Nieuwsbrief van de Vrouwengroep en de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam. nr 28 september 2008

Nieuwsbrief van de Vrouwengroep en de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam nr 28 september 2008

Van de Redactie 1. RAMADAN Op 1 september 2008 begint voor de moslims de Ramadan: een tijd van reiniging, bezinning en verdieping. Het is de laatste jaren een goed gebruik geworden om het einde van de ramadan samen te vieren, d.w.z. moslims en niet-moslims gezamenlijk, waarbij tevens een goed gesprek kan worden aangegaan. Het Ramadanfestival organiseert al jaren manifestaties en iftarmaaltijden. Wilt u dit jaar ook eens een iftar-maaltijd bijwonen, kijk dan op de website van het Ramadanfestival: www.ramadanfestival.nl 2. Ank Veenstra, voorzitter van de Amsterdamse Vrouwengroep, doet op heldere en intrigerende wijze in deze Nieuwsbrief verslag van 3 bijeenkomsten, waaraan ze heeft deelgenomen, namelijk van de Interfaith Dialogue Conference 2008, de 10e vrouwenontmoetingsdag op 1 juni 2008 en van het 40-jarig jubileum van de Raad van Kerken op 21 juni 2008. 3. U ontvangt de Nieuwsbrief steeds rondom het einde van de maand. Het komt echter voor, dat wij aankondigingen ontvangen ná het uitbrengen van onze nieuwsgaring. Daarom hebben we besloten dergelijke aankondigingen direct op onze website te plaatsen, opdat u alsnog tijdig wordt geïnformeerd: www.amsterdamsevrouwengroep.nl . Degenen, die geen internet ter beschikking hebben, ontvangen deze informatie zonder verder commentaar gebundeld per post. 4. De Nieuwsbrief verschijnt aan het einde van elke maand. Denkt u eraan, dat kopij dient te worden ingeleverd vóór de 20e van de maand bij de Redactie (zie hierna genoemde namen). De Redactie verzoekt u dringend om vooraf bij de desbetreffende organisatie te checken of uw kopij in onze Nieuwsbrief mag worden opgenomen! De Redactie behoudt zich het recht voor om kopij, die niet relevant is voor de doelgroep van deze Nieuwsbrief, niet op te nemen. vervolg p. 2

5. De Nieuwsbrief is ook terug te lezen op www.amsterdamsevrouwengroep.nl 1

Gerrie van Krevel, 020-6902378 Ank Veenstra, 020-6949647

[email protected] [email protected]

Het ontmoeten van je buurvrouw/buurman op de volgende bijeenkomsten in Amsterdam en omgeving Amsterdam di 9 sept Tentoonstelling 'Jongeren en religie' p. 3 Rotterdam vrij 12 sept boekpresentatie Erasmus-Rumi Mevlana p. 4 Den Haag vrij 19 sept Manifestatie 'Vrouwen Vrede Veiligheid' p. 5 Amsterdam za 20 sept Vredesweek 'Nacht van de Vrede' p. 5 Amsterdam zo 21 sept Internationale dag van vrede p. 6 Utrecht:vanaf woe 24 sept Cursus 'Bijbel en Koran' p. 8 Amsterdam do 25 sept Filosofisch Café: Sören Kierkegaard p. 8 Zwolle za 27 sept Evenement 'Roots Reli Rage' p. 9 Amsterdam za 4 – 18 okt cursus prediker p. 10 Utrecht za 4 okt Lezing Cybervrouwe p. 10 Utrecht zo 5 okt Filmdag 'Engelenspel' p. 10 Purmerend do 9 okt Bijeenkomst 'Relatie Jodendom Christendom' Utrecht: vanaf vrij 10 okt Cursus 'Interreligieuze achtergronden' p. 11 Amsterdam za 11 okt Bijbels Museum 'Jongeren Religie' p. 11 Scheveningen woe15 okt Hemelse Beelden Oost West' p. 11 Amsterdam za 1 nov Museumnacht Amsterdam 12-18 jan 2009 Nationale Calvijnweek Een hele bijzondere Iftar in Bos en Lommer. Voor de eerste keer een vrouweniftar. De vrouwen van stichting vangnet zouden het heel fijn vinden als een heleboel vrouwen van de vrouwengroep daarbij kunnen zijn.

Stichting vangnet: www.stichtingvangnet.nl Wij werken met zo'n vijftien vrijwilligsters in onze stichting. De meeste medewerksters hebben een islamitische achtergrond en veel meiden die in Vangnet werken zijn Marokkaans. Naast hun druk bezette levens vindt ieder van hen het heel belangrijk dat Vangnet bestaat en blijft bestaan, vooral omdat veel meiden voorheen zelf hebben ondervonden hoe het was om er alleen voor te staan. Wij richten ons op met name moslimmeiden vanaf ongeveer 12 jaar, maar op zich is iedere meid welkom bij ons ongeacht haar achtergrond. De meeste meiden die bij ons komen zijn tussen de 16 en 26 jaar, net als de meeste medewerksters bij ons. Wij bemiddelen ook naar familieleden toe en hebben mensen met kennis in de Islam aan ons verbonden. Verschillende Nederlandse trainsters en coachen begeleiden ons team.

Datum: vrijdag 26 september Aanvang: 18.00 uur inloop, 18.30 welkom, 19.30 iftar Locatie: Stichting Vangnet, Robert Scottstraat 32 in Bos en Lommer Programma: speedddaten, workshops, verschillende vrouwen- en meidenorganisaties uit Bos en Lommer krijgen de mogelijkheid om zicht te presenteren door middel van zang, dans, trommelen etc. Info en aanmelden: Griët Bos. 06-10283276. [email protected]

2

3

DE AMSTERDAMSE VROUWENGROEP VAN DE RLRA

BESTAAT 10 JAAR Op 23 mei 1998, 10 jaar geleden, vond de eerste bijeenkomst van de Amsterdamse Vrouwengroep plaats. Om dit heugelijke feit te vieren geeft de vrouwengroep een feestje. Een uitnodiging daarvoor ontvangt u binnenkort. Het feest is op zaterdagmiddag 11 oktober in het Mozeshuis. Tot onze spijt voor de Joodse vrouwen was het niet mogelijk om op de zondagmiddag een geschikte ruimte te vinden. Om de bijeenkomst een leuke, interessante inhoud te geven vragen we u om uw medewerking. Als u een goede inspirerende herinnering heeft aan een vrouwengroepmiddag, een mooi gedicht of passend stuk kunt voordragen, of iets kunt zingen of spelen meldt dit dan bij onze redactie. Gerrie van Krevel 020-6902378 of g.krevel@chello. Ank Veenstra 020-6949647 of [email protected] Als u de vrouwengroep een warm hart toe draagt en zou willen, dat de vrouwengroep blijft voortbestaan, is een gift heel welkom. Voor deze bijzondere gelegenheid kunt u als cadeau een bedrag storten op: gironummer 9674548 t.n.v. stg raad v levensbesch & religies vrouwengroep Met vriendelijke groet Ank Veenstra Namens de kerngroep

Tentoonstelling ‘Binnenstebuiten – jongeren en religie’ Amsterdam, dinsdag 9 september vanaf 19.00 uur Avondopenstelling met rondleiding en maaltijd ter afsluiting van een dag vasten tijdens de Ramadan. Het Bijbels Museum organiseert op dinsdag 9 september om 19.00 uur een interreligieuze bijeenkomst rond het thema ‘Vasten'. Er kan een keuze worden gemaakt uit biologisch-vegetarisch-halal of biologischvegatarisch-kosjer. Voorafgaand aan de maaltijd delen jongeren hun ervaringen over de rol van voedsel en het vasten binnen hun religie. Aansluitend is er een rondleiding over de tentoonstelling ‘Binnenstebuiten - jongeren en religie'. Het evenement sluit aan bij de tentoonstelling ‘Binnenstebuiten - Jongeren en religie’, waarin persoonlijke portretten in woord en beeld laten zien hoe jongeren met hun geloof omgaan en welke plaats religie in hun dagelijks leven inneemt. De jongeren vertegenwoordigen samen de vijf wereldreligies jodendom, christendom, islam, boeddhisme, hindoeïsme. 4

Locatie: Bijbels Museum, Amsterdam Kosten: deelname en entree gratis Informatie/aanmelden: afdeling Educatie en Publieksactiviteiten, 020 6242436 of [email protected] Boekpresentatie ‘Erasmus-Mevlana’ Rotterdam, vrijdag 12 september van 18.15 uur – 21.30 uur 2007 was het Mevlana-jaar van UNESCO. Elke maand schreven prof. dr. Jan van Herwaarden (Erasmus Universiteit Rotterdam) en prof. dr. Cihan Okuyucu (Fatih Universiteit Istanbul) een column in het blad Zaman Nederland, over Erasmus en Mevlana Rumi. Op initiatief van Time Media Group/Zaman en uitgeverij Türkevi in Amsterdam is hierna een bundel uitgegeven over deze twee inspiratiebronnen, onder de titel “Mevlana en Erasmus: Vrijdenkers uit het verleden, met invloed op het heden”. Op vrijdagavond 12 september komen de beide auteurs voor de officiële boekpresentatie bij Dialoog Academie langs. Naast het stellen van vragen over hun boek, wordt ook gelegenheid geboden om boeken persoonlijk te laten signeren. Het programma ziet er als volgt uit: 18.15u Inloop – gelegenheid tot signeren 18.45u Welkom (prof.dr. Paul van der Laar, Historisch Museum Rotterdam) 19.00u Presentaties door prof.dr. Cihan Okuyucu en prof.dr. Jan van Herwaarden 19.30u Vraag en antwoord 20.00u Korte pauze 20.13u Iftar maaltijd* Daarbij tevens gelegenheid tot signeren 21.30u Einde programma * Dit jaar valt de islamitische vastenmaand ramadan van 1 t/m 30 september. In het programma is hier rekening mee gehouden door de gelegenheid te bieden om 20.13 uur (zonsondergang) samen het vasten te breken. Locatie: Dialoog Academie, Rochussenstraat 221, Rotterdam Toegang: vrij toegankelijk voor iedereen. Informatie/aanmelden: Alaattin Erdal ; [email protected] / 010-201 37 46 Voertaal is Nederlands. In verband met de catering en de beperkte capaciteit verzoeken wij u zich uiterlijk woensdag 10 september aan te melden.

5

Manifestatie ‘Vrouwen, Vrede & Veiligheid Den Haag, vrijdag 19 september In het kader van de Vredesweek zullen tijdens deze manifestatie vrouwen uit de conflictgebieden Darfur, Kashmir, Afghanistan, Palestina, de Balkan en het Grote Merengebied (Congo, Burundi, Rwanda) uit eigen dagelijkse ervaring vertellen over hoe zij werken aan vrede en wederopbouw. Maak gebruik van de mogelijkheid om deze inspirerende vrouwen te ontmoeten en hun verhalen te horen. Met uw aanwezigheid en morele steun inspireert u hen om in eigen land weer verder te gaan met hun belangrijke werk. Aan het programma van de middagmanifestatie wordt nog hard gewerkt. Dat het interessant wordt, is echter nu al zeker. Het programma omvat een plenair deel met prominente sprekers en een interactieve 'talk show' met de vrouwen uit genoemde conflictgebieden. Daarnaast is er ruim gelegenheid om meer informeel kennis te maken met de vrouwen en met hen in gesprek te komen. Er is een fototentoonstelling, zang en dans, en ook de inwendige mens wordt uiteraard - niet vergeten. RESERVEER DE DATUM DUS NU ALVAST IN UW AGENDA! Initiatiefnemers/Organisatie: Nederlandse Vrouwen Raad en Platform Vrouwen & Duurzame Vrede Locatie: Vredespaleis Den Haag Kosten: deelname is gratis Informatie/aanmelden: e-mail: [email protected] Zodra er meer bekend is over het programma wordt dit gepubliceerd op de websites: www.nederlandsevrouwenraad.nl ; telefoon 070-3469304 www.genderconcerns.nl/VDV

Vredesweek 2008 ‘Nacht van de Vrede’ Amsterdam, zaterdagavond 20 september van 20.00 – 03.00 uur

Op 20 september organiseert IKV Pax Christi in samenwerking met omroep LLiNK de ‘Nacht van de Vrede' in het voormalige Volkskrantgebouw in Amsterdam. De Nacht vormt de feestelijke aftrap van de Vredesweek 2008 en tegelijkertijd van de Internationale Dag van de Vrede, uitgeroepen door de Verenigde Naties. Debat: Kiest Amerika voor Vrede? De Verenigde Staten kiezen op 4 november 2008 een nieuwe president. Wat betekent dit voor de vrede & veiligheid in de wereld? Welk beleid staan de twee kandidaten voor? Hoe gaat het in 2009 verder met hete conflicten, zoals in Irak en Afghanistan? Kan Amerika het vredesproces tussen Israël en de 6

Arabische wereld nieuw leven inblazen? En in welke richting gaat de ‘War Against Terror' zich ontwikkelen? Wat betekent dit voor de rol van Europa? Met: Maarten van Rossum, Sanderijn Cels, Jan Pronk De nachtelijke opmaat op deze zaterdagavond kent een divers programma met een Amerikaans verkiezingsdebat, muziek van The Hospital Bombers en Nobody Beats the Drum, de finale van de dichtwedstrijd Peace Poetry (in samenwerking met NCRV's DichtTalent), een Iraakse Iftar en een netwerkcafé. Locatie: voormalig Volkskrantgebouw, Wibautstraat 150, Amsterdam Toegang: € 6,-- Leden van LLiNK 50% korting.) Tickets te koop via www.ticketservice.nl ; telefoon 030-2333346 Speciale Vredesdiensten op Vredeszondag 21 september, die dit jaar valt op de door de VN uitgeroepen Internationale Dag van de Vrede, zendt de KRO/RKK op tv een Vredesdienst uit (Nederland 2, 11.00 uur). Op de radio is ook een dienst te beluisteren via de IKON (radio 5, 10.00 uur). Op werkdagen in de Vredesweek zijn er in het Stiltecentrum onder het kantoor van IKV Pax Christi gelegen (Hoog Catharijne Winkelcentrum, Utrecht) elke dag van 12.45 tot 13.00 uur oecumenische Vredesdiensten. U bent daarbij van harte welkom! Internationale Dag van de Vrede: Zondag 21 september Het netwerk People Building Peace, waar IKV Pax Christi deel van uitmaakt, grijpt deze dag aan om aandacht te vragen voor vrede en roept voetbalamateursclubs op om die dag, voordat de wedstrijd begint, gezamenlijk een levend vredesteken te vormen. Ook clubs uit de eredivisie zullen worden benaderd om voorafgaand aan hun wedstrijd aandacht te besteden aan de dag en een levend vredesteken te vormen. Houdt de website in de gaten van het netwerk People Building Peace: http://www.planetpeace.nl/ PLATFORM VREDESCULTUUR Onderwerp: Brede viering Internationale Dag voor de Vrede, 21 september Dag voor de Vrede gaat Beter Geweldloos Multiculturele Vereniging voor vriendschap Assadaaka, Platform Vredescultuur en verschillende partners, vieren de Internationale Dag van de Vrede onder de titel Beter Geweldloos. Op zondag 21 september zal er in het productiehuis de Meevaart in Amsterdam Zeeburg een manifestatie plaatsvinden, gekoppeld aan een Iftar-maaltijd. 7

21 September is de Internationale Dag voor de Vrede, en het is de bedoeling dat er die dag zoveel mogelijk aandacht is voor alle aspecten die met vrede samenhangen. Maar vooral is het bedoeld als een feestelijke dag. De manifestatie Beter Geweldloos begint om 19:00 uur. Fakkels zullen de Balistraat verlichten en mensen uitnodigen om bij de Meevaart naar binnen te komen. Er zal zang en dans zijn, en deelraadwethouder Jan Hoek is uitgenodigd om de mensen toe te spreken. Het Platform Vredescultuur heeft de stand van geweldloosheid in Nederland geïnventariseerd en van die inventarisatie een boekje gemaakt. Dit boekje zal plechtig worden aangeboden aan Ahmed El Mesri, voorzitter van Assadaaka/Onze Hoop. Met zonsondergang, rond 20:00, zal de IFTAR-maaltijd beginnen, het breken van het vasten. U wordt van harte uitgenodigd hierbij ook aanwezig te zijn. Einde van de manifestatie is rond 22:00 uur. Partners in de manifestatie zijn Assadaaka, multiculturele vereniging http://www.vriendschapassadaaka.web-log.nl/ Platform Vredescultuur, een platform van vredesorganisaties www.vredescultuur.nl Comité Onze Hoop, http://www.comiteonzehoop.web-log.nl/ De Gemeenschap, Humanistische vereniging, www.degemeenschap.info NOMA, Nederlandse Bond voor Oudere Migranten Actief Adres: Balistraat 48a, 1094 JN Amsterdam Voor meer informatie en melding van u komst kunt u contact opnemen met: Ahmed El Mesri, voorzitter Assadaaka Balistraat 48a, 1094 JN Amsterdam Assadaaka en Comité Onze Hoop, e-mail: [email protected] en: [email protected] Tel. 020-6653320, Mob. 06-10112691 Of Janne Poort - van Eeden, voorzitter Platform Vredescultuur tel. 035-624 21 27 e-mail: [email protected] Routebeschrijving naar Balistraat 48a: Productiehuis de Meevaart ligt 4 minuten lopen van het Muiderpoort Station, te bereiken met de trein, tram 3 en de bussen 15; 22; 37; 40 en 41. Bij de uitgang aan de Insulindeweg loopt U langs het spoor richting Javastraat. De derde straat rechts is de Balistraat. 8

Cursus 'Bijbel en Koran' Utrecht, 8 woensdagmiddagen vanaf 24 september van 13.30 – 16.00 uur Bijbel en Koran zijn volop in discussie. Lijken deze heilige boeken op elkaar of zijn ze juist heel verschillend? Eind 2007 werd website www.bijbelenkoran.nl gelanceerd. Op deze site van IKON en Wereldomroep staan de volledige teksten van Bijbel en Koran naast elkaar en kan de bezoeker woorden opzoeken in beide teksten. Maar lukt dat wel zo makkelijk? Er was ook kritiek op de site, die er op neer kwam dat je deze boeken niet zomaar naast elkaar kan leggen. De twee initiatiefnemers van de cursus Bijbel en Koran zijn dr. Abdelilah Ljamai, islamoloog, en dr. Marcel Poorthuis, theoloog, Zij menen dat een vergelijking buitengewoon spannend kan zijn onder goede begeleiding. Het gaat om de verhalen over de schepping, het paradijs, Noach / Noeh, Abraham / Ibrahiem en Miriam /Maria uit Bijbel en Koran. Zowel de Bijbel als de Koran hebben een waaier aan interpretaties, scholen van uitleg en methoden van exegese opgeroepen. In het jodendom gaat het om de midrasj en Talmoed, in het christendom om kerkvaders, apocriefen en pseudo-epigrafen (ook uit het jodendom afkomstig), in de Islam om Tafsir, (Koranexegese) en overlevering van de profeet Mohammed en de "verhalen van profeten". De cursus wordt op een HBO / Universitair niveau gegeven. Locatie: zaal 817, Van Unnikgebouw, Heidelberglaan 2, de Uithof, Utrecht Kosten: € 250,- voor de hele cursus; studenten gratis. Literatuur: reader Informatie/aanmeldingen: www.luce.nl ; telefoon 030-253 1882/2928 Filosofisch Café: Søren Kierkegaard, de meester van de ironie Amsterdam, donderdag 25 september vanaf 20.00 uur

Søren Kierkegaard (1813-1855) was een Deens religieus denker die hartstochtelijk filosofeerde, maar met ironie. Ironie heeft meestal de negatieve betekenis van spotten, door het tegenovergestelde te zeggen van wat je bedoelt. Met een ironische blik neem je afstand van jezelf en van anderen. Kierkegaard ziet ironie als een manier om mensen met zichzelf te confronteren, om de zekerheden in hun leven te ondermijnen. Ironie wordt de prikkel tot kritisch nadenken en dé manier om tot de waarheid te komen en nieuw inzicht in jezelf.

9

Spreker: Gerben Groenewoud is voormalig universitair docent Wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit Amsterdam Organisatie: VU podium en het Studentenpastoraat vE90 Locatie: Amsterdam, VE90, Van Eeghenstraat 90 Toegang: www.vupodium.nl ; telefoon 020-5989292 Evenement ‘Roots, Reli & Rage Zwolle, zaterdag 27 september vanaf 10.00 uur Roots, Reli & Rage is een evenement dat in 2008 voor de tweede keer wordt georganiseerd in Kampen en Zwolle. Doel van het evenement is het (hedendaagse) religieuze erfgoed in al z’n verscheidenheid en diversiteit laten zien en beleven. Tal van organisaties verzorgen een programma. Namens VUWindesheim organiseert VU podium een programma met tal van sprekers, over diverse thema’s in relatie tot religie. Bijzonder onderdeel van het programma: Het twee gesprek tussen Kader Abdolah en Jielis van Baalen

Net na het verschijnen van de succes-roman Het huis van de moskee hoorde Kader Abdolah een innerlijke stem die hem de opdracht gaf: “Kader je moet iets met de Koran doen.” Zijn eerste en spontane reactie was: “Ik ga iets met de Koran doen, maar ik weet nog niet wat.” Over de ‘juwelen van de literatuur’ zullen Kader Abdolah en Jielis van Baalen met elkaar in gesprek gaan. In dit gesprek zullen ze elkaar bevragen over hun heilige boeken. Verhalen uit de Koran en Bijbel zullen naast elkaar worden gelegd. En het publiek wordt van harte uitgenodigd zich in het gesprek te mengen. Locatie: Zwolle, Binnenstad, Praubstraat 17 Toegang: gratis Informatie: www.rootsrelirage.nl ; 038-4688489

10

AANKONDIGINGEN Cursus 'PREDIKER' Amsterdam, zaterdagen 4 en 18 oktober van 10.00 tot 15.30 uur Locatie: Doopsgezinde kerk Singel 452 Kosten zijn voor deze twee dagen € 32.50 Opgave : G. Mus, tel 020-6172351 of [email protected]

Lezing 'Onze Lieve Cybervrouwe? Gender, religie en internet' Utrecht, 4 oktober van 13.30 – 17.30 uur

Welke invloed heeft internet op spiritualiteit, in het bijzonder van vrouwen? Hoe verandert dit medium godsdienstige beleving? Welke invloed heeft het op religieuze praxis? Welke mogelijkheden biedt het? Wat kan met internet wat anders niet kan? Locatie: In de driehoek, Sint Geertrudiskapel,Willemsplantsoen 1c, Utrecht Informatie/aanmeldingen: Mathilde van Dijk, 050-3125965 of [email protected] Filmdag 'Engelenspel' Utrecht, 5 oktober vanaf 12.00 uur

Het programma omvat onder mee lezingen, de vertoning van de film City of Angels (Brad Silberling, 1998) en een speciale rondleiding over de tentoonstelling zelf. Theoloog Harm Goris (Faculteit Katholieke Theologie) zal spreken over het geloof in engelen: van de hoogste cherubijn voor Gods troon tot de laagste bewaarengel voor elke mens. En kom thee drinken met een engeltje… Catharijneconvent, Nieuwe Herengracht, Utrecht telefoon 030-2313835 ; www.catharijneconvent.nl Bijeenkomst: De relatie tussen Jodendom en Christendom Purmerend, 9 oktober

De bisschoppen van Nederland hebben in navolging van Italië en Oostenrijk een dag van het Jodendom uitgeroepen. 17 januari 2008 is deze dag voor het eerst gevierd. Locatie: Diaconaal Centrum Purmerend Informatie/aanmelden: diaken Jack Noe, Kaasmarkt 14, Purmerend telefoon: 0299-423863 - email: [email protected] 11

Cursus 'Interreligieuze achtergronden in de samenleving' Utrecht, vrijdag 10 oktober - 19 december van 19.00 – 21.30 uur

In onze snel veranderende samenleving worden de verschillen tussen culturen en religies steeds meer zichtbaar en onderwerp van gesprek. Ons land is wereldrecordhouder van de stad met de meeste nationaliteiten: Amsterdam telt er 177. Kennis over religies vergemakkelijkt de omgang met elkaar en leidt tot begrip en respect voor de ander. In deze cursus wordt aandacht geschonken aan de ontstaansgeschiedenis, stichters, ontwikkeling en verbreiding van deze religies. Aantal deelnemers: maximaal 15. Locatie: Hoofdgebouw Nieuwegracht 41, Utecht Docent: A.A. (Abdul) Rezaei, MA (Religie / filosofie) Code: A139 Cursusprijs: € 120,00 Informatie/aanmelden: http://www.volksuniversiteit.nl ; telefoon 0302313395 Bijbels Museum Amsterdam: zaterdag 11 oktober 2008 van 16.30-22.00 uur Jongeren en religie Afwisselend programma met religieus speeddaten, muziek en theater.

zaterdag 1 november 2008 van 19.00-02.00 uur Museumnacht Het museum opent 's nachts zijn deuren met een spetterend programma dat in het teken staat van de tentoonstelling Binnenstebuiten - jongeren en religie. Passe partout verplicht. Meer informatie http://www.n8.nl/. Voor meer informatie over de tentoonstelling Binnenstebuiten: zie http://www.bijbelsmuseum.nl of http://www.binnenstebuiten.nl. ; telefoon 0206242436 Rondleiding 'Hemelse beelden uit Oost & West' Scheveningen, 15 oktober Het Rijksmuseum Amsterdam toont dit najaar in Museum Beelden aan Zee in Scheveningen een zestigtal beelden die de hoogtepunten vormen uit de collectie Aziatische kunst. Deze hindoeïstische en boeddhistische beelden gaan hier in Scheveningen de dialoog aan met het werk van 25 beeldhouwers uit de twintigste-eeuwse collectie van het Museum Beelden aan Zee. Lees hier verder. 12

De Vrije Universiteit Amsterdam (VU) organiseert van 12 t/m 18 januari 2009 de Nationale Calvijnweek. Het is dan 500 jaar geleden dat de kerkhervormer Johannes Calvijn werd geboren. De VU organiseert in deze week een tentoonstelling, boekpresentaties, debatten, een symposium, concerten, een stadswandeling in Amsterdam en een dienst in de Westerkerk. Lees hier verder.

>>> Verslagen van Ank Veenstra, voorzitter Amsterdamse Vrouwengroep

De 10e vrouwenontmoetingsdag 1 juni 2008 Centrum “Vrouw en Vaart” Pres. Allendelaan 733

Thema:

Begrijpt u mij?

Luisteren en gehoord worden hoe doe je dat?! Deze middag werd een workshop gegeven met het bovenstaande thema.

Impressie.

Op deze zonnige zondagmiddag in Amsterdam-Osdorp komen 75 vrouwen niet zomaar samen om alleen een gezellige middag met elkaar te beleven. Nee! Deze vrouwen zijn zich ervan bewust dat zij er toe doen en verschil kunnen uitmaken in ontwikkelingen die gaande zijn. Bewogen vrouwen, bewust van het feit dat wij, Amsterdammers, samen iets doen aan het vormen van een eenheid in de kleurrijke, Amsterdamse samenleving van nu. Amsterdam, een stad met zijn diversiteit in bewoners en al zijn verschillen, kan uitgroeien tot een inspirerende, dynamische samenleving als we maar willen blijven zoeken naar de weg tot elkaar. Voor deze vrouwen, is deze middag weer een uitdaging. De diversiteit is fantastisch, een afspiegeling van vrouwen die nu in Amsterdam wonen, jong en oud. Afkomstig uit diverse 13

landen in Europa, Afrika, Azië, het Midden Oosten en uit de Pijp en andere Amsterdamse buurten. Bijna alle grote religies zijn aanwezig en we mogen ons verheugen op een groot aantal niet religieuze vrouwen. De bereidheid om de zoektocht tot elkaar aan te gaan is het uitgangspunt voor deze ontmoeting. Dit is op zich al bijzonder, gelet op de grote verschillen in levensovertuiging van de aanwezige vrouwen. We beleven met elkaar, dat de weg naar het hart eigenlijk simpel is, als we maar echt luisteren en onze eigen wensen, verlangens en angsten opzij durven zetten in een samenleving waar we elkaar hard nodig hebben. In een inspirerende atmosfeer leren we veel over onszelf en van elkaar. We ondervinden deze middag, dat we veel meer van onszelf durven laten zien als we de sleutel tot elkaar vinden. We kunnen dan de diepste gedachten en emoties samen delen. Als er een echt open oor en hart is vervagen drempels. He! Er luistert iemand naar me. Wat voelt dat goed! Is het dan zo bijzonder? Nee! Ondervinden we daar dan zo weinig van in ons dagelijks leven? Aan het eind van de middag bedanken vrouwen elkaar voor de gesprekken. Het kinderprogramma beantwoordde deze keer niet aan de verwachting. Het ontaarde al snel in een oppasuurtje voor kinderen die niet waren opgegeven, waarbij ouders hun verantwoordelijkheid afschoven. Een goed aansluitend kinderprogramma kan alleen goed worden uitgewerkt als de opgave klopt en de kinderen wel zelf mee willen doen. Deze dag werd mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de gemeente Amsterdam, afdeling diversiteit en intergratie Verloop van de dag. De middag begint met een gezamenlijke lunch. Er zijn verschillende heerlijke gerechten door de deelneemsters mee genomen. Vrouwen van Islam en Dialoog hebben weer een fantastische Turkse basislunch bereid. Mede door de prachtige locatie is de stemming ontspannen en vrolijk. Hierna worden de genodigden door Ank Veenstra, onze dagvoorzitter, gevraagd zich te begeven naar de ruimte, waar de inleiding door Chaja Kruijssen zal plaats vinden en een eerste workshopronde start. Een optreden van de Raging Grannies (de boze oma’s), een Nederlandse zang- en cabaretgroep breekt de spanning. De workshops krijgen een vervolg. Na een korte pauze vinden de groepsgesprekken plaats, waarin het geleerde in de praktijk beoefend wordt. De dag wordt afgesloten met een meditatief moment door Saduman Coskun en Andree Brioval

Inleiding Ank Veenstra Ank verwelkomt ons met de woorden: “dit is dan al weer de tiende ontmoetingsdag in samenwerking van Islam & Dialoog, NCJW en de Amsterdamse Vrouwengroep, met het thema Identiteit en Samenleving”. We willen graag in deze wereld onszelf zijn en ons thuis voelen. Samen met zoveel mensen die ook zichzelf willen zijn en zich thuis willen voelen. Dit geeft vaak frictie. We kunnen echter niet zonder de ander om gehoord te worden, onze gedachten en gevoelens te delen en nog veel meer. Voor de mogelijkheid tot denken en spreken die we gekregen hebben is de ander onmisbaar.

14

In deze ontmoeting merken we dat we al snel vertrouwd met elkaar raken, ondanks dat we uit zoveel verschillende landen, religies, culturen en tradities komen. “Vreemd duurt maar 5 minuten”, was dit niet een van de conclusies van voorgaande ontmoetingsdagen?

We begonnen 3 jaar geleden de ontmoetingen met het thema: “Wat is Identiteit” iedereen is uniek, gevolgd door “Identiteit en Vooroordelen”. Hierbij kwam naar voren dat we veelal een vertekend beeld van iemand anders hebben en dat we kennis nodig hebben om objectief te kunnen zijn. 22 mei 2005 vragen we ons af wat ons levensdoel is. De uitkomst is, dat we naast het streven naar eigen geluk meer dan we beseffen, naar het geluk van de ander streven. Dan volgt het thema “Einde/Begin. Is er leven na de dood?” We weten niet echt wat er na de dood gebeurt. We kunnen alleen streven naar een zo zinvol mogelijk leven. Dan de ontmoetingsdag op 2 juni 2007: “Laat zien, wie je bent – hoe doe je dat?” We durven niet altijd ons zelf te zijn, bang voor oordelen van anderen. Gaat het hier ook niet om erkenning en aandacht? Het gaat telkens weer om luisteren. De 9e bijeenkomst in samenwerking met Amnesty International in november 2007: “Discriminatie – Niet met mij!” We komen erachter dat discriminatie veel meer voorkomt dan we weten. Dat er veel vormen van discriminatie zijn en dat we discriminatie niet altijd onderkennen en herkennen maar ons daardoor wel gekwetst voelen en het niet te durven uiten.. Dan nu het dagthema van vandaag: “Luisteren”. “Ik zou zelf niet graag in een vreemd land willen wonen waar niemand mij verstond. Ik denk dat ik mij heel eenzaam zou voelen. Ik vind het zelf moeilijk om te luisteren. Ik luister vaak ook niet goed, maar interpreteer wat ik hoor. Goed luisteren vraagt om zorgvuldigheid en concentratie. Goed kunnen doorvragen. Objectief luisteren en in alle rust. Ik hoop dit vanmiddag te leren.” Ank introduceert Chaya Kruijssen. Chaya gaat de workshop luisteren verzorgen. Zij is psychologe van beroep. Zij wil wat zij in haar werk heeft geleerd en ervaren, inbrengen in de huidige interculturele communicatie.

De inleiding en workshop van Chaya Kruijssen. De meeste aanwezigen zijn bekend met vrijwilligerswerk en hebben dus ervaring met luisteren. Chaya wil hier aan proberen toe te voegen, wat ze zelf weet vanuit haar betrokkenheid met wat er in de maatschappij gebeurt. Ze heeft niets specifiek voorbereid. Het komt dus spontaan. Iedereen is gevraagd naast een onbekende te gaan zitten. We beginnen met een oefening. De deelneemsters vormen zich in paren een A of een B. Een A persoon begint over zichzelf te vertellen, terwijl B luistert en dan vice versa. Dit 8 minuten. Deze gesprekken voelen goed. Naderhand vraagt Chaya of iedereen wil opschrijven wat je aan je beste vriend(in) zou willen vertellen over de persoon, die je net hebt ontmoet. Chaya: “Wat is luisteren? Verbale en non-verbale boodschappen geven en gebruiken. Je laat merken dat je luistert door middel van houding, aankijken, doorvragen, samenvatten, vragen 15

of iets klopt en laten merken dat je de ander begrijpt. Bij actief luisteren is empathie belangrijk”. Een tweede oefening tussen A en B leert, wat er met je gebeurt als er niet echt naar je geluisterd wordt. Het maakt duidelijk wat Chaya bedoelde: het is geen fijne ervaring als je praat en er wordt niet naar je geluisterd. Het voelt vreselijk als je merkt dat belangrijke informatie helemaal niet aankomt. Je voelt je afgewezen. Chaya: “In de hulpverlening leer je heel goed luisteren, maar de relatie ligt anders dan bij een dialoog tussen vrienden. Het is een gesprek tussen hulpverlener en cliënt. De dialoog is een gesprek tussen gelijken. In de dialoog gaat het er om, de ander haar verhaal te laten doen, zonder op- of aanmerkingen, zonder je eigen mening of overtuiging in je luisteren te betrekken. In de workshop gaat het erom, om objectief te leren luisteren en niet te blijven hangen aan onze “gekleurde”, op eigen oordelen gebaseerd luisteren. Het is vaak net of je met een gekleurde bril naar de ander kijkt. Je zou je moeten afvragen hoe je aan die bril komt. Ieder van ons heeft zo’n “bril”, die bepaald is door onze opvoeding, familie systeem, cultuur, land van herkomst, kerk, vrienden, scholing etc. We moeten eerst beseffen dat iedereen zo’n “bril” heeft”. Het is ook goed een dergelijke bril hebben. Het beschermt je voor ongewenste invloeden, die je daardoor tijdig waarneemt. “Hoe kom je erachter wat jouw bril is? Hoe “kijk” je naar je omgeving? Waar kijk je eigenlijk naar? Kijk eens naar wat je net over je gesprekspartner hebt opgeschreven. Is het iets over haar uiterlijk, haar karakter, mate van welvaart? Heb je iets opgeschreven over haar kwaliteiten, of ze enthousiast is? Dat is de bril waardoor je kijkt. Wat je over de ander zegt, zegt iets over jezelf. De ander is eigenlijk een spiegel naar jezelf. Vandaar het gezegde: “wat je zegt, ben je zelf” Dit gaat op voor elke dialoog in elke situatie, dus ook in een relatie tussen bijv. partners of broer en zus. We moeten bedenken, dat contact met de ander eigenlijk contact met onszelf is. Chaya geeft enkele voorbeelden: “Je ergert je aan iemand die agressief is. Zegt dat wat over mij? Misschien ben ik zelf van binnen agressief”. Of “Je ergert je aan een meisje met een korte rok en ontbloot middel waar je mee praat. Zou je er diep in hart misschien ook zo sexy uit willen zien?” Je luistert dus altijd vanuit je eigen zekerheden, maar ook vanuit je onzekerheden. Als je open luistert, kan de ander je op nieuwe ideeën brengen, zonder dat je daar zelf onzeker van wordt of er van in de war te raakt. Probeer steeds te focussen op begrip en niet op wie er gelijk heeft. Het helpt daarbij om in een gesprek je eigen gedachten even te vertragen, je perceptie uit te stellen. Het klinkt gemakkelijk, maar het is echt moeilijk, zeker als er zaken aan de orde komen die je raken. Het belangrijkste bij luisteren, is uit te gaan van vrede in en met jezelf. De Raging Grannies Dan volgt een optreden van de Raging Grannies (de boze oma’s), een Nederlandse zang- en cabaretgroep. Zij laten op cabareteske wijze, met serieuze liederen een protest in de wereld horen ten aanzien van het onrecht in de wereld. Zij hebben voor deze middag een speciaal lied gemaakt. Het is een leuk en serieus intermezzo. Tot slot zingen we samen “We shall overcome and live in peace one day”

16

Vervolg workshops Gaya Kruijssen Gaya doet met ons een “hartmeditatie”. Met gesloten ogen en hand op het hart, voel je je hart kloppen voor jezelf, je geliefden, je omgeving, de behoeftigen, je vijanden, de wereld. Open je hart voor jezelf en besef, dat ook de ander net zo is van binnen. Je voelt de kracht van je bezielde hart, je opent je ogen en kijkt naar je buurvrouw en naar iedereen om je heen. De kracht die je dan voelt heeft de potentie om de wereld te kunnen veranderen. Groepsgesprekken In groepjes van ongeveer acht personen brengen we het geleerde in de praktijk. Door middel van het gespreksthema “hoe zie jij je toekomst in Nederland en wat kun je daar zelf aan bijdragen” In de gesprekken maken we gebruik van de “talking stick”. Bij deze methode van luisteren en vertragen, houd je de stick net zo lang vast tot je je begrepen voelt. Pas daarna geef je hem door aan degene die je verkiest. Een prachtige wijze van werken, die afkomstig is van de Indianen. De talking sticks zijn tevoren door de gespreksleiders gemaakt en versierd. Deze wijze van werken leidde tot ongelooflijk interessante en diepgaande gesprekken en verdient opvolging. Meditatief moment De spiritualiteit en kracht van deze ontmoeting wordt in het meditatief moment krachtig en gecomprimeerd weergegeven. Sullaman zingt een wondermooie Islamitische lofzang. Zuster Andree (Kleine Zusters van Jezus) spreekt een kort dankgebed uit. We sluiten af met een spontaan dankwoord van Sath Atma (Sikhs). “Laten we met ons hart aanwezig zijn, op zoek naar het onbekende goddelijke in iedereen. Laten we dat als een uitdaging zien. We hebben zelf invloed op ons leven door onze gedachten”. 22 augustus 2008, Ank Veenstra Een fotocollage van de ontmoetingsdag kunt u vinden op www.amsterdamsevrouwengroep.nl

Interfaith Dialogue Conference 2008 in Nederland - Amsterdam ASEM - Asia Europe Meeting 3-5 juni 2008 Nederland is erin geslaagd gastheer te worden van de 4e Interfaith Dialogue Conference van 3-5 juni 2008. Tijdens de ASEM 6 top-conferentie in Helsinki, die op 10 en 11 september 2006 plaatsvond, had premier Balkenende dit al aangekondigd. De eerste dag van conferentie in het teken van “Amsterdam” Inmiddels, traditie getrouw, heeft de eerste dag van de conferentie een hoog informeel gehalte. Voor Amsterdam een mooie gelegenheid om de deelnemers met de stad kennis te laten maken. De dag begint met een lezing over religie in Nederland en Amsterdam door de jaren heen. Daarna gaan de deelnemers in kleine groepen de stad in, op bezoek bij kerken, moskeeën en religieus geïnspireerde projecten. Het voornaamste doel hiervoor is om de delegatieleden te inspireren en voor de conferentie tot nadenken stimuleren. Een aantal Amsterdamse kerken en een moskee en interreligieuze organisaties hebben de middag vorm gegeven:

17

De zusters Augustnessen Het BLIB (Bos & Lommer Interreligieus Beraad) De Brede School De Dominicuskerk en de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies van Amsterdam De stichting Islam & Dialoog De Kandelaar(ontmoetingscentrum in Amsterdam ZO) De Keizersgrachtkerk Leefkringhuis + Moskee De Mozes & Aäronkerk De Muiderkerk De Nassaukerk O.Z. 100 De Oranjekerk Het Ramadan Festival De Singelkerk en Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA De Tronk (de kerk van Ijburg) De Vredeskerk + Filippijnse kerk Hans Huijssoon, beleids- en projectadviseur Directie Communicatie Gemeente Amsterdam over de interfaith dialogue:

Wat is de Interfaith Dialogue Conference? ASEM De Asia-Europe Meeting (ASEM) is een in 1996 opgericht intergouvernementeel samenwerkingsverband tussen landen uit Europa en Azië. ASEM beoogt dialoog en samenwerking tussen Europa en Azië op politiek, economisch en cultureel terrein te bevorderen. ASEM is opgericht om tegenwicht te bieden aan de sterke, bijna eenzijdige oriëntatie van Azië op de Verenigde Staten. De huidige 45 partners van ASEM zijn: de 27 lidstaten van de Europese Unie, de Europese Commissie, de 10 ASEAN-landen (Brunei, Cambodja, Filipijnen, Indonesië, Laos, Maleisië, Birma/Myamar, Singapore, Thailand, Vietnam), het ASEAN secretariaat alsmede China, Japan, Zuid-Korea, India, Pakistan en Mongolië. De ASEM Top vindt afwisselend in Azië en Europa plaats. Interfaith Dialogue (IFD) Een van de activiteiten die binnen de cultureel-wetenschappelijke pijler van de ASEM wordt georganiseerd is de ASEM Interfaith Dialogue. De ASEM Interfaith Dialogue heeft een informeel karakter en heeft als doel een platform te bieden voor een openhartige en informele dialoog tussen diplomaten, vertegenwoordigers van religieuze groeperingen, NGO’s en media over interreligieuze dialoog, zowel in Europa en Azië als tussen beide regio’s. 2005: Bali - Indonesië In 2005 werd de eerste ASEM Interfaith Dialogue (IFD) bijeenkomst georganiseerd op Bali, Indonesië, met mede-organisator Verenigd Koninkrijk. 2006: Larnaca –Cyprus Van 3 tot en met 5 juli 2006 vond de tweede ASEM Interfaith Dialogue plaats in Larnaca, Cyprus. Mede-organisator was Maleisië. 2007: Nanjing -China Van 19-21 juni 2007 vond de derde ASEM Interfaith Dialogue bijeenkomst plaats in Nanjing, China. Mede-organisator was Italie. Bij deze laatste bijeenkomst was een vertegenwoordiger van de gemeente Amsterdam, mw. M.E.Cuartas y de Marchena chef Kabinet van de Burgemeester, als waarnemer aanwezig.

18

Redenen om Interfaith Dialogue in Nederland te organiseren Er zijn verschillende redenen waarom Nederland er grote waarde aan hecht, dat deze bijeenkomst in Nederland wordt georganiseerd: Het thema ‘interfaith dialogue’ heeft sinds de terroristische aanslagen op de Verenigde 1. Staten, de cartoonkwestie, maar ook gebeurtenissen in eigen land, aan belang gewonnen. Nederland richt zich in haar buitenlands beleid op het uitbereiden van deze dialoog, middels deelname aan verschillende initiatieven binnen o.a. de Verenigde Naties, OVSE, Raad van Europa en ASEM. 2. Ook in het kader van het mensenrechtenbeleid is de interfaith dialogue van belang. Nederland heeft bijvoorbeeld in de door Nederland bij de EU ingebrachte resoluties inzake godsdienstige onverdraagzaamheid een aparte paragraaf opgenomen over ‘dialoog der beschavingen’, met als doel de spanning tussen bepaalde religieuze opvattingen en de internationale mensenrechtenverdragen aan de orde te stellen. 3. Tevens is tijdens de laatste bijeenkomst van de EU - ASEAN Ministeriële bijeenkomst in maart 2007 opnieuw gebleken dat zowel de EU als ASEAN een politieke rol kunnen vervullen, doordat beide organisaties vaak als niet-bedreigend worden beschouwd door partijen in een conflict en zij gemeenschappelijke waarden, belangen en uitdagingen delen. 4. Nederland beoogt met de organisatie van de ASEM Interfaith Dialogue 2008 de continuïteit van deze dialoog te waarborgen, het draagvlak en begrip tussen ASEM partners op interfaith gebied te bevorderen, fora te bieden voor het uitwisselen van standpunten en de waarde die Nederland hecht aan de interreligieuze dialoog voor zowel de buitenwereld als het binnenland zichtbaar te maken.

Keuze voor Amsterdam

Nederland heeft de gemeente Amsterdam benaderd om als mede-organisator op te treden, naast een Aziatische co-organisator (Thailand). Naast het feit dat Amsterdam als stad voor een conferentie veel heeft te bieden op cultureel en facilitair gebied, is Amsterdam bij uitstek de stad in Nederland waar de interreligieuze dialoog hoog op de agenda staat.

Amsterdam blij met keuze als gaststad

Sinds de terroristische aanslagen op 11 september 2001 heeft de gemeente Amsterdam onder meer een beleid ingezet dat de dialoog tussen overheid en burgers bevordert. Na de moord op Theo van Gogh op 2 november 2004 is dit geïntensiveerd. Kernpunten van dat beleid zijn: − Contacten leggen tussen de gemeentelijke overheid en de verschillende etnische en religieuze groeperingen in de stad − Het faciliteren van onderlinge contacten tussen al deze verschillende etnische en religieuze groeperingen − De saamhorigheid tussen alle Amsterdammers bevorderen en mogelijke onderlinge spanningen bespreekbaar maken Dat heeft onder meer geresulteerd in het beleidsplan “Wij Amsterdammers”, in periodieke ambtswoninggesprekken over Religie en de Joods-Marokkaans Dialoog. Amsterdam heeft de interreligieuze dialoog hoog in het vaandel staan als middel voor sociale cohesie en kan zich ook internationaal met dit thema profileren. In dat kader vond Amsterdam het een eer om gaststad te zijn voor de ASEM Interfaith Dialogue 2008. Tot zover bericht Hans Huijssoon Beleids- en projectadviseur Directie Communicatie Gemeente Amsterdam

Een impressie van Dinsdagmiddag 1 juni 2008 Als kerngroep van de Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA hebben we gekozen voor de Singelkerk als locatie voor de ontmoeting met een groep delegatieleden.

19

De Singelkerk is thuisbasis van de Doopsgezinde gemeente in Amsterdam. Deze oude schuilkerk, prachtig gelegen in het centrum van Amsterdam en het 400 jarig bestaan van de Doopsgezinden gemeente in Nederland verklaart deze keuze. Naast onze kerngroep, vertegenwoordigd door Cocky de graaf, Hilde Claas en Ank Veenstra, hebben wij Mieke van Praag namens de NCJW, Lydia Booij namens de Vluchtelingen Vrouwen Raad en Hatice Sener namens de vrouwenlijn uit Amsterdam-Noord uitgenodigd om deze middag een presentatie te geven over de fantastische interreligieuze en interculturele vrouwennetwerken in Amsterdam. De Stichting Islam en Dialoog, ook vaak actief in samenwerking met deze organisaties, had elders een eigen presentatie. Wij ontvingen een groep van 10 delegatieleden o.a. uit China, Indonesië, Vietnam, de Filippijnen, Singapore, Oostenrijk en Nederland. Hatice Sener van de vrouwenlijn vertelde: “De Vrouwenlijn wil graag een brug slaan tussen verschillende culturen, de participatie van vrouwen in de Nederlandse samenleving te verbeteren en vrouwen van verschillende nationaliteiten te betrekken bij maatschappelijke vraagstukken. Tevens behartigt de vrouwenlijn de belangen van vrouwen m.b.t. maatschappelijke ontwikkelingen.” Hilde Claas Hilde Claas vertelde o.a., Hoe belangrijk de Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA is in het interreligieuze contact tussen vrouwen van verschillende geloofs- en levensovertuigingen. Mieke van Praag, als voorzitter van NCJW( national Council of Jewish Women) vertelde heel blij te zijn met de samenwerking met De Amsterdamse vrouwengroep bij het organiseren en participeren van de grote interreligieuze / interculturele vrouwenontmoetingsdagen. De joodse vrouwen hebben daar een belangrijk aandeel in. In de interreligieuze dialoog wordt de joodse inbreng vaak vergeten. Lydia booij, bestuurslid van de Vluchtelingen Vrouwen Raad- VVG, vertelden dat hun grootste doel is vluchtelingenvrouwen een steuntje in de rug geven, omdat juist zij groot risico lopen in de Nederlandse maatschappij ondergesneeuwd te raken. De VVR is een interculturele organisatie van vluchtelingenvrouwen die in juli 2003 is opgericht. Zij stelt zich vooral ten doel het bevorderen van de sociaal-economische, culturele en politieke emancipatie van vrouwen. Zij had samen met andere bestuursleden de laatste vrouwenontmoetingsdag bezocht en was heel blij met dit contact omdat de meeste vluchtelingenvrouwen religieus zijn. Er was bij de delegatieleden een grote belangstelling voor ons werk. Er werden door een aantal verdiepende vragen gesteld. Het viel ons op, dat zowel in Indonesië, Singapore en Oostenrijk degelijke interreligieuze of interculturele vrouwennetwerken bestaan, om de belangen van vrouwen te behartigen. Daarna volgde een rondleiding door de kerk met zijn vele facetten, o.a de prachtig studiezaal waar post doctorale studies gevolgd worden. Het verraste de delegatieleden dat in Nederland door verschillende godsdiensttwisten in het verleden een schuilkerk de enige mogelijkheid bood om godsdienst te beoefenen in perioden van uitsluiting. Er zijn helaas veel raakvlakken met de hedendaagse situaties in verschillende delen van de wereld. Dit was voor een aantal genodigden heel herkenbaar. Omdat de Singelkerk niet zo ver van de Amstelkerk af ligt zijn we daarna te voet via het Begijnhof, de Bloemenmarkt en de grachten naar de Amstelkerk gelopen. Deze wandeling gaf volop de gelegenheid om persoonlijke ervaringen uit te wisselen. Voor de delegatieleden en voor ons een geslaagde middag. De Interfaith Dialogue duurde 2 dagen van confereren, met als resultaat een slotverklaring. In deze slotverklaring staan een aantal zeer belangrijke aanbevelingen voor de wereldleiders. Enkele significante punten uit de slotverklaring:

Wij onderschrijven het belang van begrip, tolerantie en respect voor religieuze, niet religieuze en culturele verscheidenheid als integraal voor ons welzijn, stabiliteit, verwachtingen en vrede. Het is bepalend om met onze verantwoordelijkheid een bijdrage te leveren aan de globale krachtsinspanningen in het promoten van interreligieus en intercultureel begrip; het verwerpen van sterotypen en het gebruik van geweld in de naam van religies, geloven en ideologieën. Het tegengaan ook preventief van extremisme. We onderschrijven ondermeer het belang van wetenschappelijk en op ervaring gegronde studie en onderzoek naar de huidige functies van religies in de samenleving. Kennis van religies en levensbeschouwingen is van groot belang voor meer begrip. Studie en training in religieuze educatie is de weg om bij studenten, deskundigen, leraren en onderzoekers misverstanden te vermijden over religies en levensbeschouwingen. In het nastreven van hun verantwoordelijkheden is het nodig dat regeringen meer contact hebben met de geloofsgemeenschappen. Zij kunnen helpen bij het leidinggeven van sociale veranderingen en

20

het promoten van de samenhang. Het is ook belangrijk dat regeringen het proces van interreligieuze dialoog aanmoedigen en ondersteunen. Deze slotverklaring is te lezen in het Engels op www.amsterdamsevrouwengroep.nl U vindt daar ook enige foto`s Alle verklaringen en speeches zijn te lezen op: www.interfaith2008.com

Verslag van het 40jarig jubileum van de Raad van Kerken in Nederland op 21 juni 2008 in de Jacobikerk te Utrecht. Door Jan Klooster. “Laat hen allen één zijn”, is de titel van het programmaboekje wat ons bij het binnenkomen van de Jacobikerk op 21 juni j.l. werd aangeboden. De kerk vulde zich met ruim 550 mensen, met broeders en zusters, want zo werden wij verwelkomd door de dagvoorzitter van het symposium n.a.v. het 40 jarig jubileum van de Raad van Kerken in Nederland. Hierna volgend de welkomstwoorden: --We staan graag met u stil bij de vruchten van 40 jaar oecumenische organisatie. Er zijn vele positieve ontwikkelingen (..) Van een dooperkenning tussen protestant en rooms-katholiek tot een gezamenlijke oecumenische bijbelvertaling; van een gezamenlijke diaconale inspanning tot het besef dat zowel Oosterhuis als Barnard prachtige en veelgezongen liederen hebben gemaakt. En door die praktische punten heen bij velen een vanzelfsprekende acceptatie van andersdenkenden, het vermogen om de wereld inclusief te benaderen, om oog te hebben voor maatschappelijke gerechtigheid en voor ons de lofprijzing. Er is veel bereikt. Het doel van de ene zichtbare kerk en het gezamenlijke optreden als kerken in de samenleving vraagt tegelijk om nieuwe stappen voorwaarts. Graag denken we deze middag met u na over mogelijke aandachtspunten voor de toekomst. We beseffen terdege dat de kracht van de oecumenische beweging ligt in het samenvallen van draagvlak en grondvlak. U maakt het verschil. (..) Een verder verslag kunt u vinden op de site: www.raadvankerken.nl Mijn persoonlijke indruk van deze middag was dat het hoogst interessant was om hier bij te zijn. Het zoeken naar een werkbare toekomst van de oecumene kwam mij zeer bekend voor en ook hoorde ik dezelfde vraag klinken: hoe bereiken we de mensen in de leeftijd van 20 tot 35 jaar, want we zien hen bijna niet meer ter kerke gaan. Deze ‘praktische’ generatie ( Zoals zij werd genoemd) moet anders worden benaderd. Veel meer praktisch dan abstract. De RvanK stelt in verband hiermee ambassadeurs aan ( ca 35 jarigen) om te zoeken naar vooruitgang en hervorming. Er werd gewezen dat er voor deze groep véél meer van het internet gebruikt gaat worden. In on line oecumenische ontmoetingen (iets voor het ApGen?), Via bijvoorbeeld: http://marloeskeller.blogspot.com/ . Op deze site staat de lezing van de ‘’jongerenambassadeur’ en zoals b.v. op www.hyves.nl Want het directe persoonlijke contact spreekt op de site aan. De vraag van: hoe bereiken we de jongeren? , Werd meerdere keren gesteld deze middag. Maar ja, hoe? Moet er nu meer spiritualiteit komen of juist niet? Waar zijn die jonge mensen nu toch? Zoekt ze op op het internet. ( zo ook sprak Marloes Keller) Maak duidelijk dat hoe individueel men ook mag zijn in deze tijd, er altijd een instituut moet zijn.

21

Tijdens het zaalgesprek waarbij de mening over 3 stellingen werd gevraagd klonk plots de vraag of het bestuur van de RvanK niet verjongd zou moeten worden. Het antwoord kwam niet, er werd omheen gepraat. ’t Was dus een prima vraag. We kregen de raad om meer naar onze eigen identiteit te zoeken want dat maakt je sterker. Natuurlijk in het gelóóf van dat wat je doet. En verder: spiegel je aan de ander om God te ontmoeten. En nog zo’n prachtige raad klonk er: veel te lang hebben we “exclusief” gedacht, maar zie de ander nu als een geschenk en zoek naar een gezamenlijk werken want daarin ontmoet je God. Hopelijk heb ik u een beetje indruk kunnen geven van deze middag. Nog dit: de viering met gebed, preek en gezang ( dit was na de pauze) was zeer indrukwekkend. Mensen wat was dit mooi, wat een sfeer, wat een wil om elkaar te dienen want er zaten heel wat richtingen van het geloof in de zaal. De basis in dit alles was wel dat centraal staat dat hèt fundament is : Geloof in Jezus Christus en werk er aan dat ooit het Koninkrijk Gods op aarde zal komen. Een grote tegenstelling met ons werk van geloven in jezelf en zorg er voor dat Gods koninkrijk door jou bewaard bewaard wordt en kenbaar wordt. Of…. Is geloof in jezelf iets anders dan geloven in God?…. Maar nogmaals: het tweede gedeelte heeft me zeer goed gedaan. Mijn hart sprong helemaal op toen we als laatste een gezongen: de Here zegent en behoedt u, meekregen. Tenslotte zou ik willen zeggen: laten we plaatselijk contact zoeken met de Raad van Kerken. Ik ben er van overtuigd dat we er ons voordeel mee kunnen doen. Dit korte verslag van de viering van het 40 jarig bestaan van de raad van Kerken Nederland is geschreven door Jan Klooster, lid en ambassadeur van het Apostolisch genootschap.

PRIKBORD Dit kader is ervoor bestemd om niet alleen jullie prikkelende op- en aanmerkingen, maar ook suggesties en vragen hierin op te nemen. Aarzel dan ook niet om binnen dit kader van een nieuwsbrief voor vrouwen van verschillende levensbeschouwingen en religies te reageren. Bovendien wordt hier informatie onder de noemer Opgemerkt: opgenomen.

OPGEMERKT: Hajar Mulder, een van de leden van de Kerngroep van de Amsterdamse Vrouwengroep, exposeert een van haar schilderijen Vanaf zaterdag 30 augustus tot en met 30 september exposeert Commissie Kunst in Osdorp in het Kuiperijmuseum, de Molen van Sloten, Akersluis 10 te Amsterdam. ter gelegenheid van 10 jaar Kunst in Osdorp. 22

Vele kunstenaars exposeren dan, onder wie jawel ook ik (Hajar) met het werk 'De Deur'. Op zaterdag 30 augustus wordt de expositie geopend door wethouder Martje Postma om 14.00 uur in het Kuiperijmuseum. Muzikale omlijsting en een hapje en drankje zijn aanwezig. De Molen van Sloten is dagelijks open van 10.00 tot 16.00 uur.

FEEST- en GEDENKDAGEN uit de interreligieuze kalender 2008 – www.rlrnijmegen.nl en uit www.palet.nl

september 2008 TAOÍSME De Wijze stapelt niet op. Hoe meer hij voor anderen doet, hoe meer hij over houdt. Hoe meer hij anderen geeft, hoe rijker hij wordt. De weg van de hemel is: nuttig te zijn en niet te schaden. De weg van de Wijze is: te doen en niet te strijden. Lao Tze: Tau Teh Tsjing september 2

Begin van de Ramadan – Vastenmaand – Islam De vastenmaand Ramadan is de negende maand van het islamitisch jaar. Moslims gedenken, dat in deze maand de profeet Mohammed de eerste van de openbaringen ontving die samen de Koran vormen. Op de nacht vaN DE 27STE Ramadan (28 september), de zogenoemde Lailat-ul-Qadr, bracht de engel Jibrail de eerste openbaring van de Heilige Koran over aan de profeet Mohammed. Deze gebeurtenis wordt uitgebreid in de moskee herdacht. Tijdens de Ramadan mogen moslims niet eten, drinken, roken of seksuele gemeenschap hebben zolang de zon op is.

29

Michaelsfeest – Antroposofie Michaël heeft onder de aartsengelen een vooraanstaande positie. Op dit moment is hij tijdgeest en tevens behoeder van de nieuwe mysteriën. Michael is de aartsengel van de zonnesfeer en tegenspeler van Ahriman, die vanuit de aarde werkt. Ahriman dringt zich aan de mensen op, terwijl Michael wacht tot mensen vanuit hun vrije wil mee gaan doen. Een zinnebeeld dat vaak in de kunst is uitgewerkt, is dat van Michaël die met zijn lichtende vuurzwaard de duistere vuurspuwende draak bestrijdt. Op het Michaëlsfeest worden spelletjes gedaan, waarbij de innerlijke moed wordt beproefd.

30

Rosj Hasjana / Joods Nieuwjaar – Jodendom Rosj Hasjana is het Joods Nieuwjaar. Het duurt twee dagen. Voor Joden begint nu het jaar 5769. Rosj Hasjana wordt thuis gevierd met een feestelijke maaltijd. In de synagoge staat de dienst in het 23

teken van inkeer. Er wordt daar vele malen op de ramshoorn geblazen om de mensen als het ware wakker te schudden. De tien dagen tot Jom Kippoer (Grote Verzoendag) vormen samen dagen van inkeer en bezinning.

oktober 2008 JODENDOM Wat jezelf haat, doe dat ook een ander niet aan, dat is de hele Tora. De rest is commentaar. Ga heen en leer. Talmoed oktober

2 9 14 – 20 22 28

Id Al-Fitr / Einde van de Vasten, Suikerfeest - Islam Jom Kippoer / Grote Verzoendag - Jodendom Soekot / Loofhuttenfeest – Jodendom Simchat Tora / Vreugde der Wet - Jodendom Divali - Hindoeïsme

Wilt u de Nieuwsbrief niet meer ontvangen. Meld u dit dan aan de Redactie, via e-mail [email protected] telefonisch 020-6902378 (Gerrie van Krevel) - 020-6949647 (Ank Veenstra)

24