OncoQuest geeft patiënten invloed. Samen kiezen voor beter: patiënten waarderen het zeer dat ze keuze en invloed hebben op hun nazorg pagina 4

28 juni 2012 – nummer 13

Documentbeheer versterkt contact

Huisartsen gefascineerd door duizeligheid

OncoQuest geeft patiënten invloed

Meer allochtone specialisten nodig

GGZ inGeest ROMT gewoon door

Kindergeneeskunde pakt verbeterpunten NIAZ op  

Aanwezigen enthousiast over de nieuwe aanpak van de bijscholing in VUmc  ▶ pagina 3

Samen kiezen voor beter: patiënten waarderen het zeer dat ze keuze en invloed hebben op hun nazorg  ▶ pagina 4

Tineke Abma deed onderzoek naar de doorstroming van allochtone artsen naar specialistenopleidingen in VUmc  ▶ pagina 7

ROM is een goed hulpmiddel is om de eigen zorg te verbeteren, maar ongeschikt als meetinstrument voor zorgverzekeraar  ▶ inDrukken

▶ pagina 2

Patiëntveiligheid Award Initiatieven waarmee de patiëntveiligheid in ziekenhuizen aantoonbaar wordt verbeterd, kunnen vanaf nu worden aangemeld voor de Nationale Patiëntveiligheid Award 2012. De nfu, nvz, oms en v&vn, reiken de prijs voor de vijfde en de laatste keer uit in het kader van het vms Veiligheidsprogramma. Ziekenhuizen kunnen hun initiatieven via www.vmszorg.nl tot en met 6 september indienen. Uit alle inzendingen worden zes initiatieven geselecteerd die voor een vakjury op 13 september inhoudelijk gepresenteerd mogen worden. Na afloop nomineert de vakjury drie initiatieven. Bezoekers van www.vmszorg.nl en deelnemers van het slotcongres op 15 november kiezen uiteindelijk uit de genomineerden de grote winnaar van de Nationale Patiëntveiligheid Award 2012. Ziekenhuizen kunnen tot en met 6 september hun initiatief indienen. Op www.vmszorg.nl staan de criteria vermeld en kan de aanmelding inclusief documentatie worden ingezonden.

foto jean pierre jans

Heerlijk eerlijk

Kinderstad geeft kleur aan de stad Door de hele stad kom je ze tot 5 juli tegen: Grote posters met een kindertekening en een oproep om donateur van Kinderstad te worden. Chantal, Luna, Sana, Rosa en Lotta maakten de fraaie tekeningen. Kinderstad gebruikt haar Facebook-pagina om de actie te ondersteunen. Ze roept alle volgers op om in Amsterdam op zoek te gaan naar een Kinderstad-poster. Wie tussen 21 juni en 5 juli een originele foto maakt van zo’n poster en die op de eigen Facebook-pagina plaatst (waarbij natuurlijk @VUmc Kinderstad in de foto is getagd) maakt kans op een prijs. Zowel voor de eerste foto als voor de vijf beste foto’s zijn leuke prijzen beschikbaar. Delen / retweeten / doorsturen naar Amsterdammers mag natuurlijk altijd. n MK

Vrijheidsbeperking in het ziekenhuis

‘Onze film moet studenten wakker schudden’ Als een patiënt zo onrustig is dat hij een gevaar voor zichzelf vormt, kan een arts een vrijheidsbeperkende maatregel nemen. Een moeilijke beslissing, want zowel voor de patiënt zelf als voor de omgeving is zo’n maatregel erg ingrijpend. Om studenten daarop voor te bereiden heeft huisarts- & ouderengeneeskunde een film laten maken over dit onderwerp. De première is op 3 juli. De film ‘Vrijheidsbeperking in het ziekenhuis’ is bestemd voor derdejaars studenten. “Aan het einde van de bachelor willen we dat ze weten wat de regels zijn, tegen welke dilemma’s je aanloopt en welke alternatieven er zijn”, legt Nienke Nieuwenhuizen, universitair docent ouderengeneeskunde uit. “Ook willen we dat ze de sfeer proeven

en zowel vanuit de ziekenhuismedewerker als vanuit de patiënt ervaren wat er allemaal bij komt kijken.”

Keuzes Of een patiënt met een onrustband in bed wordt gehouden, met een verpleegdeken of met bedhekken, of er met een sensor of met een camera wordt gesignaleerd of een patiënt uit zijn kamer gaat, of iemand met medicijnen rustig wordt gehouden of andere gedragsregulerende medicatie krijgt, het tast allemaal zijn vrije keuze aan. “Het is moeilijk om in te schatten wanneer een vrijheidsbeperkende maatregel de beste oplossing is”, vertelt Nieuwenhuizen. “Toch draag je als behandelend arts daarvoor verantwoordelijkheid. Daarom willen we dat studenten daar al tijdens de bachelor over nadenken. Een praktijkvoorbeeld: als iemand zichzelf dreigt te verwonden, is het niet zo ingewikkeld; dan moet je als arts optreden. Maar wat als iemand met stoelen gooit. Is het vernielen van het meubilair

De film ‘Vrijheidsbeperking in het ziekenhuis’ is gemaakt door het audio­visueel centrum van de VU onder leiding van projectleider Jeroen Wolzak. De première – bestemd voor medewerkers die in hun dagelijkse werkzaamheden te maken krijgen met het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen – vindt plaats op dinsdag 3 juli van 13.30-14.30 uur. Meer informatie: Trees Oeschger, [email protected], tst. 48384.

voldoende grond, of moet er eerst een verpleegkundige of een andere patiënt (bijna) zijn geraakt? En wat als iemand met een delier het infuus uit z’n arm trekt?” Ook de keuze van het middel is een punt van discussie. Een onrustband is een heftige maatregel, die bij de patiënt en de familie flinke weerstand zal oproepen. “Samen met de verpleegkundigen kun je soms betere alternatieven bedenken.”

Ingewikkeld Maar het zijn niet alleen artsen, verpleegkundigen en patiënten die in de film over hun ervaringen vertellen. Ook een ethicus en zelfs juristen komen aan het woord. “Ook juridisch ligt het namelijk gecompliceerd.” Dementerenden, mensen met een gees-

telijke beperking en psychiatrisch patiënten die zijn opgenomen kunnen een gevaar voor zichzelf vormen. In zo’n geval treedt de wet bopz (bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen) in werking, die het mogelijk maakt deze patiënten tegen zichzelf te beschermen. Komen zij in een ziekenhuis dan vallen ze onder de wet wgbo (wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst), die de relatie regelt tussen patiënt en hulpverlener. Ook patiënten die zelfstandig wonen maar dementerend zijn of een delier krijgen vallen onder deze laatste wet. “Met deze film hopen we dat studenten aan het einde van de bachelor in staat zijn een zorgvuldige afweging maken bij de inzet van vrijheidsbeperkende maatregelen.” n MK

Wat doe je als rond het middaguur plotseling alle kassa’s in het personeelsrestaurant uitvallen? Unithoofd voeding Martin Roosemalen hoefde er niet lang over na te denken toen dat op vrijdag 15 juni gebeurde. De storing duurde ruim een uur. “VUmc-medewerkers zijn eerlijk, daar heb ik alle vertrouwen in”, vertelt hij. “We hebben daarom iedereen maaltijden laten meenemen met de toezegging dat ze later zouden komen afrekenen. De overgrote meerderheid heeft inmiddels keurig betaald en ik neem aan dat de rest dat de komende week doet. Niet iedereen gaat elke dag naar Het Plein, dus dat komt wel goed.” Roosemalen baseert zijn vertrouwen op zijn ervaringen met de het zelf afrekenen. “De afgelopen vijf jaar rekenen medewerkers zelf af en dat heeft nauwelijks invloed op de foutmarge. Toen er nog bemande kassa’s waren, werden er evenveel fouten gemaakt als nu. Dat is menselijk, want iedereen kan zich een keertje vergissen.” n MK

Acties na intern onderzoek Op verschillende plekken in de organisatie worden stappen gezet om de leer- en verbeterpunten uit het interne onderzoek naar de tv-opnames op de seh door te voeren. Zo werkt de raad van bestuur aan een activiteitenagenda om binnen VUmc in gesprek te gaan over cultuur, structuur en strategie. De evaluatie van de organisatieontwikkeling van VUmc is naar voren gehaald. Al in 2012 zullen onder meer de divisiestructuur en het werkplekmanagement worden besproken. Ook zijn de taken interim-directeuren communicatie en iop benoemd. Meer informatie op de startpagina op intranet. n EK

‘Alles wat je zegt kan tegen je gebruikt worden’

sie medische ethiek en het instituut ondersteuning patiëntenzorg vragen daarom aandacht voor een verantwoord gebruik van social media. “Bezint eer ge begint”, is het advies van commissielid Harrie Lafeber, hoogleraar neonatologie.

De impact van social media

“Een simpel voorbeeld van mijn eigen afdeling. Bij neonatologie liggen baby’s die soms maandenlang intensieve zorg nodig hebben. Verpleegkundigen en artsen bouwen een sterke band op met ouders en blijven via internet vaak nog lang contact houden. Ze wisselen foto’s

n Jeroen Kleijne

Het is belangrijk dat studenten én medewerkers van VUmc zich bewust zijn van de impact van bijvoorbeeld Facebook en Twitter. De commis-

en persoonlijke berichten uit, maar soms ook ‘politiek’ gevoelige dingen. Bijvoorbeeld kritiek op collega’s of op de organisatie. Dat soort informatie kan schadelijk zijn voor het imago van VUmc”, aldus Harrie Lafeber.

Terughoudendheid De commissie medische ethiek bepleit dan ook terughoudendheid bij het gebruik van social media, zeker als het werkgerelateerd is. “Als je communiceert over zaken die met VUmc te maken hebben, hou dan te allen tijde rekening met het openbare karakter van

social media. We dragen allemaal verantwoordelijkheid in het kader van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (big), daar moeten we ons bewust van zijn. Iedereen moet zelf weten wat hij over zijn persoonlijke leven naar buiten brengt. Maar als je iets post of twittert waarbij je aanspreekbaar bent op je gedrag als professional, moet je daar heel zorgvuldig in zijn.” Ook de communicatie tussen studenten en docenten verloopt steeds meer via social media. “Op zich is dat prima, maar je ziet bijvoorbeeld ook dat er berichten heen en weer gaan

over onenigheid over een tentamencijfer. Wat mensen zich niet realiseren is, dat wat ze aan tekst achterlaten iets zegt over zichzelf. Als studenten later solliciteren, kunnen dingen boven water komen die helemaal niet zo goed zijn voor hun cv. Pas dus goed op met wat je twittert of op Facebook zet, want alles wat je zegt kan tegen je gebruikt worden.”

Tips Een lijst met tips voor verstandig gebruik van social media staat op de speciale intranetpagina over social media.

Verbeterpunten NIAZ aangepakt n Ben de Graaf

“We zijn altijd zorgvuldig geweest met het plaatsen van nieuwe documenten op KwaliteitsNet”, zegt Yvonne Schellekens, kwaliteitsfunctionaris kindergeneeskunde. Ze spreekt mede namens Marga Bakker, teamleider ic kindergeneeskunde en Helena Uijldert, kwaliteitsfunctionaris poli kindergeneeskunde. “Voordat we een nieuw protocol schreven, controleerden we of er al een vergelijkbaar protocol over het onderwerp bestond. Toch bleken binnen kindergeneeskunde dubbele protocollen en richtlijnen op KwaliteitsNet te staan. Daarom hebben we elkaar opgezocht en zijn we samen deze vervuiling gaan aanpakken.” Ze kregen hierbij ondersteuning van de werkplekbegeleider van iop, die de checklist met aandachtspunten met hen doornam. Een aandachtspunt is bijvoorbeeld of de titel van het document voldoet aan het nieuwe titelbeleid. Ook moet duidelijk zijn wie de auteur is, wie verant-

foto Mark van den Brink

Met de niaz-auditoren op komst heeft het instituut ondersteuning patiëntenzorg (iop) het beleid voor documentbeheer in VUmc aangescherpt. Dit is vertaald naar een checklist om KwaliteitsNetdocumenten te screenen op naleving van het beleid. Ook startte iop met documentbeheerders een opschoonactie gericht op dubbele documenten. Drie documentbeheerders van kindergeneeskunde leggen uit hoe zij deze niaz-verbeteractie hebben opgepakt.

‘Documentbeheer heeft ons contact versterkt’ woordelijk is voor het document en wanneer controle van de inhoud nodig is. Natuurlijk moet ook zichtbaar zijn of het document geldt voor héél VUmc of alleen voor een afdeling.

Nu één protocol Bakker geeft bloedtransfusie als voorbeeld. “Als je het woord ‘bloedtransfusie’ intikt in KwaliteitsNet krijg je veel hits. Veel afdelingen heb-

ben een afgeleide van het protocol van de bloedbank op KwaliteitsNet geplaatst. Binnen kindergeneeskunde hebben we nu één protocol. Dit geldt ook voor het reanimatieprotocol: het protocol van de afdeling ikin (ic kinderen) hebben we als uitgangspunt genomen voor het hele specialisme kindergeneeskunde. Alleen voor de afdeling ineo (ic neonatologie) hebben we een apart pro-

tocol opgesteld, omdat het hier heel jonge kinderen betreft die op een andere manier gereanimeerd worden. Gedateerde papieren versies van richtlijnen en protocollen hebben we verwijderd. Bovendien houden we altijd een computer beschikbaar om KwaliteitsNet te kunnen raadplegen en maken we maandelijks een backup, zodat we niet verrast worden als het systeem er een keer uit ligt.”

“Vroeger keken we vooral naar onze eigen afdeling, nu kijken we breder”, aldus Uijldert. “Het samen werken aan documentbeheer heeft geleid tot een betere afstemming, meer uniformiteit en kortere lijnen tussen de poli, kliniek en ic.” Het nieuwe beleid voor documentbeheer is te vinden op KwaliteitsNet onder documentnummer 038082.

Tracer 11e jaargang nr 13, 28 juni 2012



Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.850. Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Maartje van Boekel, Annemarie Burgers, Bernie Hermes, Gert de Jager, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marieke Schutte, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Kris Hemmink, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Albert Blom, Rick Dros, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder Redactiesecretariaat



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email:  [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk DeltaHage, Den Haag Abonnement De abonnementsprijs bedraagt voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail [email protected]

Volgende Tracer



D e volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 12 juli. Deadline voor kopij is 4 juli om 12.00 uur.

2

Het kneedbare kind

L & G

n Arko Oderwald

Op 19 september zal voor de tiende keer het jaarlijkse Literatuur en Geneeskunde symposium worden gehouden. Het thema is ‘geboorte’. De hoofdlezing zal worden verzorgd door Ronald Giphart. Tot 19 september zal Arko Oderwald in Tracer aandacht besteden aan geboorte in literatuur en film. Deze keer: het kneedbare kind. Naast het knutselen aan de natuur van het kind kan er voor en na de geboorte ook aan de omgeving van het kind worden gesleuteld. Alle ouders doen dat na de geboorte; we noemen dat opvoeding. Daarbij bestaat over het algemeen veel vrijheid om te manipuleren en te experimenteren, iets waar we in de zevende aflevering van deze serie nog op terug zullen komen. Voor de geboorte kunnen we de ongeboren vrucht ook op allerlei manieren beïnvloeden, bijvoor-

beeld door lawaaierige omgevingen, medicijn- en drugsgebruik, roken en drinken. Toch zijn hier nog veel meer mogelijkheden denkbaar. De roman ‘Brave new world’ van Aldous Huxley uit 1932 geeft daarvan een mooi voorbeeld. De roman begint als volgt: “Een plomp, grijs gebouw van niet meer dan vierendertig verdiepingen. Boven de hoofdingang de woorden: Londense broed- en kweekcentrale, en op een schild het devies van de wereldstaat: gemeenschappelijkheid, gelijkvormigheid, gelijkmatigheid.” In deze nieuwe wereld is ivf, 45 jaar voor de realisering daarvan, de manier van voortplanting. Klonen wordt ook op grote schaal toegepast, maar dan bij de mensen die genetisch geconstrueerd zijn om eenvoudige taken te vervullen. Maar de genetica is niet voldoende voor een gegarandeerd eindresultaat. Er volgt een rijpingsproces in kunstma-

Tracer 1 3 – 2 8 j u ni 201 2 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

tige baarmoeders op een lopende band in de broed- en kweekcentrale. Daar worden de embryo’s en foetussen getraind, al naar gelang de mens die ze later moeten worden. Nadat ze uitgebroed zijn, worden ze door de staat verder geconditioneerd tijdens hun jeugd. Daar leren ze onder andere dat ‘wegsmijten beter is dan verslijten’, want het hele systeem is bedoeld om zowel de consumptie als de productie van goederen volledig beheersbaar en voorspelbaar te maken. Individuele emoties moeten dus zoveel mogelijk worden uitgeschakeld. Waar dat niet lukt en er toch nog onvrede is, kan de inname van een gram soma, een drug waarmee totale vergetelheid en genot kan worden bereikt, de zorgen doen vergeten. De titel ‘Brave new world’ is ontleend aan ‘The Tempest’ van Shakespeare: O, wonder! How many goodly creatures are there here!

How beauteous mankind is! O brave new world, That has such people in’t! De titel is ironisch bedoeld, want in de wereld van Huxley is Shakespeare verboden, omdat Shakespeare schrijft over emoties, drama, tragiek en ongeluk. Die typisch menselijke kenmerken zijn uit de efficiënte en rationele wereld van Huxley verbannen. Althans bijna, want er is één persoon die anders is, die niet goed geconditioneerd is, en er is nog één plek op aarde, een reservaat, waar nog mensen zijn zoals vroeger. Van daar uit wordt een ‘wilde’ geïmporteerd in de goed geoliede machine van de wereldstaat. Aanvankelijk wordt hij enthousiast ontvangen, want hij vertegenwoordigt iets nieuws én iets Shakespeariaans in een volledig voorspelbare wereld, maar uiteindelijk wordt hij door de machine fijngemalen.

Huisartsen gefascineerd door duizeligheid

Vooral het belang van een goede anamnese werd onderstreept. Veel huisartsen vinden de diagnostiek van duizeligheid lastig. De klacht kan wijzen op tal van aandoeningen, variërend van onschuldig tot zeer ernstig. Daarnaast blijken veel patiënten duizeligheid te verwarren met bijvoorbeeld wazig zien, moeilijk kunnen lopen of vermoeidheid. Maarsingh is gepromoveerd op de diagnose van duizeligheid bij ouderen in de huisartsenpraktijk. Rinkel richtte zich met name op de behandeling van duizeligheid door de huisarts. Hij vindt veel van de medicijnen die hiervoor worden voorgeschreven eigenlijk niet geschikt. De meeste patiënten kunnen goed worden geholpen met oefeningen. Een methode die door de huisarts kan worden voorgeschreven is bijvoorbeeld de Epley-manoeuvre. Deze is bedoeld voor patiënten met draaiduizeligheid, een vorm van duizeligheid die bijvoorbeeld ontstaat bij het plotseling opstaan. Dit ontstaat waarschijnlijk door vrij zwevend materiaal in het binnenoor dat een overprikkeling van het evenwichtsorgaan veroorzaakt. Door bepaalde bewegingen te herhalen neemt de prikkeling af. De Epley-manoeuvre kan door patiënten zelf worden uitgevoerd, maar de huisarts moet het wel goed kunnen uitleggen. De aanwezige huisartsen waren enthousiast over de nieuwe aanpak van de bijscholing. Voor de komende bijeenkomst heeft het Niercentrum het onderwerp nierfalen op de agenda gezet. Dermatologie volgt in het najaar. n MK

foto Mark van den Brink

Zo’n 45 huisartsen uit Amsterdam en omgeving luisterden aandachtig naar kno-arts Rico Rinkel en uhphuisarts Otto Maarsingh bij hun uitleg over duizeligheid. Het was op dinsdag 19 juni de eerste keer dat nascholing voor huisartsen op deze wijze was georganiseerd. VUmc wil voortaan elke twee maanden gedurende twee uur een onderwerp praktijkgericht belichten.

Rico Rinkel demonstreerde met Marije Poortvliet, communicatieadviseur verwijzers, wat een huisarts kan doen tegen duizeligheid

Vertrek Elastiekenkoers op tv  in Hart van Nederland Op 21 juni vertrok onder grote belangstelling de Elastiekenkoers vanaf VUmc. Tijdens deze fietstocht leggen 35 wielerenthousiasten, onder begeleiding van twee politieagenten op motoren, de afstand Amsterdam-Goor af. De groep fietste de 160 kilometer lange rit om VUmc te bedanken voor de hulp die is geboden aan een vriend. Ook wilden zij zo andere patiënten een hart onder de riem steken. “Als een goede vriend echt ziek is, ben je zelf ook een beetje ziek. Als een goede vriend sterft, sterf je zelf ook een beetje”, meldden ze in hun flyer. Het vertrek werd gefilmd door een

Chris Mulder

PPI’s voor de Rijken De laatste jaren wordt maagbescherming bij patiënten die nsaid of Aspirine gebruiken en een verhoogd risico lopen op maagbloedingen, min of meer adequaat gegeven. Dankzij véél werk van de zorgverleners scoorde Nederland heel goed in preventie van maagbloedingen. Minister Schippers stuurde op 23 mei 2012 het rapport van het Interdepartementale Beleidsonderzoek (bio) umc’s naar de Tweede Kamer. Een kleine greep uit de suggesties: specialistische opleidingen korten naar minimale Europese eisen, vergoeding opleiding naar laagste tarief (perifeer/academisch), verkleinen van de academische component en een eigen bijdrage van onze aios met 10% (= 13.500 euro per jaar). Ook voor onze studenten komen er problemen: ze kunnen vanaf september twee jaar korter reizen met hun ov-kaart. Maar onze patiënten zouden daarentegen wél veilig zijn. De Koninklijke Maatschappij ter Bevordering der Pharmacie luidt echter de noodklok. De kans op maagbloedingen stijgt, met hogere zorgkosten op landelijke niveau tot gevolg. Dat komt omdat sinds 1 januari 2012 maagzuurremmers (ppi’s) in de basisverzeke-

ring bij de eerste prescriptie en bij niet chronisch gebruik niet worden vergoed. De minister regelde dat het gebruik bij dyspepsie en nietchronische reflux-ziekte door patiënten zelf betaald moet worden. Circa 90% van de nsaid-gebruikers in Nederland haalt niet de definitie ‘chronisch gebruik’, namelijk meer dan 180 dagen/jaar. Deze groep, bestaande uit 65-plussers met comorbiditeit als hart- en vaatziektes, gebruikt cumarines en/of ascal. Wie gaat dat voortaan betalen? Deze groep niet-chronische gebruikers loopt immers net zozeer een bloedingsrisico als de ‘chronische’ gebruikers. Door de vergoeding van de eerste aflevering en niet-chronisch gebruik van maagzuurremmers uit de verzekering te halen, blijken patiënten hun ppi’s niet meer op te halen omdat ze moeten bijbetalen. Ook niet als zij deze krijgen voorgeschreven als maagbeschermer bij nsaidgebruik. Tweederde van de apothekers bevestigt dit. Onderzoek van de Stichting Farmaceutische Kerngetallen laat zien dat dit dramatisch doorzet. De bijwerkingen van nsaid’s zullen snel toenemen. Casuïstiek zal niemand overtuigen,

Tracer 1 3 – 28 juni 20 1 2 – O rg a n isat ie – O n d er zo ek – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

noch zal het gebruik van nsaid’s verminderen. Het is begrijpelijk dat onze patiënten hun ppi’s niet afnemen en gebruiken. De meeste patiënten merken zelf immers géén direct effect van de ppi, omdat ze geen maagklachten hebben. Minister Schippers geeft aan dat de prijs van een ppi zo laag is, dat de kosten zelf gedragen kunnen worden. Bij elke aflevering komt echter 10 euro extra aan afleverkosten en de btw. Voor de onderkant van de samenleving is deze stapeling van lasten een probleem. Deze groep zal de huisartsenpost in het weekend ook gaan mijden, als ze een eigen risico moeten gaan betalen. Casuïstiek van dramatiek helpt niet. Goede studies uit bijvoorbeeld Hongkong, die allang beschikbaar zijn, ook niet. Prospectief onderzoek kost tijd. Het klinkt plat en gratuit, maar de doden in onze proefschriften in 2015 en 2016 zullen te laat komen. Het beleid is als een mammoettanker: het valt vrijwel niet bij te sturen. De enige mogelijkheid is nog laagdrempeliger iedereen met Plavix, Ascal, Cumarines en/of nsaid’s extreem laagdrempelig ppi’s en wel chronisch te geven, éénmaal daags één tabletje. Dan kost het de onderkant niets. Chris Mulder is hoogleraar maag-, darm- en leverziekten

cameraploeg van sbs6 en ’s avonds uitgezonden in Hart van Nederland. Met deze actie wil de vriendenclub een permanent monument realiseren in VUmc Cancer Center Amsterdam, om patiënten te laten weten dat ze niet eenzaam hoeven te zijn in het ziek zijn, maar dat er altijd mensen om hen heen zijn die hen waar mogelijk steunen. Het beeld is gemaakt door kunstenaar Erwin Middelhuis en staat voor de Rietwijker zaal. Het heet ‘Winnen doe je samen’. Het kunstwerk verbeeldt de cirkel van het leven. De binnenring staat voor; het in een keer los staan van het gewone leven door het ziek zijn, de strijd aangaan, de eenzaamheid, de wedloop naar genezing, een nieuw begin, de steun die je ondervindt en de lichtpuntjes van hoop en vertrouwen. Naast het beeld is er een cheque overhandigd, waarmee gedurende twee jaar wekelijks verse boeketten bij receptie W kunnen worden neergezet. In Goor aangekomen vierden de deelnemers het Goorse School- en volksfeest. Het thema was Elastiekenkoers; ‘er zullen geen achterblijvers zijn, iedere deelnemer wordt als aan een elastiek meegesleurd’. Vele mensen en bedrijven uit Goor hebben een bijdrage geleverd en hielpen bij de organisatie van de koerstocht.

Opvallend

!

Het kwf heeft een project­ voorstel van ziekenhuisapotheker-klinisch farmacoloog Harry Hendrikse, Egbert Smit, hoogleraar longziekten, en patholoog Erik Thunissen gehonoreerd en stelt ruim een half miljoen euro beschikbaar. Met dit geld kan worden onderzocht of het effect van therapeutisch erlotinib zichtbaar te maken is met een petscan. Daarvoor hebben de onderzoekers radioactief gelabeld [11C] erlotinib ontwikkeld. Uit onderzoek blijkt dat slechts een deel van de patiënten met niet-kleincellige longkanker klinisch voordeel heeft bij de behandeling met erlotinib. Tot nu toe kan alleen aan de hand van een biopt worden vastgesteld of een patiënt tot deze groep behoort. 3

Samen kiezen voor beter

KNO: OncoQuest geeft patiënten invloed op hun kwaliteit van leven n Edith Krab

“Samen kiezen voor beter” is de nieuwe slogan van VUmc. Dat benadrukt dat VUmc staat voor topkwaliteit en dat we daarnaast samen met de patiënt zoeken naar de best passende behandeling en zorg. Dit gebeurt door de patiënt invloed en keuze te geven, waar dat kan en waar de patiënt dat wil. In elke Tracer een voorbeeld van Samen kiezen voor beter. Deze keer Yvonne Cruijff over de digitale vragenlijst OncoQuest.

foto jean pierre jans

“De grote winst van de vragenlijst OncoQuest is dat we zicht krijgen op waar het goed en minder goed gaat met de patiënt en dat de patiënt dit zelf ook ziet. Op die manier kunnen we de kwaliteit van leven samen met de patiënt verbeteren”, begint Yvonne Cruijff, gespecialiseerd verpleegkundige kno. OncoQuest is een door de hoogleraren Remco de Bree (kno) en Irma Verdonck (Leven met Kanker) en ict analist Ton Houffelaar ontwikkelde vragenlijst naar onder andere de lichamelijke, sociale en emotionele gesteldheid van patiënten met kanker. De patiënt vult de vragenlijst in bij elke controle op de polikliniek. Direct daarna bespreekt Cruijff de uitslagen met de patiënt: “Het mooie is dat de uitslagen meteen leiden tot een gericht gesprek. Als iemand hoog scoort op bijvoorbeeld vermoeidheid of angst, grijpen we dat aan om er met de patiënt over te praten en samen te bekijken hoe het te verbeteren is. Als de scores in een kritiek gebied komen, bieden we de patiënt een zogenoemd ‘stepped care’

Geïnteresseerd in Irma Verdonck en haar invulling van Samen kiezen voor beter? Bekijk haar filmpje op intranet/ samenkiezenvoorbeter

Irma Verdonck (links) en Yvonne Cruijff (rechts) zijn overtuigd van de meerwaarde van OncoQuest voor de patiënt. programma aan: een stapsgewijze online zelfhulpcursus. Afhankelijk van het verloop van de klachten is het mogelijk om behandeling van bijvoorbeeld depressieve klachten via dit programma op te schalen.” De

resultaten van OncoQuest gebruikt Verdonck voor onderzoek: “Het geeft ons inzicht in welke behandeling meer klachten geeft en de impact hiervan op de kwaliteit van leven. Dit biedt ons de mogelijkheid om

de begeleidende zorg gericht en op maat in te zetten”. “Patiënten beschouwen OncoQuest als een aanvulling op het spreekuur met de arts”, aldus Cruijff. “Ik heb meer tijd voor de patiënt en we bespreken andere

zaken. Niet alle patiënten hebben er behoefte aan, maar in zijn algemeenheid waarderen patiënten het zeer dat ze via OncoQuest keuze en invloed hebben op hun nazorg. Voor mij is dat Samen kiezen voor beter.”

Laparoscopische operatie­training verder uitgebreid

‘Alleen bloed­circulatie en ademhaling ontbreken’ Heelkunde heeft een vervolg ontwikkeld op de succesvolle laparo­scopische oefenbox. Gastrointestinaal chirurgen in opleiding kunnen, nadat zij de masterclass hebben afgerond, een ingreep op een menselijk lichaam oefenen. Tot dusver werd dit vooral gedaan op varkens. n Monique Krinkels Door een laparoscopische operatie te trainen met een lichaam dat aan de wetenschap beschikbaar is gesteld, kunnen chirurgen in spe de menselijke anatomie ervaren. Initiatiefnemers Jeroen Meijerink en Miguel Cuesta geloven dat deze stap tussen de oefenbox en de patiënt wenselijk is. Heelkunde is druk bezig de opleiding

De chirurgen in opleiding kunnen in alle rust een laparoscopische operatie oefenen

tot chirurg verder te professionaliseren. Dat moet ook wel, want de vergoeding die een ziekenhuis ontvangt voor de opleiding staat steeds meer onder druk. Op dit moment volgen chirurgen in opleiding een vier jaar durende algemene basisopleiding en daarna twee jaar differentiatie. In die eerste vier jaar krijgen ze met alle aspecten van heelkunde te maken: traumachirurgie, vaatchirurgie, gastro-intestinale oncologische chirurgie en bijvoorbeeld longchirurgie. “Een gericht aanbod in vaardigheidstraining die direct aansluit op een operatie van een patiënt op de operatiekamer is gewenst. De oefening van een laparoscopische operatie op een aan de wetenschap beschikbaar gesteld lichaam is een optimale voorbereiding. Er is meer tijd voor verdieping en differentiatie”, legt stafadviseur Ron de Hoon, uit.

Uit de Agenda

Drank en depressie: een riskant duo vrijdag 6 juli – aula, 13.45 tot 14.45 uur, L. Boschloo, ‘The co-occurrence of depression and anxiety with alcohol use disorders’

Ga je aan de drank vanwege de depressie, of raak je depressief door de drank? Dat is kort gezegd de vraag die Lynn Boschloo zich stelde in haar promotieonderzoek. “Een eenvoudig antwoord valt niet te geven, wel is duidelijk dat er een vicieuze cirkel bestaat waarbij alcoholafhankelijkheid en een depressie of angststoornis elkaar veroorzaken en in stand houden”, concludeert Boschloo. Alcoholafhankelijkheid komt drie keer vaker voor bij patiënten met 4

een depressie of angststoornis dan bij mensen zonder deze klachten. Depressieve of angstige patiënten ontwikkelen vaker alcoholafhankelijkheid dan mensen zonder deze klachten. Bovendien zijn depressieve en angstige symptomen belangrijke risicofactoren voor terugval bij ex-alcoholverslaafden. Ook blijkt alcoholafhankelijkheid een negatieve invloed te hebben op een depressie of angststoornis. Zo verhogen alcoholproblemen zowel de kans op het ontstaan als een chronischer beloop

van depressie en angststoornissen. Boschloo komt tot deze conclusies op basis van gegevens van de Nederlandse Studie naar Depressie en Angst (nesda). Dit nog lopende onderzoek richt zich op de ontwikkeling en het beloop van depressies en angststoornissen van bijna 3.000 mensen en is daarmee één van de grootste studies in Europa. De deelnemers komen om de twee jaar langs voor een uitgebreid interview over hun psychische en lichamelijke gezondheid. Zij geven dan ook

Tracer 1 3 – 2 8 j u ni 201 2 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

informatie over hun drinkgedrag en eventuele alcoholproblemen. Deze bevindingen pleiten voor meer bewustzijn van de onderlinge relatie tussen depressie en angststoornissen en alcoholafhankelijkheid. Gedegen screening voor alcoholafhankelijkheid bij patiënten met een depressie of angststoornis alsook screening voor depressieve en angstige symptomen bij patiënten met alcoholafhankelijkheid zouden maatregelen kunnen zijn om de zorg te verbeteren. n GdJ

De lichamen die voor dit doel zullen worden gebruikt, moeten aan speciale voorwaarden voldoen. Ze kunnen niet op de gebruikelijke manier worden gebalsemd, omdat de formaldehyde in de balsemvloeistof het weefsel stug maakt. Dat zou de levensechtheid van de oefening teniet doen. “Wat hiervoor nodig is, zijn lichamen van personen die meteen na het overlijden ingevroren zijn”, legt Henk Groenewegen, hoofd afdeling anatomie en neurowetenschappen, uit. “Die lichamen worden ook gebruikt door bijvoorbeeld plastisch chirurgen in opleiding. De beperkende factor is de diepvriescapaciteit van de afdeling. Om de initiatieven van de chirurgen verder te mogelijk te maken, moeten we deze capaciteit uitbreiden.” De laparoscopische operatie kan niet in de snijzaal in de faculteit plaatsvinden. De Hoon: “We hebben in het universitair proefdiercentrum (upc) een goed alternatief voor gevonden. De ok’s voor grote proefdieren zijn ruim opgezet en zien er niet veel anders uit dan de ok’s bedoeld voor mensen. De training is al met al het resultaat van een goede samenwerking tussen heelkunde, anatomie en upc.” Heelkunde wil de oefening halfjaarlijks gaan aanbieden aan de hele Noord-Hollandse opleidingsregio. “De chirurgen in opleiding kunnen dan twee aan twee in alle rust een laparoscopische operatie oefenen, zodat ze weten wat ze kunnen verwachten wanneer ze bij de operatie van een patiënt aanwezig zijn. Alleen de bloedstroom en de ademhaling ontbreekt.”

Vacatures VUmc Alle vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O’, klik op: ‘interne vacatures en werving’ en daarna op, ‘interne vacatures’. Ons adres is: Werving & selectie, polikliniek 7Z 163.

Verpleegkundige IC kinderen D3.2012.00015YO Zie jij het kind tussen de techniek? Afdeling: intensive care kinderen, Divisie III Wetenschappelijk onderzoek/onderwijs

Vacatures 11 juni tot 18 juni. Uiterlijke reactie datum zie intranet.

jou een uitdaging? Afdeling: cardiochirurgie, Divisie IV

Wetenschappelijk onderzoek/onderwijs

Vacatures 18 juni tot 25 juni. Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Junior docent huisartsgeneeskunde D6.2012.00040WH Begeleiding van een aantal tutorgroepen in het eerste en tweede studiejaar Afdeling: huisartsgeneeskunde, Divisie VI Programmaleider teach-theteacher D6.2012.00041MB Coördineer het cursus aanbod van Teachthe-Teacher (T-t-T)- programma! Afdeling: IOO, Divisie VI Artsen/specialisten ANIOS cardio-thoracale chirurgie D4.2012.00095MV Is cardio-thoracale chirurgie voor

Bioinformaticus D5.2012.00043CN Het laboratorium voor genoomdiagnostiek zoekt een bioinformaticus. Afdeling: klinische genetica, genoomdiagnostiek, Divisie V

Verpleegkundigen/Verzorgenden

Onderzoeker in opleiding - ziektemodelling en kosteneffectiviteit in de behandeling van huidkanker D6.2012.00042WH Wij zijn op zoek naar een gedreven onderzoeker om een ziektemodel te bouwen dat het beloop van huidkanker voorspelt onder verschillende innovatieve behandelstrategieën. Afdeling: epidemiologie & biostatistiek, Divisie VI

Vervolgopleiding tot verpleegkundige IC neonatologie D3.2012.00027MB Kom jij je verder ontwikkelen bij ons tot IC neonatologie verpleegkundige? Afdeling: intensive care neonatologie, Divisie III

Junior onderzoeker ‘dialyse op maat’ D6.2012.00044WH Dialyse op Maat: Keuze voor een behandelvorm: knelpunten en blinde vlekken vanuit patiëntenperspectief Afdeling: metamedica, Divisie VI

Staf/Management - Overig Monitor D6.2012.00045WH Begeleiden en moitoren van investigator initiated studies Afdeling: clinical research bureau, Divisie VI

Amstel Academie De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam (020) 444 4229 Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteits­ verbetering en Bij- en nascholingen  F. Broekhof (020) 444 4213 Medisch ondersteunende opleidingen en Verpleegkundige vervolgopleidingen  K. Jonker (020) 444 2020 www.amstelacademie.nl

VUmc Academie biedt inspirerende cursussen, trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Het nieuwe aanbod van de Bij- en nascholingen en het Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering, najaar 2012-voorjaar 2013 van de VUmc Academie staat op internet. 1 oktober 2012  start de volgende Opleiding Medewerker Zorgadministratie . Informatie of inschrijving voor het theoriegedeelte van de opleiding medewerker zorgadministratie of voor de Module Medische Terminologie kan bij onderstaande personen. Annemieke Bredius, coördinator opleidingen zorgadministratie 020 – 44 42953 of [email protected] Yvonne Groenevelt  adm.mw. secretariaat

VVO en MOO VUmc Amstel Academie  0204444560 of [email protected] Het volledige aanbod en inhoudelijke informatie over al deze cursussen, trainingen en workshops kunt u vinden op http://www. VUmc.nl/opleidingen/ Daar treft u ook het digitale inschrijfformulier voor directe inschrijving. Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met het secretariaat. Zij staan u graag te woord! Tel. 45084, e-mail [email protected] of Tel. 44253 [email protected] Weet u nog niet welke training u wilt volgen? Kijk snel op de website!

is inmiddels klaar en voor een groot deel verspreid in de VUmc en de diverse locaties rondom. U herkent het boekje aan de kleurrijke schakeringen die betrekking hebben op een Indian Summer. In het zomerworkshop boekje kunt u het volgende aanbod vinden:

Zoals in eerdere berichten van de Tracer vermeld zijn de zomerworkshops georganiseerd vanuit de Amstel Academie in aantocht. De zomerworkshop brochure

Social media in de zorg – Zin of onzin? Donderdag 16 augustus van 12.00 tot 13.00 uur, donderdag 6 september van 12.00 tot 13.00 uur

Agenda Staf/management - Financieel Projectadministrateur D1.2012.00028CN Je bent op de hoogte van alle financiële ins en outs van projecten van divisiebureau 1 en voert een adequate projectadministratie Afdeling: divisiebureau divisie 1, Divisie I Senior projectcontroller D6.2012.00043WH Administratieve ondersteuning en financieel advies voor wetenschappelijke onderzoeksprojecten binnen VUmc. Afdeling: divisiebureau VI, Divisie VI Paramedisch Apothekersassistent poliklinische apotheek D5.2012.00044MV Vind je het een uitdaging om klanten deskundig te helpen en te adviseren? Afdeling: apotheek en klinische farmacie, Divisie V Farmaceutisch consulent D5.2012.00045MV Ben jij zelfstandig en weet je van aanpakken? Afdeling: apotheek en klinische farmacie, Divisie V

Voorzitter en Notulist: een twee-eenheid? Maandag 20 augustus van 12.00 tot 13.00 uur, dinsdag 18 september van 12.00 tot 13.00 uur Kwikando Donderdag 9 augustus van 15.30 tot 16.30 uur, maandag 24 september van 12.00 tot 13.00 uur Kijk, ik ben er ook! Woensdag 5 september van 12.00 tot 13.00 uur, maandag 10 september van 12.00 tot 13.00 uur Schrijven is leuk?! Dinsdag 21 augustus van 15.30 tot 16.30 uur De dramadriehoek Dinsdag 7 augustus van 12.00 uur tot 13.00 uur, dinsdag 25 september van 15.30 tot 16.30 uur Verveling als zinvolle bezigheid Dinsdag 4 september van 15.30 tot 16.30 uur, maandag 17 september van 12.00 tot 13.00 uur Sta eens even stil Dinsdag 14 augustus van 15.50 tot 16.30 uur, woensdag 19 september van 11.50 tot 13.00 uur. Prezi Donderdag 30 augustus van 12.00 tot 13.00 uur, donderdag 13 september van 15.30 tot 16.30 uur. Meer informatie kunt u op dit moment al vinden in het zomerworkshopboekje dat geplaatst staat op de site van de Amstel Academie onder ‘actueel nieuws’. Op de laatste pagina van dit boekje vindt u informatie over mogelijkheid tot inschrijving.

Ondernemingsraad Dagelijks bestuur OR; Inge Schadee-Eestermans (voorzitter), Willy Arjaans (vice-voorzitter), Andy Higgs, Emile Heilbron, Rene van Andel (ambtelijk secretaris) Inlichtingen: Bureau medezeggenschap, Hoogbouw H 322, Tel 43478, e-mail [email protected], http://intranet/afdelingen/orgaan/OR/

Aan de ORde juni 2012. Standpunt OR t.a.v.SEH casus De ondernemingsraad is door de Raad van Bestuur, mede, uitgenodigd om de leer-en verbeterpunten naar aanleiding van de SEH casus te bespreken. De OR heeft deze uitnodiging na ampel beraad nièt aangenomen. De ondernemingsraad heeft op dit moment onvoldoende inzicht in hoe de conclusies en aanbevelingen van het SEH rapport tot stand zijn gekomen. Aangezien de ondernemingsraad, voorafgaand aan dit overleg, de toegezegde analyse over het SEH onderzoek nog niet ontvangen heeft vindt de raad het prematuur om de leer- en verbeterpunten reeds met de Raad van Bestuur te bespreken. De ondernemingsraad vindt bovendien, in deze fase, de samenstelling van de groep genodigden niet passend. Op grond van bovenstaande heeft de ondernemingsraad de Raad van Bestuur daarom dringend

geadviseerd om deze bijeenkomst (nog) niet te laten plaatsvinden. OR Verkiezingen 2013 De ondernemingsraad heeft besloten om zijn verkiezingen van juni 2012 uit te stellen naar maart 2013 i.v.m. de samenwerking met GZZ inGeest. De volgende vakbonden zijn over de OR verkiezingen geïnformeerd: CNV Publieke Zaak Orde van Medisch Specialisten, AC Ambtenarencentrum, NU’91, ABVAKABO/FNV Meent u als medewerker van VUmc dat uw vakbond niet vermeld staat dan kunt u deze vakbond alsnog opgeven aan het Bureau Medezeggenschap. Deze vakbond zal dan geïnformeerd worden over de verkiezingen van de ondernemingsraad van VUmc. Belangrijke data: Op 19 maart 2013 worden er OR verkiezingen gehouden. Iedereen die op 1 maart 2012 in

Tracer 1 3 – 28 juni 20 1 2 – S er v icep ag in a

dienst was kan zich kandidaat stellen voor de ondernemingsraad 4 februari 2013, deadline aanleveren kandidaten via vak- en beroepsorganisaties 25 februari 2013, deadline aanleveren kandidaten vrije lijsten 2 april 2013 installatie nieuwe OR Bij vragen of opmerkingen over de OR verkiezingen kunt u contact opnemen met de verkiezingscommissie. P/a Bureau Medezeggenschap Tel (020) 44 43473 of 44 43478 Mail Ondernemingsraad: [email protected] Andere zaken die aan de ORde zijn geweest: De Gezamenlijk Medezeggenschap van VUVUmc heeft zich beraden op de adviesaanvraag ten aanzien van het algemene profiel voor een lid van de Raad van Toezicht. De ondernemingsraad heeft een aantal aanbevelingen gedaan t.a.v. de kaderbrief. Medewerkers van de werkvloer moeten betrokken worden bij LEAN. De raad vindt het belangrijk dat er in de kaderbrief passages opgenomen worden over normering indirect personeel en dat er gezien de onrust n.a.v. actuele situaties een cultuur gerealiseerd wordt, waarin transparante communicatie en veiligheid voorop staat. Beleid rondom seksuele intimidatie in overleg met de studenten- en co-raad en P&O. Het meldpunt moet bekender worden. Dit

onderwerp zal in het kader van het project veiligheid van medewerkers en de cultuur waarin men zich veilig voelt met de Raad van Bestuur besproken worden. Daarnaast moet anoniem melden mogelijk zijn. Samenwerking OR-en VUmc & GGZinGeest. De ondernemingsraden van AMC & VUmc hebben in het kader van de alliantievorming gezamenlijk overleg gevoerd. Er heeft een technisch overleg met P&O plaatsgevonden over het digitaliseren van het personeelsarchief. Instemmingsverzoek Divisie V m.b.t. het Plan van Aanpak RI&E van de afdeling Klinische Chemie. Standpuntbepaling van de OR van VUmc t.a.v. Het Nieuwe Werken. Voortgang uitvoering Plan van Aanpak Inspectie van Volksgezondheid. De ondernemingsraad vindt het belangrijk en vanzelfsprekend dat een organisatie met ongeveer 12.500 medewerkers (VUVUmc-GGZinGeest) personeelsactiviteiten faciliteert. Adviesaanvraag overname van de apotheekfaciliteiten van GGZ inGeest door VUmc Advies interim directeur communicatie Eindrapportage Anders Roosteren De 12 maandsrapportage. Pauzebeleid Strategisch Opleiden

dinsdag 3 juli – auditorium, 13.45 uur, V. Caretti, ‘Pioneering preclinical research in diffuse intrinsic pontine glioma: towards new treatment strategies’ promotoren: prof. dr. G.J.L. Kaspers en prof. dr. W.P. vandertop, copromotoren: dr. T. Wurdinger en dr. D.G. Noske dinsdag 3 juli – auditorium, 15.45 uur, M.P. Rolf, ‘Velocity Measurements in Cardiac Magnetic Resonance Imaging’ promotoren: prof.dr.ir. R.M. Verdaasdonk, prof.dr. A.C. van Rossum, copromotor: dr. M.B.M. Hofman woensdag 4 juli – aula, 11.45 uur, S.A. Kleijn ‘Novel aspects of left ventricular quantification with three-dimensional echocardiography. Validation and clinical applications’ promoter: prof.dr. A.C. van Rossum, copromotor: dr. O. Kamp woensdag 4 juli – aula, 13.45 uur, A.A.M. van der Veldt, ‘Sunitinib for advanced renal cell cancer: pharmacodynamic aspects (werktitel)’ promotoren: prof.dr. E. Boven, prof.dr. J.B.A.G. Haanen, copromotor: dr. A.J.M. van den Eertwegh vrijdag 6 juli – aula, 13.45 uur, L. Boschloo ‘The co-occurrence of depression and anxiety with alcohol use disorders’ promotoren: prof.dr. B.W.J.H. Penninx, prof.dr. W. van den Brink, prof.dr. A.T.F. Beekman, copromotor: dr. N. Vogelzangs Afscheid Vrijdag 29 juni – aula, 15.45 uur, prof.dr. P.T.A.M. Lips, ‘Bot blijft!’ Symposia/congres dinsdag 11 september – symposium P2 Projectmanagement meer informatie: Ingrid van de Vegte en Jitta Reddingius, tst. 48444, www. paog.nl Cursussen Common Trunk onderwijs Contactgegevens: Voor data + info, kijk op www.paog.nl PAOG cursus- en congresorganisatie, Romke Langezaal, tel 48446 Discipline Overstijgend Onderwijs Contactgegevens: Voor data + info, kijk op www.paog.nl PAOG cursus- en congresorganisatie, Romke Langezaal, tel 48446 Teach the Teacher cursussen Contactgegevens: Voor data + info, kijk op www.paog.nl PAOG cursus- en congresorganisatie, Christel Sluis, tel 41741 dinsdag 22 mei en dinsdag 3 juli – Advanced Suturing Course meer informatie: Patricia van Meekeren en Patricia de Waal, tst. 48444, www. paog.nl woensdag 13 en donderdag 14 juni – Praktische Neuroanatomie meer informatie: Romke Langezaal en Jitta Reddingius

Personalia In deze rubriek kunnen mede­ werkers en vrij­ willigers een bericht plaatsen over geslaagden of een afscheid. Niet meer dan 25 woorden. Aanleveren: [email protected]

Geslaagd Zes HBO-V duaal studenten studeren op 4 juli af op de Hogeschool InHolland Jacqueline van Dijck Marleen van Gerven Fenna Geugjes Annemarie Kapteyn Melissa Ros Jesse Zant

5

Menu

Oproepen & advertenties

Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

donderdag 28 juni kipsaté, omelet naturel, satésaus, bami, vegetarische bami, atjar en kroepoek, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, gebonden vegetarische aspergesoep, heldere vegetarische groentesoep vrijdag 29 juni gebakken vis, remouladesaus, wortelen, frituur aardappel, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, gebonden vegetarische kerriesoep, heldere vegetarische tomaat-vermicellisoep zaterdag 30 juni lasagne, rauwkost, foccacia, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, gebonden vegetarische paprikasoep, heldere vegetarische vermicellisoep zondag 1 juli cordon bleu, omelet tomaat-kaas, ananassaus en jus, haricots verts, frituur aardappel, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische groentesoep maandag 2 juli lamslapje, gevulde pannenkoek, paprikasaus + jus, Koninginnen melange, gekookte aardappelen, gebonden bruine bonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische gebonden bruine bonensoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 3 juli gestoofde zalm, omelet asperges, bearnaisesaus, wortelen, gekookte aardappelen, gebonden champignonsoep, heldere madrileense soep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere madrileense soep woensdag 4 juli babi pangang, vegetarische pangang, pangangsaus, pangang groenten, witte rijst, gebonden tandoorisoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden tandoorisoep, vegetarische heldere aspergesoep donderdag 5 juli karbonade, jus, bietjes, gekookte aardappelen, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep vrijdag 6 juli kip Marrakech, quorn Marrakech, zomersalade, couscous, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zaterdag 7 juli kipfilet, gevulde champignons, kerriesaus + jus, zuurkool met ananas en rozijnen, aardappelpuree, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaatvermicellisoep, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaatvermicellisoep zondag 8 juli Hawaiïburger, vegetarische burger, speciaalsaus, haricots verts, frituur aardappel, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, vegetarische gebonden paprikasoep, vegetarische heldere vermicellisoep maandag 9 juli gepaneerde kipfilet, gevulde paprika, provençaalsaus + jus, broccoli, gekookte aardappelen, gebonden tomatensoep, heldere Franse uiensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Franse uiensoep dinsdag 10 juli koftaburger, vegetarische kofta, tzatziki, Koninginnen melange, rösti aardappelen, gebonden linzensoep, heldere mulligatawnysoep, vegetarische gebonden linzensoep, vegetarische heldere mulligatawnysoep woensdag 11 juli bolognaisesaus, vegetarische bolognaisesaus, komkommersalade, spaghetti, geraspte kaas, gebonden champignonsoep, heldere madrileensesoep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere madrileensesoep

6

Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via [email protected]

De Nederlandse Moedermelkbank zoekt donoren! Het liefst willen we dat alle te vroeg geboren baby’s moedermelk krijgen. Maar het blijkt dat juist de moeders van kinderen die op de afdeling intensive care neonatologie zijn opgenomen vaak niet (of niet voldoende) melk produceren om hun kind te voeden. Om ook aan deze kinderen moedermelk te kunnen geven is de Nederlandse Moedermelkbank opgericht. Om te bepalen of donormelk voordelen biedt boven kunstvoeding vindt er een wetenschappelijk onderzoek plaats. In eerste instantie wordt de donormelk alleen gegeven wanneer het kind deelneemt aan het wetenschappelijk onderzoek wat aan de moedermelkbank gekoppeld is. De Nederlandse Moedermelkbank is op zoek naar meer donoren! Gezonde vrouwen die borstvoeding geven kunnen zich aanmelden. Omdat het mogelijk is om bepaalde ziekten via moedermelk over te dragen (bijv. HIV en Hepatitis B/C) moet de moedermelkbank aan strenge veiligheidseisen voldoen. Dit is vergelijkbaar met een bloedbank; vooraf worden de donoren gekeurd en wordt hun bloed getest op diverse ziekten. Aanmelden kan bij de Moedermelkbank via 06-30002830. Zie ook www.moedermelkbank.nl voor meer informatie. Bedankt Woensdag 6 juni was het zover, na alle voorbereidingen werd om 10:00 uur het startschot gegeven voor de eerste dag van Alpe d’HuZes. Met vijf medewerkers van

de afdeling Epidemiologie en Biostatistiek en twee gastrijders begonnen we aan de uitdaging, 8 uur later hadden we de berg gezamenlijk 25 maal beklommen. Inmiddels hebben we al bijna 16.000 euro opgehaald

aan sponsorgeld voor de Stichting KWF Kankerbestrijding. Via deze weg willen wij iedereen bedanken voor alle financiële bijdragen en het vertrouwen in ons.

Op de foto staand (vlnr): Bart Hoppe, Ger Bongers, Ellen van Rooijen, Marlies Bongers en Steve Kamper. Zittend: Birgit Witte en Alette Spriensma

Nadat je declaratie is ingediend zal zoveel mogelijk netto worden uitgekeerd als het bruto budget toelaat. Op de loonstrook kan je zien wat het daadwerkelijke netto bedrag is. Dit kan helaas niet vooraf uitgerekend worden. 

een maandelijkse online nieuwsbrief voor verpleegkundigen. In deze nieuwsbrief staan interessante nieuwtjes en de laatste ontwikkelingen voor verpleegkundigen. Interne en externe verpleegkundigen kunnen zich voor deze nieuwsbrief aanmelden via www.werkenbijVUmc.nl. Binnenkort volgen meer online nieuwsbrieven voor andere arbeidsmarktdoelgroepen.

Personeel en organisatie Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘P&O direct’

Aanmelden voor de nieuwsbrief P&O direct Wil je op de hoogte blijven van nieuws op het gebied van CAO UMC of wetswijzigingen? Je kunt je nu aanmelden voor de nieuwsbrief P&O direct. Deze nieuwsbrief is bedoeld voor alle medewerkers van VU medisch centrum en verschijnt maandelijks. Hier komen onderwerpen aan de orde als: nieuwe CAO UMC, gebruik van persoonlijk budget, de digitale salarisstrook, loopbaanontwikkeling etc..  Wil je de nieuwsbrief P&O direct ook in je mailbox. Meld je dan aan via P&O direct/ nieuwsberichten/aanmelden nieuwsbrief. Heb je geen mailadres van VUmc dan kan je dat aanvragen via je leidinggevende of bij ICT. ICT middelen uit persoonlijk budget Er zijn veel vragen over de aanschaf van ICT middelen uit het (extra) persoonlijk budget. Daarom hieronder een voorbeeld van een

verrekening. Wat kan je netto besteden van uw budget? Het voorbeeld: Het opgebouwde (extra) persoonlijk budget bedraagt eind dit jaar € 1.200. Dit is een bruto te besteden bedrag. Als vuistregel wordt 50% belasting gehanteerd. Je kunt dus een netto bedrag besteden van € 600. Het daadwerkelijke nettobedrag hangt af van de volgende persoonlijke factoren: percentage loonheffing bijzonder tarief (staat op uw loonstrook) Vergoeding zorgverzekeringswet Zvw (maximaal 7,1%). Op P&O direct staat een spreadsheet waarmee jezelf een berekening kunt maken. Ook hier geldt dat de berekening alleen een indicatie geeft van het eindresultaat. Bij deze berekeningen is geen rekening gehouden met de Zvw. Je kunt echter zelf de gewenste aanschafbedragen of saldo PB/EPB invullen en je bijzonder tarief. Daardoor krijg je een redelijke indicatie van het eindresultaat.

Digitale salarisstrook op Raet online In mei hebben alle medewerkers van VUmc inloggegevens (via mail of brief) ontvangen om de digitale salarisstrook te bekijken. De verstrekte wachtwoorden zijn op dinsdag 12 juni  afgelopen. Is de afronding voor registratie van Raet online niet vóór 12 juni gelukt dan zullen eind juni -tijdens de salarisrun- weer nieuwe wachtwoorden aangemaakt worden. Willen leidinggevenden -met medewerkers die geen VUmc mailadres en account hebben- hun medewerkers hiervan ook op de hoogte brengen. Digitalisering personeelsarchief Momenteel vindt een onderzoek plaats naar de mogelijkheden van digitalisering van het personeelsarchief van zowel VUmc als GGZ inGeest. P&O streeft ernaar dat een digitaal personeelsarchief op 1 september a.s. gerealiseerd is. Aanmelden nieuwsbrief voor verpleegkundigen Team werving, selectie en arbeidsmarktcommunicatie is opnieuw begonnen met

Mutaties op tijd aangeleverd, op tijd betaald Heeft u als leidinggevende wijzigingen door te geven van medewerkers? Als je mutaties op tijd doorgeeft aan P&O service, wordt het in de daaropvolgende maand uitbetaald. Voor betaling in de maand juli zijn dat de volgende data: 25 juni vóór 16.00 uur, de mutatie wordt zeker meegenomen in juli Ná 25 mei maar vóór 9 juli (sluiting van de salarisrun), geen garantie dat de mutatie nog op tijd verwerkt kan worden Ná 9 juli, de mutatie wordt in augustus betaald. De mutaties moeten dan wel volgens de opgegeven criteria aangeleverd worden. Elke maand worden de data over het inleveren van mutaties op P&O direct geplaatst.

PLanning verhuizing VE-afdelingen in de B en C torens Afd

Code

Naam Afdeling

Verhuist op

naar

verhuist terug naar eigen afdeling op

2B

VNEU

VE Neurologie

zaterdagmiddag 23 juni 13:30 uur

6B

zaterdagmorgen 30 juni 09:30 uur

5C

VVAT

VE Vaat- en longchirugie/cardiologie

zaterdagmiddag 30 juni 13:30 uur

6B

zaterdagmiddag 14 juli 12:00 uur

5B

VCCH/SCCH

VE Cardiochirurgie/cardiologie

zaterdagmorgen 7 juli 09:30 uur

5C

zaterdagmorgen 14 juli 08:30 uur

4B

VIG2/VONS

VE Interne geneeskunde/nefrologie

zaterdagmiddag 14 juli 15:30 uur

6B

maandagmorgen 30 juli 10:00 uur

9B

VKKB

VE Kinderchirurgie/-neurologie

vrijdag 17 augustus

9C

zaterdagmorgen 25 augustus 09:30 uur

9C

VKKC

VE Kinderchirurgie/-neurologie

zaterdagmorgen 25 augustus 09:30 uur

9B

zaterdagmorgen 1 september 09:30 uur

4C

VIG1/VMPU

VE Interne/MDL/dermatologie/MPU

vrijdagochtend 24 augustus 10:00 uur

6B

zaterdagmorgen 8 september 09:30 uur

2C

VNCO

VE Neurochirurgie/orthopedie

zaterdagmorgen 8 september 13:30 uur

6B

zaterdagmorgen 15 september 09:30 uur

8B

VGYN

VE Gynaecologie

zaterdagmiddag 15 september 13:00 uur

6B

zaterdagmiddag 29 september 12:00 uur

8C

VOBS

VE Obstetrie/Verloskunde/-kamers

zaterdagmorgen 22 september 09:30 uur

8B

zaterdagmorgen 29 september 08:30 uur

3C

VONI

VE Oncologie

zaterdagmiddag 29 september 16:00 uur

6B

zaterdagmorgen 6 oktober 09:30 uur

3B

VHEM

VE Leukaferese/hematologie

zaterdagmiddag 6 oktober 13:30 uur

6B

vrijdagmiddag 19 oktober

bouwvak

Tracer 1 3 – 2 8 j u ni 201 2 – S er v icep ag in a

foto Mark van den Brink

‘In de medische wetenschap gaan we er nu van uit dat MS een ziekte van het immuunsysteem is, waarbij het immuunsysteem zich tegen het brein keert. Wij draaien het om. In de hersenen gaat het mis. Dat het immuunsysteem ontregelt, is daar een gevolg van.’ Neurowetenschapper Jeroen Geurts over ms dat wellicht in de hersenen ontstaat. Telegraaf, 12 juni

‘De wisselwerking tussen wetenschap en zorg inspireert me’ Sinds maart zijn alle poliklinische activiteiten van het specialisme nefrologie opgegaan in het Niercentrum VUmc. Karin Heijne is hoofd zorgeenheid dialyse en was nauw betrokken bij de verbouwing van de nierpoli op 0D. n Ursula Wopereis

Ambulance “Na de hbo-v ben ik begonnen als verpleegkundige op de ehbo en ambulance van de Hoogovens, tegenwoordig Tata Steel. Daar heb ik het vak geleerd, van de verbandmeesters. Het werk was heel basaal maar ook dynamisch, je wist nooit waar je in terecht zou komen. Dat verrassingselement trekt nog steeds, ik stap graag in iets wat ik nog niet helemaal ken.

Nadat ik jarenlang in de arbowereld en health services had gewerkt, wilde ik terug naar de zorg. Vanuit mijn maatschappelijke betrokkenheid wilde ik graag een bijdrage leveren aan de zorg voor chronisch zieke mensen. Dat is gelukt.”

Na de HBO-V start Karin Heijne (1967) als EHBO- en ambulanceverpleegkundige bij de Hoogovens. Ze wordt bedrijfsverpleegkundige bij Verkade en werkt als adviseur/ergonoom en vervolgens als teammanager bij KLM Health Services. In 2009 wordt Heijne projectmanager bij Osira Amstelring. Sinds juni 2011 is ze hoofd zorgeenheid dialyse in VUmc.

Niernetwerk “In september 2011 hebben we het Niercentrum aan de Amstel in Amstelveen geopend, een dialysecentrum met zestien bedden voor chronische dialysepatiënten. Het is een samenwerkingverband tussen VUmc en Carenalis. In maart zijn bovendien de poli nefrologie en het dialysecentrum opgegaan in het Niercentrum VUmc. Ik ben leidinggevende voor beide locaties en een aantal medewerkers werkt zowel in Amstelveen als hier, dus de banden zijn hecht. Daarnaast

werken we ook nauw samen met Diapriva, een niercentrum dat gespecialiseerd is in nachtdialyse.”

Vijf x V volgens Karin Heijne Verwanten Ik ben getrouwd en heb twee dochters van 9 en 7 Vakantie We zijn in mei naar de Algarve geweest, lekker relaxed Vrije tijd Ik loop hard en rijd paard. Het liefst rijd ik op het strand of in de natuur Voer Ik lust alles, als het maar lekker wordt klaargemaakt. Ik kook volgens de seizoenen Vriendinnen Sinds 1989 heb ik een kookclub met vriendinnen van de HBO-V. Elke maand komen we bij elkaar om te eten en ervaringen uit te wisselen

Lichtpuntje “Vanuit die hechte regionale netwerkfunctie richt het Niercentrum VUmc zich met name op acute zorg en bijzondere behandelingen van chronische patiënten met een terminale nierinsufficiëntie, zoals filtratie en hemo- en peritoneaaldialyse. Tevens bereiden we niertransplantaties voor, zowel voor ontvangers als voor donoren. De intensieve zorg maakt nefrologie een interessant, maar veeleisend specialisme, met heel veel bijzondere momenten. Laatst hadden we een jongen die een nier van zijn oma kreeg. Na weken intensief dialyseren kwam hij na de transplantatie stralend terug. Dat was zo prachtig.” Zorgzwaarte “Wat ik ook heel inspirerend vind is de wisselwerking

tussen patiëntenzorg en wetenschap. We doen zelf onderzoek naar zorgzwaarte en proberen nieuwe wetenschappelijke inzichten echt toe te passen in de praktijk. Momenteel dialyseren patiënten bijvoorbeeld drie dagen per week, maar uit onderzoek blijkt dat om de dag dialyseren beter is. Door onze dienstverlening daarop aan te passen, verbetert de zorg.”

Aromatherapie “Het Niercentrum VUmc is ontwikkeld als Brightsite, alles is licht en ruimtelijk en patiënten en medewerkers reageren heel enthousiast. We hebben zelf geurkastjes geplaatst met etherische olie, de aroma’s kunnen we zelf samenstellen. Dat zijn leuke ontwikkelingen om aan mee te werken. Deze zomer wordt de laatste hand gelegd aan de verbouwing. De voltooiing vieren we met een symposium voor verwijzers op 13 september.”

Participatie en diversiteit

VUmc heeft meer allochtone specialisten nodig Ongeveer dertig procent van de studenten medicijnen in de grote steden is van niet-westerse komaf. Dat aantal wordt bij lange na niet gehaald onder specialisten in VUmc. Tijd om de mouwen op te stropen, concluderen artsen en opleiders. “Een divers artsenbestand is veel beter voor artsen en patiënten”, zegt onderzoeksleider Tineke Abma, hoogleraar participatie en diversiteit bij de afdeling metamedica. n Annette Karimi Dat diversiteit extra aandacht behoeft in de opleiding tot medisch specialist, begint gelukkig goed door te dringen. Dat merkt Tineke Abma na haar onderzoek in VUmc dat ze in mei afrondde met collega Hannah Leyerzapf. “Als ik 7

de resultaten presenteer, zie ik bij opleiders vaak het kwartje vallen.”

Doorstroming Abma deed onderzoek naar oorzaken en verbetermogelijkheden voor de doorstroming van allochtone artsen naar specialistenopleidingen in VUmc. Naast gesprekken met opleiders en afdelingshoofden, spraken de twee uitvoerig met dertig allochtone arts-assistenten, al dan niet in opleiding. “Op individueel vlak lopen zij vaak aan tegen een taalachterstand. Niet foutloos en met accent Nederlands spreken, heeft consequenties voor de sollicitatie bij een specialistenopleiding.” Ook ontdekten de onderzoekers dat bepaalde selectiecriteria, zoals leeftijd, tegen allochtone artsassistenten werken. “Opleiders kiezen bijvoorbeeld liever een iemand van 24 jaar dan iemand

van 31 jaar als aios. De veronderstelling is dat een jonger iemand meer kneedbaar is en minder risico meebrengt. Dat een ouder iemand vasthoudend is, langer heeft gedaan over de studie door te laag schooladvies, wordt niet als positief gezien. Het cv van niet-westerse studenten is vaak ook minder aantrekkelijk, omdat ze naast de studie moeten werken voor de kost en geen buitenland­ stages doen of commissiewerk.”

Steun Een ander belangrijk punt noemt Abma het gebrek aan steun in eigen kring en in het ziekenhuis. “Bijvoorbeeld aansluiting missen met collega’s. Op afdelingen waar veel sociale activiteiten plaatsvinden, is dat minder het geval.” Daarnaast vinden de aios dat ze te laag worden ingeschat door hun afkomst. “Ze worden een-

Tracer 1 3 – 2 8 j u ni 201 2 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

zijdig op hun allochtone identiteit aangesproken, terwijl ze zich bewegen in meerdere culturen. Ze hebben ook het gevoel kritischer beoordeeld te worden doordat ze meer opvallen door hun kleine aantal. Hun meerwaarde voor patiënten – flexibeler zijn doordat ze meerdere culturen kennen en meerdere talen spreken – wordt nog onvoldoende erkend.” De opleiders en de commissie interculturalisatie hebben al aangekondigd meer aandacht te geven aan taalbeheersing tijdens de geneeskundestudie, eerder met deze studenten te gaan praten over hun loopbaan en cv, en hun aansluiting met artsencollega’s, aldus Abma. “Maar het moet van twee kanten komen. Met alleen verbetermogelijkheden in de opleidingen van allochtone studenten, red je het niet. Specialisten zullen zich bewust moeten worden van hun eigen selectiecriteria.”

‘Tegenwoordig moet je veel meer aandacht geven aan de verschillen tussen patiënten. We weten inmiddels dat patiënten uit andere culturen andere klachten hebben en andere ziekten krijgen. Daarvoor moet ook in onderwijs meer ruimte komen.’ Tineke Abma, hoogleraar metamedica, over etnische diversiteit in de medsiche praktijk. FunX radio, 12 juni ‘Maar dat klinkt duurder dan het is. Zo’n faciliteit gaat veertig jaar mee, dus de afschrijving is laag. Naar schatting wordt een behandeling met protonentherapie uiteindelijk maar twee keer zo duur dan een ‘gewone’ bestraling. Het blijft een kosteneffectieve behandeling en de gezondheidswinst voor de patiënten is bovendien evident.’ Ben Slotman, afdelingshoofd radiotherapie, over een nieuw protonentherapie centrum van meer dan 100 miljoen euro, dat gepland staat bij VUmc. Medical Facts, 14 juni ‘Er zou een systeem moeten ontstaan waarbij er ook formele waardering kan worden gegeven aan de originaliteit van onderzoek of de maatschappelijke impact. En dus dat niet alleen kwantitatief wordt gekeken naar hoeveel publiceer je en hoe vaak wordt dat geciteerd. Dan ga je alleen maar onderzoek doen naar wat voor de hand ligt en wat in de mode is.’ Internist Yvo Smulders over de zaak Stapel over het manipuleren van onderzoek voor meer aanzien en aandacht. Human Profiel, 19 juni ‘Als ze eenmaal worden ontslagen uit het ziekenhuis, krijgt het merendeel van de patiënten geen voedingszorg meer, terwijl ze dat wel hard nodig hebben. Het blijkt dat als we een redelijk eenvoudige en goedkope voedingstherapie toepassen, waarbij de diëtist een keer in de twee weken belt om te motiveren de therapietrouw te bevorderen, deze groep mensen veel minder beperkingen ervaart.’ Promovenda/diëtiste Floor Neelemaat over ondervoede ouderen. Telegraaf, 19 juni ‘Geweldig dat mensen uit het niets je opbellen om te vertellen dat ze iets voor je willen doen voor onze afdeling oncologie van VUmc. Daar word je heel warm van.’ Verpleegkundig hoofd Ineke van der Jagt over de Elastiekenkoers van 35 wielerenthousiasten om VUmc te bedanken voor de hulp die er is geboden aan een vriend. Hart van Nederland, 21 juni ‘De consumptie van frisdrank is meestal hoger bij kinderen afkomstig uit immigrantengezinnen en er is minder sprake van regelmatige maaltijden. Zo wordt het ontbijt vaker overgeslagen. Deze kinderen kijken ook meer televisie, doen minder aan sport en slapen minder.’ Onderzoeker Johannes Brug over de oorzaak dat sommige kinderen vaker te dik zijn. Telegraaf, 22 juni

Prikbord

Aangeboden:

Vogelkooi Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Sommige berichten zijn wel erg bijzonder.

Veel bekijks Flexwerker Sylvia Vlaanderen werd verrast door de vele reacties op het stukje in Tracer over haar webshop www.factorygirls.nl. Niet alleen spraken haar collega’s haar aan op de bijzondere handgemaakte kleding, ook de webshop werd de afgelopen weken druk bezocht. Blijkbaar is er echt behoefte aan leuke kleding voor jonge vrouwen in de maten 46 tot 56. “Super wat zo’n stukje al niet kan doen!”, laat ze weten.

f o t o p a ul l e cl e r cq

“Vorige week, om kwart voor twaalf ’s nachts stond mijn zestienjarige zoon Kariem opeens naast mijn bed. Zijn dwergpapegaaitje Suki leek ziek te zijn. Binnen een paar minuten overleed het vogeltje, in de handen van mijn man”, vertelt Meret Abozyid-Veen, technisch oogheelkundig assistente in opleiding. “En ze was pas vier, dus nog jong voor een agaponis, die gemakkelijk zestien kunnen worden.” Waar ze aan overleden is, is onduidelijk. Maar dat zie je wel vaker bij kleine vogels. “De dag daarvoor was ze nog heel actief en speels. Suki komt bij een vriendin vandaan die agaponissen fokt, vandaar dat we weten dat het een vrouwtje is. Dat is aan de buitenkant niet te zien, maar omdat er bloedonderzoek is uitgevoerd, weten we dat zeker.” Het hele gezin was erg gehecht aan Suki, dus het is slikken als ze de lege kooi zien staan. “Suki was een bijzondere papegaai. We hebben bijvoorbeeld slotjes op de deurtjes, omdat ze die zelf open kon maken. Een andere ontsnappingstruc was via de etensbak. Als ze zag dat we haar voerbakje eruit wilden halen, ging ze er vlug inzitten. Even bukken bij het eruit trekken en ze was weer buiten. Natuurlijk mocht ze ook regelmatig uit de kooi. Dan ging ze op de schouder van Kariem zitten, of in zijn haar, want het zijn echte kroelers. Bij mij deed ze dat trouwens niet, want ik stofzuig de kamer en daar had ze een enorme hekel aan.” Kariem wil geen nieuwe agaponis. ‘Die kan nooit zo leuk zijn als Suki’, gelooft hij. “Het heeft dus geen zin om de kooi op zolder te zetten. En omdat Kariem de kooi en de vogel zelf heeft betaald, hoop ik dat hij er nog wat geld voor terugkrijgt. Het is een zwarte vogelkooi, ook geschikt voor parkieten en groot genoeg, zodat er gemakkelijk twee dwergpapegaaitjes in kunnen. Er hoort een zwarte standaard op wielen bij, en natuurlijk voer- en waterbakjes en een zitstok en we vragen er maar 25 euro voor.”. n MK

Tweet #VUmc

Chirurgen boven op ereschavot Op het social medium Twitter wordt veel gezegd over VUmc. Door patiënten, bezoekers, studenten, medewerkers en vele anderen. Een greep uit de leukste (geanonimiseerde) reacties van afgelopen week: Kijk, de nummers bij de bloedprik poli zijn nu heel duidelijk te lezen @VUmc Fijn dat dit opgelost is, bravo. Patiënt, 22 juni, 10:40 Amsterdam #VUmc ligt achter ons...op naar Twente...op naar Goor...’het leven tegemoet!’ #Elastiekenkoers @Elastiekenkoers Wielrenners Elastiekenkoers, 21 juni, 10:46 Ingeschreven voor http://www.vumc.nl/afdelingen/gebouwenloop/ een te gekke loop over bijzonder parcours én je steunt automatisch goed doel. Leukste loop van 020!! #Vumc Hardloper, 20 juni om 20:30 Weer eens in het (deja)VU-ziekenhuis geweest. Neem nu al een dosis medicijnen om een stier om te leggen (arts haar woorden) Patiënt, 18 juni om 15:44 In het bedrijfsrestaurant van het #VUmc vanavond: Bockwurst, Sauerkraut en Kartoffelsalat... #toepasselijk Presentator VUmc radio, 13 juni om 17:40

Voor de derde keer op een rij wist het regio VUmc-chirurgenteam Nederlands kampioen te worden tijdens de landelijke sportdag voor chirurgen en chirurgen in opleiding. ’s Morgens streed het team tijdens voetbal-, hockey- en basketbalwedstrijden tegen de andere umc’s. ’s Middags werd de strijd verlegd naar individuele sporten, met een triatlon van zwemmen, hardlopen en kanoën.

Lorenzo

Voor de promovedi was er een knock-out, een primitieve variant op de Highland games. VUmc kon de nummer twee op de ranglijst, het amc, met precies 11 punten achter zich laten. Dat het regio VUmc-team zichzelf als serieuze kanshebber op de titel beschouwde was vanaf het begin duidelijk. De chirurgen reisden namelijk met de Ajax-bus naar Groningen, zodat iedereen kon

zien dat ze in kampioenstemming waren. “We hebben opnieuw laten zien dat we een hecht team zijn”, stelt hoofd van de afdeling en team captain Jaap Bonjer. “Iedereen gaat ervoor. We hebben de afgelopen maanden serieus getraind en we vormen een eenheid, dat hebben onze tegenstanders voor de derde achtereenvolgende keer moeten ondervinden.”

In cijfers Elk jaar publiceert VUmc de kerncijfers over het afgelopen jaar. BIZA heeft echter veel meer en spannender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.

4.961.000 Sinds 1964 heeft VUmc bijna vijf miljoen patiënten­ dossiers geproduceerd. Tot 2079 neemt dat aantal alleen maar toe, want ze moeten 115 jaar bewaard blijven. Elk jaar komen er 150.000 dossiers bij, die zo’n 750 strekkende meter in de kasten innemen. 8

Tracer 1 3 – 2 8 j u ni 201 2 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

medewerkersblad van

donderdag 28 juni 2012 nummer 13

MOTAR-studie onderzoekt:

Hardlopen of pillen?

Valeriussymposium: Samen kiezen voor herstel Ernstige psychiatrische aandoeningen en herstel staan centraal in het programma van het Valeriussymposium op 15 november in VUmc. Er komen vragen aan de orde als: hoe effectief is de behandeling van ernstige psychiatrische aandoeningen? Over welke levens- en gezondheidsgebieden strekt de bemoeienis van de hulpverlener zich uit? Hoe werken hulpverleners effectief en efficiënt met elkaar samen? Zijn de interventies afgestemd op de cliënt en diens naastbetrokkenen? Wat is herstel bezien vanuit het perspectief van de cliënt zelf, en wat is zijn eigen rol? Sprekers zijn onder meer Jim van Os, Tom Kuipers, Justine van Lawick, Tim Kreuger, Frank Snoek en Ronald van Gool. Het volledige programma vind je binnenkort op intranet. n AB

Foto Josine Verhoeven

Bestuurlijk akkoord toekomst GGZ

Wat werkt beter bij depressieve en/ of angstklachten: behandeling met antidepressiva of runningtherapie? Deze vraag hoopt een team van de dienst onderzoek in 2014 te kunnen beantwoorden. De studie MOod Treatment with Anti­ depressants or Running (motar) is een wetenschappelijke studie waarbij mensen met depressie en angstklachten gedurende zestien weken worden behandeld met antidepressiva of met drie keer per week hardlopen (runningtherapie). Het onderzoek vindt plaats van 1 juli 2012 tot 1 februari 2014. Onderzocht wordt hoe de twee verschillende behande-

lingen bijdragen aan de verbetering van de psychische en lichamelijke gezondheid. Bianca Lever, projectleider van de motar-studie, licht toe welk doel ze voor ogen hebben: “We bekijken waarom deze twee behandelingen werkzaam zijn en we onderzoeken of bepaalde biologische processen hiervoor een verklaring kunnen geven. Ook kijken we naar de reactie van de behandelingen op stress-systemen in het lichaam.” Lootje trekken Als iemand met angstklachten of een depressie zich aanmeldt bij ggz inGeest krijgt hij de vraag of hij benaderd mag worden voor het motar-onderzoek. Lever: “Als een

cliënt mee wil doen en na screening blijkt dat hij of zij hiervoor geschikt is, onderzoeken we de cliënt onder andere met behulp van vragenlijsten en door het afnemen van bloed. Hierna trekken we een lootje om te bepalen welke behandeling de deelnemers krijgen; ze kunnen deze niet zelf kiezen. Afhankelijk van het resultaat van de loting ontvangt de cliënt zestien weken lang anti­ depressiva of runningtherapie. Na afloop testen we de cliënt opnieuw en onderzoeken we de veranderingen.” Het motar-onderzoek wordt in eerste instantie opgezet op de locaties A.J. Ernststraat en Burg. Hogguerstraat. Lever: “De running­therapie vindt daarom

plaats in het Amsterdamse Bos. Mogelijk wordt het onderzoek uitgebreid naar Haarlem, zodat we ook daar kunnen gaan lopen.” Vervolg Als de klachten na de zestien weken voldoende zijn verminderd, stopt de behandeling. Maar als verdere behandeling noodzakelijk is, volgt reguliere therapie binnen ggz inGeest. Eén jaar na de start van het onderzoek ontvangen de deelnemers nog eens een vragenlijst thuis om hun gezondheid en functioneren op dat moment in kaart te brengen. n AB

Meer informatie: www.motar.nl

GGZ inGeest ‘ROMT’ gewoon door n Ben de Graaf

Aartjan Beekman, hoogleraar en lid van de raad van bestuur, publiceerde met tien andere hoogleraren een kritisch artikel over Routine Outcome Monitoring (ROM) in het blad De Psychiater. De methode is in hun ogen niet geschikt voor zorgverzekeraars om een benchmark uit te voeren naar goede en slechte GGZ-zorg en daar hun vergoeding aan te koppelen. ROM is wel een uitstekend hulpmiddel om de eigen zorg te verbeteren. “Daarom ‘ROM-men’ we gewoon door!” “Binnen ggz inGeest is een misverstand ontstaan over het effect en het nut van de rom-methode”, zegt Heleen Vissers, voorzitter van de stuurgroep rom. “De zorgverzekeraars verlangen van ons dat dit jaar dertig procent van onze

cliënten tijdens hun behandeltraject de rom-vragenlijst invult. Dit geeft ons inzicht in hoe we ons werk doen en of de behandeling effect heeft. Binnen onze organisatie is de focus erg komen te liggen op de eis van de zorgverzekeraars. Dat de rom-methode een goed hulpmiddel is om onze cliënten betere zorg te leveren, is hierdoor helaas wat ondergesneeuwd. Door het artikel heeft de gedachte postgevat dat het aanbieden van de rom-vragenlijsten niet effectief en daardoor niet meer nodig is. Dat is een misvatting.” Representatief Aartjan Beekman legt uit hoe de rom-vork nu precies in de steel zit. “Met het invoeren van de rommethode dachten we een aantal vliegen in één klap te kunnen slaan. De methode geeft een gestructureerd en helder beeld van de

behandelresultaten, de cliënt krijgt meer regie en verantwoordelijkheid over de eigen behandeling en intern kunnen we de rom-uitkomsten met elkaar vergelijken. Prima. Het probleem is dat zorgverzekeraars de methode nu gebruiken om te bepalen welke instellingen goede en welke minder goede ggz-zorg leveren. Instellingen met minder goede zorg worden gekort. In ons artikel betogen we dat de methode hiervoor niet geschikt is. Ten eerste is de methode niet representatief. Welke cliënten vullen de vragenlijst in? Wie zijn die dertig procent? Zijn dat bijvoorbeeld de coöperatieve cliënten? Een goed uitgevoerde steekproef is betrouwbaarder.” Eerlijke weging Ten tweede ontstaat vertekening omdat de klinische kenmerking van de cliënten niet is meegenomen.

Beekman: “ggz inGeest fungeert ook als academische werkplaats. Hier worden mensen met complexe aandoeningen, zoals verslavingsproblematiek en psychische trauma’s, behandeld. Dit vraagt om intensieve behandelingen, waardoor ggz inGeest duurder uit is dan veel collega-instellingen en zelfstandige behandelpraktijken. Als je deze casemix niet meeneemt, ben je met onzin bezig. De zorgverzekeraars kunnen in onze ogen de rom-methode niet gebruiken als enige meetinstrument. Voor een eerlijke weging is meer nodig. We gaan met de zorgverzekeraars hierover in gesprek, maar zolang het risico bestaat dat zij ons budget fors korten, willen we die dertig procent halen. De belangrijkste reden is echter dat we onze cliënten betere zorg willen bieden. We ‘rom-men’ dus gewoon door!”

De leden van ggz Nederland, waaronder ggz inGeest, hebben onlangs unaniem ingestemd met het gesloten meerjarenakkoord. Een van de belangrijkste pijlers van deze toekomstvisie is ambulantisering. Hierdoor verschuift een groot deel van de zorg van de instellingen naar de cliënten thuis. Andere onderwerpen waren e-health, de vermindering van de bureaucratie en de daarmee samenhangende administratielasten, preventie en de verschuiving van de tweedelijnszorg naar de eerste lijn en de basisggz. Met dit akkoord komt na vijf overgangsjaren een einde aan de dubbele boekhouding. Het akkoord gaat uit van de verbetering van de kwaliteit van zorg en zal meer aansluiten bij de wensen van de cliënten. Om het akkoord tot een succes te maken gaat ggz inGeest nu hard aan de slag met de samenwerking met de gemeenten, het uwv, de politie, justitie en de huisartsen.

Vrijkaarten muzikale voorstelling Voor medewerkers van ggz inGeest zijn honderd vrijkaarten beschikbaar voor een muzikale voorstelling van beeldend kunstenaar Barbara Glastra van Loon (bekend van o.a. “Een ballet voor hijskranen”). Door een mri-scan werd in 2005 bij haar een levensbedreigende hersentumor ontdekt, die op het nippertje kon worden verwijderd. Deze ervaring inspireerde haar tot het maken van de autobiografische voorstelling Over cirkels mijn ziel en A-Coustic. Een muzikaal en beeldend project, waarbij Glastra van Loon viert hoe zij na de operatie van de hersentumor – dankzij de hulp en ondersteuning van revalidatiedeskundigen en ggz-medewerkers – kon opkrabbelen. De voorstelling vindt plaats op 12, 13 en 14 juli in de Westergasfabriek in Amsterdam. Er zijn slechts honderd kaarten beschikbaar: wie het eerst komt, het eerst maalt. Aanmelden kan via intranet. Meer informatie over de voorstelling: www.westergasfabriek.nl/ overcirkels.

Eén facilitair meldpunt VUmc en GGZ inGeest n Liesbeth Kuipers

In het kader van de intensieve samenwerking tussen het facilitair bedrijf van GGZ inGeest en VUmc zijn het facilitair meldpunt van GGZ inGeest en het servicepunt VUmc nu samen gehuisvest in VUmc.

foto Mark van den Brink

Vanaf 1 juli zijn de openings­ tijden van het servicepunt 08.00 uur tot 16.00 uur. T (020) 4444 666 E [email protected].

GGZ inGeest 2.0

Een app om bijsluiters te raadplegen In deze rubriek vind je nieuwe apps, websites en andere IT-toepassingen in de wereld van de geestelijke gezondheidszorg. Helder uitgelegd, zonder jargon. Suggesties voor deze rubriek kun je mailen naar [email protected] of via Yammer @inDrukken.

n Marlin Burkunk

Psychofarmaca zijn niet altijd officieel geregistreerd bij de toepassing voor kinderen. Kinderen jeugdpsychiaters die psychoformaca willen voorschrijven, zijn op zoek naar de richtlijnen voor het gebruik. Daarvoor is er nu de app van het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie

(www.kenniscentrum-kjp.nl). Op de smartphone vindt de arts een handzame samenvatting van de psychofarmaca die hij voor kan schrijven aan kinderen. Het zoeken gaat eenvoudig per categorie of op alfabet. Voor elk middel biedt de app indicatie, gebruiks­ aspecten, registratie en dosis­

adviezen. Ook goed om te weten: de app is geautoriseerd door de adviezen van het Nederlands Kenniscentrum Farmaco­therapie bij Kinderen. De app vormt zo een handig online medisch receptenboek dat kort en krachtig een geautoriseerd antwoord geeft op een gerichte zoekvraag.

Vanaf 1 juli is er één plek waar medewerkers van ggz inGeest en VUmc terechtkunnen: het servicepunt facilitair bedrijf. “De samenwerking betekent met name een verandering voor de medewerkers van ggz inGeest”, vertelt Gerry van Heerde, leidinggevende van het servicepunt facilitair bedrijf in VUmc. “Zij hebben niet alleen een nieuwe werkplek, maar ook een nieuwe leidinggevende gekregen.” Zij gaan ook werken met een nieuw systeem Ultimo, het facilitair managementinformatiesysteem, waarin alle facilitaire meldingen worden vastgelegd. Van Heerde: “Momenteel brengen wij alle werkprocessen van ggz inGeest in kaart, zodat deze kunnen worden ingevoerd in Ultimo.” Verbeteringen Door gebruik te maken van één gezamenlijk registratiesysteem verbetert ook een aantal werkprocessen voor ggz inGeest, vertelt Van Heerde: “ggz inGeest werkt bijvoorbeeld nog met een papieren agenda bij het reserveren van ruimtes. Dat gebeurt straks digitaal in Ultimo, zodat wordt voorkomen dat er dubbele boekingen plaats vinden en er rapportages van de bezetting kunnen worden gegeneerd.” Van Heerde grijpt de samenwerking tussen de twee meldpunten ook aan om andere verbeteringen door te voeren. “De dienstverlening wordt professioneler. Op intranet komt duidelijk te staan waar en hoe je iets kunt melden. Aan de hand van de standaardgegevens die wij bij een melding nodig hebben, zoals de aard van de storing, het ruimtenummer, de kostenplaats en contactgegevens, krijgt de melder direct een bevestiging van de melding en wordt de klant proactief geïnformeerd over de status van een melding.” In de nieuwe situatie wordt onderscheid gemaakt tussen de frontoffice en backoffice. Van Heerde: “De frontoffice registreert de meldingen en zet deze uit bij de backoffice van het facilitair bedrijf: de huismeesters en het facilitair accountmanagement. Ook signaleert de frontoffice trends. De backoffice is verantwoordelijk voor het verhelpen van storingen, structurele problemen en het eventueel aan­ passen van de dienstverlening.”

Coach voor gezondere leefstijl 4e jaargang, nummer 13 28 juni 2012 inDrukken is het tweewekelijkse medewerkersblad van GGZ inGeest. Oplage: 4.850. inDrukken wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie. Eindredactie Annemarie Burgers Redactie Dienst communicatie Aan dit nummer werkten mee Marlin Burkunk, Saskia Engbers, Ben de Graaf, Liesbeth Kuipers Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Drukwerk DeltaHage, Den Haag Redactieadres GGZ inGeest, dienst communicatie t.a.v. inDrukken Postbus 74077, 1070 BB Amsterdam T (020) 444 7011 E [email protected]

inD ruk ken – 2 8 j u n i 2 0 1 2

Veel cliënten van GGZ inGeest hebben ernstige lichamelijke gezondheidsproblemen. Daardoor overlijden ze zo’n twintig jaar eerder dan andere mensen. Een pilot met leefstijlcoaches moet daarin verandering brengen.

rol”, weet Ronald van Gool. Hij is verpleegkundig specialist en projectleider Somatische zorg en Leefstijlcoaching. “Veel cliënten eten slecht en bewegen weinig. Bovendien rookt 80 procent, terwijl dat percentage bij de algemene bevolking op 25 ligt.”

n Saskia Engbers

Stoplicht Om het tij te keren, is eind april een pilot gestart op locatie Bennebroek. Zes medewerkers zijn opgeleid tot leefstijlcoach. In een jaar tijd gaan zij elk tien cliënten – zowel ambulante als klinische – begeleiden naar een gezondere leefstijl. Psychiatrisch verpleegkundige Ruda de Goede is een van de kersverse coaches. “Ik was meteen enthousiast. Het is heel belangrijk dat onze cliënten gezonder gaan leven.” Eerst vult De Goede samen met de cliënt het ‘leefstijlstop-

Mensen met een ernstige psychiatrische aandoening hebben een dubbel risico op hart- en vaatziekten. Diabetes komt bij hen twee tot vier keer vaker voor. Deze ziekten vergroten de kans op vroegtijdig sterven. De beschuldigende vinger wijst nogal eens naar de antipsychotica. Gewichtstoename is een veelvoorkomende bijwerking, en overgewicht vergroot de kans op de genoemde ziekten. “Maar de ongezonde leefstijl van onze cliënten speelt ook een

licht’ in. Dat is een lijst met vragen over onder andere de persoonlijke verzorging, beweging, voeding en de afhankelijkheid van genotsmiddelen. “Het stoplicht beoordeelt de antwoorden en geeft zo nodig een suggestie voor verbetering. Als een cliënt bijvoorbeeld zegt dat hij bij zijn ontbijt altijd acht boterhammen eet, gaat het stoplicht op rood. Tegelijkertijd verschijnt het ‘groene’ advies om voortaan maar twee of drie boterhammen te eten. Dat werkt fijn, want het advies voorkomt een discussie met de cliënt.” Kleine stapjes Met de uitkomsten van het stoplicht wordt een actieplan gemaakt. “Cliënten geven zelf aan waarmee ze aan de slag willen. Zij houden de regie”, legt De Goede uit. “Maar ik

let wel op of het doel haalbaar is. Alleen als mensen succes hebben, motiveert dat om door te gaan.” De stapjes naar verbetering zijn daarom soms klein, maar altijd waardevol. Neem nu die angstige vrouw die bijna de hele dag op bed ligt. “We hebben afgesproken dat ze elke dag onder begeleiding een kwartiertje gaat wandelen”, aldus De Goede. “Nu, na anderhalve week, worden de wandelingetjes al wat langer. Dat is erg leuk om te zien!” Als de pilot succesvol is – en daar ziet het naar uit – krijgen de leefstijlcoaches een vaste plaats in het behandelplan van cliënten die daarbij gebaat zijn. De coaches gaan dan ook andere medewerkers leren om leefstijlcoaching in het werk te integreren. 2

9