Omgaan met stijgende prijzen Vezels = duurzaam + welzijn Symposium Agrivaknet 27 feb 2013
[email protected] +31 619 422 000
Conclusie
• Zetmeel wordt duurder – Meer graan naar biobrandstof – Toename middenklasse in de wereld • Meer dierlijk product
• Vezels voeren interessanter – Vergt goede ranking energie en verteringsproeven – Beter voor welzijn – Kosten per 100 ME stijgen niet
• Technologie biedt kansen – Enzym- mix en expanderen : 2- 5 % betere ME
• Beperk ontstekingsreacties – Verlies tot 10 % groei en conversie
Surging demand Behoefte dierlijk product stijgt (W.Dekker, Rabobank, 2013)
GROWING POPULATION
URBANISATION
GROWING MIDDLE CLASS
7 bn to 9 bn by 2050
50% to 70% by 2050
400 mio to 1.2 bn by 2030
CONVERGING DIETS
40 kg to 52 kg by 2030
Aanbod grondstoffen Struggling supplies varieert (W. Dekker, Rabobank, 2013)
ADVERSE WEATHER
BIOFUEL PRODUCTION
LOW STOCKS
PRICE SPECULATIONS
Uitdagingen voor toekomst (H. Westhoek PBL 2013)
• • • • • • • • •
Naar 9 miljard mensen in 2050 Van 0,5 naar 2,5 miljard in middenklasse Behoefte dierlijk product stijgt 50-70 % Uitstoot broeikas 50 % verminderen Behoud van biodiversiteit Voorkom evt. oorlog door watergebrek Verdeel beperkt fosfaat eerlijk Verminder opname verzadigd dierlijk vet Neem zorgen dierwelzijn serieus.
Impact veehouderij duurzaamheid (H.Westhoek –PBL en I.De Boer - WUR 2013)
• Biodiversiteit
– 30 % van verlies door veehouderij – Mondiaal 75 % grond door veehouderij in gebruik
• Watergebruik – 8 % veehouderij
• Klimaat verandering – 15 % door veehouderij
• Humane gezondheid – Inname verzadigd vet EU 13 kg/ jr – Waarvan 1,5 kg pluimvee- vet en 2 kg plantvet) – Advies max 9 kg verzadigd vet => 30 % verlagen
China als exponent (Westenbrink EL&I,2013)
• • • • • •
Laatste 10 jaar pluimveevlees: + 300%, varkensvlees: + 85% en 300 miljoen boeren met gemiddeld 0,3 hectare 8% van het alle bruikbare land in de wereld 22% van de bevolking 45% van de wereld varkensvlees productie
• China importeert – Ca. 90 milj. ton mais – > 50 milj. ton sojaschroot ( =20 - 25 % wereldproductie) Ministerie van Economische Zaken
7
Uitdaging 2010 => 2020 Voer minder zetmeel, meer vezel • Behoefte graan verandert
(OECD , FAO outlook 2012)
Mton /yr
Totaal
Food
Feed
Fuel
Anders
2010
Tarwe
650
455
130
5
60
2021
Tarwe
750
505
135
20
90
2010
Coarse grain
1125
200
600
125
200
2021
Coarse grain
1350
240
725
185
200
2010
Rijst
470
400
70
2021
Rijst
540
460
80
• De behoefte aan graan neemt 1,8 – 2 % per jaar toe • Vergt betere verdeling van water en kunstmest • Voer minder zetmeel en meer vezel aan dieren !!
Vleeskuiken voer China en Brazil ME
Holland
China
Brazil
3000
2975
3000
Mais
20
60
63
Tarwe
40
0
0
Soja
22
18
27
Raap
7
1,5
0
Dierlijk eiwit
0
3
5
Synth lys %
0,19
0,28
0,24
Prijs jan 11
313
384
296
China en Brazilië erg afhankelijk van mais In Brazilië en China meer dierlijk eiwit Overal 20 – 28 % van dvlys uit synthetische !!
Verminder verlies in keten (De Boer, 2013)
% oorspronkelijke productie dat verloren gaat in diverse schakels in vleesketens => Verwerk meer afvalstromen !!
FAO 2011
Anders voeren (De Boer, 2013)
Energie & eiwit conversie ratio’s kg voer potentieel eetbaar mens / kg dierlijk product Product
Energie (MJ/MJ)
Eiwit (kg CP/kg)
0.47
0.71
Rundvlees – gras
1.9
0.92
Rundvlees - graan
6.2
3.0
Varkensvlees
6.3
2.6
Kip
3.3
2.1
Ei
3.6
2.3
Melk
Ratio < 1.0 is ideaal • Valoriseren reststromen in voer pluimvee !!
Wilkinson 2011
Nieuwe technologie nodig (Choct, 2005)
• Verbeter vertering NSP – Enzym cocktails & “solid state“ Fermentatie – Thermo-fysische behandeling ( bv expanderen) % Vertering
Pluimvee
Varkens
Rundvee
Zetmeel Dig coef VC % 90 - 99
95 - 99
100
Zetmeel g/kg
360 - 390
360 - 200
100 -
NSP Dig coef %
15 - 30
40 - 65
60 - 70
NSP g/kg
150 - 180
200 - 400
500 - 600
Meer vezels voor een-magige dieren: Beter voor welzijn en duurzaamheid
Expanderen / Vacuum coaten loont ! • Energie kosten kWh /t – – – –
Malen en mengen 7 – 12 Conditioneren / Persen 30- 41 Cond. / Expand. /Persen 45 -50 Meerkosten expanderen 15 kWh /t = 57 MJ / t = € 2,00
– Vergelijking persen met exp / persen • Groei • Conversie • VCOS
+ 2 % - 2,0 % + 2,5 %
– Na expanderen is viscositeit enzym belangrijk • Conversie • •
Controle Expanderen Expanderen + enzym
– Meer Opbrengst Expanderen – 2 % ME = 2 % * € 225 / t
=
1,50 a 1,51 a 1,39 b
€ 4,50
Effect pectinase + cellulase broiler
(Meng, 2005) • Grondstoffen : Mais, Tarwe, Soja, Raap, Erwt • Broiler: Arbor Acres op batterij kooi, 9 herh., 5 per pen U/kg feed
control
C +P
C+X+G C+P+X+G
C+P+X+M
%diff
Cellulase C
0
34
34
34
94
Pectinase P
0
1000
1000
1000
Galact. Ga
0
100
100
100
Glucanase G
0
4800
4800
4800
Xylanase X
0
6300
6300
6300
Mannanase M
0
Groei
436 a
459 b
470 b
456 b
466 b
6,8
FCR
1,53 a
1,50 b
1,48 b
1,49 b
1,45 c
5,3
ME
2902
2997
3004
3001
3046
5
VC eiwit %
73 a
76 b
77 b
77 b
80 c
7
1100
Complete mix geeft beste resultaat en 5% meer ME
Energie meest kostbare nutrient Nutrient
Kosten Aandeel %
Energie
65 - 70
Aminozuren
23 - 27
Mineralen
1-3
Vitaminen
1-3
“Extra”
0 -6
OE in pluimveevoer totaal NL ca € 650 miljoen / jaar 1% afwijking = € 6,5 miljoen / jaar !!! Variatie OE binnen grondstof 10 – 25 %
ME “moeder” formules Vergen aanpassing voor goed waarderen • Int. ME = 18,03 * DigCP + 38,83 * Digfat + 17,32 * DigNFe • NL leg = 18,03 * DigCP + 44,65 * Digfat + 17,32 * DigNFe • Niet logisch – Eiwit brengt meer energie dan zetmeel – Zetmeel en NSP brengen evenveel energie – Bij hoog vetgehalte wordt vet overgewaardeerd • Leg Hem = 16,2*DCP+42,7*DFat+16,3*Sug+17,9*DSta+12,5*DNSP
• NL broiler = 15,56 * DCP + 38,83 * Dfat+ 17,32 * DNFe • Broiler verteert 4- 6 % minder goed dan volwassen kippen
Goede ranking componenten nodig Ratio t.o.v. zetmeel Hemke ME
Nu ME
Varken NE
Vert. Eiwit
90
104
79
Vert.Veth
240
257
260
Vert.Zetmeel
100
100
100
Suiker
91
100
91
vert. NSP
70
100
70
Ranking energie chemische componenten meer fysio -logisch
Waardering DDGS pluimvee Vraagt meer onderzoek DDGS Tarwe Prijs / ton
300 Legkip
Eiwit g/ kg VC Eiwit %
ME kcal / kg
Legkip
Vleeskip 261
68
78
59 65
65
98
72 99
70
16
NSP g/ kg VC NSP %
Vleeskip
70
Zetmeel g/kg VC zetmeel %
293
315
Veth g/ kg VC vet %
DDGS mais
70 45
98
98
435
98 411
26
18
26
18
1865
1725
2175
1975
Laag ME => ruimte bijproduct vleeskip ME
RE
RC
Zetmeel
Mais
Tarwe
Raap
DDGSt
DDGSm
Prijs/t
2900
200
34
390
25
35
5
0
0
348
2900
195
410
25
40
1,5
0
0
344
2850
195
38
400
25
10
9
0
0
337
2800
190
45
390
25
7
10
0
0
333
2750
190
45
375
44
33
10
0
5
326
Verlagen ME Prijs / 100 ME gelijk +/- 11,9 per 100 kcal Meer ruimte bijproducten (Raap en DDGSm) Deels minder vet
Laag ME => ruimte DDGS legvoer ME
RE
RC
Zetmeel
Mais
Tarwe
Raap
DDGSt
DDGSm
Prijs/t
2800
160
38
360
44
11
10
0,5
10
285
2800
155
44
12
10
2,5
10
281
2750
155
45
350
44
10
10
4,6
10
278
2700
155
51
340
44
7
10
3,7
10
275
2650
150
60
320
44
3
10
6
9
270
Verlagen ME Prijs / 100 ME gelijk +/- 10,2 per 100 kcal Meer ruimte bijproducten en DDGS
Maatregelen verlagen pikkerij (Van Krimpen, 2005 en 2009)
• Verlichting – Rood monochrom sterk verlagend – Lux 7- 10 vs > 20 : zelfde eimassa, helft minder pikkerij • Schuurlinnen – Reductie pikkerij 20 tot 70 % afhankelijk lichtintensiteit
• Rassen • Voeding – – – –
Eiwit > 140 g/kg, lysine > 7,5 g/kg en arginine > 10 g/kg Na > 1,3 g/kg Mg > 1,4 ? MgSo4 : 50 % minder pikken, meer natte mest Minder dan 10 % deeltjes < 2 mm : meer vreettijd, minder pikken
– 10 % lager ME door inerte vezel • Rc > 75 – 100 gram / kg • 10 – 50 % minder pikkerij • Gelijke tot betere technische resultaten
Laag ME opfok = vitaliteit !! (Proefschrift Enting , 2 proeven)
ME opfok
10,9
9,6
8,4
9,6
ME leg
11,7
10,5
9,2
11,7
Pikgedrag opfok
59 a
57 a
45 b
56 a
Gewicht hart
12,4 a
Leg %
60,5 a
61,2 b
60,0 a
60,8 ab
Uitkomst %
86,5
86,8
86,0
86,8
Eigewicht
65,5 a
66,2 b
66,6 c
66,1 b
Gewicht D0
41,8 a
42,5 b
42,8 b
42,4 b
Uitval D 0 - 42
6,1 a
4,1 b
3,8 b
3,9 b
15,6 b
Laag ME = hoger eiwigewicht, betere ontwikkeling ovaria en dooierhart = minder pikkerij, beter welzijn, meer saldo !
Energie benutting (darm) ontsteking Darmontsteking Vertering daalt 1 % = 0,17 mJ = 1,3 % ME / kg voer Onderhoudsbehoefte stijgt + 5 % = 1,15 mJ ME / bird Energie voor groei daalt van 26 to 24,9 => 4 % minder groei Voeropname daalt mJ
GE
% GE VC
ME totaal
ME “onderh.”
ME Aanzet
Relatieve groei
Relatieve conversie
Per kg voer
17,3
81,5
13,1
Per normaal dier
64
81,5
48,5
23
25,5
100
100
Lagere VC
64
80,5
47,9
23
24,9
97,6
102
Meer onderh.
64
81,5
48,5
24,1
24,4
95,6
104,5
Lager opname
62
81,5
47
23
24
94,1
103
Totaal
62
80,5
46,4
24,1
22,3
87,5
110
Immuun modulatie verbetert energie benutting en groei
Immuunmodulatoren • Niewold 2007 – Anti inflammatoire stoffen : Th2 en anti inflammatoire cytokine – Mcfa : immuunmodulerend • Yang / Choct 2009 – MOS : 20 % minder uitval • Goddeeris 2007 – Omega 3 en Beta glucanen lage dosering • Kidd 2004 – Arginine/ lysine verhouding > 1,3 – Vitaminering en sporenelementen • Yi 2005 – Glutamine / lysine > 3,5 • Miscellaneous : stoffen die anti inflammatoire cytokine stimuleren – Flavonoiden : groene thee, quercitine, resveratrol, thymol, carvacrol – Algen, saponine,
Conclusie
• Zetmeel wordt duurder – Meer graan naar biobrandstof – Toename middenklasse in de wereld • Meer dierlijk product
• Vezels voeren interessanter – Vergt goede ranking energie en verteringsproeven – Beter voor welzijn – Kosten per 100 ME stijgen niet
• Technologie biedt kansen – Enzym- mix en expanderen : 2- 5 % betere ME
• Beperk ontstekingsreacties – Verlies tot 10 % groei en conversie
