Notitie Hbh1 als algemene voorziening Inleiding Na het besluit van de gemeenteraad op 18 september om Hbh1 als algemene voorziening aan te bieden, dient deze koers verder uitgewerkt te worden, inclusief een financiële paragraaf. Verschillende uitvoeringsaspecten, zoals het regelen van de tegemoetkoming, de lichte toets, het inzetten van de huishoudelijke hulp toelage (HHT) dienen aan bod te komen. Onderstaand het voorstel op basis van gesprekken met de gemeenteraad, Wmo-adviesraad, huidige aanbieders, het servicepunt en de interne beleidsafdeling. Besluit gemeenteraad 18 september Uitgangspunten Hbh1 (schoonmaken) van maatwerkvoorziening naar algemene voorziening in 2015; Hbh2 (onderdelen advies/instructie, organisatie huishouden en hulp bij zelfzorg en maaltijd aan kinderen) blijft maatwerkvoorziening in 2015. Financiële tegemoetkoming voor de (financieel) meest kwetsbare burger Besluit gemeenteraad 6 november Verruimen kaders Doepas tot 1300o van de geldende bijstandsnorm Achtergrond De nieuwe Wmo maakt het mogelijk dat gemeenten voor eenvoudige schoonmaakondersteuning verwijzen naar de particuliere markt. Indien uit het onderzoek dat de gemeente uitvoert blijkt dat met eenvoudige schoonmaakondersteuning kan worden volstaan, is het voldoende dat de gemeente een actuele sociale kaart heeft met producten waarnaar verwezen kan worden en die beschikbaar zijn. In principe dragen mensen de kosten van schoonmaakondersteuning zelf. Er dient sprake te zijn van een passende oplossing Alleen indien de algemene voorziening niet voorhanden of toereikend is, dan komt men in aanmerking voor een maatwerkvoorziening. In dit scenario wordt Hbh1 dus een vrij toegankelijke algemene voorziening. Deze uren dienen door de burger zelf bekostigd te worden, tenzij deze hier financieel niet toe in staat is. In dat geval kan een gemaximeerde financiële tegemoetkoming worden aangevraagd. Gezien het feit dat mensen de huishoudelijke hulp in principe zelf moeten betalen, zal er een scherpere afweging zijn van de cliënt zelf of en hoeveel hulp er nodig is. Men zal eerder de eigen kracht en het eigen netwerk aanspreken. De gemeentelijke taak is grotendeels het verwijzen naar de sociale kaart / aanbieders waardoor een lastenverlichting optreedt. Benodigde besluiten uitvoeringsaspecten Nu er een duidelijk standpunt is inzake het omvormen van de Hbh1 van een maatwerkvoorziening naar een algemene voorziening, dient deze koers verder uitgewerkt te worden tot een concreet plan van aanpak. De voornaamste benodigde besluiten worden hieronder opgesomd: Tegemoetkoming cliënt Lichte toets Afspraken aanbieders HHT (Huishoudelijke hulptoelage vanuit het rijk) Deze aspecten worden hieronder verder uitgewerkt, inclusief per punt een advies. Tegemoetkoming Een tegemoetkoming voor de minst draagkrachtige inwoners kan lokaal geregeld worden via de Bijzondere bijstand of de Doepas. Geadviseerd wordt om de tegemoetkoming voor de minder draagkrachtigen te regelen via de Doepas. Voordelen t.o.v. de bijzondere bijstand zijn: Meer beleidsvrijheid (Doe-pas is lokaal beleid) Uitvoering door het Servicepunt (toegangspoort en eerste aanspreekpunt) Geen vermogenstoets, zodat mensen huis en auto kunnen behouden Differentiatie van de doelgroep obv inkomen is mogelijk De raad heeft besloten de kaders van de Doe-pas te verruimen door het minimuminkomen op te hogen naar 13000) (huidig = 1 1 0 0 ) van de geldende bijstandsnorm om zo de armoedeval tegen te gaan. De groep mensen tot 1100 van de geldende bijstandsnorm komt namelijk al voor veel
kwijtscheldingen en kortingsregelingen in aanmerking, waardoor ze vaak netto meer overhouden dan de mensen die net boven deze grens zitten. Het ophogen van het percentage van 110 naar 1300o is tevens bedoeld om de stapeling van kosten -kosten voor huishoudelijke hulp komen nu bovenop de eigen bijdrage CAK- (gedeeltelijk) te compenseren. Een berekening op basis van het besteedbaar gezinsinkomen wordt op dit moment niet geadviseerd. Om de armoedeval te voorkomen, wordt het percentage al verruimd van 110 naar 13000). Per individuele aanvraag wordt wel gekeken naar het gezinsinkomen, en niet naar het individuele inkomen. Het berekenen van het besteedbaar inkomen kost meer tijd en brengt dus aanvullende kosten met zich mee. Vraag is of het voldoende oplevert t.o.v. de kosten. Daarnaast is er dan geen sprake meer van aansluiting bij de Doepas, omdat de basis ( bijstandsnorm) van de regeling dan totaal anders wordt. Wel wordt geadviseerd om na een jaar te evualeren of de kaders van deze regeling passend zijn of aanpassing behoeven. 1
s
SAMENVATTEND Tegemoetkoming via de Doepas; Aansluiting zoeken bij huidige DOE-pas, die nu wordt uitgegeven aan mensen tot 1100 van de geldende bijstandsnorm, waarbij 9 0 0 van de kosten vergoed wordt; Aanvullend daarop DOE-pas verruimen voor de categorie Hbh-cliënten met een inkomen tussen 1 1 0 0 en 1 3 0 0 van de geldende bijstandsnorm, waarbij 7 5 0 van de kosten vergoed wordt. Evaluatie na 1 jaar. Toets Om voor een tegemoetkoming in aanmerking te komen, moet een cliënt: a. Onder het vastgestelde inkomen van 1 3 0 0 vallen; b. Aantoonbare beperkingen hebben en geen mogelijkheid voor gebruikelijke zorg; Naast A moet dus ook bepaald worden of B van toepassing is. Dit kan door middel van een lichte toets aan de voorkant. In overleg met de aanbieders en het servicepunt, is het advies om de lichte toets (vaststellen beperking en gebruikelijke zorg ) uit te laten voeren door het servicepunt (SP) en niet door de aanbieders zelf. Dit heeft een aantal redenen: SP voert nu ook de indicaties uit (expertise); SP voert ook de DOE-pas uit, beide beoordelingen (beperkingen inclusief gebruikelijke zorg en daarnaast de financiële check) kunnen dus gelijktijdig, wat voor de burger prettiger is; Regie ligt bij de gemeente; SP houdt contact met de doelgroep door een keukentafelgesprek aan te gaan (gelijktijdig kan hiermee gesignaleerd worden of er aanvullende hulpvraag is) Voorkomt ruis in de interpretatie van de boordelingscriteria (verschillende aanbieders die mogelijk de criteria anders toepassen); 2
NB In dit voorstel wordt dus enkel bepaald OF iemand in aanmerking komt, NIET voor hoeveel uur. Beide toetsen zijn enkel het toegangskaartje om voor Hbh1 een tegemoetkoming te krijgen. SAMENVATTEND Lichte toets (beperkingen en gebruikelijke zorg) uit laten voeren door het servicepunt door middel van het keukentafelgesprek. Tarieven en financiering aanbieders De aanbieders hebben aangegeven bereid te zijn om hun diensten te leveren, mits zij kostendekkend kunnen opereren. Zij geven aan dat de benodigde bezuiniging kan worden gerealiseerd, mits zij de ruimte krijgen om samen met de cliënt invulling te kunnen geven aan de inhoud van de werkzaamheden. Dan wordt zowel op uurtarief als op inzet van uren de bezuiniging gerealiseerd.
Onder meer rekening houdend met CAK-bijdrage, kortingsregelingen, rente uit vermogen, huurwaardeforfait Gebruikelijke zorg is de normale dagelijkse zorg van gezinsleden en huisgenoten voor elkaar. Bijvoorbeeld zorg voor het huishouden of zorg voor de kinderen. 1
2
Het risico wat je hier mee als gemeente kan lopen is dat er gekort wordt op uren als er budgetoverschrijding dreigt bij een aanbieder. Dit risico kan beheerst worden door duidelijke afspraken te maken met aanbieders op output (schoon en leefbaar huis) en niet op input (uren). Dit geeft de aanbieders de noodzakelijke ruimte om de inzet samen met de cliënt te bepalen en de gemeente sturingsmogelijkheden op het resultaat. Dit geeft ook duidelijk de marktwerking weer: als een aanbieder minder kwaliteit levert dan een ander, zal de cliënt overstappen naar een andere aanbieder. SAMENVATTEND Resultaatsafspraken: schoon en leefbaar huis. Controle dus op output, niet op input. Een fixed price per client (C 45,00 per week). De aanbieders bepalen de inzet en de inhoud per cliënt. Resultaat dient schoon en leefbaar huis te zijn. Betaling aan de aanbieder (voor cliënten met tegemoetkoming)
Overgangsrecht Op grond van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur uit de Algemene wet bestuursrecht (Awb), moeten gemeenten cliënten een redelijke overgangstermijn bieden voordat hun voorziening wordt beëindigd of versoberd. Een duidelijke termijn wordt niet gegeven, maar een termijn van 3 maanden is soortgelijke casu redelijk te noemen. ADVIES Het hanteren van een overgangstermijn van 3 maanden vanaf het moment van inwerkingtreding van de nieuwe regeling (1 januari 2015). Met de aanbieders afspraken maken om het huidige aanbod te continueren tot 1 april 2015. Aanbieders zijn hiertoe bereid. HHT HHT staat voor Huishoudelijke Hulp Toelage en is door het rijk beschikbaar gesteld voor de periode 2015 en 2016. Het doel van deze toelage is het langer behouden van volwaardige werkgelegenheid bij de aanbieders die vóór 2015 door de gemeente gecontracteerd waren voor het leveren van Hbh. Het rijk stelt in deze periode C 190 miljoen beschikbaar. Gemeenten kunnen hierop een beroep doen door voor 1 december een plan in te dienen waaruit blijkt dat de inzet van deze middelen de vraag naar Hbh stimuleert. De gemeente Loon op Zand maakt aanspraak op deze middelen, het plan is bijgevoegd bij deze notitie. De lokale insteek is om de HHT te gebruiken als zachte landing voor de huidige cliënten, mogelijk aangevuld met nieuwe cliënten (mits het budget dat toelaat). Afwegingen enkel bestaande cliënten (1) of ook nieuwe cliënten (2): Zachte landing specifiek gericht op bestaande cliënten (1) Nieuwe cliënten verwachten mogelijk hieraan rechten te ontlenen (1) Budget nadrukkelijk bedoeld voor behoud werkgelegenheid (2) Politieke gevoeligheid rondom werkgelegenheid (2) Middelen zijn er toch, beter zo goed mogelijk gebruik van maken (2) Imago gemeente (2) Ongelijkheid in behandeling voor 2 jaar (2) Relatie aanbieders (2) SAMENVATTEND: Mits het budget het toelaat, zowel nieuwe als bestaande cliënten de HHT aanbieden. Dit komt tevens tegemoet aan de politieke vragen die zijn gesteld inzake de werkgelegenheid, de aanbieders worden hiermee tegemoet gekomen.
Gevolgen S P Servicepunt krijgt er een aantal taken bij, zowel structureel als incidenteel. Het Servicepunt heeft aangegeven deze taken binnen de vastgestelde formatie (incidenteel en structureel) uit te kunnen voeren. Incidenteel: Aanschrijven bestaande cliënten: intrekken beschikking, wijzigingen en gevolgen (proactief) o Tot inkomensgrens 11000) o Inkomen 110-1300 o Inkomen 5-13000) Informeren nieuwe cliënten (reactief) Afhandeling bezwaren Toetsen bestaande cliënten voor Doepas Structureel Inkomenstoets en beperkingentoets nieuwe cliënten Controle gegevens en betalingen aan aanbieders Gevolgen aanbieders Fixed price per cliënt Resultaatsafspraken, prioritering en ureninzet aan de aanbieder Web-based inloggen voor aanleveren cliëntgegevens en facturen is randvoorwaarde Proces Het voorstel is om per 1 januari de nieuwe regeling in te laten gaan. Dit betekent met een overgangsperiode van 3 maanden dat de regeling voor bestaande clienten van kracht gaat per 1 april 2015. Uiterlijk half december dienen alle bestaande clienten aangeschreven te zijn. Zij krijgen een gepersonaliseerde brief waarin de gevolgen van dit besluit voor hen uitgelegd worden. Daarnaast wordt via de gemeentelijke website en de lokale huis-aan-huisbladen aandacht gegeven aan de nieuwe regeling. Financieel overzicht: Aannames Een gedifferentieerde DOE-pas Huidig: max 1 1 0 0 van het minimum inkomen (327 personen = 620o van de Hbh cliënten volgens CAK (totaal 528 in het financieel overzicht). CAK heeft echter niet alle cliënten verwerkt. Totaal zijn er 626 cliënten, 6 2 0 hiervan = 388). Tegemoetkoming kosten 9 0 0 . Extra: 110-1300 van het minimum inkomen (65 personen = 1 2 0 . Ook hier geld dat niet alle cliënten zijn verwerkt. 1 2 0 van 626 = 75). Tegemoetkoming kosten 7 5 0 . Verwacht wordt dat niet iedereen een DOE-pas zal aanvragen en een deel van de cliënten voor een andere oplossing kiest. -
Huidig: 90 00, van de 388 mensen
(349 cliënten)
-
Extra:
( 68 cliënten)
90 0 van de
75 mensen
Voorstel voor vergoeding via DOE-pas -
Fixed price van C 45,00 per cliënt per week, maximaal 48 weken/jaar
-
Resultaat: schoon en leefbaar huis
Berekening kosten o.b.v. bovenstaande: -
Maximale kosten per klant: C 45 x 48 (weken) = C 2.160,00 per jaar
Uitgaven 2013 totaal Uitgaven 2015 hbh 1 Uitgaven DOE-pas 11000 Uitgaven DOE-pas 110-13000 Totale uitgaven 2015 hbh1 Uitgaven 2015 hbh 2 Totale uitgaven Hbh Besparing
C 1.764.798 C 0 C 678.456* C 110.160** C 788.616 C 211.044*** C 999.660 C 765.129 (43 7o) 0
* C 2.160,- x 9 0 0 x 349 mensen ** C 2.160,- x 7 5 0 x 68 mensen *** Begeleiding is hier Hbh2 minus de Hbh1 taken. Ongeveer 3 3 0 van de uren is aanvullend op Hbh1. Dit betekent dus (uitgaande van een uurtarief van C 47,00) 13.607 uur x 3 3 0 x C 47,00 Incidentele kosten De eerste drie maanden van 2015 is het overgangsrecht nog van kracht. Dit betekent dat alle bestaande cliënten een continuering van de huidige zorg krijgen. Financieel betekent dit dat er Per maand aanvullend C 64.500,00 nodig is bovenop de hierboven gemelde kosten. Dit is als volgt berekend: Uitgaven 2013 totaal Uitgaven maandelijks Uitgaven 2015 hbh maandelijks cf nieuwe regeling Verschil
C 1.764.798 C 147.066 C 82.555* C
64.511
* Totale uitgaven Hbh1 (C 788.616) en Hbh2 (C 211.044) gedeeld door 12 maanden
Bijlage: uitvoeringskosten tegemoetkoming via DOE-pas Incidentele kosten Beschikkingen
intrekken
Dit is een standaard brief naar alle Hbh geïndiceerde cliënten, waarvan het klantenbestand bekend is. Telefoontjes Uitgaande dat 5 0 0 van de cliënten (626) belt is dat zo'n 300 telefoontjes á gemiddeld 10 minuten is dat zo'n 50 uur Bezwaren Aanname dat 1 5 0 van de mensen bezwaar gaat maken, in totaal 90 bezwaren. Tijdsinvestering per bezwaar is gemiddeld 10 uur = 900 uur. DOE-pas aanvraag bestaande cliënten Intern dient met het uitgeven van de DOE-pas ook een check dienen plaats te vinden of mensen in aanmerking komen voor een tegemoetkoming Hbh. Uitgaande dat er heldere richtlijnen zijn, wordt verwacht dat dit 0,25 uur per cliënt is op basis van de bestaande klanten (626) waarvan 7 5 0 een DOE-pas aanvraagt = 117 uur. Uit gesprekken met het SP blijkt dat deze uren opgevangen kunnen worden binnen de besteedbare uren in 2015. In 2015 is er 4 FTE incidenteel aanvullend begroot op de formatie voor het servicepunt. Structurele kosten Indicaties Er hoeven geen indicaties meer te worden afgegeven door het servicepunt. Uitgaande van 100 nieuwe cliënten Hbh per jaar met een tijdsinvestering van 1 uur per cliënt is dat op jaarbasis een tijdsbesparing van 100 uur. Lichte toets Intern dient met het uitgeven van de DOE-pas ook een check dienen plaats te vinden of mensen in aanmerking komen voor een tegemoetkoming Hbh (beperkingentoets). Servicepunt wil deze toets middels het keukentafelgesprek vormgeven. Dit om eventuele andere signalen ook binnen te krijgen. Naar verwachting zal een groot gedeelte van deze cliënten ook voor andere voorzieningen in aanmerking willen komen, waardoor Hbh slechts een onderdeel is van het keukentafelgesprek. Verwachting is dat voor 4-5 mensen per week het gesprek plaatsvindt voor enkel Hbh. Uitgaande dat er heldere richtlijnen zijn, wordt verwacht dat dit gemiddeld 0,5 uur per cliënt op basis van 100 nieuwe cliënten waarvan 7 5 0 een DOE-pas aanvraagt. Dit is dus een investering van ongeveer 40 uur.
