oktober 2014 Informatie- en opinieblad van de Protestantse Gemeente te Stiens

oktober 2014

Informatie- en opinieblad van de Protestantse Gemeente te Stiens

3

2 Spotjes De dei wurdt wekker op ‘e moarn. o minskebern, betink aloan dat God, dy’t altyd oer ús giet, ús ek fannacht wer sliepe liet. Lit ús yn liet en yn gebed ienriedich sjonge út mûl’ en hert en bidde, dat Hy leafdefol ús hjoed ek wer bewarje wol. En sizze; O God, yn dizze nacht ha Jo barmhertich en mei macht ús hoede en noede en yn ‘e rêst dêr hold jo heitehân ús fêst, Jo jouwe ús hjoed om Jezus’ wil de hân dy’t ús bewarje sil, bewarje sil foar alle kwea, dat tinget nei ús siel en lea. Hâld ús yn ‘t each, o God en Hear, en stean as strider foar ús klear en as de Kening dy’t it wint, dêr’t yn ‘e wrâld ús striid begjint. O nim ús hert, wy jouwe ‘t oer. Wês ús in fakkel en in fjoer. Dan silIe wy yn wurd en died Jo folgje wêr’t jo wei ek giet. Lit alles, wat wy dogge, Hear, yn Jezus’ namme dizze kear it offer wêze yn de iere dei, dêr’t elk jo jefte yn priuwe mei. Michael Weise (±1488-1534)

Er zat zomaar een los inlegvel in de vorige Twaklank. De scriba van de kerkenraad had keurig, zoals we zijn gewend, aan de eindredactie gemeld dat ze graag wilden dat er een brief met een mededeling van de kerkenraad in het septembernummer werd gestopt. Zo’n brief, gericht aan alle leden van onze gemeente, krijgen we niet vaak. Dan was er iets bijzonders aan de hand zeker. En dat klopt, want wat ingewijden al jarenlang vrezen, gebeurt nu: er vallen gaten in de kerkelijke organisatie doordat steeds minder gemeenteleden zich geroepen voelen om een taak op te pakken. Ook vandaag, op startzondag, was er aandacht in de preek voor dit grote probleem. Ik bedacht vanmorgen: eigenlijk zou het vervullen van een taak in de gemeente net zo logisch moeten zijn als een bijdrage aan de collecten in een kerkdienst, waarbij ieder gemeentelid iets in de collectezak stopt: een kleine bijdrage of een wat grotere bijdrage. Een kleine taak of een wat grotere taak…, voor zover mogelijk. In dit kerkblad kunnen we zien dat het ook erg goed met onze gemeente gaat, zoals de voorzitter in zijn brief schrijft: er zijn “kerkdiensten en activiteiten in allerlei soorten….”. Dit oktobernummer zit boordevol. De meditatie van ds. Jaap gaat over het begrafenisritueel ‘een rondje om de kerk’. Op pagina 4 en 5 duiken de schrijvers van de artikelen in de geschiedenis. Ds. Desirée heeft een interessant artikel geschreven over het gebed aan het begin van het avondmaal en ze schreef zelf zo’n ‘tafelgebed’. Ze heeft het op 14 september al gebruikt! Op pagina 7 lezen we dat ‘Looft den Heer’ stopt: ze kondigen hun afscheidsconcert aan. Verder aandacht voor o.a. het afscheid van koster Buisman, uitleg over het project Beautiful Kidz, waar een deel van de opbrengst van de bazar naar toe zal gaan, en heel veel activiteiten. Ik wens u veel leesplezier. Namens de redactie: Age Bos Bij de voorpagina: Een foto, gemaakt tijdens de braderie op 6 september. U vindt een kort verslag en meer foto’s van dit gebeuren op pagina 10.

COLOFON 2014 - jaargang 20 Redactie A. Bos, (eindredactie) tel. 2574538 G. Broersma, tel. 2573247 M. de Jong-Bosma, (DTP) tel. 2571040 I. Kroondijk-de Boer, tel. 2572408 H.Tj. Sikkes, tel. 2572069 T. Visser, (secretariaat) tel. 2571297 Vaste medewerkers ds. D.A.J. Scholtens, tel. 2895763 [email protected] ds. J.C. Overeem, tel. 2895763 [email protected] mevr. T. de Vries tel. 06 537 055 59 [email protected]

Verspreiding Twaklank A.P. Siep, Venusskulp 32, tel. 2571778 W.R. Bouma, Tongerboutstrjitte 8, tel. 2571163 Abonnementen Mevr. H. Zijlstra-Nicolay, tel. 2574615 Piter Jurjenstrjitte 26, 9051 BS Stiens e-mail: [email protected] Twaklank verschijnt 11 keer per jaar Oplage: 880 Drukkerij Brandsma Ferwert De volgende nummers verschijnen op 6 november en 4 december

Anonieme kopij wordt geweigerd. Ingezonden kopij is voor verantwoording van de inzenders. De redactie behoudt zich het recht voor kopij te weigeren, dan wel aan te passen. Uiterlijk de 14e van de maand dient alle kopij binnen te zijn bij het secretariaat, voorzien van adres en telefoonnummer. De kopij graag als Word-bestand aanleveren. Bijbehorende foto’s of plaatjes, meesturen als JPG/JPEG van minimaal 1 MB. E-mail: [email protected]

R ndje om de kerk

Nederlandse Spoorwegen Voordat ik in Friesland kwam te wonen dacht ik dat de uitdrukking ‘rondje om de kerk’ ging over de Nederlandse Spoorwegen. Zij wilden machinisten en conducteurs per dag maar een beperkt aantal trajecten laten afleggen, om zo de kans op vertragingen te verkleinen. Tegenstanders riepen al snel spottend van een ‘rondje om de kerk’. Voor beide partijen is iets te zeggen. Voorstanders beweren dat je zo minder vertragingen hebt, tegenstanders beweren juist het tegenovergestelde. Ik heb er geen verstand van. Ik kan mij wel voorstellen dat je baalt, als je machinist bent op de lijn Kampen-Zwolle. Dat is de enige spoorlijn in Nederland met maar twee stations. Daar krijg je het heen-en-weer van. Zoals wel bij meer discussies in Nederland laait deze voortdurend weer op (zwarte piet, rekeningrijden, vuurwerk, generaal pardon, etc.) zonder dat er echt voortgang in zit. Wat het rondje om de kerk betreft is het er nog steeds niet van gekomen. Friesland en oude papieren Pas toen ik predikant in Friesland werd, kwam ik erachter dat de rondgang om de kerk (een iets nettere term) verwees naar een oude traditie die je alleen in Friesland tegenkomt. Het is een begrafenisritueel. En als je daar over begint, kun je wel 100 pagina’s vol schrijven. Zeker de geschiedenis van protestantse uitvaarten is interessant, omdat de protestanten een haat-liefde verhouding hadden met de begrafenis. Koopman: mensen die in de kerk werden bijgezet, de ‘rijke stinkerds’, leverden de kerk een behoorlijke bron van inkomsten op.

Dominee: de officiële leer was dat lijkredes, uitvaartmissen en dodenwakes verboden waren, want die zouden ‘rooms’ zijn. Vooral in de 17e eeuw heeft de kerkleiding zich erg verzet tegen allerlei begrafenisrituelen, maar het is nooit gelukt om ze uit te bannen. Al te streng durfden ze ook niet te zijn, want dan liep de kerk teveel inkomsten mis. Het is wel aardig om de Dordtse kerkorde van 1619 er eens op na te lezen. Je kunt je afvragen waar de mensen zich druk om maakten. Aan de andere kant ging het er destijds op uitvaarten nogal triest aan toe. De meeste rituelen rondom de begrafenis hebben al heel oude papieren. Denk maar aan de persoon van de bode, de kleding, de rok rondom de kist, de bloemen, de maaltijd, het drankgelag na de begrafenis, het met de voeten naar het oosten begraven worden. Het is niet verzonnen, maar stoelt op eeuwenoude tradities die vaak zeer worden gewaardeerd.

Heidendom De rondgang rond de kerk is een wel heel bijzondere traditie, omdat deze eigenlijk een heidense oorsprong heeft. In het huis van de overledene werden de luiken gesloten, de spiegels afgedekt en de klokken stilgezet, zodat de ziel van de overledene, als hij zou terugkeren, in de war zou raken. De overledene werd met de voeten vooruit naar buiten gedragen, zodat hij het huis niet terug kon vinden. De route naar de kerk/begraafplaats was al even bijzonder. Vaak werd een heel onlogische route door het dorp gevolgd, waarna de overledene ook nog tot drie keer toe rond de kerk werd gedragen. Tot slot ging men na de begrafenis langs een andere route naar huis. Als je erover nadenkt, is het puur heidendom. Als de ziel van de overledene bij God is, is er geen enkele aanleiding om deze met een omweg te misleiden, de ziel is namelijk ‘te plak’ en zal dus niet terugkeren om ons op welke manier dan ook te plagen. Toch merk ik dat families erg hechten aan het ritueel. Ik leg het rondom uitvaarten altijd uit dat het een stukje heidendom in onze traditie is. Toch maar de rondgang Toch heeft de traditie standgehouden, ondanks alle synodebesluiten, kerkordes en kritische dominees. Misschien is het maar beter om het zo te laten, omdat je het toch niet zult veranderen. Moet je het willen veranderen? Baat de rondgang rond de kerk niet, dan schaadt ze ook niet. Ergens ga ik er steeds meer van houden. Het klokgelui, de rondgang, de stilte. Ik word al bijna een Fries. Nu het rondje rond de kerk nog. Ds. Jaap C. Overeem

5

4

Gedachten bij gedichten Jacques Perk, zult u misschien denken, is dat niet een heel oude dichter? Is er niks moderners te vinden? Vast wel. En zeker, Perk is geboren in de negentiende eeuw, om precies te zijn in 1859. Wat moeten we daar nu nog mee? De Nederlandse literatuur stelde in die tijd, op een enkele uitschieter na, niet zo heel veel voor. Het is huiselijkheid en moralisme troef. Het is de tijd van de dichter/dominee, die in zijn belerende rijmelarij vaak meer dominee is dan dichter. Geleidelijk ontstaat er zo rond 1880 een nieuwe stroming in de poëzie: de Tachtigers. Het gaat hen niet om de les die uit de gedichten te trekken is, maar om de gedichten zelf, om de schoonheid op zich. De kunst om de kunst. Vrijheid van alle dwang voor de poëzie. Het gaat erom dat de dichter zijn eigen persoonlijkheid ten volle kan ontplooien. Jacques Perk wordt over het algemeen gezien als een van de vroegste Tachtigers. Een overgangsfiguur, want zo’n nieuwe beweging komt nooit zo maar ineens uit de lucht vallen. Perks vader is dominee, maar anders dan de meeste dominees in die tijd. Niet burgerlijkconservatief, maar juist erg vooruitstrevend. Als Waals predikant preekt hij in het Frans. Hij heeft een ruime belangstelling voor literatuur, ook Europese literatuur en heeft veel contacten met schrijvers en dichters. Zo komt de jonge Jacques thuis al vroeg in aanraking met Europese literatuur. Zelf begint hij al rond zijn tiende met het schrijven van gedichten. Hij groeit op tot een zelfbewuste jongeman, die de middelbare school vroegtijdig verlaat voor een baantje bij een krant, omdat de manier van lesgeven hem niet bevalt. Als hij later op de Willem Barendsz naar de Noordpool wil, is er helaas voor hem geen plaats. Dan gaan hij in 1880 maar met een rechtenstudie beginnen, wel iets heel anders dan walvisvaren. Intussen is in hem de dichter geboren. Eerst is zijn verliefdheid op een klasgenootje op de HBS zijn inspiratiebron. Maar Perk is vooral beroemd geworden door zijn Mathilde-cyclus, een krans van sonnetten, geïnspireerd op Mathilde Thomas, op wie hij tijdens een vakantie in de Belgische Ardennen hopeloos verliefd wordt. In zijn gedichten vereert hij Mathilde als de vrouw, in wie alle schoonheid zich verenigd heeft: de geïdealiseerde geliefde. In een

geïdealiseerde natuur: de Ardennen. Perk overlijdt al in 1881, nog maar 22 jaar oud, aan de gevolgen van een longaandoening. In het gedicht voor deze bijdrage is nog niks te merken van het idealiseren van geliefde en natuur. Het is zelfs moraliserend, het wil ons iets leren, net als de poëzie van de dichter-dominees vóór hem. Alleen doet hij het wel speelser, verrassender. Hij kiest voor de sonnetvorm, een vorm die uit de 13e eeuw stamt, veertien versregels telt, twee keer vier en twee keer drie, met een keerpunt, meestal na de twee strofen van vier regels. Dit gedicht laat zien dat Perk als jonge Tachtiger nog echt een overgangsfiguur is. Aan de spelling en aan bepaalde woorden (bijvoorbeeld ‘keven’ van kijven = bekvechten) is te zien dat dit al een oud gedicht is. Kan ik in 2014 met een gedicht aankomen, dat al meer dan 130 jaar oud is? Ik denk het wel. Als we naar de inhoud kijken, zien we dat dit gedicht springlevend, uiterst actueel is. Sla de krant maar open en lees over het lot van christenen in Irak, over IS-strijders in het Midden Oosten, over fundamentalisme in Centraal Afrika, over Joden en Palestijnen, ga maar door. Aan veel van deze gruwelijke omstandigheden liggen godsdienstige ideeën ten grondslag. Minder extreme voorbeelden van onenigheid ten gevolge van godsdienst zullen er ook zeker in eigen land te vinden zijn.

Kijkt u maar eens naar dit gedicht. ‘Duif en sperwer’ had, wat actueler, ook ‘Duif en havik’ kunnen heten, want in de Israëlische politiek ben je óf een duif, óf een havik. In dit gedicht spelen drie vogels een rol: de duif, de sperwer en de uil. De duif en de sperwer leggen in de beide eerste strofen elkaar hun godsbeeld uit. Volgens de duif is God een soort superduif met donzen wieken, almachtig, trouw de wacht houdend over ieder duifje. De sperwer ziet God als een krachtige roofvogel die zo maar ineens uit de lucht komt vallen om een doffer te verschalken met zijn mooie scherpe snavel. En als het daar nu maar bij blijft, bij het elkaar iets uitleggen, maar dat is nu net het probleem. De beide vogels laten elkaar niet in hun eigen waarde, maar, overtuigd van eigen gelijk, bevechten ze elkaar met argumenten. Het keerpunt in dit sonnet zien we bij de laatste strofe, als de uil in beeld komt. De uil is wijs. Hij bindt duif en sperwer op het hart om niet zo dwaas te zijn en om elkaar te verdragen. We zien God uiteindelijk toch allemaal als iemand met vleugels. Hij zoekt dus naar het gemeenschappelijke, naar wat verbindt. Wat is Perk nog hoogst actueel met dit gedicht. Het is vurig te wensen dat duiven en sperwers anno nu eens wat beter zouden luisteren naar de uil: niet wat scheidt, maar wat verbindt is van belang. Verdraagt elkaar, in de wereld, in eigen land, in eigen dorp, in eigen omgeving. Zei Paulus dat ook al niet? Willem Huisman

Duif en sperwer ‘Mijn God’ - zoo sprak de duif - ‘is innig-zacht, Heeft donzen wieken, en bemint ons allen; Almachtig, heerscht hij over duizend-tallen, En houdt op ieglijk duifje trouwe wacht.’ De sperwer sprak ‘Mijn God heeft vlucht en kracht, En kan op eens uit hooger luchten vallen, En die Volmaakte laat een juich-kreet schallen, Wanneer zijn schoone neb een doffer slacht.’ Zoo keven zij: de een riep: ‘Gij lastert God’ En de ander: ‘Gij zijt dom’ - ‘Gij wilt mij krenken’ – - ‘Godloochenaar!’ - ‘Gij drijft met God den spot!’ Een uil, vol wijsheid, zag ik stilte wenken: Die sprak: ‘Verdraagt elkaar, en weest niet zot, Daar wij ons, àllen, God met vleugels denken.’ –

De opkomst van het christendom De laatste decennia staan kerkelijk gezien in het teken van secularisatie. Alhoewel het CBS de laatste vijf jaar een terugkomst ziet van spiritualiteit zegt dit nog weinig over een heropleving van het christendom. Als historicus ben ik altijd erg nieuwsgierig naar vergelijkbare ontwikkelingen in het verleden. Ik draai het in dit artikel eens om: Ik wil samen met u eens niet kijken naar de hedendaagse secularisatie maar naar de groei van de vroege kerk. Hoe verliep dat? Kunnen we daar iets van leren? In Handelingen 1:14 wordt er gesproken over ongeveer 120 christenen vijf maanden na de kruisiging van onze Redder. In de annalen van keizerlijk Rome wordt er gesproken over ongeveer 34 miljoen christenen in het jaar 350. Dat is een procentuele groei van gemiddeld ongeveer 40% per decennium. We kunnen in deze eerste 300 jaar van het christendom twee periodes onderscheiden. De eerste periode van 40-300 waarin christenen vervolgd werden en de 50 jaar daarna waarin het christendom de staatsgodsdienst werd van het Romeinse rijk. De eerste jaren van het bestaan van het christendom wordt het christendom (of hoe de nieuwe religie toen vaak genoemd werd ‘De Weg’) gezien als een joodse sekte. De vroege christenen hangen vaak het particularisme aan, wat inhoudt dat men het christendom sec als geloof voor joden ziet en Jeruzalem als belangrijkste stad erkent. Dat verandert echter wanneer Jeruzalem door de Romeinen in de as wordt gelegd na de Joodse Opstand in het jaar 70. Het christendom verspreidde zich min of meer noodgedwongen door heel het Romeinse rijk. Dit wordt vaak

gezien als het punt waarop steeds meer niet-joden in aanraking komen met het christendom. Dankzij de gestroomlijnde infrastructuur van het Romeinse rijk bereikt het christendom een betrekkelijk grote groep. Paulus is hier een duidelijk voorbeeld van (die reeds voor de val in Jeruzalem rondreisde). In de sociaal economische inrichting van het Romeinse rijk is volgens veel historici de oorzaak te vinden van de snelle groei van het christendom. De boodschap van Jezus is een boodschap van verlossing en medemenselijkheid. Dit spreekt de vele achtergestelde groepen in het Romeinse rijk erg aan: slaven, vrouwen, armen. De vroege kerk bekommerde zich over de minderbedeelden in deze samenleving. Dit had een grote aantrekkingskracht op anderen die de heidense goden nog aanbaden. Deze goden waren wraakzuchtig, egoïstisch en haalden vaak het slechte in de mens naar boven. Een boodschap van naastenliefde spreekt dan erg aan. Andere oorzaken voor de snelle groei zijn te vinden in het ontbreken van de besnijdenis en het overgaan op de volkstaal in de eredienst. Wanneer mensen bekeerd werden tot het jodendom (dit was toen eenvoudiger dan nu) was een besnijdenis een religieuze verplichting. Bij het christendom was deze verplichting er niet, dit leidde er toe dat mensen aansluiting bij deze joodse sekte aantrekkelijker begonnen te vinden. Bovendien gingen de eerste christenen rond medio tweede eeuw over op het gebruik van het Latijn (i.p.v. Grieks), waardoor het christendom voor meer mensen bereikbaar werd. Het christendom bood mensen een perspectief op een mooi

hiernamaals, was niet elitair en maakte geen onderscheid naar ras en stand. Alhoewel de christenen in de eerste eeuw stelselmatig vervolgd werden door de keizers Nero en Domitianus komt dit in de eeuwen er na slechts nog incidenteel en in vlagen op. Dit komt vooral omdat de christenen zich niet zo zeer richtten op politieke, militaire of economische macht maar, zich slechts bezighielden met het spirituele leven. De groei van het aantal christenen in het Romeinse rijk nam een ongekende vlucht na 313. Toen kwam keizer Constantijn met het Edict van Milaan dat iedereen godsdienstvrijheid gaf. In het jaar daarvoor was Constantijn op een wonderbaarlijke wijze bekeerd tot het christendom. Bij een veldslag nabij Rome (Milvische Brug) won Constantijn doordat hij in een visioen een boodschap van God kreeg hoe hij winnen kon. Alhoewel dit bekeringsverhaal hevig wordt betwist in de geschiedenis blijft onverlet dat hij zichzelf hierna als christen manifesteerde. Uiteindelijk hebben beschouwingen zoals hierboven een wetenschappelijke oorsprong. Toch ben ik van mening dat dat de lading niet dekt. De groei en opkomst van het christendom kan niet gezien worden zonder de vaderlijke leiding van God zelf. En dat is volgens mij ook precies de kern van de huidige secularisatie. Christus zal zijn lichaam, de kerk (zie 1 Kor.), nooit verlaten. Daarmee is de toekomst van de kerk, hoe die er ook uit komt te zien, zeker! Sytse Brouwer

7

6

Laatste seizoen ‘Looft den Heer’

In Memoriam Tafelgebed: 10.000 redenen Voordat je met elkaar aan tafel gaat en eet, vouw je je handen en dank je God voor je dagelijks brood. Zo is het mij in elk geval ooit geleerd door mijn ouders. En of je het nu zingend, sprekend of zwijgend doet, er is een begin met God. Zo gaat het ook met het avondmaal, een liturgische maaltijd. Voordat je begint is er een liturgisch gebed. Liturgisch gebed, dat klinkt alsof je er maar eens even goed voor moet gaan zitten. Lang en moeilijk. De laatste keer voor de zomer hoorde ik mijn eigen kind vanaf de achterste rij zuchten tijdens het gebed: “Wanneer is het klaar?” En terwijl ik verder las, regel na regel, dacht ik: “Nu. Nu is het klaar.” En ik nam mij voor om op zoek te gaan naar een andere tekst.

bij het avondmaal opeens heel plechtstatig moet gaan praten. Met ‘Gij’ bijvoorbeeld. Nu vertaal ik dat altijd al wel, maar ergens gaat er toch iets mis als je het Dienstboek moet gaan vertalen naar hedendaags.

Natuurlijk hebben we het Dienstboek. Twee banden met daarin teksten voor kerkdienst (en daarbuiten). Er is ook een Friese vertaling van gemaakt, voor wie dat beheerst. Over de Friese vertaling kan ik niet oordelen, maar de Nederlandse ervaar ik als behoorlijk gedateerd. (Dat vond ik overigens al bij het verschijnen van het Dienstboek in 1995!) De taal van het Dienstboek is niet mijn taal, alsof ik

In het Dienstboek kan ik het dus niet zo vinden. Voorheen was er een uitwijkmogelijkheid. Elk kwartaal krijgen we het blad ‘De Eerste Dag’, vol met informatie over het preekrooster, projecten en achtergronden, maar ook stonden er voorheen goede tafelgebeden in. Daar is ‘De Eerste Dag’ sinds afgelopen seizoen mee opgehouden. Helaas.

Er zijn wel 10.000 redenen om U te loven, Uw goedheid brengt mijn hart tot zingen. U bent rijk in liefde, geduld wint het bij U van woede Uw naam is groots, Uw hart vol vriendelijkheid Elke dag laat U Uw zon opgaan over Uw schepping in de avond bent U nog bij mij. 10.000 redenen om U te loven, dit is maar het topje van de ijsberg. Zegen de Heer, mijn ziel prijs zijn heilige naam zing zoals nooit tevoren aanbid Gods heilige naam.

verbondenheid met ons in goede en kwade dagen, trouw waar geen dood of duivel tussenkomt. Ondanks het heil waar Hij voor stond en Uw nabijheid in Hem werd zijn lichaam gebroken als brood en zijn bloed vergoten als wijn Hij gaf zijn leven voor ons aan het kruis. Er zijn geen woorden voor wie zo zijn leven deelt en daarmee alle geloof, hoop en liefde. Alleen Uw laatste woord: Sta op! En Jezus leeft, uit de dood opgestaan. De macht van het kwaad is gebroken. Van al die 10.000 redenen om U te loven is dat met stip de grootste.

U hebt ons leven gedeeld in Jezus Christus deel van U en deel van ons. Zo maakte U voor ons tastbaar wat die heilige naam betekent:

In dat geloof komen we keer op keer samen om brood en wijn te delen, al eeuwenlang en wereldwijd. We hebben het vertrouwen dat Uw Geest

En dan de gemiddelde lengte, daar doe je volgens mij niemand een plezier mee. Aan alle voorwaarden moet worden voldaan, elk thema afgedekt, het liefst in politiek correct taalgebruik. Heel sympathiek, maar het doet de tekst geen goed. Als ik al afdwaal, hoe zit het dan met u? Maar te kort is ook niet goed, avondmaal is een sacrament en niet zomaar 1-2-3 hupsakee. Ik vind het belangrijk de tafel van de Heer met zorg en liefde te omringen.

Daarom heb ik er een zomerklus van gemaakt om me hier eens in te verdiepen. Er is vanuit de oecumene ooit een rapport geschreven over wat een goed tafelgebed is, het Lima-rapport uit 1982. Daarin worden een aantal richtlijnen gegeven. Het moet bijvoorbeeld gaan over Vader, Zoon en Geest, er moeten woorden van dank in zitten, enzovoort. Met die richtlijnen in gedachten heb ik geprobeerd zelf een tafelgebed te maken, met als inspiratiebron het lied ‘10.000 reasons’ van Matt Redman. Het is niet een uitputtend gebed in de zin dat voor elke richtlijn evenveel aandacht is, dan krijg je van die lange ritsen tekst. Natuurlijk, ook dit tafelgebed heeft alweer 342 woorden. En niet iedereen kan altijd alles begrijpen. Toch denk ik dat de tekst qua woorden en beleving dichter bij ons staat dat de gebeden in het Dienstboek. 14 september heb ik het gebruikt en voorlopig mag hij blijven. Waarschijnlijk ga ik in de toekomst meer teksten maken, om de gebeden wat te kunnen afwisselen. Ds. Desirée Scholtens

bij ons is Hij moedigt ons aan en geeft ons het vertrouwen dat wie we ook zijn en wat er ook gebeuren mag ons begin en eind bij U is. Nee, niet ons eind, ons nieuwe begin. We worden in Jezus’ naam gezegend met geloof, hoop en liefde als we brood en wijn delen. Zo worden gewone dingen door U opeens heel bijzonder en waardevol. Daarom blijven we dit doen, totdat Jezus terug komt. Zegen de Heer, mijn ziel prijs zijn heilige naam zing zoals nooit tevoren aanbid Gods heilige naam. Er zijn wel 10.000 redenen om U te loven, o, wel meer dan dat.

Antje de Boer-Wagenaar

Jacoba Pieternella Bakker

Het overlijden van Annie was voor velen onverwacht. Ze stond midden in het leven en had nog allerlei plannen. Zo was zij vast van plan om komend jaar met de kerk op vakantie te gaan. Afgelopen zomer werd zij ziek. Ze kreeg maagbloedingen en een hersenbloeding. Je kunt het ene niet behandelen als je het andere hebt. De laatste maand van haar leven is een strijd geweest. Ze wilde naar huis, maar al snel werd duidelijk dat zij niet meer beter werd. Naar huis betekende: naar God.

Als je een zoon of dochter krijgt heb je de droom dat hij of zij gelukkig zal worden. Maar je kunt niet voorspellen hoe een leven gaat. Dat zou je kunnen zeggen over het leven van Koosje. Na een gelukkige jeugd in Donkerbroek is zij met haar gezin in 1971 in Stiens komen wonen. Deze verhuizing had een enorme impact op Koosje, zij moest wennen aan de klei, de omgeving, de mensen en de school.

* 12 november 1933 † 31 augustus 2014

Annie is opgegroeid in een tijd dat de rol van de vrouw vooral achter de schermen en binnenshuis gestalte kreeg. Of je daar als vrouw gelukkig mee was, werd niet gevraagd. Zij kon haar ambitie kwijt in het vrijwilligerswerk voor de kerk, de school en het sinterklaasfeest. Ook heeft zij achter de schermen veel betekend voor het werk van haar man Theunis (overleden in 2010) die koopman was. Annie heeft afgelopen jaar met haar familie nog haar 80e verjaardag gevierd en dat was een groot feest, waarbij zij onder andere nog naar een musical in Scheveningen is geweest. Dat het achteraf gesproken haar laatste feest was kon niemand op dat moment vermoeden. Des te beter dat het toch gevierd is. We hebben Annie begraven vanuit de St. Vituskerk in Stiens, waar zij een trouwe kerkgangster was. We hebben dat gedaan op dezelfde manier als de begrafenis van haar man in 2010, zo zou zij dat gewild hebben. We hebben geluisterd naar muziek, verhalen van de familie en woorden uit Prediker 3 over de tijd. Soms word je ingehaald door de tijd, maar wat er ook gebeurt: God houdt de tijd vast. Ds. Jaap C. Overeem

* 30 januari 1962 † 6 september 2014

Nadat Koosje haar diploma’s van LHNO en INTAS had behaald braken mooie tijden aan. Een prachtige reis naar Canada en later een baan in het restaurant van bejaardencentrum Greunshiem in Leeuwarden. Koosje genoot volop en maakte vakantiereizen naar Italië, voor haar het paradijs op aarde. In Italië ontmoette ze haar vriend John, met wie zij een poos verkering heeft gehad. Tot haar verdriet raakte het uit. Maar ze kreeg een nieuwe relatie en raakte zwanger. De geboorte van Maarten was een hoogtepunt in haar leven. Zonder geluk vaart niemand wel. Het overkwam haar dat ze een aantal verkeerde afslagen in het leven nam. Ze is meer dan eens opgenomen geweest en zoekend geweest naar een thuis. Zo kon zij niet voor haar zoon Maarten zorgen. Maarten is opgegroeid bij pake en beppe Lammert en Elly aan de Wythústerwei 15. Lammert en Elly, Joke en Sjoerd, Lex en Nathalie hebben gedaan wat ze konden om Koosje te helpen. Maar Koosje leefde een leven vol met zorgen. Zeven jaar geleden ging het iets beter. Ze kreeg een bijna-doodervaring en mocht iets van de hemel zien. Toen ze weer wat opknapte, stopte ze met roken, genoot ze weer meer van het leven en vond zij weer een thuis in Heerenveen. Op foto’s van haar 50-jarige verjaardagsfeest is te zien dat ze geniet van de familie en het samenzijn. Toch was ze afhankelijk van hulp van anderen en kon zij zonder extra zuurstof niet functioneren. 52 jaar is te kort en ouders horen hun kinderen niet te begraven. We hebben in De Hege Stins troost gezocht bij het verhaal van Jakob die in Bethel op een steen moet slapen en daar toch iets van God ziet. Koosje is door haar gezin begraven bij de St. Vituskerk. Ds. Jaap C. Overeem

Helaas zijn we in september begonnen aan het laatste seizoen van ons koor. Met grote spijt hebben we moeten besluiten om ‘Looft den Heer’ op te heffen. De groep wordt steeds kleiner en gemiddeld ook steeds ouder. We hebben ervoor gekozen om zelf actief een periode van 85 jaar ‘Looft den Heer’ af te sluiten. 85 jaar is ook een jubileum. Naast spijt is er dan ook zeker reden tot dankbaarheid. Daarom geven we een jubileum/ afscheidsconcert op vrijdag 24 april 2015 in De Hege Stins. We willen proberen hier iets moois van te maken. We hebben de bekende sopraan Tetsje van der Kooi al bereid gevonden om mee te werken. Heel graag willen we voor het koor nog wat versterking voor alle stemmen. Dus als u ons enkele maanden zou willen helpen dan zou dat geweldig zijn. Dat is dan vanaf begin januari tot en met het concert op 24 april. Er liggen inschrijfbriefjes met alle informatie op de leestafels in De Hege Stins en in de St.Vitus. Even bellen met onze secretaresse Wietske de Haan kan ook. Haar nummer is: 2571827. Wij hebben u nodig, dus schroom niet en neem contact op. Een vriendelijke groet namens Looft den Heer, Leny de Vries-Waltje

9

8

Kerkdiensten Bijbelleesrooster Oktober za. 4 Ezechiël 21:1-12 Te vuur en te zwaard zo. 5 Ezechiël 21:13-22 Zwaardmacht ma. 6 Ezechiël 21:23-32 Twee wegen di. 7 Ezechiël 21:33-37 De straf van het zwaard wo. 8 Ezechiël 22:1-16 Bloedstad do. 9 Ezechiël 22:17-31 Afval vr. 10 Psalm 102:1-12 Noodkreet za. 11 Psalm 102:13-29 Vertrouwen zo. 12 Ezechiël 23:1-10 Overspelige dochters ma. 13 Ezechiël 23:11-20 Mannengek di. 14 Ezechiël 23:21-35 Gevolgen wo. 15 Ezechiël 23:36-49 Het einde van Ohola en Oholiba do. 16 Ezechiël 24:1-14 Kookpot vr. 17 Ezechiël 24:15-27 Zware slag za. 18 Psalm 17 Gebed om recht zo. 19 Efeziërs 4:1-6 Liefde en verdraagzaamheid ma. 20 Efeziërs 4:7-16 Lichaamskracht di. 21 Efeziërs 4:17-24 Word nieuw wo. 22 Efeziërs 4:25-5:2 Verandering do. 23 Efeziërs 5:3-20 Positieve houding vr. 24 Deuteronomium 4:44–5:5a Onderwijs van Mozes za. 25 Deuteronomium 5:5b-21 Herhaling van de wet zo. 26 Deuteronomium 5:22–6:3 Reactie gevraagd ma. 27 Deuteronomium 6:4-25 Doorgeven di. 28 Deuteronomium 7:1-11 Bijzondere positie wo. 29 Deuteronomium 7:12-26 De HEER zal strijden do. 30 Deuteronomium 8:1-6 Niet van brood alleen vr. 31 Deuteronomium 8:7-20 Het beloofde land November za. 1 Deuteronomium 9:1-24 Wees niet trots zo. 2 Psalm 131 Veiligheid ma. 3 Deuteronomium 9:25–10:11 Tweede wet di. 4 Deuteronomium 10:12–11:9 Gehoorzaam uit liefde wo. 5 Deuteronomium 11:10-32 Maak een keuze do. 6 Efeziërs 5:21-33 De basis is liefde

Zondag De Hege Stins 09.30 uur: ds. J.C. Overeem, 5 oktober bevestiging ambtsdragers collecte: PKN Kerk & Israël en kerk St. Vitus 19.00 uur: Taizé gebed collecte: Taizé Zondag De Hege Stins 12 oktober St. Vitus

09.30 uur: ds. H. Vlasman, Hallum, m.m.v. De Nije Bazún, Britsum collecte: KIA Werelddiak. en kerk 09.30 uur: ds. J.W. van Dijken, Hallum, H.A. zittend m.m.v. VituStins Cantorij collecte: KIA Werelddiak. en kerk

Zondag De Hege Stins 19 oktober St. Vitus

09.30 uur: ds. J.W. van Dijken, Hallum collecte: diaconie en kerk 09.30 uur: ds. W.A. van Binsbergen, Assen collecte: diaconie en kerk

Zondag De Hege Stins 26 oktober St. Vitus

09.30 uur: ds. J.C. Overeem, doopdienst m.m.v. United collecte: NBG en kerk 09.30 uur: ds. D.A.J. Scholtens collecte; NBG en kerk

Woensdag Skilhiem 29 oktober

15.30 uur: ds. A.R. van der Honing, gereformeerde predikant

Zondag St. Vitus 09.30 uur: ds. D.A.J. Scholtens, 2 november ds. J.C. Overeem, afscheid koster C. Buisman m.m.v. Muziekfabriek collecte: zending en kerk 19.00 uur: Orgelvesper collecte: Orgelvesper

Bij de diensten Bevestiging en afscheid van ambtsdragers Op 5 oktober is er één dienst in De Hege Stins. Op deze zondag nemen wij afscheid van een aantal ambtsdragers en worden er nieuwe ambtsdragers bevestigd. Het is belangrijk dat er veel schouders komen waar het gemeentewerk op kan steunen. Ondergetekende is voorganger. Muziek Op 12 oktober wordt de dienst in De Hege Stins niet begeleid door orgel, piano, United of muziekfabriek. Deze zondag is de Brassband de Nije Bazún uit Britsum te gast die graag de dienst wil begeleiden en van de gelegenheid gebruik wil maken om het verplichte werk voor het Nederlands Kampioenschap Brassband voor ons te spelen. Ds. Vlasman is voorganger. Doopdienst Op 26 oktober is er een doopdienst in De Hege Stins, begeleid door United. Omdat op het moment van schrijven nog niet helemaal duidelijk is wie er tijdens deze dienst hun kinderen laten dopen, kies ik ervoor dit op een later moment te vermelden. Ondergetekende is voorganger. Ds. Jaap C. Overeem

Stienser bijbelquiz in nieuw jasje

Geboren! Wat in rykdom en gelok, us tredde berntsje Matthijs Yde is berne. Op 27 augustus werden Sjoerd en Wilma van der Tuin verblijd met de geboorte van een zoontje. Hij is het broertje van Eva en David. Het adres: Alexanderhôf 22, 9051KW Stiens. Leaf lyts wûnder, it fielt sa bysûnder. Dat wy dy troch God tabetroud krije, en dyn heit en mem wêze meie. Ds. Desirée Scholtens

Tentoonstelling Ik ben Gretha Wijbenga en woon in Goutum. Sinds 15 jaar ben ik lid van de fotowerkplaats van de Fotofabryk in Leeuwarden. Dit is een groep enthousiaste amateurfotografen onder leiding van fotografe Elske Riemersma. Ieder jaar gaan wij met de werkplaats naar de Ecokathedraal in Mildam. Wij maken daar foto’s die dan op het jaarlijks symposium van stichting Tijd, beheerder van de Ecokathedraal, getoond worden. Naast het fotograferen met de groep vind ik het erg leuk om mij bezig te houden met macro-fotografie. Tijdens een wandeling in het bos of gewoon in de achtertuin. Op zoek naar kleine dingen om daar iets groots van te maken. Gretha

Al jaren organiseren wij tijdens de Bijbel10daagse de wel bekende Bijbelquiz. Dit waren altijd zeer geslaagde avonden. Wel was het soms jammer dat mensen niet mee konden doen omdat de avond gepland werd op hun vaste koor- of vergaderavond. Hier hebben wij als vrijwilliger op ingespeeld en daarom willen we de Bijbelquiz dit jaar graag verwerken in de gemeentedienst van zondag 26 oktober a.s. van 19.00 tot 21.30 uur in De Hege Stins. Iedereen is hierbij van harte welkom. U hoeft zich hiervoor niet aan te melden. We hopen u op die avond te mogen verwelkomen voor een fijne Gemeentedienst/Bijbelquiz avond! Werkgroep Stiens van het NBG

Viering 10 jaar Protestantse kerk Op 14 september 2014 werd in Nijkerk gevierd dat de Protestantse kerk in Nederland jarig is. 10 jaar geleden gingen de Evangelisch Lutherse Kerk, de Gereformeerde kerken in Nederland en de Nederlands Hervormde Kerk op in de Protestantse Kerk in Nederland. De viering werd live uitgezonden op NPO Nederland 2. Ook koning Willem Alexander en koningin Máxima waren erbij. Het is uniek dat je als kerk zo’n podium krijgt om te laten zien wie je bent en wat je missie is. Ik heb geboeid zitten kijken. Mocht u de viering gemist hebben, dan kunt u de viering terugkijken via uitzending gemist: http://lyt.sr/m5g4y. De orde van dienst kunt u downloaden vanaf http://lyt.sr/bmd65. Ik vond het een prachtige viering. Maar niemand zit te wachten op een recensie achteraf van een viering. Reden waarom ik dit stuk schrijf is, omdat ik meen een nieuwe trend te hebben gezien. Zo op het eerste gezicht is er niet veel veranderd. Gebeden, liederen, orgelspel en een preek vormen het hart van de viering. Nieuw was dat Trinity, Ernst Daniël Smidt, Anita Meyer en andere artiesten een podium kregen om op te treden. Ze deden niet zomaar hun nummertje, maar de liederen die zij speelden waren logisch in het verhaal van de dienst.

Liedteksten die niet per se religieus bedoeld zijn, kregen toch een religieuze lading vanwege de plek in de orde van dienst. Ik juich die ontwikkeling toe: we zijn kerk midden in de maatschappij en wij moeten met deze maatschappij werken om ons geloof handen en voeten te geven. Het enige wat ik jammer vond is dat de gemeente waar het modern en eigentijds werd weinig de gelegenheid kreeg om mee te zingen. De samenzang bleef zo ‘klassiek’ (met orgel) terwijl de artiesten de dienst een ‘moderne’ tint gaven. Ik had het wel op prijs gesteld als dat meer gemengd was geweest. Klassiek met band en modern met orgel is best mogelijk en een van de kernkwaliteiten van het gemeente zijn is samen zingen. Doe dat dan ook! Je kunt je afvragen of de viering niet te eigentijds is geweest. Je zou kunnen zeggen dat een kerkdienst vooral de wereld van God moet laten zien en zich niet te veel moet aantrekken van wat in de mode is. Ik zie het punt echter niet in deze redenering. Juist als je het podium krijgt om aan de wereld te laten zien wat kerk is, op landelijke televisie, moet je laten zien dat kerk ertoe doet en van deze wereld is. Ds. Jaap C. Overeem

Arma, de nieuwe koster en Cees de oude koster

Afscheid koster Buisman Op 2 november is er één dienst in de St. Vituskerk. We nemen op deze zondag ‘afscheid’ van onze koster Cees Buisman die een indrukwekkende staat van dienst heeft hier in Stiens. We zullen in dankbaarheid stil staan bij de afgelopen

jaren en Cees veel zegen toewensen nu hij met pensioen gaat. Gelukkig voor ons blijft hij in beeld als vrijwilliger. Desirée en ik zullen samen deze dienst leiden. Ds. Jaap C. Overeem

11

10

Beautiful Kidz in Namibië Een deel van de opbrengst van de bazar op de braderie van 6 september zal gaan naar het project Beautiful Kidz in Namibië. Wij ondersteunen dit project en hopen binnenkort dit project te bezoeken. Wilt u meer weten over dit project: www.beautifulkidznamibia.nl Hulp Onder meer: - Kleuterschool - Opleiding voor kleuterschoolleidster - Bijlessen en huiswerkbegeleiding voor oudere jeugd - Jeugdclubs - Avontuurkampen - Wijkwerk - Projecten voor volwassenen

Braderie 2014 historisch succes! 6 September jl. was er weer braderie in Stiens. Ook dit jaar stond de PG Stiens er met vele kramen. Er werden koffiekopjes, boeken, klokken, platenspelers, nieuwe artikelen, koffie en poffertjes verkocht. Ook het draaiend rad was weer een groot succes. We hebben met de tientallen vrijwilligers meer dan € 3200,- opgehaald! Dit geld gaan we nuttig besteden. Een gedeelte gaat rechtstreeks naar de kerkrentmeesters en er gaat een gedeelte naar Stichting Beautiful Kidz. Zij kunnen het geld goed gebruiken voor scholing en zendingswerkzaamheden in Namibië. Via deze weg wil ik graag alle vrijwilligers bedanken voor hun inzet. Sommigen stonden er van 7 uur ’s ochtends tot 19 uur ’s avonds en hadden in de weken er voor ook al

Gij zult niet stelen Een opgetogen Sytze Brouwer vertelde in de morgendienst van 7 september dat de bazaar het mooie bedrag van ruim € 3.000,had opgebracht wat hem tot de conclusie bracht dat de crisis voorbij was. Dat geldt echter niet voor de vrouw in het volgende tafereeltje op de bazaar. “Wat kost deze mooie bloempot?” “Een euro, mevrouw”. “Dat is goed, maar ik heb geen geld bij me. Mijn man zit verderop in zijn rolstoel en die heeft de beurs. Ik zal die euro even ophalen. Mag ik de bloempot alvast meenemen, dan hoef ik niet twee keer te lopen?”

bergen werk verzet. In het bijzonder dank aan Jelte en Tea van der Meulen die al maanden bezig waren met de voorbereidingen. Ook een speciaal woord van dank voor Cees Buisman: al 33 jaar in het spier voor de braderie. De middenstand in Stiens zijn we ook grote dank verschuldigd. We hadden dit jaar veel nieuwe artikelen van ze gekregen om te verkopen/verloten. En ook u bedankt. Voor het brengen van mooi tweedehands spul en voor het bakken van een cake. De braderie toont elk jaar weer hoe sterk we als gemeente zijn. Samen de schouders er onder, verbondenheid voelen als broeders en zusters en werken aan Gods koninkrijk! Namens de bazaarcommissie, Sytse Brouwer, voorzitter

“Natuurlijk mevrouw, ik zie u zo terug”. De vrouw ging herwaarts en derwaarts maar keerde niet op haar schreden terug. Een verdwijntruc dus voor een euro. Zij hield zich wel aan de opdracht om geen euro’s te steken in aarden vazen, maar zou zij nou echt een gelukzalig gevoel hebben gekregen bij het verwerven van deze aardse schat? Een tip dus voor de organisatie volgend jaar: hang op de gevel van het Sint Vitushûs een spandoek met de tekst: “Gij zult niet stelen”. KB

Waar ligt het Aantal inwoners: 2.1 miljoen Oppervlakte: 20 keer Nederland Hoofdstad: Windhoek Taal: Meest Engels Vroegere Duitse kolonie, zelfstandig sinds 1990 De stichting Een christelijke, interkerkelijke organisatie. In een eigen dagverzorgingscentrum in de sloppenwijk Katutura van de hoofdstad Windhoek wordt sinds 2003 steun geboden aan kinderen in nood. Het gaat hier om kwetsbare kinderen die veelal het slachtoffer zijn geworden van de HIV/AIDS epidemie. Vader en/of moeder zijn aan de gevolgen van AIDS overleden en in veel gevallen zijn de kinderen zelf ook seropositief. Doel van de stichting - Het bieden van hulp aan gezinnen waar geen enkele vorm van inkomen is. - Het stimuleren tot zelfredzaamheid bij de moeder van de kinderen in ons centrum. - Het bieden van hoop voor de toekomst. Het met nauwelijks twee miljoen inwoners dun bevolkte land Namibië telt 200.000 weeskinderen. Er is een groot tekort aan opvang voor deze kinderen. ‘Beautiful Kidz’ gaat de uitdaging aan!

Achtergrond In de achterstandswijk Katutura wordt door onze organisatie hulp geboden aan kinderen in nood. Onderwijs staat centraal. De cijfers over de leefomstandigheden zijn ronduit schokkend. In drie van de vier gezinnen is er onvoldoende voedsel. Juist kinderen, die altijd al het meest kwetsbaar zijn, worden van deze omstandigheden de grootste slachtoffers. Het ontbreken van inkomen betekent in Katutura simpelweg: geen eten..

Uit de laatste nieuwsbrief (juli 2014) In de kleuterschool leren de kinderen alles over goede manieren. Het gaat vaak om maar heel simpele dingen als: hoe iemand bedanken, fatsoenlijk groeten en beleefd zijn. Di is belangrijk want de meeste kinderen komen uit gezinnen waar bepaald geen sprake is van goede omgangsvormen. Jammer genoeg heeft een aantal kleuters ons afgelopen maanden verlaten. Een kleuter die we heel bijzonder missen is Emmerencia. Zij was één van de gelukkigste en lieve kinderen in ons centrum. Vaak echter werd ze vergeten en na schooltijd niet afgehaald. Soms moest ze dan bij één van de leidsters blijven slapen omdat er niemand was die haar ophaalde of zich om haar bekommerde. Het is erg verdrietig wanneer je beseft dat niemand zich bemoeit met een kind, zo mooi en gelukkig als Emmerencia.

Veel vrouwen komen enkele keren per week voedsel vragen ( maïsmeel). De allerarmsten worden geholpen met voedselpakketten. Dit houdt hen echter gevangen in een afhankelijke positie en biedt geen structurele oplossing. Primair verlenen we zorg in het centrum. Echter om de kinderen effectief te helpen, zien we het ook als onze verantwoording te proberen de thuissituatie te verbeteren. Haar moeder heeft geen huis, wel heeft ze een groot alcohol probleem. Enkele malen hebben we, helaas tevergeefs, geprobeerd met haar in gesprek te komen. Nu is ze er vandoor gegaan naar een plek ver weg en ze nam Emmerencia met zich mee. We hopen maar dat we de kleine meid in de toekomst weer zien. Wel vaker zijn er situaties als deze waarbij we zaken moeten laten gaan in het vertrouwen dat God de reis met de kinderen zal voortzetten. Cees en Ciska Vos-Visser

13

12

Gemeentenieuws Omzien naar elkaar Wie ziek is of wie in een tijd zit waarin het lichaam niet vanzelfsprekend doet en werkt zoals je het eigenlijk zou willen, zoekt naar iets wat wel werkt en wat er vanzelfsprekend is, al is dat niet altijd merkbaar. Een franciscaner zegenbede volgt: een gebed om het verschil te maken tijdens bijvoorbeeld het ziek zijn van iemand. Het antwoord kan zijn: omzien naar elkaar. Zegen van onrust Moge God ons zegenen met onrust over gemakkelijke antwoorden, halve waarheden en oppervlakkige relaties zodat er diepgang is in onze harten. Moge God ons zegenen met boosheid over onrechtvaardigheid, onderdrukking en de uitbuiting van mensen zodat we werken voor rechtvaardigheid, vrijheid en vrede. Moge God ons zegenen met tranen die we plengen voor hen die lijden door pijn, verstoting, honger en oorlog, zodat we onze handen zullen uitstrekken tot troost. En moge God ons zegenen met zoveel dwaasheid dat we geloven een verschil te kunnen maken in deze wereld. Zodat we doen waarvan anderen zeggen dat het onmogelijk is. Tine de Vries

Zieken Dhr. W. van Beem, Ljipstrjitte 15, is opgenomen geweest in het MCL. Het hart blijkt buitengewoon belangrijk te zijn, letterlijk en ook zeker figuurlijk. De ingreep zal hopelijk de functie optimaliseren zodat het leven met de best mogelijke kwaliteit voortgezet kan worden. Sterkte gewenst bij het herstel. Mw. Tj. Gelders, Stienpaed 15, is op het moment van schrijven opgenomen in Bornia Herne maar zal opnieuw worden opgenomen in het MCL voor een operatie. Daarna hopen we als gemeente van harte dat u uw 90-ste verjaardag, op welke plek dan ook, kunt vieren. U kennende mag aan het leven als het kan nog wel een tijdje

Verjaardagsviering Op donderdag 9 oktober is de verjaardagsviering in De Hege Stins voor alle gemeenteleden die in juli, augustus of september 75 jaar of ouder werden. We vieren in de kerkzaal onze verjaardag, waarna er een informeel programma is. Jarigen en belangstellenden van harte welkom. Als het goed is heeft u een persoonlijke uitnodiging ontvangen. Mocht dat niet het geval zijn, wilt u dit bericht dan als uitnodiging beschouwen? De viering begint om 10.00 uur, het programma duurt tot 12.00 uur. Namens de pastores, Ds. Jaap Vakantie Van 12 tot en met 19 oktober hebben wij een week herfstvakantie en zijn wij niet beschikbaar voor de gemeente. Tine zal ons vervangen. Ds. Scholtens, Ds. Overeem Rectificatie Op 8 februari 2015 is een feestelijke jubileumdienst gepland: mevrouw G. Talsma is dan 60 jaar organiste. Per abuis heeft de scriba in de Twaklank van juli op die dag het afscheid van mevrouw Bakker vermeld. Dit is dus helemaal niet het geval! Waarschijnlijk kwam deze gedachtekronkel door opmerkingen over het komende afscheid van de heer C. Buisman tijdens dezelfde vergadering. Ankie Jansen Klomp, scriba

toegevoegd worden. Dit omdat het leven u lief is. Ook hopen we natuurlijk op een zo goed mogelijk herstel. Bij alles wensen we u Gods zegen toe. Hessel Zijlstra (Wythústerwei 33a) kreeg opnieuw een hartinfarct. Medisch gezien kon hij dit niet meer te boven komen, maar hij mocht toch terugkeren naar huis. Hij moet veel rust houden. Uw gebeden en kaarten zullen hem goed doen. Mevrouw R. Krikke-Postma kan niet langer zelfstandig wonen. Zij woont nu in zorgcentrum het Bildt, appartement 6, 9076 DA in St. Annaparochie. We hopen dat zij een thuis vindt in het Bildt Ds. Jaap C. Overeem .

Activiteiten

Activiteiten Pakistan en Stiens/Stiens en Pakistan – ‘Project Pakistan’. Hoe gaan we nu verder? Natuurlijk weet u nog van de prachtige dienst in De Hege Stins waarin het ‘Project Pakistan’ werd geïntroduceerd? De kerkelijke gemeente van Stiens werd in verbinding gebracht met de christelijke gemeente in Lahore in Pakistan. Velen gaven zich na de dienst op om brieven te gaan schrijven aan de kinderen in Pakistan en hen mede op deze wijze mentaal te ondersteunen. Ook werd er geld gegeven, incidenteel of door sponsoring van het project, om hulp te bieden. Dit in een geweldige samenwerking met de diaconie als inzamelpunt en tussenstation. Er werd en wordt via Skype direct contact met de voorganger, leraren en vrouwengroepen onderhouden. Kortom, er is veel gaande. Het ‘Project Pakistan’ heeft zoals u weet een duidelijk korte termijn doelstelling namelijk het in stand houden van de school met 50 kinderen met daarin opgenomen het weeshuisgedeelte en de inpandige kerkelijke ruimte. Op dit moment is het korte termijn doel, wat hiervoor is beschreven, nog niet gehaald. Daarvoor zijn meer brievenschrijvers en giften nodig. Voor de tijd die komt, de lange termijn doelstelling, is het ook de wens om geld aan de kant te zetten voor een eigen school/ weeshuis/kerkruimte wat in het bezit komt van het overkoepelende Empowerment Project, die op haar beurt de geldelijke middelen die binnenkomen stort naar de gemeente aan wie het geld toekomt. Het gebouw waar we over spreken zal dan dus multifunctioneel worden. Er is, met andere woorden, een korte termijn doelstelling waar we eerst aan werken en vervolgens hopen we dat de lange termijn doelstelling een reële mogelijkheid wordt. Om dit mogelijk te maken is het noodzakelijk dat we met z`n allen de schouders onder dit project zetten. Dat moeten we met z`n allen toch kunnen? Er zijn een aantal activiteiten bedacht om het project mee voort te kunnen zetten. We vragen u van harte mee te werken. Zondags zult u na de kerkdienst in de Hege Stins steeds mensen kunnen ontmoeten die graag meer vertellen over het project. Kom, we zetten ons in om ‘Project Pakistan’ alle kansen te bieden en een voorbeeld christelijke gemeenschap te zijn in Pakistan.

Activiteiten die we graag zouden willen gaan houden: • Pakistaans diner met o.a. betrokkenen, sponsoren en brievenschrijvers. • Brieven vanuit Pakistan naar Stiens terug schrijven. • Er wordt op het moment een filmpje gemaakt van hoe het nu met het project gaat, dit zal worden getoond zodat u nog beter zicht krijgt op het project. • We zouden steeds meer verbondenheid willen creëren doormiddel van o.a. brieven schrijven aan de kinderen. • In het jeugdwerk/jeugddiaconaat wordt er in het kader van ‘walk in their shoes’ aandacht aan dit project besteed. • Maandelijks sprekers vanuit Nederland uitnodigen om de gemeenschap, vrouwen, leraren, kinderen in Pakistan een inspirerende boodschap mee te geven via Skype. • Een kerkdienst in de Sint Vitus waarin ook aandacht aan dit project wordt besteed. In de volgende Twaklanken, etc. zult u steeds over de voortgang van het project kunnen lezen. Met hartelijke groet mede namens Nasir, Pieter Dijkhuis en Pieter Koehoorn, Tine de Vries Groothuisbezoeken Ook dit seizoen zullen we net als de afgelopen jaren bijeenkomsten organiseren voor de secties. Dit seizoen zal de invulling anders zijn, er is namelijk keuze uit twee mogelijkheden. De vorm om een thema te kiezen, uit te werken en te bespreken is een mogelijkheid om voor te kiezen maar daarnaast zal ook een middag en avond worden gepland met een andere invulling. Jitty Rauwerda is naar Tanzania geweest. Zij heeft aangeboden dat ze invulling wil geven aan de nog te plannen middag en avond waarbij de secties Stiens-Midden, StiensCentrum, Stiens Noord en Skilhiem c.a. aan deel kunnen nemen. Dit zal keuze mogelijkheid twee zijn. Jitty zal vertellen en foto`s laten zien over haar stage in een ziekenhuis in Tanzania en over haar leven dáár, zonder alles wat we hier vanzelfsprekend vinden. De tijd, afspraken maken, geloof, gewoontes kwamen voor haar in een ander daglicht te staan. In één van de volgende Twaklanken volgt meer informatie.

De kerkelijke menukaart In oktober, om precies te zijn maandag 27 oktober is de eerstvolgende eetbijeenkomst die bedoeld is voor ouderen die vaak of bijna altijd alleen aan tafel zitten. Bij de ‘kerkelijke menukaart’ zit u niet alleen. Velen maken inmiddels gebruik van deze gezellige bijeenkomst waarbij een heerlijke maaltijd wordt geboden. En was u de afgelopen periodes niet aanwezig? U bent ook van harte uitgenodigd. Ook deze keer bedenken we weer een heerlijk menu en u kunt voor een kleine vergoeding van vijf euro aanschuiven aan de tafels. Mocht het voor u lastig zijn om zelf naar het Sint Vitushûs te komen dan halen wij u graag. Geeft u dat wel even door? Ook graag even aanmelden of u deelneemt aan de bijeenkomst. We beginnen zoals gebruikelijk om 11.30 uur en om 13.00 uur kan iedereen weer naar huis.

achterin beide kerken en we delen ze ook uit bij de eetbijeenkomst van ‘de kerkelijke menukaart’. De formulieren kunt u vóór 31 oktober inleveren in de dozen achterin de kerk of aan ons geven. Mocht u enige hulp nodig hebben bij het invullen dan helpen wij u graag. Wanneer u de formulieren invult is dat geen definitieve aanmelding. De invulling is puur bedoeld voor de informatie die uw wensen beschrijft, zodat wij op een later moment de meest gewenste keuzes voor u kunnen maken. Definitief aanmelden komt pas later. In de volgende Twaklanken volgt meer informatie over de voortgang van de plannen. Musical De kernploeg van denkers en muziekschrijvers is bezig met het voorbereiden van een zeer bijzondere musical. De kunst van de combinatie van Bijbeltekst en de actualiteit van alle dag geeft denkwerk waar u naar verloop van tijd meer van zult horen en zeker ook van zult zien. Natuurlijk hoort u later meer over deze op handen zijnde activiteit die bedoeld is voor jong en oud en voor alle Stiensers.

U kunt zich opgeven bij: Sita Veninga: 058-2573506 Janke Elzinga: 058-2574837 Hiltsje Zijlstra: 058-2574615 Vakantieweek voor ouderen, voorjaar/zomer 2015 Zoals u in de vorige editie van Twaklank hebt kunnen lezen zijn Sita Veninga en ik, bezig een fijne vakantie te regelen voor hen die daar, nu ze wat ouder zijn, niet meer toe komen. De redenen daarvoor kunnen divers zijn. Mocht u twijfelen of u mee zou kunnen neemt u dan contact met ons op. Wij helpen graag met denken. Inmiddels hebben we een drietal opties uitgedacht, wordt het Ameland, Gaasterland of één van de PKN huizen elders in Nederland? Om zo goed mogelijk aan uw wensen tegemoet te komen hebben we vragenformulieren gemaakt die u kunt invullen zodat we goed zicht krijgen op alle wensen. Deze formulieren liggen

Agenda Activiteiten Opgave en meer informatie vindt u ook in de Twaklank van september. 11 okt. beeldende vorming in relatie tot een theologische vraag, de Schepping in glaskunst 15 okt. cursus geschiedenis van de joden 22 okt. cursus geschiedenis van de joden 27 okt. de kerkelijke menukaart 31 okt. vóór deze datum de formulieren voor de ouderen vakantie inleveren 5 nov cursus geschiedenis van de joden Tine de Vries

15

14 Afscheid Cees Buisman nadert 2 november 2014 Voor iedereen die stopt met werken is het een wat onwerkelijke situatie en zo voelt Cees het ook. Daarnaast verdwijnt een bekend beeld binnen onze kerkelijke omgeving. Niet getreurd, Cees zal regelmatig rondom de St. Vituskerk zichtbaar zijn, zij het in een andere hoedanigheid: als hulpkoster en als vrijwilliger. Per 1 oktober zullen de kosterswerkzaamheden van Cees Buisman overgenomen worden door Arma Regeling. Zij zal dan als koster-beheerder op beide kerkelijke locaties aanwezig zijn. Vooraf zijn er diverse gesprekken geweest om tot een goede afstemming te komen met de andere kosters over onderlinge takenpakketten. Per 1 oktober wordt het werk van Cees Buisman als grafdelver overgenomen door Jelle de Jong uit Rinsumageest (zie Twaklank mei 2014). In september heeft Jelle bij Cees een z.g. ‘snuffelstage’ gelopen, om de bijzonderheden van de begraafplaats te leren kennen. Per 1 november 2014 nemen we ook afscheid van Tineke Bruinsma, als hulpkoster, en van Hendrik van der Veen, als hulp-grafdelver. Het College van Kerkrentmeesters

Yvonne goes Uganda Onderstaand gedichtje is geschreven door Gerard van Midden. Bij het opruimen van een van de vele dozen vond ik het terug. Ik kreeg het van iemand die mee geweest is naar Israël in 2006: Dit gedichtje spreekt me erg aan. Hier staat eigenlijk omschreven waarom ik wegga. Bouwen aan de wereld, Zijn handen en voeten zijn, mensen vertellen over Zijn hart vol liefde voor elk mensenkind. Levend en werkend als vrijwilliger in Mbale. Ik ben zó benieuwd naar de mensen waarmee ik ga samenwerken. Wat we van elkaar kunnen leren, wat ik mag delen en wat ik van hen mag ontvangen. Een menselijk gezicht We mogen geen beeld van God maken. Dat hoeft ook niet.God heeft al een beeld van zichzelf gemaakt: jou, de mens. God heeft handen: de jouwe. Daarmee kan Hij bouwen aan de wereld. God heeft voeten: de jouwe. Daarmee kan Hij afstanden overbruggen. God heeft ogen: de jouwe. Daarmee kan Hij zien waar hulp nodig is. God heeft een mond: de jouwe. Daarmee kan Hij zeggen: ‘Ik laat het graag aan je over.’ ‘Je hebt aanleg,’ zegt God, ‘de mijne.’ En zo krijgt God een menselijk gezicht in deze wereld.

Veel mensen vragen hoe ze me financieel kunnen helpen. Geweldig, wat ben ik daar blij mee. Per maand heb ik € 450 tot € 500 nodig om als vrijwilliger in Oeganda te kunnen leven. Er zijn verschillende manieren: • Met een eenmalige gift. • Met een bedrag per maand of kwartaal. • De derde manier is wel de leukste: door mee te doen met een van de nog te organiseren acties: de duck-race staat voor eind oktober gepland. Hierover volgt bericht via het Infoblad.

Jelle de Jong & Cees Buisman

Uw donatie kan op twee manieren gestort worden: 1. Naar mijn rekening: NL81 ABNA 0430 4072 11, ovv Inzake Oeganda – Yvonne van Meeuwen.

2. Naar rekening NL54 RABO 03954.77.395 t.n.v. Diaconie PG Stiens ovv Yvonne van Meeuwen, Oeganda. Drie jaar geleden kreeg ik van een jonge vrouw in Watford (UK) de volgende zinsnede mee: You have a very courageous spirit. You have seen many mountains over many years, but you have always climbed them with determination. I feel like God has actually made you with the fearlessness and dexterity to be a mountain climber.* Bergen en dalen. We kennen ze allemaal in ons leven. Soms is het dal diep en de weg omhoog pittig, maar hoe geweldig is het om boven op de berg te zitten en te genieten van het uitzicht. Van de knisperfrisse lucht en de wetenschap dat je de top gehaald hebt. Of de top in Mbale is, weet ik niet. Dat is de toekomst die nu nog voor mij verborgen is. Maar ik weet wel dat ik me mag vasthouden aan woorden die Jeremia lang geleden heeft opgetekend: “Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de Heer. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk; ik zal je een hoopvolle toekomst geven”. (Jer 29:11). Met veel liefs, Yvonne van Meeuwen (*Vertaling: Je hebt een dappere geest. Door de jaren heen heb je veel bergen gezien en je hebt ze vastberaden beklommen. Ik heb het gevoel alsof God je gemaakt heeft met de onbevreesdheid en behendigheid om een bergbeklimmer te zijn.)

DIACONAALTJES

KERKELIJKE STAND

Verjaardagen: 2 okt: Gees Steensma, Ieleane 9, 9051 LP Stiens 3 okt: Bert Couperus, Ieleane 16, 9051 LP Stiens 3 okt: Robert de Vlas, Ieleane 16, 9051 LP Stiens 4 okt: Susan de Boer, Graldastins24, 9051 GM Stiens 10 okt: Benjamin vd Laar, Venusskulp 23, 9051 MD Stiens 20 okt: Maaike Westra, Ieleane 13, 9051 LP Stiens 22 okt: Gatze Balk, Ieleane 15, 9051 LP Stiens 24 okt: Jan Dijkstra, Ieleane 22, 9051 LP Stiens 29 okt: Bert Jagersma, Hege Hearewei 1a, 9051 AA Stiens 30 okt: Ytsje Wiersma, Petterhusterdyk 6B, 9051 CX Stiens Van harte gefeliciteerd en een fijne dag toegewenst.

Attestaties en verhuizingen, geboorte-, huwelijks- en overlijdensberichten graag doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: Albert Brouwer, Linebeamleane 6, 9051 SV, tel.: 2572000 e-mailadres: [email protected]

Vaste Vrijwillige Bijdrage Openstaande VVB 2013 Op dit moment staat er nog € 4000 van de toegezegde VVB 2013 open. Het College van Kerkrentmeesters zet zich in om dit openstaande bedrag alsnog binnen te krijgen. VVB 2014 Van het voor 2014 toegezegde bedrag aan VVB is tot en met augustus 63% binnengekomen. Dit betekent dat er op dit moment een kleine € 10.000 meer binnen had moeten zijn als de verdeling gelijkmatig over het jaar zou zijn. Bent u bij met uw bijdrage? College van Kerkrentmeesters

Binnengekomen van: Tzummarum: Dhr. J.F. Talsma, Truerderdyk 6 A Menaldum: Fam. J. Bakker. M.B. Hoogeveenstrjitte 3 Jelsum: Mevr. K. Van Dijk-Smit, Nije Poarte 33 K103 Verhuisd: Karinus Rauwerda van Boarskulp 3 naar De Ekers 4 Fam: S. Veenstra van Stienzer Hegedyk 5 B naar Moundyk 16 B Vertrokken naar: Wageningen: Jorn Dijkstra, De Kaam 13 Leeuwarden: Dhr. W.F. de Jong, Wythústerwei 29 Groningen: Annabel Weijer, Bregeleane 68 Groningen: Amarens Welmoed Jansma, Lege Bosse 16 Breda: Rutger van der Meer, Brêgeleane 1 Hallum: Meindert Winkel, Hazzelnútstrjitte 3 Jelsum: Hanneke Lisette van Tuinen, Aldlânsdyk 52 Lent: Hilde Haites, Linebeamleane 11 Leeuwarden: Wietze Klaas Douma, Skûtsje 11 Gedoopt: Op 7 september 2014: Jildou Marije Bosma, De Túnen 7 Overleden: Op 31 augustus 2014: Mevr. A. de Boer-Wagenaar, Truerderdyk 5, 80 jaar

Jarigen in Stiens 5 okt: Mw. A. Dirksma- Bijlsma Nije Poarte 27 6 okt: Mw. R. van der Tuin- Roorda, St. Vitusplein 13 6 okt: Mw. J. Hellema –Terpstra, Nije Poarte 19 9 okt: Mw. L. Touber- Vroom, Nije Poarte 79 15 okt Dhr. R. Roorda, Dr. W. Kokstrj. 57 17 okt: Dhr. J .Dijkstra, Nije Poarte 67 18 okt: Dhr. W. de Haan, Skilwei 23 20 okt: Mw. G. A .de Groot- van der Wal, Noardkromp 7 23 okt: Mw. N. Brinksma –Adema, Wilgebeampaed 14 29 okt: dhr. K. Ottens, Langebuorren 42 30 okt: Mw. M. Duursma-Kamminga, Venusskulp 40 3 nov: Dhr. G. Exoo, Stienpaed 16

Bedankt Na een heftige periode zijn we in een stabiele fase terechtgekomen en bedanken we iedereen voor de vele kaartjes, telefoontjes, bezoeken, en bloemen die we kregen. Het was hartverwarmend en heeft ons erg goed gedaan! Hoe het verder gaat moeten we afwachten. We hebben goede hoop op verder herstel en bidden voor een positieve toekomst. Hartelijke groet van ons beiden, Jan en Carolina de Jong

KERKELIJKE PROGRAMMA’S RADIO MIDDELSÉ Kerkdiensten op de zondagmorgen

Ether 105,3 MHz; Kabel 96,1 MHz

12 oktober 9.30 uur De Hege Stins, Stiens ds. H. Vlasman, Hallum 19 oktober 9.30 uur Godeharduskerk, Marrum ds. Th. Korteweg, Ferwert 26 oktober 9.30 uur Liudgerkerk, Ferwert ds. J. F. Kroon, Garijp 2 november 9.30 uur St. Maartenkerk, Hallum ds. J. van den Boogaard-Bongers 9 november 9.30 uur St. Vituskerk, Stiens ds. J.C. Overeem

Donderdag 17.00 - 18.00 uur Verzoekplaten geestelijke muziek Aanvragen liederen: tel.2571600/2571705 Donderdag 18.00 - 19.00 uur Tsjerke yn Beweging, informatie op kerkelijk gebied Zondag 11.00 - 12.00 uur Herhaling Tsjerke yn Beweging

JEUGDPAGINA