Raad voor Levensbeschouwingen en Religies (RLRA)

Nieuwsbrief

start

Nr 96

februari 2015

 website amsterdamse vrouwengroep  website raad voor levensbeschouwingen en religies te amsterdam

De Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam (RLRA) en de Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA zetten zich in voor goede onderlinge menselijke verhoudingen in de stad en willen een sterk geluid laten horen tegen onverdraagzaamheid en angst. De Raad en de Amsterdamse Vrouwengroep willen een bindende schakel zijn tussen mensen van verschillende levensovertuigingen en actieve gesprekspartners voor organisaties, die zich bezighouden met nieuwe inzichten op dit gebied. De Amsterdamse Vrouwengroep brengt vrouwen met elkaar in contact, om in een informele sfeer kennis te nemen van de levensopvattingen, spiritualiteit en zingeving van de ander. De Vrouwengroep wil daarmee het gevoel van eigenwaarde van vrouwen versterken, opdat vrouwen met behoud van eigen identiteit, zelfbewust en krachtig kunnen deelnemen aan de samenleving.

Raad voor Levensbeschouwingen en Religies (RLRA) De Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA Amsterdamse vrouwen in gesprek over identiteit en samenleving!

www.amsterdamsevrouwengroep.nl

INDEX

Van de Redactie......................................................................................................................................... 3 Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag ............................................................................... 4 Amsterdam, maandag 2 februari van 13.00 tot 15.00 uur ................................................................................. 4

Vrouwelijke icoon van de maand = Alexine Tinne ................................................................................ 5 Een heldere geest in een schoon lichaam ................................................................................................ 7 Amsterdam, zaterdag 31 januari, aanvang 13.00 uur......................................................................................... 7

Leerhuis Tenach en Evangelie ................................................................................................................. 8 Amsterdam, gedurende de maand februari ......................................................................................................... 8

Altruïsme, de kracht van compassie - met Matthieu Ricard & Roman Krznaric .............................. 9 Amsterdam, maandag 2 februari, aanvang 20.00 uur......................................................................................... 9

Wat is wijsheid? - Aandachtig leven .................................................................................................... 10 Amsterdam, woensdag 4 februari, aanvang 20.00 uur ..................................................................................... 10

Conferentie: Ontmoeting of isolement - Einde of nieuw begin van de interreligieuze dialoog?...... 11 Amsterdam, maandag 9 februari van 10.00 tot 17.00 uur ................................................................................ 11

Mediteren met de psalmen ..................................................................................................................... 11 Amsterdam, donderdag 19 febr., 5 maart, 9 en 30 april, 21 mei van 15.00 uur tot 17.00 uur.......................... 11

Leven als een pelgrim -– Pelgrimeren als levenskunst ........................................................................ 12 Amsterdam, donderdag 19 februari van 19.30 uur tot 22.00 uur...................................................................... 12

Nadenken over de ziel in het hart van Amsterdam: Symposium ....................................................... 12 Amsterdam, zaterdag 21 februari van 13.30 uur tot 17.00 uur......................................................................... 12

Herdenk de Februaristaking! ................................................................................................................ 13 Amsterdam, woensdag 25 februari, aanvang 16.45 uur ................................................................................... 13

Inspiratiedag ‘Ga, en herstel mijn huis’ .............................................................................................. 15 Amsterdam, zaterdag 28 februari van 10.00 uur tot 18.00 uur......................................................................... 15

2+0+1+5 = 8 = OCTAAF!................................................................................................................. 15 Amsterdam, in 1ste kwartaal 2015 ..................................................................................................................... 15

Internationale Vrouwendag 2015 op zondag 8 maart in Nederland .................................................. 16 Uitnodiging synodemiddag > “VrouwenVerhalen: zij vertelt, zij anders,” – Utrecht...................................... 16 On-Line Auditie Power Women - Amsterdam ................................................................................................... 17

JOUW VRIJHEID – MIJN VRIJHEID ............................................................................................... 19 Vredesverklaring van Islamitische, Christelijke, Joodse en Alevitische gemeenschappen in Nijmegen ........... 19 Persbericht > Werkgroep Jodendom – Christendom – Islam ........................................................................... 20 Voor een vreedzame jihad tegen het zogenaamde jihadisme ............................................................................ 20 Overzicht van activiteiten vanuit moskee Al Kabir en Ibno Khaldoun......... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

THEMA.................................................................................................................................................... 23 God is niet groot ............................................................................................................................................... 23 Worstelen met God ............................................................................................................................................ 23 Recensie van ‘Geduld met God’........................................................................................................................ 25

PRIKBORD.............................................................................................................................................. 26 Beste oud-cursisten van het Ignatiushuis, ......................................................................................................... 26

↑

Van de Redactie 1. De redactie heeft onder het kopje “Jouw Vrijheid, Mijn Vrijheid” reacties gebundeld op het afschuwelijke geweld in Parijs. De RLRA en de Amsterdamse Vrouwengroep besteden op deze wijze aandacht aan dit gebeuren. We bemerken een toenemende angst en onverdraagzaamheid. Ons medeleven gaat uit naar iedereen die daar onder lijdt. 2. De Nieuwsbrief verschijnt aan het einde van elke maand. Denkt u eraan, dat kopij dient te worden ingeleverd vóór de 20e van de maand bij de Redactie (zie hierna genoemde namen). De Redactie verzoekt u dringend om vooraf bij de desbetreffende organisatie te checken of uw kopij in onze Nieuwsbrief mag worden opgenomen! De Redactie behoudt zich het recht voor om kopij, die niet relevant is voor de doelgroep van deze Nieuwsbrief, niet op te nemen. 3. De Nieuwsbrief is ook terug te lezen op www.amsterdamsevrouwengroep.nl , evenals de verslagen van Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag. Redactie: Gerrie van Krevel, 020-690 2378 [email protected] Ank Veenstra, 020-694 9647 [email protected]

Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag Amsterdam, maandag 2 februari van 13.00 tot 15.00 uur

UITNODIGING voor Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag

Uw gastvrouwen, Gerrie en Inica, leden van de Amsterdamse Vrouwengroep, nodigen u van harte uit voor een ontmoeting tot ‘geestelijke voeding’ op maandagmiddag 2 februari* Zo ziet de middag eruit: 13.00 uur : Ontvangst met koffie/thee/versnapering 13.15 uur: Een persoonlijke noot inbrengen 13.30 uur : Welkomstwoord, (huishoudelijke) mededelingen en inleiding tot:

Kleding – van tempel tot catwalk 14.45 uur: Feedback 14.55 uur: Vaststellen thema voor maandagmiddag 2 maart 2015 15.00 uur: Afsluiting * Locatie: Buurtcentrum Oosterpark, Derde Oosterparkstraat 159, 1092 CW Amsterdam; 020-462 0340 - rolstoelvriendelijk – begane grond tramlijn 3 en 7: halte OLVG (Onze Lieve Vrouwe Gasthuis), 4 minuten lopen tramlijn 9: halte Wijttenbachstraat, 10 minuten lopen of tramlijn 3 of 7 halte: OLVG metro en sneltram: station Wibautstraat, 12 minuten lopen aanmelden bij: Gerrie: 020-690 2378 ; e-mail: [email protected] Inica: 06-1187 0772 ; e-mail: [email protected] ↑

Vrouwelijke icoon van de maand = Alexine Tinne

In verband met vakantieplannen en reizen die nu iedereen smeedt, geven wij deze maand aandacht aan twee Nederlandse ontdekkingsreizigsters.

TINNE, Alexandrine Pieternella Françoise (geb. Den Haag 17-10-1835 – gest. nabij Ghat, Libië 28-1869), (ontdekkings)reizigster en pionierster in de fotografie. Dochter van Philip Frederik Tinne (1772-1844), diplomaat en ondernemer, en jonkvrouw Henriëtte Maria Louise van der Capellen (1796-1863). Alexandrine Tinne bleef ongehuwd. Alexandrine (‘Alexine’) Tinne groeide op in een vooraanstaand Haags milieu. Haar moeder was een dochter van viceadmiraal en zeeheld Theodoor van Capellen, die door Willem I in de adelstand was verheven, en was hofdame geweest bij Koningin Sophie. Haar vader was 58 jaar oud toen hij met Henriëtte trouwde. Uit een eerder huwelijk had hij twee reeds volwassen zoons, die in GrootBrittannië woonden. Na een carrière als hoge ambtenaar had hij met handel in koffie en suiker fortuin gemaakt in West-Indië. Toen hij in 1844 stierf, was Alexine acht jaar oud. Hij liet zijn weduwe en dochter een zo groot kapitaal na, dat zij zich konden rekenen tot de rijksten van Nederland. Alexine was goed in talen en kon aardig tekenen en piano spelen. Zij kreeg les van verschillende privé-onderwijzeressen, en waarschijnlijk ging zij in de jaren rond 1847 in het Zuid-Franse Pau op kostschool. In Den Haag woonde zij vlak naast de Koninklijke Bibliotheek die zij – desgewenst – als ‘huisbibliotheek’ kon beschouwen. Zij was zeer geïnteresseerd in land- en volkenkunde en volgens haar oom Hora Siccama leefde zij ‘omringd door oude folianten met reisbeschrijvingen’ (Walch, 258). In het kleinsteedse Den Haag van die tijd trok Alexine de aandacht door haar onconventionele gedrag. Geregeld verscheen zij in bizarre zelfontworpen jurken en met opmerkelijke hoeden in het openbaar en wist zij de Haagse elite te choqueren door wild op haar paard te rijden. Reizen De dames Tinne gingen veel op reis, maar aanvankelijk waren hun bestemmingen vrij conventioneel. In 1854 maakten moeder en dochter een tocht door Scandinavië. Per koets, trein en stoomschip reisden zij naar Noorwegen, vergezeld van bedienden, honden en een aanzienlijke hoeveelheid bagage. Met ponywagentjes maakten zij vervolgens de ongemakkelijke reis naar het noorden. Via Bergen ging het gezelschap per schip naar Trondheim en daarna dwars door Noorwegen richting Stockholm. Op de terugweg deden zij Parijs nog aan en voor Kerstmis waren zij weer terug in Den Haag. In mei 1855 reisden zij naar Dresden om kennis te maken met de familie Von Königsmark. Er was namelijk sprake van een verloving van Alexine Tinne met Adolf Frans Josef graaf von Königsmark, die zij het jaar ervoor had leren kennen. De geliefden hebben vermoedelijk ruzie gekregen, want Alexine besloot dat zij Adolf nooit meer wilde zien. Later heeft hij haar nog tot in Smyrna (Izmir) achterna gereisd, maar tevergeefs (Kikkert, 55-56). De reis die de dames Tinne het jaar daarop maakten, was al veel extravaganter. Op 17 december 1855 zetten zij voet aan wal in de Egyptische havenstad Alexandrië. Vervolgens reisden ze per trein naar Caïro. Zij bezochten niet alleen de gangbare toeristische attracties, maar ook maakten zij een karavaantocht naar de Rode Zee en voeren per schip de Nijl op tot aan Assoean (Aswan). De volgende reisdoelen van de dames Tinne waren Palestina en Syrië, landen die als gevaarlijk bekend stonden; kennelijk kon niets hen tegenhouden.

Het tweetal verbleef ongeveer een half jaar in het klooster Sainte-Roc, vlak bij Beiroet. Alexine Tinne hield er zich bezig met het bestuderen van de islam en met pianospelen. Aan het eind van 1856 waren moeder en dochter weer terug in Caïro, waar zij een tweede bootreis over de Nijl ondernamen in een vergeefse poging Khartoem te bereiken. Met een grote omweg kwamen zij op 6 november 1857 terug in Den Haag. Moeder en dochter Tinne bleven nu vier jaar in Europa. Alexine hield zich gedurende deze tijd bezig met fotograferen: zij wordt beschouwd als een van de belangrijkste fotopioniers van Nederland. Op 21 augustus 1861 kwamen moeder en dochter Tinne opnieuw aan in Alexandrië, ditmaal in gezelschap met ‘tante Addy’, Henriëtta’s ongetrouwde zuster, Adriana van Capellen. Ruim een half jaar later, op 11 april 1862, bereikte men Khartoem. Per stoomboot vertrok de expeditie van de Tinnes vervolgens op 11 mei naar het Ugandese Gondokoro, waar zij op 30 september aankwamen. Daar strandde de tocht. Vanaf Gondokoro was de rivier niet meer bevaarbaar en Alexine werd ziek. Aan het eind van 1862 was de expeditie terug in Khartoem. Alexine Tinne had nog steeds de hoop niet opgegeven om door te dringen in onbekend gebied, en in het voorjaar van 1863 vertrok een nieuwe expeditie. Alleen tante Addy bleef achter in Khartoem. Het doel was om naar Mesjra er Req aan de Gazellenrivier te varen en daar te voet de bergen in te trekken. Bij de expeditie hadden zich twee Duitse ontdekkingsreizigers aangesloten, Theodor von Heuglin en Hermann Steudner. Tot aan Mesjra er Req verliep alles redelijk voorspoedig, ondanks het feit dat de boot telkens vastliep in de modder. De voortgang van de expeditie, die uit tweehonderd personen bestond, was langzaam. De dames Tinne namen hun huisraad mee, waaronder een porseleinen servies en zilveren bestek. Ook het loodzware ijzeren ledikant van Alexine Tinne werd overal mee naartoe gesleept. Bovendien wilden zij en haar moeder soms enkele dagen op één plek blijven om uitstapjes te maken en kwamen de dagen altijd langzaam op gang omdat zij veel tijd nodig hadden voor hun toilet en het ontbijt. Het regenseizoen naderde, en de expeditie strandde bij de beruchte slavenhandelaar Buselli, die steeds hogere prijzen voor voedsel vroeg. Op 22 juli 1863 stierf Henriëtte Tinne na een ziekbed van enkele dagen. Alexine besloot daarop terug te gaan naar Khartoem. Zij voerde het stoffelijk overschot van haar moeder mee in een kist waarvan de naden met hars waren dichtgemaakt. Halverwege de tocht, toen de voorraden op waren, werd Alexine Tinne gered door de expeditie die door de ongeruste tante Addy op onderzoek was uitgestuurd. Op 28 maart 1864 kwamen het gezelschap aan in Khartoem. Enkele weken later stierf ook tante Addy. Twee van haar kameniersters waren inmiddels eveneens overleden. Zo reisde Alexine Tinne met vier lijkkisten terug naar Caïro. Ze leefde er in inheemse stijl, samen met een heterogene groep bedienden die zij van haar reizen had meegebracht. Haar halfbroer John kwam haar ervan overtuigen naar Nederland terug te keren, maar zij weigerde. Wel nam hij de vier lijkkisten mee terug, om de lichamen in Nederland te begraven. Ondanks de feitelijke mislukking was de expeditie naar de Gazellenrivier wel van wetenschappelijk belang. Uit het materiaal dat Alexine Tinne had verzameld en getekend – waaronder enkele onbekende planten – werd later de Plantae Tinneanae samengesteld. Voorts publiceerde Theodor von Heuglin naar aanleiding van deze expeditie Die Tinnesche Expedition im westlichen NilQuellgebiet met belangrijke geografische, biologische en antropologische gegevens. Gefascineerd door verhalen over de Toearegs, een nomadenvolk uit de Sahara, vatte Alexine Tinne het plan op contact met hen te leggen. In oktober 1867 vertrok zij met een expeditie naar het Atlasgebergte. Geteisterd door barre weersomstandigheden, voedseltekort en de dreiging van overvallen besloot zij echter voortijdig om terug te gaan. In juli 1868 eindigde de expeditie in Philippeville, een kustplaatsje in het noorden van Algerije. Daar werd de karavaan ontbonden. Omdat de matrozen Arie Jacobse en Kees Oostmans een dagboek bijhielden, is bekend wat er tijdens de laatste expeditie is voorgevallen. In Tripoli besloot Alexine Tinne een expeditie naar Bornu te ondernemen, en op 6 maart 1869 arriveerde haar karavaan in Marzuk. Zij slaagde erin contact te krijgen met de Toearegs en accepteerde een uitnodiging van Ichnoechem, een machtige Toearegvorst. Alexine Tinne was sprakeloos: nooit zag zij ‘een grandiozer aanblik, die variatie van kleuren, dat krijgshaftige voorkomen . Als zij zo, in volle glorie, naar Europa zouden komen’, schreef zij, ‘dan ben ik er zeker van, dat het hart van menig jong meisje sneller zou slaan voor de knappe Toeareg’. Zij spraken af elkaar in Ghat opnieuw te ontmoeten.

Op 24 juli 1869 streek de karavaan neer bij Wadi Sjergui. Daar werd het kamp op 2 augustus overvallen door Arabieren en Toearegs. Alexine Tinne werd met twee zwaardhouwen en een geweerschot vermoord, het kamp werd geplunderd en slechts enkele overlevenden wisten te vluchten. Al snel deden de gekste verhalen de ronde: zij zou zijn vermoord door sjeik Ahmed omdat zij hem ontrouw was geworden. Volgens een andere versie zou zij in een hinderlaag zijn gelokt door rovers die het voorzien hadden op de kisten met goud die de ‘blanke koningsdochter’ bij zich zou hebben. Haar graf is nooit gevonden. Al tijdens haar leven genoot Alexine Tinne internationale bekendheid en werd zij erkend als een belangrijke ontdekkingsreiziger. David Livingstone schreef over haar: ‘Maar toch wordt niemand door mij hoger aangeslagen dan de Nederlandse dame, mejuffrouw Tinne, die na de zwaarste huiselijke rampspoeden, op grootse wijze volhardde, dwars tegen alle moeilijkheden in’ (gecit. Kielich, 43).

Reputatie Alexine Tinne voldeed aan alle voorwaarden om een legende te worden. Zij verbleef in Afrikaanse regionen zoals Egypte en Karthoem, die toen juist in het middelpunt van de belangstelling stonden. Bovendien begaf zij zich als vrouw in een wereld die werd gedomineerd door mannen. En ten slotte bezat zij een enorm kapitaal en stierf ze op jonge leeftijd onder mysterieuze omstandigheden. Bovendien heeft zij zelf, afgezien van brieven, geen geschriften nagelaten. Informatie over haar is daarom afkomstig uit de tweede of derde hand, wat de betrouwbaarheid niet ten goede komt. Er is veel onzin over Tinne geschreven. Afhankelijk van het gezichtspunt van de auteur wordt zij voorgesteld als ‘verdedigster van het geloof’, ‘bestrijdster van de slavenhandel’, ‘een soort Florence Nightingale’ of als ‘strijdster voor vrouwenemancipatie’. Niet alleen in Europa was zij een legende, maar ook in Afrika, waar de verhalen over de ‘Hollandse koningsdochter’ bijna mythische proporties aannamen. Tot ver in de twintigste eeuw lag de nadruk vooral op de reizen van Alexine Tinne, en is er weinig geschreven over het feit dat zij een van de eerste fotografen van niveau in Nederland was. In het gemeentearchief te Den Haag bevinden zich haar Haagse foto’s. Ook tijdens haar reizen fotografeerde zij. De freules waren in het VPRO programma ‘Hanlos Helden’ van december 2013 een onderdeel. ↑

Het Ontmoeten van je buurvrouw/buurman in Amsterdam en omgeving Een heldere geest in een schoon lichaam Amsterdam, zaterdag 31 januari, aanvang 13.00 uur In het kader van “De maand van de spiritualiteit met als thema “Het gelukkige lichaam” verzorgt de Scientology kerk op zaterdag 31 januari een bijeenkomst met een lezing en filmvertoning over “Een heldere geest in een schoon lichaam”. Waarom denk je nu niet meer zo helder als vroeger? Waar is je energie gebleven?

Waarom ben je niet meer zo alert en bewust? Vervolg van > Een heldere geest in een schoon lichaam Zaterdag 31 januari 13:00-14:00 uur: Lezing: Een heldere geest in een schoon lichaam 14:00-15:00 uur: Filmvertoning Adres: Nieuwezijds Voorburgwal 116-118 Voor meer informatie: [email protected] of www.scientology-kerk.nl ↑ Leerhuis Tenach en Evangelie Amsterdam, gedurende de maand februari

LEERHUIS AMSTERDAM TENACH EN EVANGELIE DE GOD VAN IDA GERHARDT In het voorjaar van 2014 verscheen van de hand van Professor Martien Brinkman (o.a. bekend van de studies die hij in het begin van de tachtiger jaren schreef over de theologie van Karl Barth) het boek: Hun God de mijne? Over de God van Gerrit Achterberg, Hendrik Marsman, Martinus Nijhoff en Ida Gerhardt (uitg. Meinema, Zoetermeer). “Wat zeg ik als ik God zeg” (een citaat van een andere dichter: Jan Willem Schulte Nordholt), daarmee, zegt Brinkman, hebben genoemde dichters zich intensief bezig gehouden. Hun vragen zijn ook de onze, maar is daarmee hun God ook de onze? Omdat het ondoenlijk is om dieper in te gaan op het werk van alle vier genoemde dichters en omdat er recent een grote biografie is verschenen over Ida Gerhardt, is de schrijver gevraagd met name op haar werk en haar ‘godsbeeld’ in te gaan. - Dinsdag 3 februari 20.00 uur (Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36) KORAN LEZEN MET TENACH EN EVANGELIE Met Anton Wessels, emeritus hoogleraar godsdienstwetenschap, in het bijzonder van de Islam, aan de VU. > de Jozef cyclus In zijn huidige vorm zijn de verhalen over Jozef een artistiek gevormde novelle met een pedagogische doel verteld (Genesis 37-50). Eén heel hoofdstuk van de Koran is gewijd aan het verhaal van Yusuf (Koran 12). Behalve daar verschijnt Yusuf in een lijst van profetische figuren: tussen die van Job en Mozes. Hij wordt gezien als een voorloper en model voor Mohammed. Hij kan gezien worden als het basis paradigma: hij is een profeet, die bespot wordt en verbannen, maar tenslotte is gerechtvaardigd, gerehabiliteerd en tot prominente hoogte verheven. De vertelling van Yusuf, de zoon van Jacob, ‘beste van de verhalen’ is de langste vertelling van éen karakter: zijn jeugdige gesprekken met zijn vader Jacob en zijn broers, gesprekken die leiden tot zijn ballingschap en gevangenneming, tot de oplossing van de conflicten van de familie door goddelijke leiding en inspiratie. Als de vertelling te einde afsluit, wordt de lezer of luisteraar om gewaarschuwd Gods aan het werk te zien door Zijn boodschapper. Jacobs laatste woorden (Gn 49 ‘De zegen van Jakob’ Gn 49) krijgen een echo in de Koran als hij tegen zijn zonen zegt: ‘Wat zullen jullie dienen na mij? Zij zeiden: ‘Wij zullen uw God dienen en de God van uw vaderen Abraham, Ismael en Isaak, éen God, wij geven ons over. (Q 2:133). De volgende onderwerpen komen aan de orde: - Jozef met zijn vader en zijn broers. - De rol van vrouwen in de Jozef verhalen: Jozef en de vrouw van Potifar: samen met de vrouwen van - de stad aan het banket van ‘Zulaykha’. - Jozef als de dromer in de gevangenis. 8

- Jozef en het koningschap onder de farao. Literatuur over de Jozefcyclus: Jan Assmann, Thomas Mann und Âgypten. Mythos und Monotheismus in den Josephsromanen. (Verlag C.H. Beck) Mûnchen 2006. H.A. Brongers, De Jozefgeschiedenis bij Joden, Christenen en Mohamemdanen. Een theologische, historische en literaire studie. (Veenman en zonen) Wageningen 1962. Marga Frederiks, Vorstinnen, verleidsters en vriendinnen van God. Islamitische verhalen over vrouwen in Bijbel en Koran. (Meinema) Zoetermeer 2010. Shalom Goldman, The Wiles of Women. The Wiles of Men. Joseph and Potifar’s Wife in Anccient Near Easteern Jewish and Islamic Folklore. (State University of New York Press) New York 1995. Thomans Mann, Jozef en zijn broers. (Thijs Pollmann en Uitgeverij Wereldbibliotheek bv,) Amsterdam 2014. - Zaterdag 7 en 21 februari, 7 en 21 maart 10.30 uur (Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36) EEN PLEIDOOI VOOR DROEFHEID - PAUL CELAN, NELLY SACHS EN DE THEOLOGIE Droefheid staat in onze maatschappij steeds meer onder de verdenking een psychische afwijking of ziekte te zijn in plaats van een vanzelfsprekende stemming die de mens ten diepste tekent als méns, en niet als ding. Gelukkig is daar de poëzie, waar volop wordt getreurd, verlangd, gerouwd, en is er de Schrift, die woorden zoekt voor een besef van radicale verlorenheid en het gehele zuchten van de schepping. Is droefheid niet een kenmerk van de klassieke Europese mens? En wat gebeurt er als we deze mens gaan oppimpen en ontkennen? In drie ochtenden gaan wij onder leiding van Wessel ten Boom op zoek naar het goed en noodzakelijk recht van een ‘theologie van de droefheid’. Naast de Schrift zal met name de poëzie van Paul Celan en Nelly Sachs daarbij aan bod komen. Vorm: Inleiding, gezamenlijk lezen van poëzie en gesprek. Wessel ten Boom is gepromoveerd op Augustinus, secretaris van ‘In de Waagschaal’ en kenner van poëzie. - Zaterdag 14 en 28 februari, 14 maart 10.30 uur (Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36) Wilt u regelmatig op de hoogte blijven van de activiteiten van het leerhuis? Stuur een e-mail naar [email protected] en u krijgt de LAT&E POST toegestuurd. Voor verdere informatie zie www.leerhuisamsterdam.eu ↑ Altruïsme, de kracht van compassie - met Matthieu Ricard & Roman Krznaric Amsterdam, maandag 2 februari, aanvang 20.00 uur In deze tijd van economische crisis en milieurampen, waarin individualisme en cynisme vaak de boventoon voeren, kunnen we het tij alleen met de kracht van compassie keren. Dat is volgens de boeddhistische leraar Matthieu Ricard geen vrome wens of utopie, maar mogelijk en zelfs noodzakelijk. In zijn boek Altruïsme verbindt hij inzichten uit de psychologie, filosofie, ecologie en neurowetenschappen. Ricard laat zich inspireren door wijze mannen en vrouwen - onder anderen Ghandi, Seneca en Jane Goodall - uit diverse levensbeschouwelijke tradities. Aan de hand van voorbeelden laat hij zien hoe we met altruïsme persoonlijke levens, samenleving, politiek en milieu wel degelijk kunnen beïnvloeden.

9

Ricard (1946) werd ruim veertig jaar geleden boeddhistisch monnik, na een korte loopbaan als onderzoeker aan het Institut Pasteur in Parijs. In Nederland brak hij door met het boek De monnik en de filosoof (1998), dat hij samen met zijn vader filosoof Jean-François Revel schreef. Hij is tegenwoordig verbonden aan het Mind en Life Instituut, internationaal kenniscentrum onder auspiciën van de Dalai Lama, dat wetenschappelijke kennis vergaart over de werking van onze psyche. Ricard publiceert over meditatie, en over de relatie tussen wetenschap en boeddhisme. Zijn thuis is een Tibetaans klooster in Nepal, maar hij reist over de hele wereld om lezingen en retraites te geven. Zijn TED-Talk The Habits of Happiness werd meer dan 4 miljoen keer bekeken. Lees meer op zijn website. Matthieu Ricard zal geïnterviewd worden door Roman Krznaric, auteur van Empathie - een revolutionair boek en medeoprichter van de School of Life in Londen. Ook doceerde hij aan diverse prominente Britse universiteiten, was tuinman en werkte in Midden-Amerika op het gebied van mensenrechten. Praktische informatie Locatie: De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102, 1053 WP Amsterdam Informatie/aanmelden: t.: 020 589 1680 ; e: [email protected] duur: 1,5 uur | geen pauze | Engelstalig programma | met naborrel | gestreamd via DNL-TV Toegang: € 15,00. In samenwerking met Uitgeverij Ten Have. ↑ Wat is wijsheid? - Aandachtig leven Amsterdam, woensdag 4 februari, aanvang 20.00 uur Wat doet het internet met onze concentratie? Hoe veranderen WhatsApp en Facebook relaties tussen mensen? Vervluchtigt aandacht in de virtuele ontmoeting – of wint zij aan kracht? De wereld gaat sneller dan ooit, en de behoefte aan slow food, stilteweekenden en mindfulnesscursussen groeit. Een avond over rust in het dagelijks bestaan. Met filosofe en promovenda Nathanja van den Heuvel en boeddhist Han de Wit, bedenker van contemplatieve psychologie. Tacoyodocent Petra Niessen houdt een column over haar persoonlijke ervaring met zenmeester Thich Naht Hahn Muziek door violiste Emma Breedveld en pianist Wijnand van Klaveren. Praktische informatie Locatie: De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102, 1053 WP Amsterdam Informatie/aanmelden: t.: 020-589 1680 ; e: [email protected] ; www.denieuweliefde.com Prijs: € 10,00. Deskundigen geven maandelijks hun visie op grote levensthema’s. Laat je inspireren door filosofische reflecties, filmfragmenten, live muziek en een naborrel. Acht bijzondere avonden uit, steeds op de eerste woensdag van de maand. Filosofisch LAB > Heb je zelf vragen rondom het ‘Wat is wijsheid-thema’ > Filosofisch Lab ↑

Conferentie: Ontmoeting of isolement - Einde of nieuw begin van de interreligieuze dialoog? Amsterdam, maandag 9 februari van 10.00 tot 17.00 uur

Deze conferentie zal worden gehouden in De Nieuwe Poort en wordt georganiseerd door Sja’ar, de denktank van het OJEC – Overlegorgaan van Joden en Christenen. Toelichting Wat is de taak van de interreligieuze dialoog, gelet op de vele brandhaarden in de wereld en het effect daarvan op de verhoudingen hier in Nederland? Is het tijdperk van de dialoog voorbij? Drie deskundigen leiden het thema in: – Prof. Dr. Joep de Hart, hoogleraar vernieuwend christendom aan de Protestantse Theologische Universiteit; – Dr. Mohamed Ajouaou, docent Islam aan de Vrije Universiteit en hoofd Geestelijke Verzorging bij het Ministerie van Justitie; – Tamarah Benima, rabbijn, publicist en oud hoofdredacteur van het Nieuw Israëlitisch Weekblad. In de middag zijn er workshops met: Pieter Dronkers (Nes Ammim), Abdoellah Moulay (spiritueel counselor in de psychiatrie), Enis Odaci (St. HumanIslam), Marcel Poorthuis (Pardes, hoogleraar Dialoog), Rachel Reedijk (Tenachon, LJG dialoogcommissie) en Chantal Suissa (bestuur LJG, Salaam-Shalom). Er is een shuk (markt) waar partnerorganisaties zich presenteren. Praktische informatie Locatie: De Nieuwe Poort, Claude Debussylaan 2-8, Viñoly Zuidas, 1082 MD Amsterdam Telefoon: 020-337 6919 ; . [email protected] ; www.denieuwepoort Informatie: Bel: 06-1936 8874 / 06-1936 8874 of mail met [email protected] Aanmelden bij het OJEC – [email protected] Kosten deelname: 25 euro. Gaarne overmaken naar: NL10 INGB 0005289250 T.n.v. Stichting OJEC, Enschede, onder vermelding van “Conferentie 09.02.2015” ↑ Mediteren met de psalmen Amsterdam, donderdag 19 febr., 5 maart, 9 en 30 april, 21 mei van 15.00 uur tot 17.00 uur

Door de eeuwen heen hebben mensen zich herkend in de psalmen, zij werden en worden veelvuldig gebeden of gezongen in zowel de joodse als christelijke traditie. 11

Er wordt in gesmeekt, gevloekt, gewanhoopt, gedankt, getwijfeld, geworsteld geprezen. Men bidt en zoekt naar God, worstelt met God, verheugt zich in God. Thema’s uit ieders leven worden er in verwoord: vreugde en verdriet, tegenslag en geluk, slapeloze nachten en topervaringen, haat en liefde. Ze gaan over God en over het leven met God waarin de uitersten van de duisternis van de aanvechting en het licht van de vreugde elkaar voortdurend raken. In deze bijeenkomsten lezen we samen een aantal psalmen. We zoeken niet alleen wat de psalmist bedoeld kan hebben, maar vooral wat psalmen ons persoonlijk te vertellen hebben voor ons eigen leven. Op diverse manieren gaan we samen met de psalmen ‘in gesprek’: o.a. door meditatie, door tekenen, het zelf schrijven en verwoorden van de psalm. We zullen ook de psalmen in meerdere vertalingen lezen en diverse ‘soorten’ psalmen lezen. Praktische informatie Locatie: Huis op het Spui, Handboogstraat 4, Amsterdam Prijs: € 5 per middag Begeleiding: Antoinette van Gurp en Marieke Brouwer Deelname na opgave: [email protected] Informatie: Ds. M.A.J.Brouwer, 020-642 2373 ↑ Leven als een pelgrim -– Pelgrimeren als levenskunst Amsterdam, donderdag 19 februari van 19.30 uur tot 22.00 uur Kees Kouwenhoven wandelde van Delft naar Assisi. Daarbij ontdekte hij zeven kwaliteiten, die je als pelgrim nodig hebt om een lange tocht succesvol af te leggen. Kees ontwikkelde na zijn pelgrimstocht een programma waarmee je deze kwaliteiten een plaats in je leven kunt geven. De kern van dit programma presenteert hij tijdens de workshop. Je kunt kiezen met welke kwaliteit je aan de slag wilt. Uit deze workshop neem je inspiratie en praktische handvatten mee voor het ’leven als een pelgrim’. Praktische informatie Locatie: La Verna, Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdam Telefoon: 020-346 75 30; e: [email protected] Prijs: € 10,00 Docent: Kees Kouwenhoven See more at: http://laverna.nl/activiteit/leven-als-een-pelgrim-%c2%96-pelgrimeren-alslevenskunst#sthash.tNaR1Mhf.dpuf ↑ Nadenken over de ziel in het hart van Amsterdam: Symposium Amsterdam, zaterdag 21 februari van 13.30 uur tot 17.00 uur Een onaanwijsbaar, soms wel voelbaar deel van ons zijn: de ziel. Maar bestaat zij als deel van ons fysieke menszijn? Kunnen mensen spreken over de ziel, in een tijd waarin wordt afgevraagd of mensen meer zijn dan het brein? En dan is er de ervaring van schoonheid die iemand zomaar kan hebben bij het binnenlopen van een kerk. Degene kan geraakt worden- maar waar? In de Bijbel zingen de Psalmen erover: ‘Ik heb mijn ziel tot rust gebracht’. Is er een relatie tussen enerzijds ziel, innerlijkheid, bezieling en anderzijds kunst, schoonheid en geloof? Zijn kerken specifiek plaatsen waar de ziel tot haar recht komt?

Met: 12

universitair docent filosofie Renée van Riessen, filosoof, columnist en verpleeghuisarts Bert Keizer, theoloog Bert de Leede, kunsthistoricus, documentairemaker, auteur Paul Rem, cantor-organist Jos van der Kooy Discussieleider is ds Fokkelien Oosterwijk. Organisator: dr Cristina Pumplun. Praktische informatie Kijk voor meer informatie over dit symposium op de website van de Westerkerk: www.westerkerk.nl Locatie: Westerkerk, Prinsengracht 281, 1016 GW Amsterdam Telefoon: 020 - 624 77 66 ; email: [email protected] ; website: www.westerkerk.nl Toegang: €15,- / studenten €10,Aanmelding via: [email protected] ↑ Herdenk de Februaristaking! Amsterdam, woensdag 25 februari, aanvang 16.45 uur Bij de Dokwerker in Amsterdam herdenken wij op woensdag 25 februari 2015 weer de Februaristaking 1941. Burgemeester Geke Faber van Zaanstad zal deze keer spreken. Actrice Rosa da Silva, die Anne Frank speelt in de theatervoorstelling Anne, draagt gedichten voor. Ook nu weer wordt de herdenking in Amsterdam en een aantal omringende gemeenten onder de aandacht gebracht via affiches. Ontwerper van het affiche is dit jaar Jan Rothuizen. Begin februari verschijnt in een oplage van 9500 exemplaren onze jaarlijkse Herdenkingskrant.

Herdenking Februaristaking 1941 – foto Hans Mooren Oproep Ons comité en de Gemeente Amsterdam hebben de volgende oproep uitgegeven: “Op woensdag 25 februari 2015 vindt de herdenking plaats van de Februaristaking. Een actie in 1941 die een inspiratiebron werd voor verzet en medemenselijkheid. Vele tienduizenden burgers legden uit solidariteit met de vervolgde Joodse bevolking het werk neer in Amsterdam, de Zaanstreek, Hilversum, Utrecht, Haarlem, Velsen en Weesp. De Februaristaking in 1941 geldt als een internationaal erkend – massaal en openlijk – protest tegen de Jodenvervolging in bezet Europa. Uit bewondering hiervoor schonk Koningin Wilhelmina na de oorlog Amsterdam het devies: “heldhaftig, vastberaden, barmhartig”. Die erkenning en dat eerbewijs mogen ons nog steeds met trots vervullen. In ons denken en handelen moeten we pal blijven staan voor de beginselen waarvoor de stakers opkwamen: niet dulden dat medeburgers worden gedemoniseerd, ont-recht, mishandeld en vervolgd, 13

omdat ze tot een bepaalde groep behoren. Wij roepen u op om woensdag 25 februari op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam aanwezig te zijn bij de herdenking van de Februaristaking en deel te nemen aan het defilé langs de Dokwerker. Comité Herdenking Februaristaking 1941 - Gemeentebestuur van Amsterdam” Start om 16.45 uur De herdenking begint om 16.45 uur; het defilé langs de Dokwerker om 17.00 uur. Ieder kan een bloemstuk of bloemen leggen. De bloemstukken kunnen vanaf 12.00 uur bezorgd worden in de Mozes en Aäronkerk aan het aangrenzende Waterlooplein en daar tot 17.00 uur worden afgehaald. In de kerk zijn foto’s te zien van de razzia’s die de directe aanleiding vormden voor de staking. Voor mensen die slecht ter been zijn wordt weer een tent met zitplaatsen neergezet. Vooraf aanmelden daarvoor is niet nodig. Daarnaast is er een vak voor genodigden. Er is een doventolk aanwezig. STAAKT… te zien op historische plekken De theatrale vertelling STAAKT… over de Februaristaking krijgt dit jaar meer opvoeringen dan ooit. Op vier middelbare scholen in Amsterdam zijn zo’n acht voorstellingen. - Daarnaast zijn er opvoeringen (waarschijnlijk op 13 februari) op de voormalige NDSM-werf in Amsterdam-Noord en op 22 februari in het Lloyd Hotel aan de Oostelijke Handelskade 34. - Op 25 februari zijn compilaties van STAAKT… te zien op de herdenking bij het Dirk van Nimwegencentrum en die van Abvakabo in de Stopera. - STAAKT…tramremise De voormalige NDSM-werf en het Lloyd Hotel zijn locaties van historische betekenis. De NDSM-werf speelde een belangrijke rol bij het uitbreken van de staking. Al in de weken voor de Februaristaking waren op de scheepswerven in Amsterdam-Noord acties tegen gedwongen tewerkstelling in Duitsland. Het Lloyd Hotel werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt als gevangenis. Zo’n 150 Februaristakers werden er in 1941 opgesloten. - De opvoering in het Lloyd Hotel begint om 15.00 uur met een korte introductie door Annette Lubbers die een boek schreef over de historie van dit hotel. - De opvoeringen op het Gerrit van der Veen College zijn reeds op 15 januari. - Het Calandlyceum en het Montessori Lyceum zijn in februari aan de beurt. - Op het Sint Nicolaas Lyceum zijn de opvoeringen in april, als onderdeel van een project. De opvoeringen op de scholen zijn alleen voor de leerlingen. De opvoeringen op de NDSM-werf en in het Lloyd Hotel zijn voor iedereen toegankelijk. De toegang kost 7,50 euro. Via [email protected] of tel. 020-528 7129 kunnen kaarten worden besteld. De herdenkingen bij het Dirk van Nimwegencentrum in de Borgerstraat 52c en in de Stopera zijn vrij toegankelijk. STAAKT… wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg, www.vfonds.nl met middelen uit de Nationale Postcodeloterij, BankGiro Loterij en Lotto. Uw deelname aan deze loterijen wordt daarom van harte aanbevolen. Andere sponsors zijn de Stichting Centrum voor Propaganda voor Eenheid in de Vakbeweging, de Stichting uitgeverij en boekhandel Pegasus en Stichting Democratie en Media. Gedicht: 25 februari 1941 - dag van Amsterdam Wat men uit dezen bitt'ren tijd Aan uur en dag vergeten mag; Nooit deze onvolprezen dag. Toen 't volk, dreiging en dood ten spijt, Terwille der gerechtigheid, Opstond voor 't volk dat onderlag. (vermoedelijk van Mr Sem Davids) Comité Herdenking Februaristaking 1941 - Comité Herdenking Februaristaking 1941 Tolhuisweg 2, 1031 CL Amsterdam tel: 020 – 5287129 ; [email protected] ; Herdenk de Februaristaking – 2015 ↑

14

Inspiratiedag ‘Ga, en herstel mijn huis’ Amsterdam, zaterdag 28 februari van 10.00 uur tot 18.00 uur Een dag van ontmoeting en inspiratie voor ieder die probeert te leven vanuit het bijbels verhaal en zich van daaruit engageert met de wereld, de samenleving en kwetsbare naasten dichtbij en ver weg. Het thema ‘Ga, en herstel mijn huis’ is een verwijzing naar de roeping van Franciscus die een radicale keuze maakte voor de armen. Paus Franciscus legt meer en meer nadruk op het maatschappelijk engagement en de pastorale opdracht van gelovigen, boven kerkelijke moraal en dogmatiek. In Nederland en Vlaanderen zijn in de afgelopen decennia op veel plekken gemeenschappen en groepen ontstaan die – vanuit de vernieuwing van liturgie en kerk-zijn – een vrije koers varen op het snijvlak van traditie en werken aan een betere wereld. Deze inspiratiedag biedt een lezing en een keur aan workshops, momenten van ontmoeting en dialoog. Met medewerking van onder anderen Rik Torfs, Nora Asrami, Myrthe Hilkens en Huub Oosterhuis. Ook is er een markt waarop diverse organisaties zich presenteren. De dag wordt afgesloten met een viering. De kaartverkoop start spoedig op de website: www.denieuweliefde.com Voor meer informatie kunt u een e-mail sturen naar: [email protected]. Organisatie: De Nieuwe Liefde Leerhuis ; [email protected] Praktische informatie Locatie: Rode Hoed, Keizersgracht 102, 1015 CV Amsterdam Telefoon: 020-638 5606 ; e: [email protected] Prijs: € 25,00 voor de hele dag, inclusief koffie/thee en lunch See more at: http://laverna.nl/activiteit/inspiratiedag-de-nieuwe-liefde-%c2%96herstel-mijnhuis#sthash.ANL7QMTS.dpuf ↑

2+0+1+5 = 8 = OCTAAF! Amsterdam, in 1ste kwartaal 2015

2+0+1+5 = 8 = OCTAAF!

NIEUWSBRIEF VICTOR MULLER Het octaaf is een proces die middels een toonladder vanaf de grondtoon Do vertrekt en die met een Do octaaf hoger wordt afgesloten. 1) Do = het begin 2) Re = we zijn onderweg 3) Mi = even pas op de plaats en checken of alles klopt 4) Fa = besluit, we gaan door, moed! 5) Sol = zou een afsluiting kunnen zijn 6) La = we gaan door, avontuur, overtreffen 7) Si = nu moeten we het proces afmaken 8) Do = einde en nieuw begin op een hoger niveau, transformatie 15

2015 is het jaar van het octaaf. Met welke vraag gaan we ons bezig houden? Wat willen we dit jaar afronden? Hiervoor biedt ons dit jaar 2015 een hulpmiddel die in de sequentie van het jaartal vaststaat: 2 - 1 - 5 = Re - Do - Sol De ondernemende Re gaat naar huis, naar de Do, maar de Do zegt: nog niet, stel eerst een vraag! De vraag in de toonladder vertegenwoordigt de interval Do - Sol. Dit is de grootste spanning in het tonale systeem en er is maar één weg, de weg naar huis, naar de grondtoon, naar de Do. Omdat dit een jaar van het octaaf is, stel ik het volgende voor: Bedenk een vraag die maar drie syllabi heeft, zoals: Wie ben ik? Heb ik lief ? Do I love? Wil ik geld? etc. Dit gaan we elke dag zingen als een oproep, een vraag op bv. deze tonen: D - C - G ? De tonen D en C zijn twee zestiende als een opmaat voor de G, die drie tellen duurt. Het hele jaar door zingen we elke dag deze vraag. Op 31 december 2015 gaan we deze vraag beantwoorden. We lossen de spanning op en gaan we terug naar de grondtoon Do. Niet omlaag naar de grondtoon, maar we zingen de Do een octaaf hoger, een transformatie! De tekst van het antwoord is simpel, Ja of Nee, Yes of No Toegegeven, het is een gesloten vraag, maar het proces wordt hiermee ook afgesloten. Succes met de oefening en een Vrolijk Vreugdevol 2015! Close Harmony Mooie en harmonische liederen uit verschillende landen Datum: 15 februari 2015 Locatie: Amsterdam Tijd: 13.30-17.00 uur Kosten: 30 euro Na afloop wijn, brood en kaas Matthäus-Passion Zingen van verschillenden koralen en het slotkoor Datum: 29 maart 2015 Locatie: Amsterdam Tijd:13.30-17.00 uur Kosten: 30 euro Na afloop wijn, brood en kaas 1- 8 AUGUSTUS : ZANG-WANDELWEEK BOHEEMSE WOUD Zingen, wandelen en vriendschap In de stilte van het Boheemse Woud wordt je makkelijk een met AL... en ervaar je een geluksgevoel. Het Wereld Natuurfonds riep dit gebied in Zuid-Tsjechië uit tot Internationaal Biosfeerreservaat en als één van de allermooiste natuurgebieden van Europa. Kosten 450 euro all in exclusief reis. Opgave en informatie: [email protected] Victor Muller I Gerrit v.d. Veenstraat 131-B h 1077 DX Amsterdam T 020-6712 934 M 0031654911691 E [email protected] . victormuller.nl KvK Amsterdam: 33 24 32 27

Hartelijke groet, Victor Muller - Opgave en informatie: [email protected] ↑

,

Internationale Vrouwendag 2015 op zondag 8 maart in Nederland Uitnodiging synodemiddag > “VrouwenVerhalen: zij vertelt, zij anders,” – Utrecht

16

‘Tot volgend jaar!’ zeiden afgelopen 8 maart veel deelneemsters van de synodedag. Aan zo veel enthousiasme moesten we gehoor geven, vonden we als bestuur van de Vrouwensynode. Daarom bent u dit jaar op 8 maart wederom van harte welkom bij ons, ditmaal voor een middagprogramma in de Janskerk te Utrecht. Onderlinge ontmoeting De middag, met als titel “VrouwenVerhalen VrouwenVerhalen:: zij vertelt, zij anders,” zal in het teken staan van onderlinge ontmoeting en dan met name de ontmoeting tussen jong jong en oud(er). Aan de hand van concrete stellingen willen we met elkaar in gesprek gaan over onze visie op vrouw, geloof en samenleving. Wat is er in beweging, wat zou er in beweging moeten zijn, en wat beweegt ons? We zijn benieuwd naar de ideeën die hierover hierover in de verschillende generaties leven en willen op zoek gaan naar zowel tegenstellingen als ook naar overeenkomsten. Programma We beginnen de middag om 14:00 uur met een voorstelling van theatermaakster Marijke Kots. Zij stelt graag actuele onderwerpen en aan de kaak en houdt in haar voorstellingen vrouwen een spiegel voor. Welk personage er op 8 maart voor u op de planken zal staan, blijft nog even een verrassing! Na de voorstelling zetten we de middag voort met ontmoeting en gesprek. Hierbij verzorgt e een groep enthousiaste jonge vrouwen een lekkere high tea. We sluiten af met een viering, waarin de vrouwen schola van het Vocaal Theologen Ensemble liederen van Hildegard van Bingen zal zingen. Opgave U kunt zich opgeven door het formulier op onze website in te vullen, dat hier te vinden is. We hopen van 8 maart een inspirerende, vrolijke middag te maken, waar vermaak met vverdieping wordt verbonden en waar mensen van alle leeftijden samenkomen! Zijn er mensen in uw (digitale) omgeving die u graag op 8 maart zou willen attenderen? Dat kan heel gemakkelijk via de onderstaande knoppen, waarmee u dit bericht verder kunt delen. Share

Tweet

Forward

Als bestuur van de Oecumenische Vrouwensynode hopen wij jou en u te mogen verwelkomen op 8 maart, en wensen we jullie goede dagen toe. Een hartelijke groet, Emsi Hansen, PR en Communicatie Facebook

Twitter

Website

Copyrightt © 2014 Oecumenische Vrouwensynode, All rights reserved. Oecumenische Vrouwensynode,, Melissekade 89, 3544CT Utrecht. http://vrouwensynode.nl/synodedag http://vrouwensynode.nl/synodedag-2015 . Geen telefoonnummer bekend. Locatie: Janskerk, Janskerkhof 26, 3512 BN Utrecht Vanaf Centraal Station Utrecht gaan o.a. de volgende bussen naar de Janskerk (halte Janskerkhof): Lijn 2: richting Museumkwartier;; Lijn 3: richting Stadion Galgenwaard Lijn 4: richting Fockema Andrealaan; Lijn 28: 28 richting De Uithof Vertrekfrequentie tussen 4 en 10 minuten. Meer informatie openbaar vervoer: www.u-ov.info >>>>> On-Line Line Auditie Power Women

- Amsterdam 17

Behoor jij tot één van de POWER VROUWEN in Nederland? Doe dan mee aan de On-Line Auditie Power Women 2015 en maak kans om gekozen te worden tot één van de Power Women 2015. Op het CHARITY EVENT 2015 tijdens de Internationale Vrouwendag 8 maart 2015, vindt de huldiging Power Women 2015 plaats.

Ben je een vrouw tussen 18 en 60 jaar en bezit je over onder andere de volgende eigenschappen, dan ben je bij uitstek geschikt om aan deze ON-LINE Auditie deel te nemen: Je durft Jezelf te zijn, Je durft om je Passie te leven, Je bezit een Grote Innerlijke Kracht, Je hebt Zelfvertrouwen, Je bent Zelfverzekerd, Je durft Kwetsbaar te zijn, Je laat je niet uit het veld slaan door Tegenslagen, Je bent Wilskrachtig, Je bent Oplossingsgericht, Je bent Mentaal sterk, Je bent Inspirerend, Je bent een Rolmodel voor andere vrouwen, Je bent Maatschappelijk betrokken. Daily Diva – Mission Magnificent biedt jou op deze bijzondere dag een Podium waar jij je kan presenteren aan het grote publiek, je visie en missie kan delen en andere vrouwen kan inspireren. Op deze dag staan wij stil bij de positie van de vrouw in onze maatschappij en houden wij het CHARITY EVENT 2015 met verschillende activiteien op o.a. het gebied van Beauty – Fashion – Lifestyle – Music – Entertainment & Finale Miss Power Woman Netherlands 2015. Op deze dag wordt Miss Power Woman Netherlands 2015 bekroond. PROCEDURE Deelname aan de On-Line Auditie Power Women, is Gratis. Na binnenkomst van je aanmeldingsformulier, zal een deskundig team de van jou ontvangen informatie zorgvuldig bestuderen. De selectie gebeurd aan de hand van de ontvangen Informatie. Je hoeft niet te verschijnen voor de Auditie. Na beoordeling, ontvang je zo spoedig mogelijk bericht of je bent uitgekozen tot één van de Power Women 2015. Wanneer je bent uitgekozen, behorende tot de groep Power Vrouwen, dan biedt Daily Diva – Mission Magnificent jou op het CHARITY EVENT 2015 tijdens de Internationale Vrouwendag 8 maart 2015, een Podium waar jij je kan presenteren aan het grote publiek, je visie en missie kan delen en andere vrouwen kan inspireren. Ben je toegelaten tot de groep Power Vrouwen, dan mag je tevens deelnemen aan de Miss Popularity 2015 Vote. On-Line Auditie Miss Popularity 2015 Vote. Ben je toegelaten tot Group of Power Women 2015, dan mag je tevens deelnemen aan de Miss Popularity 2015 Vote. . Aanmeldingsformulier On-Line Auditie Power Women Facebook - Instagram - Twitter - Youtube - Google+ - Blogspot © 2014 Daily Diva Worldwide - raoulvanhaaften.nl ↑

JOUW VRIJHEID – MIJN VRIJHEID Vredesverklaring van Islamitische, Christelijke, Joodse en Alevitische gemeenschappen in Nijmegen Wij, vertegenwoordigers van Islamitische, Christelijke, Joodse en Alevitische gemeenschappen in Nijmegen wijzen geweld uit naam van religie af. Wij roepen op tot vreedzaam en respectvol samenleven, want dat is de grondslag van onze religieuze tradities. De sleutel daartoe is open en nieuwsgierig zijn naar anderen en elkaar aanspreken op snelle oordelen en onverdraagzaamheid. Zo kunnen we tegengaan dat conflicten elders in de wereld overslaan naar Nijmegen. Laten we helder zijn: voor de huidige, gewelddadige ontwikkelingen in het Midden-Oosten bestaat ons inziens geen enkele religieuze rechtvaardiging. Dat geldt ook voor gewelddadige conflicten op andere plaatsen in de wereld. Noch de Bijbel, noch de Koran, noch de Thora roept op tot geweld naar andersgelovigen. Toch lijken de problemen die zich elders voordoen te worden geprojecteerd op religieuze gemeenschappen in Europa, ook in Nederland. Wij maken ons zorgen over de spanningen die dit oproept in de Nijmeegse samenleving. Mensen kunnen steeds minder van elkaar hebben. Een paar voorbeelden. Joodse organisaties en gebouwen moeten worden beschermd omdat antisemitische dreigingen en daden tegen Joden in Nederland zijn toegenomen mede onder invloed van de recente conflicten tussen Israel en Palestijnen. Nederlandse moslims worden aangesproken op de extreem jihadistische ideologie van groeperingen in het Midden Oosten. Christelijke kerken organiseren een stille tocht ter nagedachtenis aan de priester die in Syrië is vermoord. In het cemhuis moet men machteloos toezien hoe andere Alevieten in Irak en Syrië worden vermoord omdat ze Aleviet zijn en massaal op de vlucht slaan voor oorlog. Binnen al deze tradities worden mensen beledigd en gekwetst vanwege verkeerde beelden over hun geloof. Conflicten elders in de wereld hoeven geen problemen te geven in Nijmegen. Religie is voor ons een bron van inspiratie in plaats van reden voor ruzie en conflict. In onze gemeenschappen staat liefde voor de medemens centraal. Wij benadrukken dat de ene groep niet de waarheid kan claimen ten koste van een andere groep. Onze tradities hebben gemeenschappelijke wortels en zijn slechts verschillende routes naar hetzelfde doel: vreedzaam en respectvol samenleven. Je bent eerst mens, dan pas moslim, christen, jood of aleviet. Gelovigen vinden dagelijks inspiratie in hun traditie om een goed mens te zijn voor iedereen in hun omgeving. Wij, vertegenwoordigers van Islamitische, Christelijke, Joodse en Alevitische gemeenschappen in Nijmegen weten elkaar te vinden: samen roepen wij de mensen in deze stad op om open en nieuwsgierig te zijn naar elkaar. Dat geldt voor buren, collega’s, kinderen en leerkrachten, studiegenoten en wie je ook maar tegenkomt op de werkvloer, in sportclubs, winkels, horeca of gewoon op straat. Leer elkaar kennen, laat je verrassen door verschillen, verbaas je over overeenkomsten. Zo ontstaat waardering en respect. Daarom roepen wij Nijmegenaren op om elkaar aan te spreken op snelle oordelen en onverdraagzaamheid, zeker als dat leidt tot discriminatie of gewelddadig gedrag. Wij roepen alle religieuze en levensbeschouwelijke gemeenschappen in Nijmegen op om deze verklaring te steunen. Door ondertekening, door verspreiding in hun achterban en door het uitdragen van deze boodschap. Wij bieden deze verklaring aan de burgemeester van Nijmegen aan met het verzoek ons in woord en daad te steunen. Tot slot hopen wij dat dit initiatief in andere steden in Nederland navolging zal krijgen. Nijmegen, 18 december 2014

Namens de Turkse moslimgemeenschap, imam Servet Tiryaki 19

Namens de Nederlands Israëlitisch Gemeente Nijmegen , rabbijn Mendel Levine Namens de Liberaal Joodse Gemeente Gelderland, rabbijn mevr. Marianne L. van Praag Namens de Surinaamse moslimgemeenschap, imam Djamil Sardar Namens de Raad van Kerken, predikant ds. Henk Gols, vice-voorzitter Namens de Marokkaanse moslimgemeenschap, Sheikh ibn Ahmad el Mokadmi Namens de Alevitische gemeenschap, dede Garip Sever Deze verklaring is opgesteld en wordt gesteund door de volgende organisaties in Nijmegen: Namens de Raad van Kerken, Toine van den Hoogen, voorzitter Namens de Abibakr moskee, Mohamed Daraï, voorzitter Namens de Eyüp Sultan moskee, Tuncay Biber, voorzitter Namens de Al Moslimin moskee, Abdelaziz Bouharrou, voorzitter Namens de Liberaal Joodse Gemeente, mevr. Ina Grevel-Kadin, secretaris Namens de Nederlands Israëlitisch Gemeente Nijmegen, Eldan Santcroos, bestuurslid Namens Soennet al Rasoel, Haroun Sardar, voorzitter Namens de Alevitische Vereniging Nijmegen, Dilaver Keltepe, voorzitter Namens de Stichting Islamitisch Centrum Nijmegen, Ahmet Kemal Yildirim, voorzitter en Cafer Kaya, bestuurslid Namens de RLRN , Marion Wierda (voorzitter) Deze verklaring is tot stand gekomen met steun en bemiddeling van de Raad voor Levensbeschouwing en Religie in Nijmegen (RLRN) op initiatief van Saïd Bouharrou en Piet Muller > Persbericht > Werkgroep Jodendom – Christendom – Islam De werkgroep Jodendom, Christendom en Islam in de Zaanstreek heeft met afschuw kennis genomen van de aanslag in Parijs op de redactie van het Franse satirische magazine Charlie Hebdo. Onze gedachten gaan uit naar de slachtoffers en hun nabestaanden. Wij vragen ieder om hen in hun gebeden te gedenken. De werkgroep heeft contact gehad met de moslimgemeenschap in de Zaanstreek, die heeft laten weten dit geweld absoluut te veroordelen. De werkgroep wil daarbij benadrukken dat de Zaanse moslimgemeenschap zich al jarenlang inzet voor een harmonieuze samenleving in de Zaanstreek en zich volop inzet voor de dialoog met andere levensbeschouwingen. De werkgroep is eveneens geschokt door de oproep op Facebook om moskeeën in brand te steken. De werkgroep veroordeelt deze oproep ten stelligste. Wij zullen de Zaanse Moskeebesturen in alles ondersteunen om te voorkomen dat in de Zaanstreek daadwerkelijk uitvoering wordt gegeven aan deze oproep. Wij roepen de Zaanse bevolking op om in vrede en dialoog met elkaar samen te leven en alle vormen van geweld tussen religies en andere levensbeschouwingen te veroordelen. Nadere informatie: Bert Valk, secretaris werkgroep. Tel. 06-4036 6883 ; Email: [email protected] > Voor een vreedzame jihad tegen het zogenaamde jihadisme In deze tijd waarin wij leven wordt ‘de islam’ gekenmerkt door verschillende richtingen, een verscheidenheid aan ideeën, meerdere voorkeuren en zelfs extremistische standpunten. Elke groep claimt het monopolie op de juiste interpretatie en beweert dat zij de ware islam praktiseert en het ware geloof beleeft. Extremisme is een menselijk fenomeen dat door de tijd heen op vele plaatsen wordt teruggevonden in alle religies en levensbeschouwingen en is bepaald niet beperkt tot moslims. Extremisme is een groot gevaar voor de samenleving, het individu, de staat en de hele mensheid. Al deze vormen van extremisme zouden door moslims afgekeurd moeten worden. Door de geschiedenis van de islam heen werd de islam vaker geconfronteerd met personen of groepen van mensen die radicale ideeën omarmden en het bloedvergieten van moslims, het afnemen van hun eigendommen en het ontvoeren en verkrachten van vrouwen goedpraatten. En die bovendien moslims beschuldigden van afvalligheid en niet-moslims onrecht deden. Maar vrede en co-existentie vormen de normen en fundamenten van de islam en oorlog is een uitzonderingstoestand. Op grond daarvan is de relatie tussen mensen, naties, volkeren en religies gebaseerd op vrede en niet op oorlog. Onschuldige burgers – moslims en niet-moslims – terroriseren en hen uit hun huizen, dorpen en 20

steden verdrijven en doden is een misdaad tegen de menselijkheid. Het is ook volstrekt onaanvaardbaar vanuit het standpunt van de islam. We moeten in principe het gebruik van elk geweld afwijzen, alleen onder zeer uitzonderlijke omstandigheden is het toegestaan. Wat de groep die zichzelf beschouwt als ‘Islamitische Staat’ deed en doet is volledig in tegenspraak met de eenvoudigste principes van de islam, de jihad en de doeleinden van de sharia, namelijk de bescherming van het leven van de mensen en hun eigendommen. Zij schendt belangrijke principes als rechtvaardigheid, gelijkheid, mensenrechten en de bescherming van minderheden. Als de moslims toch in oorlog treden, dan moeten zij zich houden aan de regels zoals die in de islam zijn beschreven. Deze regels zijn gebaseerd op de koran en de soenna. Moslims moeten tijdens de oorlog barmhartig en humaan zijn en zich houden aan regels zoals: Levende mensen en lijken niet verminken en zich onthouden van vijandelijkheden tegenover ouderen, zieken, vrouwen, kinderen, geestelijken en gewone burgers. De profeet zag een gedode vrouw tijdens de oorlog en zei: “Zij moest niet gedood worden”. De profeet zei ook: “Jullie moeten geen kinderen doden”. Zij (de strijders) zeiden: ”O profeet, zijn het geen kinderen van heidenen dan?”. Maar hij zei: ”Is jullie doel dan om kinderen van heidenen te doden?” en hij zei verder tegen een van de bevelhebbers: “Vaarwel in de naam van God, dood geen kinderen, geen vrouwen en overdrijf niet. Breng gerechtigheid, want God houdt van gerechtigheid”. Moslims mogen tijdens de oorlog hun afspraken niet verraden en hun beloften niet breken, en ook niets vernielen of verwoesten. Gevangenen moet men goed behandelen. Als de tegenstanders zich overgeven, dan hebben ze in allerlei opzichten recht op een goede behandeling. Gevangenen zijn mensen die niet meer in staat zijn om te strijden. Omdat zij geen gevaar meer vormen moeten ze met respect en humaan behandeld worden. De islam geeft deze rechten aan deze groep mensen. Gevangenen hebben recht op medische behandeling, voeding en bescherming totdat ze in vrijheid worden gesteld. Toen de profeet de stad Mekka had veroverd, heeft hij niemand van de inwoners schade toegebracht. Sterker, hij heeft zijn mensen ertoe aangezet om de bewoners van de stad geen kwaad te doen. Gewonden mag men geen pijn doen. Na de oorlog moet men de vijand niet doden, maar gevangen nemen en later vrijlaten. Als een moslim zijn tegenstander tijdens de oorlog doodt, dan mag hij zijn lichaam niet verminken. Het is verboden in de islam om lijken te verminken of te verwaarlozen want het lichaam is heilig. Als de profeet iemand benoemde tot bevelhebber, adviseerde hij hem altijd om de lichamen van doden niet te verminken of te misvormen. De profeet motiveerde de moslims altijd tot een goede behandeling en raadde ze het verminken af. Het is in de islam verboden om vernielingen en verwoestingen aan te brengen. Men mag geen vruchtbare bomen omhakken en geen bewoonde gebieden vernietigen of in brand steken. Als de profeet opdracht gaf aan de bevelhebbers zei hij altijd: ”Verniel geen woningen, kap geen vruchtbare bomen, vernietig geen bewoonde huizen, dood niet één schaap of kameel tenzij je honger hebt, kap of verbrand geen palmen”. Maar helaas richt de huidige zogenaamde Islamitische Staat zich wel degelijk op het verwoesten van onder meer moskeeën, kerken en wooncomplexen. Uit bovengenoemde regels van de oorlog in de islam concluderen we dat wat zogenaamde jihadisten en IS(IS) gedaan hebben in strijd is met de filosofie en de geest van de islam met betrekking tot de jihad. En de leer van de islamitische tolerantie. Er zou een jihad afgekondigd moeten worden van moslims in de hele wereld tegen de zogenaamde jihadisten van onder andere ISIS om de volgende redenen: 1- De islam beschermen tegen de destructieve ideologie van de jihadisten op basis van een verkeerde interpretatie van de islam. 2- Het terugbrengen van de jihad van de vrede en het herstellen van het ware beeld van de islam in de ogen van zowel moslims als niet-moslims, dat verminkt en beschadigd wordt door de zogenaamde jihadisten. 3- De islam en de moslims bevrijden van hun gevaarlijke gedachten. 4- Het beschermen van komende moslim generaties tegen deze onacceptabele visie en ideeën. 5- Het terugbrengen van de waarden van co-existentie, vrede, liefde en respect voor andersdenkenden, bezoedeld door onder meer ISIS. 6- Moslims samen laten pleiten en werken om de waarden van vrede en verdraagzaamheid te verspreiden en in de samenleving vorm te geven. 7- Bruggen bouwen van vertrouwen en communicatie tussen moslims en niet-moslims. Marzouk Aulad Abdellah islamitisch theoloog, gepromoveerd aan de Al Azhar Universiteit in Caïro, docent aan de VU en sinds lang verbonden met moskee Al Kabir in Amsterdam 21

Noot: Deze vreedzame jihad is vooral gericht op de overtuiging van (twijfelende/potentiële) gewelddadige ´jihadisten´. Het recht op zelfverdediging (en bescherming) van minderheden en andere groepen die het slachtoffer zijn van (sektarisch) geweld is zeker verdedigbaar. Of dat ook geldt voor alle bombardementen op bijvoorbeeld Syrië en Irak is weer een heel andere vraag. Ibno Khaldoun/moskee Al Kabir: voorkomen en tegengaan van radicalisering Moskee Al Kabir was tussen 2009 en 2011 de spil in het project ‘Voorkomen is beter dan Genezen’, een preventieve antiradicaliseringsinterventie die samen met de Raad van Marokkaanse Moskeeën NoordHolland, de Unie van Marokkaanse Moslimorganisaties in Nederland (UMMON), ACB Kenniscentrum en onderzoeks- en projectbureau Zasja werd uitgevoerd en (gedeeltelijk) door gemeente en provincie werd gefaciliteerd. Onlangs is de campagne ‘Voor een vreedzame jihad tegen het zogenaamde jihadisme’ gelanceerd. Op het weblog Republiek Allochtonië is daar regelmatig aandacht voor geweest. Zie: http://www.republiekallochtonie.nl/voor-een-vreedzame-jihad-tegen-het-zogenaamde-jihadisme, http://www.republiekallochtonie.nl/radicalisering-steunpunt-voor-families-en-amsterdamse-imamsbeginnen-een-site en http://www.republiekallochtonie.nl/10-jaar-na-van-gogh-vreedzame-jihad-alsalternatief-voor-geweld-en-extremisme. Als uitvloeisel van de campagne is een projectplan opgesteld onder de titel ‘Vreedzame jihad en democratische weerbaarheid’. Doelstelling(en) Radicalisering en polarisatie voorkomen door (jonge) moslims (primaire doelgroep) religieus en sociaalmaatschappelijk weerbaarder te maken. Om dat te bereiken willen we de voedingsbodem voor radicalisering en de hang naar extremistisch gedachtegoed bespreekbaar maken, jongeren religieuze en sociaal-maatschappelijke perspectieven en alternatieven bieden en netwerken voor hen openstellen. Daarnaast is het essentieel om (invloedrijke personen uit) hun sociale omgeving te mobiliseren en van een effectieve tegenargumentatie te voorzien (secondaire doelgroep). Aanpak: Religieus tegendiscours Ibno Khaldoun en moskee Al Kabir zien het al jaren als een belangrijke taak om jongeren die zich interesseren voor bijzonder intolerante interpretaties van de islam alternatieven te bieden. Dit religieuze discours is van groot belang, omdat een belangrijk deel van de islamitische jongeren die radicaliseren zich beroepen op bepaalde interpretaties van religieuze bronnen. Middelen Om aan deze doelstellingen vorm te geven willen we onder andere debatten, dialoog- en voorlichtingsbijeenkomsten, lezingen en gespreksgroepen organiseren en een website ontwikkelen met een religieus, politiek-juridisch en sociaal-maatschappelijk tegendiscours; de vreedzame jihad. Dit discours wordt ontwikkeld in samenwerking met ulama (islamgeleerden), imams en moslimintellectuelen uit Nederland, Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Verder wordt gewerkt aan het samenstellen van een divers samengesteld forum van cyberimams, die (gewetens)vragen van jongeren over hun geloof kunnen beantwoorden en hun visie kunnen geven op (brandende) maatschappelijke kwesties. Het vergroten van maatschappelijk en politiek vertrouwen én van religieuze weerbaarheid staat bij alle deelactiviteiten centraal. Bij een deel van de activiteiten willen wij kijken of samenwerking met de gemeente Amsterdam mogelijk is en meerwaarde biedt. Voor meer informatie: Marzouk Aulad Abdellah (imam, docent aan de VU, verbonden aan moskee Al Kabir; [email protected]) of Roemer van Oordt (policoloog, onderzoeksbureau Zasja, verbonden aan Ibno Khaldoun; [email protected])

22

↑

THEMA God is niet groot Geplaatst door: Redactie in Thema waar is God? 8 januari 2015 in magazine De Bezieling

Hoe verward moet je zijn om te denken dat je de goede God dient door zoveel leed aan te richten. Valt hier nog tegenin te argumenteren? Hoeveel woorden zijn hier nog te vinden? Verpleeghuispastor en schrijver Marinus van den Berg vond deze. Vanochtend stuurde hij onderstaand gedicht in. Een reactie op de aanslag in Parijs op de redactie van het blad Charlie Hebdo. GOD IS NERGENS God is groot schreeuwden ze schietend vanuit hun zwarte autotanks

Alleen de doden Alleen de aanklagers van geweld Alleen de tekenaars met hun potlood

Ze lieten een zwart spoor achter van doden en gewonden vluchtend in hun zwarte autotanks

God is niet groot God is niet almachtig God is nergens

Een zoektocht begon naar de daders God was nergens God had geen woordvoerder

Tenzij in hen die de straat opgingen Tenzij in hen die samenleven willen Samen in godsnaam verscheiden verbonden. Marinus van den Berg op 7 januari 2015

e-mail > [email protected] De Bezieling is een publiekssite over hedendaags leven en christelijk geloven. De Bezieling is voor mensen die zoeken naar inspiratie en ankerpunten in het leven. De Bezieling kijkt naar wat speelt in de onderstroom van onze cultuur. Copyright 2013 DeBezieling.nl | Website-realisatie door ISI Media > Worstelen met God

Tijdschrift van de jezuïeten over geloof en samenleving

26 december 2014 - Bert Daelemans SJ - Kunst & Cultuur Is een oudtestamentisch verhaal te verzoenen met postmoderne godsbeelden en mensbeelden? De spektakelfilm Exodus: Gods and Kings doet een dappere poging. Was er een bedoeling met de film Exodus: Gods and Kings, afgezien van alweer een duur heldenepos te brouwen en geld in het laatje te brengen? De held, Mozes (Christian Bale), is een ingoede man die het opneemt voor alleman. Hij is zelfs beter dan God. Heel humanistisch. Bravo. Je moet dus vooral in jezelf geloven, zoals Bale dat Mozes in de mond legt. Zo voedt hij toch zijn zoontje Gershon op, ietwat tegen de zin van diens moeder. Dat kun je zelfs Bijbels verklaren door te zeggen: 23

het was maar een oudtestamentische God en wij mensen zijn mensen van alle tijden. Dat klopt. Maar godsbeelden en mensbeelden veranderen. Ging het regisseur Ridley Scott om een broederverhaal (tussen Ramses en Mozes)? Dat zou kunnen. Genoeg elementen om dat te staven. Niet in het minst de opdracht, op het einde: de film is opgedragen aan Ridley’s broer Tony Scott. Maar vooral de twee zwaarden die beide halfbroers kregen van hun vader en die een sleutelrol spelen in de film. Speels kind Wat mij vooral bijblijft zijn de dialogen tussen Mozes en God. Het is een geweldig originele vondst om God voor te stellen als kind. Een pluspunt, waarschijnlijk het enige. Allicht het meest controversiële ook. Want God wordt in het Bijbelse verhaal niet voorgesteld. Enkel krijgen we Gods stem te horen. Hier kiest de regisseur ervoor om God voor te stellen en onmiddellijk begeeft hij zich op glad ijs. Maar hij komt er goed uit. God is niet de witte oude man met baard maar een speels kind die in dialoog treedt. Net zoals in het Bijbelverhaal blijven verschillende interpretaties mogelijk Wij krijgen hier een bijzonder interessante interpretatie voorgeschoteld over de ontmoeting van de mens met God. En dat gaat ver boven de primaire vertelling uit. Hoe spreken wij met God? De roepingsscène van Mozes is onvergetelijk (Ex. 3:14). Heel mooi: “Wie ben jij?” Waarop God: “Wie ben jij eigenlijk?” Daar gaat het om. Schitterend hoe verlamd Mozes wordt voorgesteld bij deze verrassende ontmoeting. Is het een droom, een hallucinatie? Net zoals in het Bijbelverhaal blijven verschillende interpretaties mogelijk. En dat is allicht de waarde van de film. Zo wordt in beeld gebracht: de (schijnbare) afwezigheid van God als wij God nodig hebben. Het niet-manipuleerbare van God (noch van de mens, trouwens). Het herkennen van God in de ander (zijn zoontje) en tussen de anderen (het volk). De onmacht die Mozes voelt bij zijn onmogelijke missie. En zijn falen. Eigenlijk is de film één lange interpretatie van de naam Israël, die Ramses begrijpt als “hij die vecht met God” en Mozes veelbetekenend verbetert als “hij die worstelt met God.” De film is inderdaad een weergave van een gevallen held (elk van ons) die worstelt met God. Achteruitkijkspiegel-God Wat niet strookt met mijn postmoderne gevoeligheid is het totaal ontbreken van de ‘achteruitkijkspiegel-God’: de God die je pas herkent als je terugkijkt (Ex 33:23). “Ja, God was hier en ik wist het niet!” (Gn. 28:16) Niet een God die alles op voorhand uitstippelt, en “je moet maar toekijken (hoe Ik het Egyptisch volk plaag en plaag en plaag)”, maar een God die de mens vrij laat. Niet een God die voorwaarden stelt (die behoort nog tot een verkeerd godsbeeld), maar een God van beloften (heel Bijbels en actueel op de koop toe). Zelfs na de lange weg, als ze uiteindelijk voor de zee staan, moet het volk nog geloven en vertrouwen in de belofte, want de zee is niet helemaal opgedroogd en sputtert flink tegen. Ze moeten hun angsten overmeesteren en door die zee worstelen, naar het beloofde land. Blij verrast was ik dat zowel die zee als de plagen zo realistisch en natuurlijk voorgesteld waren zodat een postmoderne blik niet met een deus ex machina zit opgescheept. Wij houden niet zo van het onverklaarbare. Juister is het om het bovennatuurlijke, het goddelijke, te zien werken doorheen het natuurlijke, het verklaarbare, het menselijke. En daar gaat de film ook om. Bert Daelemans SJ is ingenieur-architect, jezuïet en priester. Hij is doctor in de theologie en adjunct professor aan de Universidad Pontificia Comillas in Madrid. Zijn boek Via Crucis (Averbode, 2013) werd genomineerd voor de Prijs van het Religieuze Boek. >

24

Recensie van ‘Geduld met God’

De eerste veertig jaar van zijn leven bracht Tomas Halik door achter het IJzeren Gordijn. Toen dat in 1989 viel, ging er voor de Tsjech letterlijk een wereld open. In zijn – terecht – veel geprezen boek Geduld met God uit 2007, dat vreemd genoeg nu pas in het Nederlands is vertaald, komt hij herhaaldelijk over zijn ervaringen in het reëel bestaande communisme te spreken. Maar ook over de veranderingen die in zijn eigen land en in Europa in het algemeen sinds de omwenteling hebben plaatsgevonden. Door: Bert Altena Tijdens het communisme werd de kerk vervolgd en moest hij in het geheim tot priester worden gewijd. Nog steeds is Tsjechië één van de meest atheïstische landen, al komt dat meer door de typische landsaard dan door virulente bestrijding van het geloof. Halik meent onderhuids bij veel van zijn landgenoten een ‘verlegen vroomheid’ waar te nemen: “Ik heb bij diverse gelegenheden bittere en kritische woorden gesproken over de religieuze onverschilligheid en het ‘religieuze analfabetisme’ van de samenleving waarvan ik deel uitmaak. Maar ik ben nog steeds van overtuiging dat dit maar verschijnselen aan de oppervlakte zijn, dat de situatie in de diepte anders kan zijn en zeker anders is” (p. 72). Het is deze overtuiging die zijn boek stuurt. Halik is in het bijzonder geïntrigeerd door het Bijbelverhaal van Jezus’ ontmoeting met Zacheüs (Lc. 19: 1 – 10), waar hij doorheen zijn boek telkens op terug komt. Voor Halik is Zacheüs de mens die bewust afstand bewaart, die zich ophoudt aan de rand van de kerk of daarbuiten, “in de strook van vragen en twijfels” (p. 25). De ontmoeting met Jezus leidt er niet toe, dat Zacheüs mee gaat doen – daar laat het verhaal zich niet over uit – maar wel, zo legt Halik uit, dat er een blijvende onrust zich van hem meester heeft gemaakt. De kerk en haar vertegenwoordigers zouden bij deze spiritualiteit aan moeten sluiten, in plaats van krampachtig te proberen verloren terrein te heroveren. “Je moet een zoeker blijven, zoals je de geest van de armoede moet houden – je moet open blijven, want alleen zo kan het Koninkrijk Gods tot je komen” (p. 33-34). Halik noemt het een ” ‘nieuwe bevrijdingstheologie’ … van ‘zekerheden ‘ op religieus gebied. Dat kunnen de zekerheden zijn van een atheïsme dat niet twijfelt aan zichzelf, of zekerheden van een religiositeit die op diezelfde manier aan de oppervlakte gestold is” (p. 34-35). Naast de bijbelse Zacheüs vindt Halik inspiratie bij filosofen en schrijvers, en bij Thérèse van Lisieux, de moderne heilige (zij overleed in 1897) aan wie hij een opmerkelijk hoofdstuk wijdt. In haar korte leven maakte zij verschillende mystieke ervaringen mee, maar op haar sterfbed ervoer ze niets anders dan een totale godverlatenheid. Ze stierf ‘zonder geloof’, maar in het liefdevol aanvaarden van die toestand, verruimde ze volgens de interpretatie van Halik ‘de schatkist van het geloof’ door de ervaring dat God ver van ons verwijderd is in te brengen: “Deze existentiële ‘waarheid van het atheïsme’, deze ervaring van pijn die tot nu toe de ‘rots van het atheïsme’ was, wordt nu ook deel van de schat van het geloof. Geloof dat op deze manier wordt begrepen en tot in de diepte van de nacht oprecht, geduldig wordt doorleefd, draagt deze existentiële ervaring ook in zich. Het mist niets van wat hoort bij de mens. Het verdraagt ook zijn nacht” (p. 47). Tomas Halik heeft een rijk en inspirerend boek geschreven, waaruit gretig te citeren valt. Elk hoofdstuk is een essay op zich, met een sterke meditatieve inslag, gevoed door persoonlijke ervaringen die op een overtuigende manier door het geheel worden verweven. Halik verstaat de kunst om diep te peilen en tegelijk helder te formuleren. 25

Daardoor word je op een prettige manier uitgedaagd om met hem mee te denken, en om te ontdekken dat midden in de seculariteit en de godverlatenheid er een authentieke vorm van geloof gevonden kan worden: “Zelfs bij het religieuze zoeken kunnen mensen op een vreselijk dwaalspoor komen als ze zo in hun eigen zoektocht opgaan dat ze voorbijgaan aan het cruciale feit dat God al naar hen zoekt. De ontmoeting die het hart van het geloof is, is mogelijk omdat God in ons gelooft. Hij gelooft in ons door het goddelijke, dat is: hartstochtelijke maar geduldige geloof” (p. 187). Geduld met God is een boek dat van begin tot einde overtuigt. Boekgegevens Auteur: Tomas Halik | Titel: Geduld met God. Twijfel als brug tussen geloven en niet-geloven | Uitgeverij: Boekencentrum Zoetermeer | Verschenen: november 2014 | Aantal pagina’s : 192 | ISBN: 9789023927662 | Prijs: € 19,50 Klik hier om dit boek te bestellen. Bert Altena is predikant in Assen. Voor meer informatie: www.bertaltena.com. http://www.nieuwwij.nl/over-nieuwwij/ W!J informeert en inspireert W!J stelt vragen en roept op tot eigen initiatief, W!J is concreet, toegankelijk, realistisch en eigenwijs ↑

PRIKBORD Dit kader is ervoor bestemd om niet alleen jullie prikkelende op- en aanmerkingen, maar ook suggesties en vragen hierin op te nemen. >>>>> Beste oud-cursisten van het Ignatiushuis, In januari 2015 is de Krijtberg-academie van start gegaan. De Krijtberg-academie maakt deel uit van de werking van de jezuïeten in Amsterdam. Omdat u in het verleden cursussen hebt gevolgd in het Ignatiushuis brengen we u op de hoogte van dit initiatief. Deze Academie biedt jaarlijks een beperkt aantal korte cursussen aan over de ignatiaanse fundamentals, voor een breed publiek: ignatiaanse spiritualiteit, onderscheiding van de geesten, ignatiaanse gebedsvormen enz. De cursussen gaan door in het Ignatiushuis, Beulingstraat 11, 1017BA Amsterdam. Voor het programma van de Krijtberg-academie voor 2015: www.krijtbergacademie.nl Inschrijven via [email protected] Met een vriendelijke groet, Gerwin Roffel - Krijtberg Academie

↑ * Bij de meeste hindoe-, joodse en islamitische feestdagen wordt de precieze datum bepaald door de stand van de maan. Veel islamitische gemeenschappen in Nederland gaan niet uit van de maanstand in Nederland, maar van die in de verschillende islamitische landen. De begindata van de islamitische feestdagen kunnen voor de verschillende groepen dan ook enkele dagen afwijken Wilt u de Nieuwsbrief niet meer ontvangen. Meldt u dit dan aan de Redactie via e-mail [email protected] of telefonisch 020-690 2378 (Gerrie van Krevel) ; 020-694 9647 (Ank Veenstra)

26