NIEUWSBRIEF van de Oost Europa Commissie

Juni 2012

NIEUWSBRIEF van de Oost Europa Commissie

Van de redactie Opnieuw een OEC-Nieuwsbrief. Niet zomaar een nieuwsbrief, maar dit keer een speciaal nummer met meer bladzijden dan gewoonlijk. Let wel: “brief” was zo even vet gedrukt! Niet een notitie, geen aantekening, wel een brief. Verstuurt u nog wel eens een brief? Misschien u wel, maar jij niet. Een brief met de hand geschreven, met een geschreven adres op de envelop en dan een postzegel erop geplakt. Wat zeg ik: een zegel plakken? Wel neen, gewoon van het postzegelvelletje halen en zo op de envelop doen. Geen gelik met je tong. Een postzegel met een 1; niet een zegel met een geldbedrag, gewoon een 1 of misschien met een 2. Een losse postzegel kopen is moeilijk. Een brief schrijven met de hand, een envelop gebruiken met postzegel, even snel lopen naar de dichtstbijzijnde brievenbus om de brief te posten. Dit soort handelingen komen steeds minder voor. Een brief schrijven lijkt verleden tijd. We mailen onze berichten aan elkaar via onze pc. We hebben digitale post! Er zijn velen die twitteren en een vriendenkring opbouwen en onderhouden middels Facebook, als medium voor ons sociaal netwerk. Of moet ik praten over Hyves? Voorzichtig zeg ik: je moet het maar kunnen om een vriendschaps-band te onderhouden met honderd of meer vrienden en …… je hele ”hebben en houden” (je privéleven) met zo velen delen? Een Facebook- gebruiker hoor ik zeggen: “je ziet elkaar misschien weinig, maar je weet veel van elkaar”. Ja, waar kies je voor? Waarschijnlijk speelt mijn leeftijd ook een rol, als ik mij kritisch opstel t.o.v. Facebook. Voor mij toch maar liever die ene brief aan die zieke collega of dat bedankbriefje aan dat stel die zo’n leuk feest heeft gegeven? Het blijft een feit: in ons digitaal tijdperk is minder ruimte voor ons eigen handschrift en een persoonlijk geschreven brief. Hoewel we dus steeds vaker informatie per e-mail uitwisselen, is de (vooral zakelijke) brief nog altijd een veelgebruikt communicatiemiddel. Denk aan sollicitatiebrief of een uitnodiging. Is het woord “brief” dan verouderd? Moeten we onze OEC- Nieuwsbrief voortaan OEC- Nieuwsbulletin noemen of Nieuwskrant, Nieuwsjournaal, Nieuwsblad? Ach nee toch …..vanaf het begin dat de Nieuwsbrief verscheen in 1988 heet het zo, en dat moeten we zo houden, vind u niet? Inmiddels dus al 24 jaar Nieuwsbrieven! Het doel van de Nieuwsbrief is de lezer voorzien van actuele informatie, nieuws dus. Daar gaat het om. Of je dat aanbiedt aan de lezer in een brief, bulletin, of mededelingenblad dat maakt niet uit. Actuele informatie vanuit de drie geledingen die vallen onder de paraplu van de OEC: de Polengroep, de Jongeren Oost Europa Commissie en de Roemeniëgroep. De POG, JOC en ROG geven ook in dit nummer uitgebreide informatie. Veel informatie over gemaakte reizen, als ook over resultaten van gehouden acties en actieplannen voor de nabije toekomst. Je blijft zo op de hoogte waarmee de werkgroepen zich bezig houden. De ROG doet uitgebreid verhaal van de “Tulpenreis”. Het bijzondere van dit verhaal is, dat er een aantal reisgenoten ieder één dag beschrijven. Dit “totaalverhaal” kun je niet beperken tot één of twee pagina’s; het is dus iets langer geworden. De redactie van de OEC-Nieuwsbrief wenst ieder veel leesplezier, en fijne, ontspannen en zonnige vakantiedagen! Henny Wolters, redaktielid

Nieuwsbrief van de OEC

1

juni 2012

Amsterdam. Een van de inleiders was Jareck Kubacki, pastor-coördinator van de Kritische gemeente IJmond. Hij is opgegroeid en theologisch gevormd in Polen en heeft theologie gestudeerd in Kampen en Leiden. Hij hield een inleiding over “de invloed van de RK Kerk in Polen op het denken en de cultuur van de Protestantse kerken daar”.

Uit de OEC-Polengroep. Financiën De Polengroep houdt geen grootschalige acties meer, maar probeert toch elk jaar met beperkte middelen het diaconale werk van de Evangelisch-Lutherse kerk in Bielsko-Biała (BB) te steunen. Die middelen ontvangen we uit uw donaties en uit de collectes in de drie PGH-kerken en de twee RK-parochies in Huizen. De partnergemeente gebruikt het geld om mensen in hun gemeente, die van (te) weinig geld moeten leven, te ondersteunen en rond de kerst worden er voedselpakketjes van gemaakt. De Pastor Albert Stichting in Bielsko-Biała is het andere doel in BB dat wij financieel steunen. Deze stichting verstrekt dagelijks ca. 800 warme maaltijden aan mensen die echt niets te eten hebben en verder biedt ze zorg (o.a. medisch en kleding) aan de vele daklozen, die de stad kent. De opbrengst van de kerstcollecten (gemiddeld € 750 per jaar) wordt in BB geheel besteed aan de kerstpakketjes. De giften (ca. € 800) gaan naar de diaconale ondersteuning en we kopen elk jaar een nieuwe paarskaars voor in hun kerk, als teken van ons partnerschap.

95 % van de Poolse bevolking is R.K. en 5% anders religieus in verschillende kerkgenootschappen als Luthers (50-80.000 leden), Gereformeerd/Hervormd ca. 3.000 leden) en Methodisten (ca. 3.500). Omdat de leden van de protestantse kerken vooral Duitse roots hadden, zijn deze sinds de tweede wereldoorlog ontzettend gekrompen. Ze werden -wel of niet terechtverdacht van Duitse sympathieën. Wat betreft de verhouding kerk en staat: de R.K.-kerk was een bolwerk tegen het communisme en was een strijdbare kerk. De houding van de R.K.-kerk t.o.v. het communisme riep bij de Reformatorische kerken de vraag op: moeten we de R.K.-kerk volgen of juist niet? Hierover was verdeeldheid. Na de inval in Tsjechië blijft de R.K.-kerk toonaangevend. In de niet R.K.-theologische opleidingen kan men maar moeilijk de aansluiting vinden voor wat betreft heikele punten als anticonceptie, abortus, euthanasie, vrouwen in het ambt, etc. en men mist handvatten voor discussie of de mogelijkheid om zelf te reageren. Bovendien raakt de Lutherse kerk zelf in verdeeldheid door verschillende stromingen. De Gereformeerde kerk kent maar twee richtingen en heeft het dus makkelijker. Men kent niet echt verdeeldheid en er is meer ruimte voor reflectie.

Bezoek aan Bielsko-Biała. Op uitnodiging van de Evangelisch-Lutherse Kerk gaat in het weekend van 14-15 juli 2012 een delegatie uit Huizen naar BB. Voor het levend houden van het partnerschap zijn persoonlijke contacten van groot belang. Elkaar leren kennen en met elkaar uitwisselen hoe de ontwikkelingen zijn in de kerk en in de landelijke politiek en hoe we omgaan met diaconaat zijn onderwerpen om met elkaar te bespreken. Natuurlijk is het ook plezierig oude vrienden te ontmoeten en nieuwe te maken. In een volgende Nieuwsbrief doen we verslag van de reis.

In de nieuwe werkelijkheid van de veranderende en omwentelende samenleving zoeken de verschillende niet-R.K.kerken hun eigen weg, zowel in hoogliturgisch als laagliturgisch vormgeving, maar ook betreffende de organisatie van de leiding en het behoud van de zelfstandigheid. Vooral de grote mate van kerkverlating is het grote punt van zorg. Men zoekt naar de oorzaak en naar de middelen om het tij te keren. Kenmerkend daarbij is dat men het beleid van bovenaf niet wil afvallen, ook al denkt men op bepaalde punten anders of soms zelfs tegengesteld. Men bevindt zich in een periode van heroriëntatie. Hans Ykema

Landelijke Polendag Elk jaar wordt er in een kerk in Nederland een dergelijke dag gehouden. Alle werkgroepen, die contacten onderhouden met kerken in Polen en Tsjechië, worden hiervoor uitgenodigd. Zo ook de Polengroep. Dit jaar waren we te gast in de kerk van de Evangelisch-Lutherse Gemeente in Nieuwsbrief van de OEC

2

juni 2012

JOC In de vorige nieuwsbrief is er iets niet goed gegaan: daar stond een tekst die het jaar ervoor ook al was verschenen. Wij willen bij deze alsnog een kort verslag van afgelopen zomer, de laatste acties en een vooruitzicht op de komende zomer plaatsen. Werkvakantie 2011 Op zondag 17 juli zijn we met de een groot deel van de werkvakantiegroep naar de Goede Herderkerk geweest, op uitnodiging om het geld van de kindernevendienstcollecte in ontvangst te nemen. De kinderen van de kindernevendienst hadden een cheque voor ons gemaakt met het mooie bedrag van 702,95 euro!

Twee weken Roemenië Deze zomer zijn we twee weken met 11 jongeren naar Misça in Roemenië geweest. Hier hebben we geklust in een tehuis voor zigeunerkinderen, waar ze tijdens de schoolperioden onderwijs, maaltijden en onderdak krijgen. Tijdens onze werkzaamheden, waren er helaas geen kinderen aanwezig: de kinderen waren twee weken thuis bij hun ouders. Laura Kuijper en Hanneke Besaris zijn kleding wezen brengen bij een aantal gezinnen. Dit was een heel bijzondere ervaring. Je kwam in heel verschillende buurten terecht. Een gezin woonde bijvoorbeeld met een aantal andere gezinnen in een 'achterafsteegje'. Het was erg klein, maar wel kleurrijk. Bij deze mensen werden we hartelijk ontvangen. De kinderen wilden graag op de foto en dan natuurlijk ook de foto bekijken en aan iedereen laten zien.

Nieuwsbrief van de OEC

3

juni 2012

In het weekend hebben we gezwommen en een Hongaarstalige kerkdienst bijgewoond. Dit werd direct gevolgd door een Roemeense zondagse traditie : alvorens te lunchen eerst even een stevige Roemeense door de beheerder zelfgestookte borrel (pálinka, zo'n 60% alcohol) achterover tikken. Heerlijk, op de lege maag!

Twee weken Hongarije Terug naar het project: bij het kindertehuis hoort een melkveehouderij, die een paar kilometer van het dorp staat. Hier komt een deel van de inkomsten van het tehuis vandaan. Op die boerderij hebben we een hooischuur gebouwd. In de volle zon heeft een aantal van ons gaten gegraven, waar de palen die het dak ondersteunen in kwamen te staan. Door de extra ruimte voor opslag van hooi en stro die de nieuwe hooischuur biedt, hoopt men de veestapel te verdubbelen en de inkomsten van het tehuis te vergroten, wat het uiteraard minder afhankelijk van giften maakt. In het tehuis zelf hebben we geschilderd vooral veel geschilderd. Een eis van de Roemeense overheid is dat een instelling goed onderhouden wordt, voordat er subsidie wordt verleend. Al zagen we zelf niet altijd even veel verschil, toch was het echtpaar Lali en Csilla, de beheerders van het tehuis en boeren op de boerderij, blij: de subsidie was weer veiliggesteld.

Op de vrijdag in de tweede week vertrokken we naar Nyiregyhaza in Hongarije. Dit was hetzelfde project als waar we het voorgaande jaar ook twee weken geklust hebben: een tehuis waar zo'n 100 gehandicapte meisjes en vrouwen wonen. Naast het hoofdgebouw staan twee socio-woningen, waar 16 mobielere en verstandelijk lichtbeperkten min of meer zelfstandig wonen. Het geld dat we van de kindernevendienst ontvangen hadden, hebben we besteed aan twee wasmachines voor in de socio-woningen, waar de bewoonsters zelf de was mee doen. Daar waren ze erg dankbaar voor! Op maandag, de derde week, kwamen er nog eens 7 JOC'ers vanuit Nederland bij. Van hen was bijna iedereen vorig jaar ook mee op werkvakantie geweest. Het was voor de meesten ook echt thuiskomen. We hebben tijdens de werkvakantie een slaapzaal voor 6 bewoonsters opgeknapt. In de kamer wordt gezeten, gegeten en geslapen. We hebben eerst de oude kartonnen platen van de muur gehaald, in die muren gleuven gehakt en een profiel van houten latjes gesteld, waar later de schroten tegen zouden komen. Dit was hard nodig, omdat menig muur zo krom als een hoepel is. Buiten, onder in een grote tent,

Nieuwsbrief van de OEC

4

juni 2012

werden aan de lopende band alle schroten drie maal gelakt. Boven de schroten, die tot een hoogte van 1,5 meter van de grond komen, werden schildering gemaakt. Het thema van dit jaar was The Lion King, op verzoek van Dorina: een bewoonster van 12 jaar die op die zaal slaapt.

Het was een geslaagde en zeer gezellige werkvakantie om nooit te vergeten! De Paasactie Op tweede paasdag was het niet zulk mooi weer. Daarom werd de actie verplaatst van de Sijsjesberg naar de Goede Herderkerk. Ondanks dat er niet zo’n grote opkomst was, heeft iedereen een heel leuke ochtend met elkaar gehad. Er waren een hoop leuke spelletjes te doen. Er moest ook veel bewogen worden. Het was ondanks het weer een groot succes! We hopen dat het volgend jaar weer mooi weer is, zodat het weer bij de Sijsjesberg gehouden kan worden.

In deze week zijn we ook nog buiten aan de slag geweest. Zo hebben we beton gestort en het rolstoelpad van vorig jaar afgemaakt. Bij de socio-wongingen hebben we de oude verweerde dakpannen van het dak gehaald en er nieuwe opgelegd. Ook zijn aldaar de tuinen met hoge coniferen leeggehaald, om ze voor de gehandicapten beter toegankelijk te maken. Het was intensief maar leuk werk!

Koninginnedag Er zijn weer een hoop mensen langs geweest om spullen te brengen. Iedereen heel erg bedankt hiervoor! De prachtige dag was heel gezellig. De uiteindelijke omzet van deze actie was 560 euro. Hier zijn we erg trots op. Bedankt voor alle mensen die zijn langs geweest of iets bij ons gekocht hebben! Plannen deze zomer Deze zomer zullen we naar Roemenië afreizen. De groep zal dit jaar uit 14 jongeren bestaan. We zullen naar een kleuterschool gaan, om hier in de (speel)tuin te werken en binnen de muren schilderen, wat weer intensief zal worden. Ook zijn we uitgenodigd om op 4 augustus in Alesd aanwezig te zijn bij de opening van het Jeugdhuis en om oude bekenden terug te zien! Ik hoop dat deze komende twee weken net zo geslaagd zullen zijn als vorige jaren. We kijken er met elkaar erg naar uit. Als afscheid heeft een aantal bewoonsters voor ons gezongen, muziek gemaakt en gedanst. Dit jaar werden we uitgedaagd om zelf ook mee te dansen. De bewoonsters vonden het erg leuk dat we mee wilden dansen. Nieuwsbrief van de OEC

Ik wens iedereen een goede zomer toe en misschien tot ziens op 4 augustus in Alesd! Namens de JOC, 5

Hanneke Besaris juni 2012

Tulpenreis 2012 naar Alesd in Roemenië van zaterdag 8 april t/m vrijdag 4 mei 2012

benzinestation koffie of frisdrank en koekjes uit de voorraad van Paul kregen aangeboden. Het was toen ook tijd voor het nuttigen van de meegebrachte lunch. De reis ging voorspoedig. De airco was goed, het uitzicht was wijds en het land was ongeveer even vlak als de Flevopolder. We zagen veel grote akkers die goed gecultiveerd waren met vooral veel graan, maar ook nieuw aangelegde wijngaarden en zelfs een tuinbouw streek met aardbeien. De wegen waren, vergeleken met 5 en 10 jaar geleden een stuk verbeterd, en we gingen meer dan vroeger buiten de dorpen om. Marietje had voor de kinderen in ons gezelschap (8) een verrassing in de vorm van een boekje met opdrachten. Er werd enthousiast gepuzzeld. Gezongen werd er nauwelijks. Dat werd uitgesteld tot zondagmorgen.

Dag1, zaterdag 28 april door Foke en Jan Klaassen Na maandenlange voorbereidingen, het bezorgen van alle koffers en tassen bij de Oosterlichtkerk en een kort slaapje of een lange avond, was het dan eindelijk zover. Om twee uur in de morgen vertrokken we naar de opstapplaats bij de Kruiskerk om onze reis naar Roemenië te beginnen. Toen via Lidl naar de Oosterlichtkerk waar de rest van onze groep bestaande uit 44 personen ook aan boord van de Almere –Tours- bus ging en de koffers werden ingeladen. De reis naar Brussel Charleroi airport verliep goed, maar het was koud en regenachtig. Het vliegveld bood weinig moois, maar een kopje koffie en een broodje was er gelukkig wel te krijgen. We vlogen met Ryanair, een maatschappij die bekend staat als goedkoop, maar die heel streng is als je te veel handbagage wilt meenemen. Dit ondervonden Klaas en Roos Dekker die te veel tassen bij zich droegen. Ze deden alles in een vuilniszak. Zo mochten ze hun bagage zonder bijbetalen meenemen. De vlucht naar Boedapest verliep voorspoedig. Wel bleken de stewards ijverige reclame mannetjes(en dames) die je tegen betaling, deelname aan loterijen, dranken, spullen uit de tax free shop en speciale warme maaltijden aanboden. Rond half twaalf hadden we de uitgang van het vliegveld bereikt en zagen we Paul Kajanto die met zijn bus en chauffeur al op ons wachtten. Zij mochten niet bij de uitgang stoppen, en dus moesten we enkele honderden meters lopen naar de parkeerplaats.

Na een tweede stop kwam de HongaarsRoemeense grens in zicht. Jan van Netten waarschuwde dat we misschien streng gecontroleerd zouden worden omdat Nederland Roemenen die bij ons willen komen werken ook veel beperkingen oplegt. Maar gelukkig waren we heel snel na een paspoortcontrole de grens over. We verzetten onze horloges een uurtje, en bereikten al gauw de grensstad Oradea. De ware schoonheid van die stad zag je niet in de buitenwijken die wij doorreden. Wel waren ook hier de wegen sterk opgeknapt, maar er stonden nog heel wat oude flatgebouwen met doorgezakte balkons en oude kapotte fabrieksgebouwen. Na een uurtje bereikten we moe maar voldaan Alesd, waar bij de kerk een grote groep mensen ons opwachtte. De begroeting verliep als vanouds: Veel zoenen en blijde woorden, koffie en thee met koeken in de Rekko. Een hartelijk welkom uitgesproken door ds Denes, en een dankgebed , zowel door hem als door onze ds Richtsje verwoord. Toen mochten we naar ons gastenverblijf of naar ons gastgezin. Daar werd het feest van de ontmoeting voortgezet met eten en drinken. Een heel goede heenreis. Dag 2, zondag 29 april door Marianne en Daniëla Na een heerlijke eerste nacht, die wij doorbrachten in het diaconaal centrum, en dito ontbijt hebben we nog een tiental minuten geoefend voor de muzikale bijdrage aan de kerkdienst.

We werden aangenaam verrast, met prachtig zonnig en warm weer. De tocht van Boedapest naar Alesd, bijna 300 kilometer kon beginnen. Eerst reden we een half uurtje tot we bij een Nieuwsbrief van de OEC

6

juni 2012

De kerkdienst werd geleid door ds Istvan Denes samen met ds Abma. Hij in het zwart gekleed, zij in crème wit.

Na de kerkdienst konden we een tentoonstelling bewonderen. Een aantal heren liet (met recht) trots hun eigengemaakte vervoersmiddelen zien; de treinen (o.a. vader van Feri), de tanks (waaronder een op afstand bestuurbare) en de vliegtuigen (modern en uit de 2e wereldoorlog). Daarnaast was een impressie gemaakt van een stad tijdens oorlog in voormalig Joegoslavië en een fabriek uit de buurt nagebouwd. Erg indrukwekkend. Het was heerlijk weer, dus we konden gezellig met zijn allen zowel binnen als buiten op de veranda van het diaconaal centrum zitten. En daar genieten van elkaars gezelschap en de maaltijd die was klaar gemaakt in de keuken door (met name) een aantal enthousiaste Hongaarse dames. Een lekker groente soepje, vervolgens tarly met kippenvlees en de zure groenten (augurken etc.), afgeblust met wijn, bier en een kopje koffie of thee. Zoete koekjes maakten ook dit maal weer compleet.

In haar preek maakte ze onder andere een mooie vergelijking tussen Stevie Wonder en ds Istvan Denes. Beide kunnen namelijk mooi zingen en beide voornamen zijn afgeleid van Stefan. In de Bijbel was Stefanus de eerste christelijke martelaar. Daarbij ook de link leggend met de eerste koning van Hongarije, Stefan de heilige. Nu was het gedoopte kindje helaas geen Stefan, maar een Nandor (niet echt een connectie; ook thuis niet, want Wikipedia gaf aan: Nandor, boselfen, zijn een van de elfenculturen uit de fictieve wereld van Tolkien). Maar laten we hopen dat dat kind ook fictief geen martelaar zal zijn, maar verbindend.

Na deze gezamenlijke maaltijd werd een ieder door zijn/haar gastgezin meteen of aan het eind van de middag op sleeptouw genomen. Zo zijn o.a. de dominee families gaan skaten op het speelveld, net buiten Alesd. Linda en Hanneke waren vanaf aankomst meteen een aantal dagen kamperen, waarbij de familie WoltersReinders & Domjan hen toevallig tegenkwamen tijdens hun wandeling. Familie van der Velde heeft een autoritje gemaakt, waarbij ze ergens in een restaurantje wat gegeten hebben. Ook Leanne en Wiebe hebben een stuk gereden met Eniko, Jozsi en Dori , waarbij ze zelfs sneeuw in de bergen hebben gezien. Families Wouda en Cornelis hebben heerlijk rustig in de tuin gebarbecued bij Alexander en Ethel, na zelf een wandeling in de heuvels te hebben gemaakt. De familie Bakker, Eggink, jonge Wolters, Marianne, Co & Hans en onze bekende gastgezinnen Feika, Magyari en nieuwe gezichten van familie Koteles en Kovacs hebben bij 2 buitenhuisjes ook uitgebreid gebbqd, gespeeld/gesport en vooral weer lol gemaakt (Martijn mag overigens geen hout meer hakken…) en bijgekletst en dus ook nieuwe vrienden gemaakt.

Het muzikale gehoor van de Hongaarse kerkgangers werd natuurlijk door ons verwend. Met name het lied Who is the King of the Jungle, gezongen door de kinderen en als achtergrondkoor de ouderen met de oerwoud geluiden, viel in de smaak. Dit lied hoorden we namelijk later in de week op school terug, bij Emi in de klas. Nieuwsbrief van de OEC

Oftewel een goed geslaagde rustdag.

7

juni 2012

hoog geluid maakten! We hebben heel erg gelachen!! Deze dag was echt super!!

Dag 3, maandag: de zoutmijnen door Sanne Bakker

Hier onder ziet u een tekening over het ORANJE feest;

Op de eerste maandag van de reis in Roemenië ging de hele groep naar de zoutmijnen. Het was op die dag ook koninginnendag. Daarom was de hele groep in het oranje. Ook een paar Roemenen gingen mee en waren in het oranje gekleed. We gingen er met de bus naartoe. De reis duurde best lang. Onderweg zagen we sneeuw op de bergen. Martijn Wolters had leuke muziek bij zich. We hebben veel gelachen en gezongen. De zoutmijnen waren in Turda. Buiten de mijnen was het heel warm.

Dag 4, dinsdag 1 mei 2012 door Nelly en Bert Cornelis Bor en barbecue in het bos. Relaxt zitten wij om 9 uur bij ons gastgezin aan het ontbijt. Ethel, onze gastvrouw en lerares Frans op de plaatselijke school heeft een vrije dag want het is 1 mei, de dag van de arbeid!! Dat vinden wij altijd heel bijzonder, om op de dag van de arbeid vrij te zijn. Alexander onze gastheer heeft zich gisteren in het zweet gewerkt om op Koninginnedag voor ons, samen met vele anderen, een heerlijk diner voor te bereiden, maar vandaag heeft hij ook een dagje vrij. Om 11 uur staan er auto’s klaar om het hele Huizense gezelschap naar het bos te rijden. Een klein vrachtwagentje met planken, schragen, tafels, stoelen, plaids, grote potten, veel vlees en broodjes en andere versnaperingen, frisdrank, veel witte wijn (bor) en ook uiteraard de nodige palinka, is ons voor gegaan. De echte kwartiermakers zijn volop aan het werk, als wij aankomen, om de open plek in het bos naast een klein beekje (goed om het bier koel te houden) in te richten.

In de zoutmijnen was het op een gegeven moment best wel koud. Gelukkig hadden we vesten en jassen bij ons. In de mijnen was heel veel te doen. Eerst liet dominee Istvan ons zien hoe ze vroeger in de mijn werkten. Er was ook een soort echo grot. De echo ging wel meer dan tien keer! Helemaal onder de grond was er een speeltuintje, een reuzenrad, je kon er pingpongen, je kon er in bootjes varen en nog veel meer!!! We moesten met lange trappen omhoog en naar beneden. Na de zoutmijnen dronken we bij de bus. Op de terugweg vielen er veel mensen in slaap. Onderweg stopten we in een dorpje met souvenirs. Bijna iedereen kocht wat. In de avond was er een groot ‘oranje’ feest. Ik was daar niet bij, omdat wij bij Ildi op bezoek gingen. Daar was het ook gezellig en hebben we zelfs een disco in de tuin gehouden. Ildi liet ons kalkoenen zien, die gingen gillen als wij een

Nieuwsbrief van de OEC

8

juni 2012

Dag 5, donderdag 2 mei door Maurits Verhoeff

Deze plek is weken van te voren van de boswachterij voor deze dag besproken, opdat wij niet gestoord zouden worden door anderen.

En wederom zou het een warme dag worden. Om 10.00 uur verzamelden de reizigers zich bij het diaconaal centrum om vandaar met de overbekende bus van Alesd Tours af te reizen naar Oradea, een stad met zo’n tweehonderdduizend inwoners. Met spijt lieten we Hans achter die naar het ziekenhuis moest om foto’s te laten nemen van zijn ribben. In de bus zat de stemming er al snel weer in. De verhalen die de ronde deden, werden met de minuut sterker. Ondertussen passeerden we huizen in aanbouw, huizen in verval, zuilen met reclames, zuilen met half vergane reclames en zuilen die al jaren stonden te wachten op die ene spetterende reclame die maar niet wilde komen. Op gezette tijden praatte onze onvermoeibare reisleider Jan ons bij. Zo vertelde hij dat in Oradea in de laatste tien jaar zevenentwintig orthodoxe kerken waren gebouwd en één protestantse kerk.

Voordat een ieder zich zal bezig houden met werk of recreatie wordt plotseling aangekondigd dat vandaag Aan en Wil Dekker op de dag af 42 jaar getrouwd zijn. Dat moet natuurlijk eerst gevierd worden met een luid “Lang zullen ze leven…” en het heffen van het glas. Nou dat zal wat worden, het is nog geen 12 uur en nu al aan de drank. De stemming zit er meteen goed in en we gaan aan de slag. Het weer werkt heerlijk mee, soms is het zelfs in de zon aan de hete kant en moet de schaduw opgezocht worden, zeker wanneer je 22 uien moet snijden, kilo’s wortels moet schrappen en klein maken, vlees moet prepareren, brood snijden, worstjes klaar leggen, hout sprokkelen enz. enz. Pretpark Er ontstaat een waar pretpark, maar dan zonder, gillende achtbanen, lawaaiige schommelboten, snerpende botsautootjes en een klim- en klauterpaleis. Er worden door de jeugd en hun ouders spontaan groepjes geformeerd om te gaan badmintonnen, darten, voet- en honkbalspelen, struinen, hout voor het kampvuur zoeken en andere spannende zaken. In een relaxte sfeer, waar niets hoeft en alles kan, worden oude vriendschapsbanden aangehaald. De senioren vermaken elkaar met klaverjassen, het oplossen van de wereld -en andere problemen en natuurlijk diepzinnige filosofieën. Dit alles gebeurt onder het genot van de klanken van een muziekgroepje bestaande uit Eric op de gitaar, Judith op de fluit, Jan en Martijn op de accordeon en een aantal kinderen op de blokfluit. Het is een feest om dit allemaal mee te mogen maken. Ook de inwendige mens wordt niet vergeten. We beginnen met koffie en gebak, direct gevolgd door de witte wijn en frisdrank en een heerlijke barbecue van brood en worstjes en stukjes kip. Eigenlijk ging dat de hele dag zo door en ondertussen stond de bonensoep te pruttelen in een grote ketel boven het houtvuur. De zon was al achter de bomen verdwenen toen iedereen voldaan en verzadigd van deze heerlijk relaxte dag weer richting Elesd vertrok.

In Oradea vergaapten de kinderen in de bus zich aan die ene McDonalds die verlossing en troost moest bieden, maar eerst ging de tocht naar de kathedraal, die imponeerde met zijn barokke stijl. Naast de kathedraal bevond zich een markt waar traditionele producten werden verkocht, zoals rijk versierde koeken, kunstig houtsnijwerk, kleding en wat dies meer zij. Drie muzikanten die onverstoorbaar hun muziek ten beste brachten met hun citers, konden op een dankbaar gehoor rekenen. Dominee Istvan

Het was weer een fantastische dag, waar we allemaal, gezelligheid, gemoedelijkheid en saamhorigheid met elkaar mochten beleven. Nieuwsbrief van de OEC

9

juni 2012

kwam helemaal in zijn element en zong met luide en zuivere stem het ene na het andere lied.

14) getroffen door een bal waardoor zijn bril de lucht in vloog. Een vijfde, beslissende set was nodig om een winnaar te kunnen aanwijzen. Uiteindelijk wonnen de Hongaren de laatste met verve gespeelde set met 14-16. In het diaconaal centrum werd de vrede beklonken met een traditioneel afzakkertje.

Dag 6, donderdag 3 mei 2012 door Hans de Bildt Om 08.30 uur begonnen we met een aantal mensen op het overdekte terras van het DKC met koffie. Natuurlijk de gebruikelijke uitwisseling van hoe de nacht door iedereen is doorgebracht, of er lekker geslapen was of dat men wel drie keer wakker was geweest.

Voor een middagmaal wandelden we naar Autoservice Arosa waar we vergast werden op heerlijke palacsinta ‒ pannenkoekjes ‒ met chocolade of abrikozenjam. Nadat we bij de bus de hoognodige verfrissingen tot ons hadden genomen, volgde een wandeling door de stad. De winkelstraat die een paar jaar geleden danig was opgeknapt, deed niet onder voor een westerse straat met kekke kledingwinkels en hippe terrasjes. Aangekomen bij het stadhuis splitste de groep zich op in torenklimmers, terraszitters, speeltuinhangers en doorgewinterde shoppers. Eén jongeman nam de gelegenheid te baat om zijn voeten eens lekker te laten verwennen. Hiertoe bezocht hij een pedicure die op twee hoog verscholen zat in een kolossaal wooncomplex met een poort en een lift die al meer dan twintig jaar niet op en neer was geweest. De terugreis naar Alesd verliep zonder noemenswaardige problemen en was dan ook snel volbracht. In het diaconaal centrum werden we ontvangen voor een voedzame maaltijd van aardappelen en kip met knoflooksaus uit de oven, vanzelfsprekend voorafgegaan door enkele glaasjes palinka. ’s Avonds ontaarde de tot dan toe vriendschappelijk verlopen ontmoeting in een verbeten strijd. In de sporthal van Alesd kwam het tot een treffen tussen een gelegenheidsteam van Hollanders en het team van afgetrainde Hongaren in een afmattende volleybalwedstrijd. De eerste set werd overtuigend gewonnen door de Hollanders met 15-11, die daardoor dachten de wedstrijd in de zak te hebben. Onze Hongaarse tegenstanders lieten zich echter niet kennen en pakten de tweede set met 6-15. Scheidsrechter Bert had intussen zijn handen vol om de wedstrijd in goede banen te leiden, daar het publiek zich geregeld wenste te bemoeien met zijn volkomen terechte beslissingen. Ook de derde set werd gewonnen door de Hongaarse ploeg. Jan, die de score met uiterste precisie bijhield, werd tijdens de vierde set (16Nieuwsbrief van de OEC

Martijn was deze dag echter al om 07.15 uur opgestaan, want hij moest vandaag werken. Ja, voor de klas staan en om 08.00 vertelde hij enthousiast tijdens een aardrijkskundeles over de Afsluitdijk, dijken, polder, 1953 en de daaropvolgende Deltawerken. Natuurlijk kwamen de klompen en tulpen ook aan bod. Na het ontbijt was er de mogelijkheid de plaatselijke markt te bezoeken. Wat een verschil met 10 jaar geleden. Nu is de markt keurig en overzichtelijk Er is een ruime keuze en in de kraampjes zijn goede producten te koop. Zelf nog paprikapoeder gekocht en voor de 3 Lei, die nog over waren, 1 kilo heerlijke appels meegenomen. Rond 12.00 uur verzamelden we bij de school en hebben even bij Emmi in de klas een kijkje kunnen nemen. Er zijn heel veel veranderingen ten goede waar te nemen. De gebouwen zijn gemoderniseerd, in de klassen is een kopieermachine aanwezig, in de eetruimte kan gewerkt worden met een overheadprojector. Zelfs voor kinderen, die een maaltijd gebruiken op school, staat aangegeven hoeveel calorieën elke maaltijd bevat. Voor de school stonden busjes voor het vervoer van de kinderen (Transporti Copii). Natuurlijk stond aan het eind van ons korte bezoek de koffie klaar in de lerarenkamer. ’s Middags brachten velen een bezoek aan het zwembad, want de temperatuur was natuurlijk heerlijk (33 gr.). Ook werden er bezoeken gebracht aan gastgezinnen uit het verleden of werd er in Elesd gewandeld. Om 18.00 uur was afgesproken bij het weeshuis voor een bezoek. Ook hier heel veel positieve veranderingen. Nieuwere bedden en leuk beddengoed. Zondagse kleding, die gewassen en gestreken klaar hing voor de zondag of een andere bijzondere gebeurtenis. Het weeshuis is 10

juni 2012

inmiddels voorzien van grote zonnecollectoren, voor de warmwatervoorziening. Omdat de kinderen elke dag douchen, was de warmwatervoorziening een grote kostenpost. Door de zonnecollectoren zijn deze kosten verminderd met ruim 60 %. Om 19.00 uur was iedereen aanwezig in het DKC voor het afsluitend diner. Heerlijke aardappelen met gepaneerde schnitzels. Aansluitend was de feestavond op het overdekte terras. Wil opende de feestavond met een perfect uitgevoerde line-dance. Ja, zo krijg je de voetjes wel van de vloer. Ook Lars en Jesse stalen de show door hun ter plekke bedachte dans. Renske wist ons allemaal te verbazen met haar mooie zingen. Het optreden van de jeugd werd afgesloten door Sanne, die op haar blokfluit een geweldige melodie liet horen. En dan natuurlijk …… de onvermijdelijke accordeon met Jan en Martijn, die liedjes speelden uit de gele bundel voor Elesd-gangers, gevolgd door enkele Hongaarse liedjes. Om 23.00 uur konden we terugzien op een geweldige week, een geweldig dag, een geweldig samenzijn bij lieve mensen en vrienden uit Elesd.

vliegtuig-bus, verliep voorspoedig en rond tien uur ’s avonds waren we weer thuis. Onderweg hielden we een moment stilte in verband met de 4 mei herdenking en de herinnering aan een van onze oud-JOC-ers. Gedurende de reis keken we even terug op de afgelopen week: Wat had ons getroffen, wat waren de mooiste en leukste ervaringen. De hartelijke ontvangst en de gastvrijheid staan bovenaan, zeker bij de mensen die voor het eerst in Alesd kwamen een bijzondere ervaring. Het was fijn om weer contact te hebben met oude bekenden, maar er waren ook nieuwe contacten en dat is goed. Voor een aantal van ons was het alweer jaren geleden dat ze er voor het laatst waren en zij zagen de vooruitgang in het leven; betere wegen, opgeknapte huizen en gebouwen, waaronder de kerk en de pastorie. Als topper natuurlijk het nieuwe kerkelijk centrum naast de pastorie. Een prachtig gebouw met o.a. een grote zaal, een grote veranda en met slaapkamers waar gasten (zoals wij) ontvangen kunnen worden voor activiteiten van de kerk in Alesd en van daarbuiten, zoals het bisdom waar Alesd toe behoort. Ook de nieuwe uitbreiding van het ziekenhuis viel in het oog. We genoten van de activiteiten die voor ons waren georganiseerd. Iedereen vond de “bosdag” geweldig. Ook de zoutmijn was een aparte ervaring. Heel leuk de Koninginnedag met versieringen en heuse oranjebitter. Bijzondere waardering verdiende ook de “kookploeg”, mensen die soms al van voor dag en dauw tot aan de avond in de weer waren. En wat vonden de kinderen het leukst? De bosdag, de zoutmijn en natuurlijk ook het zwembad! Misschien nog wel belangrijker dan de activiteiten was de sfeer tijdens de week, de saamhorigheid van de mensen van Alesd en van Huizen, maar ook in de groep uit Huizen als zodanig. Het was ook leuk om met een gemengde groep van ouderen en oud-JOC-ers met hun kinderen op stap te zijn. Tenslotte alle lof en waardering voor de inzet van ds. Istvan Denis die als een spin in het net de week tot een succes heeft helpen maken. Een week die wij in ons hoofd en in ons hart zullen houden.

Dag 7, vrijdag 4 mei, de dag van de terugreis door Bert Wouda Deze dag wat vroeger op dan de andere, want om half negen vertrok de bus om op tijd in Boedapest te zijn. Tegen acht uur was iedereen bij de pastorie en werden de koffers gewogen om niet op het vliegveld verrast te worden met een te zware koffer.

Hier en daar werd nog even wat omgepakt. Toen kon alles en iedereen de bus in, maar niet na hartelijk afscheid genomen te hebben van onze gastvrouwen en –heren die voor ons een fijne en ontspannen week hadden verzorgd. We hielden het niet droog, maar dat kwam vooral doordat het net ging regenen. De terugreis, busNieuwsbrief van de OEC

11

juni 2012

De commissies OEC

Voorzitter Secretaris Penningmeester Postgironummer

Joop Hartong vacant vacant 8004017

Kielzog 4

5256707

Elbert Besaris Anne-Marie van Dijk Erik Molenaar 32.99.01.036

Friesewal 51 Antilope 20 Haardstedelaan 86 t.n.v. JOC Huizen

5266972 5250288 5260092

Hans Ykema Tina Jonker Joop Hartong Hans Ykema 94.57.88.444

Teylingen 15 Valkenaarstraat 48 Kielzog 4 Teylingen 15 t.n.v. OEC-Polengroep

5255428 5268320 5256707 5255428

Jan van Netten Henny Wolters Jan Klaassen Dick ten Hengel 90.21.52.882

IJsbaankade 119 5255980 Trompstraat 29 5253437 A. de Waalstraat 41 5260777 Middelgronden 47 5266729 t.n.v. OEC Roemenië-groep Huizen

t.n.v. O.E.C. Huizen

JOC

Voorzitter Secretaris Penningmeester Bankrekeningnr. POG

Voorzitter Secretaris Penningmeester 2e Penningmeester Bankrekeningnr. ROG

Voorzitter Secretaris Penningmeester Alg. Adjunct Bankrekeningnr.

Nieuwsbrief van de OEC

12

juni 2012