Onderwijsinstellingen en de fiscus A.A. van der Bok FB MB 28 januari 2014
Voorstelronde Adviespraktijk: Advisering in de meest brede zin van het woord met als doel de opbrengst na belastingen voor onze klanten te optimaliseren. Adviesgebieden: • • • • •
Fiscale advisering (IB, VPB, LB, BTW); Waarderingsvraagstukken ondernemingen; Financiële planning; Estate planning; (Fiscale ) begeleiding reorganisaties/herstructueringen.
Voorstelronde (2) • Van Ree Finance Consultants BV <> Van Ree Accountants (o.a. controle onderwijsinstellingen) • 65 medewerkers • Vestigingen: -
Doorn Barneveld Geldermalsen Alphen a/d Rijn
Onze websites voor meer (actuele) informatie: • www.onderwijsaccountant.nl • www.vanreefc.nl
Voorstelronde (3) Om na afloop mee te nemen: Brochure “Onderwijsinstellingen en de fiscus” White paper “Fiscale actualiteiten onderwijsinstellingen” Notitie “Nieuwe transparantie-eisen ANBI onderwijsinstelling”
Fiscale onderwerpen Onderwerp van gesprek deze middag: • Inhuur van ZZP-er • ANBI-status onderwijsinstelling • Vrijwilligersregeling • BTW-aspecten onderwijs
Inhuur ZZP-er Actueel: aanpak schijnconstructies: Artikel Financieel Dagblad 11 november 2013: “voortbestaan freelancedocent onzeker” Praktijk:
Soms forse naheffingen onderwijsinstelling loonheffing
Waarom:
Geen sprake van zelfstandigheid bij inhuur maar dienstbetrekking
Oorzaak:
Vaak administratieve slordigheden!
Advies: Bij inhuur ZZP-er toetsing vooraf voor de (fiscale) status van de arbeidsrelatie aan de hand van duidelijke interne procedure!
Inhuur ZZP-er (2) Welke interne procedure volgen: 1. Inhuur wordt standaard vastgelegd in een overeenkomst van opdracht; Advies: gebruik overeenkomst van opdracht die juridisch is getoetst! 2. Opdrachtnemer verstrekt vooraf aan onderwijsinstelling Verklaring Arbeids Relatie (VAR); 3. VAR wordt daadwerkelijk inhoudelijk gecontroleerd en samen met IDbewijs bewaard in administratie.
Inhuur ZZP-er (3) Overeenkomst van opdracht: • Zowel belangrijk voor arbeidsrechtelijke als fiscale aspecten. Enkele fiscale aandachtspunten in overeenkomst van opdracht: • Risico voor opdrachtgever of opdrachtnemer bij kwalificatie diensbetrekking > naheffing? • Opdrachtnemer verstrekt VAR-WUO voorafgaand aan opdracht; • Btw m.b.t vergoeding, kan opdrachtnemer eventuele naheffing Btw achteraf verhalen op onderwijsinstelling? Attentiepunt: moet er wel Btw in rekening worden gebracht?!
Inhuur ZZP-er (4) Verklaring Arbeids Relatie (VAR): Doel: beoordeling fiscale status opdrachtnemer door belastingdienst vooraf Vier varianten van VAR: -
VAR winst uit onderneming (WUO) VAR directeur-grootaandeelhouder (DGA) VAR resultaat overige werkzaamheid (ROW) VAR dienstbetrekking (loon)
Let op: Alleen de VAR-WUO en VAR-DGA geven onderwijsinstelling in beginsel zekerheid! VAR ROW: onderwijsinstelling moet zelf beoordelen op eventuele dienstbetrekking!
Inhuur ZZP-er (5) Vrijwaring opdrachtgever naheffing fiscus: Vrijwaring inhouding en afdracht loonheffing indien: • Er is sprake van VAR-WUO of VAR-DGA met omschrijving VAR in overeenstemming met overeenkomst van opdracht; • Onderwijsinstelling heeft VAR opgenomen in administratie; • Identiteit opdrachtnemer vastgesteld en afschrift ID-bewijs in administratie (conform WID geen rijbewijs)
Conclusie: Het vooraf goed regelen voorkomt achteraf veel problemen!
ANBI ANBI-status ook mogelijk voor onderwijsinstelling: Voordelen: • Instelling betaalt geen schenk- of erfbelasting • Als ANBI schenking doet in het algemeen belang, betaalt ontvanger geen schenkbelasting • Vrijwilligers binnen ANBI kunnen onder voorwaarden afzien van vergoeding en giftenafrek creëren • Gift aan ANBI is aftrekbaar voor inkomsten- en vennootschapsbelasting.
ANBI (2) Per 1-1-2014 nieuwe voorwaarden ANBI in kader van transparantie: Gegevens publiceren op (eigen) website: -
Naam; RSIN of fiscaal nummer; Contactgegevens; Bestuurssamenstelling met namen van de bestuursleden; Beleidsplan; Beloningsbeleid (verwijzing naar CAO is voldoende); Verslag van uitgevoerde activiteiten; Financiële gegevens: balans en (verkorte) staat van baten en lasten.
Let op: financiële verantwoording binnen zes maanden na afloop boekjaar.
ANBI (3) Bestaande voorwaarden ANBI: Toets ook tussentijds aan reeds bestaande voorwaarden ANBI! Voorbeeld: bepaling statuten liquidatiesaldo bij opheffing: Oude voorwaarde ANBI o.a: batig liquidatiesaldo: besteding ten behoeve van ANBI Liquidatiesaldobepaling in oude statuten voldoet in de meeste gevallen niet meer! Voorwaarde is nu: batig liquidatiesaldo wordt besteed aan ANBI met soortgelijke doelstelling Overgangsregeling: bestaande ANBI voor 23-6-2012 geldt oud criterium, bij eerstvolgende statutenwijziging liquidatiebepaling aanpassen!
Vrijwiligersregeling Specifiek: vrijwilligers tussenschoolse opvang (TSO): • School verplicht om TSO aan te bieden als ouders hierom vragen • Keuze school: uitbesteden TSO of inzet van vrijwilligers (vaak ouders) TSO via ouders van kinderen met toepassing van vrijwilligersregeling: Let goed op de juiste toepassing van de vrijwilligersregeling! Praktijksituatie standpunt inspecteur bij boekenonderzoek: geen vrijwilligersregeling maar dienstbetrekking en inhoudingsplicht voor de school! Forse naheffingen en dat over periode van vijf jaar!
Vrijwilligersregeling (2) Kwalificatie vrijwilliger (art. 2 Wet Loonbelasting): • “Degene die niet bij wijze van beroep arbeid verricht voor een ANBI, een sportorganisatie of een niet als zodanig aan te merken lichaam dat niet is onderworpen aan de vennootschapsbelasting of daarvan is vrijgesteld”. • Niet bij wijze van beroep > wel of geen marktconforme beloning speelt hier een belangrijke rol! • Geen marktconforme beloning als uurloon < € 4,50 (23 jaar of ouder) of < € 2,50 (jonger dan 23 jaar) Vrijwilligersregeling: • Onbelast vergoeding/verstrekking ontvangen met gezamenlijke waarde van maximaal € 150 per maand en maximaal € 1.500 per kalenderjaar.
Vrijwilligersregeling (3) Voorbeeld toepassing vrijwilligersregeling: Vereniging X betaalt aan drie vrijwilligers een vergoeding van € 4 per uur. Vrijwilliger A is per maand 20 uur actief voor de organisatie. Vrijwilligers B en C zijn allebei 35 uur per maand actief. Vrijwilliger C declareert per maand ook nog € 47,50 reiskosten. Alle vrijwilligers zijn 23 jaar of ouder. Is de vrijwilligersregeling van toepassing en hoe moet de vereniging bewijs leveren? • Vergoeding per uur is niet martkconform, lager dan € 4,50. • A ontvangt € 80 in deze maand en naar verwachting minder dan € 1.500 op jaarbasis > vrijwilligersregeling van toepassing. • B ontvangt € 140 deze maand. Attentiepunt is dat hij op jaarbasis niet meer ontvangt dan € 1.500 anders geen vrijwilligersregeling. • C ontvangt deze maand € 187,50, geen toepassing van vrijwilligersregeling.
Vrijwilligersregeling (4) Fiscale gevolgen situatie vrijwilliger C: • Geen toepassing vrijwilligersregeling, ontvangt € 187,50. • Primaire vraag: is vrijwilliger C nu een werknemer voor de loonbelasting en is sprake van inhouding en afdracht loonheffing? • Wanneer werknemer > er moet sprake zijn van dienstbetrekking • Cumulatieve voorwaarden dienstbetrekking: - Er is sprake van persoonlijke arbeid; - Er is sprake van een gezagsverhouding; - Er is sprake van betaling van loon. Let op: feiten en omstandigheden zijn bij beoordeling doorslaggevend!!
Vrijwilligersregeling (5) Stel vrijwilliger C is niet in dienstbetrekking en de instelling is niet inhoudingsplichtig. Vrijwilliger C voldoet echter niet aan de voorwaarden voor de vrijwilligersregeling. Wat zijn voor C de fiscale gevolgen: Inkomsten via aangifte inkomstenbelasting opgeven als “bijverdiensten” en werkelijke kosten in aftrek brengen. Let op: • Wordt voldaan aan vrijwilligersregeling dan zijn de inkomsten tot € 1.500 op jaarbasis niet belast in inkomstenbelasting • Wordt echter bij twee afzonderlijke instellingen € 1.500 op jaarbasis ontvangen o.b.v. vrijwilligersregeling dan is sprake van bijverdiensten en zijn deze inkomsten belast voor totaal € 3.000! Er geldt geen drempel van € 1.500!
Vrijwilligersregeling (6) Attentiepunten onderwijsinstelling overblijfouder als vrijwilliger:
met
TSO
en
• Stel een duidelijke vrijwilligersovereenkomst op waar o.a. uit blijkt: - dat er geen dienstbetrekking wordt beoogd tussen school en ouder maar dat ouder optreedt als vrijwilliger - Dat de ouder zich onbeperkt kan laten vervangen door een andere overblijfouder > geen persoonlijke arbeid - Dat een vrijwilligersvergoeding overeengekomen wordt met vergoeding van maximaal € 150 per maand en € 1.500 per jaar - Dat deze vergoeding een onkostenvergoeding betreft en geen loon - Dat de vergoeding en arbeidsduur niet aan elkaar zijn gekoppeld
BTW-aspecten onderwijs BTW speelt bij onderwijsinstellingen veel meer een rol dan in de praktijk wordt verondersteld! • Kan ik als onderwijsinstelling zonder Btw factureren, op grond waarvan? Bijvoorbeeld toepassing onderwijsvrijstelling bij detachering personeel? • Krijg ik terecht Btw in rekening gebracht of is sprake van een Btw-vrijgestelde prestatie? Vastlegging afspraak in overeenkomst van opdracht? Voorbeeld: Rechtbank Den Haag 20 april 2012 > Detachering bassischooldirecteur is detachering van niet-onderwijsgevend personeel en derhalve belast met Btw. Hof Den Haag 28 juni 2013 > Detachering directeur is aan te merken als dienst nauw verbonden aan onderwijs en daarom vrijgesteld!
BTW-aspecten onderwijs (2) Praktijk: Onderwijsstichting besluit om bijv. personeels- of schoonmaak-BV op te richten waarbij personeel op loonlijst van schoonmaak-BV komt. School wordt enig aandeelhouder/bestuurder van de BV. Veelal gericht op het realiseren van voordelen door verschillen in CAObepalingen en Btw-voordeel. Trend in jursprudentie is dat de rechter bij juridisch geschil deze constructie terzijde legt en de school materieel als werkgever blijft aangemerkt. Advies: laat u vooraf goed informeren over de juridische en fiscale risico’s
BTW-aspecten onderwijs (3) Kern Btw-vrijstelling bij onderwijsinstelling: Uitgangspunten: •
Onderwijsinstelling is Btw-ondernemer:
•
Mogelijke Btw-vrijstelling voor bepaalde prestaties!
•
Vormt vergoeding een prestatie, zo ja, welke vrijstelling toepasbaar?
•
Afdracht Btw? Dan ook mogelijk aftrek Btw voorbelasting die toerekenbaar is
BTW-aspecten onderwijs (4) Voorbeeld dienst door onderwijsinstelling: School biedt aan diensten m.b.t orthopedagogisch onderzoek. Hoe werkt dit uit voor Btw? • Indien sprake van vergoeding tegen prestatie, in beginsel Btw-belast • Aard van prestatie: medische vrijstelling (art. 11, lid 1, letter g) Voorwaarde: BIG-registratie m.i.v. 1-1-2013 of NVO orthopedagoog-generalist • Geen NVO orthopedagoog-generalist maar NVO basis-orthopedagoog > wel 21% BTW? • Beroep op zogenaamde fiscale neutraliteit of secundair onderwijsvrijstelling (art. 11, lid 1, letter o) mogelijk? Advies: stem vooraf toepassing vrijstelling af met belastingdienst!
BTW-aspecten onderwijs (5) Fiscale gevolgen personeel:
van
ter
beschikking
stellen
Ter beschikking stellen niet-onderwijsgevend personeel is dienst belast met 21% Kostprijsverhogend daar onderwijsinstelling geen Btw in aftrek kan brengen. Mogelijke oplossing: het aangaan van een fiscale eenheid waarbij interne levering vrij van BTW kunnen plaatsvinden: Er is sprake van een fiscale eenheid indien sprake is van: • Financiële eenheid • Organisatorische eenheid • Economische eenheid
BTW-aspecten onderwijs (6) Ontstaan van de fiscale eenheid (FE): • Let op: fiscale eenheid is er van rechtswege. Beschikking FE aanvragen kan maar is niet noodzakelijk! Dus ook zonder beschikking kun je vrij van BTW factureren. • Bij beschikking FE geldt hoofdelijke aansprakelijkheid voor alle leden van de fiscale eenheid. • Fiscale eenheid ook tussen stichtingen mogelijk. Voorbeeld: Onderwijsinstelling richt stichting op waarin buitenschoolse opvang voor de kinderen van die school is geregeld. Bestuur van onderwijsinstelling en school is qua samenstelling hetzelfde. Uitleen van personeel onderling kan met toepassing van FE vrij van BTW plaatsvinden.
BTW-aspecten onderwijs (7) Overeenkomst kosten voor gemene rekening: Is detachering niet vrijgesteld van Btw mogelijk > overeenkomst kosten voor gemene rekening biedt mogelijk uitkomst. Voorwaarden leerstuk kosten voor gemene rekening: 1. kosten gemaakt ten behoeve van verschillende btw-ondernemers; 2. de kosten worden in eerste instantie door één van de btw-ondernemers (de penvoerder) betaald; 3. de kosten worden voor het werkelijke bedrag omgeslagen over de deelnemende btw-ondernemers; 4. de kosten worden volgens een tevoren vaststaande verdeelsleutel omgeslagen over de bedoelde btw-ondernemers; en 5. het risico van die kosten gaat alle betrokkenen aan, overeenkomstig de overeengekomen verdeelsleutel > ontslagvergoeding, doorbetaling ziekte. Niet alleen bij personeel maar ook bijvoorbeeld bij doorbelasting van kosten.
BTW-aspecten onderwijs (8) Deelname economisch verkeer als voorwaarde BTWprestatie: Rechtbank Zeeland-West-Brabant 19 september 2013: Detachering van onderwijs-ondersteundend-personeel door school aan Regionaal Expertise Centrum (REC) is geen met Btw-belaste prestatie. Waarom niet? School maakt onderdeel uit van REC en daarom is geen sprake van deelname economisch verkeer maar van verkeer in “eigen kring”.
Vragen? Later mag ook via:
[email protected]
EINDE
