PROGRAMME / PROGRAMMA AM
8.45
Onthaal / Accueil
9.15
Welkomstwoord / Mot de bienvenue Martine Fretin, Présidente BFSO
9.25
Présentation de la BFSO / Voorstelling van BFSO Grégory Renier, BFSO Legal Coördinator
DEEL 1 / PARTIE 1 Onder voorzitterschap van Ellen van Nieuwenhuyze, onderzoeker aan de UCL (Fac. Rechtsgeleerdheid), Aspirant F.R.S.-FNRS 9.35
Nieuwe FAVV-oriëntatie voor de komende 3 jaar / Nouvelles orientations de l’AFSCA pour les 3 années à venir Herman Diricks, Gedelegeerd bestuurder FAVV
10.05 Actualités en matière du Règlement Contrôles Officiels et récents développements concernant la sécurité et l’étiquetage alimentaire Eric Poudelet, Director European Commission, DG Health and Consumers Directorate 10.50 PAUZE / PAUSE 11.15 Nieuwe bereidingstechnieken: aandachtspunten tijdens controle Geert Bruggeman, Sr. partner Qreactiv 12.00 Vragen en antwoorden, conclusies van de voormiddag Questions et réponses, conclusions de la matinée 12.20 LUNCH
2
PROGRAMME / PROGRAMMA PM
PARTIE 2 / DEEL 2 Sous la présidence de Grégory Renier, Coordinateur BFSO Legal 13.25 L’application de la nouvelle législation étiquetage en matière d’allergènes Règl (CE) n°1169/2011 Christophe Verdure, Avocat, chargé de cours invité à l’UCL, chargé de cours associé à l’Université de Luxembourg 14.10 Comment garantir l’hygiène des installations via la détection et l’élimination des contaminations biofilm Patrick Meurice, Commercial Director Realco—Food & Beverage 14.55 PAUSE / PAUZE 15.15 Eetbare insecten in België: opportuniteiten en mogelijke risico’s Mik Van Der Borght en Leen Van Campenhout, KULeuven - Fac. Industriële ingenieurswetenschappen, Departement Microbiële en Moleculaire Systemen, Lab4Food 16.00 Questions et réponses, conclusions de l’après-midi Vragen en antwoorden, conclusies van de namiddag 16.20 Algemene conclusie Conclusions générales 16.30 Fin de la journée d’étude Einde van de studiedag
3
Ellen Van Nieuwenhuyze Master in Rechten LLM in Europees recht
Ellen Van Nieuwenhuyze behaalde het diploma van master in de rechten aan de Universiteit Gent (2010) en een LLM in Europees recht aan King’s College London (2011). Sinds oktober 2011 is Ellen werkzaam als doctoraal onderzoeker aan de Université catholique de Louvain (onderzoeksbeurs van het F.R.S.-FNRS). Haar onderzoek richt zich vooral op voedingsrecht, consumentenbescherming en volksgezondheid. Ze is eveneens actief in het redactiecomité van het Journal de droit européen en is redactiesecretaris van de Revue européenne de droit de la consommation/European Journal of Consumer Law. Ellen vervoegde het juridische team van BFSO in 2014.
4
Ellen Van Nieuwenhuyze est titulaire d’un master en droit de l'Université de Gand (2010) et a obtenu un LLM en droit européen à King’s College London (2011). Depuis octobre 2011 elle est doctorante à l’Université catholique de Louvain (aspirant F.R.S.FNRS) auprès du Centre Charles De Visscher pour le droit international et européen (CeDIE). Ses recherches se focalisent sur le droit alimentaire, le droit de la consommation et la santé publique. En outre, elle est membre du comité de rédaction du Journal de droit européen et secrétaire de rédaction de la Revue européenne de droit de la consommation/European Journal of Consumer Law. En 2014, Ellen rejoint l'équipe légale de la BFSO.
Grégory Renier Licencié en communication Maître en droit Coordinateur BFSO Legal
Licencié en communication et maître en droit de l’Université de Louvain (UCL), Grégory Renier est spécialisé en droit de la consommation. Dans sa fonction actuelle, il représente les consommateurs au sein d’un organisme extrajudiciaire de résolution des litiges. Il est également l’auteur d’articles de doctrine, et est amené régulièrement à intervenir lors de conférences. Son implication pour la sécurité de la chaîne alimentaire est sans conteste. Après son passage au service juridique de l’AFSCA en 2010 lors d’un stage de fin d’étude, il rencontre la présidente de l’Association belge pour le contrôle alimentaire, l’invitant à rejoindre son équipe. En 2014, il devient coordinateur de BFSO Legal, l’entité juridique de la BFSO destinée à faciliter l’échange d’informations et d’expériences entre praticiens du droit alimentaire.
5
Grégory is licentiaat communicatiewetenschappen, master in de rechten aan de Université Catholique de Louvain (UCL) en specialiseerde zich in het consumentenrecht. Momenteel vertegenwoordigt hij consumenten in een orgaan dat zich bezighoudt met buitengerechtelijke beslechting van geschillen. Daarnaast schrijft hij ook juridische artikels en treedt hij regelmatig op als spreker tijdens studiedagen. Grégory’s affiniteit met voedselveiligheid staat buiten kijf. Tijdens zijn stage bij de juridische dienst van het FAVV in 2010 kwam hij in contact met de voorzitster van de Belgische Vereniging voor de Voedselketencontrole en werd hem gevraagd om het team te vervolledigen. In 2014 wordt hij coördinator van BFSO Legal, de juridische tak van BFSO. Deze werd opgericht om informatie- en ervaringsuitwisseling tussen de professionelen in voedingsrecht vlotter te laten verlopen.
Martine Fretin Présidente/ Voorzister BFSO
A l’occasion de son inauguration, l’équipe de la BFSO et moi-même vous souhaitons une intéressante première journée d’étude.
Ter gelegenheid van de inauguratie van BFSO, heten het team van BFSO en ikzelf u van harte welkom op deze interessante eerste studiedag.
Les différentes interventions de la journée évoqueront des sujets d’actualité en abordant tant les aspects techniques que pratiques des législations concernées, en passant par l’analyse des risques des nouveaux modes alimentaires. Cet événement est sans nul doute immanquable pour celles et ceux qui portent un attrait particulier à la sécurité alimentaire.
Tijdens diverse uiteenzettingen zal er een praktisch beeld worden geschetst over actualiteiten inzake wetgeving en technieken waarbij voedselveiligheid centraal staat. Een niet te missen evenement voor wie de veiligheid van ons voedsel nauw aan het hart ligt.
Les hôtes indésirables dans nos assiettes et les nouveaux modes alimentaires nous obligent à rester vigilants. La protection de la santé des hommes, des animaux et des plantes est notre préoccupation essentielle.
6
Ongewenste “gasten” in ons bord en de nieuwe eetgewoonten dwingen ons waakzaam te zijn en te blijven. De bescherming van de gezondheid van mens, dier en plant is dan ook onze voornaamste bezorgdheid.
Herman Diricks Gedelegeerd bestuurder FAVV Administrateur délégué AFSCA
Herman Diricks is de gedelegeerd bestuurder van het Federale Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen in België (FAVV).
Herman Dirick est l’Administrateur délégué de l’Agence Fédérale pour la Sécurité de la Chaîne Alimentaire en Belgique (AFSCA).
Na zijn studies als ingenieur voor de scheikunde en de landbouwindustrieën spitste Herman Diricks zich vooral toe naar volksgezondheid, voedselveiligheid en -technologie, zowel voor mens als dier. Hij is dan ook al sinds 1984 tewerkgesteld in deze sector; hij begon zijn carrière bij het Ministerie van Middenstand en Landbouw als zelfstandig consulent voor voedselveiligheid om tot slot terecht te komen bij het FAVV als directeur-generaal Algemene Diensten en nadien Controlebeleid.
Après avoir obtenu son diplôme d’ingénieur chimiste et des industries agricoles, Herman Diricks s’est surtout orienté vers la santé publique, la sécurité alimentaire de l’homme et l’animal et la technologie alimentaire. Depuis 1984 il débute sa carrière dans cette branche auprès du Ministère des Classes moyennes et de l’Agriculture comme consultant indépendant pour la sécurité alimentaire et finalement il arrive à l’AFSCA en tant que Directeur général des Services généraux et plus tard de la Politique de Contrôle.
“Nieuwe FAVV oriëntatie voor de komende 3 jaar”
7
8
Eric Poudelet Directeur à la Commission européenne, Direction générale Santé et Consommateurs
Eric Poudelet est diplômé de l'Ecole Vétérinaire de Maisons-Alfort en 1975, puis en médecine vétérinaire tropicale en 1976. De 1977 à 1983, il travaille à la Réunion (Département d'Outre Mer français) d'abord comme responsable d'une ferme de 3.000 bovins, puis comme adjoint du Directeur départemental des Services Vétérinaires. De 1983 à 1988, il est nommé directeur départemental des Services Vétérinaires de la Vendée (800.000 bovins, 500.000 habitants). Il rejoint la Commission en 1988 d'abord comme END pendant 3 ans à l'Office d'Inspection Vétérinaire (DG AGRI), puis est nommé fonctionnaire communautaire en septembre 1991. En 1998, il est transféré avec cet office à la DG XXIV. En mars 1999, il est nommé chef d'unité à la DG AGRI (Législation Santé Publique Vétérinaire). Cette unité est transférée à la DG SANCO en 2000 et intégrée dans la nouvelle direction en charge de sécurité alimentaire. Depuis janvier 2009, il est directeur à la Direction "Sécurité de la chaîne alimentaire" de la Direction générale Santé et Consommateurs.
« Actualité en matière du Règlement Contrôles Officiels et récents développements concernant la sécurité et l’étiquetage alimentaire »
9
Geert Bruggeman Zaakvoerder Qreactiv Lector Artesis-Plantijn Hogeschool
Qreactiv - Quality upgrading in foodservice & hospitality Alles kan beter. Vanuit dat standpunt bouwt Qreactiv, in nauwe samenwerking met andere adviesbureaus en met Guidea, het kenniscentrum voor Horeca en Toerisme, mee aan de verbetering van organisaties, hoofdzakelijk in horeca en grootkeuken. Zaakvoerder Geert Bruggeman heeft er al een lange carrière in het hotelonderwijs op zitten (PIVA, HPA…) en is nog steeds actief in de Artesis-Plantijn Hogeschool te Antwerpen. Aan zijn achtergrond in biochemie, voedingstechnologie en milieumanagement en zijn ervaring in de industrie en de toelevering aan foodservice bedrijven, werd in de afgelopen jaren bijkomende expertise toegevoegd rond voedselveiligheid, kwaliteitsmanagement en aanverwante zaken. Geert publiceert in vaktijdschriften voor horeca en catering, ontwikkelde en verzorgt de opleidingen rond HACCP en Autocontrole van Horeca Vorming Vlaanderen, en adviseerde heel wat bedrijven rond uiteenlopende voedselveiligheid- en kwaliteitsaspecten.
SAMENVATTING “Nieuwe bereidingstechnieken: aandachtspunten tijdens controle “ Moderne kooktechnieken in horeca en grootkeuken houden vergelijkbare risico’s in, als in de periode dat men met vacuüm garen begon te werken: men overschat helaas vaak de techniek en onderschat de mogelijke gevaren. Toch oordelen we soms net iets te snel. Moderne kooktechnieken kunnen – op voorwaarde dat ze correct uitgevoerd worden – volkomen veilig zijn, ook lijkt dat op het eerste zicht niet. Laten we samen enkele technieken en situaties analyseren…
10
11
12
Christophe Verdure Docteur en sciences juridique, avocat Chargé de cours à l’UCL et à l’Université de Luxembourg
Christophe Verdure est docteur en sciences juridiques, avocat, chargé de cours invité à l’Université catholique de Louvain et chargé de cours associé à l’Université du Luxembourg. Il fut précédemment Référendaire au Tribunal de l’Union européenne et chercheur à l’Université Saint-Louis – Bruxelles, au sein de l’Institut d’études européennes. Il a par ailleurs enseigné au sein de diverses universités dont l’Université d’Anvers, de Dunkerque, de Paris XIII, et de Wroclaw (Pologne). Sa pratique et ses recherches se concentrent sur le droit de l’Union européenne, tant institutionnel que matériel, avec un intérêt particulier pour le droit de la consommation, en ce compris le droit alimentaire, le droit de l’environnement et le droit des assurances. Par ailleurs, outre la publication de nombreux articles et ouvrages dans ses domaines de recherche, il est impliqué dans diverses revues juridiques et est notamment rédacteur en chef de la Revue européenne de droit de la consommation et membre du comité de rédaction du Journal de droit européen.
« L’application de la nouvelle législation étiquetage en matière d’allergènes Règl (CE) n°1169/2011 »
13
Patrick Meurice Commercial Director Realco, Food & Beverage
Expérience Food & Beverage Division Director Realco Depuis janvier 2012 Export Manager Realco mars 2009 – décembre 2011 Sales executive Realco novembre 2007 – février 2009 Directeur commercial C.D.M. MOTORS mai 2005 – novembre 2007 Formation Ecole Pratique Hautes Etudes Commerciales (EPHEC)
RÉSUMÉ « Comment garantir l’hygiène des installations via la détection et l’élimination des contaminations biofilm » A toute étape du cycle de fabrication d’un produit alimentaire il y a des risques de contamination biofilm. Un biofilm est un nid de bactéries protégées par une matrice organique qui adhère aux surfaces (ouvertes ou fermées) des installations. Si les biofilms posent problème c’est parce que: ils sont invisibles leur matrice protectrice empêche les désinfectants d’atteindre les bactéries, et donc de les éliminer. La société Realco, experte en solutions d’hygiène enzymatique, a développé: un Kit de Détection des biofilms pour rendre visible les biofilms un "cocktail enzymatique" (breveté) qui détruit la matrice protectrice du biofilm, permettant aux désinfectants d’atteindre et d’éliminer les bactéries
14
15
Mik Van Der Borght Doctor in de scheikunde Docent KUL, Fac. Ind. Ingenieurswetenschappen Principal Investigator Lab4Food
Dr. Mik Van Der Borght is scheikundige en docent aan de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen van de KU Leuven op de campus in Geel. Mik geeft algemene chemie, bio-organische chemie en milieutechnologie aan de Bachelor- en Master-opleidingen in de Biowetenschappen en Industriële Wetenschappen op deze campus. Mik is Principal Investigator bij Lab4Food, dat deel uitmaakt van het Departement Microbiële en Moleculaire Systemen van de KU Leuven, en leidt het chemisch onderzoek. Het onderzoek naar veilig, economisch en ecologisch verantwoord gebruik van insecten in humane voeding en in veevoeder vormt een belangrijke pijler bij Lab4Food. Daarnaast wordt ook de nodige aandacht besteed aan insecten als bron van bio-gebaseerde chemicaliën. Zo wordt er onderzoek gevoerd naar de nutritionele samenstelling van insecten, de afzondering van bio-componenten uit insecten, de toepassing van insecten in pluimveevoeder en de acceptatie van insecten als levensmiddel. Mik maakt deel uit van een gemeenschappelijke werkgroep van het Wetenschappelijk Comité van het Federaal agentschap voor de veiligheid van de voedselketen en de Hoge Gezondheidsraad die een advies uitwerkt over voedselveiligheid van insecten bestemd voor humane consumptie.
SAMENVATTING “Eetbare insecten in België: Opportuniteiten en mogelijke risico's” Insectenburgers, meelwormspreads, bugnuggets, insectenrestaurants … . Tegenwoordig berichten de media regelmatig over het gebruik van insecten in onze voeding. Wat zo’n vijf jaar geleden nog ondenkbaar was, zou in de nabije toekomst, net zoals in vele andere delen van de wereld, wel eens alledaags kunnen worden in België. Dit lijkt voor de hand te liggen, eetbare insecten hebben immers een hoge voedingswaarde. Zo zijn ze bijzonder rijk aan proteïnen en bevatten ze hoge gehaltes aan essentiële aminozuren. Daarenboven zijn insecten vrij eenvoudig te kweken en beschikken ze over goede voederconversies. Bij toenemend succes zullen eetbare insecten op industriële schaal gekweekt, verwerkt en verhandeld worden. Dit levert de nodige opportuniteiten voor kwekers, voedingsbedrijven, koks, consumenten, … maar tegelijkertijd worden ook nieuwe risico’s geïntroduceerd. Tijdens deze lezing wordt de recente belangstelling voor humane entomofagie gekaderd en worden de opportuniteiten en mogelijke risico’s (chemisch, fysisch en microbiologisch) onder de loep genomen.
16
Leen Van Campenhout Doctor Ingenieur Docent KUL, Fac. Ind. Ingenieurswetenschappen Principal Investigator Lab4Food
Dr. ir Leen Van Campenhout doceert vakken zoals onder andere Levensmiddelenmicrobiologie en Conserveringstechnologie aan de opleiding Master in de Biowetenschappen, Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen aan de KULeuven. Verder is Leen eveneens Principal Investigator bij Lab4Food. Binnen de onderzoeksgroep coördineert Leen het onderzoek onder de pijler “Houdbaarheid en conservering”. Het onderzoek spitst zich toe op het vertalen en implementeren van nieuwe, fundamentele toepassingen en technologieën binnen de levensmiddelenmicrobiologie en aanverwante vakgebieden in de voedings- en de veevoederindustrie. In een aantal projecten werd bijvoorbeeld gewerkt rond gewijzigde atmosfeerverpakking als milde conserveringstechnologie, gepulseerd licht als decontaminatiestrategie en het gebruik van metagenomics in microbiële bedrijfsvraagstukken. Sinds begin 2014 wordt in Lab4Food onder leiding van Leen ook intensief onderzoek uitgevoerd naar de microbiële kwaliteit van eetbare insecten als nieuwe levensmiddelenmatrix op de Belgische markt.
“Eetbare insecten in België: Opportuniteiten en mogelijke risico's”
17
18
19
PERSONNES DE CONTACT/CONTACTPERSONEN Flandre-Occidentale/West-Vlaanderen: Els Cardinael
Flandre-Orientale/Oost-vlaanderen: Katrien Vekeman
Anvers/Antwerpen: Ingrid Vansumere
Limbourg/Limburg: Michaël Gielen
Brabant flamand/Vlaams-Brabant: De Lathouwers Caroline
Bruxelles/Brussel: Carine Verbestel & Hafsa Chergui
Brabant walon/Waals-Brabant: Vincianne Charlier
Hainaut/Henegouwen: Benoit Delbart
Liège/Luik: Benoît Meurisse
Namur/Namen: Cathline Ogiers
Luxembourg/Luxemburg: Bosmans Christophe
20
DEVENIR MEMBRE / LID WORDEN Pourquoi devenir membre de la BFSO? Quelques avantages:
Être tenu informé de l’actualité alimentaire
Participer à des formations spécialisées
Échanger vos expériences avec des collègues sur le plan national et international
Être informé grâce au magazine d’information
Accéder à l’espace membre sur bfso.be
…
Devenir membre est une plus-value dans votre vie, tant professionnelle que privée. La sécurité de la chaîne alimentaire ne laisse personne indifférent! La cotisation "2015" s'élève à 20€.
Inscriptions sur www.bfso.be
Waarom lid worden van BFSO? Enkele voordelen:
Op de hoogte blijven van alles wat met veilig voedsel te maken heeft
Deelname aan gespecialiseerde opleidingen
Ervaringen uitwisselen met collega’s in binnen- en buitenland
Geïnformeerd worden dankzij ons magazine
Toegang tot het gedeelte « Leden » op bfso.be
…
Lid worden is een meerwaarde, zowel professioneel als privé. De veiligheid van onze voedselketen laat niemand onverschillig! Het lidgeld voor 2015 bedraagt 20€..
Inschrijvingen via www.bfso.be
21
22
NOTA’S / NOTES
23
NOTA’S / NOTES
24
NOTA’S / NOTES
25
NOTA’S / NOTES
26
NOTA’S / NOTES
27
MET DANK AAN / MERCI À
28
