Nijmegen bezuinigt niet op groen

Nieuwsbrief januari 2011

Wethouder Jan van der Meer: In dit nummer onder meer:

Vraaggericht groen

2

Gezonde wijken 3 Kennisdag krachtwijken

4

Sociale cohesie

5

Diemerbos

6

Nijmegen bezuinigt niet op groen foto: gemeente Nijmegen

‘Het college vindt groen in en om de stad belangrijk; we zien het echt als ons groene kapitaal. Bezuinigen op groen is dus niet aan de orde. Nijmegen investeert juist extra in het groen.” Aldus wethouder Jan van der Meer. “We trekken vele miljoenen uit voor een groot groengebied in Vinexlocatie NijmegenNoord en de dijkteruglegging bij de Waal. En bij alle grote en kleine bouwprojecten wordt geïnvesteerd in nieuw groen.” Voor nieuw groen in de bestaande stad is jaarlijks gemiddeld € 1 miljoen beschikbaar. In 2010 is bijvoorbeeld het Westerpark feestelijk geopend, als onderdeel van het kralensnoer van Nijmeegse parken. In Nijmegen-Oost wordt over enkele jaren een zwembad verplaatst. Daar wordt, op aandringen van buurtbewoners, een mooi wijkparkje aangelegd. Maar ook het centrum krijgt nieuw groen, zoals een pocketpark op de Korenmarkt die nu een parkeerterrein is. "In stadsdeel Dukenburg wordt de komende 10 jaar € 2 miljoen geïnvesteerd in groen en € 2 miljoen in achterstallig onderhoud. Voor stadsdeel Lindenholt stellen we een soortgelijk plan op, weliswaar met een lager budget. Deze stadsdelen uit de jaren 60, 70 en 80 hebben samen de helft van het Nijmeegse openbare groen.” Het college hield ook de budgetten voor groenbeheer bewust buiten de bezuinigingstaakstellingen. “Daarbij past wel de kanttekening dat deze beslist niet ruim zijn.”

Hoe komt Nijmegen aan de middelen om extra te blijven investeren in groen? “Onze groeninvesteringen lopen mee in planexploitaties van grote en kleine projecten. Bij groot onderhoud aan wegen, aanleg van fietsroutes of vervanging van riolering krijgen laanbomen bijvoorbeeld een ingrijpende standplaatsverbetering. Verder is er specifiek gemeentelijk budget voor groen en woonmilieuverbetering en zetten we ISV-middelen in voor groen." Hefboom De bijdragen aan landschapsontwikkelingsplannen van buurgemeenten zijn een hefboom voor cofinanciering van andere overheden en organisaties. “Zo wordt momenteel in de Ooijpolder een ecologische verbindingszone aangelegd. En samen met Arnhem, Lingewaard, Overbetuwe, provincie Gelderland, Waterschap Rivierenland en Staatsbosbeheer realiseren we Park Lingezegen: een landschapspark van 1500 ha tussen Nijmegen en Arnhem.” Ook op het gebied van natuurontwikkeling en recreatieve verbindingen vindt samenwerking plaats. “Met Staatsbosbeheer realiseren we een Natuurcentrum Rivieren op de overgang van centrum en natuur”

Via het programma ‘Groen en de stad’ kreeg Nijmegen ondermeer een substantiële bijdrage voor het groen in krachtwijk Hatert. “Met dat geld hebben we een prachtig park aangelegd en diverse plekken groener gemaakt. Ook konden we via de helpdesk van het ministerie van LNV enkele onderzoeken initiëren. Door de contacten met het ministerie en de andere grote steden stonden we steeds vooraan bij nieuwe ontwikkelingen en kansen. Het is jammer dat het rijk een programma afsluit dat niet alleen inhoudelijk succesvol was maar het rijk ook de kans bood om direct met de G30 contact te hebben en op de hoogte te blijven van wat daar speelt.” De provincie Gelderland heeft nu het initiatief genomen om meer met de steden op te trekken voor het thema groen en de stad. Ideeënboek Nijmegen blijft in ieder geval actief kennis uitwisselen over groen in en om de stad. “Als voorbeeldgemeente voor innovatief groen hebben we het Ideeënboek ‘Groene Allure Binnenstad’ gemaakt. Een aantal innovatieve projecten uit dit boek is al uitgevoerd, zoals mobiel groen, geveltuinen en verticaal groen. Ook worden twee pleinen in de binnenstad vergroend. Onze innovatieve ideeën communiceren we via de contacten met andere gemeenten, via vakbladen en onze deelname aan de Entente Florale.” Hanneke Gijsbertse, Kenniscentrum Recreatie Groen en de Stad Nieuwsbrief – januari 2011

Provincie Utrecht

2

Meer inzicht in vraag naar recreatie om de stad De vraag naar goede recreatievoorzieningen rondom stadsgewest Utrecht en regio Amersfoort stijgt door een toenemend aantal inwoners van deze gebieden. Daarom voert de provincie actief beleid om te voorzien in deze groeiende recreatiebehoefte. Voor dit beleid heeft de provincie inzicht nodig in de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte aan recreatiegebieden tot 2030 rond stadsgewest Utrecht en regio Amersfoort. Daarnaast wil de provincie weten waar de

recreatiedruk het grootst is en of het huidige aanbod voldoet aan de wensen van de recreant. Ook is zij op zoek naar realistische en creatieve concepten om aan deze vraag te voldoen.

Nieuwe methodiek Om de provincie Utrecht van de benodigde kennis te voorzien, heeft het Kenniscentrum Recreatie samen met de SmartAgent Company de nieuwe methodiek ‘vraaggericht werken’ ingezet. Allereerst berekende het Kenniscentrum Recreatie met haar Beleidsondersteunend Recreatie Analyse Model (BRAM) waar de verschillen in vraag naar en aanbod voor wandelen en fietsen – de populairste vrijetijdsactiviteiten - het grootst zijn. Daarna zijn 6 gebieden geselecteerd waar de vraag naar wandelen en fi etsen het grootst is. Dit zijn ook de gebieden waar de RodS (recreatie om de stad) opgave ligt, zoals Haarzuilens, Noorderpark en Hollandse IJssel. Vervolgens analyseerde SmartAgent de leefstijlen van de omwonenden, in een omtrek van 5 kilometer. De combinatie van deze gegevens leverde verrassende informatie op.

Foto Nationale Beeldbank

Onderscheidend aanbod Tussen de steden Utrecht en Amersfoort is een duidelijk verschil in leefstijlen, evenals tussen de geselecteerde deelgebieden. Omdat ook de identiteiten van de omliggende recreatiegebieden van elkaar verschillen, is het goed mogelijk om gebieden met een heel onderscheidend recreatief-toeristisch aanbod te realiseren. De resultaten van de methodiek ‘vraaggericht werken’ geven daar een goede aanzet voor. Willen de omwonenden een kinderboerderij met knuffeldieren of een boerderij waar ze streekproducten kunnen kopen? Wordt het een struinbos of een speelbos? Worden de forten galeries en musea, of ontwikkeld tot locaties voor buitensport? En waar liggen kansen voor publiek private samenwerking met o.a. recreatieschappen, terreinbeheerders en ondernemers? Het maakt uit!

Foto Emile Bruls

De resultaten van deze analyse zijn een goede basis voor onderbouwde beleidsbeslissingen. Het begin van een vraaggericht aanbod voor recreatie en toerisme, dat ook kansen biedt voor de ondernemers in de regio. Pauline van Rijckevorsel, Kenniscentrum Recreatie

Willen de omwonenden een kinderboerderij of liever een boerderijwinkel? Groen en de Stad Nieuwsbrief – januari 2011

Meer informatie: [email protected]

Inspiratieboek

Een groene gezonde wijk Wie in een groene wijk woont, voelt zich beter en gaat minder vaak naar de huisarts. Een groene omgeving vermindert stress, nodigt uit tot bewegen en het ontmoeten van buurtbewoners. Daarnaast is groen in de buurt goed voor de ontwikkeling van kinderen, sociale contacten en een goed microklimaat. Kortom, groen in de wijk is essentieel voor het verbeteren van de gezondheid van haar inwoners.

2 Samen waren direct enthousiast over het plan van het ministerie van EL&I om een generatietuin aan te leggen. Met de tuin wil het ministerie kinderen op een leuke manier in aanraking laten komen met groen en natuur en - als bijkomend effect - ook beter leren eten. De aanleg van een generatietuin is aantrekkelijk door de beperkte kosten. In Voorschoten, Amersfoort, Utrecht en Almere bestaan inmiddels ook plannen voor een generatietuin.

foto: Kim Koreman

Fitnezz 4 All Om bewegen in het groen te stimuleren, plaatst Fitnezz 4 All fi tnessapparaten in parken. De gemeente Haarlem legde als eerste zo’n fi tnessveld aan bij de Molenplas. De acht fi tnessapparaten worden de hele dag door jong en oud gebruikt. In 2011 komt er een tweede fi tnessveld in het Zaanenpark. Fitnezz 4 All financiert de apparaten door sponsorcontracten te sluiten met bedrijven, zoals de voedingsindustrie, ziektekostenverzekeraars en woningcorporaties. Het onderhoud van de toestellen geschiedt in samenwerking met de sociale werkvoorziening. Voor de gemeente levert het onderhoud van het fi tnessveld nauwelijks extra werk op.

Ouderen en kinderen werken samen in de Haagse generatietuin

Naast de hoeveelheid is ook de kwaliteit van het groen in de woonomgeving van mensen belangrijk voor de gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat de gezondheidswinst het grootst is in buurten waar de grote hoeveelheid groen ook van hoge kwaliteit is. Maar niet alle wijken zijn groene wijken. Het groen in steden is de afgelopen jaren zelfs afgenomen, zowel in kwantiteit als kwaliteit. Dit is vanuit het gezondheidsoogpunt geen goede ontwikkeling. Angststoornissen en depressies, bijvoorbeeld, leggen een groot beslag op de gezondheidszorg, terwijl de kans op deze ziekten in een groene omgeving kleiner is. Investeren in groen draagt bij aan de gezondheid en levert ook geld op. Daarom hebben verschillende organisaties uit de gezondheids- en groensector samen de bro-

chure ‘Een gezonde groene wijk’ samengesteld. Gemeenten en GGD’en vinden in deze brochure inspiratie om met groen de gezondheid van de inwoners te bevorderen. In de brochure wordt dieper ingegaan op het wetenschappelijke bewijs voor de relatie tussen groen en gezondheid. Tien inspirerende praktijkvoorbeelden laten zien hoe groen ingezet kan worden om de gezondheid van bewoners te verbeteren. Hier volgt een korte beschrijving van drie projecten. Generatietuin In de generatietuin van een Haags verzorgingshuis kweken bewoners en kinderen van een naschoolse opvang samen groenten, fruit, kruiden en bloemen. De tuin brengt stadskinderen in aanraking met groen en doorbreekt het isolement van de ouderen. Het Haagse verzorgingshuis Royal en kinderopvang

Therapeutisch groen Revalideren, sporten en trainen kan veel meer in de buitenlucht gebeuren, vindt de afdeling parkbeheer van de gemeente Arnhem. Want bewegen in het groen is goed voor lichaam en geest. Een verzoek om samenwerking aan artsen, fysiotherapeuten, trainers en zorgcentra leverde veel reacties op. Een therapeut die moeilijk opvoedbare jongeren begeleidt, stelde voor om die jongeren in het groen te laten werken. Een school vroeg om aanleg van een openbare fi tnessruimte en artsen opperden het idee van ‘Wandelen tegen depressie’. Door de actieve benadering van de zorgsector en sportinstellingen worden de Arnhemse parken nu nog beter bezocht en gebruikt. Zo helpt groen mee aan een gezonde bevolking. De brochure wordt afgesloten met een stappenplan voor het realiseren van een groene en gezonde wijk. Hanneke Gijsbertse, Kenniscentrum Recreatie

‘Een groene, gezonde wijk' is te downloaden op www.kenniscentrumrecreatie.nl Groen en de Stad Nieuwsbrief – januari 2011

3

Groene krachtwijken

4

Groene schoolpleinen Rotterdam beste project De ‘groene schoolpleinen in Rotterdam’ zijn gekozen als beste project op de kennisdag groene krachtwijken in Amersfoort. Rotterdam realiseert in drie jaar tijd 12 groene schoolpleinen om de kloof tussen jeugd en natuur te verkleinen. De gemeente krijgt daarvoor € 1500 extra budget van het ministerie van EL&I. De Nijmeegse krachtwijk Hatert won de tweede prijs van € 750. Daar wordt, samen met bewoners, het wijkgroen opgewaardeerd tot Park Hatertzoom. In 2009 tekenden 18 steden groenconvenanten voor krachtwijken. Sindsdien is er in verschillende groenprojecten veel kennis en ervaring opgedaan. Om die te delen, organiseerde het programma Groen en de Stad, het Kenniscentrum Recreatie en de gemeente Amersfoort een kennisdag op 17 november jl. Centrale thema’s waren: financiering, beheer, monitoring van maatschappelijke effecten en burgerparticipatie. Financiering In de meeste gevallen financiert de overheid de aanleg van groen. Maar ook andere par-

tijen kunnen meebetalen omdat zij profi teren van dat groen, zoals woningbouwcorporaties en basisscholen. Daarnaast kunnen gemeenten door ‘value capturing’ de investeringen in groen, die de woningwaarde verhogen, terugkrijgen en opnieuw inzetten voor groenaanleg. Nabij gelegen groen verhoogt de waarde van vastgoed met gemiddeld 9%. Beheer Beheer van groen door bewoners zorgt voor meer betrokkenheid bij de buurt en sociale cohesie. Maar dat betekent niet dat de gemeente geen rol meer heeft en de onder-

houdskosten lager worden. De gemeente blijft verantwoordelijk voor het faciliteren van het beheer, het stellen van randvoorwaarden en het waarborgen van de continuïteit. Monitoring Groen in de wijk draagt bij aan gezondheid, welzijn, sociale cohesie, leefbaarheid en milieu. Een monitor kan inzicht geven in de behaalde maatschappelijk effecten. Maar gemeenten moeten zich realiseren dat zo’n monitor niet alijd een volledig beeld geeft. Houd de monitor uitvoerbaar, zet deze niet te groots op, maak gebruik van bestaande onderzoeken en formuleer vooraf meetbare doelen. Burgerparticipatie Burgerparticipatie bij groenprojecten leidt tot meer betrokkenheid en sociale cohesie. Dat klinkt goed, maar burgerparticipatie is geen eenvoudige opgave. Belangrijk is dat de gemeente minder op de voorgrond treedt, randvoorwaarden aangeeft, ideeën van burgers faciliteert, het proces coördineert, en afspraken nakomt. Om burgers mee te krijgen, moeten gemeenten het belang van het project inzichtelijk maken, ruimte geven om projectideeën op een laagdrempelige manier in te dienen, burgers serieus nemen, faciliteren en voortdurend blijven informeren.

foto: speeltuinvereniging Kruiskamp

De burger wil groen Tijdens de kennisdag werd een fietstocht gemaakt door de Amersfoortse krachtwijk Kruiskamp. Midden in de wijk ligt een groot speelterrein van de speeltuinvereniging dat volop wordt gebruikt. Kinderen hebben ideeën aangedragen voor de nieuwe inrichting en vrijwilligers beheren nu de speeltuin. "Groen is wat de burger wil" zei Lucas Bolsius, burgemeester van de gemeente Amersfoort, tijdens de kennisdag. De komende tijd zal de aandacht vanuit de politiek en de overheid voor groen afnemen door bezuinigingen en het verschuiven van de belangen. Maar groen heeft toekomst, omdat het voor de burger altijd belangrijk blijft. Martine van Loon, Kenniscentrum Recreatie

Kinderen droegen ideeën aan voor de inrichting van de speeltuin in de Amersfoortse krachtwijk Kruiskamp Groen en de Stad Nieuwsbrief – januari 2011

Lees ook het verslag van de Kennisdag groene krachtwijken op www.kenniscentrumrecreatie.nl.

Onderzoek

Groen is het cement van de buurt Tijdens een wandeling in het groen knopen buurtgenoten een praatje aan. Zo ontstaat een nieuwe vriendschap èn het plan voor een buurtbarbecue in het park. Dat is het ideaalbeeld van sociale cohesie dankzij buurtgroen. Alterra onderzocht voor het ministerie van EL&I of het echt zo werkt. Conclusie: buurtgroen levert inderdaad een positieve bijdrage aan de sociale cohesie in de buurt. De mate waarin hangt af van de verstedelijkingsgraad en het soort groen. Gebrek aan sociale cohesie kan leiden tot overlast, onveiligheid, verloedering en criminaliteit. Volgens het Alterra onderzoek is meer en beter buurtgroen een effectief, eenvoudig en goedkoop middel om die problemen op te lossen. Daarom organiseerde de Dienst Ruimtelijke Ordening van de gemeente Amsterdam op 9 december jl. een minisymposium ‘Groen en sociale cohesie’ met bijdragen van Alterra, woningbouwcorporatie Ymere en de gemeente zelf. Volgens Irini Salverda van Alterra leidt kleinschalig buurtgroen in hoge mate tot wat wellicht het belangrijkste is bij sociale cohesie: sociale contacten. En die leiden weer tot meer wederzijds begrip, waardering, uitwisseling en soms ook tot aanpassing van normen en waarden. Buurtbewoners ontmoeten elkaar makkelijker in kleinschalig groen dicht bij huis, dan in grote parken. Activiteiten buiten lijken ook meer impact te hebben op de sociale cohesie dan activiteiten binnen. Waarschijnlijk omdat buitenactiviteiten zichtbaarder zijn voor de buurt en daardoor laagdrempeliger. De deelnemers aan het symposium zijn benieuwd wat ‘meer en beter groen’ concreet inhoudt en wat de inrichtingseisen zijn. Amsterdam Nieuw West, bijvoorbeeld, barst van het groen, maar de inwoners zijn niet gezonder of socialer en de huizenprijzen zijn er lager dan elders. Hoe kan beter groen daar verandering in brengen? Daar heeft Alterra nog geen antwoord op; voor concrete inrichtingseisen is vervolgonderzoek nodig. Wondermiddel Pieter de Jong vertelt dat woningbouwcorporatie Ymere 13 wijken gaat revitaliseren. Daarin speelt groen een belangrijke, verbindende rol. Groen bevordert bewegen, werkgelegenheid, leefklimaat, sociale cohesie en schone lucht. Ymere heeft een eigen groen-

adviseur en luistert goed naar de wensen van bewoners. “Die hebben vaak heel specifieke ideeën over de inrichting van het groen. Moestuinen scoren op dit moment het hoogst en lijken wel een sociaal wondermiddel. Bij flatbewoners gaat de voorkeur meer uit naar speel- en ontmoetingsgroen." Onderzoeker Jos Gadet van de gemeente Amsterdam vindt juist dat groen schaarser moet worden, vooral buiten de ‘ring’. Daardoor stijgt de waarde. "Meer groen alleen, leidt niet tot meer sociale cohesie. Groen moet de juiste voorzieningen en gebruiksmogelijkheden bieden, bijvoorbeeld draadloos internet. Smartphones maken mensen steeds meer mobiel. Ze kunnen overal werken, informatie opvragen en contact onderhouden met hun vrienden. Met een ‘tag’ en ‘augmented reality’ kun je zien wat er in het park te doen is, nu en in de toekomst."

Tijdens de discussie wordt gewaarschuwd voor verdichting: een grote bedreiging van het buurtgroen. In Den Haag moet 90% van de woningbouw in de stad plaatsvinden en in Utrecht 60%. De grote parken worden daarvoor niet opgeofferd, het buurtgroen wel. Nieuwe investeerders Nu de overheid het programma ‘Groen en de stad’ heeft beëindigd, is de grote vraag waar gemeenten nog geld kunnen halen voor inrichting en beheer van groen. Bij de wijkaanpak in Amsterdam wordt samengewerkt met grote bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen, zoals de Rabobank en Albert Heijn. De laatste plaatst bijvoorbeeld bankjes in het groen bij de supermarkten. De gemeente Utrecht hanteert de formule van bruikleentuinen. Burgers krijgen groen in bruikleen en worden daarbij gefaciliteerd door de gemeente. Als de animo vermindert, neemt de gemeente het beheer weer over. Samenwerking met de provincie, buurgemeenten, waterschappen en corporaties levert ook geld voor groen op. Hanneke Gijsbertse, Kenniscentrum Recreatie

Bruikleentuin in Utrecht Groen en de Stad Nieuwsbrief – januari 2011

5

Staatsbosbeheer

6

Anja Brands en Jaap Wilting, Staatsbosbeheer

Samenwerken voor aantrekkelijk groen Intensiever samenwerken met de stad, collega terreinbeheerders en de gebruikers levert aantrekkelijke groene gebieden op. Dat was de centrale boodschap op de relatiedag van Staatsbosbeheer op 7 oktober jl. in het Diemerbos. Die boodschap sloot goed aan bij de actualiteit. Het nieuwe kabinet kondigde een week eerder aan dat op alle RodS-projecten (Recreatie om de Stad) wordt bezuinigd. Voldoende stof voor goede inhoudelijke discussies tussen bestuurders, politici en terreinbeheerders. Annemiek Roessen, directeur Regio West bij Staatsbosbeheer, benadrukte het belang om goed te blijven samenwerken. Vooral in gebieden waar op dit moment al RodSlocaties zijn gerealiseerd en ingericht, zoals het Amsterdamse Diemerbos en de Balij in Zoetermeer. Staatsbosbeheer gaat afspraken maken over het beheer en onderhoud van deze gebieden met, onder andere, recreatieschappen en gemeenten. Maar ook met bijvoorbeeld maneges en horecaondernemers zijn afspraken mogelijk.

De plannen voor herinrichting van het Diemerbos zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op een Amsterdams recreatieonderzoek uit 2003. Daaruit blijken o.a. de verschillen in wensen tussen de gebruikers: bewoners van Diemen en Amsterdam Zuidoost. Grofweg wordt het natuurlijke karakter van het bos het meest gewaardeerd door de inwoners van Zuidoost: "Het moet geen tweede Gaasperplas worden". Inwoners van Diemen hebben verhoudingsgewijs meer behoefte aan extra voorzieningen zoals een

foto: Ernst Dirksen

Diemerbos In opdracht van de gemeenten Amsterdam en Diemen heeft Staatsbosbeheer de afgelopen twee jaar gewerkt aan de herin-

richting van het Diemerbos. Hierbij is nauw samengewerkt met een participatiegroep van stakeholders. Deze groep kwam ook met het idee voor het speelbos, dat nu bijna klaar is. In het bos zijn verschillende natuurlijke speelelementen aangebracht, die kinderen uitdagen hun eigen fantasie te gebruiken. Overal in het bos mogen kinderen hutten en bruggen bouwen, met takken en boomstronken die daarvoor bewust door onderhouds– medewerkers worden achtergelaten.

Boswachter Ton Visser toont de deelnemers het werk in uitvoering in het Diemerbos

Groen en de Stad Nieuwsbrief – januari 2011

speelbos, ligweiden en horeca. Voor het ontwerp betekende dit zoeken naar ‘gedoseerde levendigheid’. Burgerschapsstijlen Een effectieve manier om in gesprek te gaan met omwonenden, is het model van burgerschapsstijlen. Roel Schoemaker van Motivaction onderscheidt: verantwoordelijken, pragmatici, plichtsgetrouwen en buitenstaanders. Elke burgerschapsstijl heeft specifi eke kenmerken en daarbij passende manieren van communiceren. Voor het Diemerbos is het van belang dat er in Amsterdam Zuidoost veel buitenstaanders wonen. Dit zijn mensen die een aversie hebben tegen overheidsinstanties en uit relatief lage sociale milieu’s komen. Bij deze groep werken inspraakavonden in een buurtcentrum niet en moet naar andere manieren worden gezocht. Bijvoorbeeld mensen één op één benaderen in een winkelcentrum, of tijdens hun dagelijkse wandeling door het Diemerbos. Staatsbosbeheer gaat de nieuwe doelgroepenbenadering baseren op de vier burgerschapsstijlen. Deze worden vertaald naar vier clusters - natuur, wandel/fi ets, gezelligheid en sportief - die elk een aparte benadering krijgen. Dit jaar worden medewerkers van Staatsbosbeheer getraind in deze nieuwe doelgroepenbenadering .

7

Kort+Groen G4 bezorgd over financiering De wethouders van de vier grootste steden zijn bezorgd over de beëindiging van de financiering van buitenstedelijke groenprojecten. In een brief aan de Tweede Kamer schrijven zij dat hierdoor groenprojecten bij de stadranden in gevaar komen. Voorbeelden zijn het Amsterdamse project Tuinen West en de herinrichting van de Nieuwe Driemanspolder in de regio Den Haag. Bij Rotterdam kan een deel van de realisatie van de vlinderstrik wellicht niet doorgaan en bij Utrecht lopen de groenprojecten aan de westkant gevaar.

Bouwend Nederland: investeer in groen Op het congres Bouwstenen gemeentelijk groenbeleid op 2 december jl. hield Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland, een pleidooi voor meer aandacht voor de groene kwaliteit van de leefomgeving. Bezuinigen op de inrichting van de openbare ruimte is een zeer bedenkelijke ontwikkeling. Ook Kees Jan de Vet, lid directieraad VNG, benadrukte dat investeren in kwaliteit zich juist hier terugbetaalt. Daarvoor is nog meer samenwerking nodig tussen degenen die ‘rood’ en ‘groen’ invullen op de planologische kaart. Meer informatie over de presentatie op: www.bomenstichting.nl.

Brochure Dak en Gevel Groen ’t Goede Groene Leven In Leiden is een pilotproject ’t Groene Goede Leven van het ministerie van EL&I gestart. Doel is ouders en verzorgers van baby's en peuters te informeren waarom het goed is dat opgroeiende kinderen in de natuur zijn, op de boerderij komen en weten hoe eten groeit. Ouders krijgen praktische tips hoe ze ‘groen en voedselbewust’ kunnen opvoeden. De pilot start bij de Centra voor Jeugd en Gezin in Leiden en wordt uitgebreid naar andere locaties en gemeenten. Een folder over de pilot is op te vragen bij [email protected].

Kind heeft recht op natuur! Contact met de natuur maakt kinderen creatiever, slimmer en fitter en geeft ze boeiende herinneringen mee voor later. Daarom startte IVN met 31 partners de petitie ‘Ieder kind heeft recht op natuur!’

Een kinderrecht op natuur kan leiden tot meer groene gebieden in en rond grote steden, meer natuurspeelplaatsen of meer natuurbeleving in het onderwijs. De petitie staat op www.iederkindheeftrechtopnatuur.nl. Met de handtekeningen wordt de Nederlandse overheid opgeroepen het contact van kinderen met de natuur te vergroten. De Verenigde Naties moet het recht op natuur opnemen in het Kinderrechtenverdrag.

Plant Publicity Holland heeft een brochure uitgebracht over dak en gevel groen. De brochure geeft zoveel mogelijk informatie gebaseerd op harde cijfers uit onderzoek en ervaringen van professionals. De informatie is bestemd voor mensen die over dak- en gevelgroen communiceren, zoals gemeenten, woningbouwverenigingen, architecten en bouwbedrijven en is te bestellen op www.pph.nl.

Verkoop natuurgebied geblokkeerd Door een beroep te doen op de Wet voorkeursrecht gemeenten heeft de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude voorkomen dat natuurgebied Houtrak moet worden verkocht. De Houtrakpolder is een van de gebieden die volgens het regeerakkoord een besparing moest opleveren. Staatsbosbeheer heeft de opdracht gekregen om natuurgebieden in de verkoop te zetten. De gemeente wil het gebied behouden als een groene buffer tegen verdere verstedelijking. Groen en de Stad Nieuwsbrief – januari 2011

8

Kort+Groen

Contact & Colofon Deze nieuwsbrief over het programma Groen en de Stad verschijnt 4x per jaar.

Extra subsidie voor groene daken Overschie Huiseigenaren, bedrijven en woningcorporaties in de deelgemeente Overschie kunnen, bovenop de Rotterdamse regeling, subsidie aanvragen voor de aanleg van een groen dak. De deelgemeente wil hiermee een extra stimulans geven voor de aanleg van 4.000 m² groen dak. De gemeente Rotterdam en de waterschappen geven een subsidie van € 30 per m² gerealiseerd groen dak. De deelgemeente Overschie verdubbelt dit bedrag tot een maximum van negentig procent van de investeringskosten. In totaal stelt de deelgemeente € 120.000 ter beschikking: € 30.000 voor huiseigenaren en € 90.000 voor bedrijven en woningcorporaties. Meer informatie: www.groenedaken. onsoverschie.nl.

Nolet Distillery helpt Schiedamse parken opknappen De Schiedamse Nolet Distillery BV draagt financieel bij aan de opknapbeurt van enkele parken. Het bedrijf heeft de gemeente aangeboden gedurende een periode van in principe vijf jaar € 100.000 per jaar te betalen voor het verbeteren van het onderhoudsniveau van het Volkspark, het Julianapark en omgeving. Ook zijn extra investeringen mogelijk in de groenvoorzieningen, speelvoorzieningen en het parkmeubilair. Elk jaar besluit Nolet Distillery BV of de bijdrage beschikbaar wordt gesteld. De verwachting is dat door de bundeling van krachten van Nolet Distillery BV, de bewonersvereniging Schiedam West en de gemeente deze groenvoorzieningen weer goed bezochte en gewaardeerde plekken worden.

ISSN 1878-1772 In het programma Groen en de Stad werkt het ministerie van LNV samen met VROM, WWI, steden, provincies en maatschappelijke partners. Doel is te stimuleren dat overheden, bedrijven en maatschappelijke partners samen werk maken van groen. Dat gebeurt onder meer via voorbeeldprojecten, leer-werkateliers, bijeenkomsten en een actief kennisnetwerk. Kijk voor meer informatie op www.groenendestad.nl, of mail Sandra Greeuw, projectcoördinator Groen en de Stad : s.c.h.greeuw@ minlnv.nl. Redactie: Femke Huis en Hanneke Gijsbertse (Kenniscentrum Recreatie)

Inrichtingsvisie Groen en de stad- Immerloo

Sandra Greeuw (LNV Directie Natuur, Landschap en Platteland)

Op 12 januari jl. presenteerde de Dienst Landelijk Gebied (DLG) de definitieve inrichtingsvisie voor de Arnhemse wijk Immerloo. De inrichtingsvisie is opgebouwd rond drie thema’s: ‘spelend ontmoeten’, ‘infrastructuur: veilig door de wijk’ en ‘groen = voor iedereen’. De projecten worden de komende vijf jaar gefaseerd uitgevoerd. Voor dit project zijn de kennis, ervaringen en ideeën van de wijkbewoners van begin tot eind actief benut. De inrichtingsvisie is dan ook door Wilma Koel, voorzitter van wijkbeheergroep Immerloo, namens alles bewoners overhandigd aan wethouder Margreet van Gastel. Regiomanager van DLG Oost, Rolf Müller, prees de inzet van de schoolkinderen in het project en benadrukte het belang van een goede speelomgeving. Hij raadde gemeente en bewoners aan de positieve energie vooral vast te houden en zo snel mogelijk met de plannen aan de slag te gaan. In het voorjaar besluit de gemeenteraad over de uitvoering van de visie. Meer info: www.dienstlandelijkgebied.nl

Matthijs Philippa (LNV Regionale Zaken Zuid) Peter Visschedijk (Alterra) Vormgeving: Joaquim Gonçalves Druk: Grafia drukkerij Adreswijzigingen, nieuwe aanmeldingen en extra exemplaren: Bij het Kenniscentrum Recreatie kunt u zich opgeven voor toezending van deze gratis nieuwsbrief en kosteloos extra exemplaren bestellen. Kenniscentrum Recreatie Raamweg 19 2596 HL Den Haag 070 3124970 [email protected] U kunt de nieuwsbrief ook digitaal inzien op www.kenniscentrumrecreatie.nl en www.groenendestad.nl Voor meer informatie en relevante websites:

Overhandiging inrichtingsvisie aan wethouder Margreet van Gastel (midden) Groen en de Stad Nieuwsbrief – januari 2011

www.groenendestad.nl