ODD Zaanstreek-Waterlan

ODD

BINNENGEKONIEN

GESCAMD OP

13 FEB. 2013

1 3 FEB. 2213

Zaanstreek-Waterlan

Gemeente Oostzaan T.a.v. mevr. L. Ouwehand Postbus 20 1530 AA WORMER

Gemeente Oostzaan

Uw brief d.d.: Uw kenmerk: Ons kenmerk: Dir.13121_U Afdeling: Directie Behandeld door: Telefoon/Mobiel nr.: 075-6519292 E-mail: Datum: 12 februari 2013 Onderwerp: Strategische agenda 2013-2016

Geachte griffier, Als bijlage treft u de Strategische Agenda 2013-1016 van de GGD Zaanstreek-Waterland. Op 10 januari is de strategische agenda door het Algemeen Bestuur van de GGD vastgesteld. Wij willen u vragen de strategische agenda ter informatie aan uw gemeenteraadsleden te verstrekken. Eens in de vier jaar wordt een strategisch document opgesteld om richting te geven aan beleidskeuzes voor de middellange termijn. In de strategische agenda staan, naast de visie en missie, de belangrijkste thema's en ontwikkelingen van de GGD Zaanstreek-Waterland voor de komende jaren beschreven. De GGD en haar omgeving zijn volop in beweging. Dit zorgt ervoor dat de GGD vooruit moet kijken om in te spelen op deze veranderingen. De Strategische Agenda 2013 -2016 beschrijft de strategische keuzes en sluit aan bij de gemeentelijke gezondheidsplannen, zodat beleid en uitvoering naadloos op elkaar aansluiten. De Strategische Agenda maakt keuzes op hoofdlijnen, de concrete uitwerking hiervan vindt plaats in jaarplannen en in projectplannen van de GGD en de gemeenten. De strategische agenda is tevens te downloaden op de website van de GGD op: www.ggdzw.nl onder publicaties. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geinformeerd. Mocht u naar aanleiding hiervan nog vragen hebben, dan kunt u contact op nemen met mevrouw de Haas, beleidsmedewerker directie via [email protected] of 075 6519182. Met vriendelijke groet,

drs. J.P.,Detering Di rectear

Hoofdvestiging

Vurehout 2, 1507 EC Zaandam Postadres: Postbus 2056, 1500 GB Zaandam

Telefoon: 0900 - 254 54 54 Fax: 075 - 616 30 16

Website: www.ggdzw.n1 E-mail: [email protected] KvIK: 34370893

•7 .1-4

.16-, • . '

Wel .1

•=' ,

•!!

,e 11

4

rq-k

.Y'

-.7•2

tort,".4' rz..IN-e 571 AA

•

' ■ ., A _E".. ,4rt 00;-/,

•5

r!, -8-1■41 -• '

'KAL: - •

r- •

V

P.

•

•y

--r L -1„.04-"',17.4 '4 --14; a 4;1Jc ` A.... A.;:1,-;• • -Xslur for sf .* •

rfi, etcA:. ••, -of • *•

F

&t. •

_A_ 463-e417rk.•

■A

.

I

:1

•

• "«

1

.

, „

c._ _IP°. • . .- _. — , ,_ ..H-.ez•-034, r-f-r%k 5t8,1/Fr•I` FqqA4t:' PeWO-1-3, ;NI '. -4-01.0:- :V.A. ' >'8 . i4 , ' 1,.. ics.ij'tk ,tu. f 5.1A . ' . •20 - .1-v. ,1 1 'cr-r .i".• ' - -8”" ' • 8" • tl: - •''' ..19'W ..-011.1'n eltic:r. ; eleleA ! -;k,-4441Z...ls.. •z rc•-_,:err ; .-,Ttn. zit'W,, )1 t#44I11801-6‘.! 1rilf11.Tr..0■ 1•VA f61217jel:Alt., ...

7',

< -,Pt. i-,;•1---" '.I 2i - ..,... V4.51.4 •"-.!..,t,_- 1 - , „ Pirr tri4k-2,z-r4t-..:It-2 : '6«

04‘ in i

gaezc:

Air,:44,--* !,■••,.. -.7,,. /....... v 7',• y -_:_ii.......j.k.

rt

we- • - F, • r,±173iNek4t4', wAor,o-r••'2-4, .1 "! 2C-'2,1":;• 1=V

1 • A

- nrit4 r4 t .

' .

:f4,..y1P

-11 V

. • _

. ■:1S

qi;1ii)■=-',re-*4 7b-sAY - yarn' ` i :',;.-.,eir — ' ll'Ai r ;IrT1 I% IV ;.1.!-`. l'-' 1 &4i 411' 1 '1 E' It- ,.4' , :._ii,' '.'-t :;7t1q.'' : ..- 8 - _.-41, •.'e-= 1 ,tv.4 .-.F-: e 2;1--g,:?1-; - r r_,t- 1., t- ••,. r,: ;71.•.e.... _ •". — «,, c-1. _,•7 or ■ v. ,-.,%C. ,,,,, . _ .. ,

-

'11 .

1`.•

TO. -'_ VEk.

T' M■4011 - 11,

•

7.112

, '? 144541g - •

4.f-1•71r,

hi • ^ •

:• ■

•m. "

r• • .

'rr -

4•1.-6

---FI7-%4

11

•.=

-

.,

.

_

..„

2•

ii

= bti

C

. i . r p .7 tr. 74:114-71• •

, '.0

egfr Zaanstreek-Waterland

•

• ism RIM

mom awn mo• • • •

•

•• •• ••• •11 •• • •• •

Strategische Agenda 2013-2016

0. Voorwoord Voor u ligt de strategische agenda 2013-2016 van GGD Zaanstreek-Waterland. De GGD en haar omgeving zijn volop in beweging. Dit zorgt ervoor dat wij als GGD vooruit moeten kijken om in te spelen op deze veranderingen. De strategische agenda van de GGD schetst de belangrijkste thema's en ontwikkelingen en de strategische visie en missie van de organisatie voor de komende jaren. De negen gemeenten in de regio Zaanstreek-Waterland vormen de Gemeenschappelijk Gezondheidsdienst Zaanstreek-Waterland (GGD Z-W). Door de gemeenten wordt aangegeven wat politiek-bestuurlijk noodzakelijk is om een effectief beleid te realiseren. De GGD adviseert over het beleid, de uitwerking van het beleid in de dagelijkse praktijk en geeft uitvoering aan het geformuleerde beleid. De GGD is verantwoordelijk voor het preventieve collectieve volksgezondheidsbeleid. GGD Zaanstreek-Waterland is een gedegen, betrouwbare en kwaliteitsbewuste uitvoerder van dit beleid. Eens in de vier jaar wordt een strategisch document opgesteld om richting te geven aan beleidskeuzes voor de middellange termijn. Een Strategische Agenda 2013 -2016 is om meerdere redenen noodzakelijk. De dynamische wereld van de gezondheidszorg vraagt om heldere strategische keuzes voor de komende jaren. Daarnaast willen ook de gemeenten en de GGD greep houden op de ontwikkelingen in de omgeving en om kwaliteit te kunnen blijven leveren onder de gewijzigde omstandigheden. De Strategische Agenda 2013 -2016 beschrijft een aantal strategische keuzes en sluit aan bij de gemeentelijke gezondheidsplannen, zodat beleid en uitvoering naadloos op elkaar aansluiten. De Strategische Agenda maakt keuzes op hoofdlijnen. De concrete uitwerking hiervan vindt plaats in jaarplannen en in projectplannen van de GGD en de gemeenten.

G. Nijenhuis Voorzitter Algemeen Bestuur

.P. Detering Directeur

2 Zaanstreek-Waterland

2012.3.3 Strategische Agenda 2013-2016

1. Inhoudsopgave 0. Voorwoord

2

1. Inhoudsopgave

3

2. Missie, visie en rol van GGD Z-W 2.1. Missie 2.2. Visie 2.3. Rol en taken van GGD Z-W

4 4 4 4

3. De strategische thema's van de GGD ZW 3.1. Jeugd 3.2. Kwetsbaren in de samenleving 3.3. Grootschalige infectie- of milieucrisis 3.4. GGD als kennis- en adviescentrum

4 5 6 7 7

4. Hoe en met wie realiseert GGD Z-W de Strategische Agenda 2013 - 2016 4.1. GGD Z-W en de omgeving: burgers, ketenpartners en de private sector 4.2. GGD Z-W zelf 4.3. GGD Z-W en de gemeenten

8 8 9 10

5. Inzet van middelen

10

6. Afsluiting

11

MO

Zaanstreek-Waterland

3


2. Missie, visie en rol van GGD Z-W De GGD voert primair op grond van de Wet Publieke Gezondheid de wettelijke taken rondom de preventieve collectieve volksgezondheid uit. Naast deze wettelijke taken voert de GGD ook andere (wettelijke) taken en activiteiten uit. Dit doet zij aan de hand van de missie en visie van de organisatie en op basis van afspraken met de gemeenten en andere partners. 2.1. Missie GGD Zaanstreek-Waterland werkt samen met gemeenten en andere partners aan een gezond en veilig bestaan en een sluitende zorg voor burgers in de regio Zaanstreek-Waterland. Daarbij staat een preventieve collectieve aanpak voorop, met specifleke aandacht voor risicogroepen en met optimale inzet van de beschikbare middelen. 2.2. Visie GGD Zaanstreek-Waterland beschermt en bevordert de gezondheid, het welzijn en de veiligheid van alle mensen in de regio. De GGD geeft samen met partners invulling aan de doorlopende lijnen vanuit preventie naar zorgverlening. Daarbij wordt optimale ondersteuning gegeven aan de uitvoering van het gezondheidsbeleid door de gemeenten. De GGD ontwikkelt zich steeds meer als "spin in het web" in het totale netwerk, als kenniscentrum en als coordinator. De GGD is en blijft een onafhankelijke, professionele, betrouwbare, zakelijke en integere uitvoerder en adviseur voor gemeenten en andere partijen en organisaties. 2.3. Rol en taken van GGD Z-W De GGD is op het gebied van de volksgezondheid de eerste adviseur van de gemeenten, draagt bij aan het ontwikkelen van beleid en verricht uitvoeringstaken. Op basis van onder andere de Wet Publieke Gezondheid voert de GGD de toegewezen wettelijke taken uit, coordineert waar nodig en geeft adviezen over effectieve interventies en methoden. De GGD werkt aan de preventieve collectieve gezondheidszorg. Daar waar zorg overgaat naar individuele hulpverlening draagt de GGD de hulpverlening over aan partners, tenzij de problematiek op eenvoudige wijze kan worden opgelost door inzet van de GGD. De GGD volgt gezondheidsontwikkelingen in de regio op de voet en kan als kenniscentrum gerichte beleidsadviezen geven aan alle relevante partners. Daarbij wordt gebruik gemaakt van (statistische) gegevens die voor de gemeenten en de regio beschikbaar zijn. 3. De strategische thema's van de GGD ZW De te maken strategische keuzes voor de komende jaren worden enerzijds gestuurd door missie, visie en beleidskeuzes van de gemeenten en het rijk, anderzijds hebben demografische en maatschappelijke trends invloed op strategische keuzes van de GGD. Voordat de vier strategische thema's worden uitgewerkt, wordt hieronder kort ingegaan op aantal belangrijke trends. De kosten van de gezondheidszorg zullen de komende jaren sneller stijgen dan de beschikbare middelen. Het aanbod van de zorg komt daardoor onder druk te staan. Ons zorgsysteem zal van karakter veranderen door meer marktwerking en door een toenemend aantal aanbieders van zorg. De vergrijzing leidt tot meer zorgvragen en hogere kosten, maar biedt ook nieuwe kansen, zoals het inzetten van vrijwilligers in de organisatie van de zorg. In onze overvloedige samenleving is de toegankelijkheid naar voeding en genotsmiddelen groot. Dat leidt tot een aantal problemen. De verslavingsproblematiek (roken en alcohol) blijft een belangrijke bedreiging voor onze (collectieve) gezondheid. Overgewicht is een belangrijke opkomende bedreiging voor onze gezondheid.

22E


4


In toenemende mate is er sprake van (ernstig) overgewicht bij de bevolking, zelfs al op jonge leeftijd. De huidige economische recessie raakt steeds meer mensen. Voor burgers, die te maken hebben met schuldenproblematiek of daling van hun inkomen als gevolg van bijvoorbeeld werkloosheid, dreigt dat zij onvoldoende financiele middelen hebben voor de noodzakelijke zorg. Burgers worden in toenemende mate aangesproken op de eigen verantwoordelijkheid voor hun gezondheid. Steeds meer wordt er naar gestreefd zoveel mogelijk vanuit de eigen kracht van de burger betere gezondheid te organiseren. Dit vraagt om een maatwerkaanpak waarbij de eigen kracht van de burger wordt benut. Dat vraagt om een meer specifieke individuele analyse en aanpak op basis van risicoprofielen van clienten. Die gerichte aanpak kan ertoe leiden dat middelen, die daar door vrijkomen, voor andere problemen ingezet kunnen worden. Een belangrijke trend is de verdergaande decentralisaties van taken in het sociale domein naar gemeenten. Dit vergroot de mogelijkheden voor integraal en samenhangend beleid op lokaal niveau. Op het gebied van gezondheidsbevordering biedt dat kansen om burgers nog meer maatwerk en gerichte ondersteuning en zorg te bieden. Deze Strategische Agenda maakt een aantal keuzes voor de komende periode. De GGD kiest voor de periode 2013 — 2016 voor een viertal inhoudelijke strategische thema's, die de komende periode prioriteit krijgen. Hieronder worden deze strategische thema's uitgewerkt. 3.1. Jeugd De jeugd heeft de toekomst! Goede zorg voor de jeugd kan veel problemen voorkomen of in een vroeg stadium aanpakken. Een effectief preventief jeugdbeleid voorkomt problemen bij jongeren en hiermee aanzienlijke maatschappelijke kosten op een later moment en het draagt daarnaast bij aan het lichamelijk en geestelijk welzijn van jongeren. Daarom is de jeugd een belangrijk thema binnen de GGD. Sinds de integratie van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) van -9 maanden tot 4 jaar en de 4 tot 19 jaar per 1 januari 2010, omvat de JGZ de gehele zorg van prenataal tot jong volwassen. De JGZ is een laagdrempelige voorziening voor aIle jeugdigen en hun ouders/verzorgenden. Hierdoor bestaat er een breed inzicht in de gezinssituatie, leefcontext en het sociale systeem van het kind. Deze informatie leidt tot vroege signalering en geeft de mogelijkheid tot snelle interventie en doorverwijzing of andere vervolgstappen. Preventie en vroege interventie zijn en blijven speerpunten van het beleid. Een toenemend vraagstuk is dat steeds meer kinderen in de regio kampen met (ernstig) overgewicht. Ook het (overmatig) alcohol gebruik onder jongeren blijft een punt van zorg. Deze inhoudelijke thema's krijgen de komende jaren prioriteit. De GGD zal hier actief op in spelen door voor deze groepen effectieve programma's en interventies aan te bieden. De JGZ speelt een belangrijke rol in het netwerk van voorzieningen voor jeugdigen op lokaal niveau, waarbij het niet alleen gaat om gezondheid, maar ook aandacht is voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen en aandacht voor eventuele problemen in de opvoedingssituatie. De GGD kan vanuit die rol in het netwerk, samen met anderen, snel en goed intervenieren wanneer het mis dreigt te gaan. Door het bieden van laagdrempelige opvoedhulp, maar ook door het bieden van een vangnet voor de jeugd. De GGD zoekt daarbij steeds naar een integrale en multifunctionele aanpak mede door intensivering van de samenwerking met ketenpartners. De rol van de GGD als netwerkorganisatie, als "spin in het web", wordt de komende periode versterkt op het gebied van snelle signalering, aanpak en zo nodig doorverwijzing. Door verdergaande decentralisaties wordt de regie van de jeugdzorg steeds meer bij de gemeente neergelegd. Op termijn zullen nog meer taken door de gemeenten uitgevoerd worden en wordt de regierol groter. Iedere gemeente is bezig zich daar op voor te bereiden. De GGD kan en wil gemeenten in dit proces actief ondersteunen met de aanwezige expertise en mankracht. Het is aan de gemeenten hoe zij dit verder willen inrichten. Het is daarbij belangrijk om een juist evenwicht te vinden tussen wat lokaal georganiseerd kan worden op grond van maatwerk en wat regionaal georganiseerd moet worden vanwege efficientie, robuustheid en kwaliteit. Te klein organiseren brengt



snel extra kosten met zich mee en leldt kwalltatlef tot kwetsbaarheden en rlsico's. Het is de kunst om de komende periode daarin een goede balans te realiseren. Een ontwikkeling is dat er meer gericht taken uitgevoerd gaan worden specifiek voor risicogezinnen. Dit leidt ertoe dat er kritisch gekeken dient te worden naar de huidige uitvoeringspraktijk van contactmomenten in de jeugdgezondheidszorg. Kinderen die minder risico lopen, hoeven minder intensief gevolgd te worden. Flexibilisering van de contactmonnenten zal opleveren dat er meer zorg wordt geboden waar nodig en minder waar het goed gaat. 3.2. Kwetsbaren in de samenleving Aandacht voor kwetsbare individuen of groepen is een belangrijk thema voor de GGD. De GGD richt zich op collectieve preventie met specifieke aandacht voor groepen met een gezondheidsrisico en voor personen die kwetsbaar zijn. Daarbij gaat het in het bijzonder om personen of groepen die onvoldoende in staat zijn om op eigen kracht in hun bestaansvoorwaarden te voorzien of belemmeringen hebben om volwaardig aan de samenleving deel te nemen. De individualisering van de maatschappij, de complexer wordende samenleving, hogere werkloosheid en grotere schuldenproblematiek heeft een aantal negatieve maatschappelijke effecten. Tegelijkertijd is er een trend dat er wordt aangestuurd op meer eigen kracht en meer eigen verantwoordelijkheid van de burger voor de eigen gezondheid en leefsituatie. Sommige mensen zijn echter niet in staat op eigen kracht het hoofd te bieden aan bovengenoemde problemen. Zij zijn aangewezen op professionele ondersteuning en hulpverlening. De GGD bevordert de optimale coordinatie en begeleiding van inzet van hulp voor deze groep mensen. De GGD heeft de functie als vangnet voor mensen die niet door het reguliere zorgsysteem geholpen worden en tussen wal en schip dreigen te vallen. Verschillende soorten interventiestrategieen worden in samenwerking met andere partners ingezet. De GGD is verantwoordelijk voor de coOrdinatie en afstemming van de zorg voor deze kwetsbaren, wanneer zij geen passende zorg ontvangen. Een ernstig maatschappelijk probleem is het veelvuldig voorkomen van huiselijk geweld, waaronder ook mishandeling en verwaarlozing. Hierin speelt de GGD een belangrijke rol met advies- en steunpuntfunctie. Iedere burger heeft zijn eigen verantwoordelijkheid, heeft keuzevrijheid, heeft het recht op privacy, maar niet zonder grenzen. In bepaalde gevallen zal de overheid bij onaanvaardbaar gedrag moeten ingrijpen. Door aIle ontwikkelingen neemt de bemoeizorg toe, waarbij de grenzen van hoe, wanneer en onder welke voorwaarden, verder worden afgetast. Daarbij is een trend waarneembaar dat "afwijkend gedrag" steeds minder wordt geaccepteerd door de samenleving. De GGD neemt actief deel in het maatschappelijke debat over ontwikkelingen in de bemoeizorg en de wettelijke kaders die hieraan gesteld worden. Ook de snel veranderende manier van communiceren met elkaar heeft gevolgen voor groepen kwetsbare burgers. De stap naar het digitale tijdperk is gemaakt en de veranderingen in onze samenleving gaan snel. De manier van communiceren van de GGD met onze clienten verandert daarmee ook. Dat biedt weliswaar nieuwe kansen zoals online adviezen en het gebruik van sociale media, maar heeft voor sommige mensen ook een keerzijde. Een deel van de burgers heeft moeite zich staande te houden in een samenleving, die steeds complexer wordt, zij hebben geen internet of onvoldoende vaardigheden om in deze veranderingen mee te doen. Deze groep zal op de "klassieke" wijze door hulpverleners met persoonlijk contact, in de wijk en thuis, bereikt en geholpen moeten blijven worden. De vergrijzing neemt toe en leidt tot een grotere zorgvraag. Vergrijzing biedt ook kansen aan de samenleving, omdat veel vitale ouderen op allerlei manieren bijdragen aan de kwaliteit van de



samenleving. Niettemin is aandacht voor specifieke groepen ouderen nodig, die In problemen komen. Daarbij gaat het met name om ouderen, die te kampen hebben met multi-gezondheidsproblemen. 3.3. Grootschalige infectie- of milieucrisis De gemeenten en de veiligheidsregio moeten voorbereid zijn op het gevaar van een grootschalige infectie- of milieucrisis of calamiteit bij een ramp of een groot ongeluk. Vanuit de Wet publieke gezondheid en de Wet Veiligheidregio's is de GGD en het bestuur van de veiligheidsregio verantwoordelijk voor de voorbereiding op een infectieziektecrisis. Bij uitbraken dient de GGD slagvaardig te kunnen opereren. De potentiele dreigingen staan centraal. Hierbij is de samenwerking met de GHOR van essentieel belang. De GGD zorgt dat de voorbereiding op infectie- of milieucrisis en/of calamiteiten altijd gereed is. Flier voor dient de gehele organisatie flexibel te zijn en moet op ieder moment met de inzet van mensen en middelen geschoven kunnen worden op basis van duidelijke prioriteitstelling. Door een bundeling van krachten uit de andere taakvelden is de GGD een stevige en krachtige organisatie, met voldoende kennis en kunde om hier actief op in te kunnen spelen. 3.4. GGD als kennis- en adviescentrum De GGD beschikt over veel relevante kennis en informatie over de gezondheids- en welzijnstoestand van de inwoners van Zaanstreek-Waterland. Als kenniscentrum en als "spin in het web" van de preventieve collectieve volksgezondheid is de GGD van meerwaarde voor beleidsontwikkeling en uitvoering voor alle ketenpartners. Informatie en communicatie zijn essentieel voor effectief beleid. Om prioriteiten te stellen in gezondheidsbeleid is een geintegreerd beeld van de gezondheid een vereiste. Landelijk wordt onderzoek uitgevoerd door het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), regionaal monitort de GGD de gezondheid van alle inwoners in de regio. Voor effectief beleid, zowel preventief als curatief, is relevante en actuele informatie van clienten en clientengroepen van cruciaal belang. De GGD publiceert haar gegevens digitaal in het regionaal kompas en in de regionale gezondheidsverkenning. Ook op andere fronten wordt informatie verzameld; het is van groot belang dat kennis en informatie vanuit verschillende organisaties gedeeld en gebundeld wordt. Versterking van de samenwerking van alle partijen over uitwisseling van informatie wordt verder uitgewerkt. Actualiteit van gegevens is daarbij van groot belang. Voor beleidsmatige afwegingen kan de GGD informatie aan partners verstrekken. Daarbij speelt een privacyvraagstuk. De GGD zal aan dit debat een bijdrage leveren, zodat daar in de komende tijd meer duidelijkheid over komt. Tenslotte is het van belang om informatie die bij GGD aanwezig is beter aan te laten sluiten op de informatie die bij de gemeenten of andere partners aanwezig is. Voor de informatieverzameling zal gelden dat gemeenten meer snelle, specifieke informatie, zoals gegevens per wijk en conclusies over die gegevens wensen te ontvangen. Dit doet de GGD binnen het geldend wettelijk kader. Burgers en professionals worden overspoeld met goede en slechte informatie. Voor een goede oordeelsvorming over gezondheid willen zij volledige en juiste informatie. De GGD heeft die informatie en kan als onafhankelijke en betrouwbare organisatie die informatie verstrekken.



4. Hoe en met wie realiseert GGD Z-W de Strategische Agenda 2013 - 2016 In dit hoofdstuk wordt vanuit een drietal invalshoeken aangegeven hoe en met wie de strategische thema's en keuzes van de GGD worden aangepakt. Dat zijn de GGD en de omgeving, de GGDorganisatie zelf en de GGD samen met de gemeenten. 4.1. GGD Z-W en de omgeving: burgers, ketenpartners en de private sector De GGD geeft met deze strategische keuzes weer hoe om wordt gegaan met de belangrijkste trends en ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Dat kan alleen maar succesvol gebeuren in goede samenwerking met alle relevante partners. De omgeving van de GGD wordt steeds belangrijker. Op verschillende niveaus van de omgeving moeten strategische keuzes gemaakt worden. Goede onderlinge rol en taakverdeling tussen partijen zijn daarbij belangrijke randvoorwaarden. In de jaarprogramma's worden deze hoofdlijnen verder concreet uitgewerkt. a. De burgers De roep om 'eigen verantwoordelijkheid van de burger' neemt in kracht toe en wordt meer bepalend voor de keuzes die gemeenten en de GGD gaan maken. De aanleiding is enerzijds de dreiging dat de kosten voor de gezondheidszorg uit de hand lopen, anderzijds gaat het mee op de trend naar meer zelfbepaling door en individualisme van mensen. Deze ontwikkeling leidt tot een sterkere inzet op vraaggericht werken, zorg op maat, gerichte inzet van middelen door de GGD. Bijzondere aandacht verdienen de kwetsbaren en zorgmijders; voor hen geldt een specifieke benadering om hen in de zorg te krijgen en te houden. Als gevolg van technologische ontwikkelingen kan de GGD steeds meer en beter rechtstreeks communiceren met individuele klanten, gezinnen, specifieke groepen of de gehele bevolking. De GGD gaat meer gebruik maken van die technologische mogelijkheden om gericht met burgers te communiceren. Integrale en samenhangende informatie over individuen en gezinnen biedt de kans om maatwerk, speciflek toegesneden op de client, te leveren. Omgekeerd heeft de burger meer mogelijkheden om gericht informatie, advies en zorg zeif bij de GGD te halen. Dit sluit aan bij een belangrijke trend om burgers meer verantwoordelijk te houden voor hun eigen gezondheid, terwijI de overheid zich terugtrekt. Door het toegenomen aanbod in de zorg heeft de burger meer keuzemogelijkheden, dat is een positieve ontwikkeling. Goede voorlichting en begeleiding vanuit de GGD helot burgers bij het maken van de juiste keuzes en worden problemen voorkomen, bijvoorbeeld door de gezonde keuze tot de gemakkelijkste keuze te maken. b. De ketenpartners Een toenemend aantal burgers kampt met meerdere problemen. Steeds vaker zijn meerdere organisaties gezamenlijk betrokken bij het oplossen van problemen van clienten. In die situatie, van samengestelde vormen van zorg, moeten er duidelijke afspraken zijn over verdeling van verantwoordelijkheden en moet een eindverantwoordelijke bekend zijn. De GGD kan niet opereren zonder ketenpartners. Een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling wordt verder ontwikkeld met alle relevante partners, zodat er een goed sluitende keten is voor clienten. De eerste lijn speelt hierin een belangrijke rol. c. De private sector De wereld van de zorg zal door een steeds grotere rol van de private sector en andere maatschappelijke partijen veranderen. Het onderscheid van zorgaanbod in het publieke of het private domein verandert. Er vindt een verschuiving van de geldstromen plaats, die leidt tot andere verhoudingen en rol en taakverdeling tussen partijen. Soms is er sprake van samenwerking, wederzijds belang en synergie, dan weer is er sprake van concurrentie en botsende belangen. Het verder verduidelijken en uitwerken van de verhouding met de private sector is een belangrijke opgave voor de komende periode. In die nieuwe rol en taakverdeling moet uitgewerkt worden welke positie de GGD de komende jaren gaat in nemen.

02E


8


De GGD onderzoekt de komende periode, in afstemming met de gemeeriten, de mogelijkheden voor constructieve samenwerking met partners in de private sector. Met de zorgverzekeraars kunnen programma's of projecten ontwikkeld worden die een wezenlijke bijdrage aan preventie en vroegsignalering kunnen leveren. Ook met bijvoorbeeld partijen in de voedingsindustrie, fitness & gezondheid, wordt onderzocht of een vruchtbare samenwerking mogelijk is. Een aantal reeds uitgerolde projecten zijn hier een prima voorbeeld van, bijvoorbeeld Bewegen op Recept en Jongeren op Gezond Gewicht waarbij de financiering deels door de private sector wordt gedragen. Dergelijke breed gedragen projecten, met een groot maatschappelijk belang, zijn een goed voorbeeld voor de toekomst om verder te ontwikkelen en de private sector te betrekken bij het bevorderen van de (publieke) gezondheid. 4.2. GGD Z-W zeif De GGD heeft de afgelopen jaren grote veranderingen doorgemaakt. Door de integratie van de JGZ is de omvang van de organisatie bijna verdubbeld. Mede op basis van het vorige Strategisch Beleidsplan is al een aantal verbeteringen in gang gezet, die hun vruchten afwerpen. Ook de komende periode zullen verbeteringen doorgevoerd worden. Bij de GGD werken zeer gemotiveerde, gedreven en goed gekwalificeerde medewerkers. De GGD kiest voor goed werkgeverschap. De GGD streeft naar tevreden medewerkers en biedt medewerkers voldoende uitdaging in hun werkzaamheden. Werken bij de GGD vraagt anderzijds ook veel van medewerkers, goed opgeleid en deskundig personeel is van essentieel belang. Verwacht wordt dat medewerkers zich altijd professioneel, flexibel en klantvriendelijk opstellen. De GGD houdt met haar personeelsbeleid rekening met de aankomende vergrijzing. De GGD heeft veel kennis en relevante informatie in huis over de staat van de gezondheid en gedrag van de burgers in het gebied en beschikt over kennis over gedragsverandering bij burgers. De HKZcertificering voor de gehele organisatie is het tastbare bewijs van de goed geborgde kwaliteit van de GGD. De interne organisatie is de laatste jaren sterk verbeterd. Dat alles geeft een krachtige motivatie om op deze weg door te gaan en het nog beter te doen. Voor het snel en adequaat reageren door de GGD is het nodig dat het signaleren en verwerken van informatie over trends en vragen in de samenleving beter en sneller gebeurt. De organisatie zal dus intern meer en beter ingericht moeten worden op het snel en adequaat verwerken en ordenen van vragen die "binnen" komen. En spiegelbeeldig; snel en goed antwoord geven aan de "buitenwereld". Verdere versterking van de communicatie met clienten en ketenpartners is nodig. Als er maatschappelijk relevante ontwikkelingen zijn, dan moet de GGD die niet alleen signaleren, maar ook het maatschappelijke debat daar over aangaan en aanjagen. De veranderingen in de omgeving zorgen ook voor discussie rondom de schaalgrootte van de organisatie. De GGD is tevreden met de huidige schaalgrootte. De GGD is van voldoende omvang om slagvaardig te kunnen zijn en taken efficient te kunnen organiseren. Daarnaast biedt de huidige schaalgrootte voordelen om ook de zorg dichtbij de mensen te kunnen organiseren. De GGD kan lokaal maatwerk bieden waar nodig, waardoor er ook aandacht is voor specifieke situaties per gemeente. De GGD dient congruent te zijn aan de veiligheidsregio; dat is voor de GGD het geval. Bovengenoemde uitdagingen kunnen leiden tot aanpassingen en verbeteringen in de huidige organisatie. Structuur, interne organisatie, werkwijzen, organisatiecultuur zullen de komende periode tegen het Iicht worden gehouden om te bepalen of de GGD weerbaar en toekomstbestendig is in het kader van de strategische keuzes. Eventuele veranderingstrajecten zullen alleen slagen als er stevig geinvesteerd wordt in betrokkenheid en draagvlak op aIle niveaus in de organisatie.



4.3. GGD Z-W en de gemeenten a. Inhoudelijke afstemming beleidskeuzes De gemeenten en daarmee de GGD zullen steeds meer taken krijgen op het gebied van gezondheidszorg en sociaal-maatschappelijke taken. De GGD wit een heldere visie ontwikkelen op de gevolgen van de verdergaande decentralisaties. De GGD intensiveert de relatie met de gemeenten om nog beter maatwerk te leveren, zoals een wijkgericht aanbod met specifieke interventiestrategieen. De GGD levert ook een actieve bijdrage aan de lokale integrale multifunctionele aanpak. De GGD ondersteunt de gemeenten bij de invoering van gedecentraliseerde taken. Burgers zullen een groter beroep gaan doen op de gemeente en de GGD. Dat vereist een gedifferentieerd aanbod, en een betere afstemming wie welke taken gaat doen. Dat vereist ook meer aandacht voor integrate aanpak binnen de organisatie. Gemeenten zullen steeds meer eigen lokale keuzes maken. Daarbij is er een spanningsveld tussen het lokale eigenbelang en het regionale belang van synergie en schaalvoordeel. Een transparante financieringssystematiek is en blijft van groot belang omdat het zorgt dat de solidariteit tussen gemeenten gewaarborgd kan blijven. Iedere gemeente stelt een nota lokaal gezondheidsbeleid op. Hier komen de landelijke speerpunten: overgewicht, (schadelijk) alcohol gebruik, roken, depressie en het aandachtspunt seksuele gezondheid in terug. Regionaal is gekozen om in te zetten op de speerpunten overgewicht en (schadelijk) alcohol gebruik. Bewegen is hierbij de verbindende factor, waarbij gericht wordt op de doelgroepen jeugdigen en hun ouders. De GGD sluit hier verder op aan door het bieden van (preventieve) interventie programma's. Dit is reeds in de hervorming uitvoering gemeenschappelijke regeling opgenomen. De GGD gaat flexibel om met het aanbod van activiteiten en de inzet van personeel. Dit kan op verzoek van gemeenten worden ingezet en gewijzigd. b. Afspraken over uitvoeringspraktijk Naast de gemeente en de GGD zijn steeds meer partijen betrokken bij de uitvoering van de publieke gezondheidszorg. Dat betreft zowel betrokkenheid op structurele als op incidentete basis. Om dat in goede banen te leiden zijn afspraken nodig bij de dagelijkse uitvoering van activiteiten over management van processen in aIle organisaties. Ook moet helder zijn wie bij bepaalde coordinatievraagstukken de eerste verantwoordelijkheid draagt. c. Planningsafspraken over jaarplannen en andere documenten De Strategische Agenda 2013 — 2016 geeft richting aan de organisatie op strategisch niveau voor de komende jaren.

5. Inzet van middelen De kosten van de gezondheidszorg nemen toe. Om de kosten in de hand te houden zal meer gekozen worden voor een gerichte en gedifferentieerde inzet van middelen. Dat betekent meer sturen op het bereiken van clienten die echt zorg nodig hebben; gerichte specifieke doelgroepbenadering en meer zorg waar het nodig is, en minder zorgaanbod waar het goed gaat, waarbij wel wordt voldaan aan de wettelijk verplichte eisen. Ook de GGD heeft op dit moment te maken met bezuinigen wat naar verwachting in de aankomende periode zal worden gecontinueerd. De GGD heeft reeds inzichtelijk gemaakt welke activiteiten wettelijk verplicht zijn en geeft daarnaast aan welke keuzemogelijkheden er zijn, maar ook waar ruimte is voor 'dole invulling bijvoorbeeld voor de lokale inzet bij actualiteiten, problemen en priariteiten. Op deze manier kunnen gemeenten een bewuste keuze maken voor de inzet van de bij hen beschikbare middelen.

MOE


10


Regelmatige evaluatie van inzet van de GGD zal de komende jaren blijven plaatsvinden. Voor de gemeenten en andere afnemers van diensten van de GGD wordt transparant gemaakt welke uitgaven voor welke activiteiten worden gedaan. Daardoor ontstaan transparantie, keuzemogelijkheden en prioritering voor afnemers van diensten van de GGD. 6. Afsluiting De Strategische Agenda 2013 — 2016 levert op basis van analyses van trends, ontwikkelingen en beleidskeuzes in het gebied en in de gemeenten een aantal strategische keuzes op. Keuzes op de inhoud, op de relaties van de GGD met de omgeving en op de structuur en de interne organisatie van de GGD. Op hoofdlijnen zijn deze als volgt omschreven: 1. De GGD investeert de komende periode in verdere ontwikkeling van afstemming, aansluiting en in een vloeiende overgang tussen preventie en zorg. Daarbij wordt zoveel mogelijk de eigen kracht en mogelijkheden van de burger benut. 2. De GGD geeft prioriteit aan de jeugd en kiest door middel van flexibilisering van inzet van middelen voor optimalisering van het resultaat. 3. De komende vier jaar wordt extra aandacht gegeven aan specifieke kwetsbare groepen of individuen. Een goed werkend vangnet, effectieve interventies en advies en effectieve bemoeizorg zijn speerpunten. 4. De GGD intensiveert de relatie met de gemeenten om nog beter maatwerk te leveren, zoals een wijkgericht aanbod met specifieke interventiestrategieen. De GGD levert ook een actieve bijdrage aan de lokale integrale multifunctionele aanpak. De GGD ondersteunt de gemeenten bij de invoering van gedecentraliseerde taken. 5. De GGD ontwikkelt zich als "spin in het web" voor de preventieve collectieve gezondheidszorg. In de relatie met ketenpartners versterkt en bouwt de GGD de rol uit op het vlak van afstemming en coordinatie. De orientatie van de GGD op de relaties naar "buiten" krijgt meer aandacht. 6. De GGD biedt als onafhankelijk kenniscentrum meer gerichte informatie, kennis en advies aan burgers, gemeenten, ketenpartners en andere relevante partners. 7. De wijze van communiceren van de GGD, mede door gebruik van de nieuwe media, met de omgeving wordt pro-actiever en de toegankelijkheid om informatie op te halen bij de GGD wordt verbeterd 8. De GGD levert als onafhankelijke instelling de komende jaren een grote inhoudelijke bijdrage aan het maatschappelijke debat over gezondheids- en welzijnverbetering. 9. Met het oog op de schaarse middelen zet de GGD de middelen effectief en efficient in. Ook door bijvoorbeeld maatwerk te bieden, kunnen de gemeenten inspelen op lokale prioriteiten en actualiteiten. 10.De GGD onderzoekt de komende periode de mogelijkheden voor constructieve samenwerking met partners in de private sector en optimaliseert samenwerking met bestaande ketenpartners in het veld. 11.Het verder invullen van deze strategische keuzes zal alleen slagen in samenwerking met aIle partners. Daarnaast worden afspraken gemaakt over de aansluiting met het lokale gezondheidsbeleid.

11 Zaanstreek-waterland



Postbus 2056 • 1500 GB Zaandam Vurehout 2 • 1507 EC Zaandam Telefoon (0900) 254 54 54 • Fax (075) 616 30 16 [email protected] • www.ggdzwnl

ODD Zaanstreek-Waterlan

Recommend Documents