Ed Hendriks
Oefen- en Revalidatie schemata
Sportgeneeskunde 2014
Agenda oefentherapie ! ❖
indeling in herstelfasen!
❖
indeling in motorische basiseigenschappen!
❖
opbouw van belasting, belang van herstel!
❖
voorbeelden: sportblessures, operaties
Agenda oefentherapie ! ❖
indeling in herstelfasen!
❖
indeling in motorische basiseigenschappen!
❖
opbouw van belasting, belang van herstel!
❖
voorbeelden: sportblessures, operaties
herstelfasen (1)
❖
reactiefase (ontsteking)!
❖
regeneratiefase (proliferatie)!
❖
rijpingsfase (remodelering)
Herstelfasen(2)
❖
immobilisatie!
❖
mobilisatie!
1-5 weken
❖
revalidatie
3-12 weken
7 dagen
Agenda oefentherapie ! ❖
indeling in herstelfasen!
❖
indeling in motorische basiseigenschappen!
❖
opbouw van belasting, belang van herstel!
❖
voorbeelden: sportblessures, operaties
motorische basiseigenschappen ❖
kracht!
❖
snelheid!
❖
uithoudingsvermogen!
❖
lenigheid!
❖
coördinatie
Agenda oefentherapie ! ❖
indeling in herstelfasen!
❖
indeling in motorische basiseigenschappen!
❖
opbouw van belasting, belang van herstel!
❖
voorbeelden: sportblessures, operaties
Agenda oefentherapie ! ❖
indeling in herstelfasen!
❖
indeling in motorische basiseigenschappen!
❖
opbouw van belasting, belang van herstel!
❖
voorbeelden: sportblessures, operaties
opbouw belasting, herstel (1)
❖
beginniveau vaststellen
opbouw belasting, herstel (2)
❖
belasting geven!
❖
herstellen!
❖
opnieuw belasten
opbouw belasting, herstel (3)
Trainingsopbouw • Training, herstel, training,….! – Dagelijks 30 min (matig intensief bewegen), hersteltijd 23,5 uur! – 3x/week 60 min (intensief sporten), hersteltijd 47-71 uur!
• Trainingsduur! – 30 min (3x10, 6x5) matig intensief bewegen voor de gezondheid! – 60 min. en meer matig intensief bewegen om af te vallen (vetverbranding)!
• Trainingsintensiteit! – Matig intensief tot zeer intensief, 70% resp. 30%
Agenda oefentherapie ! ❖
indeling in herstelfasen!
❖
indeling in motorische basiseigenschappen!
❖
opbouw van belasting, belang van herstel!
❖
voorbeelden: sportblessures, operaties
enkeldistorsie (enkelbandruptuur) tapebehandeling! ❖
2 weken immobilisatie!
❖
2 weken!
❖
2 weken
enkeldistorsie (enkelbandruptuur)
❖
2 weken immobilisatie!
❖
2 weken!
❖
2 weken
reactiefase / regeneratiefase! zwelling verminderen, onbelast tot beperkt bewegen
enkeldistorsie (enkelbandruptuur)
❖
2 weken immobilisatie!
❖
2 weken mobilisatie!
❖
2 weken
regeneratiefase / rijpingsfase! opbouw kracht en belast bewegen, functieherstel (lenigheid)
enkeldistorsie (enkelbandruptuur) regeneratiefase / rijpingsfase! ❖
2 weken immobilisatie!
❖
2 weken mobilisatie!
❖
2 weken??? revalidatie
uitbouw kracht, snelheid, lenigheid, uithoudingsvermogen, coördinatie en belast bewegen!
richtlijn acute enkel
Zweepslag (spierruptuur)
❖
2 weken immobilisatie!
❖
2 weken mobilisatie!
❖
2 weken revalidatie
Zweepslag (achillespeesruptuur) ❖
2 weken immobilisatie (spitsvoet), 2 krukken;!
❖
1 week immobilisatie (neutrale stand), 1 kruk!
❖
3 weken mobilisatie (orthese neutraal)!
❖
6 weken revalidatie (zonder orthese)
springersknie (apexitis patellae) ❖
(insertie)tendinopathie!
❖
excentrische training 10-12 weken!
❖
stoppen met specifieke belasting!
springersknie (2)
VKB revalidatie (post-operatief)
tabel revalidatie-oefeningen conservatief postoperatief dag 1-2 dag 1-10
continue passieve beweging (CPM) 8-10 uur per dag 1-2 cycli per minuut
dag 3-10
dag 10-14
wall slides isometrisch heup adductie quadriceps sets met hulp hamstrings sets CPM 6-8 uur per dag
week 2-3
week 2-6
heel slides discontinue CPM hamstrings curls heup adductie, abductie, extensie onbelast fietsen enkeloefeningen
week 3-4
maand 1-3
toe raises hamstrings coördinatie legpress van 40-0 graden knie flexie (2-benig heen, 2 tot 1-benig terug)
week 4-5
maand 3-4
excentrische quadriceps oefening (kniebuigen aanvankelijk tot 90 graden) rotatie met weerstand
week 5-6
maand 4-5
step-ups, start met 45-60o knie flexie uitstapoefeningen isokinetische en duurtraining
week 6-7
maand 5-6
eerste isokinetische test, uithoudingstest en actieve stabiliteitstest
week 7-8
maand 6-7
looptraining inclusief heuvel op
week 8-9 springen,
maand 7-8
drills in stoppen, zij- en achterwaarts lopen, verticaal traplopen, acht-figuren lopen, e.d.
week 9
maand 8-9
sportspecifieke drills
maand 9
tweede isokinetische en uithoudingstest
Het aantal aangegeven weken en maanden is een globale richtlijn, geen voorschrift. Gebruik de revalidatie-kriteria (pijn, achtendstijfheid, hydrops).
fase 1 en 2 (0-6 weken P.O.) zwelling bestrijden ! itis bestrijden ! stofwisseling verbeteren ! mobiliteit verbeteren ! kracht verbeteren ! tonus verbeteren ! na 6 weken volledig belast symmetrisch lopen
fase 3 (7-12 weken p.o.) mobiliseren flexie > 120° articulatio tibio femoralis, art. patello femoralis! open keten: opbouw M.quadriceps femoris middels leg extension! gesloten ketentraining: exc./conc. M. quadriceps /hamstrings training! isokinetisch oefenprogramma opbouwen ! loopscholing in 0.70m. bad, frontaal / sagittaal vlak! wandelprogramma op de loopband! proprioceptietraining middels tol, wankelbord, trampoline, bosubal! !
fase 4 (week 13-20 p.o.) ❖
Kracht en conditionele aspecten aanscherpen via functionele oefeningen ter voorbereiding op de eindfase
❖
isokinetische training 300°/s, -90°/s
❖
isokinetische test 90°/s,-300°/s (week16)
❖
joggen
❖
coördinatietraining: loopvormen zaal/veld
❖
stabiliteits-/proprioceptietraining
fase 5 (week 21-27 p.o.) ❖
vergroten actieradius middels functionele kracht- en conditie training -> afhankelijk van sportspecifieke belastingen!
❖
duurloop extensief - intensief
❖
interval extensief - intensief/ sprinttraining
❖
sportspecifieke training
❖
voetbalspecifieke oefeningen/training
❖
isokinetischetest 30°/s-300°/s
❖
functionele test volgens protocol !
epiloog ❖
trainen volgens plan! ! ! ! ! !