Onderzoek communicatie via Basisschoolnet

2013

Onderzoeksplan ENCO-VEOZ

Miriam Thomas-van Bragt, S1042502

Onderzoek communicatie via Basisschoolnet

Minor Communicatie Chr. Hogeschool Windesheim Begeleiding Mevrouw I. Brandenburg Stageschool OBS de Delta te Assendelft

Inhoudsopgave Samenvatting........................................................................................................................................... 4 1. Inleiding ............................................................................................................................................... 5 2. Theoretisch kader ................................................................................................................................ 6 2.1. Basisschoolnet .............................................................................................................................. 6 2.2. Ouderbetrokkenheid .................................................................................................................... 6 2.3. Communicatie .............................................................................................................................. 8 3. Onderzoeksopzet............................................................................................................................... 10 3.1. Onderzoeksvraag ........................................................................................................................ 10 3.2. Beschrijving onderzoek .............................................................................................................. 10 3.3. Planning en tijdspad ................................................................................................................... 11 3.4. Ethische aspecten ....................................................................................................................... 11 4. Resultaten.......................................................................................................................................... 12 4.1. Algemene resultaten .................................................................................................................. 12 4.2. Deelvraag 1 ................................................................................................................................. 12 4.1.1. Resultaten............................................................................................................................ 12 4.2.2. Analyse ................................................................................................................................ 15 4.2.3. Beantwoording deelvraag 1 ................................................................................................ 15 4.3. Deelvraag 2 ................................................................................................................................. 15 4.3.1. Resultaten............................................................................................................................ 15 4.3.2. Analyse ................................................................................................................................ 19 4.3.3. Beantwoording deelvraag 2 ................................................................................................ 19 4.4. Deelvraag 3 ................................................................................................................................. 19 4.4.1. Resultaten............................................................................................................................ 19 4.4.2. Analyse ................................................................................................................................ 20 4.4.3. Beantwoording deelvraag 3 ................................................................................................ 21 4.5. Deelvraag 4 ................................................................................................................................. 21 4.5.1. Resultaten............................................................................................................................ 21 4.5.2. Analyse ................................................................................................................................ 22 4.5.3. Beantwoording deelvraag 4 ................................................................................................ 23 4.6. Deelvraag 5 ................................................................................................................................. 23 4.6.1. Resultaten............................................................................................................................ 23 4.6.2. Analyse ................................................................................................................................ 24 4.6.3. Beantwoording deelvraag 5 ................................................................................................ 24 4.7. Overige resultaten ...................................................................................................................... 24 5. Conclusie en discussie ....................................................................................................................... 25 5.1. Conclusie onderzoek .................................................................................................................. 25 5.2. Beantwoording onderzoeksvraag............................................................................................... 26 2

Onderzoeksrapport Miriam Thomas-van Bragt, S1042502

5.3. Aanbevelingen voor OBS de Delta.............................................................................................. 26 5.4. Aanbevelingen Basisschoolnet ................................................................................................... 27 Literatuurlijst ......................................................................................................................................... 28 Bijlage 1. Enquête ouders...................................................................................................................... 29 Bijlage 2. Vragenlijst interview leerkrachten ........................................................................................ 32 Bijlage 3. Opmerkingen/aanvullingen vanuit enquête.......................................................................... 33

3


Samenvatting De invloed van ouderbetrokkenheid is veelvuldig onderzocht. Uit veel van deze onderzoeken blijkt dat ouderbetrokkenheid een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van kinderen (Desforges, 2003). Scholen hebben dus baat bij een goede ouderbetrokkenheid. Door een goede communicatie worden ouders meer betrokken bij het onderwijs van hun kind en dit komt de ontwikkeling van het kind ten goede. Logisch dus dat openbare basisschool de Delta benieuwd was naar de communicatie met ouders en dan met name via Basisschoolnet, het online communicatieplatform van de school. Uit het onderzoek blijkt dat ouders van OBS de Delta erg tevreden zijn over het gebruik van Basisschoolnet. 55% van de ouders geeft aan tevreden te zijn en 41% is heel tevreden. Ouders vinden Basisschoolnet een goed medium voor de communicatie met school. Pluspunten vinden ouders de snelheid en het gemak van communiceren. Ouders hebben overal en op elk moment inzage in de communicatie en informatie kan terug gelezen worden. Om op nog meer verschillende plekken inzage in Basisschoolnet te hebben, geeft 14% van de ouders aan dat ze graag de beschikking willen hebben over een goed werkende applicatie voor smartphone of tablet. Op de website van Basisschoolnet is te lezen dat deze applicatie in ontwikkeling is. Uit het onderzoek blijkt dat Basisschoolnet veelvuldig gebruikt wordt op OBS de Delta te Assendelft. Het aantal berichten los van berichten op een groepspagina ligt hoog. Ouders gebruiken Basisschoolnet in de meeste gevallen meerdere keren per week (64%). De gevraagde leerkrachten gebruiken Basisschoolnet in de meeste gevallen dagelijks (77%). Leerkrachten gebruiken Basisschoolnet voornamelijk om ouders te informeren en om vragen te stellen aan ouders. Dit wordt door ouders gewaardeerd. Ouders blijven op de hoogte van activiteiten uit de groep zonder dat ze dagelijks op school aanwezig hoeven te zijn. Ook het niet meer kunnen ‘vergeten’ of kwijtraken van briefjes door het gebruik van Basisschoolnet wordt als voordeel genoemd. Basisschoolnet wordt door leerkrachten van OBS de Delta dus gebruikt waarvoor het gemaakt is; een online communicatieplatform met ouders. Ondanks alle positieve geluiden hebben ouders en leerkrachten in het onderzoek ook wensen uitgesproken. De wensen van de leerkrachten hebben vooral betrekking op de lay-out van het medium. Door de lay-out is het soms onduidelijk waar berichten geplaatst moeten worden en er is geen mogelijkheid voor het opschonen en beheren van berichten in de inbox. Ouders hadden naast de wens voor een applicatie voor smartphone of tablet ook andere wensen. Aan de hand van deze wensen zijn aanbevelingen opgesteld voor OBS de Delta en voor Basisschoolnet. De belangrijkste aanbeveling is het opstellen van een beleidsplan voor communiceren via Basisschoolnet. Assendelft, maart 2013

4


1. Inleiding Het onderzoek vindt plaats bij Openbare basisschool (OBS) De Delta. OBS de Delta is een nieuwe openbare basisschool die per 1 augustus 2010 gestart is. De school is gelegen in de nieuwbouwwijk Saendelft te Assendelft. OBS De Delta vindt ouderbetrokkenheid erg belangrijk. School en ouders delen immers de verantwoordelijkheid voor het kind en de school ziet zichzelf als partner in de opvoeding. De school is zich er bewust van dat heldere communicatie tussen ouders en school bijdraagt aan een goede ouderbetrokkenheid (Schipper, 2012). OBS De Delta gebruikt als hulpmiddel bij de communicatie Basisschoolnet. Via Basisschoolnet zijn leerkrachten en ouders in staat om binnen een afgeschermde omgeving met elkaar te communiceren, één op één of naar groepen ouders. Sinds de start van de school in 2010 worden alle ouders aangesloten op Basisschoolnet en wordt het veelvuldig gebruikt. De directie van OBS De Delta wilde graag een onderzoek naar het gebruik van Basisschoolnet, zodat zij de communicatie met ouders kan optimaliseren. De invulling van dit onderzoek kon binnen dat kader zelf geformuleerd worden. Binnen Basisschoolnet zijn er verschillende gebruikers: directie, leerkrachten en overig personeel, ouders en leerlingen en hierbinnen heeft een ieder een eigen communicatiedoel. Om het onderzoek te beperken, wordt er binnen het onderzoek alleen gekeken naar de wensen en mate van tevredenheid van ouders over de communicatie via Basisschoolnet. Voor de volledigheid worden wensen van leerkrachten ook meegenomen, omdat leerkrachten een belangrijke rol spelen in de communicatie richting ouders. Aan de hand van deze uitkomsten worden adviezen gegeven aan de directie van OBS de Delta om het gebruik van en de communicatie via Basisschoolnet te optimaliseren. Het doel van het onderzoek is dus het gebruik van Basisschoolnet door ouders van OBS de Delta te Assendelft te onderzoeken, om te weten te komen welke wensen ouders hebben over de communicatie via Basisschoolnet, teneinde inzicht te krijgen in de mogelijkheden om de communicatie met ouders te optimaliseren, zodat de ouderbetrokkenheid vergroot wordt. De onderzoeksvraag die uit dit doel ontstond, luidt: Welke verbeteringen zijn er mogelijk in de communicatie met ouders van OBS de Delta te Assendelft via Basisschoolnet, zodat de communicatie geoptimaliseerd kan worden? Om tot beantwoording van de onderzoeksvraag te komen, zijn er verschillende deelvragen geformuleerd waarmee inzicht gekregen wordt in de wijze waarop Basisschoolnet momenteel gebruikt wordt, de mate van tevredenheid van ouders en welke wensen ouders hebben met betrekking tot de communicatie via Basisschoolnet. 1. Wie communiceren er met ouders van OBS de Delta te Assendelft via Basisschoolnet? 2. Hoe vaak vindt er communicatie plaats via Basisschoolnet met ouders van OBS de Delta te Assendelft? 3. Met welk doel vindt er communicatie plaats met ouders van OBS de Delta te Assendelft via Basisschoolnet? 4. Wat vinden ouders van OBS de Delta te Assendelft een voordeel van communicatie via Basisschoolnet? 5. Welke wensen hebben ouders van OBS de Delta te Assendelft met betrekking tot communicatie via Basisschoolnet? 5


2. Theoretisch kader In dit onderzoek wordt gekeken hoe de communicatie via Basisschoolnet geoptimaliseerd kan worden met als gevolg dat de ouderbetrokkenheid vergroot wordt. In het theoretisch kader worden begrippen uit dit onderzoek beschreven. In 3.1. wordt beschreven wat Basisschoolnet is, 3.2. geeft inzicht in ouderbetrokkenheid en 3.3. tenslotte gaat dieper in op aspecten die van belang zijn bij schriftelijke communicatie met ouders.

2.1. Basisschoolnet In het onderzoek wordt de communicatie bekeken die via Basisschoolnet verloopt. Basisschoolnet is een online communicatieplatform waarmee basisscholen interactief met ouders kunnen communiceren. Medewerkers van de school en ouders van de kinderen krijgen toegang tot een beveiligde omgeving binnen Basisschoolnet.nl. Binnen dit communicatieplatform (een beveiligde communitysite) heeft de gebruiker de zekerheid dat informatie bij diegene terechtkomt waarvoor het bedoeld is. Gebruikers krijgen een persoonlijke inlognaam en wachtwoord waarmee ze overal en altijd kunnen inloggen. Volgens de website van Basisschoolnet wordt het betrekken van ouders bij belangrijke onderwerpen hierdoor heel eenvoudig. Communicatie met ouders, verzorgers en belanghebbenden verloopt door basisschoolnet sneller, gemakkelijker en goedkoper. Volgens Basisschoolnet (z.d.) wordt de ouderbetrokkenheid vergroot, doordat de lijnen tussen ouders en school korter worden. Ook is Basisschoolnet inzetbaar om ouders meer in het leerproces te betrekken, wat een positieve invloed heeft op het leerresultaat. Daarnaast is Basisschoolnet heel eenvoudig om mee te werken, ongeacht de kennis van computers. Voor de school levert het gebruik van Basisschoolnet ook een kostenbesparing op. De communicatie wordt gedigitaliseerd, waardoor kosten van papier, toners en afschrijvingen komen te vervallen. Daarnaast is er via het beheersysteem te allen tijde een overzicht beschikbaar van alles wat er via Basisschoolnet wordt gecommuniceerd. Basisschoolnet (z.d.) bevat verschillende functionaliteiten: - Nieuwsbrief plaatsen - Berichten versturen vanuit en naar school, groep of specifieke ouders - Groepen aanmaken (naast klassen, MR, ouderraad, luizenmoeders enz.) - Agenda (jaarkalender, huiswerk, oproep hulpouders, uitnodiging ouderavond, planmodule - oudergesprekken) - Foto’s (zowel op de groepspagina als aparte albums) - Plaatsen van filmpjes op de groepspagina - Blogs (voor bijvoorbeeld een verslag van een schoolreisje of inzamelingsactie) Naast de voordelen voor de school zijn er ook voordelen voor ouders. Basisschoolnet (z.d.) noemt de volgende voordelen: Ouders kunnen op elk moment de voortgang van hun kind bekijken. Daarnaast kunnen zij gemakkelijk communiceren over dagelijkse zaken, boodschappen hoeven niet via het kind worden overgebracht. Bovendien is er van beide kanten de zekerheid dat alle informatie aankomt bij diegene waarvoor het bedoeld is. Ouders kunnen eenvoudig inzicht verkrijgen in activiteiten van de school, dankzij bijvoorbeeld de agenda, foto’s en verslagen van vrijwilligers en uitstapjes.

2.2. Ouderbetrokkenheid Als we het hebben over de rol van ouders bij het onderwijs van hun kinderen komen we twee termen tegen: ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie. Smit, Driessen, Kuijk, & Wit (2009, pag.1) definiëren deze twee termen als volgt: ‘onder ouderbetrokkenheid wordt verstaan de betrokkenheid van ouders bij de opvoeding en het onderwijs van hun eigen kind, thuis (bv. voorlezen)en op school (bv. rapportbesprekingen voeren met de leerkracht). Ouderparticipatie is gedefinieerd als actieve deelname van ouders aan activiteiten op school. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen nietgeïnstitutionaliseerde vormen van ouderparticipatie(bv. leveren van hand- en spandiensten) en geïnstitutionaliseerde vormen van ouderparticipatie (bv. zitting hebben in de ouderraad, 6


medezeggenschapsraad of het schoolbestuur). Door ouders te betrekken bij school zullen de ouders gemotiveerder zijn om te ondersteunen bij (incidentele) activiteiten’. Desforges (2003) beaamt dit. Hij zegt dat ouders die actieve ouderbetrokkenheid tonen ook actiever zijn op het gebied van ouderparticipatie. Ook geeft hij aan dat ouderbetrokkenheid van grotere invloed blijkt te zijn op de ontwikkeling dan ouderparticipatie. Scholen dienen dus eerst te werken aan een hoge mate van ouderbetrokkenheid en zo vergroten ze ook de ouderparticipatie. De invloed van ouderbetrokkenheid is veelvuldig onderzocht. Uit veel van deze onderzoeken blijkt dat ouderbetrokkenheid een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van kinderen (Desforges, 2003). Verschillende onderzoeken geven aan dat ouderbetrokkenheid zowel direct als indirect, als op de lange termijn de ontwikkeling van kinderen positief beïnvloedt (Smit, Driessen, Sluiter, & Brus, 2007). Ouderbetrokkenheid blijkt direct invloed te hebben op de prestaties van de leerlingen en op het sociale vlak. Ook kan ouderbetrokkenheid zorgen voor een positieve houding ten opzichte van het leren. Indirect zorgt ouderbetrokkenheid voor minder schooluitval en een hoger rendement van het onderwijs. Volgens Desforges (2003) is het effect van ouderbetrokkenheid op de ontwikkeling groter dan het effect van de kwaliteit van de school. De resultaten van de verschillende onderzoeken pleiten er dus voor om aandacht te besteden aan de manier waarop je de ouders betrekt bij de school. Door aandacht te besteden aan ouderbetrokkenheid verbeter je dus ook de kwaliteit van je school! Uit onderzoek blijkt dat de schoolresultaten van invloed zijn op de ouderbetrokkenheid. Een tegenvallende ontwikkeling zorgt voor meer ouderbetrokkenheid. Smit (2007) beweert dat ouders weinig direct contact hebben met leerkrachten totdat er een probleem is. Aan de andere kant zeggen Morrison Gutman & McLoyd (2000)dat de ouders van kinderen die goed presteren op school meer betrokken zijn dan ouders van kinderen die minder presteren. Ouders van leerlingen die goed presteren, gebruiken hun contact met school strategisch om de leerprestaties te stimuleren. Ouders van zwakkere leerlingen nemen een afwachtende houding aan richting de school. Hieruit blijkt dus dat de school een rol heeft in de mate van ouderbetrokkenheid. De school zal actief aan ouderbetrokkenheid moeten werken. Schaaf & Berg (2009) gaan nog een stapje verder en geven aan dat een visie op ouderbetrokkenheid noodzakelijk is, maar niet voldoende. Scholen moeten een ouderbeleid hebben waarin aandacht moet zijn voor het stimuleren van ontwikkelingsondersteunend gedrag. Er moeten helder geformuleerde doelen in staan en er moeten activiteiten gepland worden om die doelen te bereiken. Belangrijk hierbij is evaluatie en eventuele bijstelling. Uit de verschillende onderzoeken en literatuurstudies is niet altijd even duidelijk wat scholen en leraren kunnen doen om ouderbetrokkenheid te bevorderen. Wel geven Menheere & Hooge (2010) aan dat naarmate leraren vaker ouders benaderen, ouders vaker geneigd zijn om ook te investeren in het school(se) leven van hun kinderen, ongeacht de klas waarin de kinderen zitten en ongeacht de sociaal-economische achtergrond van de ouders. Een belangrijk punt voor ouderbetrokkenheid is dus communicatie. Om een samenwerking met ouders aan te kunnen gaan, is het nodig dat het duidelijk is wat de wederzijdse verwachtingen zijn in deze samenwerking. Deze verwachtingen kunnen tijdens een intakegesprek al duidelijk gemaakt worden, maar ook in andere gesprekken moet er aandacht aan besteed worden. Maar het uitspreken van wederzijdse verwachtingen ligt voor veel leerkrachten gevoelig (Wolterbeek, 2010). Ze vinden het moeilijk om het gesprek aan te gaan over bijvoorbeeld de opvoeding. Wolterbeek (2010) geeft aan dat de ervaring leert dat als ouders als partners worden benaderd bepaalde thema’s wel bespreekbaar kunnen zijn. Heldere communicatie en vertrouwen in elkaar zijn hierbij belangrijk. Er ligt dus een belangrijke rol voor de school met betrekking tot ouderbetrokkenheid. Belangrijk hierbij is een open en eerlijke communicatie tussen school en de ouders. Er wordt niet alleen gesproken over het kind, maar ouders worden ook op de hoogte gehouden van andere aspecten die van belang kunnen zijn.

7


Ouderbetrokkenheid moet dus punt van gesprek zijn bij de verschillende gesprekken die een leerkracht heeft met ouders. Hierbij is het wel van belang dat de leerkracht ondersteund wordt in de vaardigheden die hierbij nodig zijn. Ouders moeten de mogelijkheid krijgen om gehoord te worden en ze moeten het gevoel hebben dat ze terecht kunnen bij de leerkracht. Schaaf & Berg (2009) geven aan dat ouders dit waarderen en dat dit de betrokkenheid van ouders vergroot. Naast de geplande gesprekken, zoals rapportbesprekingen, moet er ook ruimte zijn voor ongeplande gesprekken. Wolterbeek (2010) geeft tips voor (verbetering van) persoonlijk contact met ouders. Veel gesprekken vinden plaats als ouders kinderen op school brengen. De leerkracht moet dan aanwezig zijn in de klas. Mijn ervaring is dat het brengen en halen in de bovenbouw minder of niet meer wordt gedaan. Leerkrachten zouden in de bovenbouw de ouders geregeld kunnen uitnodigen om het werk van de leerlingen te komen bekijken, zo is er tijd voor een informeel gesprekje. Een andere tip die mij aanspreekt, is belangstelling tonen als er iets gebeurd is in het gezin (Wolterbeek, 2010). Maar ook op tijd de ouders informeren over belangrijke thema’s hoort bij goede communicatie. Om de ouderbetrokkenheid thuis te vergroten moeten ouders volgens Menheere & Hooge (2010) concrete informatie en instructie rondom huiswerk gegeven worden. Ouders moeten goed geïnformeerd worden wat er van ze verwacht wordt. Uit onderzoek blijkt namelijk dat als leraren meer sturen bij de huiswerkondersteuning het zelfvertrouwen van ouders toeneemt, evenals hun geloof in het succes van de schoolprestaties die hun kinderen leveren. Conclusie is dus dat communicatie met ouders van groot belang is voor de bevordering van ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie. Ouderbetrokkenheid heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van de prestaties en de sociale vaardigheden van leerlingen. Communicatie moet helder zijn, de verwachtingen moeten duidelijk zijn en de ouders en de leerkracht moeten zich veilig voelen. Ook moet de communicatie tijdig gegeven worden en geverifieerd worden of de communicatie over is gekomen zoals deze bedoeld is. Door een goede communicatie worden ouders meer betrokken bij het onderwijs van hun kind en dit komt de ontwikkeling van het kind ten goede.

2.3. Communicatie Volgens Alkema, van Dam, Kuipers, & e.a. (2006) zijn er veel manieren om met ouders te communiceren over het onderwijs. Heel bekend zijn de 10-minutengesprekken, in deze gesprekken geeft de leerkracht de ouders inzicht in de vorderingen van hun kind. Naast de 10minutengesprekken zijn er nog veel meer mogelijkheden voor communicatie. Alkema, van Dam, Kuipers, & e.a. (2006) geven aan dat het van belang is allerlei vormen van incidentele contacten niet te schuwen. Basisschoolnet kan hierbij een hulpmiddel zijn. De communicatie via Basisschoolnet is een schriftelijke communicatie. Volgens Waardenburg (2003) is schriftelijke communicatie minder effectief dan mondelinge (persoonlijke) communicatie. Er is sprake van eenrichtingsverkeer, waardoor de zender niet de mogelijkheid heeft om te controleren hoe de boodschap gelezen wordt en hoe deze overkomt. Voordelen van schriftelijke communicatie zijn dat de boodschap vast ligt, iedereen krijgt dezelfde boodschap. De ontvanger kan de boodschap lezen wanneer het hem of haar uitkomt. En een schriftelijk boodschap is snel te verspreiden. Ook kan schriftelijke communicatie bewaard worden en op een later tijdstip nogmaals geraadpleegd. Volgens Waardenburg (2003) moet de zender bij het gebruik van schriftelijke communicatie zich een aantal zaken vooraf afvragen: - In hoeverre bereikt de boodschap iedereen? - Hoe groot is de kans dat de boodschap verkeerd overkomt? - Nodigt het gebruikte medium uit tot lezen? - Past de boodschap bij het medium? - Hoe zijn de ervaringen uit het verleden met dit medium? 8


Als je deze vragen overdacht hebt, is het volgens Knispel (2008) belangrijk dat je planmatig te werk gaat bij het schrijven van je boodschap, dit komt de kwaliteit ten goede. Knispel (2008) geeft ook aan dat teksten altijd ten minste twee verschillende doelen hebben: een kortetermijndoel en een langetermijndoel. Het kortetermijndoel staat voor wat de tekst op zichzelf moet bewerkstelligen, b.v. het geven van informatie, het stellen van een vraag. Het langetermijndoel staat voor de bijdrage die de tekst levert aan de relatie met de lezer en aan de beeldvorming van de organisatie. In het onderwijs levert dit doel ook een bijdrage aan het vergroten van de ouderbetrokkenheid. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (z.d.) geeft aan dat er van een leerkracht basisonderwijs verwacht wordt dat hij/zij allerlei soorten teksten kan produceren die steeds met een ander doel geschreven worden. Bij het schrijven van deze teksten moet er rekening gehouden worden met een aantal aspecten, zoals o.a. de spelling en het doel en de functie van de tekst. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (z.d.) geeft op hun website de volgende aanbeveling voor een tekst gericht naar ouders: “Probeer te vermijden dat je in de tekst dreigementen opneemt. Als u dit of dat niet aan uw kinderen meegeeft of wanneer u niet komt helpen, dan kan helaas de handvaardigheidsles niet doorgaan. Dat werkt contraproductief. Ga liever in op concrete zaken. Leg goed uit wat er precies van ouders wordt verwacht, op welke tijdstip de activiteiten plaatsvinden en hoe groot de groep leerlingen is die ze begeleiden. Laat ze eventueel kiezen uit verschillende mogelijkheden en vraag vriendelijk of ze tegemoet willen komen aan je wens. Geef ook aan dat je ze altijd meer informatie wilt geven, wanneer één en ander nog niet duidelijk is.”

9


3. Onderzoeksopzet 3.1. Onderzoeksvraag In het onderzoek staat de volgende onderzoeksvraag centraal Welke verbeteringen zijn er mogelijk in de communicatie met ouders van OBS de Delta te Assendelft via Basisschoolnet, zodat de communicatie geoptimaliseerd kan worden?

3.2. Beschrijving onderzoek Het onderzoek betreft een praktijkonderzoek op OBS de Delta te Assendelft en is uitgevoerd in de periode december 2012 tot en met maart 2013. Het onderzoek heeft alleen betrekking op communicatie via Basisschoolnet en gaat niet verder in op overige communicatie met ouders van OBS de Delta. Bij de communicatie via Basisschoolnet is niet inhoudelijk gekeken naar de manier van communiceren met ouders. Er is voor gekozen om in het kader van dit onderzoek het gebruik van Basisschoolnet als medium bij communicatie te onderzoeken en dan met name de richting van school naar ouders. Om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden zijn er 5 deelvragen geformuleerd. Door het onderzoeken van deze deelvragen is uiteindelijk de onderzoeksvraag te beantwoorden. Bij het onderzoeken van de deelvragen is er gebruik gemaakt van bestaande onderzoeksinstrumenten en er zijn onderzoeksinstrumenten ontworpen en toegepast. Gegevens zijn verkregen via het beheersysteem van Basisschoolnet, aan de ouders is een enquête verstuurd (bijlage 1) en bij een aantal leerkrachten is een interview afgenomen. Het interview is gedeeltelijk aan de hand van een vragenlijst uitgevoerd, zodat de gegevens beter met elkaar te vergelijken zijn (bijlage 2). Er is onderzocht wie er communiceren met ouders via Basisschoolnet door binnen het beheersysteem van Basisschoolnet te onderzoeken welke gebruikers er aanwezig zijn. Omdat in het systeem niet zichtbaar te maken is met wie gebruikers communiceren, is er tevens in de enquête richting ouders een vraag hiervoor opgenomen (4.Van wie ontvangt u berichten via Basisschoolnet? (meerdere antwoorden mogelijk)). Ook bij het interview met de leerkrachten is gevraagd aan wie zij berichten versturen via Basisschoolnet (2. Met welke personen/groepen onderhoud je contact via Basisschoolnet?). De vraag hoe vaak er communicatie via Basisschoolnet plaats vindt, was lastiger te bepalen. Het beheersysteem gaf hier geen uitsluitsel over, de enige mogelijkheid was om alle verstuurde berichten handmatig langs te lopen en deze te tellen. Via Basisschoolnet is geprobeerd deze gegevens te achterhalen. Omdat er binnen het onderzoek gekeken wordt naar de communicatie van school naar ouders is het doel van de communicatie bepaald door leerkrachten hier naar te vragen (1. Kan je mij vertellen waar je Basisschoolnet voor gebruikt?). De verkregen antwoorden zijn gelabeld en het doel is zo bepaald. De voordelen en wensen van ouders met betrekking tot communicatie via Basisschoolnet zijn achterhaald door vragen in de enquête (6. Wat vindt u goed aan Basisschoolnet? en 7. Welke wensen heeft u met betrekking tot Basisschoolnet?).

De vragenlijst wordt aan alle ouders verstuurd, dit om een zo’n groot mogelijk beeld te verkrijgen van de tevredenheid over Basisschoolnet. Cox (2011)geeft ook aan dat de waarde van een onderzoek valt of staat met de respons. Ook geeft hij aan dat een hoge respons noodzakelijk is om een betrouwbaar beeld te schetsen als de meting gebruikt wordt om tevredenheid te meten. Als het onderzoek gebruikt wordt om verbeteracties in gang te zetten, is een veel minder hoge respons vereist. Elke opmerking over verbetermogelijkheden moet serieus genomen worden en kan tot acties leiden. Omdat er in dit onderzoek gekeken wordt naar eventuele verbeteringen is er geen minimumrespons nodig, maar hoe meer respondenten, hoe beter het beeld is. Het interview bij de leerkrachten is 10


afgenomen bij zeven respondenten. OBS de Delta heeft momenteel 13 groepen er is voor gekozen om de helft van de groepen te interviewen, hierbij is rekening gehouden met een goede verdeling van groep. Eén interview heeft met twee leerkrachten tegelijk plaatsgevonden. In hoofdstuk 4 van dit rapport zijn per deelvraag de verkregen gegevens/resultaten opgenomen en geanalyseerd. Ook is hier de beantwoording van de deelvragen te vinden. In hoofdstuk 5 is een conclusie geformuleerd die antwoord geeft op de onderzoeksvraag, ook bevat de conclusie aanbevelingen.

3.3. Planning en tijdspad Week

Fase

51-2012

Onderzoeksonderwerp vaststellen

52-2012 t/m 2-2013

Onderzoeksformat BAOZ opstellen, literatuur zoeken en bestuderen, theoretische kader samenstellen (hoofdstuk 2)

3-2013

Inleveren onderzoeksformat BAOZ

4-2013 t/m 5-2013

Gegevens verzamelen en ordenen beheersysteem Basisschoolnet

6-2013

Enquête en interview opstellen, laten controleren door directie OBS de Delta

9-2013 t/m 11-2013

Uitvoeren enquête en interview

12-2013

Onderzoeksopzet opstellen (hoofdstuk 3)

13-2013

Verwerken, analyseren gegevens, beantwoorden deelvragen (hoofdstuk 4)

14-2013

Onderzoeksvraag beantwoorden (hoofdstuk 5)

15-2013

Samenvatting en inleiding schrijven (hoofdstuk 1)

16-2013

Inleveren onderzoeksverslag VEOZ

Tabel 3.1 Planning

3.4. Ethische aspecten Bij het onderzoek is rekening gehouden met ethische aspecten en is zeer zorgvuldig uitgevoerd. De enquête onder de ouders van OBS de Delta is anoniem afgenomen en gegevens zijn niet te herleiden tot personen. Vanuit zorgvuldigheidsoogpunt zijn in het gehele onderzoek geen namen van ouders, leerkrachten en/of studiegenoten gebruikt. De leerkrachten die meegewerkt hebben aan het interview, worden in het rapport aangeduid met een cijfer, ook hierbij zijn gegevens niet te herleiden tot leerkrachten. Met alle verkregen gegevens tijdens het onderzoek wordt vertrouwelijk omgegaan.

11


4. Resultaten In dit hoofdstuk worden per deelvraag de resultaten weergegeven en geanalyseerd. Aan de hand hiervan wordt de deelvraag beantwoord.

4.1. Algemene resultaten De enquête is verstuurd naar de gebruikersgroep ‘ouders (school)’ (n=271). Er zijn 22 enquêtes retour gekomen.

Figuur 4.1 Respons enquête ouders

4.2. Deelvraag 1 Wie communiceren er met ouders van OBS de Delta te Assendelft via Basisschoolnet? 4.1.1. Resultaten Op 18 januari 2013 heeft OBS de Delta 663 gebruikers aangemaakt in Basisschoolnet. Deze gebruikers zijn ingedeeld op gebruikersniveau en op groepsniveau. Gebruikersniveau BSO leidster Kind (school) Leerkracht (school) Nieuwsbrief Ouder (school) Totaal

Aantallen 0 361 29 1 271 662

Tabel 4.2 Indeling op gebruikersniveau

12


Figuur 4.2 Gebruikersniveau als percentage van geheel

Groepsniveau Leerkrachten Leerlingen OR MR Oudercafe Bibliotheek Groep 1/2 e Kriebelclub Interne begeleiding leerkrachten Denktank Groep 1/2 a Groep 1/2 b Groep 1/2 c Groep 1/2 d Groep 3 a Groep 3 b Groep 4 a Groep 4 b Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 Freekids Delta Totaal

Aantallen 21 229 10 6 13 12 1 11 20 10 31 30 31 30 24 23 25 26 29 30 31 32 5 680

Tabel 4.3 Indeling op groepsniveau

13


In de enquête naar de ouders is een vraag opgenomen om te bepalen van wie zij berichten ontvangen.

Figuur 4.3 Van wie ontvangt u berichten via Basisschoolnet?

Gegeven antwoorden bij keuze ‘anders, namelijk….’

Figuur 4.4 Anders, namelijk...

In tabel de gegeven antwoorden van de leerkrachten op de vraag: “Met welke personen/groepen onderhoud je contact via Basisschoolnet?” Leerkracht 1. 2. 3. 4. 5./6. 7.

Gegeven antwoord Meestal alleen contact met ouders van kinderen van eigen groep. Soms andere groepen vanuit commissies. Alleen als er dingen kwijt zijn naar alle ouders. Ook heb ik contact met de OR. Nauwelijks naar ouders van andere leerlingen. Soms bij invallen, maar niet als ik maar 1 dag inval in een groep. Ook naar ouders van andere groepen vanuit het kwaliteitsteam. Collega’s niet, dat gaat via de mail. Ouders van leerlingen eigen groep, maar ook andere ouders vanuit commissies. Ik sta voor twee groepen en heb via Basisschoolnet contact met ouders van beide groepen. Sporadisch andere groepen. Soms heb ik via Basisschoolnet contact met collega’s.

Tabel 4.4 Met wie contact via Basisschoolnet?

14


4.2.2. Analyse In tabel 4.1 en figuur 4.2 is te zien dat de grootste groepen gebruikers van Basisschoolnet bestaan uit ouders (55%) en kinderen (41%). Op groepsniveau (tabel 4.2) zijn de ouders niet apart gedefinieerd. Uit figuur 4.3 is af te leiden dat 22 ouders berichten ontvangen van de leerkracht van de groep van het eigen kind (100%). Dit past ook bij het aantal leerkrachten (100%) dat aangeeft contact te hebben met ouders van kinderen van de eigen groep (tabel 4.3). Ook het aantal ouders dat berichten ontvangt van de administratie is groot (91%). Gevolgd door directie (82%) en andere ouders (73%). Minder ouders geven aan dat ze berichten ontvangen van de IB-er (59%) en van leerkrachten van andere groepen (55%). Dit laatste komt ook weer overeen met de resultaten van de leerkrachten. De meeste leerkrachten geven ook aan dat ze soms contact hebben met ouders van kinderen uit eigen groepen, meestal is dit vanuit commissies of kwaliteitsteam (tabel 4.3). Een klein gedeelte van de ouders ontvangt berichten van andere groepen, te weten OR (9%), Klassenouders en MR (beide 5%). 4.2.3. Beantwoording deelvraag 1 Binnen Basisschoolnet zijn er verschillende gebruikers en groepen aangemaakt. Sommige gebruikers zijn in meerdere groepen terug te vinden. Op basis van de resultaten blijkt dat verschillende gebruikers en groepen in meer of mindere mate communiceren met ouders van OBS de Delta te Assendelft:  Leerkrachten van OBS de Delta, zowel leerkracht groep eigen kind als van andere groepen  (klassen)ouders communiceren onderling met elkaar via Basisschoolnet  OR  MR

4.3. Deelvraag 2 Hoe vaak vindt er communicatie plaats via Basisschoolnet met ouders van OBS de Delta te Assendelft?

4.3.1. Resultaten Volgens Basisschoolnet is het totaal aantal berichten van OBS de Delta per start gebruik Basisschoolnet 19.237 berichten. Dit aantal is los van de berichten op een groepspagina. Een verdere uitsplitsing van dit aantal is niet mogelijk. Door middel van de enquête is er aan ouders gevraagd hoe vaak ze gebruik maken van Basisschoolnet en hoe vaak ze berichten ontvangen via Basisschoolnet.

Figuur 4.5 Maakt u gebruik van Basisschoolnet?

15


Figuur 4.6 Gebruik Basisschoolnet in percentages

Figuur 4.7 Hoe vaak ontvangt u berichten via Basisschoolnet?

Figuur 4.8 Hoe vaak berichten in percentages

16


Ook aan de leerkrachten is gevraagd hoe vaak ze gebruik maken van Basisschoolnet. In tabel de gegeven antwoorden. Leerkracht 1. 2. 3. 4. 5./6. 7.

Gegeven antwoord Dagelijks met hele groep of 1 à 2 ouders. Dagelijks kijk ik op Basisschoolnet, maar verstuur niet dagelijks, 1x per week, 1x 2 weken verstuur ik berichten. Gemiddeld 1x per week zeker. Ik verstuur en lees dagelijks berichten. Dagelijks zowel versturen als lezen. Dit gebeurt ook op vrije dagen (5) Ik gebruik Basisschoolnet 2x per week, dit is ruim genomen. Ongeveer 1x per week verstuur ik berichten. Ik wil ze niet overvoeren.

Tabel 4.5 Hoe vaak gebruik Basisschoolnet?

Figuur 4.9 Hoe vaak gebruik Basisschoolnet (leerkrachten)

Figuur 4.10 Gebruik leerkrachten in percentages

17


4.3.2. Analyse In figuur 4.5 en 4.6 is te zien dat het gebruik van Basisschoolnet door ouders hoog is. Het merendeel van de ouders gebruikt Basisschoolnet meerdere keren per week (64%). Ongeveer 1/3 van de ouders gebruikt Basisschoolnet dagelijks. Eén ouder in het onderzoek geeft aan gemiddeld 1x per week Basisschoolnet te gebruiken (4%). De frequentie van berichten ontvangen is ook hoog (figuur 4.7 en 4.8). 77% van de ouders geeft aan dat ze meerdere keren per week berichten ontvangen. Gevolgd door 14% wat aangeeft dagelijks berichten te ontvangen. Het verschil in dagelijks gebruik (32%) en dagelijks berichten ontvangen (14%) zou verklaard kunnen worden doordat ouders Basisschoolnet ook gebruiken als ze geen berichten ontvangen. Van de ondervraagde leerkrachten geeft 57% aan dat ze dagelijks berichten versturen via Basisschoolnet aan ouders (tabel 4.4. en figuur 4.9). Twee leerkrachten versturen 1x per week berichten (29%). Het valt op dat de frequentie van versturen door leerkrachten in het onderzoek niet overeenkomt met de frequentie van ontvangen aangegeven door de ouders. 4.3.3. Beantwoording deelvraag 2 De meeste leerkrachten geven aan dat er dagelijks communicatie plaats vindt via Basisschoolnet met ouders van OBS de Delta te Assendelft. Maar ook kan het voorkomen dat er 1 à 2 keer per week berichten verstuurd worden.

4.4. Deelvraag 3 Met welk doel vindt er communicatie plaats met ouders van OBS de Delta te Assendelft via Basisschoolnet?

4.4.1. Resultaten Tijdens het interview met de leerkrachten is de volgende vraag gesteld: “Kan je mij vertellen waar je Basisschoolnet voor gebruikt?” . De gegeven antwoorden zijn in tabel gezet en hieraan is een label gehangen. ( Labels: 1 = informeren, 2 = vragen stellen, 3 = overtuigen, 4 = activeren, 5 = instrueren, 6= onderhandelen, 7 = amuseren) Leerkracht 1.

2.

3.

18

Antwoord Ik gebruik Basisschoolnet voor contact met ouders. Bv. het zoeken van rijouders bij excursies. Soms informeer ik ouders via Basisschoolnet, die doe ik niet te vaak. Ik vind het prettiger om te bellen, vooral bij zaken rond gedrag. Ik gebruik Basisschoolnet als communicatieplatform richting ouders. Sommige ouders zie je elke dag, dan kan je tussendoor een vraag stellen, maar bij anderen gebruik ik Basisschoolnet. Soms plaats ik foto’s op Basisschoolnet. Een excursie plaats ik ook altijd nog op het memobord, voor ouders die niet vaak lezen via Basisschoolnet. Slechtnieuws gesprekken gaan altijd telefonisch, zaken waarbij emotie betrokken is, gaan nooit via Basisschoolnet. Via Basisschoolnet verstuur ik berichten naar ouders, zowel personen als groepsberichten met informatie of om een vraag te stellen. Soms ook berichten naar collega’s. Ook gebruik ik de agenda voor oudergesprekken. Ik deel foto’s met ouders via Basisschoolnet en plaats oproepjes.

Label 1, 4

1, 2, 4, 7

1, 2, 4, 7


4.

Ik gebruik Basisschoolnet om ouders te informeren over algemene zaken. Bij incidenten bel ik en nodig ik personen uit. Ik plaats ook geen foto’s of blog. Wij gebruiken Basisschoolnet als communicatie richting ouders. Soms plaatsen we foto’s. 5. doet dit vaker dan 6. 5. hield in het begin een blog bij, nu gebeurt dat via een bericht in Basisschoolnet. Ik gebruik het voor contact met ouders. Berichtjes over de klas en om hulpouders te zoeken.

5./6.

7.

1

1, 2, 4, 7 1, 2, 4

Tabel 4.6 Doel gebruik Basisschoolnet

Figuur 4.11 Doel gebruik Basisschoolnet leerkrachten

Ook aan de ouders is gevraagd waarvoor ze Basisschoolnet gebruiken. Ouders konden hierbij kiezen uit een aantal antwoorden.

Figuur 4.12 Waarvoor gebruikt u Basisschoolnet?

4.4.2. Analyse Uit tabel 4.5 en figuur 4.11 blijkt dat alle ondervraagde leerkrachten (100%) Basisschoolnet gebruiken om ouders te informeren. De leerkrachten geven hierbij aan dat het informatie is over de klas en dat bij privé- of emotionele zaken Basisschoolnet niet gebruikt wordt. Ook gebruikt een groot 19


gedeelte van de leerkrachten (86%) Basisschoolnet om ouders te activeren in de vorm van het vragen van hulpouders en voor overige vragen (71%). Iets meer dan de helft (57%) van de leerkrachten geeft aan dat ze ook foto’s plaatsen op Basisschoolnet. In figuur 4.12 is te zien dat 21 ouders aangeven dat ze zowel berichten lezen als verzenden (95%). Basisschoolnet kan dus door de leerkrachten gebruikt worden voor het stellen van vragen. Ouders vinden het geen probleem om berichten te versturen via Basisschoolnet. In het onderzoek geeft één persoon aan dat er alleen berichten gelezen worden (5%). Een klein gedeelte geeft aan dat ze op Basisschoolnet een blog bekijken en/of plaatsen (9%). Geen enkele leerkracht in het onderzoek gaf aan de functie van een blog te gebruiken. 4.4.3. Beantwoording deelvraag 3 De leerkrachten van OBS de Delta gebruiken Basisschoolnet voor verschillende doeleinden. Alle leerkrachten gebruiken Basisschoolnet om ouders te informeren over verschillende zaken. Informeren/amuseren door middel van foto’s wordt door de helft van de leerkrachten gedaan. Ouders geven ook aan dat ze foto’s bekijken en/plaatsen. Ook gebruiken veel leerkrachten Basisschoolnet om vragen te stellen aan ouders.

4.5. Deelvraag 4 Wat vinden ouders van OBS de Delta te Assendelft een voordeel van communicatie via Basisschoolnet?

4.5.1. Resultaten Ouders konden in de enquête aangeven wat ze goed vinden aan de communicatie via Basisschoolnet. In tabel de gegeven antwoorden. Nr. enquête 1. 2. 3.

4. 5. 6. 7. 8. 9.

10. 11. 12. 20

Voordeel van communicatie via Basisschoolnet Ik vind de communicatie op deze manier heel goed. Je blijft van alles op de hoogte van nieuws tot bv. het huiswerk van je kind. Je wordt snel en makkelijk op de hoogte gehouden, je mist geen informatie en kunt ook reageren. Dat er geen informatie verloren gaat (dit omdat als er briefjes worden meegegeven aan kinderen dit nog wel eens kwijt raakt en met Basisschoolnet kan dit niet kwijt raken. En dat je snel kan communiceren. Handig communicatiemiddel. Snel direct contact. Snelle communicatie over activiteiten van mijn kind en zijn klas. Direct contact met leraar als hij iets te vertellen heeft, maand nieuw. Beter dan brief, die vroeger kinderen meekregen. Nooit te laat. De snelle manier van communicatie, geen papier meer, kinderen kunnen ‘boodschappen’ niet vergeten. Als je kind ouder wordt, ga je niet zo vaak meer mee naar school…Dit is een manier om toch je vragen of dingen door te geven die belangrijk zijn. En natuurlijk ook voor de leerkracht om belangrijke dingen privé door te geven. Het bied een papierloze manier van communiceren, is duidelijk en snel. Duidelijke informatie/ je kunt meteen reageren als ze om hulpouders vragen/ je kunt de informatie altijd even terugkijken. Lage drempel om contact te zoeken. Onderzoeksrapport Miriam Thomas-van Bragt, S1042502

13

Dat we up to date worden gehouden omtrent school en klas, er worden leuke tips gestuurd voor de vakantie periodes of oefeningetjes voor thuis, etc. Makkelijk om te communiceren. Zeer korte lijn met leraar/lerares. Erg fijn. Dat je vanuit je eigen huis kan communiceren, op elk gewenst moment van de dag. Super!! Basisschoolnet zorgt voor een snelle en goede communicatie tussen de school en de ouders. Ouders worden op deze manier goed op de hoogte gehouden. Ouders die elkaar niet zien op het schoolplein kunnen op deze manier ook contact met elkaar onderhouden. De informatievoorziening is goed, maar je wordt gedwongen om het dagelijks of meerdere malen per week in te loggen. Goed dat de informatie rondom de Delta en de kids in een beveiligde omgeving worden vrij gegeven. Soms is dat lastig, omdat Basisschoolnet een apart “e-mail” systeem is waar je apart moet inloggen: naast basisschoolnet hebben de ouders ook nog de volgende accounts: Hotmail, Gmail, Facebook, Linkedin en natuurlijk werkmail. De korte lijnen, we zijn snel geïnformeerd en kunnen ook snel de juiste persoon bereiken. Je kunt zelf kiezen. Als de berichtgeving niet te laat of altijd op het laatste moment verzonden wordt, kan het een goed medium zijn. De directe communicatie, die op elk moment van de dag beschikbaar is. Ongeacht het aantal momenten per week dat je als ouder daadwerkelijk op school bent. Dit maakt het als werkende ouder makkelijker om de gebeurtenissen op school te kunnen volgen. Het is een aanwinst m.b.t. de communicatie. Wij hebben het gevoel goed op de hoogte te zijn van alles wat speelt binnen de school. Informatie en communicatie gaan op deze manier sneller dan via nieuwsbrieven etc.

14. 15. 16.

17.

18. 19. 20.

21. 22.

Tabel 4.7 Voordelen Basisschoolnet ouders

Ook is aan ouders gevraagd hoe tevreden ze zijn over Basisschoolnet.

Figuur 4.13 Mate van tevredenheid

4.5.2. Analyse Uit tabel 4.6 blijkt dat op alle teruggekomen enquêtes (100%) een opmerking is geplaatst bij de vraag “wat vindt u goed aan Basisschoolnet?”. Het merendeel van de ouders (55%) is tevreden over Basisschoolnet en 13 ouders (59%) geven aan dat de communicatie via Basisschoolnet snel en duidelijk is. Ook is een groot gedeelte van de ouders (41%) heel tevreden over Basisschoolnet. 21


4.5.3. Beantwoording deelvraag 4 Ouders van OBS de Delta geven de volgende voordelen aan van communicatie via Basisschoolnet:  snelle directe communicatie; gemakkelijk reageren  papierloze communicatie  beveiligde omgeving  je blijft gemakkelijk op de hoogte  er gaat geen informatie verloren of wordt vergeten  informatie is op tijd  duidelijke communicatie, laagdrempelig, korte lijnen  communicatie wanneer jij dat wilt op elk moment  contact met ouders mogelijk

4.6. Deelvraag 5 Welke wensen hebben ouders van OBS de Delta te Assendelft met betrekking tot communicatie via Basisschoolnet?

4.6.1. Resultaten In de enquête was een open vraag opgenomen om te weten te komen welke wensen ouders hadden met betrekking tot communicatie via Basisschoolnet. In tabel de gegeven antwoorden. Nr. enquête 2. 6. 8.

13.

14. 17. 19.

20. 21.

22.

Wens m.b.t. communicatie via Basisschoolnet Meer ruimte om foto’s te plaatsen; verder wellicht iets van een discussieforum? Meer inzicht in de planning van de dagelijkse of wekelijkse activiteiten binnen de klas. Onthouden inloggevens. Oude blogs uit beginscherm. Wist u dat: alleen belangrijk nieuws, geen aangepaste profiels weergeven! Melden als er foto’s geplaatst zijn van de groep die voor jouw kind is. Ik mis ze nu iedere keer! Ga niet uit mezelf kijken of er misschien iets is geplaatst. Dat er een aparte administratie groepsmailbox of ID wordt aangemaakt. Communicatie naar de persoon van de administratie werkt niet goed, dus een centraal punt om naartoe te kunnen mailen. Dat het door sommige ouders beter gelezen wordt (naar mijn idee leest niet iedereen regelmatig)  maar daar kan Basisschoolnet niets aan doen. Ik wil graag een Basisschoolnet app. geschikt voor smartphones, zodat je altijd makkelijk de e-mails van de leerkrachten snel, bijvoorbeeld in de trein, kan lezen. Berichtgeving wordt te laat of altijd op het laatste moment verzonden. Mondelinge communicatie is ook wel eens wenselijk. Er wordt te vaak geroepen: “had je maar op Basisschoolnet moeten kijken”. Een goed werkende mobiele site of app. van Basisschoolnet. Berichten over verloren spullen is misschien wat overdreven om deze direct op Basisschoolnet te plaatsen. Soms zijn er dagen bij dat je 3 a 4 berichten per dag krijgt en dan is het soms lastig om alles gelezen te krijgen. Dat het beter werkbaar wordt op een Ipad en tablet.

Tabel 4.8 Wensen m.b.t. communicatie via Basisschoolnet

22


4.6.2. Analyse Uit tabel 4.7 blijkt dat 10 ouders (45%) op de enquête een opmerking hebben geplaatst bij de vraag “Welke wensen heeft u met betrekking tot Basisschoolnet?” Hieruit mag niet geconcludeerd worden dat de overige ouders geen wensen hebben. 4.6.3. Beantwoording deelvraag 5 De opmerkingen geplaatst in tabel 4.7 geven antwoord op de vraag welke wensen ouders van OBS de Delta te Assendelft hebben met betrekking tot communicatie via Basisschoolnet.

4.7. Overige resultaten In het interview met de leerkrachten is er ook gevraagd naar de voordelen en wensen met betrekking tot Basisschoolnet. Volledigheidshalve zijn de resultaten hiervan opgenomen in het onderzoeksrapport. In tabel de gegeven antwoorden op de vraag wat de leerkrachten een voordeel vinden van Basisschoolnet. Leerkracht 1. 2. 3.

4. 5./6. 7.

Gegeven antwoord Via Basisschoolnet heb je gemakkelijk contact, je hoeft niet voor alles te bellen. Het is laagdrempelig. Ik vind het een goed middel. Je kan op eigen momenten berichten versturen naar alle ouders. Dit gaat niet via de mail, bij XS4ALL kan je geen groepen aanmaken. Het lijntje met ouders is heel kort via Basisschoolnet. Je kan duidelijk communiceren, er is weinig kans op missen van zaken. De agendafunctie is ideaal, scheelt briefjes en plannen. Fijn middel voor communicatie met ouders. Ik ben erg tevreden over Basisschoolnet. Het gaat erg goed. Het is ideaal om afspraken te plannen (agendafunctie)

Tabel 4.9 Voordelen Basisschoolnet leerkrachten

In tabel de gegeven antwoorden op de vraag: “Heb je nog wensen met betrekking tot Basisschoolnet?” Leerkracht 1.

2. 3. 4. 5./6.

7.

Gegeven antwoord Lay-out is soms niet duidelijk. Het is dan onduidelijk waar zaken te plaatsten. Ook lastig dat je gekoppeld bent als persoon, duopartner heeft eigen account. Er kan maar 1 persoon de agenda beheren, de ander heeft wel inzage. Beter zou zijn als duopartners dit samen kunnen beheren. Ik mis niet echt iets, maar het zou fijn zijn als het beantwoordscherm verplaatst kan worden, zodat je het bericht erachter kan lezen. Een directere link. Ouders ontvangen veel berichten, dus mijn berichten sneeuwen onder. Eerst krijg je een mail, dat is 1 stap te veel. Het is gebruiksonvriendelijk. Je kan je inbox niet opruimen, bv. mappen aanmaken en zo berichten bewaren. Bij beantwoorden krijg je een lap tekst met puntjes. Deze lay-out mag verbeterd worden. Ook handig als je een preview ziet in de mail. Hierdoor kan je inschatten of het bericht belangrijk is of niet. -

Tabel 4.10 Wensen Basisschoolnet leerkrachten

23


5. Conclusie en discussie In dit hoofdstuk worden er conclusies getrokken uit het onderzoek en wordt de onderzoeksvraag beantwoord. Tevens bevat dit hoofdstuk aanbevelingen voor veranderingen in de praktijk en voor eventueel vervolgonderzoek.

5.1. Conclusie onderzoek In het onderzoek stond Basisschoolnet centraal, een online communicatieplatform. Uit het onderzoek blijkt dat ouders en leerkrachten van OBS de Delta erg tevreden zijn over het gebruik van Basisschoolnet. De voordelen van Basisschoolnet die genoemd worden op de website van Basisschoolnet worden door de ouders ook veelvuldig genoemd als pluspunten van het medium. Ouders zijn tevreden over de snelheid en gemak van communiceren. Ze vinden het prettig dat ze overal op elk moment inzage hebben in informatie vanuit school. Om op nog meer verschillen plekken inzage in Basisschoolnet te hebben, geven ouders aan dat ze graag de beschikking willen hebben over een goed werkende applicatie voor smartphone of tablet. Op de website van Basisschoolnet is te lezen dat deze applicatie in ontwikkeling is. Uit de resultaten blijkt ook dat Basisschoolnet veelvuldig gebruikt wordt op OBS de Delta te Assendelft. Het aantal berichten los van berichten op een groepspagina ligt hoog. Ouders gebruiken Basisschoolnet in de meeste gevallen meerdere keren per week. De gevraagde leerkrachten gebruiken Basisschoolnet in de meeste gevallen dagelijks. Dit is gelijk ook een valkuil van het systeem. Zijn alle berichten die verstuurd worden ook echt noodzakelijk? Eén ouder geeft aan dat er dagen bij zijn dat er veel berichten verstuurd worden en dat het dan lastig is om alles gelezen te krijgen. In het interview met de leerkrachten blijkt dat sommige leerkrachten er bewust rekening mee houden dat ze ouders niet overvoeren. De meeste ondervraagde leerkrachten van OBS de Delta versturen dus dagelijks berichten naar ouders. Terwijl het merendeel van de ouders aangeeft dat ze meerdere keren per week berichten ontvangen en een klein gedeelte geeft aan dat ze dagelijks berichten ontvangen. Er zit een verschil tussen de aangegeven frequentie van versturen en de aangegeven frequentie van ontvangen. Dit zou kunnen komen doordat er tussen de teruggekomen vragenlijsten geen ouders zitten uit de groepen van de ondervraagde leerkrachten. Maar het zou ook kunnen betekenen dat ouders niet direct ontvangen berichten bekijken. In het laatste geval is dit iets waar leerkrachten rekening mee moeten houden. Berichten dienen tijdig verstuurd te worden zodat ouders voldoende tijd hebben om deze berichten te lezen. Ook ouders in het onderzoek geven aan dat berichten soms te laat verstuurd worden. Basisschoolnet wordt door leerkrachten van OBS de Delta gebruikt waarvoor het gemaakt is; een online communicatieplatform met ouders. Alle leerkrachten geven aan dat ze via Basisschoolnet ouders informeren. Ouders vinden het prettig om op de hoogte gehouden te worden over de groep van hun eigen kind. Waar voorheen briefjes meegegeven werden of memo’s op het prikbord gehangen werden, worden nu door de leerkrachten vragen via Basisschoolnet verzonden. Briefjes kunnen hierdoor niet kwijt raken. Het grootste gedeelte van de ouders geeft aan dat ze zowel berichten lezen als verzenden. Dit geeft aan dat ouders het geen probleem vinden om berichten te versturen via Basisschoolnet en dat er verwacht mag worden dat ouders reageren op vragen gesteld via Basisschoolnet. Iets meer dan de helft van de leerkrachten geeft aan dat ze ook foto’s plaatsten op Basisschoolnet. Geplaatste foto’s zullen naar verwachting worden bekeken op Basisschoolnet, dit kan geconcludeerd worden uit het feit dat ongeveer 1/3 van de ouders aangeeft dat ze foto’s bekijken en/of plaatsen.

24


5.2. Beantwoording onderzoeksvraag Welke verbeteringen zijn er mogelijk in de communicatie met ouders van OBS de Delta te Assendelft via Basisschoolnet, zodat de communicatie geoptimaliseerd kan worden? Uit de enquête en de interviews komen de volgende wensen naar voren:  meer ruimte om foto’s te plaatsen op Basisschoolnet  wellicht een discussieforum op Basisschoolnet  meer inzicht in de planning van activiteiten in de klas  onthouden van inloggegevens  oude blogs verwijderen uit beginscherm  op ‘wist u dat’ alleen belangrijk nieuws plaatsen  melding als er foto’s geplaatst zijn van de groep van je kind  aparte administratie groepsmailbox of ID  dat sommige ouders beter lezen  basisschoolnet applicatie voor smartphone of tablet  tijdige berichtgeving  ook nog wel eens mondelinge communicatie  niet te veel berichten en geen overbodige berichten  betere lay-out  mogelijkheid van koppelen duopartners  preview in de link van de mail  mogelijkheid van verplaatsen antwoordscherm  mogelijkheid van opschonen van je inbox Uit deze wensen en uit de conclusie kan geconcludeerd worden dat er enkele verbeteringen mogelijk zijn om de communicatie met ouders van OBS de Delta te optimaliseren. Basisschoolnet is een goed middel voor snelle communicatie met ouders. Maar ouders vinden het ook prettig om mondeling contact te hebben met de leerkrachten. Zoals Schaaf & Berg (2009) ook aangeven moeten ouders de mogelijkheid krijgen om gehoord te worden en ze moeten het gevoel hebben dat ze terecht kunnen bij de leerkracht. Schaaf & Berg (2009) geven aan dat ouders dit waarderen en dat dit de betrokkenheid van ouders vergroot. Informatie gestuurd via Basisschoolnet moet tijdig en relevant zijn voor ouders en een boodschap hebben. Ouders zitten niet te wachten op veel berichten die overbodig zijn. De inhoud van berichten moet goed overwogen worden. Dit sluit ook aan bij wat Waardenburg (2003) zegt dat schriftelijke communicatie minder effectief is dan mondelinge (persoonlijke) communicatie. Wolterbeek (2010) geeft aan dat het van belang is dat er niet alleen over het kind met ouders gesproken wordt, maar ook over ander zaken die van belang zijn. Ouders in het onderzoek geven aan dat ze het prettig vinden om op de hoogte gehouden te worden van activiteiten van de groep van hun eigen kind. Ook blijkt uit de wensen dat ouders foto’s op prijs stellen en dat hier meer ruimte voor mag zijn. Leerkrachten van OBS de Delta doen er dus goed aan om ouders op te hoogte te houden van ontwikkelingen/activiteiten in de groep door middel van informatie en/of foto’s. Informatie geplaatst op Basisschoolnet moet wel actueel zijn en anders verwijderd worden.

5.3. Aanbevelingen voor OBS de Delta De respons van ouders was ondanks herinnering laag (8%). Dit kan komen doordat de stichting waaronder OBS de Delta valt net een tevredenheidonderzoek onder ouders had uitgevoerd. Mogelijk zou een vragenlijst of een ander instrument op een ander tijdstip meer respons opgeleverd hebben 25


en een ander beeld hebben laten zien. Ondanks de lage respons zijn er toch aanbevelingen geformuleerd voor verbetering van de communicatie. Cox (2011) geeft ook aan dat elke opmerking over verbetermogelijkheden serieus genomen moet worden en tot acties kan leiden. Uit het onderzoek blijkt dat de leerkrachten Basisschoolnet gebruiken, maar dat iedere leerkracht dat op zijn eigen wijze doet. De ene leerkracht stuurt dagelijks berichten en een ander probeert de ouders niet te overvoeren. Er is geen beleid over het gebruik van Basisschoolnet. Volgens Desforges (2003) is het effect van ouderbetrokkenheid op de ontwikkeling van het kind groter dan het effect van de kwaliteit van de school. De resultaten van de verschillende onderzoeken pleiten er dus voor om aandacht te besteden aan de manier waarop je de ouders betrekt bij de school. Door aandacht te besteden aan ouderbetrokkenheid verbeter je dus ook de kwaliteit van je school! Een vervolgonderzoek zou dus kunnen zijn welke informatie ouders wenselijk vinden om te ontvangen via Basisschoolnet en welke informatie versturen leerkrachten op dit moment naar ouders. Aan de hand van deze resultaten zou een beleidsstuk gevormd kunnen worden die richtlijnen geeft voor communicatie via Basisschoolnet. Hierdoor ontstaat uniformiteit en is het voor ouders duidelijk welke informatie ze kunnen en mogen verwachten. Een andere aanbeveling is om een gebruiker aan te maken voor de administratie. Eén ouder uit het onderzoek gaf aan dat communicatie naar de administratie niet goed werkt. Mogelijk ervaren meerdere ouders dit. Ook een advies vanuit het onderzoek is om bij het versturen van berichten via Basisschoolnet aandacht te besteden aan de tijdigheid. Hierbij rekening houdend met de resultaten uit het onderzoek. Niet iedere ouder gebruikt Basisschoolnet dagelijks. Mochten berichten toch later verstuurd worden, is het goed om net als één ondervraagde leerkracht deze berichten ook nog op het memobord te plaatsen. Het onderzoek is via Basisschoolnet verstuurd naar ouders. Hierdoor zijn ouders die geen gebruik maken van Basisschoolnet buitengesloten van onderzoek. Of er ouders zijn die geen gebruik maken van Basisschoolnet en hoe groot deze groep is, is dus niet bekend. Een onderzoek zou kunnen zijn om te bepalen hoeveel ouders geen gebruik maken van Basisschoolnet en wat de reden hiervan is. Aan de hand hiervan kan bekeken worden op welke manier deze ouders betrokken kunnen worden bij de school. In het onderzoek gaf één ouder aan geen berichten te versturen via Basisschoolnet. Dit percentage van 5% mag niet doorgetrokken worden naar het totaal aantal ouders. Onbekend is dus hoe groot het percentage is dat geen berichten verstuurd via Basisschoolnet. Ook is in het onderzoek niet bepaald wat de reden is van het niet versturen van berichten via Basisschoolnet. Het niet versturen van berichten hoeft geen probleem te zijn, communicatie kan ook mondeling plaatsvinden. Maar of dit wel gebeurt is ook niet bekend. Dit zou ook onderzocht kunnen worden.

5.4. Aanbevelingen Basisschoolnet Omdat een exemplaar van het onderzoeksrapport verzonden wordt aan de directie van Basisschoolnet zijn er ook aanbevelingen vanuit het onderzoek geformuleerd voor Basisschoolnet:  verbetering van lay-out op verschillende punten: verplaatsen antwoordscherm, lap tekst met puntjes bij beantwoorden bericht verwijderen  mogelijkheid van koppelen duopartners  mogelijkheid van opschonen inbox  preview van bericht in waarschuwingsmail  melding wanneer foto’s geplaatst zijn die relevant zijn voor gebruiker

26


Literatuurlijst Alkema, E., van Dam, E., Kuipers, J., & e.a. (2006). Meer dan onderwijs. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV. Cox, J. (2011). Informatie over respons onderzoek. Retrieved januari 7, 2013, from Website van J. Cox: http://www.tevredenheidsonderzoek.org/2011/01/24/respons-tevredenheidsonderzoek/ Desforges, C., & Aboucehlaar, A. (2003). The impact of Parental involvement. Parental support and family education on pupil achievements and adjustment: A literature review. London: Departement for Education and Skills, Research Report 433. Informatie over Basisschoolnet. (n.d.). Retrieved december 15, 2012, from Website van Basisschoolnet: www.basisschoolnet.nl Knispel, K. (2008). Zakelijke communicatie, schriftelijk. Amsterdam: Pearson Education Benelux BV. Menheere, A., & Hooge, E. (2010). Ouderbetrokkenheid in het onderwijs. Een literatuurstudie naar de betekenis van Ouderbetrokkenheid voor de schoolse ontwikkeling van kinderen. Amsterdam: Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding van de Hogeschool van Amsterdam. Morrison Gutman, L., & McLoyd, V. (2000). Parents' Management of their children's education within the home, at school, and in the community. The Urban Review, 1-23. Schaaf, N. v., & Berg, T. v. (2009). Ouderbetrokkenheid in de brede school. Een literatuuronderzoek naar effectieve manier om het ontwikkelingsondersteunend gedrag van ouders te stimuleren. Hanzeschool Groningen/ Lectoraat Integraal Jeugdbeleid: Groningen. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. (n.d.). Informatie over schriftelijk communiceren. Retrieved december 19, 2012, from Website van SLO: http://www.slo.nl/primair/leergebieden/ned/taalsite/lexicon/00843/ Smit, F., Driessen, G., Kuijk, J. v., & Wit, C. d. (2009). VVE en ouders. Ouderbetrokkenheid en participatie in de Voor- en Vroegschoolse Educatie. Nijmegen: ITS, Radboud Universiteit. Smit, F., Driessen, G., Sluiter, R., & Brus, M. (2007). Ouders, scholen en diversiteit. Ouderbetrokkenheid en participatie op scholen met veel en weinig achterstandleerlingen. Nijmegen: ITS, Radboud Universiteit. Waardenburg, M. (2003). Zicht op communicatie. Alphen a/d Rijn: Kluwer. Wolterbeek, F. (2010). Rol van ouders in onderwijs onbenut. Pulse Primair Onderwijs, 40-41.

27


Bijlage 1. Enquête ouders Geachte ouders / verzorgers, Voor mijn opleiding tot leerkracht basisonderwijs dien ik een onderzoek op mijn stageschool uit te voeren. De directie van OBS de Delta heeft mij gevraagd of ik het gebruik van Basisschoolnet wil onderzoeken. OBS de Delta gebruikt Basisschoolnet als communicatiemiddel richting ouders. Met dit onderzoek wordt gekeken hoe de communicatie via Basisschoolnet verloopt, waar u tevreden over bent en waar nog verbeterpunten liggen. Een onderdeel van het onderzoek is een korte vragenlijst. Door het invullen van deze vragenlijst ontstaat er een goed beeld van het gebruik van Basisschoolnet en kan de communicatie via Basisschoolnet verder geoptimaliseerd worden. Hieronder staan 10 vragen met het verzoek om deze in te vullen. Het invullen zal ongeveer 10 minuten in beslag nemen. Het beantwoorden van de vragen is anoniem en de resultaten worden alleen voor het onderzoek gebruikt. Zou u deze vragenlijst willen invullen en uiterlijk 11 maart willen inleveren bij de administratie? Digitaal terugsturen mag natuurlijk ook (via de administratie). Alvast enorm bedankt voor uw medewerking! Groeten Miriam Thomas

Vragen gebruik Basisschoolnet 1. Maakt u gebruik van Basisschoolnet?       

Nooit (ga verder met vraag 8) Minder dan 1 keer per maand Gemiddeld 1 keer per maand Ongeveer 2 a 3 keer per maand Gemiddeld 1 keer per week Meerdere keren per week Dagelijks

2. Waarvoor gebruikt u Basisschoolnet?     

Alleen berichten lezen Alleen berichten verzenden Zowel berichten lezen als verzenden Bekijken en/of plaatsen van foto’s Bekijken en/of plaatsen van een blog

28


3. Hoe vaak ontvangt u berichten via Basisschoolnet?       

Nooit (ga verder met vraag 5) Minder dan 1 keer per maand Gemiddeld 1 keer per maand Ongeveer 2 a 3 keer per maand Gemiddeld 1 keer per week Meerdere keren per week Dagelijks

4. Van wie ontvangt u berichten via Basisschoolnet? (meerdere antwoorden mogelijk)       

Administratie Leraar/Lerares van groep eigen kind Leraar/Lerares van andere groep IB-er Directie Andere ouders Anders, namelijk…...

5. Hoe tevreden bent u over het gebruik van Basisschoolnet?    

Heel tevreden Tevreden Ontevreden Heel ontevreden

6. Wat vindt u goed aan Basisschoolnet? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

7. Welke wensen heeft u met betrekking tot Basisschoolnet? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ga verder met vraag 9. 29


8. Waarom maakt u geen gebruik van Basisschoolnet? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… .………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Algemene vragen: 9. Wat is uw leeftijd?      

25 jaar of jonger 26 tot 30 jaar 31 tot 35 jaar 36 tot 40 jaar 41 tot 45 jaar 46 jaar of ouder

10. Hoeveel kinderen van u zijn leerling van OBS De Delta?    

Geen 1 2 Meer dan 2

Ruimte voor eventuele opmerkingen / aanvullingen: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Einde vragenlijst, bedankt voor het invullen!

30


Bijlage 2. Vragenlijst interview leerkrachten

Interview gebruik Basisschoolnet leerkrachten 11. Kan je mij vertellen waar je Basisschoolnet voor gebruikt? 12. Met welke personen/groepen onderhoud je contact via Basisschoolnet? 13. Hoe vaak maak je gebruik van Basisschoolnet? 14. Wat vind je een voordeel van Basisschoolnet? 15. Heb je nog wensen met betrekking tot Basisschoolnet?

31


Bijlage 3. Opmerkingen/aanvullingen vanuit enquête In de enquête was ruimte opgenomen voor eventuele opmerkingen / aanvullingen. Nr. enquête 8. 13. 14. 19.

21. 22.

32

Opmerking/aanvulling Prima medium. Documenten uploaden soms onduidelijk. Ik gebruik Basisschoolnet ook voor het lezen van de nieuwsbrief. Deze staat boordevol leuke en nuttige informatie. Blijf kritisch wat/welke meldingen, berichten erop gezet worden. Soms is het heel veel. Als iedereen het belang van Basisschoolnet inziet, zou het nog beter werken. Op school spelen belangrijkere zaken dan Basisschoolnet die aandacht nodig hebben. Bijvoorbeeld probleemkinderen etc. De school voldoet bijvoorbeeld ook nog niet helemaal aan de landelijke norm. Verbetering is zeker dat je berichten nu direct kunt openen zonder in te loggen. Het aantal berichten dat ik krijg via Basisschoolnet is wel erg hoog.


Onderzoek communicatie via Basisschoolnet

Recommend Documents