, vloer, hellend dak sarking, plat dak • Dimensionele stabiliteit onder invloed van hoge temperatuur? • Indien mechanisch bevestigd: aandacht corrosie?

Thermisch: • λD ca. 0,021 à 0,023 W/mK


35

PF

Deze toepassing voorloping “on hold”


36

Geëxpandeerd polystyreen - EPS Eigenschappen en kenmerken Smeltbaar = afdruppen bij brand Hoge lineaire uitzetting Lambda – waarde: 0.031 – 0.045


37

wat is EPS ? Suspensie polymerisatie

compacte, pentaanhoudende polystyreen pareltjes dichtheid ~ 600 g/l Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

stoom

voorgeschuimd EPS 10 - 40 g/l

stoom

EPS schuim

38

EPS-productie grondstof


voorschuimen opslag

39

Geëxtrudeerd polystyreen – XPS Eigenschappen en kenmerken

Smeltbaar, dus druppen bij brand Dimensioneel minder stabiel Bijna 100% gesloten cellen = ongevoelig voor vocht Lamda – waarde : 0.028 – 0.038


40

XPS-productie


41

Druksterkte bij 10% vervorming in kPa

Druksterkte EPS en XPS

1000 800 XPS 600 400 EPS

200 0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

dichtheid kg/m³ Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

42

XPS

Bron: www.blauwplaat.nl Bron: www.groendak.info Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

43



44

Materiaalsoorten Minerale materialen

• minerale wol (MW) glaswol, rotswol • cellenglas (CG) • geëxpandeerd perliet (EPB)


45

Minerale wol


46

Grondstoffen Glaswol Glas (recup) Kwartszand Kunsthars

Kalk


47

Productie van glaswol Zand en kalk

Procédé TEL

Mengsel 1450°C

Vervezeling en toevoegen van bindmiddel

« Witte » glaswol Polymerisatieoven Recyclage van afval

Bindmiddel wordt geel

Snijden van randen met waterstraal Versnijden


48

Grondstoffen Rotswol diabaas

cokes

kalk

briketten/formstones


49

Productie van rotswol Afval en basalt

Procédé REX Mengsel 1600 °C

Vervezeling en toevoegen van bindmiddel Section de formation « Grijze » rotswol Polymerisatie-oven

Ongeveer 20% van het mengsel is niet vervezeld en wordt gerecycleerd

Grijs/bruin bindmiddel Versnijden van randen

Recyclage van afval

Versnijden


50

Eigenschappen minerale wol Onbrandbaar • zie Euroklassen:A1,A2, maar sommige dakproducten B of zelfs F indien met bitumencoating

Dimensionele stabiliteit Akoestisch: zwaar en verend Thermisch: λD ca. 0,030 à 0,045 W/mK


51

MW toepassingen


52

Cellenglas (CG) Gerecycleerd glas (tot 66%) + de klassieke glasgrondstoffen (SiO2 en Na-, Ca-, K-, Mgcarbonaten of -oxiden Door toevoeging koolstof aan het halfvloeibare glas ontstaan CO2-belletje = isolatie


53

ECOLOGISCHE ASPECTEN Basisgrondstoffen Het winnen van zand

wordt in belangrijke mate verminderd

door de toevoeging van gerecycleerd glas

66 % gerecycleerd glas Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

*

54

Productie CG


55

EIGENSCHAPPEN CG

onsamendrukbaar

onbrandbaar: A1

waterdicht

vormvast

waterdampdicht

ongevoelig voor ongedierte

Thermisch: λD ca. 0,040 à 0,050 W/mK

Geëxpandeerd perliet EPB Eigenschappen en kenmerken : Euroklasse Brand: gewone versie C, er bestaat speciale B-versie, gebitumineerd: F Dimensioneel stabiel (thermisch)

Gevoelig voor vocht Thermisch: λD ca.: 0.050 W/mK


57



58

Isolatie van plantaardige materialen


59

Materiaalsoorten Materialen van plantaardige oorsprong

• • • • • • •

Vlas Houtvezel Cellulose (papier, houtvezel) Schapenwol Hennep Stro en riet Kurk


60

Vlas Dak-,wand- en vloerisolatie Geluidsdempende eigenschappen Vochtgevoelig

Begaanbaarheidsklasse ? Brandklasse E Lambda – waarde: 0.038 Geen ATG/ATGH


61

Houtvezelplaat Vormbestendig Geschikt voor wand-, vloer- of dakisolatie en onderdak Geparaffineerd tegen vocht Meestal met tand-groef verbinding Lambda – waarde: 0.05 – 0.06


62

Houtvezelplaat productie


63


64

Cellulose krantenpapier Verbeterde brandeigenschappen en weerstand tegen verrotting door toevoeging van boorzouten

hygroscopisch en dampopen materiaal weinig energie bij productie wordt ingeblazen


65

Cellulose houtvezel Afkomstig van resten van houtproductie (schaafsel en zaagsel)

Boraxzouten als bewaringsmiddel Ingeblazen vergelijkbaar zoals cellulose vlokken of in plaatvorm Densiteit 35 kg/m3


66

Schapenwol Watervast oppervlak Groot hygroscopisch vermogen

Nog goede isolerende waarde zelfs als schapenwol vochtig is


67

Hennep Is éénjarige plant uit Europa verbetering brandgedrag en gevoeligheid schimmel door toevoeging van ammoniumfosfaten

In rollen of vaste platen Zeer goede akoestische eigenschap


68

Stro en Riet Strobalen van rogge, haver Strobalenmuren bepleisterd met leem of kalk Rieten daken


69

Kurk


70

Reflecterende folies Opgebouwd uit een dunne materiaalkern die aan één of beide buitenzijden bekleed is met een reflecterende film (alu folie) Moeilijk te plaatsen (ongeventileerde luchtlagen aan beide zijden zijn nodig) luchtdichte plaatsing Rendement van de folie is betwistbaar (U-waarde)


71

onderzoeker pba Bouw Odisee AALST campus Dirk Martens

Recommend Documents