NIEUWS VAN DANTE ALIGHIERI NIJMEGEN JUNI Novità. Dante Alighieri Nijmegen

Novità NIEUWS VAN DANTE ALIGHIERI NIJMEGEN · JUNI 2015

Dante Alighieri Nijmegen

Novità Juni 2015

AGENDA

Tentoonstellingen, Italië & Europa

1

door YVETTE DRIEVER

ROME

MILAAN

Lara Favoretto – Good Luck Tot 20 september 2015 MAXXI – Museo Nazionale delle Arti del XXI secolo www.fondazionemaxxi.it

EXPO 2015 De 34ste universele wereldtentoonstelling EXPO 2015 vindt plaats in Milaan. Voeding is het thema van de tentoonstelling. Het Nederlandse paviljoen is een sfeervol festivalterrein. Tot 31 oktober 2015 www.expo2015.org

MILAAN

Leonardo 1452-1519 Tot 19 juli 2015 Palazzo Reale www.comune.milano.it/palazzoreale

VENETIË

56ste Biennale van Venetié Tot 22 november 2015 www.labiennale.org

Novità

AGENDA

2015 2

KEULEN

AMSTERDAM

Giovanni Maria Morandi - Ein Barockkünstler in Rom Tot 28 juli 2015 Wallraf-Richartz-Museum www.wallraf.museum

Silvio Zangarini – Stunning Staircases Tot 21 juni 2015 Het Grachtenhuis www.hetgrachtenhuis.nl MAASTRICHT

PARIJS

Dolce Vita? Art décoratif Italien 1900-1940, du Liberty au design industriel Tot 13 september 2015 Musée d’Orsay www.musee-orsay.fr La fabrique des saintes-images – RomeParis Tot 29 juni 2015 Musée du Louvre www.louvre.fr Les Bas-fonds du baroque – La Rome du vice et de la misère Tot 24 mei 2015 Petit Palais www.petitpalais.paris.fr ROUEN

Sienne, aux origines de la Renaissance Tot 17 augustus 2015 Musée des Beaux-Arts de Rouen www.mbarouen.fr ENSCHEDE

Metamorphosen – Ovidius en de hedendaagse kunst Tot 4 oktober 2015 Rijksmuseum Twenthe www.rijksmuseumtwenthe.nl

Henri de Fromantiou – Vorstelijke Illusies Tot 28 juni 2015 Bonnefantenmuseum www.bonnefanten.nl UTRECHT

Het geheim van de middeleeuwen - In gouddraad en zijde Tot 16 augustus 2015 Museum Catherijneconvent www.catherijneconvent.nl Silvio Zangarini

AGENDA

Novità Juni 2015 3

Goud en ivoor, Louvre-Lens

INFO D’or et d’ivoire. Parijs, Pisa, Florence, Siena

125 kunstwerken roepen de artistieke relaties op tussen Parijs en Toscane in de tweede helft van de 13de eeuw. De zomertentoonstelling van 2015 in het Louvre-Lens werpt licht op de talrijke artistieke uitwisselingen tussen de hoofdstad van het Koninkrijk Frankrijk en Toscane in de tweede helft van de 13de eeuw. Dankzij de uitgeleende stukken van ruim twintig prestigieuze Europese musea, krijgen we meer inzicht in de relaties tussen de middelpunten van de artistieke creatie die zich in die tijd enerzijds in Parijs en anderzijds in Florence, Siena en Pisa bevonden. In totaal zijn er meer dan 125 uiterst verfijnde kunstwerken verzameld: monumentale standbeelden, schilderijen op goud maar ook verluchte manuscripten, emailwerk en kostbaar ivoorsnijwerk. Deze werken onthullen in het bijzonder de invloed die uitgeoefend werd door de vertegenwoordigers van de Franse rayonnante gotiek op de Toscaanse beeldhouwers en schilders van het einde van de 13de eeuw, in een culturele omgeving die de bakermat van de eerste renaissance zal worden. De tentoonstelling in het Louvre-Lens buigt zich als allereerste over dit fenomeen dat van ongekend. De tentoonstelling wordt georganiseerd door het Louvre-Lens, met de buitengewone deelname van de Soprintendenza BAPSAE van Pisa en Livorno en het Musée de Cluny - Musée national du Moyen Âge.

27 mei tot 28 september 2015 Louvre-Lens www.louvrelens.fr

La Descente de croix, détail

NIEUWS

Fondazione Prada, Milaan door YVETTE DRIEVER

Sinds begin mei is de Fondazione Prada – waar de kunstcollectie van Miuccia Prada wordt tentoongesteld – gevestigd in een nieuw pand, dat is ontworpen door de Nederlandse architect Rem Koolhaas. In de zomer zijn er verschillende tentoonstellingen te zien in het nieuwe Milanese onderkomen, maar ook in Venetië presenteert de fondazione enkele exposities.

Novità Juni 2015 4

INFO Fondazione Prada Milaan fondazioneprada.org

NIEUWS

Digitaal detoxen in de herberg voor de ziel door NOËL VAN BEMMEL

Op een eenzame heuvel in Italië bouwde wereldreiziger Marcello Murzilli een kloosterachtig hotel waar gegarandeerd niks te doen is. Als we bij de afslag van de snelweg de hoteleigenaar bellen om hulp bij de laatste kilometers, slaat bij hem het ongeduld toe: ‘Waar blijven jullie? Het is twintig over zeven, we zijn al aan het eten!’ Hotelier Marcello Murzilli legt uit: ‘We eten hier gezamenlijk en doen dat zwijgend. Nee, jullie kunnen niet meer aanschuiven. De kok wil op tijd naar bed.’ En dan moeten we die Eremito Hotelito del Alma (herberg voor de ziel) ook nog zien te vinden. Kilometers de heuvels

Novità Juni 2015 5

NIEUWS

Novità Juni 2015 6

in, rechtsaf langs een beek, omhoog tot de weg onbegaanbaar wordt. Daar wacht een Land Rover onder een grote eikeboom. En dan moeten we die Eremito Hotelito del Alma (herberg voor de ziel) ook nog zien te vinden. Kilometers de heuvels in, rechtsaf langs een beek, omhoog tot de weg onbegaanbaar wordt. Daar wacht een Land Rover onder een grote eikeboom. Op kousevoeten checken we in. In de kloosterachtige eetzaal eten tien gasten zwijgend hun linzensoep en drinken hun wijn uit aardewerken bekers. Net als je gillend weg wilt rennen, klinkt een belletje. Er mag weer gepraat worden. Opgelucht staan gasten op en schenken schnaps in bij de enorme open haard. Ze vlijen zich neer op Marokkaanse kussens en oriëntaalse tapijten; kletsen over hun leven in Canada, Rusland of Australië. Murzilli zet toch nog een vegetarische maaltijd voor ons neer. ‘Silencio’, fluistert hij. Zwijg, want dan proef je beter. EVEN BIJKOMEN

Een vreemde plek, Eremito, op een eenzame heuvel in Umbrië. Van over de hele wereld boeken gasten hun eenpersoons cel in een smaakvol hotel waar gegarandeerd niks te doen is. Aan de muur hangt het programma: 7.30 uur lezen in de kapel, 7.50 yoga, 8.30 ontbijt, 10.00 wandelen, 13.00 lunch, siësta,

HOE EN WAT? Eremito ligt op twee uur rijden van Rome of Florence (eremito.com). De prijs schommelt tussen 200 en 235 euro per nacht, inclusief maaltijden. UMBRIË Meer informatie over Umbrië: regioneumbria.eu.

NIEUWS

Novità Juni 2015 7

17.00 wandelen, 18.00 lezen in kapel, 18.30 spa, 20.00 stil diner, 20.30 relaxen rond het vuur. En dat alles zonder gsmbereik en zonder wifi. Voor zo’n digitale detox hebben gasten - voornamelijk vrouwen van rond de veertig jaar - met liefde 200 euro per nacht over. ‘Ik wilde even bijkomen’, zegt een jonge advocate uit Rome. Zij warmt haar handen boven een kampvuur buiten. ‘Even niets doen.’ Dat had ook thuis gekund, erkent ze. ‘Maar je wilt toch graag ergens anders niks doen’, valt een dame uit Quebec haar bij. Zij is met haar man en een hond gekomen om te dwalen door het bos en samen bij het vuur te zitten zonder smartphone. ‘Een bijzondere ervaring!’ Een echt klooster is volgens de aanwezigen te spartaans. Bij zonsopgang leest Murzilli voor uit de bijbel. De zestiger ziet eruit als een goeroe - bruin gewaad, blote voeten, grijze paardestaart - maar hij dringt zich niet op. Wie wil leest mee. ‘O trinità beata’, roep je tot je eigen verbazing. ‘Luce, Sapienza, Amore...’ Na afloop wijst Murzilli naar de mistige vallei aan onze voeten. ‘Umbrië is een spirituele plek. Niet voor niks komen de meeste heiligen hier vandaan.’ Zelf rekent hij zich daar niet onder. ‘Ik heb drie ex-vrouwen.’ Veel gasten staan op een keerpunt in hun leven, ze komen om na te denken. ‘Ik verdiende ooit veel geld in de mode, maar ik gooide het roer om op mijn 39-ste. Twee jaar zeilde ik over de oceaan, veertien jaar bouwde ik een junglelodge in Mexico en zes jaar geleden kocht ik een ruïne op deze berg in mijn geboorteland. Nu ben ik veel meer in balans.’ Met plezier praat Murzilli met zijn gasten over de Grote Keuzes. Tegen middernacht, als hij allang naar zijn cel is, trekt een Russische reclamejongen samenzweerderig een smartphone uit zijn zak. ‘Ik móest vandaag even een sms sturen naar kantoor. Kon niet anders.’ De dertiger uit Moskou klom naar de hoogste heuveltop - nog een hele wandeling - en gooide daar zijn toestel hoog in de lucht. ‘Zo doen we dat in Rusland als we geen bereik hebben. Als je maar hoog genoeg gooit, kun je net een korte boodschap versturen.’ Bron: Volkskrant Magazine, 23-5-2015

“

Umbrië is een spirituele plek. Niet voor niks komen de meeste heiligen hier vandaan

NIEUWS

Een abrupt onderbroken leven door ROB GOLLIN

De vader van kunstenaar Erik Kessels repareerde graag Fiat Topolino’s. Tot hij nauwelijks meer kan bewegen. Kessels eert hem met een Italiaanse expositie over het autootje. De opstelling suggereert nog een glorieuze toekomst voor deze Fiat Topolino, type C, geproduceerd ergens tussen 1949 en 1955. De deurtjes erin, de spatborden eraan, de grille erop en tuffen maar, met het opgeknapte en vertederende ‘muisje’, dat vanaf 1936 de Italiaanse wegen kleurde. Met dit autootje komt het niet meer goed. Kunstenaar/ reclamemaker Erik Kessels bracht het vanuit Swalmen bij Roermond naar Reggio Emilia tussen Parma en Bologna. Daar vormt het voertuig sinds vorige week het hart van een tentoonstelling in de voormalige synagoge. Het is zeker niet de bedoeling dat de boel daar alsnog in elkaar wordt geschroefd. HERSENBLOEDING

Unfinished Father heet de expositie. Dat zit zo: de auto vertegenwoordigt eigenlijk Kessels vader. Piet (74) uit Swalmen, gewezen onderhoudsmonteur in een metaalbedrijf, werd eind 2013 getroffen door een hersenbloeding, terwijl hij bezig was met het restaureren van de het wagentje - het was al de vijfde Topolino die hij onder handen nam. Sindsdien kan hij zich nauwelijks nog uiten en bewegen. Kessels zag snel een gelijkenis tussen zijn vader en de auto: een abrupt onderbroken leven.

Novità Juni 2015 8

HOE EN WAT? Unfinished Father is t/m 26 juli te zien tijdens Fotografia Europea 015 Reggio Emilia, Italië. BOEK Unfinished Father, RVB Books, ISBN 979-10-90306-387, € 30,00

NIEUWS

Novità Juni 2015 9

De organisatie van het Fotografia Europa International Festival had hem uitgenodigd voor een bijdrage, hij had ter voorbereiding archiefmateriaal uit de stad opgevraagd en zag op die foto’s veel Topolino’s terug. Hij wist dat zijn bijdrage persoonlijk kon zijn. Beeldmateriaal te over: Piet fotografeerde alle onderdelen, voor de behandeling, tijdens de behandeling, na de behandeling. Cilinderkop, schakelaartje, vers gespoten carrosserieonderdelen. Voor hem was het louter documentatie. PASSIE EN TOEWIJDING

Voor zijn zoon hebben de foto’s - op de expositie omringen ze de auto - nu een heel andere lading. Kijk eens naar de reeks met het stuur, waarvan Piet het bakelieten omhulsel verwijderde en verving door hout, inclusief de ribbeltjes aan de achterzijde voor een betere grip. Die serie weerspiegelt

NIEUWS

Novità Juni 2015 10

voor zijn zoon passie en toewijding. Dat je ergens ook nog de fruitschaal ziet, en een tafelkleedje in de keuken, ontroert hem. Het verroeste onderstel, neergelegd in een laag sneeuw, riep weer associaties op met een paar longen. Hij heeft er ook een boek van gemaakt. Het is ook verwerking, zegt de kunstenaar. Hij beseft dat zijn relatie met zijn vader onvoltooid zal blijven. Films en boeken suggereren vaak dat ergens een einde aan komt of iets wordt bereikt, maar zo zit het leven niet in elkaar. Het houdt vaak zomaar op, zonder conclusie of punt. Eind volgend jaar exposeert Kessels met een overzicht van zijn werk in Turijn, in een nieuw museum, Camera. Daar, op het thuishonk van Fiat, zou deze installatie zeer op haar plek zijn. Zo krijgt dit muisje toch nog een staartje. Bron: de Volkskrant, 21-5-2015

NIEUWS

Italiaans vakantiebier door RAYMOND VAN DER LAAN

In 2013 verscheen in Italië een boekje met de titel La Birra Senza Pizza, Bier zonder pizza. Een wonderlijke titel, tot je bedenkt dat Italianen lange tijd bier beschouwden als drank om je pizza mee weg te spoelen. Dat is inmiddels veranderd. Italië is op dit moment het land waar het meest te beleven valt op het gebied van bier. Toccalmatto, Baladin, Brewfist, Del Ducato, Del Borgo; deze birrifici schuwen het experiment niet, wat vaak tot prachtige bieren leidt. Daarbij wordt geregeld de samenwerking met andere brouwers gezocht. Een verschijnsel dat typerend is voor het land; concurrentie en afgunst zijn ondergeschikt aan samenwerking en uitwisseling tussen brouwers. Kunt u een flesje Toccalmatto Russian Imperial Stout Wild Bretta, of een Baladin Xyauyù op de kop tikken, dan kan de vakantie niet meer stuk. Maar een Brewfist Spaghetti Western of Del Borgo Re Ale zijn de vakantie-euro’s ook meer dan waard. Bron: Volkskrant Magazine, 23-5-2015


VAKANTIEBIER Hét Italiaanse vakantiebier: Brewfist Spaceman. Een stoere IPA uit Codogno. Hoppig, bloemig, fruitig, harsig.

— ADVERTENTIE —

TE KOOP EN TE HUUR: WONING IN LE MARCHE Woning in Castelsantangelo sul Nera. Gelegen In het Parco Nazionale dei Monte Sibillini op de grens van Umbria en Le Marche. Drie slaapkamers, twee badkamers, overdekte parking, twee balkons, zeer groot voorterras, cv op gas. Rustige ligging, geen doorgaand verkeer. Het dorp heeft alle dagelijkse voorzieningen op 400 meter te voet. Gelegen op 1,5 uur van de luchthaven Ancona. In de omgeving: Assisi, Perugia, Spello, Spoleto, Lago Trasimeno en als dagtocht Rome (170 km). Het huis is te koop t.e.a.b. en ook nog steeds te huur. Info: [email protected].

NIEUWS


Notizie italiane door ROB KAMP

ANTIEKE VOORWERPEN

In een vorig bulletin berichtte ik over de 5000 antieke voorwerpen die de Carabinieri bij een in Basel gevestigde Siciliaanse handelaar, Giovanni Becchina, in beslag hadden genomen en die afkomstig waren van illegale opgravingen. De Operazione Teseo om deze voorwerpen te achterhalen duurde 14 jaar. De voorwerpen lagen in vijf pakhuizen opgeslagen. Becchina was het middelpunt van een uitgebreid netwerk dat de gevonden voorwerpen met valse papieren naar Zwitserland exporteerde voor de verkoop. De vraag is nu wat te doen met al deze voorwerpen die voor een groot deel bestaan uit dertien-in-een-dozijnartikelen die musea reeds in hun bezit hebben, maar ook uit stukken van buitengewone zeldzaamheid die al bij Christie’s waren aangeboden maar die van de veiling zijn gehaald. Minister Franceschini zou ze willen verdelen onder musea. The Internal Art Journal heeft experts naar hun oordeel gevraagd. Volgens het algemene oordeel zouden de stukken geveild moeten worden waarbij de opbrengst ten gunste komt van de zwaar onder druk staande Italiaanse archeologie en haar armlastige musea. De schrijfster van het artikel, Hannah Mcgivern, denkt de opbrengst rond de 15 miljoen euro zou kunnen bedragen. De echt zeldzame stukken worden onder de musea verdeeld maar voor de bekendere stukken is het zinvoller ze te verkopen dan als duplikaat in een museum op te bergen. Bron: International Art Journal

“

De echt zeldzame stukken worden onder de musea verdeeld

NIEUWS


ITALIAANSE KUNST IN DE EERSTE WERELDOORLOG

Op 24 mei herdachten de Italianen dat hun land 100 jaar geleden Oostenrijk de oorlog verklaarde en zo verstrikt raakte in de Eerste Wereldoorlog. De oorlog had zijn schaduw al vooruit geworpen in de cultuur. Signalen en voortekens liepen vooruit op de gebeurtenissen die na de oorlog een getekend volk achterlieten. Dit komt goed naar voren in de tentoonstelling in Gallerie d’Italia in Piazza Scala in Milaan waar tot 23.8 de tentoonstelling La Grande Guerra. Arte e artisti al fronte te zien is. De 200 werken zijn uit de periode van 1890 tot 1935. Niet alleen de oorlog zelf maar ook de tijdgeest voorafgaande aan de oorlog heeft geleid komt aan bod. De tentoonstelling maakt onderdeel uit van een groter project dat La Grande Guerra. Arte, luoghi e propaganda heet. Andere tentoonstellingen met dezelfde data in dit project zijn in Napels en Vicenza. In Napels wordt in Palazzo Zevallos Stigliano aandacht besteed aan de propaganda door affiches, gedrukt materiaal en een multimediale presentatie. In de tentoonstelling in Vicenza in Palazzo Leoni Montari gaat het over het dagelijkse leven in de loopgraven, de vernietiging van het platteland en de menselijke ontberingen aan de hand van 130 schilderijen. De president van de bank Intesa, een van de grote sponsors van de tentoonstelling, sprak zijn verbazing erover uit dat in de jaren voorafgaande aan de Eerste Wereldoorlog bij zoveel schilders, literatoren groot enthousiasme voor de oorlog was. Bekend in dat kader zijn natuurlijk de Futuristen, die de oorlog ‘La sola igiene del mondo’ noemden, mogelijk in de hoop dat er een beter land uit de oorlog te voorschijn zou komen. Bron: Corriere della Sera, A Carioli

INFO La Grande Guerra. Arte e artisti al fronte Tot 23 augustus 2015. Gallerie d’Italia, Piazza della Scala 6, Milaan gallerieditalia.com

NIEUWS


TENTOONSTELLING OVER WO I IN DE VERENIGDE STATEN

Toen Italië in mei 1915 de oorlog verklaarde aan OostenrijkHongarije kwam het in de frontlinie te liggen, wat gevolgen had voor de vele kunstschatten in het noorden en aan de oostkust. De culturele identiteit van Italië kwam onder druk te staan. De San Marco in Venetië, de Dom van Padua, de Gipsoteca van Canova in Possagno moesten beschermd worden. Dat lukte niet in alle gevallen, zoals blijkt uit het plafond van Tiepolo in de kerk van de Scalzi in Venetië, die verloren ging, en de grote schade die de Gipsoteca van Canova opliep. In de Verenigde Staten wordt nu in het kader van de 100ste verjaardag van de Italiaanse deelname aan de Eerste Wereldoorlog de tentoonstelling War & Arts gehouden, samengesteld door het Museo del Risorgimento in Rome. De tentoonstelling gaat in op de vernietiging door oorlogshandelingen en roof, van gebouwen, archieven en ander erfgoed, in de regio’s Veneto, Friuli en Trento. Venetië maar ook Ravenna, zoals blijkt uit de bommen op de San Apollinare Nuova, waarvan na de oorlog de apsis is vernieuwd, waren doelwitten in de oorlog. Niet te vergeten ook Ancona, waar de dom nog altijd sporen vertoont van de oorlog. Venetië was kwetsbaar voor aanvallen van draagvleugelboten, die gemakkelijk steden aan de Adriatische kusten konden bereiken. Met het verstrijken van de oorlog werd de toestand er overigens niet beter op. Ugo Ojetti, een beroemd kunstcriticus en van staatswege belast met de bescherming van kunst in dit gebied slaagde erin een plan te maken voor de beschermingen van de grote monumenten. Aan aanvallen, plunderingen en verkeerd gebruik van religieus erfgoed van

Gipsoteca van Canova

NIEUWS


binnenuit kon hij echter weinig uitrichten waardoor veel erfgoed verloren ging. Hij was niet de enige plannenmaker. Er waren groepen, die soms zelfs elkaars tegenstander waren, die plannen ontwikkelden om te redden wat er te redden viel. Veel van de inwoners moesten vluchten en namen kunstvoorwerpen mee. Deze voorwerpen zijn veelal in de gebieden gebleven waar naartoe zij vluchtten, vooral in Zuid-Italië. Hoe werden steden als Venetië en Ravenna in oorlogstijd beschermd? Met dichtgetimmerde ingangen en ramen, met zandzakken, hekwerken en hijskranen. De San Marco was bedelt met houten schotten en het Palazzo Ducale met zandzakken. Fresco’s werden besschermd met matrassen. Ingepakte doeken gingen op transport naar Toscane en Lazio. De Maria ten Hemelopneming van Titiaan uit de Frari in Venetië ging per boot naar Cremona. Toen de Venetianen de boot voorbij zagen komen knielden zij en staken zij kaarsen aan. Per speciale trein ging het vervolgens naar Pisa waar het doek de overstroming van de Arno overleefde om uiteindelijk in Rome te arriveren waar het Vaticaan zeer behulpzaam was. De paarden van de San Marco werden naar beneden gehesen e naar Rome vervoerd waar zij werden opgeslagen in Palazzo Venezia, waar voorheen de Oostenrijkse ambassade gevestigd was. Het ruiterstandbeeld van Colleoni in Venetie vormde een probleem. Hoe dit te vervoeren? Het was zwaar door al het brons. Met een speciale kraan is het uiteindelijk toch van de plaats getakeld.

De Maria ten Hemelopneming van Titiaan in Venetië

NIEUWS


De Gattemalata van Donatello in Padua werd eerst onder een aflopend dak gezet daarna uit elkaar gehaald en vervoerd. Het mausoleum van Galla Placidia werd compleets ingepakt net als de Neptunus van Giambologna in Bologna. De cyclus van Tintoretto in de Scuola di San Rocco werd eerst niet weggehaald omdat het bestuur bang was het werk te beschadigen. Toen de eerste bom viel werden de doeken opgerold en in kokers gedaan, klaar voor vervoer. Door de bommen die op Venetië, Padova en Ravenna vielen werd men er zich van bewust dat deze kunststeden fragiel waren en dat de oorlog in staat was iets voor altijd te vernietigen. Dit besef leidde tot een grote bereidheid van burgers om de kunstschatten te redden. Burgers van die tijd zullen Ojetti goed hebben begrepen toen hij sprak over de razernij van de oorlog en de toorn die is eeuwenlang is opgebouwd, gevoed door afgunst en lafheid. Afgunst voor datgene wat de vijand niet kan bezitten: monumenten, kunstschatten, kortom schoonheid. De poging om de Italianen in het gezicht te raken. ‘Wie zal ons teruggeven wat verloren is gegaan?’, vroeg Ojetti zich af. Bron: Corriere della Sera

De ‘Gattamalata’ van Donatello in Padua

MUZIEK


Een muzikale avond in Venetië Het zeer succesvol verlopen seizoen 20142015 van concertserie Beek krijgt deze avond een feestelijke afsluiting met een optreden van Johanette Zomer, begeleid door het barokensemble La Sfera Armoniosa.

Johannette Zomer

JOHANNETTE ZOMER

Zomer is al vele jaren de beste baroksopraan van Nederland. Ze paart een wondermooie stem aan subliem tekstbegrip en een prachttechniek aan grote muzikaliteit en goede smaak. LA SFERA ARMONIOSA

Dit ensemble is gespecialiseerd in het uitvoeren van 17deen 18de-eeuwse muziek. Naast werken van beroemde componisten als Monteverdi, Händel en Vivaldi voert het ensemble ook minder bekende muziek uit, die na uitvoerig zoekwerk is gedestilleerd uit 17de- en 18de-eeuwse muziekdrukken en manuscripten. VENETIË

Venetië was niet zonder reden de thuisbasis van twee giganten uit de muziekgeschiedenis: Claudio Monteverdi en Antonio Vivaldi. Dankzij haar ligging was Venetië een rijke handelsstad en eeuwenlang een van de meest toonaangevende steden op muziekgebied. Naast composities van de twee grootmeesters hoort u vanavond ook muziek van Barbara Strozzi, één van de weinige vrouwelijke componisten van de 17de eeuw, en Giovanni Kapsberger, de theorbe virtuoos.

INFO Een avond in Venetië Johannette Zomer, sopraan. La Sfera Armoniosa o.l.v. Mike Fentross Werken van Monteverdi, Vivaldi, Strozzi en Kapsberger Zaterdag 6 juni, 20.15 uur (kerk open om 19.45 uur), SintBartholomaeuskerk, Beek Kaarten zijn verkrijgbaar bij de avondkassa. Op vertoon van uw Dante-pas betaalt u geen € 22,00 maar € 19,00

BOEKEN

Suggerimenti di lettura


door ROB KAMP

FALLACI

Als journaliste behoorde Oriana Fallaci (1929-2006) tot de top. De door haar geïnterviewde personen vonden het een eer door haar te worden gehoord. In de jaren ‘70 en ’80 interviewde ze iedereen die er toe deed. Fallaci was niet alleen interviewster maar ook oorlogsverslaggeefster met reportages uit onder andere Vietnam. En ze was schrijfster. Een van haar grote boeken was Een man.

Cristina de Stefano: Oriana een vrouw € 25,00 (Ebook € 9,99)

Geboren in 1929 in een familie met linkse sympathieen was ze na 9/11 rabiaat islamofoob. Fallaci was een vakvrouw maar als mens onmogelijk.

CANOSSA

Ontdekkingstocht langs de plekken waar Matilda van Canossa haar sporen heeft nagelaten. Op een Engelse website zag ik een hieraan verwant boek geschreven door Michele Spike: An Illustrated Guide to the ‘One Hundred Churches’ of Matilda of Canossa. Het boek kost € 20,00 maar is nog niet verschenen.

Selma Sevehuijsen: Koningin van het Vaticaan. Reis in het voetspoor van Matilda van Canossa € 24,95 (Uitgegeven in eigen beheer, te bestellen bij Bonardi)

BOEKEN


Rare jongens, maar met een reden door ILJA LEONARD PFEIJFFER

Multimiljardair Berlusconi presenteerde zich als slachtoffer van het systeem en als bondgenoot van de gewone man. Hij had succes omdat die mentaliteit binnen een culturele en politieke traditie past. Wie het plan opvat om over Italië te schrijven, ziet onmiddellijk twee gapende valkuilen voor zich opdoemen. Ten eerste is het erg verleidelijk om ervan uit te gaan dat Italië bestaat. De Italiaanse Republiek is een jong land. De eenheid is broos en oppervlakkig. De regionale verschillen binnen Italië zijn vaak groter dan de verschillen tussen Italië en andere landen. Waarom zouden de grenzen van een natiestaat bepalend zijn voor een identiteit? Ga je niet per definitie generaliseren als je Italië als onderwerp kiest? Het tweede gevaar is de valkuil van het exotisme. Waarom zou je over Italië willen schrijven als je niet wilt schrijven over al die dingen die wij, georganiseerde noorderlingen in onze voortreffelijk functionerende samenlevingen, glimlachend en hoofdschuddend beschouwen als typisch Italiaans, zoals het gesjoemel en het improviseren, mamma en de kerk, de halfnaakte vrouwen op televisie, de corruptie en de kleine slimmigheidjes waarmee de gewone Italiaan het hoofd boven water houdt in een wanhopig falend systeem? Noordelingen houden van Italië zoals verantwoordelijke volwassenen van een ondeugend kind. Dus natuurlijk schrijf je met milde neerbuigendheid over het exotische Italiaanse onvermogen als je door noordelingen wilt worden gelezen.

Bas Mesters: Italiaanse streken € 17,95

BOEKEN


ARGWAAN

Om deze redenen begon ik met de grootst mogelijke argwaan aan Italiaanse streken van Bas Mesters. De auteur is ruim tien jaar correspondent in Italië geweest voor deze krant en voor de NOS. In dit boek presenteert hij zijn alomvattende visie op het land waarover hij in die tijd verslag heeft mogen doen. Alleen de titel al deed mij het ergste vrezen, want met dat dubbelzinnige woord ‘streken’ lijken niet zo zeer de verschillende regio’s te zijn bedoeld als wel die o zo exotische, typisch Italiaanse listen en lagen. En een correspondent woont natuurlijk in Rome en loopt het gevaar om het heterogene land te beschouwen vanuit het perspectief van de hoofdstad. De ondertitel, Een Romeinse wandeling door een land op drift, lijkt die centralistische blik te benadrukken. Maar mijn argwaan maakte al snel plaats voor bewondering. Mesters weet beide valkuilen behendig te omzeilen. Het boek heeft de vorm van een wandeling van een dag door Rome, maar het Romeinse decor vormt een aanleiding voor herinneringen aan reizen en reportages in alle delen van Italië en beschouwingen over de diversiteit van het land. Vooral de verschillen tussen het noorden en het zuiden worden door Mesters subtiel en genuanceerd geanalyseerd. Ook de neerbuigende houding van het exotisme is ver te zoeken. Hoewel Mesters in zijn inleiding schrijft dat ‘ongelooflijk’ het woord was dat het meest over zijn lippen kwam toen hij in Italië woonde, slaagt hij erin om de afwijkende praktijken die de oorzaak vormden van zijn ongeloof functioneel te verklaren. Die Italianen doen misschien wel raar in onze ogen, maar ze doen raar met een reden en hun rare manier om dingen te doen werkt net zo goed en misschien wel beter dan wat wij normaal vinden. De centrale vraag van het boek is hoe het mogelijk is dat Silvio Berlusconi zo lang de Italiaanse politiek heeft gedomineerd. Het hoogtepunt van zijn macht viel grotendeels samen met de periode van Mesters’ correspondentschap. Het is in eerste instantie een politieke vraag en Mesters geeft een overtuigende analyse van de politieke behendigheid van Berlusconi.

“

In NoordEuropa heerst het misvertand dat Berlusconi een charlatan is

BOEKEN


In het noorden heerst het misverstand dat hij een charlatan is en dat het onbegrijpelijk is dat een beschaafd land als Italië op zo’n clown heeft gestemd. Maar niets is minder waar. Berlusconi is een buitengewoon intelligent politicus en Mesters laat dat zien. Het overtuigendst vind ik zijn analyse van de paradoxale manier waarop de multimiljardair Berlusconi zich heeft weten te presenteren als slachtoffer van het systeem en daarmee als bondgenoot van de gewone man. Daar ligt inderdaad de kern van zijn electorale succes. ARGWAAN

Hoewel de centrale vraag een politieke is, zoekt Mesters de antwoorden niet louter binnen de muren van de politieke instituties maar ook in de eeuwenoude culturele tradities van Italië, zoals het systeem van cliëntelisme, het wantrouwen jegens de staat, het Machiavellisme, de trouw aan familie en clan als bescherming tegen de staat, het samenvallen van ethische en esthetische categorieën en de gekoesterde pluriforme waarheid waar zaken die elkaar uit lijken te sluiten naast elkaar kunnen bestaan. Het laatste deel van het boek is gewijd aan de hoop op een nieuw Italië die voor Mesters, met terughoudend optimisme, wordt geprojecteerd op premier Matteo Renzi. Ook de analyse van diens politieke vaardigheid en machtsdenken is verhelderend en overtuigend, al krijg ik, juist door Mesters’ uiteenzetting, de neiging om mijn optimisme te temperen. Italiaanse streken is geen exotisch sprookjesboek voor Italofielen, maar een intelligente studie naar de kracht en de zwakte van een modern land in de greep van zijn verleden. Bron: NRC Handelsblad, 29-5-2015

“

Mesters weet valkuilen behendig te omzeilen

TAAL


Il caffè in lingua... italiana Se studi o parli la lingua italiana, ti aspettiamo per fare quattro chiacchiere! Voordat je naar Italië op vakantie gaat... De laatste bijeenkomst van het seizoen. Informeel samenzijn en het Italiaans blijven oefenen! We bieden de mogelijkheid aan studenten en liefhebbers, soci en non-soci van de Dante Alighieri om elkaar te ontmoeten en Italiaans te spreken. Ken je iemand die Italiaans spreekt en wil blijven oefenen? Neem hem/haar mee naar het Caffè in lingua....italiana. - Gedurende een uur, een keer per maand, op maandagochtend zal er in een gezellige, ongedwongen sfeer met elkaar in het Italiaans gekletst worden of over een bepaald thema gesproken worden. - Een van de docenten zal altijd aanwezig zijn. De aanwezigen kiezen een gespreksonderwerp of anders zoekt de docent(e) een onderwerp uit. - Je moet minimaal een jaar Italiaans hebben gestudeerd. - Het is geen les, dus geen boek en geen huiswerk. - Elke bijeenkomst kost € 5 en je betaalt als je binnenkomt. Aanmelden kan via de website: www.dantenijmegen.nl/il-caffe-in-lingua

INFO De laatste bijeenkomst van dit seizoen vindt plaats op maandag 8 juni, van 10.00 uur tot 11.00 uur in A Tazza Rima, Houtstraat 1, 6511 JK Nijmegen. Aanmelden kan via de website. Aanmelden is niet verplicht, maar wel handig omdat het aantal plaatsen beperkt is. Er is maximaal plaats voor 8 à 9 deelnemers.

MEDEDELING

Van het bestuur

Deze Novità van juni is de laatste voor de vakantie. De volgende Novità zal begin september verschijnen. U zult wel binnenkort een overzicht ontvangen met het culturele programma en de taalcursussen van het volgende seizoen. Wij wensen u alvast een mooie zomer en een fijne vakantie.


FILM

Filmfestival Eerste Wereldoorlog Stichting Pirandello en Cacaofabriek organiseren van 29 mei tot 14 juni het Filmfestival Eerste Wereldoorlog. Er worden 13 film vertoond waarvan 4 met live muzikale begeleiding en 2 van Italiaanse herkomst. PRIGIONIERI DELLA GUERRA

Yervant Gianikian en Angela Ricci Lucchi hebben een grote reputatie opgebouwd met het maken van originele, lyrische en ambachtelijke found footage films, waaronder Van Pool tot Evenaar, een klassieker in het genre. Ook Prigionieri della Guerra, een film over de Eerste Wereldoorlog, is opgebouwd uit archiefmateriaal. Het materiaal is ontleend aan de archieven van twee van de deelnemende grootmachten aan die oorlog: het Rusland van de tsaren en de dubbelmonarchie Oostenrijk/Hongarijë. De film analyseert en vergelijkt de militaire filmreportages van beide zijden over de conditie van krijgsgevangenen, burgervluchtelingen, wezen en gevallen soldaten. De film wil een beeld geven van de manier waarop grote massa’s soldaten van verschillende etnische afkomsten naar plaatsen ver van hun eigen land werden gedeporteerd. Zo bevat de film beelden van Oostenrijkse gevangenen in Siberië en van een kinderkamp in het Oostenrijkse Oberhollabrunn, waarvan de oorspronkelijke functie was om aan te tonen dat de gevangenen menselijk werden behandeld. Hiermee in contrast staan de oorlogsbrieven en dagboeken van soldaten die meevochten in het Oostenrijkse leger.


INFO De films worden vertoond in de Cacaofabriek in Hemond. Het adres is Cacaokade 1, 5705 LA Helmond. Telefoon 0492 - 529 009. www.cacaofabriek.nl

FILM


Gianikian & Ricci Lucchi analyseerden de beelden die in het begin van deze eeuw door oorlogscamera’s werden gemaakt tegen de achtergrond van het gegeven dat aan het eind van diezelfde eeuw de Balkanlanden opnieuw het toneel zijn van oorlogsgeweld. De oude beelden worden begeleid door speciaal voor de film gemaakte, gezongen muziek van Giovanna Marini. Zaterdag 6 juni, 19.00 uur

TORNERANNO I PRATI

De grote regisseur Olmi (83) heeft deze film opgedragen aan zijn vader die toen hij kind was vertelde over de oorlog waarin hij soldaat was. De film was een belangrijk onderdeel van de Italiaanse herdenking van het begin van de Grote Oorlog 19142014. In een voorpost op grote hoogte in de Dolomieten vecht een groep Italiaanse militairen eind 1917 op een paar meter afstand van de Oostenrijkse loopgraven, ‘zo dichtbij dat het lijkt of je hun adem kunt horen’. Rondom, alleen sneeuw en stilte. Binnen, kou, angst, vermoeidheid, berusting. En de onzinnige orders, afkomstig van bureaus ver weg, waar het warm is. Zondag 7 juni, 18.30 uur (Nederlandse première) Vrijdag 12 juni 19.00 uur

NIEUWS VAN DANTE ALIGHIERI NIJMEGEN JUNI Novità. Dante Alighieri Nijmegen

Recommend Documents