Novità NIEUWS VAN DANTE ALIGHIERI NIJMEGEN · JANUARI 2015
GRAZIE! AUGURI DI BUON ANNO!
WE ZIEN ELKAAR A.S. WOENSDAG VOOR DE NIEUWJAARSBORREL EN DE WIJNPROEVERIJ!
Dante Alighieri Nijmegen
UITNODIGING
Nieuwjaarsborrel en wijnproeverij
Novità Januari 2015 2
WANNEER Woensdag 7 januari 2015 om 19.45 uur.
Beste soci, traditiegetrouw heffen we op woensdagavond 7 januari het glas (prosecco of fris) op het nieuwe jaar en we hopen u dan in groten getale te begroeten. Aansluitend verzorgt Casa di Vino Roerdink een wijnproeverij. Iedereen kan meedoen, wel is het voor de organisatie noodzakelijk dat u zich tevoren opgeeft. Als bijdrage in de kosten vragen we een bijdrage van € 5,00 (leden) resp. € 10,00 (niet-leden). De bijdrage kunt u die avond contant voldoen.
WAAR Logegebouw (voorheen het Steiger-theater). Het adres is Fortstraat 7, 6523 DG Nijmegen. AANMELDING Aanmelden vóór 1 januari 2015 bij de secretaris via e-mail:
[email protected]. Graag vermelden met hoeveel personen u komt (Danteleden en eventuele introducé(e)’s, die vanzelfsprekend welkom zijn.
LEZING
Novità Januari 2015 3
Wonen in Romeinse insulae: de hoogbouw van Rome en Ostia door DR. SASKIA STEVENS
Afgaand op de verhalen van antieke auteurs de over woon- en leef-omstandigheden in Romeinse appartementen, lijkt het wonen in hoogbouw in de Romeinse tijd een hachelijke onderneming te zijn geweest. Brand- en instortingsgevaar, maar ook burenoverlast, waren volgens deze auteurs aan de orde van de dag. Archeologisch onderzoek heeft echter aangetoond dat dit beeld aanzienlijk moet worden bijgesteld. Echter, in de eerste twee eeuwen na Christus kon een Romeins appartement over een groot aantal voorzieningen beschikken, zoals stromend water en een eigen toilet, en zouden we een Romeins appartement zelfs comfortabel kunnen noemen. Aan de hand van citaten van antieke auteurs en archeologische voorbeelden uit Rome en de havenstad Ostia zal een beeld worden geschetst van de leefen wooncultuur in Romeinse hoogbouw in de eerste en tweede eeuw na Christus.
SASKIA STEVENS Dr. Saskia Stevens is classica en archeologe. Zij werkt als universitair docent Oude Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en is gespecialiseerd in de archeologie en geschiedenis van Romeins Italië, met een focus op de Late Republiek en vroege Keizertijd, de topografie van Rome, Romeinse urbanisatie, stedenbouw en wooncultuur. WANNEER Woensdag 4 februari 2015 om 19.45 uur. WAAR Logegebouw (voorheen het Steiger-theater). Het adres is Fortstraat 7, 6523 DG Nijmegen.
BOEKEN
Novità Januari 2015 4
Suggerimenti di lettura door ROB KAMP
COLOSSEUM .
Onlangs verscheen van Silvano Mattesini: Il colosseo era una chiesa. Volgens de auteur is het monument dat jaarlijks door miljoenen mensen wordt bezocht niet de plaats waar gladiatorenspelen werden gehouden, maar munera e combattimenti (offers e gevechten). Deze dienden een ander doel dan ons is overgeleverd en hadden een andere natuur. Om tot het nieuwe inzicht te komen zijn de munera anders ingedeeld en moeten ze gezien worden als diepgaande plechtige rituelen met als einddoel de toewijding aan de daarvoor bestemde godheid. Een echte liturgie, die opgevoerd, beleefd en verduidelijkt werd binnen een speciale ‘huisgemeenschap’ – het amfitheater. Het idee van het Colosseum als gewoon toneel voor een spel tussen gladiatoren die hun kracht toonden is in het geheel niet trouw aan de werkelijkheid. De auteur ondersteunt zijn analyse met bewijsstukken die het onderwerp benaderen vanuit een tegenovergesteld gezichtspunt ten opzichte van de officiële traditie. Centraal hierin staat tegenover een rite, genaamd ‘het volk van Rome’, de grote ovale ruimte of het heilige altaar: het was de enige echte plaats waarbinnen de godheid het bloed kon ontvangen van de daarvoor bestemde priester. Met dit boek wil de auteur demonstreren dat de Romeinen zich naar het Amfitheater Flavio (het Colosseum) begaven om in spirituele concentratie de offerande van het bloed aan hun godheid te beleven. Een ceremonie die als liturgisch beschouwd kan worden.
Silvano Mattesini: Il colosseo era una chiesa € 15,00
Novità Januari 2015
BOEKEN
5 POMPEII .
Een ander nieuw boek is dat van Virginia L. Campbell. Het boek gaat over de begrafeniscultuur van de bevolking, die uitgelicht wordt aan de hand van onderzoek naar begrip van de teksten op de tombes en aan de hand van het begraven op zichzelf. De auteur laat zien dat sommige vormen van begrafeniscultuur bij de Romeinen als universeel beschouwd kunnen worden. Toch heeft elke bevolkingsgroep, elke tijd en elke plaats een eigen benadering van herdenken en uitstallen. Het boek geeft uitgebreide gegevens en illustraties die niet eerder verzameld of gepubliceerd zijn. Uitgeverij Routledge claimt dat dit het eerste Engelstalige boek is over begrafenisrituelen in Pompeii en het eerste dat deze plaatst in een bredere Romeinse begrafeniscultuur. *** STATIEKERKEN .
In dit boek van de Poolse auteur Hanna Suchocka kijken we alvast vooruit naar de vastentijd en boetedoening aan de hand van een route langs geselecteerde Statiekerken.
Virginia L. Campbell: The Tombs of Pompeii. Organisation, Space, and Society. € 139,00 (E-book € 105,98)
De Poolse auteur beschrijft de gewoonte om tijdens de vastentijd de 44 statiekerken van Rome te bezoeken en daar de mis te volgen. Zij geeft informatie over de kerken en hun legenden en hoe deze verbonden zijn met het dagelijkse leven in hun omgeving. Meer nog dan een toeristische gids wil het boek een spirituele gids zijn die erin slaagt de atmosfeer van de omgeving over te brengen. Een statiekerk/Titelkerk is een kerk in het bisdom Rome die is toegekend aan een Kardinaal-priester. Ontstaan in de 7de eeuw worden deze belangrijk vanaf de 11de eeuw wanneer de kardinalen het alleenrecht krijgen om de bisschop van Rome te kiezen. Daartoe moesten de kardinalen tot het bisdom Rome behoren en werd hun een kerk toegewezen als ware het hun parochiekerk, waarover ze echter geen bestuursbevoegdheid hebben. In het verre verleden toen de pausen op het Lateranenpaleis woonden, ging de paus langs de statiekerken om de mis op te
Hanna Suchocka: Le chiese stazionali di Roma. Un itinerario quaresimale € 24,00
Novità Januari 2015
BOEKEN
6 dragen. De periode van bezoeken begint op de Domenica di Septuagesima, de eerste zondag van de Paaskring, zeventig dagen voor Pasen. Kardinaal Simonis heeft de San Clemente als titelkerk. Kardinaal Eijk de San Callisto. In het boek staan alleen de belangrijkste statiekerken; het totaal aantal kerken is 167. *** MUSEA
Begin 2015 gaat de wet Franchescini in die een nieuwe toekomst moet geven aan 18 supermusea waarvan vijf in Rome. Door de nieuwe wet worden deze staatsmusea autonoom op het gebied van inkomsten, bedrijfsvoering en administratie. Aan het hoofd komt een directeur te staan, die via openbare selectie zal worden gekozen; ook een buitenlander kan worden gekozen. De musea zijn niet alleen uitgekozen op basis van bezoekersaantallen maar ook op basis van potentie. In Rome zijn dat Galleria Borghese, Museo Nazionale, Galleria Nazionale di Arte Moderna, Palazzo Barberini en het Colosseum. In het verleden gingen alle inkomsten van de musea direct naar de staat waarna zij een budget kregen voor de bedrijfsvoering van het museum. Cultuur had van regeringswegen altijd een lage prioriteit van overheidswege, wat mede tot uiting kwam in (de kwaliteiten van) veel ministers. De wet houdt ook een hervorming in van het Ministerie van Cultuur (Mibac). Het voorziet in nieuwe structuren waarbij functionarissen die sinds mensenheugenis op een bepaalde plaats zitten zullen gaan rouleren. *** Ai lettori auguro un buon anno e una buona lettura! R. Kamp
Novità Januari 2015
AGENDA
Tentoonstellingen, evenementen
7
door YVETTE DRIEVER
AMSTERDAM
GRONINGEN
Het Rome van Augustus – Van baksteen tot marmer Tot 31 januari 2015 Keys to Rome Tot 15 maart 2015 Allard Pierson Museum www.allardpiersonmuseum.nl
Het geheim van Dresden – Van Rembrandt tot Canaletto Tot 24 mei 2015 Groninger Museum www.groningermuseum.nl
Sleepless Soul - Solotentoonstelling van Marilena Vita Tot 11 januari 2015 Red Stamp Art Gallery www.redstampartgallery.com BRUSSEL
Schilderijen uit Siena – Ars narrandi in de Europese gotiek Tot 18 januari 2015 Paleis voor Schone Kunsten BOZAR www.bozar.be FRANKFURT AM MAIN
Raffael bis Tizian - Italienische Zeichnungen aus dem Städel Museum Tot 11 januari 2015 Städel Museum www.staedelmuseum.de
GENT
Frederico Fellini Tot 16 januari 2015 Caermersklooster www.caermersklooster.be KNOKKE-HEIST
The Italian Connection Tot 31 januari 2015 MDZ Art Gallery www.mdzgallery.com LEIDEN
Carthago Tot 10 mei 2015 Rijksmuseum van Oudheden www.rmo.nl PARIJS
Les Borgias et leur temps Tot 15 februari Musée Maillol www.museemaillol.com
Novità Januari 2015
AGENDA
Muziek, concerten, nieuws
7
door ITALIEAGENDA.NL & DEREDACTIE.BE
PAOLO CONTE
27 februari, Amsterdam, Carré www.carre.nl FRANCO BATTIATO
7 maart, Amserdam, Melkweg www.melkweg.nl BACIOLEMANI
19 februari, Amsterdam, Paradiso www.paradiso.nl 20 februari, Zwolle, Hedon www.hedon-zwolle.nl 21 februari, Utrecht, Rasa www.rasa.nl PAOLO ANGELI
23 januari, Den Haag, Regentenkamer www.regentenkamer.nl 25 januari, Monster, Cultuurschuur www.cultuurschuur.nl
PINO DANIELE OVERLEDEN
De Italiaanse zanger Pino Daniele is in de nacht van zondag op maandag overleden aan de gevolgen van een hartinfarct. Hij brak in de jaren 70 door met een mix van jazz, blues, rock, traditionele Napolitaanse muziek en Arabische muziek. De Italiaanse zanger Pino Daniele is onverwacht overleden op 59-jarige leeftijd. Heel veel collega’s en de Italiaanse premier Matteo Renzi brachten hulde aan de zanger. Pino Daniele debuteerde in 1977 met het album Terra mia. In totaal bracht hij een twintigtal albums uit. Hij werkte samen met onder anderen jazzpianist Chick Corea en soulzanger Richie Havens. In 2002 werkte Daniele samen met Eros Ramazzotti. Ramazzotti omschrijft Daniele in een reactie als een van de meest invloedrijke artiesten uit de Italiaanse muziekwereld van de voorbije halve eeuw. deredactie.be
Novità Januari 2015
AGENDA
Programma Dante Nijmegen WOENSDAG 7 JANUARI
WOENSDAG 15 APRIL
Nieuwjaarsbijeenkomst en wijnproeverij
Lezing door Stefano Gianni: De Venetiaanse schilders in de Renaissance
WOENSDAG 4 FEBRUARI
Lezing door dr. Saskia Stevens: Wonen in de Romeinse insulae: de hoogbouw van Rome en Ostia WOENSDAG 11 MAART
Film in samenwerking met Lux Nijmegen
WOENSDAG 20 MEI
Serata di fine stagione: foto- en beeldshow door Guus Reinartz over een nader te bepalen streek van Italië
8
Novità Januari 2015
AGENDA
Programma Dante Kleve WOENSDAG 21 JANUARI 2015
DINSDAG 21 APRIL 2015
Kolpinghaus Kleve, 19.30 uur Kreta und Santorin, Panorama-Diavortrag mit Herrn Dieter Freigang, Netphen
Kolpinghaus Kleve, 19.30 uur Auch Goethe war hier und sang uns eine Idylle, Diavortrag mit Guido von Büren, Jülich
DONDERDAG 26 MAART 2015
Kolpinghaus Kleve, 19.30 uur Michelangelo, Bildhauer, Maler, Lichtbildervortrag mit Rezitation mit Herrn Richard Konstantin Blasy, München
9
Novità Januari 2015
AGENDA
Programma Alliance Française DONDERDAG 15 JANUARI
WOENSDAG 25 MAART
Café Zaal Groenewoud, 20.00 uur Françoise Haeck, « Le Mali, la crise et ses conséquences »
Lux Nijmegen, 19.30 uur Recente Franse film
10
APRIL DINSDAG 3 & DONDERDAG 12 FEBRUARI
Café Zaal Groenewoud, 20.00 uur Daan van Speijbroeck, « Glas in lood in Frankrijk » DONDERDAG 5 MAART
Café Zaal Groenewoud, 20.00 uur Christian Furia, « Onderwerp nog niet vastgesteld »
De Muse, Malden, 20.00 uur « Café chantant » ZONDAG 17 MEI
Marishuis, 12.00 uur Mas d’Intras, « Vin ardéchois et dégustation », met déjeuner/pique-nique
