onderWIJStuin
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin
Coöperatieve QR-tocht
~Wijsheid begint met verwondering (Socrates)~
1
2
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin
Inhoudsopgave
Vooraf voor leerkracht/begeleider………….…………………………..……..:pag. 5 Materialen ………………………………………………………………..……………….:pag. 5 Spelregels ………………………………………………………………………………….:pag. 5 Binnen het tafelgroepje worden de volgende 6 rollen verdeeld ..:pag. 5 Start van het spel ……………………………………………….……………………..:pag. 6 Doel van het spel ………………………………..……………………………………..:pag. 6 Overzicht filmpjes en tekstinhoud ……………………………………………..:pag. 7 Vragen en antwoorden …………………………………..………………………….:pag. 16
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin
Bijlage: Antwoordbladen/Opdrachtkaarten
3
4
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin
Vooraf voor de leerkracht/ begeleider 1. Controleer of alle opdrachtenkaarten in de enveloppen zitten 2. Controleer heel goed of de tablets naar behoren werken en de QR-codes goed ingelzen kunnen worden 3. Geef ieder groepje een antwoordenblad, harde onderlegger en een potlood (deze schrijft altijd) 4. Vertel aan de kinderen dat niemand weet hoe lang het spel duurt. Vertel dat het een kwartier kan zijn of twintig minuten of misschien zelfs langer; dit bouwt de spanning al op 5. Leg heel goed onderstaande rolverdeling uit zodat kinderen weten waarom hiervoor gekozen is en dat ieder kind een vaste taak krijgt 6. De opdrachten hangen op maximaal 15 verschillende plekken; het is niet belangrijk op welke plek de kaarten hangen. Kinderen zoeken op een rustige manier de volgende opdracht op.
Materialen 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Voor ieder groepje een tablet (10 “) met daarop een QR-reader 15 genummerde enveloppen met daarin 6 verschillende vragen Antwoordenbladen Harde onderleggers voorzien van elastiek Potloden Een duidelijk start- en eindsignaal
Spelregels
Binnen het tafelgroepje worden de volgende (zes) rollen verdeeld : 1. Wie houdt de tablet vast en bedient deze tijdens de tocht. 2. Iedereen moet proberen een antwoord op de vragen te geven. Twee kinderen beslissen wat het goede antwoord is. 3. wie schrijft de antwoorden op en haalt het kaartje uit de envelop en bewaart deze. 4. Welke twee kinderen beslissen naar welk volgend punt er gelopen wordt.
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin
Ieder tafelgroepje krijgt een tablet met een QR-reader erop. De bedoeling is met zo veel mogelijk goede antwoorden te eindigen. Niemand (behalve de leerkracht/begeleider) weet hoe lang de tocht duurt dus hoe lang je over vragen kunt doen. Als het eindsignaal gaat wordt het spel direct platgelegd en wordt er gekeken welk groepje de meeste antwoorden goed heeft.
5
Start van het spel: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Ieder groepje start op een vast aangewezen plek Zodra er een signaal klinkt mogen de tablets aangezet worden en start het spel De codes worden ingelezen en het filmpje wordt door de hele groep samen bekeken Bij de QR-code plekken is een envelop aanwezig met vragen Zonder eerst de vragen te lezen wordt er een vraag getrokken In overleg wordt het goede antwoord gekozen en opgeschreven De kaartjes worden tijdens het spel meegenomen Twee deelnemers bepalen daarna waar de volgende opdracht gedaan wordt. Er mag geen andere groep op dat moment op die plek aanwezig zijn 9. Er wordt rustig naar de volgende plek gelopen en de volgende opdracht wordt gedaan 10. Als het eindsignaal lopen alle groepen direct terug naar een gezamenlijke afgesproken plek en leveren de materialen bij de leerkracht/begeleider in. 11. Het groepje met de meest goede antwoorden in de kortste tijd heeft het best gedaan
Doel van het spel
De vijf sleutelbegrippen die leiden tot succes bij samenwerkend leren zijn: 1. Positieve wederzijdse afhankelijkheid Leerlingen moeten elkaar nodig hebben om een opdracht uit te voeren. Dit houdt bijvoorbeeld in dat opdrachten in delen worden opgesplitst, die elk door een groepslid worden uitgevoerd. 2. Individuele aansprakelijkheid Iedere leerling is verantwoordelijk voor haar of zijn deel van de opdracht, maar ook voor de gehele opdracht zoals deze door de groep dient te worden uitgevoerd. 3. Directe interactie Leerlingen moeten elkaar goed kunnen zien en moeten goed met elkaar kunnen overleggen. 4. Aandacht voor sociale vaardigheden Leerlingen moeten leren om samen te werken. Dit betekent dat elk groepslid leert om uit leggen, maar ook om uitleg te vragen, en dat elk groepslid leert om ruimte te geven en te vragen aan de andere groepsleden. 5. Aandacht voor groepsprocessen De docent zal regelmatig moeten toezien – tijdens de les en evaluerend na de opdracht – op de voortgang van het groepsproces. Daarbij moeten groepen hun eigen functioneren met elkaar en met de docent aan de orde stellen.
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin
De doelen gaan uit van de vijf sleutelbegrippen van de methodiek Coöperatief leren:
6
Overzicht filmpjes en tekstinhoud 1. Hoe onderhoud je een moestuin Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20082905_moestuin01 Tekst: Hier groeit het allemaal: sla, prei, mais, bieten, kool, zonnebloemen. Ik sta hier in een moestuin. Een moestuin is een tuin waarin groenten groeien. Maar groenten groeien niet zomaar, daar moet je wel wat voor doen. Je moet bijvoorbeeld zorgen dat dit soort onkruid de plantjes niet overwoekerd….en dan na een tijdje, dan kun je oogsten! Code:
2. Wortels, stengels, bladeren Tekst: Kijk, dit is sla, en dat heb je natuurlijk wel eens gegeten. Je moet het wel goed wassen, want wij vinden sla niet alleen lekker, ook diertjes, bijvoorbeeld deze rups. Grappig he? Als je sla eet, eet je eigenlijk het blad van de plant. Net als bij andijvie of bij spinazie. Maar bij andere groenten eet je weer andere dingen. Een plant bestaat uit verschillende onderdelen. Onder de grond zitten de wortels. Die gaan over in de stengel, waaraan de bladeren zitten. Tussen de bladeren zitten kleine knoppen van nieuwe scheuten. En bovenin de plant zitten de bloemen. Als de bloemen zijn uitgebloeid, veranderen ze in vruchten. Daarin zitten de zaden verstopt die zorgen voor een nieuwe plant. Code
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin Overzicht filmpjes en tekstinhoud
Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20082905_moestuin02
7
3. Van welke plant eten we wat Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20082905_moestuin03 Tekst: Wist je dat je deze pompoen ook kunt eten? Je kunt er heerlijke soep van maken: pompoensoep, mijn favoriet! Je kunt er ook lekkere tart van bakken en als je dat nou netjes hebt uitgehold, dan kun je er zo’n mooi masker in snijden weet je wel. En een mooi lichtje erin zetten voor straks met Halloween. Nou, dit is weer een heel ander deel van de plant, want een pompoen is namelijk de vrucht. Dit is de echte plant. En zo eet je bij alle groenten weer een ander deel van de plant. Dus bij sommige groenten eet je de bladeren en bij weer andere groenten eet je de zaden. Bij een pompoen eet je dus de vrucht. Zo eet je bij bloemkool bijvoorbeeld de bloem van de plant. Net als bij broccoli en artisjok. Bij wortelen eet je de wortel van de plant, net als bij rode bietjes, die zitten onder de grond. Knollen zitten ook onder de grond. Knolgroenten zijn bijvoorbeeld aardappelen of knolselderij. Een beetje onder de grond zitten de bolgewassen. Als je die eet, eet je het onderste deel van de stengel van de plant. Een bolgewas is bijvoorbeeld een ui of prei. Van sommige planten eet je alleen de steel, dat gebeurt bijvoorbeeld bij rabarber of bij selderij. Van sla, spinazie en andijvie eet je de blaadjes. Maar ook van veel koolsoorten, zoals boerenkool, rode kool en witte kool. Er is ook een koolsoort waar je de knop van eet, dat zijn spruitjes. Veel groentesoorten hebben heerlijke vruchten. Zo heb je peulvruchten zoals bonen, maar ook andere vruchtgewassen, zoals de komkommer, de tomaat en de courgette. En natuurlijk de appel en de peer. En tenslotte zijn er planten waar we de zaden van eten, zoals maïs, erwten en witte bonen.
4. Hoe groeit een aardappel Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030623_aardappelen02 Tekst: Dit zijn aardappelen. Aan aardappelen groeien uitlopers. Dat zijn die worteltjes op een aardappel. Als je een aardappel in de grond stopt, kan daar een aardappelplant uit groeien. Dat heet poten. Eerst groeien er uit de uitlopers wortels en stengels. De stengels gaan omhoog en de witte pluizige wortels groeien omlaag, de grond in. Als de stengels lang genoeg zijn, komen ze boven de grond. Na een tijdje komen er blaadjes aan. De blaadjes zijn eerst klein en opgevouwen, maar langzaam worden de blaadjes groter en spreiden ze zich uit. De plant wordt steeds groter. Intussen groeien onder de grond nieuwe aardappelen uit de aardappelplant. Als de plant groot genoeg is, komen er ook bloemen. Elk bloempje heeft een aantal oranjegele meeldraden. De stamper steekt als een groen staafje tussen de meeldraden naar buiten. Deze stamper wordt door een bij bevrucht. Als een bloem bevrucht is, groeit elke stamper uit tot een groene bes. In de bes zitten zaadjes. Dat zijn die witte pitjes. Als de zaadjes rijp zijn, vallen ze op de grond, en kunnen er nieuwe aardappelplanten uitgroeien. De oude aardappelplant sterft na enige tijd af. Dan zijn de aardappelen onder de grond, klaar om geoogst te worden.
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin3. Van welke plant eten we wat
Code
8
Code
5. Zaden kunnen kiemen Tekst: In vruchten zitten zaden Uit een zaadje kan een nieuw plantje groeien Bij een boon kun je het begin van het nieuwe plantje goed zien Maar een zaadje gaat niet zomaar groeien. Max en Mieke doen een experiment: wanneer gaat een zaadje kiemen? Is er bijvoorbeeld water nodig? Kiemen zaadjes beter als het warm is of als het koud is? Hebben planten licht nodig om goed te groeien? De zaadjes onder de beker krijgen geen licht en de zaadjes ernaast wel. Een paar dagen wachten… De zaadjes die water hebben gehad zijn gekiemd. De droge zaadjes niet. De zaadjes op de verwarming zijn beter uitgekomen, dan de zaadjes uit de koelkast. En dan kunnen we zien dat de zaadjes ook licht nodig hebben. De zaadjes die onder de beker zaten, zijn slap en geel geworden. Als je de zaadjes voldoende water, warmte en licht geeft, komen ze er zó uit te zien. Dus: zaden hebben water nodig om te kunnen kiemen, ze hebben warmte nodig en...ze hebben licht nodig. Code
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin5. Zaden kunnen kiemen
Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080702_kiemen01
9
6. Van druif naar rozijn Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20021104_rozijnen01 Tekst: Hier op deze helling in Turkije groeien druiven. In het najaar zijn de druiven rijp en kunnen ze geplukt worden. De druiven gaan in een mand en worden eerst goed nat gemaakt. Het water zorgt er voor dat er scheurtjes in de druivenvelletjes komen. Dat is nodig als je van druiven rozijnen wilt maken. De druiven worden heel goed verspreid, zodat ze in de zon snel kunnen drogen. Door de warmte van de zon verdrogen de druiven; langzaam maar zeker verschrompelen en verkleuren ze. En na ongeveer 7 dagen is elke druif een rozijn geworden. Code
Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070809_libel02 Tekst: Als een mannetje en een vrouwtje met elkaar willen paren, dan gebeurt d'r iets heel grappigs: het mannetje grijpt het vrouwtje vast achter haar kop. Het vrouwtje gaat met haar achterlijf naar het borstdeel van het mannetje. En daar heeft het mannetje eerder wat zaad voor haar klaargelegd. Kijk eens wat voor figuurtje d'r ontstaat! Dit noemen ze het "paringswiel" en dan weet je meteen waar ons hartje vandaan komt. En dan gaat het vrouwtje de eitjes leggen. Dat doet ze het liefst in het water. Code
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin6. Van druif naar rozijn
7. Voortplanting van de libel
1 0
8. Verschil tussen een knol en een bol Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20040414_verschilbolenknol01 Tekst: De ui. Dat is een bol. Hoe zou hij eruit zien? Hij is hard. Het stinkt. Ik denk dat er van binnen ringen inzitten. Dat velletje knettert heel hard. Dat bruine velletje is de schil van de bol. Haal het er maar eens af. De schil beschermt de bol tegen kou en ziekmakers. Ik zie strepen. Ze staan allemaal door elkaar. Kijk streepjes, precies zoals op m'n hand. Mm, dat lijkt op elkaar. Nu gaan we de bol van binnen bekijken. Ik heb gelijk er zitten allemaal ringen in. Ja, er zitten allemaal ringen in. Die ringen noem je rokken. In de rokken zit het voedsel van de bol. Het lijkt wel net zo als een plantje. Een bol is een in elkaar geschoven plantje.Nu gaan we de aardappel onderzoeken. Het is net zo hard als een ui. Dat is een knol. De buitenkant van de knol heet ook schil. Op de schil zitten kleine donkere puntjes. Die heten ogen. Uit al die puntjes kunnen nieuwe aardappelplantjes groeien. Soms komen er wel vijftien plantjes uit één aardappel. Veel hè?! Deze schil krijg ik er niet af. Ja, de schil van een knol krijg je er moeilijk af. Hoe ziet een knol er van binnen uit? Deze heeft geen ringen. Nee, een knol is helemaal vlak. Hij heeft geen ringen.
9. Bollen planten Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20091215_bollen01 Tekst: In het najaar is het bollentijd! Het ideale moment om de bloembollen in de grond te planten. De bollen staan in de winter in de grond en komen in het voorjaar tot bloei. Maar waar moet je nou op letten als je een bol wilt planten? Bloemenexpert: "Wat belangrijk is, is dat ze ongeveer de diepte hebben van drie keer hun eigen maat. 1, 2, 3. Het gaat niet om de exacte centimeters, maar wel dat ie toch wel dat hij drie keer met zijn eigen lengte met z'n kontje in de grond zit. De bollen hebben een bepaalde afstand nodig. Je zou ze heel dicht tegen elkaar aan kunnen zetten, maar we weten allemaal dat er een hele plant uitkomt die ook ruimte nodig heeft. Net zoals je met broertjes en zusjes ook niet allemaal op een kluitje moet gaan zitten, hebben de bollen ook wat ruimte nodig. Want er komt toch een plantje uit met veel bladeren. En een bloem dat wordt een halve meter hoog. Dus het vraagt toch wel ongeveer 10 centimer ruimte. Het derde wat belangrijk is, dat de wortelkrans altijd naar beneden wijst. Want anders moeten de wortels erg veel moeite doen om naar
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin8. Verschil tussen een knol en een bol
Code
1 1
beneden te groeien, en de stengel komt moeilijk omhoog. Dus plant de bol met de goede kant naar boven. Een bloembol bloeit ongeveer drie weken. Elke soort heeft een eigen bloeiperiode. Om in de lente veel langer van de mooie kleuren te kunnen genieten, kun je meerdere soorten bollen onder elkaar planten. Eerst plant je een grote bol. bijvoorbeeld van een tulp. Daarna nog zo'n grote bol en tenslotte een kleine bol bovenop, zoals een krokus of een sneeuwklokje. Die komt dan als eerste uit. Maar waarom planten we bollen nu in de herfst? Bollen hebben kou nodig. Het is dus belangrijk de bollen te planten voordat het begint te vriezen. Probeer het maar eens thuis. De bloem van een bol die in een warmte gaat groeien, zal veel korter worden dan van een bol die eerst in de koelkast heeft gestaan. Vanaf januari komen de bloembollen uit en dan kan je tuin er zo bijstaan. Code
Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20031127_cndpclipsb16wijnga Tekst: De wijngaardslak is onze grootste huisjesslak. Deze gaat op zoek naar planten om te eten. De slak heeft een lekker, groen blaadje gevonden. Een slak heeft geen poten. Hij houdt het blaadje op zijn plaats door er op te gaan liggen. De bek van de slak zit aan de onderkant van de kop. Met de rand van de bek duwt hij het eten naar binnen. Af en toe zie je even de tong. Daar zitten allemaal harde puntjes op. Als de tong beweegt werkt hij als een kaasrasp. Code
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin10. Etende wijngaardslak
10. Etende wijngaardslak
1 2
11. Stekelbaars bouwt een nest Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030611_stekelbaars02 Tekst: In sloten zoals deze vind je in het voorjaar stekelbaarsjes. Ze komen uit de zee, waar ze de winter hebben doorgebracht. Toen de dagen langer werden, trokken ze de rivieren en sloten binnen. Ze heten stekelbaars vanwege de stekels op hun rug. Elk mannetje kiest een eigen territorium. Daar maakt hij een nest van stukjes waterplanten. Met zijn snuit duwt hij het bouwmateriaal op de juiste plek. Om de nestkuil dieper te maken hapt hij zand op en spuwt dat verderop weer uit. Nu strijkt hij met zijn buik over het nest om de planten aan elkaar te plakken. En dan is het nest bijna af. Hier en daar is nog niet alles zoals hij dat wil. Na nog wat duwen en persen is hij tevreden. Af en toe duikt een soortgenoot op. Als dat een mannetje is breekt er een gevecht uit om de concurrent uit het territorium te verjagen.
12. Zelf compost maken Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20021104_compost01 Tekst: Lege eierschalen, oude boterhammen, bananenschillen, appels: alles wat de natuur zelf kan opruimen, oftewel wat kan verrotten, is welkom op de composthoop. Ook bladeren dus! Na ongeveer een half jaar kun je onder in de composthoop zien dat de groente-, fruit- en tuinafval zwarte aarde is geworden. Dat noem je compost. En compost is goed plantenvoedsel, dus kan zo de tuin weer in! Code
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin11. Stekelbaars bouwt een nest
Code
1 3
13. Een wevende spin Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20031127_cndpclipsb01spin Tekst: Een spin is bezig een web te maken. Daarvoor spant ze eerst een paar steundraden tussen de planten. Tussen de steundraden weeft ze vangdraden. De draden zijn van zijde uit spintepels aan het achterlijf. Als de spin rondjes loopt, worden de draden achter haar langer. Haar werk begint steeds meer op een spinnenweb te lijken. De pintepels zitten hier, aan de onderkant van het achterlijf. Van dichtbij zien die tepels er zo uit. De zijde uit de spintepels is eerst vloeibaar. Als de spin loopt, trekt ze die massa uit tot dunne draden. Spinrag heten die draden. Spinrag is niet alleen erg sterk, maar ook kleverig. Er zitten druppeltjes kleefstof op, waar een gevangen prooi aan blijft plakken. De spin werkt vanaf de buitenkant naar het midden. Als ze in het midden aankomt, is het web klaar. Een spin is wel snel, maar zo snel als hier is ze toch niet. Dit zijn versnelde beelden. Het spinnenweb is af. De spin hoeft nu alleen maar te wachten tot er insecten in haar web vliegen.
14. Kringloop in het bos Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20120229_kringloop01 Tekst: In de natuur gaat er niets verloren. Water, zuurstof en voedsel worden allemaal opnieuw gebruikt. Dat noem je een kringloop. Als er in de wilde natuur bijvoorbeeld een dier doodgaat dan dient dat dier weer als voedsel voor andere beesten. Dat klinkt misschien zielig maar het is heel normaal. Hier zie je een wild konijn, wat in het bos is overleden. Binnen zes dagen wordt het beest helemaal opgegeten door allerlei vleesetende dieren, zoals kevers, spinnen en vliegen. Het dode konijn is dus voedsel voor andere dieren. Vleesetende diertjes poepen, nadat ze hebben gegeten, alles wat ze niet kunnen verteren weer uit op de grond. Het klinkt misschien vies, maar ook in die poep zitten voedseldeeltjes die gebruikt worden door allerlei schimmels en bacteriën om te groeien. Bijvoorbeeld paddenstoelen. De schimmels en bacteriën eten dus van de poep van vleesetende diertjes. Ze maken op die manier de voedseldeeltjes nog kleiner. Zo klein dat ze door het water opgenomen kunnen worden. Bomen en planten hebben water nodig om te groeien. De voedseldeeltjes uit het water worden opgenomen door bomen die het gebruiken om bijvoorbeeld blaadjes te maken. Deze blaadjes worden op hun beurt weer gegeten door planteneters. Bijvoorbeeld rupsen. Ook de rupsen maken deel uit van de kringloop. Een rups kan bijvoorbeeld voedsel zijn voor kleine vogels… En een kleine vogel is op zijn beurt weer voedsel voor grotere vogels… De laatste stap van de kringloop is eigenlijk hetzelfde als de eerste. Als een vogel of een
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin13. Een wevende spin
Code
1 4
konijn komt te overlijden zal het dode dier worden opgegeten door vleesetende diertjes. De kringloop is weer rond. We gaan nog een keer kijken naar de hele kringloop: Het dode konijn wordt opgegeten door vleesetende dieren, zoals kevers, spinnen en vliegen. De vleesetende dieren poepen alles wat ze niet kunnen verteren uit op de grond. Schimmels en bacteriën halen voedseldeeltjes uit deze poep Via de schimmels en bacteriën komen voedseldeeltjes terecht in het water. Bomen en planten gebruiken het water om te groeien en blaadjes te maken. Deze blaadjes worden gegeten door plantenetende dieren, zoals een rups. De rups wordt gegeten door een koolmees. De koolmees wordt gegeten door en roofvogel. Ten slotte overlijd de roofvogel en dan begint de kringloop weer bij het begin. Code
15. Bijen Tekst: Honingbijen behoren tot de sociale insecten. Dat betekent dat ze in een grote groep bij elkaar leven en samenwerken. We noemen dit een bijenvolk. Bijen bouwen hun nesten in holle bomen, in kasten of zoals hier in een bijenkorf. Hierin bouwen de werksters van bijenwas de raten. Aan het hoofd van het volk staat de koningin. Hier te herkennen met de groene stip. De koningin is groter en slanker dan de werkbijen en ze kan wel 4 of 5 jaar oud worden. De koningin legt alleen maar eitjes wel 1600 op een dag. Ze is dus eigenlijk de moeder van alle bijen en wordt ook wel moer genoemd. Hier wordt en werkster geboren. De eerste taken zijn het poetsen van de cellen,…. het verzorgen van de koningin, en de larven …… en het bouwen van de raten. Na 21 dagen wordt ze haalbij. Ze gaat dan op zoek naar voedsel. Het hoofdvoedsel van honingbijen is nectar en stuifmeel, Deze halen uit de bloemen van planten. In het nest wordt het stuifmeel en nectar aan andere werksters overgegeven. Deze geven het aan de jongen of bewaren het in speciale cellen.. Een imker haalt de raten met daarin de honing uit de bijenkasten en stop deze in een speciale slinger. De honingslinger. Door het snelle ronddraaien wordt de honing uit de raten geslingerd en opgevangen. Zo hebben wij heerlijke honing. Code
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin15. Bijen
Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20050224_bij01
1 5
Vragen & antwoorden: 1. Hoe onderhoud je een moestuin 1. Noem vier groenten die als voorbeeld genoemd worden (Sla, prei, mais, bieten en kool) 2. Welke plantjes horen niet in de je moestuin thuis? (Onkruid) 3. Hoe noem je het wanneer je de groenten uit de moestuin haalt om op te gaan eten? (Oogsten)
2. Wortels, stengels, bladeren 1. Welk dier kun je volgens het filmpje in je sla tegenkomen? (Rups) 2. Van sla eten we de bladeren, welke twee andere groenten worden genoemd waarvan je de bladeren eet? (Andijvie en spinazie) 3. Noem de vier onderdelen van een plant (Wortels, stengel, bladeren en bloemen) 4. Welk onderdeel zit helemaal bovenaan de plant? (Bloemen) 5. Wat worden bloemen als ze uitgebloeid zijn? (Vruchten) 6. Wat zitten er in de vruchten van een plant? (Zaden)
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wat kun je van een pompoen maken? (Soep, taart & decoratie) Welk gedeelte van de pompoenplant eet je op? (Vrucht) Welke gedeelte van de bloemkoolplant eet je op? (Bloem) Noem twee knolgroenten die genoemd worden (Aardappelen en knolselderij) Noem twee bolgewassen (Ui en prei) Noem twee planten die genoemd worden waarvan we de zaden eten. (mais, erwten en witte bonen)
4. Hoe groeit een aardappel 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Hoe noem de je worteltjes van een aardappel? (Uitlopers) Heeft een aardappelplant bloemen? (Ja) Welke kleur hebben de meeldraden van een aardappelplant? (Oranjegeel) Welke kleur heeft de stamper van de aardappelplant? (Groen) Door welk insect wordt de stamper bevrucht? (De bij) Welke kleur heeft de bes van een aardappelplant? (Groen)
5. Zaden kunnen kiemen 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wat zitten er in vruchten? (Zaden) Kiemen zaden beter als het warm of koud is? (Warm) Hoe zien de zaadjes eruit die onder in de beker zaten? (Slap en geel) Wat hebben zaadjes nodig om goed te kiemen? (Water, warmte en licht) Hoe heten de twee kinderen in het filmpje? (Max en Mieke) Wat groeit er uit een zaadje? (Plantje)
6. Van druif naar rozijn
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin1. Hoe onderhoud je een moestuin
3. Van welke plant eten we wat
1 6
1. 2. 3. 4. 5. 6.
In welk land speelde het filmpje af (Turkije) Waar gaan de druiven in als ze geplukt zijn? (Mand) Wanneer zijn de druiven rijp? (Najaar) Waarom worden de druiven eerst goed nat gemaakt? (Komen er scheurtjes in de velletjes) Hoe lang duurt het drogen voordat de druif een rozijn is? (7 dagen) Waardoor drogen de druiven? (De zon)
7. Voortplanting van de libel 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Waar grijpt het mannetje het vrouwtje beet? (Achter haar kop) Naar welk deel gaat het achterlijf van het vrouwtje bij het mannetje? (Borstdeel) Op welk figuur lijkt het paringswiel? (Hartje) Hoe heet het figuur wat ontstaat bij het paren? (Paringswiel) Waar legt het vrouwtje haar eitjes? (In het water) Waarmee gaat het vrouwtje naar het borstdeel van het mannetje? (Achterlijf)
8. Verschil tussen knol en bol 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Is de ui een bol of een knol? (Bol) Tegen wat beschermt het velletje van een ui zich? (Kou en ziekmaker) Hoe heten de strepen die van binnen bij een uit ziet? (Ringen) Hoe heten de donkere puntjes op de schil van een knol? (Ogen) Krijg je de schil van een knol er gemakkelijk vanaf? (Nee) Heeft een knol ringen? (Nee)
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wanneer is het bollentijd? (Najaar) Hoe diep gaat een bol de grond in? (Drie keer zijn eigen maat) Hoeveel ruimte moet er ongeveer tussen twee bollen zijn? (10 centimeter) Hoe heet de onderkant van een bol? (Wortelkrans) Hoe lang bloeit een bol ongeveer? (Drie weken) Hebben bollen kou of warmte nodig? (Kou)
10. Etende wijngaardslak) 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wat eet een wijngaardslak? (Planten) Heeft een slak poten? (Nee) Waar zit de bek van de slak? (Onderkant van zijn kop) Hoe heet de tong van een slak? (Rasp) Hoe houdt de slak het voedsel op zijn plek? (Er op gaan liggen) Wat heeft de slak in het filmpje gevonden? (Lekker groen blaadje)
11. Stekelbaars bouwt een nest 1. 2. 3. 4. 5.
Waar leven stekelbaarsjes? (In rivieren en sloten) Waarom heet een stekelbaarsje zo? (Stekels op de rug) Maken stekelbaarsjes nesten? (Ja) Hoe heet het nest van een stekelbaarsje? (Nestkuil) Hoe noem je de omgeving van een stekelbaarsje? (Territorium)
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin7. Voortplanting van de libel
9. Bollen planten
1 7
6. Waarmee drukt het stekelbaarsje de planten in zijn nest aan elkaar? (Zijn buik)
12. Zelf compost maken 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wat mag er op een composthoop? (Alles wat de natuur zelf kan opruimen) Mogen er bladeren op een composthoop? (Ja) Hoe lang duurt het ongeveer voordat het onderste gedeelte van de hoop zwart is? (Half jaar) Hoe noem je de zwarte aarde onder in de hoop? (Compost) Waar gebruik je compost voor? (Plantenvoedsel) Mag compost de tuin in? (Ja)
13. Een wevende spin 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wat maakt een spin? (Een web) Wat spant ze al eerste aan? (Steunpunten) Waar komen de draden uit? (Spintepels) Waar zitten de spintepels? (Onderkant van het achterlijf) Waarvan zijn de draden gemaakt die uit de spintepels komen? (Zijde) Noem twee eigenschappen van spinrag. (Sterk en kleverig)
1. Welke drie dingen worden altijd opnieuw gebruikt in de natuur? (Water, zuurstof en voedsel) 2. Hoe lang duurt het voordat een konijn helemaal is opgegeten? (Binnen zes dagen) 3. Wie leven er van poepdeeltjes? (Bacteriën en schimmels) 4. Wat doen vleesetende diertjes met het voedsel wat ze niet kunnen verteren? (Uitpoepen) 5. Wie eten blaadjes? (Planteneters) 6. Groeien paddenstoelen op poep? (Ja)
15. Bijen 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Tot welke soort insecten horen de honingbijen? (Sociale insecten) Hoe heet een hele groep bijen bij elkaar? (Bijenvolk) Waarvan worden de raten gebouwd in een bijenkorf? (Bijenwas) Hoe oud kan een koningin worden? (Tussen 4-5 jaar) Hoeveel eitjes legt een koningin ongeveer per dag? (1600) Hoe wordt de koningin ook wel genoemd? (Moer)
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin12. Zelf compost maken
14. Kringloop in het bos
1 8
1 9
Coöperatief leren binnen de onderWIJStuin15. Bijen
