Ondernemend met Pensioen Mini-congres ter gelegenheid van het afscheid van Prof. dr. Gerry Dietvorst
16 oktober 2015
Programma 13:00 uur Opening door dagvoorzitter Michael Visser 13:10 uur Mr. dr. Bastiaan Starink Het (fiscale) werknemerspensioen van de toekomst 13:45 uur Mr. dr. Gerard Staats Het (fiscale) ondernemerspensioen van de toekomst 14:20 uur Paneldiscussie met panelleden: Mr. dr. Anouk Bollen (UM)
Mr. Helga van Bijnen (TiU)
Mr. Theo Gommer (Akkermans & Partners) Mr. Alfred Lagendijk (PwC) Prof. dr. Arie Rijkers (TiU, emeritus)
15:10 uur Slotwoord
2
Uit de oude doos
3
Het (fiscale) werknemerspensioen van de toekomst mr. dr. Bastiaan Starink Tilburg University / PwC / Netspar
16 oktober 2015
Waarom? Allianz International Pension papers 2015/1
5
Waarom? Melbourne Mercer Global Pension Index
6
Drie pensioenplagen (1) Dalende rente en (2) volatiele markten
7
Drie pensioenplagen (3) Stijgende levensverwachting en ontgroening
8
De impact is enorm • Pensioenpremie vormt één van de grootste grondslagversmallers: circa € 35 miljard euro per jaar (2e pijler) • Totale pensioenverplichting in Nederland € 2.500.000.000.000
Bron: CBS 2015/02, tabel 5.1.
1e pijler, omslagstelsel, verplicht
2e pijler, kapitaalgedekt, semi-verplicht 9
Recente wet- en regelgeving EMIR
IORP II Wijziging pensioen in eigen beheer
FTT Optimalisering wettelijk kader voor premieovereenkomsten
Wijziging WOR Solvency II
Alternatieve aanwending pensioenpremies
Facilitering pensioenregeling zelfstandigen
Witteveenkader
Introductie APF
FTK II Wet Pensioencommunicatie
Herziening Waardeoverdracht Wet versterking bestuur pf Hoofdlijnennotitie toekomst pensioenstelsel
2017
2016
Aanpassing regels waardeoverdracht
2015
Pensioenfonds
2015
2016
(Concept) wet - en regelgeving
Europese wet - en regelgeving
Ontwerp
Nederlandse wet - en regelgeving
2017
10
Echte garanties zijn onbetaalbaar geworden en bleken eigenlijk toch al nooit te bestaan. De gegarandeerde uitkeringsovereenkomst is de facto al lang dood
11
Pensioenplaag (4)
12
De Nationale Pensioendialoog
Hoofdlijnennotitie SZW juli 2015: • Maak pensioenen transparanter en minder complex • Speel in op de veranderende arbeidsmarkt • Betere aansluiting op individuele behoeftes • Overheid, sociale partners en burgers zijn samen verantwoordelijk • Afschaffen doorsneesystematiek per 2020
13
Afschaffen doorsneepremie op 2 manieren Individueel actuarieel correcte systematiek van pensioenopbouw waarbij de voorlopige voorkeur van het kabinet uit gaat naar een systematiek van degressieve opbouw
1. Degressieve opbouw
2. Progressieve premie
Voorkeur: Alle werknemers binnen een pensioenregeling betalen dezelfde premies en bouwen een pensioenaanspraak op die afneemt met de leeftijd. Kan in zowel premie- als uitkeringsovereenkomst
Alternatief: Alle werknemers binnen de pensioenregeling betalen een premie die toeneemt met de leeftijd (progressieve premie), maar de jaarlijkse opbouw blijft gelijk. Kan in zowel premieals uitkeringsovereenkomst 14
Of het nu een premie- of een uitkeringsovereenkomst wordt, een individueel gelijkblijvende premie (degressieve opbouw) is het uitgangspunt voor het Kabinet
15
De Nationale Pensioendialoog
Fiscaliteit in Hoofdlijnennotitie: • Afschaffing doorsneesysteem zal leiden tot nieuw fiscaal kader • Uitgangspunten: o Uniform, generiek toepasbaar en handhaafbaar voor Belastingdienst o Zowel in de transitiefase als de eindsituatie voldoende ruimte bieden voor adequate pensioenopbouw o Goed te begrenzen (budgettair)
16
Huidige fiscale kader
• Huidige fiscale kader DC afgeleid van DB: ‘denken’ in uitkering is ook bij DC de norm • Bij DB is de premiehoogte irrelevant en bij DC juist bepalend • Het gevolg is dat het fiscale kader voor DC al bijna 10 jaar sterk achtergesteld is ten opzichte van DB • Witteveenkader is daarom sowieso aan renovatie toe
17
Toekomst Witteveenkader
• Omkeerregel blijft behouden zonder aftopping • Gelijkwaardig fiscaal kader DB en DC
• Gericht op premiebenadering: kostprijs fiscaal reguleren, niet de uitkomst • Keuren aan de voordeur, verder niet: o 100%-toets kan vervallen o Uitganspunt ‘loonvervanging’ en niet meer dan dat, kan vervallen o Geen eventtoetsen zoals in huidige 3%-staffel • Eenvoud en deregulering
18
Tot slot
1.
Alleen afschaffen doorsneepremie werkt nie
2.
Denken in DB is passé
3.
Gelijk speelveld voor het pensioengeld
19
Het ondernemerspensioen van de toekomst mr. dr. G.M.C.M. Staats
16 oktober 2015
Hier komt het vandaan
Toezegging SvF bij Belastingplan 2013
Onderzoek of er mogelijkheden zijn het verschil tussen de commerciële en fiscale waarderingsregels bij pensioen in eigen beheer te mitigeren
Onderzoek Werkgroep Ondernemerspensioen
±60% gestopt
Amper nieuw EB meer
OBR slecht voorstel
Voorkeur: BPR in EB
Enquête DGA’s
Zou u nu nog eigen beheer gaan voeren als u nu DGA zou worden? Ja
64,3%
Nee
35,7%
Enquête DGA’s
Als EB niet meer zou zijn toegestaan, zou u dan op een andere wijze pensioen opbouwen?
Ja
81,7%
Nee
18,3% Hoe zou u dat dan doen? Pensioenverzekering
27,5%
BPF
2,9%
Bpr
8,8%
Lijfrente
36,3%
Beleggen in BV
36,3%
Sparen in privé
62,7%
Opbrengst onderneming
36,3%
Eigen woning
49%
Anders
3,9%
Enquête DGA’s
Is uw pensioenopbouw gestaakt Nee
53,3%
Ja
46,7%
- Indien ja, anders gaan opbouwen? Ja
29,8%
Nee
70,2%
Tussenconclusie •
Adviseurs en ondernemers geloven in de mogelijkheid van pensioenopbouw in de eigen onderneming
•
Ondernemers zouden ook elders pensioen gaan regelen
•
Hebben dat niet gedaan na het stoppen met verdere opbouw in eigen beheer
Brief 1 juli 2015
• De oplossingsrichtingen •
de oudedagsbestemmingsreserve
• het oudedagssparen
Brief 1 juli 2015 – vervolg -
•
Eenvoudiger en begrijpelijker
•
Beschikbaar blijven voor onderneming
•
Mogelijkheid om voorziening voor nabestaanden te regelen
•
Budgettair neutraal
•
Oudedagssparen •
Blijkbaar faciliteit in loonbelasting
•
Naast de bestaande regelingen voor de extern op te bouwen eindloon-, middelloon- en beschikbarepremieregelingen
•
Fiscaal is commercieel
Brief 1 juli: Afschaffing eigen beheer?
• Staatssecretaris zinspeelt hierop • Geen maatschappelijke behoefte meer? • Veel ondernemers gestopt • Weinig nieuwe regelingen • Klopt deze redenering?
Visie?
Fiscaal/commercieel Fiscale Pensioenreserve Oudedagsbestemmings reserve Oudedagssparen
Afschaffen eigen beheer
24 september 2015 Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën wil het liefst helemaal af van fiscale tegemoetkomingen voor ondernemers die in eigen beheer een oudedagsvoorziening opbouwen.
Voor beëindiging van het huidige pensioen in eigen beheer stelt Wiebes een belastingkorting voor, dat verreikende voorstel deed hij donderdag tijdens een overleg met de Vaste Kamercommissie voor Financiën over de problemen met het pensioen in eigen beheer.
Variant staatssecretaris •
Afkoopmogelijkheid 2017
•
Partnerpensioen
•
Extern verzekerd pensioen
•
Cash-out
•
Reeds ingegane pensioenen?
• Waar is ODV?
Ontwikkeling
Bron: www.cbs.nl
Het ondernemerspensioen van de toekomst •
Het moet gaan over de oudedagsvoorziening •
Afkoopmogelijkheid 2017
•
Groep werkenden zonder dienstbetrekking steeds groter
•
Visie hierop tonen
•
Maatschappelijk gewenst dat men niets heeft en doet?
Verplichte regeling tot bepaald inkomensniveau? Eigen beheer mogelijk maar kapitaal oormerken? - We moeten af van de spagaat PPI (APF) voor de ondernemer?
Het ondernemerspensioen van de toekomst mr. dr. G.M.C.M. Staats
Paneldiscussie
Panelleden • Mr. dr. Anouk Bollen (UM)
• Mr. Helga van Bijnen (TiU) • Mr. Theo Gommer (Akkermans & Partners) • Mr. Alfred Lagendijk (PwC) • Prof. dr. Arie Rijkers (TiU, emeritus)
Gerry Dietvorst met pensioen? Dan ook…
38
Gerry Dietvorst met pensioen? Dan ook…
De omkeerregel met pensioen!
39
Gerry Dietvorst met pensioen? Dan ook…
Het partnerpensioen met pensioen!
40
Gerry Dietvorst met pensioen? Dan ook…
DGA pensioenopbouw in eigen beheer met pensioen!
41
Tot slot
42
Afscheidscollege “De jaren geteld”
Wij nodigen u van harte uit aan te sluiten bij het afscheidscollege van Prof. dr. Gerry J.B. Dietvorst
Start: 16:15 uur Locatie: Auditorium, Cobbenhagen gebouw
43
