1
REFERENTIE No :
2203 INFORMATIEKOPIE : d w h -,/Ca
doa dges -/op diû,-/pZ
z d b i p -/p L vadv dv b dnw
I
AFDELING VERBINDINGEN 'r-GRAVENHAGE, LANGE HOUTSTRAAT 2 8 TEL Nor: 180309; 184000-284
O NTVA NG E N CODEBERICHT DATUM VAN ONTVANGST :
3 f e b r u a r i 1962. BESTEMD V O O R :
AFKOMSTIG VAN:
r m c drieenne t e r beves t i g i n y en g e d e s L tel. ij ke aanvul 1. irig van hetgeen i k heden t e L e f a n i s c h aan van t u y l L mededeelde tiloge v o l g e n d e dienen s-tit hedenmorgen { m r d i k m f b o d e n b i j t y l e r en harriman s t p utw zevenenvi j f t í g arrj..veerde t i j d e n s tnijn verbL.1j f op s t a t e en werd slecri-ts i n t i e t k o r t t e t e f o n i s c h aan m i j doorgegeven s t p t y l e r ? b e g o n u i teerizc! t r i r i g n e t opmerking d a t nederland i n de a f g e l o p e n ,\ieken er1 r i a i i f i d w l btAitengewoon veel sympathie had verwori~fa7d r , w de vergaande COnCeSSlt?S en d e algemene teyernoe-tC;c,tiF?ntl@ h o u d i n g kma w a a r b i j t y l e r s p e c i a a l verrric?i,d~'lefie Thans g e t r o f f e n b e s l i s s i n g t o t terugzenden van gevangeven s t p d o o r deze tegemoetkomende h o u d i n g van netlerland was een ctemmíng geschapen d i e kma naar t y l e r meende krna weLdra t o t h e t voeren van besprekingen zou kuniieri Leider1 kma h e t doel waartoe ook de v s en d e s g z i c h t o t h e t u i t e r s t e inspanden s t p h e t z o u z e e r t e b e t r e u r e n r i j n i n d i e n deze kans op een gesprek k m a welke t h a n s z o veel g r o t e r l e e k krna zou worden v e r s t o o r d door een a c t i e d i e d o o r de i n d o n e s i e r s z o u kunnen worden aangegrepen a1.s eksctrus om v e r d e r van een gesprek a f t e z i e n s t p z o i e t s zou w e l l i c h t h e t gevolg kunnen z i j n van de p l o t s e l i n G e zending van twee vL iegtirlgen V O L m i l i t a i r e n krna voorat nu daaraan zoveel pubLicite7-t was gegeven a l s g e v o l g van de b e s l i s s i n g der j a p a n s e r e g e r i n g en van h e t proces i n neclerlLand s t p a l s tweede f a c t o r iri (ieze kwestie noemde t y l e r de j u r i d i s c h e ar'gumentatie d i e i k r e e d s i n m i j n d r i e e n n e g e n t i g mocht weergeven s t p d e v s rrioest kma gezien deze i n t e r p r e t a t i e krna t h a n s besLissen over tiet a l of n i e t veri, enen van vergunning t o t doorvliegen s t p t y l e r z e i d a t h i j m i j uitgenodigd had om t e overleggen hoe i n deze kma i n h e t belang van h e t vinden van een 'pLosSing v o o r d e n n Cj k\!estie krna h e t b e s t worden IlehandeLd S t l ) h t j w i l d e d a a r b i j d a t kma nu inm-i.ij(jc?l vilTl ambassdde -2B
Cf?T;SCThA
I
ONTVANGEN CODEBERICHT VEISVOLG
Ref.
2203
No.:
Rubricering:
-2-
GEHEM
t e d e n haag was vernomen krna d a t h e t e e r s t e v l i e g t u i g was vertrokken kma Z O U worden ovepwogen om de b e z e t t i n g van, h e t e e r s t e v l i e g t u i g gedurende a c h t e n v e e r t i g u u r i n anchorage t e hodden kma gedurende welke t i j d gelegenheid zou b e s t a a n voor r u s t i g e overweging van h e t vraagstuk S t p onderbrenging i n mi!, i t a i r e h u i s v e s t i n g zou kunnen worden g e r e g e l d s t p weLLicht zou dan kdnnen worden nagegaan of deze honderd t i e n man n i e t g e l e i d e l i j k aan met passerende k 1, rn v l i e g t u i g e n o p normale l i j n d i e n s t zouden kunnen worden doorvervoerd s t p i k heb erop gewezen d a t w i j een e i n d e l o z e r e e k s van c o n c e s s i e s hadden gedaan en d a t i n d o n e s i e i n f e i t e n a u w e l i j k s i e t s daartegenover had g e s t e l d s t p v o o r t s L i e t i n d o n e s i e geen dag v o o r b i j gaan zonder het u i t e n van de meest vergaande dreigementen en was d a t Land Voortdurend bezig met h e t aankopen van o o r l o g s m a t e r i e e l S t p d i t L i e t men r u s t i g over r i j n kant gaan s t p n u w i -j evenwel kma i n h e t raam van normale omwisseling van p e r s o n e e l een minimaal, a a n t a l manschappen wensten t e vervoeren kma moesten w f j van onze bondgenoten ondervinden d a t z i j kma op b a s l s kan nieuwgevonden j u r i d i s c h e formules kma o n s moeilijkheden i n de weg Legden s t p h i e r b i j kwam dan riog d a t deze j u r i d i s c h e moeilijkheden voor ons n i e t een r o L konden cpeLen s t p irimers a l v i e r j a a r geleden was een regeLing gemaakt voor het doorvliegen i n geval van n o o d van m a r i n f e r s s t p deze r e g e l i n g was i n n e g e n t i e n n e g e n e n v i j f t i g n o g nader u i t g e w e r k t s t p t o t s l o t h a d i k een maand geleden deze regeLing riog eens o p s t a t e i n h e r i n n e r i n g gebracht h k z i e van r o i j e n d r i e e n d e r t i g s L h k kma j u i s t om t e voorkomen d a t w i j krna i n geval w i j daarvan gebruik zouden moeten maken kma onnodige v e r t r a g i n g zouden ondervinden omdat aLLe betrokken i n s t a n t i e s n i e t meer op de hoogte zouden b l i j k e n t e z i j n s t p weliswaar g i n g h e t t h a n s n i e t om bedoeld vervoer van m a r i n f e r s maar qua j u r i d i s c h e a s p e c t e n waren de b e i d e ver voers kwes t i e s i d e n t i e k d b b p n t c h a r t e r v l i e g t u i g v o l l e d i g bemand met ongewapende n i e t g e u n i f o r m e e r d e m i l i t a i r e n s t p h e t g i n g n i e t aan d a t s t a t e kma n a o n s v i e r j a a r i n de waan t e hebben g e l a t e n d a t e r geen o b s t a k e l s bestonden kma u i t g e r e k e n d o p d i t moment met j u r i d i s c h e moeilijkheden kwamen aandragen s t p w i j hadden toch t e n minste mogen verwachten d a t kma z o e r j u r i d i s c h e f a c t o r e n i n het spel waren waarmede rekening gehouden moest worden kma w i j daarvan r e e d s e e r d e r i n kennis waren g e s t e l d s t p tYLer erkende d a t h i e r s p r a k e was van een t o e v a l l i g e van omstandigheden s t p e e r s t onlangs was O P d e j u r i d i s c h e a f d e l i n g van s t a t e e r t o e overgegaan de r e g e l i n g van n e g e n t i e n a c h t e n v i j f t i g s t r p n e g e n e n v i j f t i g Onder' de Loljpe t e ZieTl s t p de j u r i d i s c h e a f d e l i n g 1028.1 1 .61
8
13051 7'-1
GEHEIM
-3-
ONTVANGEN CODEBERICHT VERVOLG
Ref.
No.:
-3-
2203
Rubricering:
GEHEIM
was o p e e n e n d e r t i g j a n u a r i met het U bekende a d v i e s gekomen kma j u i s t v i e r e n t w i n t i g uütq w a n t onze mededeling omtrent de voorgenomen v l u c h t e n s t p h k inderdaad h e b i k kunnen v a s t s t e l l e n d a t h e t j u r i d i s c h e a d v i e s d a t t y l e r i n de hand had genoemde d a t u m voerde S L h k S t P m i j n e r z i j d s is hiertegen g e s t e l d dat indien a l Op b a s i s van d i t j u r i d i s c h e a d v i e s moest worden aangenomen dat voorafgaande toestemming van s t a t e voor vluchten n o o d z a k e l i j k was h k hetweek d o o r u n i e t werd onderschreven S L h k deze vergunning i n b e g i n s e l r e e d s was verleend d o o r de overeenkomst van n e g e n t i e n a c h t e n v i j f t i g s t p n a a r m i j n mening was d e e s s e n t i e van d i e overeenkomst d a t door s t a t e i n beginsel, was ingestemd met doorvluchten kma zodat voor o n s n o g s l e c h t s de noodzaak bestond om d a s h i n d i e n w i j onder deze r e g e l i n g wensten t e v l i e g e n undash datum en u u r van vluchten en andere t e c h n i s c h e gegevens op t e geven s t p I k vroeg dan ook o f i k de c o n c l u s i e moest trekken d a t de v s deze h e l e r e g e l i n g thans kma gezien h e t n u ingenomen s t a n d p u n t krna a l s v e r v a l l e n beschouwde ' s t p o p deze w a a g is d o o r m i j n g e s p r e k s p a r t n e r s n i e t verder ingegaan hoewel i k de indruk verkreeg d a t voLgens de aanwezige ambtenaar van d e j u r i d i s c h e a f d e t i n g h i e r inderdaad s p r a k e is van een p r i n c i p i e e l nieuw Standpunt s t p s L e c h t s werd g e s t e l d d a t ten t i j d e van h e t i n m i j n d r i e e n d e r t i g g e r a p p o r t e e r d e onderhoud d i e r e g e l i n g w a s gedacht van t o e p a s s i n g t e z i j n o p h e t w e r k e l i j k u i t b r e k e n van v i j a n d e l i j k h e d e n i n w e l k geval de v s daaraan een argument zou kunnen ontLenen voor h e t o n s verlenen van bedoelde f a c i l i t e i t e n s t p n a a r de mening van t y l e r g i n g h e t e r t h a n s i n de e e r s t e p l a a t s om een opLossing t e vinden d i e de mogelijkheid van besprekingen i n new y o r k n i e t i n gevaar zou brengen s t p i n d i t L i c h t hoopte h i j d a t zou kunnen worden ingestemd met h e t hiervoorbedoelde r e s p i j t van a c h t e n v e e r t i g u u r en de overweging van de mogelijkheid van g e l e i d e l i j k e doorzending v a n u i t anchorage met normale civiele lijndienst s t p i k heb e r daarop o p geweren d a t e l k o p o n t h o u d i n anchorage een s t e u n zou betekenen voor i n d o n e s i e en mede daarom een e r n s t i g e a a n t a s t i n g van onze p o s i t i e StR z u l k s zou d e i n d o n e s i e r s Leiden t o t de c o n c l u s i e d a t h u n s t e l l i n g d a t h e t h l e r g i n g 'om n e d e r l a n d s e v e r s t e r k i n g e n en n i e t om een normale roul.erlng door de v s werd gedeeld s t p aLdus zou de v s i n d o n e s i e i n de k a a r t s p e l e n en e e r s t r e c h t de kansen i n new York i n gevaar brengen s t p d i t L a a t s t e scheen i n d r u k t e maken op harcriman s t p n a a r h e t m i j toescheen zeer t o t ongenoeqer) \/an 1028.1 1-61
8
13051 7"-1
GEHEIM
ONTVANGEN CODEBERICHT
--
VEIPXOLG
Rubricering:
GEHEIM
t y l e r kma merkte harriman pLotceLing OP d a t w e l l i c h t i n d i t L a a t s t e argument e n i g e waarpheid school s t p h i j s u g g e r e e r d e dan ook d a t misschien zou kunnen worden b e s l o t e n t o t h e t Laten doorgaan van de v l u c h t d i e t h a n s onderweg was a l s nederland zou b e s l u i t e n om de v l u c h t van v i j f februarQl. t e Laten vervaLLen en d e z e honderd man Langs de g e b r a u i k e & i j k eweg t e doen r e i z e n s t p i n d i e n de tweede v ~ u c h tevenwel o p v i j f dezer zou wou-den gehandhaafd zou r i i t n a a r de mening van harraman een d e f i n i t i e f einde van de kansen op een gesprek met z i c h medebrengen en zou door d e v s moeten worlden b e s l o t e n t o t h e t vasthouden van de e e r s t e honderd t i e n man i n anchorage t o t d a t een andere r e g e l i n g zou z i j n g e t r o f f e n s t p z e e r schoorvoetend s l o t e n daarop t y l e r en beLL z i c h b i j d i t v o o r s t e l van harriman aan s t p t y l e r gaf d a a r b i j evenwei, n o g u i t d r u k k i n g aan de hoop d a t van n e d e r l a n d s e z i j d e e e r s t nog z i j n hogerbedoeld v o o r s t e l zou worden bezien s t p aangezien h e t v l i e g t u i g v r i j w e l anchorage had h e r e i k t verzocht h i j m i j t e l e f o n i s c h om u i t s l u i t s e l t e vragen s t p g e z i e n h e t d u i d d i j k e en v o o r o n s ai.thans i e t s minder o n g u n s t i g e v o o r s t e l van harriman en ook i n h e t L i c h t van uw z e v e n e n v i j f t i g Leak h e t m i j geheel overbodig van t u y l l h e t a l t e r n a t i e f van t y l e r v o o r t e Leggen s t p h e t m i j d o o r van t u y L L gegeven antwoord d a t de v l u c h t van maandag d s n i e t zou p l a a t s v i n d e n dar1 n a d a t daarover overeenstemming zou z i j n b e r e i k t met de v s gaf i k t e l e f o n i s c h d o o r aan s t o n e kma h o o f d swiss beneluks desk kma daaraan toevoegend d a t w i j u i t e r a a r d zouden b l i j v e n i n s i s t e r e n op v s instemming s t p tevens h e r h a a l d e i k d a t het: ongehoord was d a t kma n a d a t w i j wekenlang a l l e s h a d d e n gedaan wat de v s en de s g o n s vroegen men oris thans normale a f l o s s i n g onmogelijk z o u maken s t p i k w$es erop d a t u t o t deze wijze van vervoer had b e s l o t e n dcì.-ir3 op de l i j n d i e n s t e n o n v o l doende p l a a t s was om d i t a m t a . L c p k o r t e t e r m i j n n a a r n n g t e r u g t e zenden s t p b i j L a a t s t e b e d o e l d t e l clfoongesprek vroeg s t o n e m i j n o g o f van h e t z e l f d e t o e s t e l z o u worden gebruik gemaakt v o o r h e t t e r u g v l i e g e n van een g e t i j k a a n t a l m i l i t a i r e n wier a f l o s s i n g met bedoeld t o e s t e l zoii aankomen s t p s t o n e meende d a t z u l k s de zaak Voor s t a t e Z O U kunnen verqeenvoudigen kma aangezien daarmede de r o t a t i e Z O U worden b e v e s t i g d en de i n d o n e s i e r s h e t vers t e r k i n g s a r g u men t u i t h an den z OU worden ges L ag en hk w e l l i c h t h e e f t h i j w i l l e n aangeven d a t d i t onze kansen op h e t v e r k r i j g e n van toestemming V O O P h s t -51028-11.61
8
GEHEIM 130517'-1
i . --b
'-\
ONTVANGEN CODEBERICHT VERVOLG
-5Ref. No.:
2203
Rubricering:
GEHEIM.
tweede v l i e g t u i g ZOLI hebben v e ~ c y o o tsLhk s t p i k heb hem o p b a s i s van de modedeLingcn van van t u y l l t e kennen gegeven d a t d i t n i e t het geval kon z i j n daar de a c h t e r s t a n d s 1 , e ~ ; h t sirl e 8 n r i c , h t i n g bestond StP
onder no d r i e z e s t f l e e nulGlernegen seári i k u voLLedig k i d s h a l v e d e t e k s t van een u p b e r i c h t over een verkLai..ing van de spokesman van s t a t e b e t r e f f e n d e de vergunning voor d e vO.taokit van het e e r s t e vLiegtu2g
StP
n a d a t h e t bovenstaande was geschreven werd i k opgebeld d o o r tgrle~ d i e n o g eens w i l d e o n d e r s t r e p e n dat n a a r de mening van s t a t e de p a L i t î e k e moeflîjkheden welke u i t de e e r s t e v k u c k t zouden voOt-+PVLOeienakleeri zouden kunnen worden bezworen krna i n d i e n aan de i n d o n e s i e r s kan worden gezegd d a t het h i e r een q u o one s h o t a f f a i r u n q u o b e t r o f s t p t y l e r z e i d e z e e r wee i n t e z i e n d a t de r e d e l i j k h e i d g e k i e e l aan onze z i j l d e was maar d a t s t a t e kma w î t d e men vocjrtgaan behulpzaam t e z i j n krna r e k e n i n g moest h'ouden rnet de onredeLijkheid t e anderer z i j d e s t p i k herhaaLdu d a t de tweede v l u c h t door u was aangehouden t o t d a t overeenstemming met de v s zou z i j n b e r e i k t d o s h d a t w i j op h e t doorgaan van d i e v l u c h t zouden i r t s l s t w e n s t p t y l e r hoopte d a t het mogelijk zou z i j n a n d w e middeLen l e vinden om t o t h e t gewenste doeL te geraken s t p
A
1028-11.,61
8
GEHEIM 130517'-1
