Onderwerp Mogelijke aanpassing milieustraat Oirschot Inleiding/aanleiding De gemeente Oirschot heeft het beheer van de milieustraat en de afvoer cq. verwerking van de grof afvalstromen per 1 januari 2007 uitbesteed aan particuliere partijen. Hier ligt een Europese openbare aanbesteding aan ten grondslag van alle milieustraten in de regio. De milieustraat in Oirschot is gelijkvloers. In het bestek was opgenomen dat de in te zetten containers gebruiksvriendelijk moesten zijn. Dit was echter niet nader omschreven of aangeduid met afmetingen om de creativiteit van de opdrachtnemer niet te beknotten. Enquête over de milieustraat De gemeente heeft in mei 2007 een enquête uitgezet onder alle burgers, omdat de situatie op de milieustraat per 1 januari 2007 is veranderd (andere beheerder, gewijzigde openingstijden en gratis aanbieden van snoeihout en blad). De burgers zijn gevraagd naar de mate van tevredenheid over de wijze waarop zij de verschillende afvalstromen kunnen aanleveren op de milieustraat. Van de 6.303 huis aan huis verspreide enquêtes zijn er 720 retour gekomen. Het aantal retour ontvangen enquêtes is voldoende om representatieve uitspraken te doen over de tevredenheid van de burger. Uit de enquête blijkt dat de inrichting van de milieustraat voor bijna de helft van de respondenten onduidelijk is. Zij kunnen de juiste containers voor de verschillende afvalstromen niet of met moeite vinden. Daarentegen zegt slechts 4 % last te hebben van lange wachttijden. Van de burgers vindt respectievelijk 49 % (metaal), 56 % (hout) en 65 % ((on)brandbaar afval) de containers (met bordestrap) voor deze afvalstromen te hoog. Gebruiksvriendelijkheid containers Containers die een hoogte hebben van meer dan 2,40 meter (uitgezonderd die voor grof onbrandbaar afval) zijn voorzien van een verrijdbare bordestrap. Het gaat om de containers voor papier, hout, metaal en grof brandbaar afval. Door het gebruik van de bordestrap bedraagt de inwerphoogte maximaal 1,35 meter. De gemeente vindt deze containers in combinatie met een bordestrap niet gebruiksvriendelijk (omhoog slepen afval en op schouderhoogte inwerpen). De gemeente heeft de voorzieningenrechter gevraagd om de beheerder en de transporteurs op te dragen de containers te verlagen. De voorzieningenrechter stelt dat een inwerphoogte van 1,50 meter normaal is. Het gebruik van de aanwezige trappen is niet onaanvaardbaar, omdat de burger het afval thuis ook op de aanhangwagen heeft gekregen. Gelet op de breedte, het aantal treden, de stevigheid, de leuningen en een plateau, zijn de trappen van behoorlijk formaat en daarmee als voldoende vriendelijk aangemerkt. De gemeente Oirschot blijft echter van mening dat vooral het aanbieden van metaal, hout, grof brandbaar afval en grof onbrandbaar afval niet gebruiksvriendelijk is. Op dit moment plaatst men grote stukken afval naast de containers en men gebruikt voor bankstellen een aparte lage afzetcontainer. De inwoners worden geïnformeerd via het Oirschots Weekjournaal dat zij de grote stukken naast de containers kunnen plaatsen en dat de werknemers van de milieustraat in de containers werpen.
Verkennend onderzoek De gemeente Oirschot gaf met deze voorgeschiedenis in juli 2007 opdracht aan Bureau Milieu & Werk BV om een vijftal aanbiedmogelijkheden op de milieustraat in Oirschot te onderzoeken, te weten: 1. Vervangen bestaande containers voor metaal, hout, brandbaar grof afval en onbrandbaar grof afval door lage afzetcontainers. 2. Vervangen alle bestaande hoge containers door lage afzetcontainers. 3. Realisatie ongelijkvloerse milieustraat voor metaal, hout, brandbaar grof afval en onbrandbaar grof afval. 4. Realisatie ongelijkvloerse milieustraat voor alle (relevante) afvalstromen. 5. Realisatie mogelijke overige alternatieven. Deze alternatieven zijn vergeleken met de huidige situatie op de volgende criteria: 1. Beschikbare ruimte 2. Inzet containers 3. Veiligheidseisen 4. Verkeerscirculatie 5. Kosten 6. Kwaliteit dienstverlening 7. Vergunningen en contracten Bureau Milieu & Werk BV heeft het onderzoeksrapport in september 2007 afgerond. Het rapport ligt als bijlage ter inzage.
Voorstel Een keuze maken uit de volgende mogelijkheden: 1. Niet aanpassen van de milieustraat. 2. Vervangen bestaande containers voor metaal, hout, brandbaar grof afval en onbrandbaar grof afval door lage afzetcontainers. 3. Vervangen alle hoge containers (hoger of gelijk aan 1,50 meter) door lage afzetcontainers. 4. Realisatie ongelijkvloerse milieustraat voor metaal, hout, brandbaar grof afval en onbrandbaar grof afval. 5. Realisatie ongelijkvloerse milieustraat voor alle bestaande hoge containers exclusief de container voor asbesthoudend materiaal. Hieronder wordt per keuze ingegaan op de argumenten, kanttekeningen en de kosten.
Mogelijkheid 1: Niet aanpassen van de milieustraat Argumenten 1. De totale jaarlijkse kosten blijven gelijk Door de huidige situatie op de milieustraat in stand te houden, blijven de totale jaarlijkse kosten gelijk. De totale kosten bestaan uit de kosten van transport (inclusief gebruik containers) en verwerking. Kanttekeningen De kanttekeningen van deze mogelijkheid zijn de argumenten voor de mogelijkheden 2 tot en met 5.
Aanpassing van de milieustraat door mogelijkheid 2 of 3; 2. Vervangen bestaande containers voor metaal, hout, brandbaar grof afval en onbrandbaar grof afval door lage afzetcontainers. Lage afzetcontainers zijn lager dan 1,50 meter hoog. In de berekeningen is uitgegaan van de inhoudsmaat 20 m³ (L x B x H = 6,00 m x 2,50 m x 1,35 m). 3. Vervangen alle hoge containers (hoger of gelijk aan 1,50 meter) door lage afzetcontainers. Voor de hoge containers is uitgegaan van een tweetal inhoudsmaten: 30 m³ (L x B x H = 6,55 m x 2,60 m x 1,80 m) en 47 m³ (L x B x H = 7,00 m x 2,50 m x 2,70 m). Argumenten 1. De veiligheid voor zowel de bezoeker als de werknemer van de milieustraat is beter gewaarborgd Bij alternatieven 2 en 3 is de bordestrap niet meer nodig om afval in de container te gooien. Hierdoor hoeven de bezoekers geen extra hindernissen te nemen om het (zware) afval in de containers te storten. Bovendien verbetert de overzichtelijkheid op de milieustraat bij inzet van lage afzetcontainers, omdat de verwijsborden dan wel opvallen en bezoekers de inhoud van de containers beter zien, zodat zij weten welk afval wel of niet in de container mag. 2. De verkeerscirculatie verbetert ten opzichte van de huidige situatie Door (een deel van) hoge containers te vervangen door lage containers, is de verblijftijd op de milieustraat per bezoekende klant korter. De bezoeker heeft bij deze alternatieven geen bordestrappen meer nodig om het afval in de container te deponeren. Ook de verbetering van de overzichtelijkheid bevordert de verkeerscirculatie, omdat de verwijsborden en de inhoud van de afzetcontainers beter zichtbaar zijn. De wachttijden worden bovendien korter. 3. De mate van tevredenheid neemt toe bij de gebruikers In de enquête over de milieustraat hebben veel gebruikers bezwaar gemaakt over een te hoge inwerphoogte bij bepaalde afzetcontainers en over de moeite die zij hebben om de juiste containers te vinden. Het verlagen van de hoogte van de containers komt tegemoet aan het bezwaar van de gebruikers.
Kanttekeningen 1. Alternatieven 2 en 3 botsen met de contractbepalingen waarin aan de opdrachtnemer geen specificaties van de containers zijn voorgeschreven Het verlagen van containers is in tegenspraak met de antwoorden in de nota van inlichtingen aangaande de keuze van containers. Hierin stelt de opdrachtgever dat voor de containers geen specificaties zijn waar de opdrachtnemer rekening mee dient te houden, anders dan het voldoen aan wet- en regelgeving en het leiden tot continuïteit in de effectieve en efficiënte verwijdering van afvalstromen. Bij de keuze voor alternatief 2 of 3 is overleg nodig met de transporteurs om acceptabele afspraken te maken tot de inzet van lage containers en (aanpassing) van de kosten per ton. 2. De totale jaarlijkse kosten zijn van alle mogelijkheden en alternatieven het hoogst voor alternatief 2 en 3 Bij het inzetten van lage containers zijn meer containerwisselingen per week nodig waardoor de transportkosten toenemen. Bovendien passen de opdrachtnemers de kosten per ton per afvalstroom aan bij inzet van lage containers. Deze kosten worden ook hoger. 3. Voor lage afzetcontainers zijn meer ledigingen nodig, wat nadelig is voor het milieu en de veiligheid Lage containers zijn sneller vol dan hoge containers. Hierdoor ontstaat meer vrachtverkeer op de milieustraat om de containers te legen. Bij een toename van vrachtverkeer ontstaat ook een toename van CO2-uitstoot en andere luchtvervuilende stoffen. Het toegenomen vrachtverkeer leidt bovendien tot langere verblijftijden van de gebruikers, die vaak met de auto komen en moeten wachten als ze afval hebben voor de op dat moment te legen container. Dit leidt tot verdere luchtvervuiling. Toename van het vrachtverkeer leidt ook tot een minder veilige bezoekersverkeer, omdat ze elkaar vaker zullen kruizen.
Aanpassing van de milieustraat door mogelijkheid 4 of 5; 4. Realisatie ongelijkvloerse milieustraat voor metaal, hout, brandbaar grof afval en onbrandbaar grof afval. Mogelijkheden: • geheel verzonken containers • stortbordes met half verzonken containers • stortbordes met geheel verzonken containers 5. Realisatie ongelijkvloerse milieustraat voor alle bestaande hoge containers exclusief de container voor asbesthoudend materiaal. Deze afvalstroom is niet geschikt om via een container aan een stortbordes aan te leveren. Op het aanbieden van asbesthoudend materiaal moet altijd toezicht zijn. Mogelijkheden: • Stortbordes met half verzonken containers • Stortbordes met geheel verzonken containers Toelichting ongelijkvloerse milieustraat In alternatief 3 en 4 wordt gesproken over een ‘ongelijkvloerse milieustraat’. Op een ongelijkvloerse milieustraat staan de opgestelde containers en de bezoekers met hun vervoermiddel op verschillende niveaus. Dit kan een verhoging zijn waar opgereden moet worden. De containers staan hierbij naast de verhoging opgesteld (stortbordes waarbij de containers geheel of half verzonken zijn). Ook kunnen de containers verzonken staan
in de grond waarbij een niveauverschil gecreëerd wordt tussen de containers en de aanbieders (geheel verzonken containers). In beide gevallen is een minimaal hoogteverschil van 1,10 tot 1,50 meter waardoor het mogelijk is om hoge containers te gebruiken. Het is dan voor de bezoeker nog relatief eenvoudig het afval in de containers te werpen. Het stortbordes wordt aangelegd boven op de bestaande vloeistofdichte vloer, terwijl bij verzonken containers de vloer wordt opengebroken en opnieuw vloeistofdicht wordt gemaakt. Het bordes is de meest toegepaste systematiek van ‘ongelijkvloerse milieustraat’. Zie hieronder een voorbeeld van een bordes voor 8 hoge containers.
Argumenten 1. De veiligheid voor zowel de bezoeker als de werknemer van de milieustraat is beter gewaarborgd Bij gebruik van verzonken containers of een stortbordes is het vrachtverkeer gescheiden van het bezoekersverkeer. De bezoeker heeft bij deze alternatieven geen bordestrappen meer nodig om het afval in de container te deponeren. Ook de herkenning van de juiste container per afvalstroom en de overzichtelijkheid verbetert. Dit alles bevordert de veiligheid van de bezoekers en het verkeer. Bovendien is de verblijftijd op de milieustraat korter, net als bij alternatieven 2 en 3. 2. De verkeerscirculatie verbetert ten opzichte van de huidige situatie Door een (deels) ongelijkvloerse milieustraat verbetert de overzichtelijkheid voor de gebruikers, omdat de verwijsborden en de inhoud van de afzetcontainers beter zichtbaar zijn. De toegenomen overzichtelijkheid bevordert kortere verblijftijden en wachttijden, waardoor de doorstroming van het verkeer verbetert.
3. De mate van tevredenheid neemt toe bij de gebruikers In de enquête over milieustraat hebben veel gebruikers bezwaar gemaakt over een te hoge inwerphoogte bij bepaalde afzetcontainers en over de moeite die zij hebben om de juiste containers te vinden. Het ‘verlagen’ van de hoogte van de containers door toepassing van een stortbordes komt tegemoet aan het bezwaar van de gebruikers. Bovendien spreken veel gebruikers in de enquête de wens uit voor een ongelijkvloerse milieustraat. 4. Binnen de bestaande contracten en vergunningen is het mogelijk om een stortbordes te plaatsen De bouwkundige aanpassing om een stortbordes te plaatsen past binnen de huidige milieuvergunning. Het Programma van Eisen, dat met de verschillende opdrachtnemers is gesloten, stelt dat de opdrachtgever het recht heeft een bordes op eigen kosten te plaatsen en door de opdrachtnemer te laten toepassen en onderhouden. 5. De milieustraat in Oirschot heeft voldoende ruimte om een stortbordes te plaatsen Een standaard milieustraat met stortbordes voldoet aan bepaalde uitgangspunten. Deze uitgangspunten staan in onderstaand tabel. Het beschikbare terreinoppervlakte van de milieustraat in Oirschot is voldoende groot voor de alternatieven 4 en 5.
Verzorgingsgebied (aantal inwoners) Bezoekers aan milieustraat Gemiddeld aantal bezoekers per uur Terreinoppervlak in m2 Oppervlak stortbordes in m2 Vloeistofdichte vloer in m2
Standaard miliestraat met bordes 50.000 50.000 20
Milieustraat Oirschot
5.000 1.200 1.500
4.993 Nvt 4.969
18.000 17.000 17
6. Bij een milieustraat met stortbordes en hoge containers (inhoudsmaat 47 m³) blijft het aantal ledigingen nagenoeg gelijk aan de huidige situatie. Het toepassen van een stortbordes op de milieustraat behoudt het minimale aantal ledigingen en belast dus minimaal het milieu, terwijl wel een maximale afzetcapaciteit, veiligheid en verkeerscirculatie is gewaarborgd. Kanttekeningen 1. Bij een ongelijkvloerse milieustraat is meer aandacht nodig voor het schoonhouden van het terrein Doordat (deels) een hoogteverschil is, zijn meer plaatsen moeilijk te bereiken voor het schoonmaken. 2. De kosten van een ongelijkvloerse milieustraat zijn hoger dan de kosten in de huidige situatie Voor een ongelijkvloerse milieustraat zijn civieltechnische aanpassingen nodig. De aanpassingen zijn onder andere nodig om een hoogteverschil te creëren en om voorzorgsmaatregelen te treffen om invallen te voorkomen. Dit vergt een investering van 70.000 Euro excl. BTW bij alternatief 4 en een investering van 140.000 Euro excl. BTW bij
alternatief 5. Daarnaast zijn de totale jaarlijkse kosten bij deze alternatieven hoger dan in de huidige situatie. De totale jaarlijkse kosten van alternatieven 4 en 5 zijn wel lager dan bij de alternatieven 2 en 3.
De kosten Bureau Milieu & Werk BV heeft een berekening van de jaarlijkse kosten per mogelijkheid gemaakt. De kosten zijn in onderstaand tabel samengevat. Kosten transport Kapitaallasten Totale jaarlijkse (inclusief gebruik stortbordes kosten containers) en verwerking Huidige situatie (2007) € 85.400 0 € 85.400 Aanpassing, alternatief 2 € 112.273 0 € 112.273 Aanpassing, alternatief 3 € 159.740 0 € 159.740 Aanpassing, alternatief 4 € 85.400 € 6.300 € 91.700 Aanpassing, alternatief 5 € 85.400 € 12.600 € 98.000 Het dekkingsverhaal voor de kapitaallasten is als volgt: In geval van de keuzes 4 of 5 bedragen de extra kosten rep. € 6.300 of € 12.600 per jaar zijnde de kapitaallasten over de investering voor resp. € 70.000 of € 140.000 (uitgaande van een afschrijvingstermijn voor 25 jaar en 5% rente). In de dekking voor deze extra kosten kan worden voorzien door te beschikken over de egalisatiereserve afvalstoffenheffing.
Procedures, Planning en Uitvoering Opiniërende raad op dinsdag 6 november, daarna afhankelijk van de opiniërende raad besluitvorming tijdens besluitvormende raad op dinsdag 27 november. Bijlagen ter inzage Als bijlage dient het onderzoeksrapport “Verkennend onderzoek milieustraat Gemeente Oirschot” van Bureau Milieu & Werk BV.
