Onderzoek alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en ervaringen met pesten. 17 maart 2014

Onderzoek alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en ervaringen met pesten 17 maart 2014

DATUM

17 maart 2014

TITEL

Onderzoek alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en ervaringen met pesten

ONDERTITEL

Boulevard Heuvelink 104 6828 KT Arnhem Postbus 1174 6801 BD Arnhem OPDRACHTGEVER

Gemeente Oost Gelre

[email protected] www.companen.nl (026) 351 25 32 @Companen BTW NL001826517B01 IBAN NL95RABO0146973909 KVK 09035291

AUTEUR(S)

Jeroen Lijzenga Pim Tiggeloven

PROJECTNUMMER

240.103/G

Inhoud Samenvattende conclusies

1

1

Inleiding 1.1 Achtergronden 1.2 Aanpak 1.3 Leeswijzer

4 4 4 6

2

Alcoholgebruik onder jongeren 2.1 Frequentie alcoholgebruik 2.2 Wanneer en waar 2.3 Invloed ouders op drankgebruik kinderen 2.4 Informatieavonden

7 7 9 11 15

3

Drugsgebruik onder jongeren 3.1 Aanbod van drugs 3.2 Gebruik van drugs 3.3 Bespreken drugsgebruik met ouders

16 16 18 19

4

Pesten onder jongeren 4.1 Jongeren die gepest worden 4.2 Jongeren die zelf pesten

20 20 23

Bijlage I: Vragenlijst onderdeel pesten, alcohol- en drugsgebruik onder jongeren

25

Samenvattende conclusies Achtergronden bij het onderzoek In het vierde kwartaal van 2013 heeft Companen in opdracht van de gemeente Oost Gelre een onderzoek uitgevoerd naar de ervaringen met pesten, alcohol- en drugsgebruik onder jongeren. Hiervoor is een enquête gehouden onder de jongeren in de gemeente (12 t/m 22 jarigen). Omdat het onderzoek onder de jeugd onderdeel was van een breed onderzoek (met ook vragen over leefbaarheid, veiligheid en gemeentelijke dienstverlening) onder de gehele bevolking, was het mogelijk ook de ouders van jongeren te bevragen over de onderwerpen pesten en alcohol- en drugsgebruik van hun kinderen. Daarmee is het mogelijk de onderwerpen vanuit twee verschillende invalshoeken te belichten.

Opzet enquête Inwoners van 15 jaar of ouder hebben over alle onderwerpen vragen gekregen. Zij konden de enquête online invullen of met een bij de uitnodigingsbrief gevoegde antwoordkaart een schriftelijke vragenlijst aanvragen. Respondenten die na het versturen van een rappelbrief nog niet aan het onderzoek hadden deelgenomen zijn, waar dat voor voldoende aselecte respons nodig was, telefonisch geënquêteerd. De jongeren in de leeftijd van 12 - 14 jaar zijn via hun ouders uitgenodigd om aan het onderzoek deel te nemen en konden alleen online de vragenlijst invullen. Zij hebben alleen deelgenomen aan de enquête over pesten, alcohol- en drugsgebruik.

Alcoholgebruik onder jongeren Alcoholgebruik afgelopen jaren licht afgenomen Ruim 60% van de 12 t/m 22 jarigen in de gemeente Oost Gelre geeft aan wel eens alcohol te drinken. Met name onder de groep 12- t/m 14-jarigen is een afname in het alcoholgebruik ten opzichte van enkele jaren geleden te constateren. Bij 15- t/m 17-jarigen is alcoholgebruik ongeveer gelijk gebleven. Daarbij valt op dat de ouders het alcoholgebruik van kinderen in deze leeftijdsgroep aanzienlijk lager schatten dan de jongeren zelf. Dronkenschap onder jongeren is in alle leeftijdscategorieën afgenomen. Was in 2011 nog 60% van de 15- t/m 17-jarigen wel eens dronken of aangeschoten geweest, nu geldt dat nog voor ongeveer de helft van deze leeftijdsgroep. Bij de 12- t/m 14-jarigen is het aandeel jongeren dat wel eens dronken of aangeschoten is geweest zelfs nihil.

Indrinken neemt toe bij jongeren tussen 15 en 17 jaar Het drankgebruik concentreert zich wel meer dan enkele jaren terug in het weekend. Dit geldt met name voor de groep 15- t/m 17-jarigen. Ook het indrinken voor het uitgaan is onder deze groep in de afgelopen jaren toegenomen (van 60% in 2011 naar 66% in 2013). Logischerwijs drinken jongeren tot 18 jaar ook relatief vaker thuis of in een keet, dan jongeren van 18 jaar of ouder. Overigens is het indrinken onder jongeren tussen 12 en 14 jaar afgenomen ten opzichte van 2011.

Ouders stellen strengere regels voor jongere kinderen Waar de 12- t/m 14-jarigen over de hele lijn minder zijn gaan drinken, zien we dit iets minder sterk terug bij de 15- t/m 17-jarigen. Mogelijk speelt daar de invloed van de ouders (deels) in mee. Te zien is dat de

240.103/G | Onderzoek alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en ervaringen met pesten

1

ouders van kinderen tot 15 jaar de laatste jaren iets strengere regels stellen op het gebied van alcohol. e Meer ouders stellen de regel dat hun kinderen pas vanaf hun 18 mogen drinken en het aandeel ouders dat vindt dat hun kinderen af en toe wat mogen drinken, is teruggelopen. Bij ouders met kinderen in de leeftijd van 15 t/m 17 jaar is veel minder sterk een verandering van afspraken te zien. Het aandeel ouders (met kinderen in deze leeftijdscategorie) dat zegt geen probleem te hebben als hun zoon of dochter wel eens alcohol drinkt, is zelfs iets toegenomen.

Drugsgebruik onder jongeren Ongeveer eenvijfde van de jongeren krijgt wel eens softdrugs aangeboden Ongeveer 20% van de jongeren tussen 12 en 22 jaar in Oost Gelre heeft wel eens softdrugs aangeboden gekregen. Het aandeel jongeren dat wel eens harddrugs kreeg aangeboden is aanzienlijk minder; zo’n 6%. Daarmee is het beeld ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van 2011. Met name 18plussers krijgen wel eens drugs aangeboden, terwijl dat bij jongeren tot 15 jaar nauwelijks het geval is. Drugs worden met name aangeboden in / bij horecagelegenheden of op feesten. Maar, hoe ouder men wordt, hoe groter het aandeel jongeren dat ook wel eens (soft)drugs bij vrienden thuis krijgt aangeboden.

Drugsgebruik onder jongeren afgenomen Ongeveer 6% van de jongeren gebruikt wel eens softdrugs. Dit is lager dan in 2011 het geval was. Met name jongeren van 18 jaar en ouder gebruiken wel eens softdrugs (17%). De ouders van deze jongeren schatten het drugsgebruik ook aanzienlijk lager in. In de jongere leeftijdsklassen is het gebruik van drugs veel lager.

Pesten onder jongeren Minder jongeren worden gepest Ten opzichte van 2011 is het percentage jongeren dat wel eens gepest wordt, afgenomen. Wel geldt nog steeds dat het pesten met name in de jongere leeftijdsklassen voorkomt. Van de jongeren tot 15 jaar geeft 15% aan wel eens gepest te worden, terwijl dit onder 15-plussers ongeveer 10% is. Het pesten vindt voornamelijk nog op school plaats. Pesten op internet komt veel minder vaak voor. Gezien de sterke toename van het gebruik van social media van met name jongeren is het wel belangrijk om het pestgedrag op internet de komende jaren te blijven monitoren.

Jongeren maken minder melding van pestgedrag dan hun ouders Ouders van kinderen zeggen dat pesten aanzienlijk vaker voorkomt dan de jongeren zelf aangeven. Bijna eenderde van de ouders zegt dat hun kind wel eens gepest wordt. Met name ouders met jonge kinderen geven veel vaker aan dat hun kind gepest wordt, dan de jongeren zelf. De redenen voor dit verschil kunnen divers zijn. Mogelijk is een deel van de jongeren terughoudend om aan te geven dat ze gepest worden. Veel jongeren die gepest worden, geven aan zich niks van het pesten aan te trekken of er niks tegen te doen. Anderzijds zijn ouders mogelijk ook extra bezorgd om het welzijn van hun kinderen, waardoor ze mogelijk sneller aangeven dat hun kind wel eens gepest wordt.

Aandeel jongeren dat zelf iemand pest, is afgenomen Ook het aandeel jongeren dat zelf wel eens iemand heeft gepest, is sinds 2011 afgenomen. Met name onder jongeren tussen 15 en 17 jaar is het zelf pesten afgenomen. Van de jongeren tot 15 jaar geeft 7%


2

aan in de afgelopen drie maanden zelf nog iemand te hebben gepest (in 2011 nog 13%). Ook hierbij geldt dat jongeren vooral op scholen anderen pesten.


3

1 Inleiding De gemeente Oost Gelre voert een actief beleid op het tegengaan tegengaan van alcohol- en drugsmisbruik onder jongeren. Daarnaast onderzoekt de gemeente momenteel of zij tevens actief beleid moet gaan voeren op het tegengaan van pesten. De gemeente heeft daarom behoefte aan een actueel inzicht in het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en in de ervaringen met pesten. Daarom is in het vierde kwartaal van 2013 door Companen een enquête gehouden onder de jongeren in de gemeente.

1.1 Achtergronden Het onderzoek naar de gemeentelijke dienstverlening was onderdeel van een brede enquête met daarnaast vragen over de beleving van leefbaarheid en veiligheid in de gemeente, en de ervaringen met pesten onder jongeren en het drugs- en alcoholgebruik onder jongeren. Voor elk van de drie onderwerpen, Leefbaarheid & Veiligheid, jeugd en de gemeentelijke dienstverlening, is een aparte rapportage opgesteld. In deze rapportage zijn de resultaten over de ervaringen met pesten onder jongeren en het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren opgenomen. Omdat het onderzoek onder de jeugd onderdeel was van een breed onderzoek onder de gehele bevolking, was het mogelijk ook de ouders van jongeren te bevragen over de onderwerpen pesten en alcohol- en drugsgebruik van hun kinderen. Daarmee is het mogelijk de onderwerpen vanuit twee verschillende invalshoeken te belichten.

1.2 Aanpak Uitgebreide enquête Het brede onderzoek geeft betrouwbare uitkomsten op het niveau van de kernen binnen de gemeente en binnen de twee hoofdkernen Lichtenvoorde en Groenlo op het niveau van de wijken. Om voldoende respons te verkrijgen is een aselecte steekproef getrokken onder alle inwoners van de gemeente Oost Gelre en zijn 11.005 personen van 15 jaar en ouder aangeschreven voor het enquêtedeel over de leefbaarheid en veiligheid en de vragen over de gemeentelijke dienstverlening. Dit heeft een respons van ruim 2.800 enquêtes opgeleverd (26%). Om ook jongeren in de leeftijd van 12 t/m 14 jaar bij het onderzoek te kunnen betrekken is onder hen een aanvullende steekproef getrokken. Jongeren van 15 18 jaar bevonden zich deels al onder de deelnemers aan het hoofdonderzoek. Om over de groep aparte uitspraken te kunnen doen is onder hen ook een aanvullende steekproef getrokken. Respondenten konden de enquête online invullen of met een bij de uitnodigingsbrief gevoegde antwoordkaart een schriftelijke vragenlijst aanvragen. Respondenten die na het versturen van een rappelbrief nog niet aan het onderzoek hadden deelgenomen zijn, waar dat voor voldoende aselecte respons nodig was, telefonisch geënquêteerd. Zodoende heeft de telefonische enquête gelopen totdat in elke kern voldoende respons was opgehaald. Daardoor komt het responspercentage bij de meeste kernen uit op 26%. De jongeren in de leeftijd van 12 - 14 jaar zijn via hun ouders uitgenodigd om aan het onderzoek deel te nemen en konden alleen online de vragenlijst invullen.


4

Respons De enquête heeft de volgende respons opgeleverd naar kernen en wijken: Tabel 1.1: Gemeente Oost Gelre. Respons onderzoek Leefbaarheid en Veiligheid en gemeentelijke dienstverlening Totaal bevolking 15+

Steekproef 15+

Respons 15+

870

680

181 (27%)

1.751

789

203 (26%)

Veld West

867

701

182 (26%)

Veld Oost

1.989

786

203 (26%)

Muziekbuurt

1.843

791

206 (26%)

277

213

59 (28%)

Overig Lichtenvoorde

3.139

863

214 (25%)

Totaal Lichtenvoorde

Centrum Lichtenvoorde Hooiland

Flierbeek

10.735

4.823

1.248 (26%)

Binnenstad Groenlo

1.195

736

192 (26%)

West Groenlo

4.528

898

236 (26%)

Overig Groenlo

2.440

850

218 (26%)

Totaal Groenlo

8.163

2.484

646 (26%)

Harreveld

1.164

761

196 (26%)

Zieuwent

1.663

793

203 (26%)

Lievelde

1.172

741

191 (26%)

Vragender

888

699

181 (26%)

Mariënvelde

687

660

172 (26%)

Zwolle Totaal overige kernen Totaal gemeente

44

44

12 (27%)

5.619

3.698

955 (26%)

24.517

11.005

2.849 (26%)

Bron: Companen.

De respons per wijk is vrijwel overal voldoende om betrouwbare uitspraken op het niveau van de wijk of kern te kunnen doen. Alleen in de kern Zwolle is het aantal respondenten te beperkt om nadere uitsplitsingen op het niveau van deze kern te kunnen doen. Met name bij de onderdelen ‘leefbaarheid en veiligheid’ en ‘gemeentelijke dienstverlening’ zijn diverse resultaten naar kern en wijk uitgesplitst. Hierbij hanteren we de CBS-indeling naar wijken en buurten: Figuur 1.1: Gemeente Oost Gelre. Gehanteerde indeling in kernen en wijken (Lichtenvoorde uitgelicht).


5

Het enquête-onderdeel over pesten en alcohol- en drugsgebruik onder jongeren is afgenomen onder de doelgroep 12- tot 22-jarigen in de gemeente Oost Gelre. Voor dit onderzoeksdeel is een aanvullende steekproef getrokken onder de 12- tot 15-jarigen (die niet aan de andere enquête-onderdelen hebben meegedaan). Hierbij is geen uitsplitsing naar wijken en buurten gemaakt. Tabel 1.2: Gemeente Oost Gelre. Respons onderzoek Alcohol- en drugsgebruik onder jongeren + pesten onder jongeren 12 t/m 14 jarigen

15 t/m 22 jarigen

Totaal 12 t/m 22 jarigen

1.167

2.719

3.885

Steekproef

600

1.412

2.012

Respons (aantal)

160

278

438

Respons (percentage)

27%

20%

22%

Werkelijk aantal

Bron: Companen.

Waar mogelijk vergelijken we de resultaten van de enquête op de uitkomsten van het E-MOVO onderzoek uit 2011. Daardoor krijgen we inzicht in eventuele wijzigingen in de resultaten op gemeentee niveau. We maken in de analyses onderscheid tussen de groepen 12 t/m 14 jaar (t/m 2 klas middelbare e school), 15 t/m 17 jaar (t/m 4 klas middelbare school) en de groep 18- tot 22-jarigen. De vergelijking met de resultaten op het E-MOVO onderzoek hebben betrekking op de eerste twee groepen.

1.3 Leeswijzer Het rapport is als volgt opgebouwd: • Voorin het rapport wordt een samenvatting van de belangrijkste uitkomsten gegeven. • Hoofdstuk 2 gaat in op het alcoholgebruik onder jongeren in de gemeente Oost Gelre. Hierbij gaat het om de mate waarin jongeren alcohol drinken, maar ook de locatie en vanaf welke leeftijd men drinkt. Daarnaast komt ook de invloed van ouders op het alcoholgebruik aan de orde. Weet men hoeveel het eigen kind drinkt, en bespreken de ouders het thema wel eens met hun kinderen? De analyse gaat met name over de perceptie die jongeren zelf hebben over het alcoholgebruik, maar er is bij een aantal thema’s ook specifiek naar de mening van de ouders gevraagd. • In hoofdstuk 3 komt het drugsgebruik onder jongeren aan de orde. Naast het daadwerkelijk gebruik van soft- en/of harddrugs wordt ook gekeken naar de mate waarin jongeren wel eens drugs krijgen aangeboden. Verder wordt de invloed van ouders op drugsgebruik van hun kinderen geanalyseerd. • Hoofdstuk 4 gaat in op het thema pesten onder jongeren. In welke mate worden jongeren in Oost Gelre zelf gepest? En wijkt het beeld dat ouders daarover hebben af van het beeld van de jongere zelf? Vervolgens wordt gekeken naar het aandeel jongeren dat zelf wel eens iemand pest.


6

2 Alcoholgebruik onder jongeren In dit hoofdstuk gaan we in op het alcoholgebruik onder jongeren in de gemeente Oost Gelre. Hierbij geven we inzicht in zowel de ervaringen van de jongeren zelf, als hun ouders. Beide groepen hebben in grote lijnen dezelfde vragen moeten beantwoorden. De onderwerpen gaan over de frequentie van alcoholgebruik, de plek waar jongeren alcohol drinken en welke afspraken er tussen ouder en kind gemaakt zijn.

2.1 Frequentie alcoholgebruik Eerst is aan de jongeren gevraagd in welke mate zij zelf wel eens een glas alcohol drinken. Ook aan de ouders van kinderen in deze leeftijdscategorie is gevraagd aan te geven hoeveel zij denken dat hun kind drinkt. Figuur 2.1: Gemeente Oost Gelre. Frequentie alcoholgebruik onder jongeren volgens jongeren en ouders 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Jongeren

Ouders

12 - 14 jaar

Jongeren

Ouders

15 - 17 jaar

Jongeren

Ouders

18 - 22 jaar

Nooit alcohol gedronken

Drinkt eens per maand of minder

Drinkt 1 keer per week

Drinkt meerdere keren per week

Jongeren

Ouders

Totaal 12-22 jaar

Drinkt 2-4 keer per maand

Bron: Enquête Leefbaarheid & veiligheid, jeugd en gemeentelijke dienstverlening, Companen (2013).

•

•

•

Van de jongeren tussen de 12 en 22 jaar gaf 62% aan wel eens alcohol te hebben gedronken. Ouders schatten het alcoholgebruik van hun kinderen lager in; 53% van de ouders geeft aan dat hun kinderen wel eens alcohol drinkt. Het verschil tussen jongeren en ouders zit met name bij de categorie 15- t/m 17-jarigen. 84% van de jongeren in deze leeftijd geeft aan wel eens alcohol te drinken. Terwijl bij de ouders met kinderen in die leeftijd slechts 67% zegt dat hun kind wel eens wat drinkt. Zoals verwacht mocht worden is het drankgebruik onder 12- t/m 14-jarigen het laagst (4% van de jongeren zegt wel eens te drinken) en bij 18- t/m 22-jarigen het hoogst (83% van de jongeren drinkt wel eens). In deze categorieën hebben de ouders ook een redelijk beeld van de mate waarin hun kinderen alcohol drinken.


7

e

Minder alcoholgebruik 2 klassers ten opzichte van 2011 (E-MOVO) e Ten opzichte van 2011 is het percentage 2 klassers (12- t/m 14-jarigen) dat wel eens alcohol heeft e gedronken, sterk afgenomen (destijds 24%, nu 4%). Het percentage 4 klassers dat wel eens drinkt is ongeveer gelijk gebleven (82% in 2011, 84% in 2013).

Alcoholgebruik ten opzichte van leeftijdsgenoten Vervolgens is gevraagd aan de jongeren of ze in vergelijking tot hun leeftijdsgenoten juist meer of minder alcohol drinken. Figuur 2.2: Gemeente Oost Gelre. Mening jongeren over hun drinkgedrag in vergelijking met leeftijdsgenoten 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12-22 jaar 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Drinkt meer dan leeftijdsgenoten

Drinkt niet meer, niet minder

Drinkt minder dan leeftijdsgenoten

Niet van toepassing; drinkt niet

100%


Slechts een klein deel van de jongeren t/m 22 jaar denkt dat hij / zij gemiddeld genomen meer drinkt dan leeftijdsgenoten (2%). Van de 12- t/m 14-jarigen zegt 1% meer dan de leeftijdsgenoten te drinken, bij de 15- t/m 17jarigen ligt dat percentage op 3%.

• •

e

e

2 en 4 klassers schatten eigen alcoholgebruik t.o.v. leeftijdsgenoten lager in dan in 2011 (E-MOVO) e e Het aandeel 2 en 4 klassers dat zegt dat ze meer dan hun leeftijdsgenoten drinken, is in vergelijking e e met 2011 sterk afgenomen. In 2011 vond nog 6% van de 2 klassers en 15% van de 4 klassers in Oost Gelre dat ze meer dan hun leeftijdsgenoten drinken.

Aandeel jongeren dat wel eens dronken of aangeschoten is geweest Aan de jongeren is gevraagd hoe vaak zij in de afgelopen vier weken dronken en/of aangeschoten zijn geweest. Figuur 2.3: Gemeente Oost Gelre. Aandeel jongeren dat wel eens dronken / aangeschoten is geweest en aandeel dat in afgelopen vier weken nog dronken / aangeschoten is geweest 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

10%

20%

Wel eens dronken geweest

30%

40%

50%

60%

70%

Afgelopen 4 weken dronken geweest



8

• •

Ruim 50% van de jongeren tussen 12 en 22 jaar is wel eens dronken / aangeschoten geweest. Bij 20% van de jongeren is dat in de afgelopen vier weken nog voorgevallen. Van de 15- t/m 17-jarigen is 49% wel eens dronken geweest. 19% is in de afgelopen vier weken nog dronken of aangeschoten geweest. Aandeel jongeren dat wel eens dronken / aangeschoten is geweest is afgenomen (ten opzichte van E-MOVO) e e Het aandeel 2 en 4 klassers dat zegt wel eens dronken of aangeschoten te zijn geweest is afe e genomen ten opzichte van 2011. Destijds gaf 11% van de 2 klassers en 60% van de 4 klassers aan wel eens teveel te hebben gedronken. Ook het aandeel jongeren waarbij dit in de afgelopen vier weken nog is gebeurd, is afgenomen ten opzichte van 2011.

2.2 Wanneer en waar Moment van alcoholgebruik Vervolgens is aan de jongeren gevraagd op welk moment van de week zij alcohol drinken. Figuur 2.4: Gemeente Oost Gelre. Aandeel jongeren dat alcohol drinkt naar moment in de week 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

10%

20%

30%

Alleen in het weekend

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

In het weekend en doordeweeks


• •

Van alle jongeren drinkt 62% alcohol in het weekend; 3% drinkt ook doordeweeks (38% drinkt niet). Geen van de jongeren gaf aan enkel doordeweeks alcohol te drinken. De jongeren die aangaven doordeweeks alcohol te drinken, doen dat dus ook in het weekend. Drankgebruik jongeren iets meer naar het weekend verschoven (ten opzichte van E-MOVO) e Met name bij de groep 4 klassers (15- t/m 17-jarigen) is het alcoholgebruik meer richting het e weekend verschoven ten opzichte van 2011. In 2011 dronk 79% van de 4 klassers in het weekend (in 2013 84%) en 15% doordeweeks (2% in 2013).

De hoeveelheid alcohol die jongeren drinken, kan afhangen van het moment in de week. Aan de jongeren die wel eens alcohol drinken is daarom gevraagd naar het aantal glazen alcohol dat men drinkt. Hierbij is onderscheid gemaakt naar het aantal; glazen doordeweeks (maandag t/m donderdag) en het weekend (vrijdag t/m zondag).


9

Figuur 2.5: Gemeente Oost Gelre. Aantal glazen alcohol dat jongeren drinken naar moment in de week (excl. jongeren die niet drinken).

Weekend

12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar

Doordeweeks

Totaal 12 - 22 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

10%

1 glas

20%

2-5 glazen

30% 5-8 glazen

40%

50%

60%

Meer dan 8 glazen

70%

80%

90%

100%

Weet niet


• •

De uitkomsten liggen voor de hand. Jongeren drinken in het weekend meer dan doordeweeks en de oudere jongeren (18-22 jaar) drinken meer dan de categorie tot 18 jaar. Verder is te zien dat 16% van de jongeren in het weekend 8 glazen of meer per dag drinken. Bij de 18- t/m 22-jarigen is dat 22%.

Plekken waar jongeren alcohol drinken Aan de jongeren is gevraagd waar ze alcohol drinken. Hierbij hebben ze meerdere antwoorden kunnen opgeven. De vijf meest genoemde antwoorden staan in onderstaand figuur: Figuur 2.6: Gemeente Oost Gelre. Top 5 van plekken waar jongeren het vaakst alcohol drinken* 100% 80% 60% 40% 20% 0% 12 - 14 jaar

15 - 17 jaar

18 - 22 jaar

In een café, bar, snackbar of op een terras

Bij anderen thuis

Thuis, met anderen

Op een schoolfeest

Totaal 12-22 jaar

In een hok, keet of schuur Bron: Enquête Leefbaarheid & veiligheid, jeugd en gemeentelijke dienstverlening, Companen (2013). *Respondenten konden meerdere antwoorden geven, waardoor het totaalpercentage boven de 100% uit kan komen.

• •

Jongeren drinken vooral alcohol in een café of terras of thuis. Hoe ouder men is, hoe groter het aandeel jongeren dat in een café of terras alcohol drinkt. De groep tot 18 jaar drinkt vooral thuis of in een hok / keet. Hoe ouder men wordt, hoe kleiner het aandeel dat nog in een keet drinkt.


10

Drinken voor het uitgaan Een groot deel van de jongeren drinkt voordat ze uitgaan (indrinken). Figuur 2.7: Gemeente Oost Gelre. Aandeel jongeren dat wel eens alcohol drinkt voor het uitgaan 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12-22 jaar 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Ik ga (bijna) nooit uit

Ik drink (bijna) nooit alcohol voordat ik uitga

Ik drink wel eens alcohol voordat ik uitga

Niet van toepassing; drinkt niet

100%

Bron: Enquête Leefbaarheid & veiligheid, jeugd en gemeentelijke dienstverlening, Companen (2013), E-MOVO (2011).

• •

In totaal drinkt 50% van de jongeren wel eens alcohol voordat ze uitgaan. Ook hier geldt weer dat hoe ouder men wordt, hoe groter het aandeel ‘indrinkers’. Van de 18-22-jarigen doet 81% van de jongeren aan ‘indrinken. Van de 15- t/m 17-jarigen drinkt 66% wel eens alcohol voordat men uitgaat. e

e

Indrinken onder 2 klassers lager, bij 4 klassers iets hoger dan in 2011 (ten opzichte van E-MOVO) e Het aandeel jongeren dat wel eens alcohol drinkt voor het uitgaan is onder de 2 klassers (net als het e algehele alcoholgebruik onder deze groep) afgenomen (nu 0%, in 2011 nog 8%). Onder de 4 klassers is het percentage indrinkers iets toegenomen (van 60% in 2011 naar 66% in 2013).

2.3 Invloed ouders op drankgebruik kinderen Bespreken van thema alcohol Aan de ouders van kinderen in de leeftijd van 12 t/m 22 jaar is gevraagd of zij het thema alcohol met hun kinderen bespreken. Veel ouders hebben het vroeg of laat met hun kind(eren) over het drinken van alcohol. De meeste ouders doen dat bij een bepaalde leeftijd van het kind of naar aanleiding van een specifiek moment.


11

Figuur 2.8: Moment waarop ouders voor het eerst alcoholgebruik met hun kinderen bespreken

1% 22% 37%

31% 9%

Vanaf bepaalde leeftijd

Als kind ernaar vraagt

Bij specifieke aanleiding

Ik bespreek het niet

Bij geschikt moment


• •

Van de ouders bespreekt 37% alcoholgebruik voor het eerst vanaf een bepaalde leeftijd van hun kind. Meestal is dat als de kinderen tussen de 10 en 14 jaar zijn. 1% van de ouders bespreekt het thema niet met hun kind(eren). De meesten geven aan dat hun kind zelf verantwoordelijk genoeg is om op een verstandige manier met alcohol om te gaan. Een klein aantal ouders vond het niet nodig om het thema aan te snijden.

Bij het bespreken van alcoholgebruik maken veel ouders een bepaalde afspraak hierover met hun kinderen. Figuur 2.9: Gemeente Oost Gelre. Afspraak tussen kinderen en ouders over alcohol volgens jongeren zelf 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Geen afspraak

Nooit alcohol (bijv. vanwege geloof)

Geen alcohol tot bepaalde leeftijd

Af en toe een paar slokjes

1 of 2 glazen per keer

Andere afspraak

100%


•

•

Volgens de meeste jongeren in Oost Gelre hebben hun ouders met hun wel een afspraak gemaakt over het drinken van alcohol (60%). Alleen onder de 18- tot 22-jarigen heeft de meerderheid geen afspraak (meer) met de ouders over alcoholgebruik (66%). 12- t/m 14-jarigen hebben vooral een afspraak over de leeftijd waarop zij alcohol mogen gaan drinken. 15- t/m 17-jarigen krijgen wat meer ruimte om in beperkte mate alcohol te mogen drinken.


12

Strengere afspraken ouders volgens 12-14-jarigen ten opzichte van 2011 (E-MOVO) e Ten opzichte van het beeld van 2011 is er volgens de 4 klassers (15- t/m 17-jarigen) niet veel e veranderd. Bij de 2 klassers worden wel andere afspraken over alcoholgebruik tussen ouder en kind gemaakt. Volgens de jongeren geven iets meer ouders aan dat zij tot een bepaalde leeftijd geen e alcohol mogen drinken (in 2011 56%, in 2013 61%). Destijds mocht 6% van de 2 klassers af en toe een slokje drinken (nu 1%) en 2% mocht 1 à 2 glazen per keer drinken (nu 1%).

Bij 31% van de jongeren tussen de 12 en 22 jaar in Oost Gelre hebben ouders een afspraak gemaakt over de leeftijd vanaf wanneer ze alcohol mogen drinken. Figuur 2.10: Gemeente Oost Gelre. Leeftijdsgrens tot wanneer jongeren van hun ouders geen alcohol mogen drinken (volgens jongeren zelf) 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

10%

20%

30%

40%

50%

Niet drinken tot 15e jaar

Niet drinken tot 16e jaar

Niet drinken tot 19 jaar of later

Geen leeftijdsafspraak

60%

70%

80%

90%

100%

Niet drinken tot 17-18 jaar


• • •

Als er een leeftijdsafspraak is gemaakt, dan geldt meestal dat het kind alcohol mag drinken vanaf 16 jaar. Bij de 12- t/m 14-jarigen geldt dat 25% zegt niet te mogen drinken tot 16 jaar en 35% heeft e e afgesproken niet te drinken tot hun 17 of 18 jaar. Als er bij 15- t/m 17-jarigen een leeftijdsafspraak is gemaakt, geldt vrijwel altijd dat de jongeren niet e mogen drinken tot hun 16 jaar. e

e

e

Bij 2 klassers vaker afspraak om niet te drinken tot 17 of 18 jaar dan in 2011 (E-MOVO) e Vooral bij de 2 klassers (12-14-jarigen) wordt volgens de jongeren zelf steeds vaker de afspraak met e e ouders gemaakt om geen alcohol te drinken tot het 17 of 18 jaar. In 2011 lag dat percentage op 7%; nu is dat bij 35% van de jongeren het geval. e Bij 25% van de 12- tot 14-jarigen is de afspraak om niet te drinken tot het 16 jaar (in 2011 was dat e e bij 44% van de 2 klassers de afspraak). Bij de 4 klassers is overigens geen toename te zien in het e e percentage afspraken om niet te drinken tot het 17 of 18 jaar.

Mening ouders over alcoholgebruik kinderen Een groot deel van de jongeren tussen 12 en 22 jaar drinkt al alcohol. Aan hen is gevraagd hoe hun ouders aankijken tegen hun alcoholgebruik.


13

Figuur 2.11: Gemeente Oost Gelre. Mening ouders over alcoholgebruik van hun kinderen, volgens de jongeren zelf 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Ze vinden het goed

Ze vinden dat ik minder zou moeten drinken

Ze raden het af

Ze verbieden het

Ze weten het niet

Ze zeggen er niets van

100%

Niet van toepassing; drinkt niet Bron: Enquête Leefbaarheid & veiligheid, jeugd en gemeentelijke dienstverlening, Companen (2013), E-MOVO (2011).

• •

Volgens de jongeren (tussen 12 en 22 jaar) is 42% van de ouders akkoord met hun alcoholgebruik. Slechts een klein deel van de jongeren zegt dat hun ouders het alcoholgebruik afraden (6%), bij de 15- t/m 17-jarigen ligt dat hoger (10%). 15-17-jarigen zeggen vaker dat hun ouders geen probleem hebben met alcoholgebruik (ten opzichte van E-MOVO) Het aandeel ouders dat het volgens de jongeren zelf geen probleem vindt dat hun kind wel eens alcohol drinkt is onder 15- t/m 17-jarigen toegenomen ten opzichte van 2011 (destijds 38%, nu 56%).

Meer ouders kopen alcohol voor jongeren Aan de jongeren is gevraagd of hun ouders wel eens alcohol voor hen kopen. Figuur 2.12: Gemeente Oost Gelre. Aandeel jongeren waarbij de ouders wel eens alcohol voor hen koopt 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%


• •

42% van de jongeren tussen 12 en 22 jaar geeft aan dat hun ouders wel eens alcohol voor hen koopt. Dit percentage is het hoogst bij de groep 18- t/m 22-jarigen (47%). Bij de jongeren tussen de 15 en 17 jaar koopt 40% van de ouders wel eens alcohol voor de kinderen. Aandeel ouders dat alcohol voor kinderen koopt ten opzichte van 2011 gelijk gebleven (ten opzichte van E-MOVO) Het aandeel ouders dat wel eens alcohol koopt voor hun kinderen is ten opzichte van 2011 ongeveer gelijk gebleven (in 2011 14% van de ouders van jongeren tussen 12 en 14 jaar en 40% van de ouders met kinderen tussen 15 en 17 jaar).


14

Alcoholgebruik in bijzijn kinderen Een ruime meerderheid van de jongeren tussen 12 en 22 jaar (92%) geeft aan dat hun ouders wel eens alcohol drinken waar zij zelf bij zijn. Ten opzichte van 2011 (E-MOVO) drinken iets meer ouders wel eens alcohol in het bijzijn van hun kinderen. Bij de jongeren tussen 12 en 14 jaar is dat 89% (was 83% in 2011) en bij de 15- t/m 17-jarigen is dat 93% (was 87% in 2011).

2.4 Informatieavonden Het jongerenopbouwwerk Jong in Oost Gelre organiseert informatieavonden voor ouders over gezondheid en veiligheid in keten en hokken. Ouders is gevraagd of zij dit weten, of ze zo’n avond zouden bezoeken en of ze wel eens een van deze informatieavonden over gezondheid en veiligheid in keten en hokken hebben bezocht. Bekendheid met informatieavonden jongerenopbouwwerk over gezondheid en veiligheid in keten en hokken

Bereidheid een informatieavond van jongerenopbouwwerk over gezondheid en veiligheid in keten en hokken te bezoeken

Al eens een informatieavond van jongerenopbouwwerk over gezondheid en veiligheid in keten en hokken bezocht

7% 16% 38%

43% 57%

55% 84%

Ja

Nee

Ja

Nee

Misschien

Ja

Nee


Ruim de helft van de ouders is op de hoogte van het feit dat het jongerenopbouwwerk deze informatieavonden organiseert. Veel animo om een dergelijke informatieavond te bezoeken is er echter niet. Een kleine minderheid (16%) van de ouders heeft al eens de informatieavond over gezondheid en veiligheid in keten en hokken bezocht. Een nog kleiner deel van de ouders geeft aan deze avond te gaan bezoeken (7%). Ruim de helft van de ouders weet zeker dat ze zo’n avond gaan bezoeken. Een kleine 40% twijfelt.


15

3 Drugsgebruik onder jongeren Naast het gebruik van alcohol is ook onderzoek gedaan naar het drugsgebruik onder jongeren. Hierbij maken we onderscheid tussen softdrugs (hasj en wiet) en harddrugs. Eerst wordt gekeken naar het aandeel jongeren dat wel eens drugs krijgt aangeboden. Vervolgens zoomen we in op het daadwerkelijke drugsgebruik onder jongeren. Bij dit onderdeel wordt ook nadrukkelijk de vergelijking gemaakt tussen het gebruik volgens de jongeren zelf en het beeld dat hun ouders daarover hebben.

3.1 Aanbod van drugs Aan de jongeren is gevraagd of ze wel eens soft- of harddrugs aangeboden hebben gekregen. Figuur 3.1: Gemeente Oost Gelre. Aandeel jongeren dat zegt wel eens soft- of harddrugs aangeboden gekregen te hebben 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12-22 jaar 0%

5%

10%

15%

Weleens softdrugs aangeboden gekregen

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Weleens harddrugs aangeboden gekregen


• •

•

Van de jongeren tussen de 12 en 22 jaar in Oost Gelre heeft 21% wel eens softdrugs aangeboden gekregen. Bij harddrugs ligt dit percentage aanzienlijk lager; 6%. Vooral jongeren tussen de 18 en 22 jaar hebben wel eens drugs aangeboden gekregen. Het gaat daarbij vooral om softdrugs (41% van de jongeren tussen 18 en 22 jaar heeft dit wel eens aangeboden gekregen). Daarnaast heeft 16% wel eens harddrugs aangeboden gekregen. Van de 15- t/m 17-jarigen zegt 23% wel eens softdrugs aangeboden te hebben gekregen.

Plekken waar jongeren drugs krijgen aangeboden Vervolgens is gevraagd naar de plek waar jongeren drugs aangeboden krijgen. Eerst een overzicht van de plekken waar jongeren softdrugs aangeboden krijgen.


16

Figuur 3.2: Gemeente Oost Gelre. Plekken waar jongeren wel eens softdrugs kregen aangeboden 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 12 - 14 jaar Op school

(Bij vrienden) thuis

15 - 17 jaar Op straat

18 - 22 jaar

In café, disco, feest of concert

Ergens anders


•

Softdrugs krijgen jongeren vooral aangeboden in cafés / discotheek / feest of op straat. Bij de groep 18- tot 22-jarigen worden softdrugs ook relatief vaak bij vrienden thuis aangeboden.

De plekken waar jongeren harddrugs krijgen aangeboden, wijken iets af van het beeld bij softdrugs. Figuur 3.3: Gemeente Oost Gelre. Plekken waar jongeren wel eens harddrugs kregen aangeboden 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 12 - 14 jaar Op school

(Bij vrienden) thuis

15 - 17 jaar Op straat

18 - 22 jaar

In café, disco, feest of concert

Ergens anders


•

Nog meer dan bij softdrugs geldt dat jongeren die wel eens harddrugs kregen aangeboden, dat vooral in een cafe, discotheek of op feesten kregen. Beeld aanbieden van drugs bij jongeren niet sterk veranderd (ten opzichte van E-MOVO) e e Het percentage 2 en 4 klassers dat wel eens soft- of harddrugs kreeg aangeboden is ten opzichte van het E-MOVO onderzoek uit 2011 niet sterk veranderd. Dit geldt ook voor de plekken waar men e zegt wel eens drugs aangeboden te hebben gekregen. Alleen krijgen 4 klassers (15 t/m 17 jaar) softdrugs wat vaker aangeboden in een cafe, discotheek of op feesten dan in 2011 (destijds 6%, nu 11%).


17

3.2 Gebruik van drugs Naast het aanbieden van drugs is tevens gevraagd naar het daadwerkelijke gebruik van drugs door jongeren. De antwoorden van de jongeren zijn vergeleken met het beeld dat hun ouders hebben van het drugsgebruik onder hun kinderen. Figuur 3.4: Gemeente Oost Gelre. Aandeel jongeren dat wel eens drugs gebruikt volgens jongeren en ouders 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Jongeren

Ouders

12 - 14 jaar

Jongeren

Ouders

Jongeren

15 - 17 jaar Softdrugs

Ouders

Jongeren

18 - 22 jaar Harddrugs

Ouders

Totaal 12 - 22 jaar

Weet niet


•

•

•

In totaal zegt ongeveer 2% van de ouders te weten dat hun kind drugs gebruikt. Ongeveer 4% van de ouders weet niet of hun kind soft- dan wel harddrugs gebruikt. Het softdrugsgebruik ligt, volgens de jongeren zelf, hoger (6%). Het verschil in de beleving van softdrugsgebruik volgens ouder en kind is vooral te zien bij de groep 18- t/m 22-jarigen. Van de jongeren zelf zegt 17% wel eens softdrugs gebruikt te hebben. Bij de ouders met kinderen in deze leeftijdscategorie zegt slechts 4% te weten dat hun kind wel eens softdrugs gebruikt. Wat betreft harddrugsgebruik wijkt het beeld van de ouders niet af van de kinderen (1% van de jongeren gebruikt wel eens harddrugs, zowel volgens jongeren als ouders). Gebruik soft- en harddrugs onder jongeren afgenomen ten opzichte van 2011 (E-MOVO) e e Het percentage 2 en 4 klassers dat wel eens soft- of harddrugs heeft gebruikt is ten opzichte van e het E-MOVO onderzoek uit 2011 afgenomen. In 2011 had van de 2 klassers 2% wel eens softdrugs e en 1% harddrugs gebruikt (in 2013 was dat zowel bij soft- als harddrugs 0%). Bij de 4 klassers had 13% ooit wel eens softdrugs gebruikt en 3% harddrugs (in 2013 was dit 5% softdrugs en 1% harddrugs).

Aanwezigheid sociaal wenselijke antwoorden over drugsgebruik? Zowel gemeente als politie hebben op basis van hun ervaringen uit de praktijk het gevoel dat het aandeel jongeren dat wel eens soft- en/of harddrugs te gebruikt, in werkelijkheid hoger ligt dan uit de enquêteresultaten naar voren komt. Ook de eerdere uitkomsten van het E-MOVO onderzoek leken wat dat betreft een lager drugsgebruik te constateren dan het beeld dat men uit de dagelijkse praktijk krijgt. Mogelijk heeft een deel van de jongeren op deze vragen sociaal wenselijke antwoorden gegeven. Het is daarom zaak om samen met ouders en jongeren in gesprek te gaan om zicht te krijgen op het


18

daadwerkelijke drugsgebruik. De uitkomsten in dit onderzoek en de E-MOVO resultaten kunnen hiervoor als eerste uitgangspunt gebruikt worden.

Leeftijd gebruik soft- en harddrugs De meerderheid van de jongeren die wel eens softdrugs heeft gebruikt, heeft dit voor het eerst tussen e het 16e en 18e levensjaar gedaan (73%). Ongeveer een kwart had voor zijn of haar 16 verjaardag al e softdrugs gebruikt en bij 4% was dat na het 18 levensjaar. De meest genoemde redenen voor het gebruik van softdrugs waren: ‘ik wilde het een keer proberen’ (78%) en ‘ik vond het interessant’ (15%). e De jongeren die aangeven wel eens harddrugs te hebben gebruikt, hebben dit vaak pas op of na hun 18 voor het eerst gedaan. Harddrugs die genoemd worden zijn XTC en GHB.

3.3 Bespreken drugsgebruik met ouders Moment van bespreken drugsgebruik Een klein deel van de ouders weet dus dat hun kind drugs gebruikt (figuur 3.4). Maar bespreken ouders ook het gebruik van drugs met hun kinderen? En zo ja, op welk moment? Figuur 3.5: Gemeente Oost Gelre. Ouders over het bespreken van drugsgebruik met hun kinderen 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Vanaf een bepaalde leeftijd

Als mijn kind ernaar vraagt

Bij een geschikt moment

Bij een specifieke aanleiding

90%

100%

Ik bespreek drugsgebruik niet met mijn kind Bron: Enquête Leefbaarheid & veiligheid, jeugd en gemeentelijke dienstverlening, Companen (2013).

• •

• •

Ruim een kwart van de ouders bespreekt het gebruik van drugs vanaf een bepaalde leeftijd van het kind. De meeste ouders die drugsgebruik vanaf een bepaalde leeftijd van hun kind gaan bespreken, doen dat op het moment dat hun kind tussen de 12 en 14 jaar is (61%). 30% bespreekt drugsgebruik al voordat hun kind 12 jaar is. De overige 9% stipt het onderwerp aan op het moment dat hun kind 15 jaar of ouder is. De meerderheid laat het bespreken van drugs afhangen van het kind of het voordoen van een specifieke situatie. 2% van de ouders bespreekt drugsgebruik helemaal niet met hun kinderen. De meeste ouders die dit thema niet bespreken, vinden dit simpelweg niet nodig. Zij gaan ervan uit dat hun kind verantwoordelijk genoeg is om hier verstandig mee om te gaan. Een klein deel van de ouders geeft aan dat het thema drugsgebruik op school al voldoende aan bod komt.


19

4 Pesten onder jongeren Tot slot is het pesten onder jongeren in Oost Gelre geïnventariseerd. Ook hierbij geldt dat zowel de mening van de jongeren zelf, als van hun ouders is onderzocht. Eerst gaan we in op de jongeren die zelf gepest worden, vervolgens kijken we naar jongeren die zelf wel eens iemand pesten.

4.1 Jongeren die gepest worden Eerst is gevraagd of jongeren wel eens gepest worden. Volgens de jongeren zelf worden ze veel minder gepest dan hun ouders denken. Figuur 4.1: Gemeente Oost Gelre. Aandeel jongeren dat wel eens gepest wordt (volgens jongeren en ouders) 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

5%

10%

15% Jongeren

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Ouders


• •

Van de jongeren tussen de 12 en 22 jaar geeft 11% aan wel eens gepest te worden. Dit percentage is duidelijk hoger onder 12- t/m 14-jarigen (15%) dan 15-plussers (9%). Het percentage ouders dat denkt dat hun kind wel eens gepest wordt, is aanzienlijk hoger (30%). Ook hier geldt dat het percentage hoger ligt naarmate hun kind jonger is. Van de ouders met een kind in de leeftijd van 12 t/m 14 jaar denkt 38% dat hun kind wel eens gepest wordt.


20

Frequentie van gepest worden Daarna is gevraagd in welke mate de jongeren in de afgelopen drie maanden zijn gepest. Figuur 4.2: Gemeente Oost Gelre. Mate waarin jongeren in de afgelopen drie maanden zijn gepest (volgens jongeren en ouders) 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Jongeren

Ouders

12 - 14 jaar Minder dan 2 keer per maand

Jongeren

Ouders

15 - 17 jaar 2 of 3 keer per maand

Jongeren

Ouders

18 - 22 jaar Ongeveer 1 keer per week

Jongeren

Ouders

Totaal 12 - 22 jaar Meerdere keren per week


• • •

Net als bij de vorige vraag schatten de ouders ook de frequentie van het pesten over de afgelopen drie maanden hoger in dan de jongeren zelf. In totaal geeft 5% van de jongeren tussen 12 en 22 jaar aan te zijn gepest in de afgelopen drie maanden. Terwijl bij de ouders 29% denkt dat hun kind is gepest. Met name bij de categorie 12 t/m 14 jaar schatten de ouders de pestfrequentie duidelijk hoger in dan de jongeren zelf. Percentage jongeren dat gepest wordt afgenomen ten opzichte van 2011 (E-MOVO) Ten opzichte van 2011 is het aandeel jongeren in Oost Gelre dat in de afgelopen drie maanden e gepest is, iets afgenomen. In 2011 werd 14% van de 2 klassers wel eens gepest (in 2013 is dat 10%). e Van de 4 klassers werd 9% wel eens gepest (nu 4%).

Locaties van gepest worden De meeste jongeren worden gepest op school of op de route er naar toe.


21

Figuur 4.3: Gemeente Oost Gelre. Locaties waar pesten plaatsvindt volgens jongeren en ouders* Op (weg naar) school Op straat / buurt / dorp Op internet Club/vereniging Thuis Tijdens het uitgaan Ergens anders 0%

10%

20%

30% Jongeren

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Ouders

Bron: Enquête Leefbaarheid & veiligheid, jeugd en gemeentelijke dienstverlening, Companen (2013). *Respondenten konden meerdere antwoorden geven, waardoor het totaalpercentage boven de 100% uit kan komen.

• • •

Zowel de jongeren zelf (71%) als hun ouders (77%) noemen de school als de voornaamste plek waar jongeren gepest worden. Vooral ouders geven aan dat hun kind op straat, in de buurt, of ergens in het dorp gepest worden. Ongeveer 17% van de jongeren zegt wel eens op internet gepest te worden.

Reactie op gepest worden Ruim 90% van de jongeren die gepest worden, vindt het pesten een beetje tot zeer vervelend. 6% van de gepeste jongeren kan het niets schelen. Aan jongeren die gepest worden is gevraagd welke acties zij ondernomen hebben naar aanleiding van het pesten. Figuur 4.4: Gemeente Oost Gelre. Ondernomen acties door jongere naar aanleiding van pesten* Trek me er niets van aan Durfde niets te doen Pester geblokkeerd of verwijderd op internet Hulp van school gevraagd Ik heb de pestberichten opgeslagen Hulp van ouders gevraagd Zelf teruggepest Ik heb de hulp van vriend(inn)en gevraagd Overig 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%


• •

Een meerderheid van de jongeren doet niets; zij trekken zich niets van het pesten aan (60%) of durven niks terug te doen (26%). Ongeveer eenderde (31%) schakelt de hulp van anderen in (school, ouders en / of vriend(inn)en).

Ook aan de ouders die te maken hebben gehad met een kind dat gepest werd / wordt, is gevraagd welke actie(s) zij hebben ondernomen.


22

Figuur 4.5: Gemeente Oost Gelre. Ondernomen acties door ouder naar aanleiding van pesten* Samen met kind situatie besproken Melding gemaakt bij school of politie Pester persoonlijk aangesproken Naar iemand gestapt om pesten aan te pakken Ouders van pester aangesproken Overig 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90% 100%


• • •

De meeste ouders hebben de situatie besproken met hun kind (88%). Bijna de helft van de ouders (47%) heeft melding van het pesten gemaakt bij een instelling (meestal school of politie). 9% van de ouders heeft andere acties ondernomen, zoals een weerbaarheidstraining of therapie. Ook heeft er in sommige gevallen een gesprek in de klas van het betreffende kind plaatsgevonden.

4.2 Jongeren die zelf pesten Naast jongeren die gepest worden, is een deel van de jongeren zelf ook actief als pester. Figuur 4.6: Gemeente Oost Gelre. Aandeel jongeren dat zelf wel eens iemand pest 12 - 14 jaar

17%

15 - 17 jaar

15%

18 - 22 jaar

12%

Totaal 12 - 22 jaar

15% 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


•

15% van de jongeren tussen de 12 en 22 jaar heeft zelf wel eens iemand gepest. Onder 12- t/m 14jarigen is dit percentage iets hoger (17%), bij 18- t/m 22-jarigen juist iets lager (12%).


23

Frequentie van zelf pesten Figuur 4.7: Gemeente Oost Gelre. Aantal keer dat jongeren in de afgelopen drie maanden iemand anders hebben gepest 12 - 14 jaar 15 - 17 jaar 18 - 22 jaar Totaal 12 - 22 jaar 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Nooit

Minder dan 2 keer per maand

Ongeveer 1 keer per week

Meerdere keren per week

70%

80%

90%

100%

2 of 3 keer per maand


• •

Ongeveer drie procent van de jongeren geeft aan in de afgelopen drie maanden zelf iemand te hebben gepest. Meestal gebeurde dit minder dan twee keer per maand. 12- t/m 14-jarigen hebben in de afgelopen drie maanden het vaakst iemand gepest (7%). Percentage jongeren dat zelf iemand pest afgenomen ten opzichte van 2011 (E-MOVO) Niet alleen het aandeel gepeste jongeren, maar ook het aandeel jongeren dat zelf pest is afgenomen ten opzichte van 2011. In dat jaar gaf 13% van de 12- t/m 14-jarigen nog aan in de afgelopen drie maanden iemand gepest te hebben (nu 7%). Onder 15- t/m 17-jarigen lag dat percentage destijds op 14% (nu 2%).

Van de jongeren die zelf iemand pesten, doet het merendeel dit op school (82%). 18% van de jongeren pest thuis en 6% pest op een club / vereniging.


24

Bijlage I: Vragenlijst onderdeel pesten, alcohol- en drugsgebruik onder jongeren De totale vragenlijst van het onderzoek bestond uit drie onderdelen; (1) leefbaarheid en veiligheid, (2) pesten, alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en (3) de gemeentelijke dienstverlening. In deze bijlage zijn de vragen over het onderdeel pesten, alcohol- en drugsgebruik onder jongeren te vinden (zowel de vragen die aan de jongeren zijn gesteld als de vragen die aan de ouders waren gericht. De complete vragenlijst is als bijlage in de rapportage over leefbaarheid en veiligheid opgenomen.


25

De volgende vragen alleen invullen als u tussen de 15 - 22 jaar oud bent. Is dit niet het geval ga naar blok ‘Pesten onder jeugd’ pagina 21

PESTEN Naast de beleving van leefbaarheid en veiligheid wil de gemeente graag meer weten over het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en de ervaringen van jongeren met pesten. De volgende vragen gaan hier over.

1

Word je wel eens gepest?

2

nee

ga verder naar vraag 6 pagina 16

zeg ik liever niet


Hoe vaak ben je in de afgelopen 3 maanden gepest?

3

ja

nooit


minder dan 2 keer per maand 2 of 3 keer per maand ongeveer 1 keer per week meerdere keren per week zeg ik liever niet

Waar ben je gepest? Meerdere antwoorden mogelijk

op school bij mij thuis op internet op mijn club/vereniging ergens anders, namelijk: zeg ik liever niet


1

4

Hoe vind je het om gepest te worden?

5

heel erg vervelend een beetje vervelend dat kan me niets schelen zeg ik liever niet

Hoe heb je gereageerd op het pesten? Meerdere antwoorden mogelijk

ik trek me er niets van aan ik heb teruggepest ik heb de hulp van ouders gevraagd ik heb de hulp van vriend(inn)en gevraagd ik heb de hulp van school gevraagd ik durfde niets te doen ik heb iets andere gedaan, namelijk: zeg ik liever niet Als je gepest bent op internet:

6

ik heb de pestberichten opgeslagen

ja nee

ga verder naar vragenblok ‘Alcoholgebruik’ pagina 17 (vraag 1)

zeg ik liever niet


Hoe vaak heb je iemand in de afgelopen 3 maanden gepest?

8

ik heb een bericht gestuurd naar de beheerder van de website

Heb je zelf wel eens iemand gepest?

7

ik heb de pester geblokkeerd of verwijderd op internet

nooit


minder dan 2 keer per maand 2 of 3 keer per maand ongeveer 1 keer per week meerdere keren per week zeg ik liever niet

Waar heb je diegene gepest? Meerdere antwoorden mogelijk

op school bij mij thuis op internet op mijn club/vereniging ergens andere, namelijk: zeg ik liever niet


2

ALCOHOLGEBRUIK 1

Drink je wel eens een glas alcohol?

2

ja, eens per maand of minder ja, 2-4 keer per maand ja, 1 keer per week ja, meerdere keren per week zeg ik liever niet


doordeweeks (maandag t/m donderdag)

ga verder naar vraag 3, daarna vraag 5 pagina 18

in het weekend (vrijdag t/m zondag)

ga verder naar vraag 4

doordeweeks en in het weekend zeg ik liever niet


Hoeveel glazen alcohol drink je gemiddeld op een doordeweekse dag (maandag t/m donderdag)?

4


Wanneer drink je alcohol?

3

nee, nooit

1 2 3 4 5 6 7 8 meer dan 8 glazen alcohol weet ik niet zeg ik liever niet

Hoeveel glazen alcohol drink je gemiddeld op een weekenddag (vrijdag t/m zondag)?

1 2 3 4 5 6 7 8 meer dan 8 glazen alcohol weet ik niet zeg ik liever niet


3

5

Waar drink je alcohol? Meerdere antwoorden mogelijk.

6

op een schoolfeest in een café, bar, snackbar of op een terras in een sportkantine of bij een vereniging op straat, in een park of ergens anders buiten in een hok, keet of schuur ergens anders, namelijk: zeg ik liever niet

nee, ik ga (bijna) nooit uit nee, ik drink (bijna) nooit alcohol voordat ik uitga ja, ik drink wel eens alcohol voordat ik uitga zeg ik liever niet

meer niet meer, niet minder minder weet ik niet zeg ik liever niet

Ben je wel eens dronken of aangeschoten geweest?

9

bij anderen thuis

Denk je dat je meer of minder alcohol drinkt dan de meeste anderen van jouw leeftijd?

8

thuis, met anderen

Drink je wel eens alcohol voordat je uitgaat (indrinken)?

7

thuis, alleen

nee, nooit ja, wel eens ja, in de afgelopen 4 weken zeg ik liever niet

Wat vinden je ouders ervan dat je alcohol drinkt?

ze vinden het goed ze vinden dat ik minder zou moeten drinken ze raden het af ze verbieden het ze weten het niet ze zeggen er niets van weet ik niet zeg ik liever niet


4

10

Kopen je ouders wel eens alcohol speciaal voor jou, zoals breezers of bier?

11

nee weet ik niet zeg ik liever niet

Welke afspraak hebben je ouders/verzorgers met jou gemaakt over alcohol drinken?

12

ja, namelijk:

geen afspraak ik mag nooit alcohol drinken (bijv. vanwege mijn geloof) ik mag geen alcohol drinken tot een bepaalde leeftijd, namelijk tot: ik mag af en toe een paar slokjes alcohol drinken ik mag 1 of 2 glazen alcohol per keer drinken ik heb een andere afspraak met mijn ouders zeg ik liever niet

Drinken jouw ouders/verzorgers alcohol waar jij bij bent?

ja nee zeg ik liever niet

DRUGSGEBRUIK 1

Heb je wel eens hasj of wiet aangeboden gekregen? Meerdere antwoorden mogelijk.

2

ja, op school ja, thuis of bij vrienden thuis ja, op straat ja, in een café, disco, feest of concert ja, ergens anders, namelijk: zeg ik liever niet

Heb je wel eens hasj of wiet gebruikt?

3

nee, nooit

ja, wel eens ja, in de afgelopen 4 weken nee


zeg ik liever niet


Hoe oud was je toen je voor het eerst hasj of wiet gebruikte?

…………. jaar oud weet ik niet zeg ik liever niet


5

4

Wat is de belangrijkste reden dat je hasj of wiet bent gaan gebruiken?

5

omdat ik het een keer wilde proberen omdat het goedkoop is omdat ik het kreeg aangeboden anders, namelijk: weet ik niet zeg ik liever niet

nee, nooit ja, op school ja, thuis of bij vrienden thuis ja, op straat ja, in een café, disco, feest of concert ja, ergens anders, namelijk: zeg ik liever niet

Heb je wel eens harddrugs gebruikt?

7

omdat vrienden in mijn omgeving softdrugs gebruiken

Heb je wel eens harddrugs aangeboden gekregen? Meerdere antwoorden mogelijk

6

ik vind het interessant

ja, wel eens ja, in de afgelopen 4 weken nee

ga verder naar vragenblok ‘Tot slot’ pagina 24 (vraag 1)

zeg ik liever niet


Wat voor soort harddrugs heb je wel eens gebruikt? Meerdere antwoorden mogelijk.

amfetamine (speed, pep) XTC (MDMA) paddo’s cocaïne (snuiven) basecoke / gekookte coke heroïne GHB lachgas LSD ketamine 2CB mephedrone poppers FADO (mele) anders, namelijk: zeg ik liever niet


6

8

Hoe oud was je toen je voor het eerst harddrugs gebruikte?

9

weet ik niet zeg ik liever niet

Wat is de belangrijkste reden dat je harddrugs bent gaan gebruiken?

10

…………. jaar oud

ik vind het interessant omdat vrienden in mijn omgeving harddrugs gebruiken omdat ik het een keer wilde proberen omdat het goedkoop is omdat ik het kreeg aangeboden anders, namelijk: weet ik niet zeg ik liever niet

Wat vinden je ouders ervan dat je drugs gebruikt?

ze hebben hier geen problemen mee ze keuren het af, maar vinden het mijn eigen verantwoordelijkheid ze verbieden het me ze weten het niet anders, namelijk: weet ik niet zeg ik liever niet

Misschien wil je na het invullen van de vragenlijst wel hulp als je gepest wordt, of meer weten over alcohol en drugs. Kijk dan vooral op onze website www.jonginoostgelre.nl. Daar kun je met andere jongeren praten op het forum of je vraag per mail stellen of bellen met een medewerker.

De volgende vragen alleen invullen als u kind(eren) heeft tussen de 12-22 jaar. Is dit niet het geval ga naar blok ‘Tot slot’ pagina 24

PESTEN ONDER JEUGD Naast de beleving van leefbaarheid en veiligheid wil de gemeente graag meer weten over het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en de ervaringen van jongeren met pesten. De volgende vragen gaan hier over. De vragen gaan over uw jongste/oudste kind in de leeftijd van 12 t/m 22 jaar. Als u maar één kind heeft, gaat het over dat kind.

1

Hoe oud is het betreffende kind? …………. jaar oud


7

2

Weet u of uw kind wel eens wordt gepest?

3

ga verder naar vragenblok ‘alcoholgebruik onder jeugd’ pagina 22 (vraag 1)

weet ik niet


zeg ik liever niet


nooit


minder dan 2 keer per maand 2 of 3 keer per maand ongeveer 1 keer per week meerdere keren per week weet ik niet zeg ik liever niet

Waar wordt uw kind gepest? Meerdere antwoorden mogelijk.

5

nee

Hoe vaak is uw kind in de afgelopen 3 maanden gepest?

4

ja

op school op internet op de club/vereniging thuis ergens anders, namelijk: weet ik niet zeg ik liever niet

Hoe reageert u op het pesten? Meerdere antwoorden mogelijk.

samen met mijn kind de situatie besproken naar iemand toegestapt om het pesten aan te pakken de pester persoonlijk aangesproken op zijn/haar gedrag de ouders van de pester aangesproken over zijn/haar gedrag een melding gemaakt bij de betreffende instelling, school of politie anders, namelijk: weet ik niet zeg ik liever niet

ALCOHOLGEBRUIK ONDER JEUGD De vragen gaan over uw jongste/oudste kind in de leeftijd van 12 t/m 22 jaar. Als u maar één kind heeft, gaat het over dat kind.


8

1

Drinkt uw kind wel eens een glas alcohol?

2

ja, eens per maand of minder ja, 2-4 keer per maand ja, 1 keer per week ja, meerdere keren per week weet ik niet zeg ik liever niet

Wanneer bespreekt u alcoholgebruik voor het eerst met uw kind?

3

nee, nooit

vanaf een bepaalde leeftijd, namelijk: …………. jaar


als mijn kind ernaar vraagt


als daar een geschikt moment voor is


als daar een specifieke aanleiding voor is


ik bespreek alcoholgebruik niet met mijn kind

Waarom niet? …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………

4

Heeft u behoefte aan informatie over het bespreekbaar maken van alcoholgebruik met uw kind?

ja, namelijk: nee misschien

DRUGSGEBRUIK ONDER JEUGD De vragen gaan over uw jongste/oudste kind in de leeftijd van 12 t/m 22 jaar. Als u maar één kind heeft, gaat het over dat kind.

1

Weet u of uw kind wel eens soft- of harddrugs gebruikt?

ja, softdrugs ja, harddrugs ja, zowel softdrugs als harddrugs nee, mijn kind gebruikt geen drugs weet ik niet zeg ik liever niet


9

2

Wanneer bespreekt u drugsgebruik voor het eerst met uw kind?

3

vanaf een bepaalde leeftijd, namelijk:


als mijn kind ernaar vraagt


als daar een geschikt moment voor is


als daar een specifieke aanleiding voor is


ik bespreek drugsgebruik niet met mijn kind

Waarom niet? …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………

4

Heeft u behoefte aan informatie over het bespreekbaar maken van drugsgebruik met uw kind?

ja, namelijk: nee misschien

INFORMATIEAVONDEN De volgende vragen gaan over informatieavonden voor ouders in de gemeente Oost Gelre.

1

Weet u dat het jongerenopbouwwerk (Jong in Oost Gelre) informatieavonden voor ouders organiseert over gezondheid en veiligheid in keten en hokken?

2


nee

Zou u zo'n informatieavond bezoeken?

3

ja

ja


nee


misschien


Bent u wel eens naar zo'n informatieavond geweest?

ja nee

Misschien hebt u na het invullen van de vragenlijst behoefte aan informatie of een gesprek over deze onderwerpen of andere opvoedthema's. Neem dan gerust een kijkje op onze website www.cjgoostgelre.nl. Daar kunt u met andere ouders praten op het forum, uw vraag mailen of bellen met een medewerker van het CJG.


10

Onderzoek alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en ervaringen met pesten. 17 maart 2014

Recommend Documents