Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland JAARGANG 22 NUMMER 3 MAART 2012
IN DIT NUMMER ONDER MEER:
Pagina 4
Solvency II basic in
Themabijeenkomsten over Solvency II
Onderlinge samenwerking gestart met themabijeenkomsten over Solvency II
ontwikkeling
Vanuit de leden van de FOV bestaat veel belangstelling voor de themabijeenkomsten Pagina 4
Preventiebericht
over Solvency II. In februari en maart werden dergelijke bijeenkomsten over de interne-auditfunctie en ORSA georganiseerd. In de komende periode zullen nog
wateraccumulatie
andere bijeenkomsten volgen. Binnen de FOV is Willem de Boer belast met de
gepubliceerd
organisatie van een en ander. In een vraaggesprek voor ‘de Onderlinge’ licht hij de besproken thema’s toe.
Pagina 4
Brochure zonnepanelen ziet het licht Pagina 5
Beleid in uitvoering Pagina 8
Onderzoeksagenda’s DNB en AFM Pagina 11
Onderling fonds
De themabijeenkomsten over Solvency II zijn
PIJLER 2
georganiseerd in het kader van de samen-
”In dat kader zijn we in 2012 met themabijeen-
werking tussen onderlingen. Hierover heeft de
komsten over kernbegrippen uit het Solvency II-
FOV in de zomer van 2011 een enquête
palet gestart”, vervolgt De Boer. ”Momenteel
gehouden, om na te gaan of de leden belang-
zijn de meeste onderlingen bezig met pijler 2
stelling hadden voor met name samenwerking
van Solvency II. Daarbij gaat het primair om de
bij de implementatie van Solvency II, naast
kwalitatieve aspecten van de bedrijfsvoering.
samenwerking bij andere onderwerpen die de
Onder meer zullen de vier sleutelfuncties aan
inrichting van de organisatie en de relatie met
de orde komen die bij verzekeraars moeten
de klant raken. Op deze enquête zijn positieve
worden ingericht: de interne-auditfunctie, de
reacties ontvangen en uiteraard ook reacties
compliancefunctie, de riskfunctie en, voor de
van leden die aangaven dat ze de diverse
leven- en aansprakelijkheidsverzekeraars, de
’Gustaaf Adolf’
vraagstukken op eigen kracht zullen uitwerken.
”Na al die jaren willen ze
Willem de Boer: ”Omdat de capaciteit van de
ons komen vertellen hoe
FOV beperkt is, hebben we in de enquête op
wij het moeten doen!”
de mogelijkheid gewezen om ons bij de
verschillende deelonderwerpen van Solvency II door externe adviseurs te laten bijstaan. Ook daar hebben diverse leden zich positief over uitgelaten. Vervolgens hebben we met verschillende externe adviseurs over de mogelijkheden gesproken, waarbij deze hebben aangegeven bereid te zijn de samenwerking tussen de onderlingen te steunen. Daardoor ontstaan kostenvoordelen voor de leden en kan met name voor kleinere verzekeraars specifieke deskundigheid worden ingezet. Dit is het vertrekpunt van de onderlinge samenwerking geweest.”
Willem de Boer.
De onderlinge
1
actuariële functie. Bij de inrichting hiervan
dat door het bestuur is geformuleerd, goed op
moeten met name de kleinere onderlingen hun
papier hebben gezet en controleren, maar dan
weg nog vinden en daar zijn we nu vooral mee
nog kunnen risico’s zijn onderschat of over het
bezig.” De eerste themabijeenkomsten gingen
hoofd worden gezien. De interne auditor zal
over de interne-auditfunctie, waarvan de
dan ook als onafhankelijk specialist naar de
uitwerking werd begeleid door 2ARC, voorheen
kwaliteit van de hele organisatie kijken.”
CSI Meindertsma. Centraal in deze bijeenkomsten stond de vraag op welke wijze
SOLVENCY II BASIC
verzekeraars de interne-auditfunctie kunnen
In de themabijeenkomsten over de interne
vormgeven: intern, in samenwerking met
auditor werd vooral ook stilgestaan bij de
andere verzekeraars of door middel van uit-
vraag met welke frequentie deze functie
besteding. Over deze problematiek werd
moet worden ingezet. Eens in het jaar, aldus
gediscussieerd door vertegenwoordigers van
De Nederlandsche Bank, ”maar bij veel kleine
zo’n 35 onderlingen, verdeeld over twee bijeen-
onderlingen is het allemaal ’simpel risk’”, zegt
komsten. Het vervolg wordt in een werkgroep
De Boer, ”dus zou een interne audit met een
uitgewerkt. Daarbij gaat het om bijvoorbeeld het
frequentie van eens in het jaar op hoofdlijnen
gezamenlijk opstellen van een interne-audit-
en eens in de drie jaar meer diepgravend een
statuut.
optie zijn. Dit soort vraagstukken bespreken we momenteel met De Nederlandsche Bank. DNB
INTERNE AUDITOR
heeft een vrij grofmazig wettelijk kader dat bij
”Die interne-auditfunctie heeft binnen Solvency II
wijze van spreken voor alle organisaties per
een nogal bepalend kenmerk”, legt De Boer uit.
definitie op dezelfde manier zal worden
”De functie moet losstaan van alle andere
ingevuld. Er wordt dan wel over proportionaliteit
functies, je kunt die niet als directeur of als
gesproken, maar wat zal dat in de praktijk
commissaris er ’even’ bij doen. Het is een
betekenen? Voor de kleinere partijen wordt
autonome functie binnen de organisatie. Wel
Solvency II Basic geïntroduceerd. Hiervoor
mag je de expertise ervoor inhuren en daar
bereidt het ministerie van Financiën wetgeving
gaat dan ook precies de discussie over. Wat ga
voor. Uit een presentatie daarover komt naar
je zelf doen, hoeveel kun je zelf voorbereiden
voren dat men voor Solvency II Basic-verzeke-
en wat ga je al of niet samen met andere
raars een vereenvoudigd regime wil realiseren,
onderlingen uitbesteden? Interne auditing is een
dat op verschillende terreinen proportioneel
apart vak, het is ook niet direct iets wat de
is te noemen. Onduidelijk is echter nog
externe accountant er terloops bij kan doen.”
hoeveel dat zal uitmaken bij de toetsing door
Volgens De Nederlandsche Bank is het de taak
De Nederlandsche Bank. Een interne-audit-
van de interne auditor om te evalueren hoe
functie is voor kleine onderlingen een
adequaat en doeltreffend de organisatie
behoorlijke kostenpost en het zou daarom
functioneert. De interne auditor heeft het recht
jammer zijn als DNB daar voor Solvency II
om binnen de onderneming waar en wanneer
Basic zwaar op zou inzetten.”
dan ook informatie in te winnen en zal minstens
2
De onderlinge maart 2012
eens in het jaar een verslag over zijn bevindingen
ORSA
maken. ”Het is misschien niet helemaal de
De themabijeenkomsten van de FOV in maart
juiste term”, zegt Willem de Boer, ”maar de
waren gewijd aan ORSA: Own Risk and
interne auditor zoekt naar de ’verborgen
Solvency Assessment. Voor de externe des-
gebreken’ in de organisatie. De compliance
kundigheid over dit onderwerp is het advies-
officer en de risk manager kunnen het beleid
bureau Sprenkels & Verschuren in de arm
genomen. ”Hoeveel control wil je inbouwen?”
iets aan konden veranderen. We konden altijd
stelt Willem de Boer de retorische vraag. ”We
alleen maar reageren in plaats van proactief zijn.
hebben de compliance officer om alle
We zijn dat nu structureel aan het veranderen.
processen goed op papier te zetten en te
We willen meer betrokken zijn bij de ontwik-
bewaken. We hebben de risk manager om te
keling van het toezicht en met name ook het
zorgen dat we alle risico’s begrijpen en erop
proportioneel toezicht. De meeste onderlingen
kunnen sturen. We hebben de externe
zullen de komende jaren hun handen vol
accountant om te zorgen dat we alle financiële
hebben aan bijvoorbeeld de concurrentie, de
en organisatorische processen op orde hebben.
beheersing van de premiehoogte en het
We hebben de interne auditor die nog eens
objectief aantoonbaar in het belang van de
een keer dwars door alle bedrijfsprocessen en
klant handelen. Komt daar bovenop een streng
de governance gaat. En dan hebben we dus
ineffectief toezicht, dan kunnen we ervan
ook nog ORSA.” ORSA is volgens de
uitgaan dat er verschillende onderlingen
omschrijving van De Nederlandsche Bank een
onnodig bestuurlijk en organisatorisch in de
onderdeel van het risicomanagementsysteem
problemen zullen komen.”
om de algehele solvabiliteitsbehoeften op de kortere en langere termijn vast te stellen,
”De Nederlandsche Bank gebruikt bij het
rekening houdend met het risicoprofiel, de
toezicht een aantal kernbegrippen, zoals
tolerantielimieten en de bedrijfsstrategie van de
vasthoudend en indringend toezicht. Dat is
organisatie. De Boer: ”Solvency II zal in 2014
natuurlijk prima, maar het moet wel passen bij
helemaal geïmplementeerd zijn, maar we gaan
wat je dan vasthoudt. Iets wat weinig risico’s
ook voor de kleinere onderlingen, op verzoek
heeft, moet je ook kunnen loslaten. Precies
van De Nederlandsche Bank, al in 2012 met
daarnaar zijn we op zoek. We kunnen natuurlijk
ORSA oefenen. DNB wil nog dit jaar kunnen
niet aan het wettelijke kader tornen en dat
beoordelen in hoeverre de onderlingen daartoe
willen we ook niet, maar we willen graag met
in staat zijn en welke problemen zij ermee
elkaar om de tafel om aan een effectief toezicht
ondervinden. Vanuit Financiën is al aangegeven
bij te dragen. Coöperaties en onderlingen
dat ORSA voor de Solvency II Basic-verzekeraars
hebben alle kenmerken om aan datgene te
zeer beperkt zal blijven. Daar hopen we dan
voldoen wat volgens de principes van goed
maar op.”
ondernemingsbestuur van een integere en beheerste organisatie wordt verwacht. Het is
PROACTIEF
dan ook een boeiende uitdaging om onder
”De rol van de FOV bij dit alles is in de eerste
meer in de onderlinge samenwerking de
plaats faciliterend”, zegt Willem de Boer. ”Maar
kernwaarden van de onderlingen te steunen en
onze rol is ook dat we de informatie die uit
te bewaken!”
deze themabijeenkomsten komt, meenemen naar het strategisch overleg met de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank en het ministerie van Financiën. We doen dit om te leren hoe de praktijk zich gaat ontwikkelen en hoe we dat vervolgens naar de toezichthouders kunnen vertalen. Vorig jaar moesten we constateren dat onderlingen in het kader van de toezichtseisen met operationele problemen werden geconfronteerd waar we nauwelijks nog De onderlinge maart 2012
3
F E D E R AT I E
Hoornweg van Rij overleden
de actuariële functie, die voor schade-
subcommissie samengesteld. Deze
Op 4 maart is de heer M.O. Hoornweg
verzekeraars dan niet verplicht is (voor
bestond uit Aloys van de Burgt (Achmea
van Rij op 80-jarige leeftijd overleden. Hij
leven- en aansprakelijkheidsverzekeraars
Agro), Richard Dekker (Achmea Schade-
is bijna 20 jaar bestuurslid en voorzitter van
wel). Als er sprake is van een substantieel
verzekeringen), Dirk Groenveld (Univé
de FOV geweest. Daarmee is de FOV hem
risico, wil DNB volledig toezicht uitoefenen.
Hollands Noorden), André van Strien en
veel dank verschuldigd. Zijn gedachtenis
Zij blijft druk op kleine verzekeraars uit-
Johan van Tiel (de laatste zijn als risico-
leeft voort en onze gedachten gaan uit
oefenen en houdt deze constant de
deskundigen verbonden aan het inspectie-
naar echtgenote en kinderen.
spiegel voor. De FOV zal de komende tijd
bureau Burghgraef Van Tiel & Partners).
met het ministerie van Financiën en met
De werkgroep is grondig te werk gegaan:
Solvency II basic in ontwikkeling
DNB overleg voeren om verder richting te
Verscheidene bedrijven die actief zijn in de
geven aan een proportionele invulling van
zonnepanelen-
De FOV heeft onlangs een
het regime.
markt zijn geïnter-
bijeenkomst bijgewoond van partijen die
viewd om zicht te
ZONNEPANELEN DAAR KOMT MEER BIJ KIJKEN DAN ALLEEN EEN OPGAANDE ZON
Preventiebericht wateraccumulatie gepubliceerd
krijgen op de
basic hebben deelgenomen. De bijeenkomst was een initiatief van het ministerie
Jaarlijks storten in Nederland circa 15-20
van zaken bij de
van Financiën, en bedoeld als terugkop-
platte daken in als gevolg van opeen-
aanschaf en instal-
peling op de marktconsultatie. Het wettelijk
hoping van regenwater of sneeuw. In het
latie van zonnepa-
kader dat het ministerie op dit moment
verleden kreeg dit fenomeen veel media-
nelen. Daarnaast
voor ogen heeft voor Solvency II basic, is
aandacht. Deze is afgenomen zonder dat
werd de installatie-
proportioneel te noemen. In de 1e pilaar
het probleem is verdwenen. Voor verzeke-
techniek getoetst
mogen zoveel mogelijk standaardwaardes
raars is wateraccumulatie een lastig in te
aan de bestaande voorschriften. Ook werd
worden gebruikt en er vindt nog een test
schatten risico. Om handvatten te geven
onderzocht op welke wijze de overheid
met marktpartijen plaats om te beoordelen
voor een risico-inschatting van een plat
zonnepanelen als ”aanhangsels aan
of tot verdere versimpeling kan worden
dak tijdens een inspectie, heeft de
gebouwen” beoordeelt binnen het
gekomen. In de 2e pilaar worden geen
Technische Commissie Schadepreventie
Bouwbesluit. De werkgroep kwam hierbij
extra eisen gesteld ten opzichte van de
(TCSP) van de FOV een preventiebericht
tot de opmerkelijke bevinding dat de
huidige situatie, die door het Besluit
opgesteld. In het preventiebericht wordt
overheid zich nauwelijks zorg aantrekt over
Prudentiële Regels wordt beheerst. Dit
uitgelegd wat wateraccumulatie inhoudt en
het extra gewicht dat op daken wordt
betekent dat er weliswaar een compliance-
wordt een afbakening van risicodaken
geplaatst, terwijl er enige jaren terug juist
functie moet zijn, beleid ten aanzien van
gegeven. Ook worden suggesties voor
aangescherpte rekennormen zijn ingevoerd
risicomanagement en aandacht voor
inspectie gegeven. Het preventiebericht is
om dakinstortingen tegen te gaan.
naleving van de interne regels, maar dat
op de website van de FOV te vinden.
Juridisch keek de werkgroep hoe gebouw-
aan de marktconsultatie over Solvency II
de eisen niet verder strekken. De ORSA
F E D E R AT I E V A N O N D E R L I N G E V E R Z E K E R I N G M A AT S C H A P P I J E N I N N E D E R L A N D
gebruikelijke gang
S PA R R E N H E U V E L 1 6
| 3708 JE ZEIST
| POSTBUS 148
| 3700 AC ZEIST
| 030-6567160
| I N F O @ F O V. N L
eigenaren overgaan tot het verhuren van hun dakoppervlak aan investeringsmaat-
kaders van het risicomanagement en is
Brochure Zonnepanelen ziet het licht
vormvrij. In de 3e pilaar zijn de eisen ook
De TCSP heeft ook een nieuwe preventie-
geïnventariseerd welke informatie voor
beperkt; er is geen externe publicatieplicht
brochure over zonnepanelen uitgebracht.
acceptatie beschikbaar moet zijn. Kortom:
en de kwartaalrapportages ’passen op één
Aanleiding voor deze brochure waren
alle facetten zijn tegen het licht gehouden.
A4’. De voorstellen worden nog besproken
vragen die in toenemende mate bij de
Zonder te suggereren dat in de Nederlandse
met DNB, die een stringenter regime
TCSP binnenkwamen over de installatie en
markt sprake is van wantoestanden, is wel
nastreeft. Zoals uit een toelichting van
het verzekeren van zonnepanelen. Om
gebleken dat er veel onwetendheid is, met
DNB aan de FOV blijkt, wil men de
deze vragen te beantwoorden en een
name aan de kant van de dakverhuurder
verschillen ten opzichte van Solvency II
informatief document op te stellen voor
of enthousiaste private opdrachtgever voor
beperken tot de grens van de AMCR en
alle leden van de FOV, heeft de TSCP een
de aanschaf en plaatsing van een zonne-
kan worden vormgegeven binnen de
4
De onderlinge maart 2012
schappijen. Verzekeringstechnisch werd
panelen installatie. Zo transparant als de
schaal en compacte organisatie.
Risk and Solvency Assessment) plaats-
panelen zijn, zo is de informatie-uitwisseling
Proportionele toepassing van de principes
gevonden. Hieraan namen in totaal
vanuit deskundigen dat kennelijk niet. De
geldt als compliant met de regelgeving.
70 personen deel.
niet onderzocht om reden dat daar teveel
Bestuurderscursussen
Taxatiedagen gestart
diversiteit in de zelfbouwmogelijkheden zit.
De bestuurderscursus die normaal
De in samenwerking met Totaal Support
Maar zelfbouw of laten plaatsen en instal-
gesproken op Nyenrode wordt gegeven,
georganiseerde FOV-taxatiedagen vinden in
leren: iedere lezer kan voldoende hand-
heeft eenmalig in Dalfsen plaatsgevonden.
maart en april plaats. Deelnemers kunnen
vatten vinden in de nieuwe brochure.
De 19 deelnemers hebben gedurende
kiezen uit instructie over particuliere/
Deze is zo vormgegeven dat een verzeke-
4 dagen in het congreshotel Mooirivier ver-
agrarische risico’s en particuliere/mkb-
ringsadviseur aan tafel bij de klant, in
toefd. De cursus is op 2 februari afgesloten.
risico’s. De dagen vinden gedeeltelijk op
opkomende markt van DHZ-pakketten is
chronologische volgorde alle aspecten en
een praktijklocatie deel. Tot nu toe hebben
facetten over het verzekeren van elke
Op 19 maart is op de vertrouwde
zonnepaneleninstallatie kan bespreken
Nyenrode-locatie in Breukelen een
zonder zelf een deskundige op dit gebied
nieuwe leergang gestart. Daar nemen
Oefengesprekken
te hoeven zijn. Als controlemiddel zijn
24 personen aan deel.
Om beleidsbepalers voor te bereiden op het
aandachtspunten bij het verzekeren
zich 68 cursisten aangemeld.
gesprek met DNB dat in het kader van een
opgesomd en benodigde documenten
Wft-cursussen
toetsing plaatsvindt, biedt de FOV oefen-
benoemd die beschikbaar moeten komen
De door de FOV georganiseerde Wft
gesprekken aan. Deze vinden op het FOV-
om een acceptatiebeoordeling simpel en
gerelateerde cursus voor beleidsbepalers
kantoor plaats en zijn inmiddels met een
snel te kunnen laten verlopen. Het
is inmiddels aan ongeveer 200 personen
aantal beoogde beleidsbepalers gevoerd.
document is een handzaam document op
gegeven. Het programma loopt nu af en
hoofdlijnen geworden. Het was niet
de laatste gelegenheid om de cursus te
mogelijk om binnen het begrip ”leesbaar
volgen is op 21 en 29 mei (de cursus
Webseminar over opleidingseisen
en begrijpelijk” alle details te behandelen,
beslaat 2 dagdelen). Opgave is mogelijk
De FOV organiseert voor woensdag
de brochure zou daardoor onleesbaar en
bij het bureau van de FOV.
25 april een webseminar over de opleidingseisen aan verzekeringsadviseurs die per
onbegrijpelijk zijn geworden. De FOV is de werkgroepleden zeer erkentelijk voor hun
Bijeenkomsten over vormgeving interne
1 januari 2013 een wijziging ondergaan.
inbreng en kijkt met belangstelling uit naar
audit
Mr. I. van Velzen, projectleider bij NIBE
reacties en ervaringen van de leden. De
In de afgelopen periode hebben twee
SVV, hoofdredacteur van de Beursbengel
brochure is op de website van de FOV
bijeenkomsten plaatsgevonden over vorm-
en regelmatig spreker bij de FOV, zal
geplaatst.
geving van de interne audit als verplicht
inzicht verschaffen over de normen waar
onderdeel van Solvency II / Solvency II
per 2013 aan dient te worden voldaan.
Beleid in uitvoering
basic. Het adviesbureau 2Arc nam aan de
Het – interactieve – seminar kan van
Vragenlijst monitoring governance
discussies deel. Er wordt een werkgroep
achter de eigen computer worden gevolgd.
principes
gestart die zich over een standaard werk-
Daardoor is het niet nodig om naar een
De FOV heeft een akkoord bereikt met de
programma gaat buigen. De bijeenkomsten
centrale locatie af te reizen. Inschrijving is
monitoring commissie governance
werden door in totaal 37 personen bij-
mogelijk bij het bureau van de FOV.
principes over de vragenlijst die bij de
gewoond.
Algemene ledenvergadering
monitoring wordt toegepast. FOV heeft deze lijst voor (alle) kleine verzekeraars
Workshops over ORSA
Op donderdag 10 mei vindt de jaarlijkse
passend gemaakt door ’nvt-opties’ in te
Onder begeleiding van het actuarieel
algemene ledenvergadering van de FOV
bouwen en ruimte voor proportionaliteit te
bureau Sprenkels & Verschuren hebben in
plaats. Het programma wordt binnenkort
creëren. Daarmee sluit de vragenlijst mede
de maand maart drie workshops over de
bekend gemaakt. Plaats van samenkomst
aan bij verzekeraars met een beperkte
onder Solvency II verplichte ORSA (Own
is de Buitenplaats in Amerongen.
De onderlinge maart 2012
5
O N D E R L I N G E N
A C T U A L I T E I T E N
Noordhollandsche breidt directie uit
Solvency II bezorgt verzekeraars hoofdbrekens
De Noordhollandsche van 1816
de naam Insurance Europe. ”Verzekeringen zijn de hoeksteen van de moderne maatschappij en de sleutel tot groei en stabiliteit van wereldwijde economieën”,
heeft de directie
Verzekeraars maken zich massaal zorgen
zegt Sergio Balbinot, voorzitter van
uitgebreid met
over de rapportage-eisen die Solvency II
Insurance Europe, ”vandaar dat wij een fris
Rémon Chatellon
oplegt. Ook zullen ze in hun streven naar
en nieuw imago lanceren dat de dynamiek
(41). Hij vervult de
rendement mogelijk afstappen van over-
en importantie van de verzekerings-
functie van
heidsobligaties en -aandelen. Dat blijkt uit
industrie weergeeft”. Met 37% wereldwijd
adjunct-directeur
onderzoek van vermogensbeheerder
marktaandeel is de Europese verzekerings-
BlackRock onder 220 verzekeraars in
industrie de grootste ter wereld. De
18 landen. Het kunnen voldoen aan de
federatie telt 34 leden die 5.000 verzeke-
sinds eind 2009
eisen voor gegevensrapportage onder
raars en herverzekeraars vertegenwoor-
als manager Financiële Zaken bij de
Solvency II is een punt van grote zorg.
digen met een premie-inkomen van meer
maatschappij. In die rol adviseerde en
Hoewel een grote meerderheid (97%)
dan € 1.100 mld en die werk geven aan
ondersteunde hij de directie al over de
van de ondervraagden vertrouwen heeft in
bijna een miljoen mensen.
consequenties en de professionele
zijn eigen beleggingsbeleid en risico-
implementatie in de organisatie van het
managementcapaciteiten, maakt meer dan
verscherpte regime van toezichthouders.
90% zich ernstig of enigszins zorgen over
Voorheen was Chattellon registeraccountant
het naleven van de eisen voor stiptheid
bij BDO. Naast Chatellon bestaat de
(95%) en volledigheid (94%) van het
directie van de Noordhollandsche uit
aanleveren van gegevens onder Solvency II.
Lex Verëll en Cas Verhage.
De grote meerderheid is bezorgd over de
Financiën. Chatellon werkte
Rémon Chatellon.
Filmpremière Centramed
(92%). Die moeten ’transparante’ porte-
Omzet gemiddeld assurantiekantoor met 11% gedaald
Eind maart is in Utrecht de film ”Met lood
feuilles ter beschikking stellen. De
Bureau D & O heeft dit jaar opnieuw het
in de schoenen...” in première gegaan.
voorstellen binnen de nieuwe regelgeving
kerncijfersonderzoek uitgevoerd naar de
Deze film, een initiatief van de onderlinge
hebben effect op de beleggingsstrategie
cijfers en trends van het assurantie-inter-
verzekeraar van medische aansprakelijk-
van verzekeraars. Verzekeraars hebben
mediair in Nederland. De resultaten van
heid Centramed, laat het belang zien van
aangegeven dat ze mogelijk afstand zullen
het nieuwe kerncijfersonderzoek worden
persoonlijk contact tussen zorgverlener en
doen van overheidsobligaties en -aandelen
gepubliceerd in de uitgave ’Kerncijfers
patiënt na een medisch incident. In de
ten gunste van alternatieve activa.
2012’. In de praktijk heeft het intermediair
film vertelt een aantal artsen openhartig
Ongeveer een derde (32%) verwacht zijn
in de financiële dienstverlening nog maar
over hun eigen ervaringen en de lessen
toewijzingen aan private-equityfondsen en
weinig het gevoel controle te hebben over
die zij daaruit getrokken hebben. Een
hedgefondsen te verhogen, ondanks de
de eigen situatie. Verandering na veran-
waargebeurde casus toont de do’s en
mogelijk hogere kapitaallasten waarmee ze
dering wordt geïntroduceerd en de econo-
don’ts in de praktijk. Centramed maakte
onder Solvency II te maken kunnen
mische crisis heeft zijn eindpunt nog niet
de film omdat, ondanks inspanningen en
krijgen.
bereikt. Waar kortgeleden assurantie-
goede wil van veel betrokken partijen, de
Bron: AM Signalen
kantoren boos en geëmotioneerd konden
kwaliteit van gegevens van derde partijen
communicatie na een medisch incident
reageren op alle veranderingen in de bedrijfstak, reageert de meerderheid nu
film en het bijbehorende trainingsaanbod
CEA wordt Insurance Europe
voor zorginstellingen moeten de praktijk
Comité Européen Assurances (CEA), de
zorg om als bedrijf te ’overleven’. De resul-
Europese verzekerings- en herverzekerings
taten van het kerncijfersonderzoek over
federatie, gaat vanaf 1 maart verder onder
2011 tonen aan dat veel assurantie-
nog altijd voor verbetering vatbaar is. De
helpen verbeteren.
6
De onderlinge maart 2012
gelaten. ’Vechten’ is vervangen door de
daalt verder en de gemiddelde verzuim-
zien wegglippen. De tendens naar beneden
Provisieverbod zo goed als een feit
heeft in 2011 hard toegeslagen. De
De Tweede Kamer schaart zich unaniem
laag en bedraagt twee vacatures per
belangrijkste conclusie uit het onderzoek is
achter de plannen van minister Jan Kees
honderd werknemers.
dat de omzet van een gemiddeld assurantie-
de Jager voor een provisieverbod bij
kantoor in 2011 met 11% is gedaald.
complexe financiële producten. Dat bleek
Waar in de jaren vòòr 2006 de omzet
op 8 maart tijdens een algemeen overleg
Bedragen minimumgarantiefonds verhoogd
jaarlijks groeide met gemiddeld 7,5%, is
van de Tweede Kamercommissie voor
De bedragen voor het minimumgarantie-
dit beeld drastisch veranderd. In 2007 en
Financiën. Brede instemming was er ook
fonds zijn aan de inflatie aangepast. Voor
2009 daalde de omzet ook al met 3% en
om uitvaartpolissen onder het verbod te
leven- en autoverzekeraars stijgt de hoogte
4%. Een daling van 11% is echter nog
laten vallen en zakelijke verzekeringen
van het fonds van 3,5 naar 3,7 miljoen
niet eerder voorgekomen. Maar opvallend
daarvan juist uit te sluiten. Het pakket aan
euro. Schadeverzekeraars moeten een
is ook dat er een groep kantoren is die in
maatregelen zou in april door de Tweede
minimum aanhouden van 2,5 miljoen
2011 hun omzet, ondanks de econo-
Kamer moeten worden goedgekeurd,
euro (was 2,3 miljoen). Alle maatschap-
mische crisis en alle veranderingen, wél
waarna de Eerste kamer nog moet volgen.
pijen hebben tot het eind van het jaar om
heeft zien stijgen. In het onderzoek is
De regels moeten per 1 januari 2013 van
aan de nieuwe eisen te voldoen.
uitgebreid stilgestaan bij het profiel van
kracht worden ”om verkeerde financiële
deze assurantiekantoren. Het is namelijk
prikkels” uit de financiële dienstverlening
geen toeval geweest. De groeiers hebben
te halen, zoals De Jager de ”flinke
AFM helpt verzekeraars met verbeteren klantinformatie
een aantal kenmerken gemeenschappelijk
verbouwing met ingrijpende gevolgen”
De AFM helpt dit jaar twaalf verzekeraars
die andere ook zouden kunnen toepassen.
omschreef. Aan het begin van het debat
met het verbeteren van de informatie-
De uitgave ’Kerncijfers 2012’ biedt inzicht
vroeg VVD-woordvoerder Matthijs Huizing
verstrekking aan de klant. ”De afgelopen
in de ontwikkeling van het intermediair in
waarom er geen algemeen provisieverbod
jaren hebben verzekeraars al vooruitgang
2011 en geeft een prognose voor 2012.
komt. ”Provisie is immers altijd pervers als
geboekt bij het verbeteren van de infor-
Door te werken met 4 profielkantoren is er
de aanbieder die betaalt”, zo betoogde hij.
matie aan klanten. De samenwerking heeft
voor ieder kantoor een benchmark beschik-
Hij kreeg hiervoor geen bijval. ”Het provi-
tot doel dit proces verder te versterken”,
baar waar de eigen resultaten en verwach-
sieverbod en de vergaande transparantie
aldus de AFM. De betrokken verzekeraars
tingen tegen kunnen worden afgezet.
gaat gelden voor complexe producten en
laten hun verbeterplannen zien aan de
Daarnaast geeft de publicatie handvatten
producten waarbij we excessen hebben
toezichthouder, die daarover in de loop
om het bedrijf verder te ontwikkelen en te
gezien”, aldus De Jager. ”Als er aanleiding
van dit jaar een gesprek aangaat. ”Aan de
leren van succesvolle branchegenoten die
is, kunnen we dit provisieverbod in de
orde komen onder meer de structuur van
tegen de trend in zijn gegroeid. De uitgave
toekomst uitbreiden.”
de klantinformatie, het begrijpelijk maken
kantoren hun bedrijf door hun handen
duur blijft stijgen. De vacaturegraad blijft
van tekstpassages en het opzetten van
’Kerncijfers 2012’ beslaat ruim 120
consumentenonderzoeken. De samen-
portokosten. Naast een weergave van de
Werkgelegenheid verzekeraars daalt
resultaten van het onderzoek wordt daarin
Uit de statistiek Arbeidsvoorwaarden van
’klantbelang centraal’. De AFM wil hiermee
een Excel programma aangeboden. Met
het CVS blijkt dat het aantal werknemers
bevorderen dat consumenten informatie
dit programma kunnen individuele
bij verzekeraars het afgelopen jaar met
krijgen op basis waarvan zij goede financiële
assurantiekantoren hun resultaten verge-
twee procent is afgenomen ten opzichte
beslissingen kunnen nemen.
lijken met de verschillende benchmarken
van het jaar daarvoor. In 2010 nam de
die uit het onderzoek naar voren komen.
werkgelegenheid ongeveer even sterk af,
Bestellen is mogelijk via
terwijl in de jaren daarvoor de krimp minder
www.onderzoek.deno.nl.
dan één procent bedroeg. Het ziekteverzuim
pagina’s en kost € 125 exclusief btw en
werking is onderdeel van het speerpunt
EU respecteert Nederlands zorgstelsel
Het Europees parlement heeft een pakket
in de bedrijfstak blijft redelijk constant, rond de vijf procent. De verzuimfrequentie
Lees verder op pagina 10
De onderlinge maart 2012
7
DNB en AFM onderzoeksagenda’s Op verzoek van de sector hebben DNB en AFM hun onderzoeksagenda’s voor 2012 bekend gemaakt. Die zien er als volgt uit: DNB Onderzoeksthema
Beschrijving
Planning
Intragroepsverhoudingen
Beoordelingskader voor intragroepsposities zal in
Vanaf april 2012 zullen verzekeraars in
maart worden gedeeld met de sector.
verzekeringsgroepen middels een brief worden geïnformeerd over de beoordeling van de materiële intragroepsposities.
Winstgevendheid levensverzekeraars
Vorig jaar uitvraag gedaan good practice is
In maart/april zullen de betrokken verzekeraars
gereed. Nieuwe uitvraag volgt bij selecte groep
een brief van DNB ontvangen over proces.
levensverzekeraars over marktconsistente
Uitvraag zal in april/mei lopen.
waardering van nieuwe productie. Opties en garanties
DNB gaat bij de beoordeling van de toereikend-
Geen extra uitvraag voorzien. Toereikend-
heidstoets focussen op de waardering van opties
heidstoets wordt gelijktijdig met de verslagstaten
& garanties. Dit bleek bij de toereikendheidstoets
ingediend uiterlijk op 31 mei 2012.
over 2010 een zwakke schakel. Geschiktheidstoetsing Raden van
DNB en AFM ontwikkelen gezamenlijk een
Informatiebijeenkomst over geschiktheidstoetsing
Commissarissen
beoordelingskader voor toetsen van commis-
is voorzien voor april.
sarissen op geschiktheid. Op verzoek van de
Informatieverzoek voor toetsen van commissa-
Tweede kamer worden de zittende commissa-
rissen van de 4 grote banken en verzekeraars zal
rissen van de 4 grote banken en verzekeraars in
begin maart plaats vinden.
2012 getoetst. Gedrag en cultuur: kwaliteit en effectiviteit van
Bij een aantal verzekeraars zal in 2012
De betrokken verzekeraars zullen in de loop van
bestuur
onderzoek worden verricht naar gedrag en
het tweede kwartaal op de hoogte worden
cultuur waarbij onderwerpen als evenwichtige en
gebracht over opzet en planning van onder-
consistente besluitvorming, bespreekbaarheid en
zoeken.
voorbeeldgedrag, maar ook groepsdynamiek binnen het bestuur op de agenda zullen staan. Hypotheekmarkt
De Nederlandse huizenmarkt kenmerkt zich door
De komende tijd zullen informatieverzoeken
o.a. hoge hypotheekschulden. De positie van
uitgaan.
huishoudens kan onder druk komen te staan, met mogelijke verliezen voor financiële instellingen tot gevolg. Daarnaast is er onvoldoende inzicht in opgebouwde waarde in aan hypotheken verbonden polissen. Commercieel vastgoed
De ontwikkelingen op de Nederlandse commer-
Nog geen datum bekend.
cieel vastgoedmarkt zijn zorgwekkend. Er zal uitvraag gedaan worden naar de waardering van commercieel vastgoed. Naleving meldplicht en sanctieregelgeving
Het valt op dat levensverzekeraars weinig
De informatieverzoeken zullen naar verwachting
meldingen verrichten in vergelijking met verzeke-
in het derde kwartaal worden gedaan.
raars in andere landen. Uitvraag en onderzoek ter plekke bij groep van levensverzekeraars.
8
De onderlinge maart 2012
Onderzoeksthema
Beschrijving
Planning
Risicobeheersing volmachtkanaal
Nieuw self-assessment in samenwerking met
Na de zomer.
AFM Beheerst beloningsbeleid
DNB gaat in 2012 via onderzoeken toezien op
In derde en vierde kwartaal zullen er bij enkele
implementatie van beloningsbeleid. In het
verzekeraars onderzoeken worden gestart.
tweede kwartaal zal een aantal verzekeraars een brief ontvangen over onderzoeksaanpak en informatieverzoeken. Cybercrime
In 2010 en 2011 heeft DNB een self-
Nog geen exacte datum bekend voor het self-
assessment uitgezet m.b.t. security management
assessment.
en monitoring. In 2012 zal het aantal betrokken verzekeraars worden uitgebreid en zullen followup metingen worden uitgevoerd. Beleggingsverzekeringen
Uitvragen zullen sterk situationeel bepaald zijn.
Financiële crisis
Uitvraag solvabiliteit bij 6 grootste verzekerings-
Maandelijks.
groepen.
AFM Onderzoeksthema
Beschrijving
Planning
Klantbelang centraal
Beïnvloeding van het klantcontact bij schade-
Loopt.
behandeling, begrijpbaarheid en vindbaarheid van informatie. De 6 grootste verzekeraars krijgen een uitvraag
Tweede/derde kwartaal.
over de veranderplannen, voornamelijk over de voortvarendheid en diepgang van het veranderplan. Uitvragen in het kader van een actueel
Voornamelijk het derde en vierde kwartaal.
dashboard, bijvoorbeeld bij AOV. Onderzoek over het afwikkelen van betalings-
Voor de zomer.
problemen bij hypotheken. Vooruitlopend op het provisieverbod per 1 jan 2013 zal onderzocht worden welke concrete acties verzekeraars hebben genomen ter voorbereiding. Kwaliteit financiële dienstverlening
Onderzoek naar product expertise wordt
Vermogensopbouwproducten en de advisering
doorgezet via uitvragen en onderzoek ter plaatse
daarover
hoe vormgeven pap + review? hoe producten beoordelen / benchmarken? Beoordelen processtappen.
Pensioenen
Het project UPO’s is achter de rug, Het is nog onduidelijk wat het project voor dit jaar betekent.
De onderlinge maart 2012
9
inzetbaarheidsbeleid en werkervaring
afhankelijk van de aard van de onderlinge
Wajongers worden verlengd. Verder zal er
verbanden. Het is een van de redenen om
amendementen aangenomen waarin
worden gewerkt aan het vergroten van het
deze analyse als een top-downproces te
onder meer wordt bepleit dat de EU
pensioenbewustzijn bij werknemers in de
benaderen. Startpunt wordt gevormd door
rekening houdt met de unieke positie van
sector.
de relevante macro-economische,
Vervolg van pagina 7
Nederlandse zorgverzekeraars. Hiermee
maatschappelijke, politieke en financiële
Vernieuwingen bij de sectorbrede risicoanalyse
ontwikkelingen en de systeemrisico’s. Die
verzekeraars onnodig hoge extra kapitaaleisen voorkomen. Het systeem met
Hoe werken in waarde gedaalde staats-
wordt ingezoomd op individuele onderne-
kostenverevening en verplichte basis-
obligaties door in kapitaal en liquiditeit van
mingen. Die bepalen de weging van de
verzekering voor alle Nederlanders kan zo
verzekeraars? Wat is het verband tussen
risico's in bijvoorbeeld bedrijfsmodellen,
overeind blijven. CDA-Europarlementariër
de lage rentestand en bedrijfsmodellen
governance, balans, kapitaal, etc.
Corien Wortmann kreeg een meerderheid
van verzekeraars? DNB buigt zich in deze
van het Europees parlement achter haar
maanden over deze en talloze andere
Meer focus
voorstel om het specifieke karakter van het
vragen. Zij voert een risicoanalyse uit met
Wat merken de verzekeraars hiervan? Bij
Nederlandse zorgverzekeringssysteem te
een scope die ruimer is dan tot nu toe.
de kleinere verzekeraars houdt DNB vooral
erkennen bij de toepassing van Solvency II.
Doel: focus in het toezicht. Wat betekent
thematisch toezicht. Dat kan betekenen
Het typisch Nederlandse risico-
dat?
dat deze de toezichthouder minder vaak
worden forse premieverhogingen en voor
bepalen met elkaar het beeld van waaruit
zien dan tot nu toe het geval was. Bij
vereveningsfonds wordt nu erkend en leidt tot de juiste kapitaaleisen. Als de Europese
Gerichte aanpak
grotere verzekeraars intensiveert juist het
ministers van Financiën en de Europese
Een oog voor risico's is inherent aan alle
gesprek. Zo bespreekt DNB meer dan
Commissie de wens van het parlement
werkzaamheden van de toezichthouders
voorheen de onderlinge samenhang
inwilligen, is het Nederlandse zorg-
van DNB, maar gedurende enkele weken
tussen de risico’s. De maatschappijen
verzekeringsstelsel veiliggesteld.
bundelen zij al hun kennis en ervaring om
krijgen daarmee meer inzicht in de criteria
samen te komen tot een sectorbreed uit-
die DNB in haar beoordeling hanteert.
Akkoord over cao verzekeringsbedrijf
gevoerde risicoanalyse. Die analyse vormt
Daarmee kunnen maatschappijen dus
de basis voor een gerichte aanpak van het
profiteren van het resultaat van de risico-
De vakorganisaties en hun leden hebben
toezicht in de daaropvolgende periode.
analyse. Meer focus, meer thematisch:
ingestemd met het gewijzigde eindbod
DNB zet haar capaciteit daar in waar de
van de werkgeversdelegatie van het
Onderlinge samenhang
Verbond van Verzekeraars. Dat betekent
Alle onder toezicht staande verzekeraars
dat er een akkoord is over een cao voor
worden meegenomen in de analyse. De
het verzekeringsbedrijf met een looptijd
risico’s waar individuele ondernemingen
van 19 maanden, van 1 juni 2011 tot
aan bloot staan, vormen net als voorheen
2 januari 2013. Per 1 april 2012 worden
belangrijke bouwstenen voor de analyse.
de salarissen verhoogd met 1,75 procent.
Maar veel meer dan voorheen is de
De wijziging van de pensioenregeling gaat
aandacht nu gericht op de onderlinge
in per 1 januari 2013. Het arbeidstij-
samenhang tussen die risico’s. Dat is een
denkader op werkdagen wordt verruimd
van de lessen uit de kredietcrisis: het risico
van 19.00 uur naar 21.00 uur. De toeslag
dat de financiële sector loopt, is niet gelijk
voor het werken (anders dan overwerken)
aan de optelsom van de risico’s van alle
op die uren vervalt. De regeling van de
individuele ondernemingen.
korting op de vakantieaanspraken bij de derde ziekmelding vervalt met ingang van
Top-downproces
dit jaar. De projecten samenhangend
Het risico kan groter zijn, of kleiner,
10
De onderlinge maart 2012
risico’s en de maatschappelijke impact het grootst zijn.
S L O TA R T I K E L
Onderling fonds tot uitkering bij overlijden ’Gustaaf Adolf’ U.A. in Tiel
Protestantse zaak Gustaaf Adolf, koning van Zweden van 1611 tot aan zijn dood in 1632, was
”Na al die jaren willen ze ons komen vertellen hoe wij het moeten doen!”
een fervent voorvechter van de protestantse zaak. Precies daarom werd
De sociale functie van het fonds Gustaaf Adolf is in de loop der tijden op de
zijn naam verbonden aan de
achtergrond geraakt. Het fonds heeft nu alle kenmerken en doelstellingen
protestantse organisatie in Tiel die in
van een commerciële onderneming. Dit neemt niet weg dat het bestuur en de
de negentiende eeuw werd opgericht
twee medewerksters zich met veel liefde voor hun fonds inzetten. De Gustaaf
ten behoeve van het welzijn van met
heeft een naam in Tiel en die mag niet te grabbel worden gegooid. Een
name de protestantse arbeiders en
gesprek met voorzitter Henny Ruitenbeek en secretaris Hans Bel.
hun gezinsleden. De vereniging Gustaaf Adolf kende tal van afdelingen
De opzet van het fonds Gustaaf Adolf, het
voor sport en spel, cultuur, kraam-
product en de bedrijfsvoering zijn in de
verzorging, gezinshulp, kruiswerk en
loop van de afgelopen 113 jaar nauwelijks
wat dies meer zij. De vereniging werd
veranderd. Het product is een kapitaal-
bestuurd vanuit het gebouw Gustaaf
verzekering van maximaal 10.000 euro.
Adolf, een statig pand in Tiel, dat na
Tot 2011 was 6.000 euro het maximum,
een verwoestende brand deels werd
maar dit kon na toestemming van
herbouwd en nu onderdak aan Poolse
De Nederlandsche Bank worden verhoogd.
gastarbeiders biedt. In het tuinhuis van
Na het overlijden van de verzekerde wordt
Henny Ruitenbeek,
Hans Bel,
het verenigingsgebouw zetelde een
het verzekerde bedrag uitgekeerd, dat ver-
voorzitter.
secretaris.
speciale afdeling, namelijk het onder-
volgens vrij kan worden besteed. De
linge fonds tot uitkering bij overlijden,
verzekerde betaalt gedurende 15, 20 of
boven ons kantoor, en die verhuren we.
opgericht in 1899. Sinds de teloorgang
25 jaar een vaste premie. Jaarlijks wordt
Daarnaast beleggen we in obligaties met
in de tweede helft van de twintigste
een groot gedeelte van de premie aan de
als het even kan een ’triple A’-waardering.
eeuw van de sociale en culturele
leden terugbetaald. Lange tijd konden zij
We hebben er best nog wel een aantal
afdelingen – deze werden verzelf-
op een restitutie van wel 50 procent
met 5, 6, 7 procent rente, maar die
standigd, opgeheven of door de
rekenen, maar de laatste jaren is dat
worden langzaam maar zeker uitgeloot en
overheid overgenomen – draagt
minder, namelijk ruim 30 procent.
het nieuwe percentage is aanzienlijk lager. Toch willen we niet van onze manier van
uitsluitend nog het fonds de naam Gustaaf Adolf. Momenteel hebben
DEFENSIEF BELEGGEN
beleggen afwijken. We willen absolute
circa 3.000 inwoners van Tiel en
”De winstuitkering loopt wat terug en dat
zekerheid hebben dat het fonds gezond
omgeving bij het fonds een kapitaal-
heeft alles met het rendement te maken”,
blijft en nemen dus genoegen met wat
verzekering gesloten. Het verzekerd
legt voorzitter Henny Ruitenbeek uit. Hij
minder rendement.”
kapitaal bedraagt ongeveer 14 miljoen
geeft aan dat het fonds over een eigen
euro.
vermogen beschikt van bijna 7 miljoen
VERJONGING
euro, waarvan zo’n 5 miljoen euro de
De gezondheid van het fonds laat zich niet
technische reserve vormt. ”We hebben
alleen in solvabiliteit uitdrukken. Het gaat
altijd voor een defensieve methode van
er ook om dat er jaarlijks voldoende
beleggen gekozen”, zegt hij. ”We beleggen
nieuwe polissen worden gesloten. Gustaaf
om te beginnen in onroerend goed. We
Adolf lukt dat zeer behoorlijk. Dankzij
bezitten momenteel twaalf woonhuizen in
onder meer een geboorteuitkering van
Tiel, waaronder twee grote appartementen
25 euro bij de verzekering van een pasDe onderlinge maart 2012
11
geboren (klein)kind en dankzij ook de
taak van de twee medewerksters op het
geregeld. Maar als je weet wat er nu
verhoging van het maximaal te verzekeren
kantoor van Gustaaf Adolf. Zij bemensen
allemaal moet gebeuren als we een
kapitaal, kan nu jaarlijks zo’n 250.000 tot
het kantoor gedurende drie ochtenden per
bestuurslid willen hebben, dan rijzen je
500.000 euro verzekerd kapitaal in de
week en leggen dan via e-mail of tele-
haren te berge!” De tweede bedreiging
boeken worden bijgeschreven. Het belang
fonisch contact met nieuwe en bestaande
voor Gustaaf Adolf is de toenemende wet-
van een gestage verjonging van het leden-
leden. Tot 1 januari 2012 was het sluiten
en regelgeving waaraan het fonds moet
bestand bleek nog eens zo’n twintig jaar
van nieuwe polissen nog mede het werk
voldoen. Hans Bel: ”Het is onvoorstelbaar
geleden, toen het katholieke uitvaartfonds
van vier bodes in dienst van het fonds.
wat er allemaal op ons afkomt en waar
in Tiel zich ter overname aanbood. Uit een
Hun voornaamste taak was de inning van
we allemaal aan moeten voldoen van de
boekenonderzoek door de huisactuaris van
contante premies bij uiteindelijk nog zo’n
Autoriteit Financiële Markten en
Gustaaf Adolf bleek het ledenbestand van
drie- à vierhonderd leden van het fonds.
De Nederlandsche Bank. Het lijkt wel alsof
het over te nemen fonds sterk verouderd.
”Het was niet meer rendabel om die
ze ons de nek willen omdraaien. Een
Gustaaf Adolf zag daarom van de overname
bodes in dienst te houden”, licht
fonds als het onze is uit de samenleving
af, waarna het fonds door Monuta werd
Ruitenbeek toe. ”Bovendien wees
voortgekomen, er was de wens dat er
ingelijfd. ”We hadden het hele gebeuren
De Nederlandsche Bank ons erop dat het
zoiets moest zijn. We hebben het altijd
graag binnen Tiel gehouden”, aldus Henny
hele gebeuren met bodes in wezen
met hart en ziel gedaan en nu komen ze
Ruitenbeek, ”maar dat zou niet verstandig
achterhaald was. We hebben daarom vorig
ineens van bovenaf vertellen hoe wij het
zijn geweest. De overname zou ons fonds
jaar de knoop doorgehakt en de leden die
moeten doen. Toezicht is nodig, natuurlijk,
niet gezonder hebben gemaakt.”
nog contant betaalden, aangeschreven en
maar het moet niet doorslaan.”
meegedeeld dat ze voortaan per bankgiro BODES
moesten betalen. Dat is redelijk goed
UITERSTE OPLOSSING
Het sluiten van nieuwe polissen en het
gelukt. Wel moesten we afscheid van de
Het fonds Gustaaf Adolf is in tal van
verhogen van het verzekerd kapitaal is de
bodes nemen en dat was pijnlijk, want
opzichten, historische en toekomstige,
sommigen werkten al tientallen jaren voor
vergelijkbaar met de twee andere onder-
het fonds.”
linge levensverzekeraars in Nederland, de
COLOFON
Onderlinge van 1719 U.A. in Haarlem en
De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van 1.250 exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge. Redactiecommissie:
Chris van Toor
Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen en Hester Heleen Fotografie, Amerongen Redactiesecretariaat:
Productie en druk:
Loes Malherbe Postbus 148 3700 AC Zeist T 030 - 656 71 60 F 030 - 656 75 04 E
[email protected] I www.fov.nl Drukkerij De Eendracht, Schiedam
© Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN 0927-6173
12
De onderlinge maart 2012
BEDREIGINGEN
het Onderling Fonds ’Sliedrecht’ B.A. in
Fonds Gustaaf Adolf zou nog gemakkelijk
Sliedrecht. Vanzelfsprekend zijn er ook
vele jaren op dezelfde voet kunnen
markante verschillen tussen de drie, die
voortgaan, ware het niet dat de toekomst
overigens alle lid van de FOV zijn. Over en
niet geheel zonder bedreigingen is. Een
weer zijn er in de afgelopen jaren diverse
eerste punt is de verjonging van het
bezoeken gebracht, onder meer bij jubilea.
bestuur. Henny Ruitenbeek is al bijna
Samenwerking tussen de drie is gelet op
25 jaar voorzitter en Hans Bel is zelfs al
de afstanden tussen de werkgebieden
zo’n 30 jaar bestuurslid, waarvan vele
geen oplossing van toekomstige
jaren als secretaris. Van de zes bestuurs-
problemen. ”We redden het nog wel”,
leden hebben enkele een zeer respec-
aldus Henny Ruitenbeek tot slot. ”Een
tabele leeftijd, maar vervanging vinden is
laatste mogelijkheid is ons over te laten
niet eenvoudig, ondanks het feit dat de
nemen door een verzekeringsmaatschappij
bestuursleden van Gustaaf Adolf voor hun
en om dan daarbinnen onder de naam
werk een vergoeding ontvangen. ”Vroeger
Gustaaf Adolf door te gaan. Maar dat is
was het geen probleem”, aldus Hans Bel.
echt een uiterste oplossing. We hopen
”Als ze je konden gebruiken en je reed
allemaal dat het nooit zover komt en dat
geen scheve schaats, dan werd je als
we het met ons fonds nog heel lang
bestuurslid aangezocht en was het
zullen volhouden.”
