NV ROVA Holding Samenvattend jaarrapport Over de ambities van een duurzaam, gemeentelijk dienstenbedrijf

NV ROVA Holding Samenvattend jaarrapport 2011

Over de ambities van een duurzaam, gemeentelijk dienstenbedrijf

Voorwoord

5

De afvalinzameling omgekeerd

9

Voorlichting en educatie

15

Een duurzame leefomgeving

17

Nieuwe energie voor iedereen

19

Personeel en Organisatie

21

Financieel en vooruitzichten

23

Kerncijfers

24

Colofon

27

Contact

27

2

3

Profiel ROVA

Voorwoord

In dit samenvattend jaarrapport presenteert

effecten bereikt. Zo is de hoeveelheid huishoude-

ROVA zich aan u. ROVA is opgericht in 1996 door

lijk restafval in al die jaren sterk teruggedrongen

de samenwerkende gemeenten in de toenmalige

en hebben we de kosten voor gemeenten kunnen

regio IJssel-Vecht. Als samenwerkingsverband

reduceren. We hebben dat altijd gedaan met een

van gemeenten kreeg ROVA de opdracht de

visionaire blik op de toekomst, maar ook met een

gemeentelijke afvalverwijdering efficiënter en

pragmatische houding en een mentaliteit van

effectiever te beheren en waar mogelijk te inno-

aanpakken. Niet voor niets was ‘Ik pak het op’ het

veren. Inmiddels heeft ROVA zich ontwikkeld tot

thema van ons vorige jaarverslag. Daarmee bena-

een duurzaam dienstenbedrijf dat gemeenten

drukten we dat we klaar staan om de uitdagingen

breed ondersteunt bij het inrichten, beheren en

voor een schone en duurzame leefomgeving aan

onderhouden van de publieke leefomgeving.

te pakken. Want ondanks de successen in de ach-

Onze missie is het vergroten van de kwaliteit en

ter ons liggende jaren, zijn er in het huishoudelijk

duurzaamheid van die leefomgeving.

restafval nog volop herbruikbare grondstoffen aanwezig die terug gebracht kunnen worden op

Online jaarverslag

de grondstofrotonde.

In dit jaarrapport is een samenvatting opgenomen van het jaarverslag 2011 van NV ROVA Holding.

Nieuwe beleidsterreinen

Vanaf dit jaar presenteert ROVA haar jaarverslag

Naast het gemeentelijk afvalbeheer richt ROVA

alleen nog online. De digitalisering van onze

zich ook op aangrenzende beleidsterreinen als de

samenleving gaat steeds verder. Informatie komt

openbare ruimte, sociale werkgelegenheid en een

steeds eenvoudiger en sneller tot ons. Op deze

duurzame energievoorziening. Daarvoor hebben

wijze kunnen we op transparante en gebruiks-

we samen met onze gemeenten aantrekkelijke

vriendelijke wijze laten zien wie we zijn en wat we

perspectieven geschetst. Om deze waar te maken

doen. Die informatie is vanaf nu altijd en overal

moeten echter serieuze maatregelen worden ge-

voor iedereen beschikbaar. Voor de presentatie

nomen. Het roer moet zogezegd om. Vandaar het

van ons jaarverslag is binnen de corporate

thema van ons nieuwe jaarverslag ‘Ik ben om!’.

website www.rova.nl een speciale webversie van

Samen met onze gemeenten zijn wij bereid die

het jaarverslag gemaakt. Deze is gemakkelijk op

stappen te zetten die leiden tot een samenleving

onderwerpen te doorzoeken.

waarbij reststoffen maximaal worden hergebruikt, waarbij burgers betrokken zijn bij het beheren van

Ik ben om!

hun leefomgeving en waarbij we in toenemende

‘Ik ben om!’ is het thema van het jaarverslag 2011

mate zelfvoorzienend worden in onze energie

van NV ROVA Holding. Met dit thema benadruk-

behoefte. Onder de noemer omgekeerd inzamelen

ken wij de omslag in denken over afval en over het

bouwen we een nieuwe gemeentelijke infrastruc-

beheren van de leefomgeving van onze inwoners.

tuur die burgers helpt om hun reststoffen opti-

In de eerste vijftien jaar van ons bestaan hebben

maal te scheiden. Ik ben om. U ook?

we voortdurend gezocht naar nieuwe wegen om de gemeentelijke afvalzorg te verduurzamen. En met succes, want we hebben belangrijke

NV ROVA Holding Jaarverslag 2011

Hans Groenhuis, Algemeen directeur

3

Rijkdom De groene mens is een schatzoeker. Wat voor de één rommel is, is voor de ander een kostbaar bezit. Weggooien kan altijd nog!

“Deze foto van mij en mijn camera zou ik graag laten zien aan de vorige eigenaar. Zou hij wel weten hoe rijk ik me voel?”

4

Profiel

Missie en visie

• het leveren van kennis en beleidsadviezen aan

Onze missie is het vergroten van de kwaliteit en

• het bieden van educatie en voorlichting aan

gemeenten, en duurzaamheid van de leefomgeving van inwoners

burgers.

in onze gemeenten. Wij werken daarbij vanuit het besef dat het welzijn van burgers voor een belangrijk deel wordt bepaald door de kwaliteit van die

Aandeelhouders

leefomgeving. Duurzame ontwikkeling begint bij het besef dat we een verantwoordelijkheid dragen

Om de identiteit van ROVA als duurzaam nuts-

naar toekomstige generaties en dat we zuinig

bedrijf te borgen, zijn in de statuten en in de

moeten zijn op de schaarse grondstoffen die we

aandeelhoudersvergadering duidelijke afspraken

elke dag verbruiken. ROVA streeft bij het beheren

vastgelegd over de doelstellingen en de koers

van die leefomgeving voortdurend naar optima-

van de organisatie. Het publieke karakter van

lisatie langs drie thema’s: duurzaam (verbetering

de organisatie wordt bepaald door het feit dat

milieurendement), financieel (lagere kosten voor

alleen overheden met een wettelijke zorgtaak

de burgers) en sociaal maatschappelijk (een leef-

op het gebied van huishoudelijk afval aandeel-

bare omgeving voor wonen, werken en recreëren).

houder kunnen zijn. Daarmee is ROVA een organisatie van en voor overheden.

Activiteiten

Beleidsverklaringen

De bedrijfsactiviteiten van ROVA zijn verdeeld over drie pijlers, te weten grondstofbeheer, integraal

Het publieke karakter van onze organisatie vraagt

beheer openbare ruimte en duurzame energie.

dat wij ons openstellen naar onze gemeenten, hun

Ons takenpakket bestaat onder andere uit:

inwoners en overige belanghebbenden en dat

• inzamelen, be- en verwerken van diverse

we transparant maken wat zij van ROVA mogen

afvalstoffen van huishoudens, gemeenten en

verwachten. Dit doen we onder andere door het

bedrijven;

publiceren van een aantal beleidsverklaringen.

• beheren van grondstoffenpleinen waar huishoudelijke afvalstromen kunnen worden gescheiden

Afval is grondstof: ROVA streeft naar een samen-

ten behoeve van hergebruik en recycling;

leving waarin het niet meer vanzelfsprekend is dat

• onderhouden en reinigen van de openbare

waardevolle grondstoffen worden verspild door

ruimte zoals straten, parken, plantsoenen en

ze eenmalig te gebruiken en op een laagwaardige

gemeentelijke sportterreinen (schoon, heel

manier te verwijderen. ROVA levert met haar

en veilig);

dienstverlening een bijdrage aan een duurzame

• het reinigen van kolken en riolen;

samenleving. Het doel is om afval zoveel mogelijk

• het leveren van producten in de vorm van groene

te vermijden en grondstoffen zoveel mogelijk aan

energie en grondstoffen die geproduceerd

de bron te scheiden zodat ze duurzaam kunnen

worden vanuit de leefomgeving van de burger;

worden hergebruikt.


5

Profiel

Sociaal beleid: De inzet, kennis en kunde van

velden en de prioriteitenstelling daarin. Daar-

onze medewerkers vormen de basis voor ons

naast bewaakt het Innovatieplatform namens de

succes. Onze medewerkers zijn daarom van

Algemene vergadering van Aandeelhouders de

grote waarde voor onze organisatie. Ons be-

besteding van de Innovatiereserve.

leid is dan ook vanzelfsprekend gericht op de duurzame inzetbaarheid en beschikbaarheid

Voorlichting en educatie: In een duurzame

van medewerkers. Het is onze taak een situatie

samenleving zijn mensen zich bewust van het

te creëren waarin mensen optimaal kunnen

effect van hun handelen op het milieu. Door

functioneren en zich verder kunnen ontwikkelen.

mensen bewust te maken, gaan ze anders con-

Het personeelsbeleid van ROVA is vormgegeven

sumeren en gaan ze anders om met afval. ROVA

rondom vier thema’s: kwaliteit en functioneren;

investeert daarom in voorlichting en educatie.

gezondheid en ziekteverzuim; opleiden en

Inzet is om preventie en hergebruik te stimule-

carrièreperspectief; binden en boeien. Daarnaast

ren. Enerzijds door de kennis over de effecten

geven wij invulling aan onze maatschappelijke

van ons afdankgedrag te vergroten en anderzijds

verantwoordelijkheid door ook werkgelegenheid

door te laten zien op welke wijze afvalscheiding

te bieden aan mensen met een afstand tot de re-

bijdraagt aan een beter milieu. Hierdoor wordt

guliere arbeidsmarkt. Hiervoor werken wij samen

duidelijk welke rol burgers hebben en waarom

met het sociaal werkvoorzieningsschap dat in

het belangrijk is dat zij hun bijdrage leveren.

onze gemeenten is georganiseerd. Veiligheid, gezondheid, milieu (VGM): In de Innovatie: Om een duurzame toekomst te

bedrijfsvoering van ROVA krijgen veiligheid,

realiseren is innovatie nodig. Innovatie in dienst-

gezondheid en milieu de volle aandacht. Het vol-

verlening en techniek, maar ook innovatie in het

doen aan de geldende weten regelgeving geldt

duurzaam benutten van ingezamelde grondstof-

daarbij als minimum standaard. De veiligheid en

fen. Door de ontwikkeling en inzet van nieuwe

gezondheid van onze medewerkers, tijdelijke

technieken kunnen afvalstoffen duurzaam wor-

werknemers en derden, alsmede het milieu wor-

den benut. Bijvoorbeeld om het gebruik van fos-

den zoveel mogelijk beschermd om persoonlijk

siele brandstoffen terug te dringen en daarmee

letsel, materiële schade en milieuschade te voor-

de uitstoot van broeikasgassen. Het voortdurend

komen. ROVA is VCA** gecertificeerd.

zoeken naar mogelijkheden om de afvalzorg

6

efficiënter en duurzamer te maken, is een van

Markt en overheid: ROVA is zich bewust van

de drijfveren van de ROVA-medewerkers. Om

haar positie als overheidsbedrijf. Deze positie

dit binnen de ROVA-organisatie in te bedden

vraagt om een zorgvuldige marktbenadering.

is in 2005 een Innovatieplatform ingesteld. Dit

Wij stellen ons actief op, waarbij bedrijfsmatig

platform is samengesteld uit bestuurders van

presteren én maatschappelijke betrokkenheid

aangesloten gemeenten en is daarmee een re-

leidende doelen zijn. Wij stellen ons echter

presentatieve vertegenwoordiging van de ROVA-

niet actief op in openbare tenderprocedures

gemeenten. Het Innovatieplatform ondersteunt

waarin op basis van prijsinschrijving wordt

de directie bij het bepalen van de onderzoeks

meegedongen naar opdrachten van overheden.

Wel zullen wij onze diensten aanbieden aan overheden die voornemens zijn toe te treden tot het samenwerkingsverband NV ROVA Holding. Wij conformeren ons aan de geldende regels voor uitbesteding van overheidsopdrachten op het moment dat gemeentelijke taken aan private partijen worden uitbesteed. De commer ciële taken van ROVA zijn organisatorisch en administratief gescheiden van de publieke taken en worden tenminste zodanig kostendekkend uitgevoerd dat geen beslag wordt gelegd op publieke middelen.


7

“Als industrieel ontwerper ben ik altijd aan het zoeken naar nieuwe toepassingen. Het liefst met gebruikt plastic dat buigt zo lekker. De groene mens is innovatief. Afval als inspiratie en als grondstof.

Met 3D printers en lasers creëren we nieuwe vormen.”

Zo wordt waardeloos, waardevol.

Spelen 8


Meer waarde uit afval

Verpakkingenbeleid

In augustus 2011 presenteerde staatssecretaris

Sinds 2009 worden in Nederland kunststof

Atsma uiteindelijk zijn langverwachte afvalbrief.

verpakkingen van huishoudens gescheiden inge-

De opgave is helder. We moeten met elkaar nog

zameld. Dit is een uitwerking van het Europese

beter afval gaan scheiden zodat het hergebruik-

verpakkingenbeleid waardoor wij in de sporen

percentage van het Nederlandse afval in 2015 kan

treden van onze buurlanden die hierin al voorop

zijn gestegen van 80% naar 83%. Voor huishoude-

gingen. Het verpakkingenbeleid is gebaseerd op

lijk afval wordt gestreefd naar een verhoging van

een systeem van producentenverantwoordelijk-

de recycling met zo’n 1 tot 1,5 miljoen ton. Hoewel

heid. De gedachte is simpel. Producenten zijn ver-

we al lang weten dat er in het huishoudelijk rest-

antwoordelijk voor de samenstelling en hoeveel-

afval nog volop herbruikbare grondstoffen aan-

heid verpakkingen die zij op de markt brengen en

wezig zijn, is dit toch een ambitieuze opgave. Be-

worden hierdoor uitgedaagd minder milieubelas-

langrijke taakstellingen liggen er daarmee op het

tende en minder kilo’s verpakkingen te gebruiken.

gebied van gft-afval, verpakkingen, oud papier

Het bedrijfsleven is verantwoordelijk voor de

en karton, grof huishoudelijk restafval, textiel en

inzameling en hergebruik en kunnen afspraken

op elektrische en elektronische apparatuur. Deze

maken met gemeenten voor de inzameling bij

ambities sluiten aan op de eerder door ROVA en

huishoudens. Deze afspraken zijn vastgelegd

haar gemeenten gepresenteerde ambitie voor een

in een Raamakkoord dat tussen bedrijfsleven,

duurzame, afvalloze samenleving. Maar om deze

gemeenten en ministerie is gemaakt. In de eerste

te realiseren zijn ingrijpende beleidswijzigingen

jaren zijn goede resultaten behaald, hoewel de

nodig. Hiervoor moet in gemeenteland het roer

verschillen in Nederland erg groot zijn. Waar de

om en moeten we gaan denken en handelen

best scorende gemeenten meer dan 40 kilo ver-

vanuit grondstoffen in plaats van vanuit afval.

pakkingen per jaar per gezin inzamelen, komt het

ROVA heeft hiervoor een visie ontwikkeld die

gemiddelde in Nederland niet boven de 15 kilo per

onder de noemer ‘omgekeerd inzamelen’ borg

huishouden. Met haar systeem van omgekeerd

moet staan voor een sterke toename van de her-

inzamelen ziet ROVA kansen om de gescheiden

gebruikpercentages. In het verslagjaar zijn in alle

inzameling van verpakkingen sterk te verbeteren

ROVA-gemeenten de voorbereidingen gestart

en daarmee een bijdrage te leveren aan de

voor de besluitvorming omtrent de implementatie

ambitie die staatssecretaris Atsma in zijn afval-

van dit beleid. Maar gemeenten kunnen dit niet

brief heeft neergelegd. Gemeenten zullen dan

realiseren zonder een evenwichtig afvalbeleid op

investeren in nieuwe vormen van dienstverlening

landelijk niveau. Zo spelen de afspraken rondom

aan de burger bij de inzameling van herbruikbare

het verpakkingenbeleid een belangrijke rol.

grondstoffen. Hiervoor is het noodzakelijk dat zij zekerheid krijgen over het landelijke afvalbeleid in de komende jaren en over de hoogte van de vergoedingen die vanuit het systeem van producentenverantwoordelijkheid aan de gemeenten worden gegeven. In 2011 is daarvoor reikhalzend


9

“Lekker! Een glas fris, koud water na het sporten. Leuk idee te weten dat dit glas De groene mens gebruikt en hergebruikt. Houdt daarmee

met de nodige inspanning aan zijn huidige vorm is gekomen.”

waardevolle grondstoffen in beweging!

Verkoeling 10


uitgekeken naar de uitkomsten van de onderhandelingen over een nieuw raamakkoord. In maart 2012 werd een concept akkoord bereikt dat aan de achterbannen moet worden voorgelegd. Ten tijde van het schrijven van dit verslag waren de

metalen overigen textiel GFT

glas

eerste contouren van dit akkoord bekend, maar was er nog volop discussie over de invulling van

kunststoffen

enkele onderdelen zoals statiegeld op grote PETflessen, de hoogte van de vergoedingen en de gescheiden inzameling van andere verpakkingen zoals drankenkartons en blik. De tijd dringt echter

luiers

en het jaar 2015 waarin belangrijke resultaten op

papier

het gebied van afvalscheiding moeten zijn bereikt komt met rasse schreden dichterbij.

Omgekeerd inzamelen

samenstelling huishoudelijk restafval Nederland

Zoals gezegd staan gemeenten voor een grote

hebben behaald, is er een nieuwe trendbreuk nodig

uitdaging om 1 tot 1,5 miljoen ton huishoudelijk

om van ruim 250 kilo restafval per inwoner naar

afval meer te recyclen. Dit is de opgave uit het

30 kilo per inwoner te komen. De burgers bepalen

nieuwe afvalbeleid van de rijksoverheid. Eerder

hierin het succes. Met hun aankoop- en afdank

constateerde ROVA ook al dat er nog volop kansen

gedrag bepalen zij in eerste aanleg de hoeveelheid

liggen voor de gescheiden inzameling van herbruik-

afval en de hoeveelheid herbruikbare grondstoffen.

bare grondstoffen als we zien hoeveel van deze

Maar die burgers moeten daarin wel gefaciliteerd

herbruikbare fracties er nog in ons huishoudelijk

worden.

afval aanwezig zijn. Gemeenten hebben hun afvalinzameling traditioMidden jaren negentig introduceerde ROVA

neel ingericht vanuit de zorg voor milieuhygiëne

daarom in haar gemeenten een systeem van

en volksgezondheid. Maar naar de toekomst toe

tariefdifferentiatie (Diftar). Dit systeem leverde

ontstaan nieuwe uitdagingen zoals de grondstof-

een financiële prikkel aan huishoudens om kritisch

fenschaarste. Dat heeft ons tot de conclusie

te kijken naar hun aankoop- en afdankgedrag. De

gebracht dat we een verkeerde focus hebben bij

invoering van Diftar leidde direct tot een reductie

de gemeentelijke afvalinzameling. We moeten

van de hoeveelheid huishoudelijk restafval (in veel

ons systeem als het ware omkeren. Niet langer

gemeenten oplopend tot 25% reductie).

moet onze focus gericht zijn op de verwijdering van het restafval. Nee, onze focus moet liggen op

Maar hoewel we in de afgelopen jaren dus belang-

het inzamelen van herbruikbare fracties uit het

rijke successen op het gebied van afvalscheiding

huishoudelijk afval. De gedachte achter omge-


11

Beweging De groene mens weet waarom je afval moet scheiden. GFT als duurzame energiebron. Daarmee bouwt afval letterlijk mee aan onze toekomst. Verspil dus geen bananenschil!

“Groente en fruit zijn goede brandstoffen voor mijn lijf. En nu ook voor mijn auto! Dat stimuleert om nog beter het gft-afval te scheiden.”

12


keerd inzamelen is dat gemeenten maximale

300

service bieden op de gescheiden inzameling van

effect Diftar

herbruikbare grondstoffen als groente- fruit- en

verpakkingen beleid

250

tuinafval, oud papier, verpakkingen, glas, textiel, nieuwe trendbreuk nodig

kringloopgoederen, et cetera. Om de effecten van dit nieuwe denken op het handelen van burgers te meten, hebben wij samen met onze gemeenten in

200

150

2010 en 2011 een aantal pilots uitgezet. In Zwolle, Amersfoort en Raalte is geëxperimenteerd met

100

andere inzamelmiddelen, een verschuiving van halen en brengen en andere frequenties. Dit heeft

50

verbluffende resultaten opgeleverd.

0

Door een relatief eenvoudige ingreep in het inzamelsysteem waren we in staat veel meer herbruik-

1995

2000

2005

2010

2015

2030

bare grondstoffen in te zamelen. De hoeveelheid restafval in de pilotgebieden werd hierdoor met

ambitie restafval in kg per inwoner

15 tot 25% verlaagd. Zo waren we bijvoorbeeld in staat om de hoeveelheid gescheiden ingezamelde kunststof verpakkingen te laten stijgen tot zo’n 60 kilo per aansluiting. Dat is vier keer zo veel als het landelijk gemiddelde op dit moment en ruim

respons landelijk

boven de ambitie die staatssecretaris Atsma in zijn

gemiddelde

afvalbrief heeft vastgelegd.

70

60 respons ROVA gemeenten

Deze respons kan nog verder verhoogd worden als

zonder Diftar

50

cyclebles (kunststof verpakkingen, drankenkartons,

respons ROVA gemeenten

40

blik en eventuele andere droge, herbruikbare

met Diftar

we overgaan tot integrale inzameling van droge re-

materialen). Burgers reageren positief op dit beleid.

30

Dit systeem van omgekeerd inzamelen staat wat

respons bij omgekeerd

ons betreft dan ook model voor het toekomstige

inzamelen

20

gemeentelijke afvalbeleid en kan borg staan voor het realiseren van de landelijke ambitie op het

10

gebied van scheiding en hergebruik van huishoudelijk afval. Na de introductie van Diftar midden

0

jaren negentig, heeft ROVA met de introductie van omgekeerd inzamelen in Nederland wederom haar

gescheiden ingezamelde kunststof verpakkingen

innovatieve denkkracht laten zien.

in kg/aansluiting


13

Creatie Een papiervezel heeft vele levens. En wordt krant, schrift of verpakking. Lang leve oud papier!

“Wist je dat mijn nieuwe schrift bestaat uit heel veel stukken oud papier? Ik ga er echt heel zuinig op zijn en er netjes in schrijven. Dat vind ik mijn schrift wel waard!”

14

Voorlichting en educatie

In 2010 presenteerden wij ons nieuwe educatie

Ook in 2011 wisten wij weer zo’n 15.000 leerlingen

programma voor leerlingen in het basis- en voort-

te mobiliseren tijdens de actieweek Natuurlijk

gezet onderwijs. Onder de noemer ‘Afval scheiden

Schoon. In deze week staat de bestrijding van

is goud’ is een programma ingericht waarbij leerlin-

zwerfafval centraal. Via de deelnemende scholen

gen op actieve wijze kennis maken met de wereld

gaan leerlingen dan in groepen de straat op om

van afval scheiden en recycling. Onder andere met

hun eigen leefomgeving te ontdoen van zwerfafval.

onze speciale Groenbus hebben we in 2011 ruim

Het belangrijkste doel hiervan is dat de jeugd be-

6.000 leerlingen kunnen bereiken en enthousiast

wust wordt van het zwerfafvalprobleem. De grote

weten te maken over recycling. Het doel van dit

hoeveelheid zwerfafval die in die week steevast

programma is dat deze aankomende consumenten

wordt ingezameld werkt sterk confronterend en

zich bewust worden van het feit dat zij zelf een

maakt kinderen bewust van het probleem. ROVA

directe invloed hebben op het milieu door hun aan-

werkt in deze actieweek samen met gemeenten,

koop- en afdankgedrag. Ruim 250 scholen hebben

scholen en met verschillende natuur- en milieu

in 2011 enthousiast meegedaan aan dit programma

organisaties.

en geven aan hier vaker gebruik van te zullen maken. Uit de evaluatie van de bezoeken blijkt een hoge waardering voor dit excursieprogramma want zowel docenten als leerlingen waardeerden de excursie met het rapportcijfer 8,5. Naast de inzet voor scholen, hebben we in het verslagjaar het educatieprogramma ook actief benut voor publieksacties bij bijzondere evenementen in onze gemeenten.


15

De groene mens is zich bewust van zijn eigen verantwoordelijkheid. Hij geniet van een schone buurt. Weg met het zwerfafval. Dan voelt hij zich veilig.

“We zitten hier graag, vooral als het gaat schemeren. Dat je de lichten ziet aangaan in de huizen en op straat. Voelt zo gezellig en geborgen!”

Veiligheid 16

Een duurzame leefomgeving

Naast de zorg voor een goede afvalverwijdering,

hoveniers, aannemers, et cetera. Door een centrale

zijn gemeenten ook verantwoordelijk voor de

regievoering over dat beheer te organiseren, kun-

inrichting en het onderhoud van de leefomgeving.

nen belangrijke efficiencyslagen worden behaald.

Beide domeinen zijn van invloed op het welzijn van de inwoners en hangen dan ook nauw samen. Hoewel ROVA al ruime ervaring had met een aantal

Werken naar vermogen

reinigingstaken in de openbare ruimte, hebben wij in 2011 de eerste schreden gezet in het integraal

Afgezien van economische factoren, spelen ook

beheren van de openbare ruimte (IBOR). Naast

sociaal maatschappelijke factoren een rol bij het

reinigingstaken, betreft dit ook het beheer van het

beheer van de openbare ruimte. De beschikbaar-

openbaar groen en het beheer van sportterreinen.

heid van openbaar groen, speelvoorzieningen,

Van de gemeente Winterswijk kreeg ROVA de

sporten recreatiemogelijkheden, et cetera

opdracht tot het integraal beheer van de openbare

zijn belangrijke elementen voor het welzijn van

ruimte. Het voormalig gemeentepersoneel is

inwoners. Daarnaast biedt het beheer van de

daartoe per 1 januari 2011 in dienst getreden van

openbare ruimte tal van mogelijkheden voor de

ROVA. Samen met deze collega’s hebben wij een

inzet van mensen met een afstand tot de reguliere

vliegende start gemaakt in het IBOR. Dankzij de

arbeidsmarkt. Zeker nu gemeenten worden gecon-

positieve inzet van de nieuwe collega’s, zijn we in

fronteerd met grote veranderingen in de sociale

staat geweest op een aantal punten tot efficiency

werkvoorziening. De nieuwe wet werken naar

verbeteringen te komen, waardoor de kosten

vermogen stelt gemeenten voor grote uitdagingen

werden beperkt met behoud van dezelfde kwaliteit.

om mensen met een achterstand tot de reguliere

In dat eerste jaar hebben we uiteraard ook veel

arbeidsmarkt een perspectief te bieden op een

geleerd, want ROVA begeeft zich op nieuwe be-

passende arbeidsplaats. Door samenwerking met

leidsterreinen. Maar de eerste ervaringen geven aan

de gemeenten en de sociale werkvoorziening die

dat wij een goede bijdrage kunnen leveren aan de

in onze gemeenten is georganiseerd, wil ROVA

doelstelling van gemeenten om, met behoud van

via detachering werkgelegenheid bieden aan deze

kwaliteit, toch belangrijke besparingen te kunnen

mensen. Met name in het beheer van de openbare

bereiken. Deze eerste ervaringen in Winterswijk

ruimte liggen daarvoor tal van mogelijkheden. De

geven ons het vertrouwen dat we ook voor andere

arbeidsbegeleiding en doorgeleiding zal dan vanuit

gemeenten een efficiënter beheer kunnen realiseren.

het SW-bedrijf plaatsvinden.

Inmiddels hebben meerdere ROVA-gemeenten belangstelling getoond om op deze wijze de samen werking met ROVA uit te breiden. De kracht van de samenwerking in ROVA is gelegen in de integrale aansturing, waar mogelijk over gemeentegrenzen heen. In het beheer van de openbare ruimte zijn doorgaans veel partijen actief: gemeenten, SW-bedrijven, afvalbedrijven,


17

Warmte Hout is een energiebron. Het ligt overal om ons heen. We krijgen het van de bomen en de struiken. En geven het door als warmte.

“Nee, nog niet de handdoek! Ik ga nog één keer van de glijbaan. Het water is zo lekker warm.”

18

Nieuwe energie voor iedereen

In de lokale samenleving is inmiddels een be-

Lokaal duurzaam energiebedrijf

hoorlijke dynamiek waarneembaar op het gebied van duurzame energie. Op kleine schaal ontstaan

In veel gemeenten bestaan initiatieven voor de vor-

talrijke initiatieven voor een verduurzaming van

ming van een lokaal duurzaam energiebedrijf. Dit

de energievoorziening. Gemeenten en provincies

komt voort uit de behoefte om kleinschalige, lokale

stimuleren dat en ROVA is op haar beurt bij vele

initiatieven te kunnen faciliteren en stimuleren en

initiatieven betrokken. Naast de bestaande pro-

de productie van duurzame energie te bevorderen.

ductie van groen gas in onze eigen gft-vergister

ROVA is betrokken bij verschillende initiatieven en

(Natuurgas Overijssel, 50% deelneming van ROVA

vervult een rol bij het tot stand brengen van derge-

Duurzaam BV), zijn in 2011 de eerste projecten op

lijke lokale duurzaam energiebedrijven (LDEB).

het gebied van lokale warmteproductie gestart.

Met name op het gebied van zon, wind en biomas-

In Dedemsvaart hebben wij in samenwerking met

sa bestaan op lokaal niveau voldoende kansen om

de gemeente Hardenberg een eerste houtenergie-

tot productie en benutting van duurzame energie

centrale geopend bij zwembad De Kiefer. In Hattem

te komen. Deze activiteiten worden vanuit ROVA

is een tweede installatie in aanbouw die in het

Duurzaam BV ingezet en ondersteund. Waar nodig

voorjaar van 2012 wordt opgeleverd. Doelstelling is

zal ROVA ook participeren in de oprichting van een

om zoveel mogelijk lokale groenstromen te benut-

dergelijk LDEB.

ten voor deze installaties en daarmee de lokale (energie)keten te sluiten. Verder zijn wij betrokken bij verschillende onderzoeken naar de productie en afzet van groen gas op lokale en regionale schaal. Een interessante optie daarbij is de vorming van groen gas hubs waarbij meerdere kleinschalige initiatieven aaneen geregen worden tot een groen gas netwerk. In weerwil van de grote belangstelling voor duurzame energie, vraagt de ontwikkeling van nieuwe initiatieven veel doorzettingsvermogen en overtuigingskracht van de initiatiefnemers om tot daadwerkelijke realisatie te komen. Veel knelpunten moeten worden overwonnen of blijken soms onoverbrugbaar. Soms van technische aard, soms gelegen in regelgeving en vergunningverlening en, veelal, van financiële aard. Toch mogen we ons hierdoor niet laten afschrikken en zullen we stap voor stap een duurzame energievoorziening dichterbij moeten brengen.


19

Personeel en organisatie

Duurzame inzetbaarheid is de basis van ons sociaal

de inzet van SW-medewerkers bij het beheer van

beleid en daarmee belangrijk in het realiseren van

de openbare ruimte. Waar mogelijk probeert ROVA

de strategische missie van onze organisatie.

SW-medewerkers in te zetten bij de uitvoering van

Iedereen, directie, management en medewerkers,

haar werkzaamheden.

is zich bewust dat een verantwoord sociaal beleid essentieel is voor een succesvolle, respectvolle, maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering.

Gezondheid en ziekteverzuim

Het uit zich in een organisatie die faciliteert, mogelijkheden biedt, een luisterend oor en een

In de afgelopen jaren is veel aandacht besteed aan

helpende hand biedt, maar ook een organisatie die

het terugdringen van het ziekteverzuim. Manage-

aanspreekt op resultaten en de wijze waarop deze

ment, arbodienst en de afdeling P&O hebben elk

resultaten behaald worden. Daarnaast heeft de

hun rol op het vlak van aandacht, zorg en controle.

organisatie oog voor de maatschappij en biedt het

Op allerlei fronten worden zieke medewerkers

mogelijkheden voor mensen die hun eerste stappen

ondersteund om hen zo snel mogelijk weer in het

zetten/hun eerste verkenningen doen in het arbeids-

arbeidsproces te helpen. En met succes, want het

proces (stagiaires en afstudeerders) en mensen die

ziekteverzuim is in de loop der jaren fors terug-

een afstand hebben tot de arbeidsmarkt.

gebracht. In 2009 werd een historisch laag niveau bereikt op 2,56%. In 2010 en 2011 liep het verzuim

In samenwerking met de gemeente Zwolle is in juli

iets op, helaas vooral veroorzaakt door enkele

2011 gestart met een leerwerk-traject (BBL) van

langdurig zieken.

ruim 1 jaar voor een groep personen die een afstand hadden tot de arbeidsmarkt. Deze personen zijn in samenwerking met de gemeente geselec-

12%

teerd en krijgen een opleidingstraject en worden speciaal begeleid. Na de succesvolle afronding van

10%

het leerwerktraject hebben de deelnemers een MBO niveau 2 diploma en een rijbewijs voor be-

8%

roepschauffeur. Voor in elk geval drie deelnemers bestaat de mogelijkheid van een vast dienstver-

6%

band bij ROVA. Ook op andere vestigingen bieden we werkplekken aan voor BBL leerlingen.

4%

Verder bieden wij voortdurend stageplaatsen

2%

aan voor studenten en afstudeerders. In het afgelopen jaar heeft een achttal studenten hun

0%

stage kunnen volgen bij ROVA of hebben hier hun afstudeeropdracht gedaan. Op de vestiging

2004 2005 2006 2007 2008 2009

Winterswijk zijn de eerste ervaringen opgedaan in de samenwerking met SW-bedrijf Hameland door

20

gezondheid en ziekteverzuim

2010

2011

Ondanks het iets oplopende verzuim, blijkt uit

wordt uitbesteed aan derden. Hierdoor heeft ROVA

analyse van de verzuimgegevens dat het zoge-

een relatief klein en slagvaardig personeelsbestand.

naamde grijs verzuim goed onder controle is. De

In onderstaande grafieken wordt de ontwikkeling

meldingsfrequentie was over 2011 exact gelijk aan

van ons personeelsbestand weergegeven.

die over 2010. Het totaal verzuim ligt nog steeds ruim beneden het gemiddelde verzuim in vergelijkbare bedrijven.

Bedrijfscode ROVA is zich bewust van haar maatschappelijke

Personeelsbestand

verantwoordelijkheid en wil dat haar werkwijze organisatie breed in overeenstemming is met de

Een groot deel van het personeelsbestand van

wet en met maatschappelijke en ethische normen.

ROVA is werkzaam in de uitvoerende, logistieke

Daarom hebben wij samen met onze medewerkers

diensten. Daarnaast is een deel werkzaam op ons

een bedrijfscode opgesteld die actief wordt gehan-

hoofdkantoor. Een deel van de uitvoerende taken

teerd. Over 2011 heeft wederom een evaluatie van de bedrijfscode plaatsgevonden. In 2011 is negen keer een sanctie opgelegd. In acht gevallen betrof dat een schriftelijke waarschuwing naar aanleiding van incorrect gedrag naar burgers, collega’s of leidinggevenden. Op grond van het beeld over de

Man

afgelopen jaren trekken wij de conclusie dat het aan-

Vrouw

tal incidenten beheersbaar genoemd mag worden.

Fulltime

Parttime

300

60

200

40

100

20

0

0

2004 2005 2006 2007 2008 2009

personeelsbestand


2010

2011

18-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60 >60

leeftijdopbouw

21

“Dat is een mazzeltje. Duizenden kilo’s kleding. Nu uit de mode of verkeerde kleur.

Precies de goede kleur. En ook nog in mijn maat.”

Maar ooit met enthousiasme gekocht. Geef dat geluksgevoel door!

Geluk 22


Ook in financieel opzicht kijken wij terug op een

van de algemene economische ontwikkelingen is

geslaagd jaar. Op meerdere fronten zijn goede

goed voelbaar, ook bij gemeenten. De nadruk ligt

resultaten behaald. De integratie van de BOR-taken

daarom eens te meer op het beheersbaar houden

in de gemeente Winterswijk heeft gezorgd voor

van de kosten door waar mogelijk nog efficiënter

een verdere omzetgroei in de publieke taken en

te werken. Kortom, vele uitdagingen. De ROVA-

heeft ook een bijdrage kunnen leveren aan het

organisatie is klaar om deze nieuwe uitdagingen

resultaat van de vennootschap. Op de stortplaats

op te pakken. Wij doen dat met het volle enthousi-

Bovenveld hebben wij evenals in 2010 een positief

asme van onze medewerkers in de overtuiging dat

resultaat behaald met het afgraven van gestort

we daarmee een bijdrage leveren aan het welzijn

afval. Dit resultaat is tweeërlei, te weten een hoger

van de inwoners van onze gemeenten. Kortom, wij

milieuresultaat doordat gestort afval in een afval-

zijn om en zien er naar uit samen met onze gemeen-

verbrandingsinstallatie kon worden verwerkt met

ten te werken aan een duurzame leefomgeving.

energieterugwinning en anderzijds door een hogere omzet en resultaat van de vennootschap. In 2011 zijn deze activiteiten beëindigd. Naast een toename van publieke taken staat een lichte daling in de omzet in bedrijfsafvalstoffen. Per saldo is de totaal omzet nagenoeg gelijk gebleven. Het resultaat over 2011 is ruim boven begroting uitgekomen, mede als gevolg van de activiteiten op de stortplaats. Naast dit directe financiële resultaat van ROVA, zijn ook directe kostenbesparingen bij gemeenten ontstaan door lagere verwerkingstarieven en door lagere afvalhoeveelheden. Het boekjaar 2011 is voor een belangrijk deel gebruikt om de organisatie voor te bereiden op verdere groei van beheertaken in de openbare ruimte en op het gebied van duurzame energie. Verder is veel aandacht besteed aan het opstellen van de gemeentelijke beleidsplannen op het gebied van grondstofbeheer. In veel gemeenten is de besluitvorming in voorbereiding om het omgekeerd inzamelen door te voeren. Hiermee is de basis gelegd voor de ontwikkeling in de komende jaren. Met tal van gemeenten worden gesprekken gevoerd over het integreren van de beheertaken in de openbare ruimte en daarnaast zijn we betrokken bij verschillende lokale initiatieven op het gebied van duurzame energie. De financiële druk als gevolg


23


Kerncijfers verzorgingsgebied Gemeente

Aansluitingen Inwoners

Oppervlakte

Aandelen

Stedelijk-

in m2

NV ROVA

heid

Holding

klasse

Diftar

ROVA IJssel-Vecht Dalfsen

10.848

27.313

166.520

360 A

5

Volume-frequentie

Hardenberg

22.660

59.283

316.300

816 A

5

Volume-frequentie

Hattem

4.985

11.762

24.280

172 A

4

Volume-frequentie

Heerde

7.342

18.300

80.400

272 A

4

Volume-frequentie

Kampen

20.962

50.403

164.910

322 A

3

Volume-frequentie

Meppel

14.255

32.511

58.000

10 A

3

Olst-Wijhe

7.047

17.502

118.500

112 A/90 B

5

Volume-frequentie

Ommen

7.037

17.329

181.290

273 A

5

Volume

14.450

36.688

172.540

534 A

4

Volume-frequentie

5.349

16.179

135.750

217 A

5

Volume-frequentie

Steenwijkerland

18.053

43.281

330.000

579 A

4

Volume-frequentie

Twenterand

12.737

33.727

106.980

335 B

4

Volume-frequentie

Urk

5.350

18.678

109.920

160 B

4

Gezinsamenstelling

Zwartewaterland

7.925

22.018

93.410

302 A

4

Volume-frequentie

52.584

120.355

119.280

1.490 A

2

62.249

146.592

63.860

1.534 A

2

Aalten

11.267

27.439

97.040

272 B

4

Volume-frequentie

Oost Gelre

11.891

30.113

110.100

295 B

4

Volume-frequentie

Winterswijk

12.131

29.026

138.800

290 B

3

309.122

758.499

Raalte Staphorst

Zwolle ROVA Eemland Amersfoort ROVA Achterhoek

Totaal

24

Kerncijfers Bedragen in duizenden euro’s

2011

2010

2009

2008

2007

67.856

68.412

66.300

62.934

63.270

6.656

7.512

5.511

5.989

Winst- en verliesrekening Omzet Resultaat na belastingen

8.702

Balans Balanstotaal

74.456

78.642

70.213

69.730

70.556

Eigen vermogen

22.288

20.836

19.994

18.466

17.003

Aansprakelijk vermogen

35.298

37.207

37.046

36.198

35.417

Ratio’s Eigen vermogen/balanstotaal in %

29,9%

26,5%

28,5%

26,5%

24,1%

Aansprakelijk vermogen/

47,4%

47,3%

52,8%

51,9%

50,2%

balanstotaal in %

gerealiseerde omzet

omzetontwikkeling zonder tariefverlaging

Ontwikkeling omzet (in ¤ miljoen)

80

De afgelopen jaren is een gestage omzetgroei

75

gerealiseerd. Deels door uitbreiding van taken en deels door uitbreiding van aangesloten gemeenten.

70

Omzetstijging is echter geen streven. Het streven is om de afvalbeheerskosten voor de gemeenten

65

zoveel mogelijk te beperken. Hier wordt invulling aan gegeven door structurele resultaten op de

60

publieke taken waar mogelijk te vertalen naar lagere tarieven. Hierdoor is de omzet in werkelijk-

55

heid lager. In de grafiek hiernaast is dit zichtbaar gemaakt.

50

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

ontwikkeling omzet


25


Aandeelhoudersrendement Aandeelhoudersrendement is het rendement op ingelegd vermogen. In de organisatiedoelstellingen van ROVA worden deze niet alleen vertaald naar financieel rendement, maar ook naar realisatie van afvaldoelstellingen. Het financieel rendement wordt gevormd door een drietal uitkeringen aan aandeelhouders, te weten dividend, verlagingen van tarieven en rentevergoeding op achtergestelde leningen. Alle uitkeringen tezamen zijn in onderstaande grafiek tezamen gebracht in de vorm van ‘aandeelhoudersrendement’.

’ 11 ’10 ’ 09 ’ 08 ’ 07 ’ 06 ’ 05 ’ 04 ’ 03 ’ 02 ’01 ’ 00 ’99 ’98

’ 96/ ’ 97 0

2

4

6

Rente op achtergestelde lening Uitgekeerd dividend

26

8

10

12

14

Doorgevoerde tariefsverlaging

Colofon Tekst, productie en coördinatie

Drukwerk

NV ROVA Holding,

Dit jaarrapport 2011 is gedrukt op BalancePure® Offset.

Communicatie & Voorlichting Creatie concept en ontwerp: gewoon biel, Zwolle traffic en drukwerk: Ascend media support, Zwolle fotografie: Margreet Vloon, Zwolle

NV ROVA Holding Postadres

Tel. (038) 427 37 02

Postbus 200

Fax (038) 427 37 73

8000 AE Zwolle

E-mail [email protected]

Bezoekadres

Internet www.rova.nl

Steinfurtstraat 2

LinkedIn nv-rova-holding

8028 PP Zwolle

Twitter

@rova

Vestigingen ROVA IJssel-Vecht

Karenbrug 3

ROVA Eemland

ROVA Achterhoek

Rijnlandstraat 2

8331 VE Steenwijk

Nijverheidsweg-Noord 35

Leeghwaterweg 10

3812 PK Amersfoort

7102 JJ Winterswijk

8028 PX Zwolle Hesselterlandweg 69 Ommerweg 69

7942 HZ Meppel

7797 RC Rheezerveen Zompstraat 21 8102 HX Raalte


27

ROVA heeft duurzaamheid hoog in haar vaandel staan. Het streven naar duurzaamheid is daarom ook terug te vinden in de keuze van ons beeldmerk, het roodborstje. Deze vogelsoort is nogal gevoelig voor milieu-invloeden. De populatie groeit als de samenleving verantwoord omgaat met haar leefomgeving en dus ook met afval. Lukt dat de samenleving, dan kunnen we nog lang genieten van de aanwezigheid van het roodborstje.

NV ROVA Holding Samenvattend jaarrapport Over de ambities van een duurzaam, gemeentelijk dienstenbedrijf

Recommend Documents