Oncologische zorg kan altijd beter

Personeelsblad Radboudumc | Jaargang 39

Projectmanager Carla Smits

‘Oncologische zorg kan altijd beter’

Bestuursvoorzitter Melvin Samsom

Samen zorgen voor een goede ‘smell of the place’ Van kinderziektes tot succesverhalen

Epic in de praktijk

#1 Januari 2014

#1 – januari 2014

INHOUD

LEESTIP

Erik zorgt voor onderzoek tegen kanker. Help je ook mee? Ga naar www.radboudoncologiefonds.nl en kijk wat jij kunt doen.

Nanda Vermeulen is hoofdverpleeg­ kundige Verloskunde & Gynaecologie. Ze tipt het artikel op pagina 11 tot en met 14.

Lees:

Epic in de praktijk ‘Ons nieuwe digitale patiëntendossier Epic is een fantastisch systeem. Maar dat was het niet meteen vanaf het begin. Op onze afdeling illustreer ik dit door de vergelijking met een auto te maken. We zijn met de big bang vorig jaar gestart met vier banden. Ik hoop dat we in de zomer in een cabrio rijden.

11

In deze Radbode lees je dat we met Epic de zorg verder kunnen verbeteren. Maar dat moeten we zélf waarmaken: het succes hangt af van onze inzet en bereidheid tot veranderen. Klein of groot; élke verbetering is een stap vooruit. Het is belangrijk om die successen te delen met collega’s. Zo houd je elkaar gemotiveerd.

08

15

08

Strategie – We lopen steeds meer voorop in de ontwikkeling van de gezondheidszorg. Interview met bestuursvoorzitter Melvin Samsom over onze ambities.

De patiënt – Het verhaal van een jonge kanker­patiënt. Lucianna (22 jaar) uit Arnhem kreeg een kwaadaardige tumor in haar kaak.

Epic – Het was behoorlijk wennen, maar de voordelen worden steeds zichtbaarder. 11 Vier collega’s vertellen over de meerwaarde van Epic voor hun werk.

Het moment – In deze rubriek vertellen medewerkers over een bijzondere ervaring tijdens hun werk. Als MMT-verpleeg­kundige verleent René Ligtenberg hulp bij zware ongevallen. Soms moet hij even afstand nemen.

16 COVERSTORY IN GESPREK – Op 4 februari is het Wereld­ kankerdag. Een gesprek met vijf collega’s die plots zelf als kankerpatiënt het ziekenhuis binnenkwamen.

Dit jaar ga ik met mijn collega’s verder bouwen aan Epic. Zodat we deze zomer in die cabrio rijden. Het optimaliseren van Epic is een continu proces. Want met het verbeteren van de zorg, ben je nooit klaar.’

19

23

RUBRIEKEN 04 HET GETAL 06 Kort 15 7 vragen aan

Nanda Vermeulen

21 Samenwerken 22 COLLEGA'S 24 ACHTEROP

3

4

personeelsblad radboudumc

HET GETAL

#1 – januari 2014

Jannie Meussen

Eric Scholten

2.200

patiënten gaan jaarlijks bij Nucleaire Geneeskunde door de PET/CT–scanner. Dat zijn er tien tot twaalf per dag. Negentig procent van hen heeft kanker. Ze krijgen vooraf een kleine hoeveelheid radioactieve suiker ingespoten. Kanker- en ontstekingscellen nemen deze stof snel op. ‘Hierdoor kunnen we in een vroeg stadium tumoren en uitzaaiingen of ontstekingshaarden opsporen’, vertelt coördine­ rend laborant Peter Kok (foto). ‘Onderzoekers gebruiken de PET/CT-scanner ook voor follow-up studies. Bijvoorbeeld om tussentijds te kijken of nieuwe therapieën effect hebben.’

Duidelijkheid De meeste onderzoeken in de PET/CT-scanner duren tweeën­ half uur. Patiënten komen gespannen binnen. Bang voor de uitslag, want er wordt letterlijk dwars door hen heengekeken. Ze krijgen meestal binnen twee dagen duidelijkheid over hun prognose en verdere behandeling. Die is afhanke-

lijk van eventuele uitzaaiingen die zijn gevonden, of van het feit of de chemokuur is aangeslagen. De radioactieve suikers worden gemaakt door een bedrijf in Eindhoven. Ze leveren dit product twee keer per dag, want de radioactiviteit verdwijnt snel. Het Radboudumc gaat bin­ nenkort een eigen cyclotron aanschaffen. Peter Kok: ‘Hiermee kunnen we op eigen terrein gaan produceren. We kunnen dan ook andere radioactieve stoffen maken, om bij­ voorbeeld hersentumoren beter in beeld te brengen. Het gebruik van imaging technieken zal de komende jaren alleen maar toenemen, zowel voor patiëntenzorg als voor wetenschappelijk onderzoek.’ 

5

6

personeelsblad radboudumc

#1 – januari 2014

KORT

COLUMN | ETHIEK

Radboudpenning voor Ingrid Desar De Radboudpenning voor Young Potentials 2013 is toegekend aan dr. Ingrid Desar. Op basis van haar prestaties tot nu toe, wordt verwacht dat zij een belangrijke bijdrage gaat leveren aan de missie van het Radboudumc: ‘To have a significant impact on healthcare’.

Onderzoek in het Radboudumc: het begint met een idee en leidt regel­ matig tot een wetenschappelijke doorbraak. In Radbode de impact van onze wetenschap op de maatschappij.

Eierstok overleeft invriezen Eierstokken kunnen veilig worden ingevroren en ontdooid. Dat ontdekte gynaecoloog Renne Gerritse na onderzoek. Een door­ braak voor meisjes en vrouwen die een kankerbehandeling onder­ gaan en daardoor hun vruchtbaarheid dreigen te verliezen. Renne startte zijn onderzoek bij koeien. Hun eierstokken zijn ongeveer even groot als die van mensen. Hij ontwikkelde een methode om de eierstok in zijn geheel in te vriezen, zodanig dat die na ontdooiing weer volledig vitaal is. Vervolgens paste hij deze methode toe op menselijke eierstokken die om medische redenen weggehaald waren. Wat blijkt: ook menselijke eierstokken kunnen na invriezen en ontdooien weer even vitaal zijn als voorheen.

(Foto: Flip Franssen)

Chemo- en radiotherapie bedreigen de vruchtbaarheid van vrouwen. Vandaag de dag kunnen vrouwen hun eicellen of embryo’s laten invriezen. Een andere mogelijkheid is het invriezen, en later terugplaatsen, van een stripje eierstokweefsel. Gynaecoloog Renne Gerritse zette een logische volgende stap. Hij onderzocht of het mogelijk is om een volledige eierstok, inclusief de vaatsteel (die zorgt voor de bloedtoevoer) veilig in te vriezen en te ontdooien.

‘Ik zie wat ik gedaan heb niet als een uitzonderlijke prestatie, maar als iets wat leuk en belangrijk is. Naar mijn idee zijn er anderen in huis die de penning evengoed hebben verdiend’, zo reageert Ingrid bescheiden. Daar denken de mensen die haar hebben voorgedragen heel anders over. Ingrid (33) is sinds 1 juli werkzaam als internist-oncoloog bij Medische Oncologie. Ze is volgens haar collega’s een getalenteerde ‘jonge klare’ (net AIOS-af) van eigen bodem. Ze slaagde cum laude voor haar artsexamen én voor haar doctorstitel. Ze is bestuurlijk zeer actief en zet zich nadrukkelijk in voor verbeteringen in de opleiding en de positie van arts-assistenten, op zowel nationaal als Europees niveau. Ingrid sleepte gedurende haar promotieonderzoek ook nog drie prijzen in de wacht: de Pieter de Mulder Award van de NVMO, de Merit Award American Society of Clinical Oncology en de Educational Award Internal Medicine van ons Radboudumc.

UIT HET JURYRAPPORT ‘Ingrid is een intelligente, efficiënte en buitengewoon harde werker. Ze combineert bescheidenheid, zelfreflectie en ambitie en legt een buiten­ gewone leergierigheid aan de dag.

Disempowerment Van links naar rechts: Henk Drijver, Manuela vd Hoogen, Riet Debets, Theo Debets.

Vrijwilligers in de spotlight Vrijwilligers hebben een aantoonbare meerwaarde in het realiseren van de Radboudumc doelstellingen. Zij veraangenamen het leefklimaat en het verblijf van onze patiënten. Geweldig dat er mensen zijn die al langer vrijwilligerswerk verrichten in het Radboudumc. Vijf vrijwilligers vierden hun jubileum tijdens het jaarlijkse feest voor vrijwilligers op 17 december. Manuela van der Hoogen werkt 12,5 jaar op de Spoedeisende Hulp en Liesbeth Ypma 12,5 jaar bij de Dienst Geestelijke Verzorging en Pastoraat. Het echtpaar Theo en Riet Debets werkt inmiddels al 25 jaar als vrijwilliger. Henk Drijver is reeds 40 jaar vrijwilliger, waarvan de laatste

jaren bij de kindertelevisie. Deze middag werden de vrijwilligers onder muzikale begeleiding van de Nijmeegse band The Rolero’s verwelkomd in het restaurant van het studiecentrum. De jubilarissen kregen natuurlijk bloemen, het Radboud jubileumgeschenk en een speciaal cadeau in de vorm van een gegraveerde pen. Tussen alle plechtigheden door kon men genieten van een high tea en bijpraten met collega-vrijwilligers.

‘In de visie van het Radboudumc participeert elke patiënt in de zorg die hij ontvangt’, lezen we op onze homepage. In goed Nederlands heet dat patient empowerment. Daarmee wordt het belang van de rol van patiënten in het zorgproces benadrukt. Patiënten zijn partners en zorgverleners geven – in toe­ nemende mate – persoonsgerichte zorg. Deze beweging én de erkenning die dat voor patiënten met zich meebrengt, is ongelooflijk belangrijk. Tegelijkertijd zie ik twee lastige kwesties. Allereerst denk ik dat we moeten inzien dat patiënten veel te verdragen en te dulden hebben. Dat moeten we absoluut niet uit het oog verliezen. Ervaringen van patiënten zijn niet louter op te vatten als wens, keuze of behoefte. Soms dringen zich kopzorgen op zonder dat er iets te wensen of kiezen valt.

Gouldamadine @Gouldamadine Morgen #interpolis #zorgverzekering opzeggen wegens gezeur over vergoedingen bij @regenboogapo en #radboudumc. Verz hoort niet op stoel arts

Erik Ramaekers @RamaekersTwit @radboudumc Daarnaast zijn ze gewoon goed! De meest ‘social savvy’ ziekenhuizen van Nederland. frankwatching.com/ archive/2013/1… via @Frankwatching

GETIPT Leven en dood, gezondheid en ziekte, werk en zorg vormen voor veel schrijvers, artiesten en theatermakers een inspiratie­ bron. In iedere Radbode lees je cultuur- en boekentips.

ling niet wist dat ze zwanger was? Bertho Nieboer, gynaecoloog in het Radboudumc, tekende samen met journaliste Marieke van Gene dertig bijzondere bevallingsverhalen op. Uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum, ISBN 9789036805896. Prijs: € 12,50.

Gij zult impulsief zijn Lezing

ilse van wijk @ilsevanwijk Meer geld bij gezondheidswinst patiënt. Hoe interessant, echt #UMC werk dit soort experimenten #radboudumc m.nrc.nl/ nieuws/2013/12…

Caren Kunst-de Wit @zorgenzo Kan niet begrijpen dat patiënten in behoeften-top-3 op 1 zetten “zie mij als mens” en op 2 “kwaliteit”. #zorgisgeenkoehandel

Pieter Visser @pjv1968

Kijk voor actuele berichten ook op ons intranet, onder het kopje ‘nieuws’

MEDEWERKERS VAN DE SECTIE MEDISCHE ETHIEK (IQ HEALTHCARE) GEVEN EEN BESCHOUWING OVER EEN ACTUEEL ONDERWERP. DEZE KEER: Gert Olthuis.

Impact

#debatop2 Kansberekening in gezondheidszorg en in kwesties van leven of dood blijft een ethische hobbel. Individueel vs collectief belang

Roshan Cools, psycholoog en hersenwetenschapper in het Radboudumc, verzorgt de Soeterbeeck Preeck. Een opmerkelijk pleidooi: wees impulsief, laat je gaan! Te veel focus en doelgerichtheid, gaat ten koste van je creativiteit. Met een intellectuele biecht én livemuziek. Mariënburgkapel, Mariënburg 26 (Nijmegen), 16 februari 11.00 uur. Prijs: € 7 voor medewerkers. Inschrijven: www.ru.nl/agenda.

De Muurspecht Toneel

Geboren! Boek

Iedere bevalling is een unieke gebeurtenis, maar de één spreekt net wat meer tot de verbeelding dan de ander. Wat te denken van een vierling, een baby die geboren wordt in een pretpark of een vrouw die tot vlak voor de beval-

Twee bejaarde geliefden vieren hun laatste avond. Zij lijdt aan dementie en stapt uit het leven, hij denkt erover om haar achterna te gaan. Zwarte komedie. Griezelig herkenbaar voor wie in zijn of haar omgeving met dementie te maken heeft. LUX (Nijmegen), 8 februari 20.30 uur. Prijs: € 17,50.

Ten tweede richt patient empowerment zich veelal op wat er gebeurt tussen zorgverleners en patiënten. Maar er zijn nog andere, meer anonieme krachten die invloed uitoefenen op deze interactie. Denk bijvoorbeeld aan de vele specialismen waarin de zorg is georganiseerd. Een patiënt die meerdere dokters bezoekt, is al snel kwijt wie nu aanspreekbaar is als hoofdbehandelaar. Dokters zijn dat zelf trouwens ook regelmatig “kwijt”. We moeten onder ogen zien dat ziekte kopzorgen met zich meebrengt. En dat allerlei organisatieaspecten nu eenmaal invloed uitoefenen op patiëntenzorg. Deze kwesties kunnen ten koste gaan van patient empowerment. Dan dreigt het gevaar van disempowerment, waarbij reële ervaringen van patiënten en hun naasten worden veronachtzaamd of zelfs genegeerd.

7

#1 – januari 2014

Gijs Munnichs

STRATEGIE

Rob Gieling

Bestuursvoorzitter Melvin Samsom over onze ambities

Vooroplopen in een veranderende wereld We lopen als Radboudumc steeds meer voorop in de ontwikkeling van de gezondheidszorg, aldus bestuursvoorzitter Melvin Samsom. In huis zijn er volop initiatieven die aantonen dat we een ‘significant impact on healthcare’ maken. ‘Gezien de uitdagingen waar we voor staan in de zorg, beseffen medewerkers steeds meer dat het echt ánders moet.’

Hot news was het, toen we vorig jaar als eerste Nederlandse ziekenhuis de overlevingscijfers van patiënten na de behandeling van longkanker en gynaecologische kanker openbaar maak­ ten. Op Wereldkankerdag (4 februari) gaat het Radboudumc nog meer cijfers publiek maken. ‘Om zichtbaar te maken welke kwaliteit van zorg we leveren, maar ook om onze zorg te verbeteren’, aldus bestuursvoorzitter prof. dr. Melvin Samsom. ‘Als Radboudumc hebben we zélf de stap hiertoe gezet. In navolging van ons gaan ook andere umc’s overlevingscijfers van kanker publiceren. Waren we jaren geleden het kneusje in de klas, dit voorbeeld toont dat we een voorlopersrol innemen.’

Te veel variatie

Melvin Samsom: ‘Het is onze maatschap­ pelijke plicht ervoor te zorgen dat de zorg voor onze toekomstige generaties betaal­ baar én van een hoog niveau blijft.’

Verbeter de wereld, begin bij jezelf. Dat is hoognodig, want de gezondheidszorg staat voor grote uitdagingen. ‘De kosten van de zorg stijgen explosief; de kwaliteit van zorg die ziekenhuizen bieden varieert te veel; specialismen werken nog niet voldoende samen en de patiënt anno nu is niet te vergelijken met die van twintig jaar geleden’, somt Melvin Samsom op. ‘Spelen we hier niet op in, dan creëren we een ongelooflijk groot probleem.’ Neem de variëteit in kwaliteit. Een voorbeeld: ‘De vijfjaarsoverleving van longkanker

varieert binnen de Nederlandse ziekenhuizen tussen 27 en 70 procent. In het ene ziekenhuis leeft na vijf jaar dus nog 70 procent van de patiën­ ten, terwijl dat elders slechts 27 procent is. Die variatie is onacceptabel. Dit is onder meer op te lossen door complexe zorg te concentreren in gespecialiseerde ziekenhuizen.’ Ook blijkt dat bepaalde medische ingrepen in sommige delen van Nederland veel meer worden verricht dan elders. ‘Dat zie je bijvoorbeeld bij galblaasoperaties of radicale prostaatverwijde­ ringen, terwijl er geen verklaringen zijn om dat méér te doen. De afweging voor een medische ingreep moet zorgvuldiger worden gemaakt.’ En last but not least: de patiënt verandert. ‘Die wil steeds meer de regie hebben over zijn eigen ziekte. Als zorgverlener zijn we bij patiën­ ten guest in their lifes. We moeten patiënten meer laten meebeslissen in wat voor hem of haar de beste therapie is.’

Zorg voor toekomstige generaties Deze problemen vragen om een omwenteling in de gezondheidszorg. ‘Met onze missie “to have a significant impact on healthcare” willen we die verwezenlijken’, zegt de bestuursvoorzitter. ‘Het is als umc onze maatschappelijke plicht ervoor te zorgen dat de zorg voor onze toekomstige generaties betaalbaar én van een hoog niveau

ENKELE HIGHLIGHTS IN 2014 Onderwijs ‘Dit jaar is het definitief ontwerp gereed voor de nieuwe curricula voor Biomedische Wetenschappen en Geneeskunde’, vertelt Melvin Samsom. ‘In september 2015 starten de eerste studenten hiermee. Deze curricula zullen nauw aansluiten op onze strategie en model staan voor andere onderwijsvernieuwingen.’

Onderzoek ‘Medio 2014 zijn de drie onderzoeksinstituten ingericht; onderzoekers worden toebedeeld aan de verschillende onderzoeksthema’s. In de tweede helft van 2014 wordt gewerkt aan een nieuw onderzoeksfinancieringsmodel.’

Patiëntenzorg ‘We geven verder invulling aan de patiënt als partner, onder andere door de uitrol van mijnRadboud. Daarnaast komt er expliciet aandacht voor handhygiëne. Met als doel dat we dit beter naleven en elkaar hierop aanspreken. En natuurlijk gaan we verder met het optimaliseren van Epic.’

9

10

personeelsblad radboudumc

#1 – januari 2014

Gijs Munnichs

Eric Scholten

EPIC

Melvin Samsom: ‘We spreken elke medewerker aan op zijn of haar intrinsieke motivatie: waarom werk je hier, wat wil je bijdragen?’

blijft. Zo willen we via ons wetenschappelijk onderzoek diagnostiek en behandeling op maat ontwikkelen voor onze patiënten. Personalized Healthcare noemen we dat. Hoe komt het bijvoorbeeld dat bij de ene patiënt chemotherapie wel aanslaat, maar bij de andere niet? Daarnaast verschillen mensen in hun genetische profiel; hoe stem je daar de behandeling op af? Als we op dergelijke vragen een antwoord weten, kunnen we veel gerichtere behandelingen aanbieden. Beter voor de patiënt en bovendien doelmatiger.’

ONZE STRATEGIE

Eind 2014 wil de Raad van Bestuur (foto) bereiken dat 80 procent van de medewerkers de strategie van het Radboudumc kent en daar – uiteraard – ook naar handelt. Onze missie is ‘to have a significant impact on healthcare’. Dit willen we verwezenlijken met persoonsgerichte zorg, aantoonbaar onderscheidende kwaliteit, duurzame netwerken en doelmatig werken. Voor meer informatie en presentaties, kijk op intranet onder ‘Onze strategie’. Bekijk daar ook het treffende animatiefilmpje.

Ook het onderwijs in het Radboudumc anticipeert op de veranderingen. ‘De studenten van nu werken tot 2060. We moeten ze zo opleiden dat ze kunnen inspelen op een continu veranderende wereld. Dat geldt ook in de vervolgopleidingen, want werken in de gezondheidszorg is life long learning.’

ven we echter behandelen. Maar reguliere patiën­ten kunnen ook via hun zorgverzekeraar doorverwezen worden naar centra die eveneens de gewenste zorg leveren én waar de productie­ norm nog niet is gehaald. Dat is een nieuwe, maar ook reële ontwikkeling.’

Smell of the place Onderhandeltafel Voor de patiëntenzorg is het belangrijk om duur­ zame netwerken aan te gaan. Zoals het ouderen­ netwerk waarin het Radboudumc samenwerkt met huisartsen en verpleeghuizen. Of de samen­ werking met andere ziekenhuizen, zoals het Maasziekenhuis (Boxmeer) voor kankerpatiën­ ten en het Jeroen Bosch Ziekenhuis (Den Bosch). ‘Niet alle behandelingen hoeven in het Radboudumc te gebeuren’, zegt Melvin Samsom. ‘We moeten steeds kijken wat de specifieke zorgvraag van een patiënt is en waar hij het beste terecht kan. Ons ultieme doel is dat er geen sprake meer is van terug- of doorverwijzing, maar van doorbehandeling op een andere locatie in ons netwerk.’ Een andere ontwikkeling is dat de zorgverzekeraar tegenwoordig aan de onderhandeltafel zit met zorginstellingen over de productieafspra­ ken. Dit leidde ertoe dat nieuwe Achmea-patiën­ ten in december niet meer in het Radboudumc behandeld konden worden, maar pas in januari, omdat we in 2013 al meer patiënten hadden behandeld dan afgesproken. Kan zoiets opnieuw gebeuren? ‘Het zijn de regels van het spel, dus het zou kunnen’, stelt Melvin Samsom. ‘Meer zieken­ huizen hebben óf krijgen er mee van doen. Acute patiënten, kinderen en last resort-patiënten blij­

In huis ontplooien zich volop initiatieven die tonen dat we een ‘significant impact’ maken. In 2013 zijn zo’n veertig voorbeelden verzameld, die afdelingen via presentaties (beschikbaar op intranet) met elkaar kunnen delen. In 2014 vol­ gen er nog eens (minstens) veertig. De AYA-poli voor jongvolwassenen met kanker, onze Patiën­ ten­adviesraad, doorbraken in onderzoek zoals het opsporen van de oorzaak van verstandelijke beperkingen, de MRI-screening, FaceTalk; alle­ maal voorbeelden die bijdragen aan onze missie. ‘Door deze voorbeelden te delen, ontstaan er steeds meer verbeterinitiatieven. Meer medewerkers beseffen dat het anders moet, willen we de zorg innovatief en toekomstbestendig maken. De beginfase is afgerond, de strategie slaat steeds meer aan, maar we zijn er nog niet.’ Cruciaal om onze ambities waar te maken, is dat we samen zorgen voor een goede ‘smell of the place’. ‘We spreken elke medewerker aan op zijn intrinsieke motivatie: waarom werk je hier, wat wil je bijdragen? Een goede “smell of the place” inspireert, geeft je energie. Daarin kom je met elkaar veel sneller tot innovatieve ideeën. Waarbij elke medewerker zijn kwaliteiten kan inzetten om de afdelingsdoelen, de missie van het Radboudumc en onze ambities voor de gezondheidszorg waar te maken.’

Met een big bang stapten we vorig jaar over op Epic, ons nieuwe digitale patiëntendossier. Een historisch moment in de geschiedenis van het Radboudumc, want 6.000 collega’s moesten op een andere manier gaan werken. Hoe zijn onze eerste ervaringen met Epic? Welke nieuwe toepassingen zijn er? En welke stappen zetten we in 2014? Lees de ervaringen van drie collega’s.

EPIC IN 2014 Met Epic is er één systeem waarin we alles rond de zorg vastleggen: van de patiëntinschrijving, afspraken, behandelstappen, medicatie tot DBC-registratie. De implementatiefase loopt tot 1 februari. ‘Eind januari moeten de grootste fouten en tekortkomingen uit het systeem zijn en beginnen we met het optimaliseren van Epic’, vertelt Gert-Jan Borghuis, directeur Beter 2.0. ‘We zijn heel blij met positieve geluiden, maar er is ook een grote groep die nog echt moet wennen aan Epic. Daarnaast is er een aantal technische tekortkomingen waar we hard aan werken, zoals bij de ECG’s. Ook kan het werken met Epic soms leiden tot discussies

tussen verpleegkundigen en artsen, bijvoorbeeld over het orderen. Dat vereist nader onderzoek hoe de taakverdeling beter in Epic gestroomlijnd kan worden. Dat moet nu snel worden opgepakt. Dat is typisch een taak voor de VAR en het Stafconvent. Verder zijn er veel verbeterverzoeken van afdelingen. Vanaf februari gaan we hiermee aan de slag.’ In 2014 staat onder meer het volgende op de agenda: de implementatie van Beacon (module voor oncologische medicatie), Cupid (module cardiologie), Kaleidoscope (module oogheelkunde) en Epic 2014 (nieuwe versie Epic met verbeteringen en nieuwe mogelijkheden).

11

12

personeelsblad radboudumc

#1 – januari 2014

Uniek in Nederland Radioloog Anton Meijer is erg tevreden over Epic: ‘Voor de invoering hadden we wel vijf verschillende systemen in gebruik’, vertelt hij. ‘Dat is nu verleden tijd. Vanuit Epic kunnen we onze onderzoeken beoordelen en verslagen maken, maar ook direct alle patiëntinformatie raadplegen. Dat wij hier één systeem voor hebben, is handig en écht uniek in Nederland.’

Het is veiliger Mieke Niens, seniorverpleegkundige Cardiologie, is enthousiast over de medicatietoediening via Epic: ‘Dat gebeurt nu met barcodescanner. Veel veiliger, dat was al direct na de big bang duidelijk.’

Doordat het systeem informatie koppelt, is het werken extra veilig geworden, vindt Anton: ‘Als een patiënt een MRI moet ondergaan, kan het zijn dat contrastvloeistof moet worden toegediend. Als iemand een slechte nierfunctie heeft, is het niet altijd veilig om deze vloeistof te geven. Via Epic krijgen we nu automatisch iemands nierfunctie in beeld als we een MRI-­aanvraag beoordelen. Dat maakt ons extra alert om veilige en verantwoorde zorg te verlenen.’

Met de komst van Epic dienen we de geneesmiddelen op de volgende manier toe: eerst scant de verpleegkundige de barcode op het polsbandje van de patiënt, vervolgens de barcode op het geneesmiddel. Hierdoor krijgt de juiste patiënt het juiste geneesmiddel op het juiste tijdstip toegediend. Wanneer het niet klopt, geeft Epic een foutmelding. ‘Vroeger diende je op een bepaald tijdstip een handvol klaargezette medicijnen toe’, vertelt Mieke. ‘Nu moet je, bij het toedienen, eerst de medicijnen sorteren. Zo ben je veel meer bewust wat je aan de patiënt geeft. Dit wordt vervolgens, via de barcode, ook exact geregistreerd.’

Kinderziektes Ook in de planning biedt Epic voordelen. ‘Afdelingen kun­ nen nu zelf voor hun patiënten een CT- of MRI-scan plannen. Voor­heen gebeurde dit nog met papiertjes en faxen. Met Epic werkt dit veel doelmatiger’, vertelt Emmy Wanetie,

‘Dankzij de barcodescanner kun je medicatie­fouten voorkomen’ Een kritiekpunt op Epic is dat het veel tijd kost om echt álle stappen in de zorg vast te leggen. Vooral artsen moeten veel orders accorderen. En een verpleegkundige mag niet zomaar, zonder schriftelijke (lees: digitale) toestemming, iets doen. ‘Epic maakt ons weer bewust hoe de verantwoordelijkheden van artsen en verpleegkundigen liggen’, aldus Mieke. ‘Samen­­ werking, goede afstemming en overleg met elkaar zijn belang­ rijke aspecten hierin.’

Fouten voorkomen Al de tweede dag na de big bang bleek dat het wer­ken met Epic veel veiliger is. Mieke: ‘Een patiënt moest een kortwerkende variant van een genees­middel krijgen. De langwerkende vari­ ant lag ech­ter klaar om toe te dienen. Toen de barcode van het polsbandje en het medicijn werden gescand, gaf Epic een foutmelding door. Direct werd duide­lijk dat je, dankzij de barcodescanner, medicatie­ fouten kunt voorkomen. Het zorgde bij collega’s voor meer draagvlak voor Epic.’

hoofd administratie bij Radiologie. ‘Nog niet alle afdelingen benutten het decentraal plannen. Ik verwacht dat in 2014, als mensen meer vertrouwd zijn met Epic, dat veel meer gaan doen. Op de administratie zijn we er in elk geval klaar voor.’ Wel kampen we nog met kinderziektes, erkent Anton. ‘De belangrijkste problemen hebben we de eerste week al getackeld. Anderhalve maand later zaten we weer op ons oude productieniveau. Sommige mensen laten zich afschrik­ken door deze kinderziektes. Maar ik verwacht dat de voordelen steeds zichtbaarder worden, zoals de logistieke vooruitgang en de verbetering van de veiligheid. Plus: doordat we zoveel patiëntgegevens vastleggen, bouwen we een gigantische database aan onderzoeksinformatie op.’

‘Ik verwacht dat de voordelen van Epic steeds zichtbaarder worden’

INSPREKEN EN KLAAR Dertig specialisten van diverse afdelingen nemen tot begin februari deel aan een pilot met een spraakherkenningstool in Epic. Artsen kunnen, met deze tool, direct hun medische verslaglegging inspreken. Bijzonder is dat de spraakherkenning, naast algemene medische terminologie, ook specialisme-specifieke woorden herkent. Orthopedisch chirurg Bart Schreuder is enthousiast. ‘Ik hoef tijdens een consult niet meer te typen’, vertelt hij. ‘Het gesprek met de patiënt verloopt zo veel prettiger. Na afloop spreek ik mijn bevindingen in en ligt het in Epic vast.’ De anamnese, het lichamelijk onderzoek, medisch beleid, de brieven aan huisartsen of collega-specialisten: alles wordt via spraakherkenning meteen vastgelegd. ‘Dat gaat nu wel twee keer zo snel’, zegt Bart. Na de pilot wordt geëvalueerd of spraakherkenning voor alle zorgverleners als tool kan worden aangeboden.

13

14

personeelsblad radboudumc

#1 – januari 2014

Marjan Wassenaar

Eric Scholten

7 VRAGEN AAN In deze rubriek stellen we persoonlijke vragen aan een medewerker die een Radboudpluim heeft ontvangen. Dit keer Willem Hordijk.

‘Wennen aan een nieuw systeem duurt een paar maanden’

Expert 1. Wat is je persoonlijk hoogtepunt in het Radboudumc? ‘Dat binnen een half jaar na de toekenning van de subsidie in twintig regionale ziekenhuizen alle onderdelen in gang waren gezet: de aan­ stelling van donatie-intensivisten, donatiecoördinatoren, communicatietrainingen en onderzoek op de Spoed­eisende Hulp.’

2. Wat is je favoriete plek in het Radboudumc? ‘Haha, die heb ik niet. Wel buiten het umc: op de bijrijderstoel in onze ZUT-bus. We hebben sinds het masterplan een enthousiast Zelfstandig Uitname Team (ZUT), bestaande uit anesthesie- en OK-assistenten, anesthesisten, vaatchirurgen en een transplantatiecoördinator. Zij gaan naar andere ziekenhuizen om bij een donor organen uit te nemen.’

3. Waar ben je trots op?

Epic ‘leest’ medicatiesnelheid Epic biedt niet alleen nieuwe functionaliteiten aan onze zorgverleners. Omgekeerd zijn functionaliteiten die wij al gewend waren, nu geïntegreerd in Epic. ‘Een voorbeeld is de pompenkoppeling op de IC’, vertelt seniorverpleegkundige Yvette Polman. ‘Hierbij “leest” Epic af hoeveel medicatie er per uur via de infuuspomp toegediend wordt aan de patiënt.’ Op de IC werkte men voor Epic al deels met een digitaal dossier. De pompenkoppeling was een van de toepassingen hierin. ‘Wat voor de IC een echte primeur is, is dat – naast de medische rapportage – óók de verpleegkundige verslaglegging volledig digitaal gebeurt. Je kunt in Epic een beknopte samenvatting oproepen. Zo verloopt de overdracht, naar verpleegkundigen in de vol­gende dienst of op andere afdelingen, veel soepeler’, vertelt seniorverpleegkundige Aafke de Vries.

Veel beeldschermwerk Het hebben van één dossier, waarin artsen, verpleegkundigen en andere disciplines werken, is

daarbij een groot voordeel. Seniorverpleegkundige Yvette Polman: ‘Je hebt nu alle informatie handzaam bij elkaar.’ Een veelgehoord tegengeluid is dat er nu wel erg veel ‘beeldschermwerk’ is. Gaat dat niet ten koste van het contact met de patiënt en zijn naasten? ‘Zeker die eerste weken moet je echt wennen aan de nieuwe manier van registreren’, zegt Yvette. ‘“Ho, er is óók nog een patiënt”, zei­ den we wel eens. Máár de invoering van Epic heeft geen gevolgen gehad voor de patiënten­ zorg. Die staat bij ons altijd voorop! Uit ervaring met de invoering van ons oude EPD weten we dat het wennen aan een nieuwe systeem enkele maanden in beslag neemt.’

EPIC OP JE MOBIEL OF TABLET

‘Op de transplantatiecoördinatoren. We vormen een hecht team. Ook met de nefrologen, die altijd voor je klaarstaan. Er heerst een prima werksfeer. Privé ben ik trots op mijn dochters Lonneke en Marjolijn en op mijn vrouw Hanny. Ze heeft een paar jaar geleden een moedig besluit genomen door weg te gaan uit het ziekenhuis en werkt, na een opleiding, nu in een huisartsenpraktijk.’

Artsen kunnen Epic ook op hun smartphone (iPhone of Android) of iPad raadplegen. Een arts kan dus via een app overal zijn poli voor­bereiden of zaken digitaal accorderen. Internist Bas Bredie: ‘In Epic moet je als arts veel zaken digitaal accor­ deren en beoordelen: resultaten, orders voor medicatie, medisch onderzoek enzovoorts. Door­ dat ik nu ook mobiel toegang heb tot Epic kan ik dit overal tussendoor doen.’ Het is daarnaast handig dat je altijd inzage hebt in de medische voorgeschiedenis, in de labhistorie of in de resul­ taten van een onderzoek. Je kunt, waar je ook bent, belangrijke patiëntinformatie raadplegen en direct contact opnemen met medebehandelaars. Het wordt straks ook mogelijk om via de app orders voor bijvoorbeeld medicatie te geven.

4. Wie bewonder je?

Ben je arts en wil je de Epic-app?

7. Wat zou je doen als je een jaar bestuursvoorzitter was?

Installeren van de apps kan alleen via Servicebalie ICT (route 533). Kijk op intranet onder Organisatie, Servicedesk ICT, voor de openingstijden.

‘Goede adviseurs inhuren tegen een normale vergoeding. Luisteren naar dokters die na Epic extra lange dagen maken en hen ondersteu­ ning op maat bieden. Regelmatig in het personeelsrestaurant een boterham eten en horen wat mensen bezighoudt op hun werk. Tot slot zou ik denk ik vooral heel blij zijn als het jaar weer voorbij is.’ 

‘Ouders die van de één op de andere dag hun kind verliezen en vervolgens toestemming geven voor orgaandonatie. Omdat ze, ondanks hun enorme verdriet, in staat zijn zich te verplaatsen in de situatie van kinderen die op een levensreddend orgaan wachten.’

5. Welk boek ligt er op je nachtkastje? ‘Stoner van John Williams, een fascinerend geschreven verhaal over een op het oog gewone man die, net als ieder ander mens, uniek is.’

6. Op welke manieren kun je je idealen kwijt in je werk? ‘Door een schakel te zijn in het hele proces van donatie naar transplantatie. Dat kan alleen als anderen hun werk ook goed doen: van de telefooncentralist, portier, analist, chauffeur, verpleegkundige tot en met de arts. Het Radboudumc heeft die mensen en kennis in huis en ik heb nooit spijt gehad dat ik daarvoor naar Nijmegen ben verhuisd.’

Naam: Willem Hordijk Functie: Regionaal teamleider – transplantatiecoördinator afdeling Nierziekten Pluim verdiend op: 20 juni 2013 Omdat: hij er mede voor zorgde dat we een grote subsidie binnenhaalden waarmee we het Masterplan Orgaandonatie in onze regio kunnen uitvoeren. Hij vervult al jaren een spilfunctie in de Commissie Orgaan- en Weefsel Donatie en geldt landelijk als expert op zijn vakgebied.

15

16

personeelsblad radboudumc

IN GESPREK

#1 – januari 2014

Jannie Meussen

Eric Scholten

Arie Maat, gespecialiseerd analist Pathologie, had in 2005 een urotheelcelcarcinoom in zijn linkernier. Na chemobehandelingen volgde een operatie. Hij is inmiddels genezen.

‘Opeens ben je patiënt in je eigen ziekenhuis’ Op 4 februari is het Wereldkankerdag. Radbode ging in gesprek met vijf medewerkers die zélf kanker kregen. ‘Dan loop je plotseling je eigen ziekenhuis binnen als kankerpatiënt…’ Mirjam Claessens, adviseur PVI, kreeg in 2008 Non-Hodgkin. Ze is genezen, maar kampt nog wel met verminderde weerstand.

Hoe is het om hier opeens als patiënt binnen te komen? Marcel: ‘Je maakt het liever niet mee natuurlijk, maar het heeft wel voordelen. Je weet als geen ander bij wie je in de beste handen bent. Je beseft opeens hoe belangrijk menselijke aandacht is. Ik ben daar in mijn werk nu veel alerter op. Geef patiënten sneller een bemoedigende aai over de bol.’ Arie: ‘Je zit dicht bij het vuur. Onderzoeken, uitslagen en vervolgens behandeling gingen bij mij in een rap tempo. Ik vind dat medewerkers best een voorkeursbehandeling mogen hebben. Als conducteur mag je ook gratis reizen.’

Patiënt als partner, de patiëntenparticipatie, hoe belangrijk is dat? Hester: ‘Ze hebben mij gevraagd mee te denken bij de opzet van een digitale poli voor patiënten met hersentumoren. Ik vond dat heel zinvol. Als patiënt ben je toch ervaringsdeskundige.’ Arie: ‘Maar partner ben je nooit, want je zit in een afhankelijke positie. Op het moment dat je hoort dat je levensbedreigend ziek bent, wil je je alleen maar overgeven. Als de behandelaar zegt: “plan b is het beste”, dan ga je daar voor.’ Esther: ‘Daar ben ik het niet helemaal mee eens. Als een arts in Jip en Janneke-taal alles helder uitlegt, en voors en tegens kan benoe­

SYMPOSIUM:

Marcel Hasenbos, anesthesioloog, kreeg in 2009 Non-Hodgkin. Na chemotherapie en bestraling is hij weer volledig aan het werk. Genezen, zolang het goed gaat.

‘Samen tegen kanker: de volgende stap’ Het Radboudumc Centrum voor Oncologie houdt 4 februari het symposium Samen tegen kanker: de volgende stap. Bedoeld voor beleidmakers, zorgbestuurders, zorgprofessionals, verzekeraars, patiëntenorganisaties en andere zorgvernieuwers betrokken bij oncologie. De oncologische zorg moet kwalitatief goed, toegankelijk en betaalbaar worden gehouden. Samenwerken in netwerken is daarvoor van essentieel belang. Hoe kunnen we elkaar vinden en duurzame keuzes maken? Het symposium biedt een podium voor een brede discussie over deze thema’s. In het middagprogramma draait het in workshops om de thema’s transparantie, patiëntenparticipatie en samenwerking met huisartsen en samenwerking in netwerken. Welke knelpunten ervaren patiënten en mantelzorgers? En hoe kunnen we die oplossen?

Kijk voor het volledige programma op de intranetagenda.

Esther van den Berg, beleidsadviseur strategie­ ontwikkeling, kreeg in 2008 tijdens haar zwangerschap een chorioncarcinoom. Ze is behandeld met chemospuiten en volledig genezen sinds februari 2010.

men van je behandeltraject, dan kun je meebeslissen en ben je wel degelijk partner. Ik wilde bijvoorbeeld graag een tweede kind, maar het risico op het opnieuw krijgen van kanker zou in de volgende zwangerschap toenemen. Samen hebben we de risico’s afge­ wogen. En ik heb inmiddels probleemloos een zoon gekregen.’

Tips voor de samenwerking tussen huisarts en medisch specialist? Mirjam: ‘De huisarts mag best een grotere rol spelen in het natraject. Als je geen MRI of scan hoeft te maken, zou het – zeker voor patiën­ ten die verder weg wonen – mogelijk moeten zijn voor controles

Hester Stroomer, medewerker Communicatie, kreeg in 2010 een hersentumor. Ze heeft een punctie gehad, is bestraald en onderging chemokuren. Sinds 2012 is alles rustig en is ze weer (gedeeltelijk) aan het werk.

naar de huisarts te gaan. Dat is vertrouwd en dichtbij. Ik weet van­ uit mijn func­tie dat huisartsen graag meer willen betekenen in de oncologische keten. Voorwaarde daarbij is natuurlijk dat ze bijscholing krijgen.’ Hester: ‘Misschien dat ze dan ook beter zicht krijgen op symptomen die bij een kankersoort horen. Mijn klachten werden in eerste instantie afgedaan als hyperventilatie. Toen ik een tweede keer onderuitging moest ik – zal wel weer hyperventilatie zijn – zelf naar de huisartsenpost komen. Ik kon niet meer op mijn benen staan. Toen ik later dezelfde verschijnselen kreeg op mijn werkplek, ging er bij de arts op de spoedeisende hulp direct een

17

18

personeelsblad radboudumc

#1 – januari 2014

Jannie Meussen

DE PATIËNT

Eric Scholten

In deze rubriek het persoonlijke verhaal van een ‘academische’ patiënt en een reactie van de behandelaar.

belletje rinkelen. Ik kon drie korte woordjes niet in goede volgorde herhalen. Ik was toen wel een aantal jaren verder. Was die huisartsenpost maar alerter geweest, denk je dan.’ Mirjam: ‘Dat is inderdaad een goede tip. Zorgverleners moeten het niet-pluis gevoel van patiënten serieuzer nemen. Wie kan beter dan de patiënt zelf aangeven dat het écht niet goed voelt?’

‘Een week wachten op de uitslag, vreselijk’ Tips voor verbetering?

Sterftecijfers en prestaties van artsen openbaar… Is transparantie zinvol? Arie: ‘Sterftecijfers spelen voor mij geen enkele rol. Het zegt vaak niks, het is appels met peren vergelijken.’ Mirjam: ‘Voor de onderlinge vergelijking vind ik het inderdaad niet zo relevant. Maar wel dat je als ziekenhuis zélf zicht hebt op je eigen prestaties.’ Esther: ‘Ik vergelijk wel hoor. Als ik ooit zelf een nieuwe heup zou moeten krijgen, ga ik kijken welke chirurgen de meeste ervaring hebben. Dat heb ik zelfs gedaan toen mijn dochter haar amandelen moest laten knippen.’ Hester: ‘Er schuilt ook een gevaar in het inzichtelijk maken van de cij­fers. Het risico bestaat dat ziekenhuizen bepaalde behandelingen bijvoorbeeld niet gaan doen, om de cijfers gunstig te beïnvloeden.’

Hester: ‘Na de boodschap hersentumor kom je thuis met allerlei vra­­ gen en het gevoel dat je nog maar even te gaan hebt. Je kunt niet meer helder denken. Ik zou het fijn gevonden hebben als mijn behande­ lend arts mij een paar dagen later had gebeld. Gewoon wat menselijke aandacht. En geef uitslagen alsjeblieft zo snel mogelijk door. Een week wachten op de uitslag van een controlescan, dat is vreselijk.’ Mirjam: ‘Verbeter de telefonische bereikbaarheid. Als ik thuis met een vraag zat en me doodziek voelde, was het zo moeilijk om de goede persoon aan de lijn te krijgen. Ik heb gehoord dat dat met de komst van de casemanagers gelukkig al een stuk is verbeterd.’ Marcel: ‘Maak meer ‘reclame’. Laat zien dat we in veel dingen goed zijn. Het was ooit anders, maar we scoren nu bijvoorbeeld als beste met onze hartchirurgie. Straal dat uit, zodat patiënten weer graag hier naartoe komen.’ 

PROJECTMANAGER CARLA SMITS

‘Oncologische zorg kan altijd beter’ Verbeteren wat beter kan: dat is de drijfveer van Carla Smits, projectmanager Radboudumc Centrum voor Oncologie. ‘Zo publiceren we sinds kort de overlevings- en patiënttevredenheidscijfers. Door open te zijn over onze resultaten, motiveren we onszelf maximaal te verbeteren. Tegelijkertijd stellen we patiënten in staat om over de kwaliteit van zorg met de dokter in gesprek te gaan. In september domineerden we het landelijke nieuws met de cijfers van de eerste twee ketens. Op Wereld­kankerdag gaan de resultaten van andere ketens live.’ Maar er zijn meer initiatieven. ‘Patiënten waarderen onze zorg met een 8,4, blijkt uit de CQ-index. We doen het goed, maar we krijgen ook concrete verbeter­punten aangereikt. De zorg rondom gevoelens van patiënten is bijvoorbeeld te laag. De zorg­ ondersteuning bij ontslag uit het ziekenhuis kan ook beter. Met deze signalen zijn we nu concreet bezig.’ Verbeteren is ook: je kwetsbaar durven opstellen.

‘Een aantal artsen en case­managers uit drie van onze ketens heeft zich laten filmen tijdens hun gesprekken met patiënten. Vervolgens hebben ze die beelden samen met coaches van Proces­ verbetering & Innovatie (PVI) bekeken en becommentarieerd. Doel ervan is tijdens dergelijke gesprekken beter in te spelen op de verwachtingen van de patiënt. Ook bij de keten Hoofdhalsoncologie hebben we een voorbeeld van zo’n project. Administratieve krachten, medisch specialisten, voedingsassistenten en verpleeg­kundigen lopen een dagdeel met patiën­ ten mee. Hoe worden ze bejegend en wat maken ze tijdens het bezoek door? Dit project is ook bedoeld om de zorg te verbeteren en elkaar aan te spreken op wat beter kan. Alle ideeën en projecten initiëren we samen met de oncologische keteneigenaren. Zij zijn de schakel bij iedere verbetering. Om er uiteindelijk sámen beter van te worden.’

‘Vrienden denken al snel:

het gaat toch weer goed?’

Lucianna (22 jaar) uit Arnhem had een kwaadaardige tumor in haar kaak. Haar verhaal.

ingreep weer gewoon aan de slag. Dat is niet vanzelfsprekend, weet ik van andere AYA’s. Een tijdelijk contract wordt vaak niet meer verlengd als een werkgever weet dat je kanker hebt gehad.

‘Twee kiezen groeiden telkens terug in mijn tandvlees. Eind 2012 bleek dat er een kwaadaardige tumor van anderhalve centimeter onder zat. Begin 2013 ben ik in het Radboudumc geope­ reerd. Daarbij is een groot deel van mijn linker bovenkaak verwijderd; er zit nu een prothese. Jullie bieden speciale zorg aan kankerpatiën­ ten tussen de 18 en 35 jaar. Dat zou elk ziekenhuis moeten doen. Op deze leeftijd spelen er, naast je ziekte, veel andere problemen mee. Zo prettig om daarover te kunnen praten met de verpleegkundig specialist op de AYA-poli (Ado­ lescent and Young Adult). Ik had bijvoorbeeld last, hoe goed bedoeld ook, van de overbezorgdheid van mijn moeder. Het deed me bovendien veel pijn vrienden te verliezen die niet kunnen omgaan met het feit dat je kanker hebt. En ik maakte me zorgen hoe ik de achterstand op school moest inlopen. Ik doe International Business Studies op het ROC en reis daarvoor elke dag naar Utrecht. Volgend jaar wil ik dolgraag stage lopen in Curaçao. Ik heb een bijbaantje bij een callcenter om dat te kunnen betalen. Gelukkig kon ik daar na de

Hetzelfde schuitje Het is ook goed dat jullie het contact met andere AYA’s stimuleren. Je zit allemaal in hetzelfde schuitje. In het begin was ik bijvoorbeeld onzeker over mijn uiterlijk: als ik lach, trekt mijn bovenlip een beetje naar binnen. Op een ontmoetingsdag heb ik veel gepraat met een stralende, energieke meid van mijn leeftijd. Met haar kale hoofd was ze nóg mooi. Toen dacht ik, waar doe ik moeilijk over? Wat ik nog wel moeilijk vind, is de reactie van anderen. Vrienden denken al snel; het gaat toch weer goed? Maar elk controleonderzoek blijft zenuwslopend, dat wordt echt onderschat. In het begin was ik heel positief, eigenlijk eerder naïef. Pas later kwam bij de klap: wat is me toch overkomen?’

ADOLESCENT & YOUNG ADULT ‘In Nederland krijgen jaarlijks 2.200 mensen tussen de 18 en 35 jaar kanker. Driekwart van hen overleeft. Ze vallen tussen de wal en het schip. Als kind met kanker word je behandeld bij Kindergeneeskunde. Als jongvolwassene kun je bij meer dan twintig specialisten terecht komen. De AYA-leeftijdsfase omvat veel facet­ ten, zoals het losmaken van thuis, het starten van een studie, het zoeken naar een baan, het stichten van een gezin. Met kanker is dat vanzelfsprekend een stuk ingewikkelder. In 2009 zijn we gestart met de AYA-poli en de online community AYA4. Hier kunnen AYA’s digitaal met elkaar in contact komen. Sinds 2012 is er de AYA- taskforce, een denktank waar AYA’s en zorgprofessionals zich samen inspannen om de zorg te verbeteren. Begin 2013 hebben we vanuit het Radboudumc het nationaal AYA-platform opgezet. Acht UMC’s en zeven perifere ziekenhuizen doen nu mee, met als doel de levenskwaliteit en levensverwachting van AYA’s te verbeteren.’

SPACE4AYA IN HET GOFFERT­STADION Op 6 februari 2014 vindt in het Nijmeegse Goffert­ stadion space4aya plaats. Het eerste nationale seminar voor jongeren – geraakt door kanker – en hun hulpverleners. Kijk voor meer informatie op de intranetagenda of google op space4aya.

Suzanne Kaal Internist-medisch-oncoloog

19

#1 – januari 2014

Jannie Meussen

Blijf op de hoogte van de open huize n

Wonen op Plein 44!

PLEIN44.COM

Het nieuwe Plein 44 is bijna gereed en bewoonbaar. Wonen op dit plein, met zo veel historie midden in hartje centrum van Nijmegen, is uniek. Alle voorzieningen vindt u om de hoek en tegelijkertijd woont u rustig in de hoogte. Er zijn twee-, drie- en vierkamerappartementen beschikbaar variërend in prijs vanaf ca. € 227.000 tot € 325.000. De stadswoningen van ca. € 247.000 zijn ook zeker de moeite waard om te bekijken. U kunt onze modelappartementen tijdens het open huis, of op afspraak bezichtigen.

tel.: 024 360 45 55 [email protected]

WWW.PLEIN44.COM Flexibele computercursussen! Ideaal voor wisseldiensten of onregelmatige werktijden • • • • •

Unieke individuele flexibele methode Met één-op-één begeleiding van een vakkundig docent U kunt direct starten met de cursus van uw keuze U werkt in uw eigen tempo U krijgt extra “gratis” cursustijd om de training af te ronden

SPACE4AYA

sen de voor jonge mensen tus Hét nationale seminar lpverleners hu n hu or vo én ker kan 18-35 jaar geraakt door

late effecten

Excel (basis & gevorderd)

richtlijn

Word (basis & gevorderd) netwe rk

Powerpoint | Outlook Acces | Project

werk

Windows 7 | Windows 8 Introductie- & basiscursus Groenestraat 294 6531 JC Nijmegen 024 - 301 0294 [email protected]

wanneer: 6 htvruc id he baar

Ipad | Tablet

FEBRUARI 2014

10.30 uur - 18.00 uur

waar: Goffert Stadion Stadionplein 1, Nijmegen

voor wie: AYA’s en hun mantelzorgers, zorgprofessionals, beleidsmakers & bestuurders, zorgverzekeraars en bedrijfsleven. NIJMEGEN

SAMENWERKEN

Lioe-Fee de Geus-Oei benoemd tot hoogleraar Universiteit Twente

Medische wereld en techniek komen samen in Twente

tel.: 024 365 10 10 [email protected]

Expertisecentrum voor taal en communicatie van de Radboud Universiteit Nijmegen

Rinus Baayens

Meer info over programma en aanmelding: www.space4aya.nl

‘Eerst de techniek, dan de medische toepassing. Zo gaat het meestal in ontwikkelland. Maar het werkt veel beter om samen op te trekken,’ zegt prof. dr. Lioe-Fee de Geus-Oei, nucleair geneeskundige. Met ingang van 1 december 2013 combineert zij haar baan in het Radboudumc met een deeltijd klinisch hoogleraarschap aan de Universiteit Twente.

Lioe-Fee bekleedt in Twente de leerstoel Molecular Imaging, Innovation and Translation. De jonge hoogleraar (42 jaar) richt zich daarbij vooral op fonkelnieuwe technie­ ken, zoals PET-MRI en photoacoustic imaging. Om precies te weten op welke terreinen technische innovatie de gezondheidszorg vooruit kan helpen is het belangrijk dat technici en medici samenwerken en elkaars werelden verkennen. Lioe-Fee: ‘Dat gaan we in Twente nu doen in het nieuwe Center for Medical Imaging. Ik kan vanuit onze medische ervaring precies aangeven wat we van apparatuur verlangen, wij kennen immers de patiënt en diens behoefte. En daar kunnen technici dan weer op inspelen.’ Als voor­ zitter van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde weet ze ook wat er landelijk speelt binnen haar vakgebied.

Behandeling beter afstemmen ‘Toen ik in 2000 mijn specialisatie afrondde, stonden er nog maar drie PET-scanners in Nederland, waarvan één in het Radboud-

umc. Sindsdien is het hard gegaan en inmid­dels staat in tal van ziekenhuizen een gecombineerde PET-CT (zie ook de rubriek Het getal op pagina 4 ). De integratie van der­ gelijke technieken is de patiëntenzorg sterk ten goede gekomen, omdat het de voordelen van beiden combineert: PET maakt biologische processen zichtbaar en CT verschaft anatomische informatie.’ Lioe-Fee voorspelt echter dat de huidige PET-CT’s over een aantal jaren allemaal ver­ vangen zijn door PET-MRI scanners. Twente is momenteel de derde in Nederland die er één gaat aanschaffen. ‘Hiermee kunnen we de behandeling nog beter afstemmen op de specifieke biologische eigenschappen van het zieke weefsel. De stralingsbelasting is bij MRI ook veel lager dan bij CT, en dat is een belangrijk voordeel voor de behandeling bij kinderen. Met MRI kunnen we boven­dien nauwkeuriger biopteren (weefsel weghalen) en beeldgestuurd minimaal invasieve ingrepen (met een kleine operatiewond) verrichten.’ 

‘Ik kan vanuit mijn medische ervaring precies aangeven wat we van nieuwe apparatuur of van nieuwe tracers (merkstoffen) verlangen.’

21

22

personeelsblad radboudumc

#1 – januari 2014

COLLEGA’S

HET MOMENT Een collega over een bijzondere ervaring tijdens het werk in het Radboudumc. Dit keer het verhaal van René Ligtenberg,verpleegkundige bij het Mobiel Medisch Team (MMT).

Hulde aan… Mooie woorden horen bij een jubileum of afscheid. Deze pagina’s staan er vol van, speciaal voor al die collega’s die iets te vieren hebben. Meer mooie woorden lezen? Ga dan naar intranet voor uitgebreidere loftuitingen. (Kijk onder Nieuws bij Jubileum en Afscheid.) Afscheid na 21 jaar 40 jaar in dienst

‘Weet wat er leeft in huis’

Gerrie Geurts van Kessel Secretaresse patiëntenzorg, Chirurgische Dagbehandeling (CDB) Myriam Berben-Egelmeers, operationeel manager: ‘Warm en hartelijk staat Gerrie de bezoekers te woord. Persoonlijke aandacht en begeleiding van onze patiënten is voor haar erg belangrijk. Indien nodig tot op de operatietafel!’

Afscheid na bijna 28 jaar

Felix Cillessen

Marloes Koldijk Senior secretaresse afdeling Keel-, Neus- en Oorkunde Marieke Tijmensen, hoofd stafbureau KNO: ‘Marloes heeft er voor gekozen om een sabbatical te nemen en rustig te gaan kijken wat er op haar pad komt. Wij danken haar hartelijk voor haar inzet en wensen haar veel succes toe in de toekomst.’

Portfoliomanager Beter 2.0

Afscheid na 39 jaar

Gert-Jan Borghuis, programmadirecteur: ‘Felix weet wat er leeft in huis. Hij maakt verbindingen en zoekt samen met de afdelingen naar goede oplossingen die passen in het ICT-ziekenhuis­beleid. Wij wensen hem veel succes in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven.’

Annelia Thonen-Evers Medewerker planning, productgroep Logistiek & Services Vera Oor, operationeel manager Servicevoorzieningen: ‘Met veel inzet en eindeloos geduld probeerde Annelia ‘roosterwensen’ van medewerkers gehonoreerd te krijgen. Haar grote mate van betrokkenheid bij collega’s, de organisatie en haar integriteit kenmerken Annelia als collega. Wij gaan haar missen.’

‘Voor velen een bekend gezicht’

Afscheid per 1 januari 2014

Yvonne de Jong-Romeijn Secretaresse patiëntenzorg verpleegafdeling SSU(V) Annemieke Janssen-Ariaans, operationeel hoofd: ‘Yvonne is een fijne collega: sociaal, betrokken, attent, helder en duidelijk. Je weet wat je aan haar hebt. Wij gaan haar missen.’

‘Heeft altijd aandacht voor iedereen’

25 jaar in dienst

Fons van Gompel Coördinator Bedrijfshulpverlening

Operatie-assistent cardio-thoracale chirurgie Annelies Ros-Ooijen, operationeel manager: ‘Robert is voor ons een waardevolle, professionele kracht, die altijd aandacht heeft voor iedereen. Waardevol is hij ook voor de samenleving in Curaçao. Hij zorgt ervoor dat ziekenhuis­ benodigdheden die in Nederland niet meer nodig of bruikbaar zijn, via zijn netwerk daar terecht komen.’

25 jaar in dienst

Rian Roelofs Analist Laboratoriumgeneeskunde Prof. dr. Dorine W. Swinkels, hoogleraar Experimentele Klinische Chemie: ‘Rian staat aan de basis van het succes van de ijzergroep. Voor vele promovendi heeft ze cruciale moleculaire en eiwittechnieken ontwikkeld.’

Roel van den Brand, manager veiligheid & continuïteit: ‘Fons is vanwege de BHV- en ontruimingstrainingen voor velen een bekend gezicht. Hij is sterk gericht op samenwerking en daarom een fijne collega om mee te werken. We waarderen zijn persoonlijke motivatie en inzet voor veiligheid in het Radboudumc.’

Afscheid na bijna 35 jaar

Miel Fransen

40 jaar in dienst

Robert Thomasa

‘Zorgde voor succes van de ijzergroep’

25 jaar in dienst

Jacqueline Verheijen-van Ewijk Kinderverpleegkundige Polikliniek Kinderen en Jeugdigen Angélique van Ewijk, verpleegkundig teamleider: ‘Jacqueline voelt zich verantwoordelijk voor haar werk en heeft een vriendelijke uitstraling. Ze is een grote steun voor het kind en de ouders en een collega die het verdient om in het zonnetje gezet te worden!’ Ze viert haar jubileum op 14 februari in de koffiekamer van de Polikliniek voor Kinderen en Jeugdigen van 10.00-11.00 uur.

Opleidingscoördinator Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) Ron Vredebregt, operationeel manager CSA: ‘Miel heeft bewezen een uitstekende opleidingscoördinator te zijn, niet alleen voor de interne leerlingen maar ook voor de OK-assistenten die hier stage kwamen lopen. Het zal vreemd zijn om afscheid te moeten nemen van iemand waar je al zo lang mee samenwerkt.’ Collega’s van Miel zijn op maandag 3 februari uitgenodigd voor zijn afscheid, 16.00-18.00 uur in het Kasteeltje.

Als MMT-verpleegkundige verleent René Ligtenberg hulp bij zware onge­ vallen. Hij is veel gewend, maar soms moet hij even afstand nemen. Zoals bij een kettingbotsing tussen twee vrachtwagens en een personenauto. ‘Het was voor ons een alledaagse melding. We vlogen met de helikopter boven de snel­ weg richting een auto-ongeluk en zagen geen tegemoetkomend verkeer; vaak een veeg teken. Eenmaal boven de locatie maakten we een rondje om te kijken of we veilig konden landen. Toen realiseerde ik me dat ik helemaal geen personenauto zag, alleen twee vrachtwagens. Als de helikopter landt, kijkt iedereen vol verwachting naar je. Omstanders, ambulancemedewerkers, brandweer. Men vertrouwt er op dat het nu goed komt. Maar het was een zeer gecompliceerde casus. We hoorden een huilend kind, maar zagen alleen die twee vrachtwagens. Ondertussen druppelde de informatie bin­ nen: een groep kinderen onderweg naar een bijeenkomst, meerdere auto’s die de kinderen vervoerden. Eén van de moeders zat met een aantal kinderen in haar auto bekneld tussen de twee vrachtwagens. We voelden ons machteloos. De tijd begon te dringen, er werd een beslissing van het MMT verwacht. We besloten de vracht-

wagens uit elkaar te trekken. Het was het enige wat we konden doen. Het gehuil stopte af en toe, en zwol dan weer aan. We hadden geen idee hoe het kind er aan toe was, ze zat diep verborgen in het wrak. Het lostrekken had effect, we konden bij de personenauto komen. Wat je dan ziet, maakt diepe indruk. We troffen het zwaargewonde kind aan, de vrouw en drie andere kinderen waren overleden. Als MMT sturen we de medische hulpverlening aan. Je wilt het goed doen, maar de druk is enorm en de klok tikt door. We bevrijdden het kindje en brachten haar in de helikopter naar Nijmegen. Eenmaal terug op de basis namen we uitgebreid de tijd voor elkaar. Het was een enorm emotionele ervaring. De daarop volgende zaterdag kwam ik niet op gang. Ik heb toen mijn laptop gepakt en alles van mij afgeschreven. En ik heb mezelf twee weken uitgeroosterd voor hulpverleningen. Die tijd had ik nodig om deze gebeurtenis te laten ‘landen’. Een half jaar geleden kreeg ik een filmpje van een collega van de kinder-IC. Een klein meisje maakte een dansje. Mijn col­ lega vroeg of ik haar herkende. Pas toen drong het tot me door dat dit het meisje uit de auto was. Ze was nagenoeg hersteld.’ Marjan Wassenaar

COLOFON Radbode is het personeelsblad van het Radboudumc. Verschijnt 10 keer per jaar Redactie Gerard Popkema, Nelleke Dinnissen, Jannie Meussen, Gijs Munnichs en Marjan Wassenaar Contentcommissie Mirjam van Dijk-Jager, Gerben Ferwerda, Miranda Heijser, Marja Jillissen, Bart Kiemeney, Lotje de Laat, Annie Moedt, Angela van Remortele, René Bindels, Marloes de Vink en Jessica Vogel Aan dit nummer werkten mee Rinus Baayens, Flip Franssen, Rob Gieling, Gert Olthuis, Eric Scholten, Nanda Vermeulen en John Wijbenga Contact [email protected] of (024) 818 66 82 Correspondentie vragen over bezorging via [email protected]. Concept en realisatie: ZB Communicatie & Media bv. Vormgeving en lay-out ZB/Martijn Ubink/Clog-Work.com Drukwerk Modderkolk Grafische Projecten Advertenties Bureau van Vliet, (023) 571 47 45 of [email protected]. Oplage 13.000. De volgende Radbode verschijnt op 7 maart.

Eric Scholten

23

24

personeelsblad radboudumc

ACHTEROP

Marjan Wassenaar

Eric Scholten

In deze rubriek stapt een medewerker achterop de fiets bij een collega. Om elkaar te leren kennen, want op de werkvloer komen ze elkaar niet tegen.

Dit keer springt manager Food & Beverage Lucia Kilkens achterop bij Bart Kiemeney, afdelingshoofd a.i. Health Evidence en directeur van onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences. Lucia: ‘Je wilde vroeger boswachter worden, nu zit je op deze plek. Hoe komt dat?’ Bart: ‘Ik dacht altijd, het maakt niet uit wat ik doe, als ik maar niet achter een bureau hoef te zitten. Tja… Zoals dat gaat; je kunt goed leren, gaat naar het gym, de universiteit. Zonder erbij stil te staan, beland je uiteindelijk op een heel ander spoor dan je voor ogen had.’

‘Jij wilde vroeger boswachter worden?’

Lucia: ‘Let je daar ook op bij je medewerkers?’ Bart: ‘Ik probeer mensen een spiegel voor te houden. Ik vraag ze waar ze voor willen gaan. Ik wil hun passie faciliteren, wel binnen de grenzen natuurlijk. Dat vind ik ook de rol van een leidinggevende.’ Lucia: ‘Passie is wie je bent. Hoe vind jij passie in je werk?’ Bart: ‘Ik wil op mijn 65ste terug kunnen kijken, wetende dat ik iets heb gevonden of gedaan wat er echt toe doet. Een nalatenschap. Ik heb het gevoel dat dat steeds dichter bij komt. Bijvoorbeeld doordat we plekken op het DNA gaan vinden die voorspellen hoe een patiënt op een behandeling reageert. We kunnen patiënten met nier- en blaaskanker dan een behandeling op maat geven.’ Lucia: ‘Je geeft ook les op de universiteit, wat wil je studenten overdragen?’ Bart: ‘Ik wil vooral enthousiasme kweken. Dat is volgens mij de functie van een docent. Ik hoef ze niet de inhoud van een boek over te brengen, dat moeten ze zelf maar lezen. Ik wil ze enthousiasmeren voor het vak, ze ertoe bewegen om dat boek open te slaan.’ Lucia: ‘Je fietst elke dag anderhalf uur naar en van je werk. Een moment voor goede ideeën?’ Bart: ‘Nee, fietsen is voor mij vooral een manier om je hoofd leeg te maken. Voor lumineuze ideeën moet je de tijd nemen. Die ontstaan niet in de waan van de dag, tenminste niet bij mij.’ Wil jij ook bij een collega achterop? Laat het weten via [email protected]

Lucia

Bart