Nieuwsbrief van de Vrouwengroep en de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam. nr 42 februari 2010

Nieuwsbrief van de Vrouwengroep en de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam nr 42 februari 2010

Van de Redactie 1. We kunnen u het heuglijke nieuws melden dat we weer bezig zijn met het organiseren van een Vrouwenontmoetingsdag op zondag 14 maart a.s. (zie volgende pagina) in samenwerking met NCJW, Bos en Lommer interreligieus Beraad(BLiB), Het Ignatiushuis en Vangnet. Om alvast in de Agenda te zetten!!! 2. De Nieuwsbrief verschijnt aan het einde van elke maand. Denkt u eraan, dat

kopij dient te worden ingeleverd vóór de 20e van de maand bij de Redactie (zie hierna genoemde namen). De Redactie verzoekt u dringend om vooraf bij de desbetreffende organisatie te checken of uw kopij in onze Nieuwsbrief mag worden opgenomen! De Redactie behoudt zich het recht voor om kopij, die niet relevant is voor de doelgroep van deze Nieuwsbrief, niet op te nemen. 3. De Nieuwsbrief is ook terug te lezen op www.amsterdamsevrouwengroep.nl

Redactie: Gerrie van Krevel, 020-6902378 [email protected] Ank Veenstra, 020-6949647 [email protected]

Het ontmoeten van je buurvrouw/buurman tijdens de volgende bijeenkomsten in Amsterdam en omgeving Amsterdam Amsterdam

Dominicuskerk: ‘Avondsirene’ p. 3 Cursus ‘Compassie Nader Beschouwd’ p. 4

Amsterdam Rijpwetering Rotterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam

ma 1 febr do 4 febr 11febr 18febr za 20 mrt vrij 5 febr vrij 5 febr ma 8 febr vrij 12 febr za 20 febr di 23 febr do 25 febr

Amsterdam

zo 14 mrt Vrouwenontmoetingsdag: ‘Minder is Meer!’ p. 2

Themadag: ‘Compassie nader beschouwd’ Meditatie: ‘God tot God’ p. 5 Concert: ‘Klankschalen-avond’ p. 6 Boeklezing: ‘Geografie van Goed en Kwaad’ p. 7 Dialoog: ‘Homoseksualiteit’ p. 8 Wandeling: ‘Luthers Amsterdam’ p. 9 Film: ‘In de Veertigdagentijd’ p. 9 Herdenking: ‘Februaristaking 1941’ p. 10

Op Prikbord overige activiteiten p. 12 We kunnen u het heuglijke nieuws melden dat we weer bezig zijn met het organiseren van een Vrouwenontmoetingsdag in samenwerking met NCJW, Bos en Lommer interreligieus Beraad (BLiB), Het Ignatiushuis en Vangnet. Om alvast in de Agenda te zetten!!!

Vrouwenontmoetingsdag Amsterdamse Vrouwen met elkaar in gesprek over identiteit en samenleving Zondag 14 maart 2010 13:30 uur tot 17:30 uur Mansveltschool, Karel Doormanstraat 125 1055 VE Amsterdam-Bos en Lommer Thema:

Minder is Meer! Vasten - Voedsel voor de ziel De uitnodiging komt over enige weken. Graag tot 14 maart Met vriendelijke groeten namens de organisatie, Ank Veenstra

2

Dominicuskerk: ‘Avondsirene’ Amsterdam, maandag 1 februari vanaf 19.30 uur www.bruggenbouwers.com ; telefoon 013 – 8899000

Als op de eerste maandag van de maand om 12 uur de sirenes worden getest gaat diezelfde avond in de Dominicuskerk in Amsterdam (Spuistraat 12 – ingang in de steeg) nogmaals de ‘sirene’ rond dichters, muzikanten, denkers, bestuurders en acteurs. Een uur van aanklacht, hartenkreten, stilte, berichten uit de samenleving, gedeelde zinmomenten, een ander geluid. Noem het ‘gebed’… Het thema is: ‘Het is koud in de stad’. Met medewerking van: Ewout Eggink, Fatima Elatik, stadsdeelvoorzitter Zeeburg, De Bloeiende Maagden en Theaterduo VILT. Met dit nieuwe experiment wil de Dominicus niet alleen de draad oppakken van Dorothee Sölle en haar Politiek Avondgebed in de jaren ’70. We willen ook proberen op een of andere wijze uit te reiken naar buiten, naar niet-kerkelijk Amsterdam, jong en oud. Voor ieder die bezinning en rust zoekt in een druk en stressvol leven. Voor wie opgeschud wil worden en niet zomaar meelopen met alles wat de samenleving maar verlangt en vraagt. En voor wie een plek zoekt om ongerustheid te delen en op te komen voor wat je hart raakt. Programma: 1. Binnenkomst muziek Jan Garbarek and the Hilliard ensemble 2. Sirene 3. Berichten uit de stad 4. Gedicht: ‘Honger in New York’ door Ewout Eggink 5. Piano door Frank Irving 6. Column door Fatima Elatik, stadsdeelvoorzitter Zeeburg 7. ‘Protestsong’ door de Bloeiende Maagden 8. Muziek: ‘Zonder liefde’ ‘Theaterduo Vilt’ Jeannie Charlene en Frank Irving 9. Bezinning: Licht geven door Claartje Kruijff 10. Sirene 11. Glaasje glühwein Locatie: Dominicuskerk, Spuistraat 12, Spuistraat 12; Ingang: Korte Korsjespoortsteeg, Amsterdam Andere avonden: 1 maart, 12 april. Bericht over andere data volgen later. 3

Cursus: ‘Charter of Compassion’ Amsterdam, donderdag 4, 11, 18 februari van 19.30 – 22.00 uur (€ 75,--) met themadag op zaterdag 20 maart van 10.00 – 14.00 uur (€ 100,--) Op 12 november 2009 vond in de Mozes & Aäronkerk de Nederlandse lancering van het Charter for Compassion plaats. Sprekers als Job Cohen, Abraham Soetendorp, Tariq Ramadan en Herman Wijffels vulden het ochtendprogramma. 's Middags werd in 12 workshops en 2 colleges het begrip Compassie nader doordacht en praktisch handen en voeten gegeven. Op de website van het Mozeshuis: www.mozeshuis.nl onder de kop Charter of compassion treft u een kort verslag met foto`s aan. Informatie/aanmelden: telefoon 020-6221305 ; e-mail: [email protected]

4

Meditatie: ‘God tot God – Luisteren naar het meest wezenlijke’ Amsterdam, vrijdag 5 februari van 10.00 – 16.00 uur Voor Etty Hillesum is God het wezenlijkste en diepste in haar zelf. Hoe kun je naar het meest wezenlijke in jezelf en in de ander luisteren. Je ontdekt via meditatie & verwerkingsopdrachten hoe het is om van God tot God te spreken en te luisteren. Locatie: La Verna, Derkinderenstraat 82, Amsterdam Kosten: € 25,-Organisator: Franciscaans Spiritueel Centrum La Verna Leiding: Anna van der Wel Informatie/aanmelden: 020-3467530; [email protected] ; www.laverna.nl contact persoon: Rob Hoogenboom 5

Concert: ‘Klankschalen-avond’ Rijpwetering, vrijdag 5 februari e.v. vanaf 20.00 uur Wat moet je je bij een avond voorstellen ? Er zijn maximaal 8 deelnemers per avond. Je gaat op een matras liggen (met gesloten ogen) en na een korte ontspannings- en een aardingsoefening ga ik op intuïtieve wijze aan de slag met mijn instrumenten. De energie en trillingen die vrij komen bij het spelen hebben een positieve en harmoniserende werking op lichaam en geest. Hierdoor zal voor de meeste mensen het concert een tijdloze en ontspannen ervaring zijn en zal de anderhalf uur die een concert duurt niet als zolang ervaren worden. Na afloop is er thee en ruim tijd om eventuele ervaringen te delen. Voor mensen die al eerder geweest zijn: kom net zo onbevangen als de vorige keer. Zodra je met een bepaalde verwachting komt, zit je met je energie in je hoofd en dit is nu net niet de bedoeling. Water Door alle trillingen die door je lichaam gaan kan er het een en ander loskomen, drink daarom de dagen na een concert voldoende of iets meer water dan je gewend bent. Een avondje uit ? Zie de avond als een avondje uit, tijd voor jezelf of tijd om gewoon even bij te tanken. Je kunt ook met een bepaalde intentie (focus) komen zonder dat deze op wilskracht gebaseerd is, dit maakt de ervaring vaak sterker. Mijn doelstelling ? - Zorgen dat het voor eenieder een ontspannen ervaring is. - En, iets wat niet meevalt in deze jachtige tijd, uit je hoofd, uit je gedachten en met je energie en aandacht naar je buik om in contact te komen met een dieper niveau van je eigen gevoel, je kracht, je eigen intuïtie. - Een gezellige avond. vrijdagavond: 5 feb. 5 mrt. 9 april en 7 mei 2010 zaterdagavond: 6 feb. 6 mrt. 10 april en 8 mei 2010 De kosten zijn € 12,50 per persoon. De avonden worden gehouden op Koningshof 14, 2375 ND te Rijpwetering. (de Koningshof ligt achter Pastoor v.d. Plaatstraat nr. 97 tegenover een witte bungalow met houten ophaalbrug). Reserveren per telefoon of e-mail. ( 071-3312214 of [email protected]) De avond begint om 20.00 uur (zorg dat je op tijd aanwezig bent), Aangeraden wordt om makkelijke kleding aan te trekken en eventueel een kussen en dekentje of slaapzak mee te nemen. Matrassen zijn aanwezig.

6

Boeklezing: ‘Geografie van Goed en Kwaad’ Rotterdam, maandag 8 februari van 18.00 – 21.30 uur Ons verstand en geweten stellen ons in staat om het goede te doen en het kwade te vermijden. Dit basisprincipe van de deugdenethiek speelt een prominente rol bij het realiseren van een goed leven. Sinds de Griekse Oudheid is een onafgebroken traditie ontstaan van diepgaande reflectie op de morele orde. In de loop van de tijd is de centrale ethische categorie echter verschoven van de ‘deugd’, via de ‘plicht’ en het ‘recht’ naar steeds meer nadruk op individualiteit, creativiteit en subjectiviteit. Prof.dr. Andreas Kinneging gaat in een publieklezing in op deugden, rechten en plichten. Deze centrale thema’s uit zijn boek ‘Geografie van Goed en Kwaad’ betreffen kwesties waar de mensheid zich in alle tijden steeds opnieuw voor gesteld ziet. In zijn boek behandelt Kinneging de vraag wat nu eigenlijk een goed leven en een goede samenleving zijn. Hierbij gaat hij onder andere in op de persoonlijke ethiek en de rol van gezin en familie, maar ook die van andere maatschappelijke verbanden als de markteconomie en de verantwoordelijkheid van de staat. Andreas Kinneging, hoogleraar rechtsfilosofie aan deFaculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden, is een van Nederlands prominentste conservatieven. In 2005 verscheen Geografie van Goed en Kwaad, een verzameling filosofische essays die Kinneging in het voorafgaande decennium schreef. Voor dit boek ontving hij in 2006 de Socrates-wisselbeker. Locatie: Dialoog Academie, Rochussenstraat 221, Rotterdam Entree: € 5,-- (incl. diner) Boek: U kunt Geografie van Goed en Kwaad vooraf reserveren voor € 22,95 Informatie/aanmelding: vooraf is gewenst U kunt zich aanmelden bij Iris Creemers, [email protected] / 010-425 75 33 Programma: 18.00 uur Inloop 18.15 uur Diner (graag vooraf aanmelden) 19.30 uur Lezing met aansluitend vraag en antwoord 21.30 uur Einde programma en gelegenheid tot het kopen en signeren van het boek Geografie van Goed en Kwaad

7

Datum: vrijdag 12 februari van 13.30 – 18.00 uur Locatie: Podium Mozaïk, Bos en Lommerweg 191, Amsterdam; Telefoon: 020 – 5219000 Informatie/aanmelden: www.dedialoog.nu ; [email protected] Lees verder bovenstaand blauwe vakje (rechts) voor meer details! 8

Wandeling: ‘Luthers Amsterdam’ Amsterdam, zaterdag 20 februari van 12.30 - 17.30 uur, verzamelen bij de Ronde Lutherse kerk a/h Singel Toen er rond het jaar 1900 een nieuwe (derde) 'uitleg' kwam van de stad Amsterdam, vervolgens in hoog tempo Amsterdam Oud-West uit de grond werd gestampt en daarmee de binnenstad ontvolkte en seculariseerde, besloten de beide Lutherse kerkgenootschappen die er toen nog waren (in 1952 herenigd) met de mensen mee te gaan, de steenwoestijn in. Zo ontstonden diverse Lutherse wijkgebouwen, kapellen en diaconiehuizen in Amsterdam-West. Het Ignatiushuis organiseert in samenwerking met het Documentatieblad Lutherse Kerkgeschiedenis een wandeling door Amsterdam-Oud-West, waarbij zal worden stil gestaan bij enkele eeuwen Lutherse kerkgeschiedenis aldaar. Om 12.30 uur wordt gestart bij de Ronde Lutherse kerk aan het Singel. Er wordt gewezen op het Weeshuis van de Hersteld Evangelisch-Luthersen, de wijkgebouwen van de Evangelisch-Luthersen in de Van Boetzelaerstraat en op de Bilderdijkkade, de voormalige Elim-kapel en de hofjes Anna Maria Stichting en Lutherhof. Voorts gaat de wandeling langs het standbeeld van de uitgetreden Lutherse predikant Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919) aan het Nassauplein en het vroegere woonhuis van de Wijkverpleegsters van de Lutherse Diaconessen Inrichting. Omstreeks 17.30 uur wordt afgesloten op het Staringplein 9, waar het diaconiehof ‘De Lutherhof’ staat, dat al honderd jaar woonruimte biedt aan met name alleenstaande vrouwen. Code: K 956 Locatie: zie hierboven Kosten: € 10,--(wilt u een strippenkaart/OV chipkaart meenemen?) Begeleiding: Arno Fafie, Luthers kerkhistoricus en docent Informatie/aanmelden: [email protected] ; 020 – 6798207 ; www.ignatiushuis.nl Film: ‘ In de Veertigdagentijd’ Amsterdam, dinsdag 23 februari en 9 + 13 maart vanaf 18.30 uur Een samenwerkingsverband van de Oranjekerk, de Vredeskerk, en het Ignatiushuis, waarbij in deze tijd voor Pasen actuele films worden vertoond. Het thema is: Vrouwen in opstand 1. Lemon Tree, Duitsland, Frankrijk, Israël, 2008 2. Japanese Story, Australië, 2003 3. Sabah, Canada, 2005 Voorafgaand aan de voorstellingen kunt u deelnemen aan een eenvoudige maaltijd in de Oranjekerk. Na elke voorstelling is er een nabespreking. Opgave voor de film en 9

de maaltijd is mogelijk tot uiterlijk 10 februari. Daarna zijn kaartjes voor de film alleen nog verkrijgbaar op de avond zelf in de Oranjekerk. Opgave voor de maaltijd is na 10 februari niet meer mogelijk. Code: K 954A: film 23 februari K 954B: film 9 maart K 954C: film 23 maart Tijd: maaltijd: 18.30 uur, film: 19.30 uur Locatie: Oranjekerk, ingang aan de 2e Van Helststraat Kosten: € 8,-- film en maaltijd, € 4,- per film Begeleiding: Jantine Heuvelink, predikant Oranjekerk; Fieke Klaver, Ignatius-huis; Pierre Valkering, pastor Vredeskerk Informatie/aanmelden: [email protected] ; 020-6798207 ; www.ignatiushuis.nl Herdenking: ‘Februaristaking 1941’ Amsterdam, donderdag 25 februari van 12.00 – 17.00 uur De Februaristaking was een staking op 25 en 26 februari 1941 die begon in Amsterdam en die zich later uitbreidde tot enige andere steden in NoordHolland en de rest van Nederland. Zij was de eerste grootschalige verzetsactie tegen de Duitse bezetter in Nederland. Tentoonstelling van foto's van de razzia, die aanleiding werd tot de staking. Brengen van bloemstukken en kransen, die later (16.45 uur) bij de Dokwerker worden neergelegd. Locatie: Mozes & Aäronkerk, Waterlooplein 205, Amsterdam Toegang: gratis Informatie: Mozeshuis, telefoon 6221305, www.mozeshuis.nl

INGEKOMEN Jodendom uit Wikipedia, de vrije encyclopedie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Jodendom

Het Jodendom is de religie van het Joodse volk en de oudste 10

of één van de vroegst ontstane monotheïstische godsdiensten, en behoort tot de oudste religieuze tradities die vandaag de dag nog worden beoefend. Het Jodendom past niet gemakkelijk in de westerse categorieën zoals religie, ras, etniciteit of cultuur. Dit komt doordat Joden het Jodendom in termen van 4000 jaar geschiedenis beschouwen. Tijdens dit lange tijdperk hebben Joden slavernij, anarchisme, theocratie, verovering, bezetting en ballingschap ervaren en zijn zij in contact geweest en beïnvloed door het Oude Egypte, Babylonië, Perzië, het Griekse hellenisme, evenals moderne bewegingen zoals de Verlichting en de opkomst van het nationalisme. Daarom stelt (de JoodsAmerikaanse professor) Daniel Boyarin dat "Joods zijn de pure categorieën van identiteit doorbreekt, omdat het niet nationaal is, niet genealogisch, niet godsdienstig, maar elk van deze, in een dialectische spanning." De principes en de geschiedenis van het Jodendom vormen de historische fundamenten van andere religies, waaronder het christendom en de islam. Inhoud •

•

• •

• • • • •

1 Ontstaan o 1.1 Rabbijnse visie o 1.2 Historisch-kritische visie 2 Geschiedenis o 2.1 Het jodendom tot 1700 o 2.2 Chassidisme o 2.3 Het jodendom tijdens de Verlichting en de Hervorming o 2.4 De Holocaust o 2.5 Na de Holocaust o 2.6 21e eeuw 3 Joodse wet o 3.1 Joods gebed 4 Geloofsbeginselen o 4.1 Betekenis o 4.2 Samenvatting 5 Richtingen in het jodendom 6 Literatuur 7 Zie ook 8 Externe links 9 Bronnen, noten en/of referenties

11

PRIKBORD Dit kader is ervoor bestemd om niet alleen jullie prikkelende op- en aanmerkingen, maar ook suggesties en vragen hierin op te nemen. Aarzel dan ook niet om binnen dit kader van een nieuwsbrief voor vrouwen van verschillende levensbeschouwingen en religies te reageren. Bovendien wordt hier informatie onder de noemer Opgemerkt: opgenomen

Opgemerkt: >>> Vesper in de Oude Kerk: ‘Stilte, lezingen, gebed en muziek’ elke zondag van 18.00 - 19.00 uur, Oudekerksplein 23, Amsterdam Kosten: vrijwillig; Organisator: Oecumenische Werkgroep Getijden Informatie: 020-6258284 ; [email protected] ; www. oudekerk.nl contactpersoon: Mieke van Vessem >>> Serie orgelconcerten: ‘Klankruimte in roodlicht 2010’ elke zaterdagmiddag vanaf 15:00 uur Kaarten verkrijgbaar aan de Balie van De Oude Kerk; 020-6248284; voor eventuele korting, zie: www.oudekerk.nl >>> Yoga en Meer: opbouwen van kracht voor lichamelijke en geestelijke flexibiliteit met de corresponderende ademhaling. elke zaterdag een sessie Marnixstraat 352/3 van 11:00 - 12:30 uur; 1 minuut vanaf het Leidseplein Prijs: per session € 12,00 per keer of een kaart van € 100,00 voor 10 keer www.lihuhemen.nl : Dorit Weintal

FEEST- en GEDENKDAGEN Uit de interreligieuze kalender 2010 - www.rlnijmegen en uit www.palet.nl

februari 2010 ANGLICANEN Hemelse Vader, met kracht van de Heilige Geest, geef de gelovigen nieuw leven door het water van de doop. Leid ons en geef ons kracht door die Geest, zodat wij opnieuw geboren mogen worden en U mogen dienen in geloof en liefde en mogen groeien in Uw Zoon, Jezus Christus. 12

2

Opdracht van de Heer in de Tempel / Maria Lichtmis Christendom - Antroposofie Veertig dagen na de geboorte van Jezus brengt Maria volgens Joodse gebruiken een reinigingsoffer in de tempel. Het is de afsluiting van de kersttijd. In de Antroposofie is het gebruikelijk de restanten van de kaarsen naar buiten te brengen. Het wordt buiten weer licht: ‘met Maria Lichtmis, kun je het licht weer missen.’

13

Maha Shivarâtri/Shiva – Hindoeïsme Op dit feest, de ‘grote nacht van Shiva’, wordt overdag gevast en ’s nachts gevierd met zang, dans en gebed. Shiva is de god van de verandering, die vernieuwt en ook vernietigt.

13-16

Carnaval – Katholiek Het feest wordt gevierd op de laatste vier dagen voor het begin van de Vasten, de 40-dagen periode als voorbereiding op Pasen. De dag na het Carnaval, 17 februari, heet Aswoensdag en is het begin van de Vastentijd. In de kerk krijgen de gelovigen een askruisje op hun voorhoofd.

14

Tibetaans Nieuwjaar of Losar / Het Jaar van de IJzeren Tijger - Boeddhisme

18-24

Monlan Gebedsfestival – Boeddhisme Het feest van de verspreiding van het licht over de hele wereld en het universum met honderdduizenden lichtjes en boterlampjes.

26

Id-ul-Maulid – Islam De profeet Mohammed werd geboren op de twaalfde dag van de derde maand van het Islamitische maanjaar. Deze datum komt overeen met het jaar 570 van de Christelijke jaartelling.

28

Poerim/herdenking van het lot van het Joodse volk/Lotenfeest – Jodendom Poerim verwijst naar de boze plannen van minister Haman, die de Joden die ca. 2400 jaar geleden als ballingen leefden in het Perzische rijk, wilde vermoorden. Esther, vrouw van koning Ahaveros en zelf ook Joods, weet de koning over te halen om de plannen van Haman niet te laten uitvoeren. Het feest wordt met verkleedpartijen en uitbundigheid gevierd.

13

28

Holikâ Dahan – Hindoeïsme Het Hindoe-Nieuwjaarsfeest is het feest van de overwinning van het goede op het kwade, het wordt gevierd op de eerste dag van de maand Chait (voorjaar). Het is een dag van eenheid en gelijkheid en tevens een lentefeest. In Suriname is Holi Phagva een nationale feestdag. Op deze dag begint het jaar 2067.

maart Bahá’í Geloof Beschouw de mens als een mijn, rijk aan edelstenen van onschatbare waarde. Alleen opvoeding kan de schatten ervan aan het licht doen komen en de mensheid in staat stellen daarvan profijt te trekken. Bahá ‘ulláh

1

Verjaardag Lau Tse – Daoïsme

1

Verjaardag van Zhenwu – Daoïsme

8

Internationale Vrouwendag

21

Internationale Dag tegen Rascisme en Discriminatie

21

Nieuwjaarsfeest Naw-Ruz – Bahá ‘í

24

Ramnavmi – Hindoeïsme Suriname

31 maart – 5 april: Pesach Jodendom

Bij de meeste Islamitische en Hindoe-feestdagen wordt de precieze datum bepaald door de stand van de maan. Veel Islamitische gemeenschappen in Nederland gaan niet uit van de maanstand in Nederland, maar van die in de verschillende Islamitische landen. De begindata van de Islamitische feestdagen kunnen voor de verschillende groepen dan ook enkele dagen afwijken.

Wilt u de Nieuwsbrief niet meer ontvangen. Meld u dit dan aan de Redactie via e-mail [email protected] of telefonisch 020-6902378 (Gerrie van Krevel) - 020-6949647 (Ank Veenstra) 14

15