NIEUWSBRIEF nummer 4, januari 2011

N I EUW SB R I E F

nummer 4, januari 2011

Heldere vooruitzichten

Kwartaalbericht

Nodig in woelige tijden:

K WA R T A A L B E R I C H T

een vermogensbeheerder met richtinggevoel

W

at is er nodig om uw vermogen door het huidige economische tij te loodsen? Meer dan ooit heeft u behoefte aan

een koersvaste beheersaanpak. Aan vermogensbeheerders met een feilloos richtinggevoel. En dat biedt u Stroeve & Lemberger; vertrouwde namen voor generaties van vermogende particulieren.

Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer is een gerenommeerd huis met een eigen beheerstijl. Gebaseerd op behoud waar nodig en gericht op groei waar mogelijk.

Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer combineert ouderwetse persoonlijke service met een state of the art beleggingsproces en een transparante kostenstructuur. Zonder aan enige financiële instelling gebonden te zijn, maar in nauwe samenwerking met gespecialiseerde banken.

Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer N.V. Nesland 1-v, 1382 MZ Weesp T +31 (0)294 492 592

Wilt u weten welk houvast Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer ù kan bieden? Bel ons voor een oriënterend gesprek. En kijk alvast even op www.stroevelemberger.nl

Posthoornstraat 69 , 6219 NV Maastricht T +31 (0)43 354 1222 [email protected]

Geachte lezer, In de financiële wereld is een jaar van herstel afgesloten. Een jaar waarin de weg omhoog

Inhoud

lijkt te zijn ingezet na de diepe recessie in de voorgaande jaren. Vorig jaar om deze tijd schreven wij dat herstel moest komen als het vertrouwen geleidelijk aan terug zou keren. In dat proces zijn het afgelopen jaar belangrijke stappen genomen, het bedrijfsleven is op de goede weg. In Europa staan we, op het gebied van de overheidsfinanciën, echter pas aan het begin van een langdurig en pijnlijk proces van sanering. Toch zijn wij voor de toekomst voor wat betreft het beleggingsklimaat niet pessimistisch zoals u kunt lezen in onze vooruitblik voor 2011. Voor ons als bedrijf was 2010 een uitdagend jaar. Na de zeer moeilijke omstandigheden van de voorafgaande jaren hebben wij het afgelopen jaar heel hard gewerkt aan de ontwikkeling van onze organisatie en onze naamsbekendheid. Dat begint zijn vruchten af te werpen. Wij mochten het afgelopen jaar een flink aantal nieuwe relaties verwelkomen, die vaak door u werden doorverwezen. Voor uw support en vertrouwen in het afgelopen jaar danken wij u zeer en wij zullen er alles aan doen om u ook het komend jaar zo goed mogelijk van dienst te zijn. Namens alle medewerkers wens ik u, persoonlijk en zakelijk, een heel voorspoedig 2011 toe. Met vriendelijke groet, Hans Stroeve [email protected]

Inhoud

Kwartaalvisie januari 2011 4 Varia 7 Uw onderneming overdragen door schenking of testament: vooral fiscaal interessant? 8 En verder Koerslijst uit 1818 11 Two Harbor Lighthouse 11

3

K WA R T A A L B E R I C H T

Vooruitzichten 2011 De meeste internationale aandelenmarkten hebben een goed jaar achter de rug. Grondstoffenprijzen werden naar nieuwe records gestuwd. Het economisch herstel zette door en zorgen over een dubbele dip verdwenen. Opkomende Markten presteerden opnieuw sterk. Zorgen over de staatsfinanciën in Griekenland en Ierland leidden tot een ‘eurocrisis’ en tot turbulentie op de financiële markten. Wij verwachten dat de trends van 2010 zich in 2011 grotendeels zullen doorzetten. Terugblikkend kunnen we conWim Zwanenburg stateren dat onze Beleggingsstrateeg Stroeve & Lemberger optimistische visie voor 2010 op Vermogensbeheer aandelenmarkten, grondstoffenmarkten en Emerging Markets in het bijzonder, grotendeels is uitgekomen, al hebben ook wij ons wel eens zorgen gemaakt. Ruim na de zomer klaarde de lucht definitief op. In het tweede kwartaal kelderden aandelenmarkten wereldwijd als gevolg van de eurocrisis en de schuldenproblematiek in de Zuid-Europese landen. De Chinese aandelenmarkt viel, anders dan wij hadden verwacht, in de eerste helft van 2010 terug uit vrees voor een monetaire verkrapping en een daaropvolgende forse daling van de economische groei. In de tweede helft van 2010 herstelden de beurzen in Hong Kong en Shanghai zich behoorlijk. De inflatie in China neemt wel sterk toe, maar de op één na grootste economie ter wereld groeit nog steeds met percentages boven de 6%. De Chinese monetaire autoriteiten beperken de kredietverlening slechts om oververhitting te voorkomen. In het derde kwartaal van 2010 kwamen financiële markten onder druk op basis van het ‘dubbele dip-scenario’ en de vrees voor deflatie, maar een terugval in een recessie van de wereldeconomie en een periode van deflatie kwamen in onze basisscenario’s niet voor. De valutabewegingen van de dollar en de euro waren uitermate grillig. De rente op (staats) obligaties is het afgelopen jaar veel dieper gedaald dan wij hadden voorzien, maar uiteindelijk is deze sinds augustus wel aan het stijgen. Medio december 2010 is het effectief rendement voor Nederlandse 10-jarige staatsleningen 3,25%. We zien

4

de rente nog wel wat verder oplopen, maar omdat de inflatie nog slechts langzaam oploopt, verwachten we geen sterke rentestijging. De inflatie zit in Europa nog ruim beneden de percentages die de ECB acceptabel acht. Ultimo 2011 zien we de rente voor Nederland op circa 3,5%. Voor 2012 behoort 4% tot de mogelijkheden. Groei VS

In de VS wordt na een reeks meevallende of zelfs sterke groeicijfers, zoals die van de retailsector, niet langer over een eventuele dubbele dip gesproken. Wel verloopt het herstel nog altijd traag en met name de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zijn teleurstellend. Zo steeg in november de werkloosheid naar 9,8% en groeide het aantal banen in de private sector maar mondjesmaat. Ook de huizenmarkt blijft zwak. Naast het ruime monetaire beleid blijft in de VS ook het fiscale beleid stimulerend. Door druk op de rente uit te oefenen wil de Fed de economie verder aanzwengelen. De vraag is natuurlijk of de maatregelen effectief zijn. Sinds de Fed in augustus aankondigde een tweede ronde van aankoop van Amerikaanse staatsobligaties te doen (in de pers veelal betiteld als ‘QE2’) is de lange rente alleen maar gestegen. Met QE2 heeft de Fed een Tabel Economische Groei en Inflatie Euroland USA Japan

Latijns- Amerika

Oost- Europa

Azië Pacific

GDP 2009 -4,1 -2,4 -5,2 -2,2 -5,7 2010 1,7 2,8 3 5,5 3,9 2011 1,4 2,4 1,2 4,0 3,9 CPI (Inflatie) 2009 0,3 -0,35 -1,35 5,9 7,2 2010 1,6 1,6 -1,0 7,3 6,2 2011 1,75 1,50 -0,3 7,1 5,9

1,1 6,4 5,1 0,7 2,2 2,3

Bron: Bloomberg, IMF, Consensus Economics, medio maart 2010

Maandelijkse verandering van de US Index Leading Economic Indicators

Groei in Eurozone

bodem onder de inflatieverwachtingen gelegd, maar de angst voor hyperinflatie, als gevolg van de draaiende geldpersen in de VS achten wij voorbarig. De oorzaak van het teleurstellende Amerikaanse herstel is gelegen in de noodzakelijke afbouw van de enorme schuldenlast die consumenten in de jaren voor de recessie hebben opgebouwd. De mogelijkheden voor groei van de consumptie zijn beperkt en omdat de Amerikaanse consument goed is voor 2/3 van hun economie betekent dit een langdurig aanpassingsproces met een lage economische groei. Na de enorme verkiezingsnederlaag van de Democraten bij de tussentijdse verkiezingen voor het Amerikaanse Congres, bereikte president Obama uiteindelijk toch nog een akkoord over de verlenging van de belastingkortingen uit 2001 en 2003 onder de vorige president George W. Bush. Het begrotingstekort en de staatsschuld lopen daarmee wel verder op. Of dit stimuleringsprogramma nu werkt of niet, het gaf in ieder geval de aandelenbeurzen een nieuwe impuls.

Hoewel er sprake is van een tweedeling, zet in de eurozone als geheel het economisch herstel door, niet alleen door de export, maar ook dankzij de meevallende binnenlandse economische groei in Duitsland. Duitsland telt voor 30% van het BBP van de eurozone. Het afgelopen jaar hebben wij gezien dat de groeiramingen voor de wereldeconomie voor 2010 herhaaldelijk naar boven werden bijgesteld. Wij denken dat dit ook zal gaan gebeuren voor de ramingen voor 2011. Naarmate het jaar vordert, zullen de prognoses geleidelijk aan minder voorzichtig worden. Nu de eerste fase van het cyclisch herstel achter de rug is, zullen de groeipercentages wel naar lagere, maar stabiele niveaus terugvallen ten opzichte van 2010. Veel bedrijven draaien nog steeds niet op volle kracht, maar de winstgevendheid van het bedrijfsleven is al fors gestegen. Het bedrijfsleven is tegenwoordig steeds meer internationaal, De IFO Index van Pan German Business Expectations

Eurocrisis

Hoewel er volop gesproken wordt over een ‘eurocrisis’, menen wij dat de muntunie het komend jaar niet uit elkaar zal vallen. Dat betekent niet dat de euro niet in waarde zou kunnen dalen, bijvoorbeeld ten opzichte van de Amerikaanse dollar, maar de waarde hangt ook van de ontwikkelingen in de andere valutaregio’s af. In december 2010 kwamen de Europese regeringsleiders overeen dat het reddingsfonds van 750 miljard euro voor probleemlanden na 2013 een permanent karakter zal krijgen en dat het fonds altijd genoeg kapitaal zal hebben om eurolanden in de problemen te hulp te schieten. De financieringsbehoefte van Ierland, Portugal, Spanje en Griekenland tot 2012, is nog niet de helft van het pakket steunmaatregelen van de EU. Het Verdrag van Lissabon zal worden aangepast om onderlinge steun toe te staan, zonder dat deze verandering aan de bevolking van de lidstaten behoeft te worden voorgelegd. Het is duidelijk dat de Europese regeringsleiders een welvaartsverlies door een teloorgang van de euro niet zullen accepteren, mede omdat de Europese financiële instellingen – banken, verzekeraars en pensioenfondsen- nog honderden miljarden in de zwakkere eurolanden hebben uitstaan. De regeringsleiders willen een nieuwe chaos op de financiële markten met

dus het profiteert ook meer van de wereldhandel en de export naar de sterker groeiende landen. Er is in 2009 en begin 2010 fors in de kosten gesneden. Door sterk meevallende bedrijfswinsten zijn de balansen van het bedrijfsleven zowel in de VS als in Europa verbeterd, veel schulden zijn afbetaald en er is weer ruimte voor investeringen en dividendverhogingen. Het ondernemersvertrouwen neemt toe. Zo staat de Duitse IFOindex, een belangrijke sentimentgraadmeter, medio december op het hoogste punt sinds de Duitse eenwording. De verwachtingen van de inkoopmanagers, voor zowel de industrie als de dienstensector, staan in veel ontwikkelde landen en ook

5

k wa r t a a l b e r i c h t

gevolgen voor de reële economie ten alle tijden voorkomen. De Europese Centrale Bank (ECB) is ook bereid obligaties van zwakke eurolanden op te kopen om de koers te steunen, mede om de Europese bankensector niet in gevaar te brengen. Het is onvermijdelijk dat er soevereine bevoegdheden naar centrale Europese autoriteiten worden overgedragen. Europa zal meer toezicht gaan houden op de nationale begrotingen, hoewel nationale parlementen er slechts schoorvoetend akkoord gaan. Het talmen van Europese regeringsleiders kan echter wel opnieuw voor turbulentie zorgen op de financiële markten in 2011.

K WA R T A A L B E R I C H T

Groei Economieen Emerging Markets en Ontwikkelde Markten

basis van krappe vraag- en aanbodverhoudingen en de aanhoudende groei van de wereldeconomie ook voor de grondstoffenmarkten. Mijnbouwers kunnen de groeiende vraag niet bijbenen. Groei van de winst per aandeel in de verschillende regio’s

Bron: IMF

in Emerging Markets boven de 50, hetgeen duidt op verdere expansie. Na een sterk herstel van de bedrijfswinsten in 2010 zet de winstgroei in 2011 door. Daarmee krijgen ook de aandelenmarkten de wind in de zeilen. Emerging Markets

Wij zien ook in de ‘flow of funds’ dat beleggers steeds vaker in Opkomende Markten beleggen. De Opkomende Landen zijn de motor van de wereldeconomie en de onstuitbare opkomst van de nieuwe middenklasse biedt perspectief aan tientallen, zo niet honderden miljoenen mensen. In allerlei onderzoeken laten pensioenfondsen, staatsinvesteringsfondsen uit de olielanden en Emerging Markets en hedgefunds weten dat zij hun allocatie naar aandelen willen uitbreiden. Ook het bedrijfsleven investeert fors in de Emerging Markets. Zo bleken de directe buitenlandse investeringen in China in november met 38% te zijn gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Ook neemt het aantal fusies en overnames van bedrijven uit de Emerging Markets fors toe. Opvallend daarbij is dat er ook vooral veel grensoverschrijdende overnames plaatsvinden door bedrijven uit de Emerging Markets onderling. Tevens neemt de bilaterale handel tussen de Emerging Markets sterk toe. Zo bedroeg de onderlinge handel tussen de VS en India het afgelopen jaar $40 miljard, maar het komend jaar mogen de Chinezen de bilaterale handel met $40 miljard opschroeven naar meer dan $100 miljard. In China zal overigens de groei geleidelijk moeten verschuiven van kapitaalinvesteringen naar consumentenbestedingen om de onevenwichtigheden in de wereldeconomie te bestrijden. De Chinese valuta is nog steeds ondergewaardeerd en dat is vooral de Amerikanen een doorn in het oog. Beleggingsstrategie 2011

Het koersverloop van de AEX in de periode 2008 tot en met 2010 laat grote overeenkomsten zien met de periode 2002 tot en met 2004. Indien we die vergelijking doortrekken naar 2005 en 2011 dan mag voor 2011, met een gemiddelde groei van de winst per aandeel van AEX-fondsen van meer dan 17,5%, op een bijzonder goed aandelenjaar gerekend worden. Ons positief scenario voor 2011 voor de internationale aandelenmarkten, voor de Emerging Markets in het bijzonder, geldt op

6

2009

2010

2011

USA (S&P 500)

83,3%

47,2%

13,1%

USA ex Financials)

-15,8%

26,2%

11,5%

Europa (DJ Stoxx 600)

-21,2%

52,2%

15%

Europa (ex-Financials)

-26,4%

42,5%

12,2%

Japan Nikkei 225

126,2%

179,2%

22,3%

De geldstroom naar Emerging Markets, zowel naar aandelen als naar investeringen in staats- en ondernemingsschulden in de lokale valuta, is in 2010 enorm geweest, maar als we kijken naar de totale portefeuille van pensioenfondsen en andere institutionele beleggers dan zijn deze nog steeds niet ruim belegd in de Opkomende Markten. De Opkomende Markten zijn bovendien ondervertegenwoordigd in de beurswaarde gewogen wereldaandelenindices zoals die van MSCI, waar ze slechts 12% gewicht krijgen, terwijl het BBP-aandeel van de Opkomende Markten momenteel ongeveer 40% van de wereldeconomie is. Ondanks de enorme instroom is volgens ons nog geen sprake van een ‘bubble’ in Emerging Markets. Wij blijven in onze weging van aandelenbeleggingen die kant opschuiven. De groei in deze landen valt ook in 2011 opnieuw substantieel hoger uit dan die in de ontwikkelde landen. Met betalingsbalansoverschotten en lagere begrotingstekorten, of zelfs overschotten, staan veel opkomende landen er beter voor dan de westerse ontwikkelde landen. Ondanks de aanhoudende omvangrijke geldstromen zijn Emerging Markets niet te duur. De waardering is ongeveer in lijn met die van de westerse markten, terwijl de groei veel hoger is. De koerswinstverhoudingen liggen voor beide type markten nog onder hun historisch gemiddelde. Beleggers hebben de aandelenkoersen zien stijgen, maar behoeven nog geen hoogtevrees te krijgen. Immers, niet alleen de koersen zijn gestegen, ook de winstcijfers. Voor het risicomijdende deel van de portefeuille vinden wij langlopende (staats)obligaties nog niet interessant. We leggen de nadruk op kortlopende leningen, variabel rentende leningen, bedrijfswaarden en garantieproducten. Ons rooskleurige scenario betekent niet dat wij geen oog hebben voor de risico’s. De risico-analyse staat regelmatig op de agenda van onze beleggingsvergaderingen. Maar financiële markten zijn vaak zeer grillig van karakter en een weeralarm wordt door doemprofeten vaak ten onrechte afgegeven. Wim Zwanenburg publiceert met een zekere regelmaat artikelen voor www.iex.nl. Deze artikelen zijn ook terug te vinden op www.stroevelemberger.nl, onder ‘Publicaties’ voor de artikelen. Hij is ook regelmatig te beluisteren op BNR Nieuwsradio, o.a. in het radioprogramma Voorkennis.

Het potentieel van Emerging Markets Ruwweg 80% van de wereldbevolking leeft in gebieden van de Emerging Markets, maar daar wordt nog maar 20% van waarde van de wereldeconomie (GDP) geproduceerd. Ruimte voor groei dus! Eind 2009 waren er in de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) op een bevolking van 2,8 miljard niettemin al 1,6 miljard mobiele telefoons in gebruik. Het aantal Engelssprekende inwoners in China (inclusief Hong Kong) groeit snel en neemt met 20 miljoen per jaar toe. Momenteel is het aantal Engelssprekende inwoners met schattingen die variëren van 200 tot 300 miljoen in China zelfs al hoger dan in India

va r i a

mercurius Mercurius is een figuur uit de Romeinse mythologie, de god van de handel, reizigers en winst. De naam Mercurius is waarschijnlijk afgeleid van het Latijnse merx of mercator, wat “koopman” betekent. Mercurius nam de caducadu ceus, de staf, over van de Griekse god Hermes. Door het handelsverkeer kwam Mercurius ook in de noordelijke gewesten van het Romeinse rijk terecht. In ons land zijn een aantal kleine bronbron zen beelden van de god gevonden. Het beeld van Mercurius is herkenbaar aan de symbosymbo len die snelheid aangeven: de gevleugelde sandalen (talaria), een gevleugelde helm (petasus) en een met slangen omkronkelde gevleugelde staf (caduceus). Op Beursplein 5 strekte Mercurius in oude tijden ook de staf over de beursvloer uit. Ook ten kantore van Stroeve & Lemberger prijken verschillende kopieën van de god van de handel.

Puzzelprijs Horizontaal

De gele vakjes vormen uiteindelijk de oplossing!

mAAk kAnS OP EEn BLOEmEn BOEkEt VAn FrEDErIqUE’S ChOICE

1 5 7 11 12 13 14 16 17 20 21 22 27 29 30 32 33 34 35 36

verkoophuisje december (afk.) kaartspel verdieping v.e. woonhuis babysit dierenverblijfplaats Zijne Koninklijke Majesteit toevoeging aan spijzen vanzelfsprekend bakruimte waadvogel besluiten getreiter een zekere filmheld lofspraak frites knorrig aanwijzend vnw. watering

Verticaal 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 15 18 19 23 24 25 26 28 31

deugniet uitroep van schrik draagbalk kunstmest aanwijzend vnw. bewusteloosheid naaldboom rooms-katholieke geestelijke asociaal persoon vervoer boomtop reisbenodigdheid hakwerktuig liefdesgod verdriet september (afk.) delfstof Sociaaleconomische Raad middelbaar technisch onderwijs

Stuur uw oplossing per e-mail naar: [email protected]

7

belastingen

Uw onderneming overdragen door schenking of testament: vooral fiscaal interessant? Een oude wijsheid zegt ons dat het leven twee zekerheden biedt: het betalen van belasting en overlijden. Het is voor velen de kunst om zo min mogelijk belasting te betalen en het moment van overlijden zo lang mogelijk uit te stellen. Wat u zich dient te realiseren is dat het moment van overlijden fiscaal gezien ook aanleiding kan zijn tot aanzienlijke belastingheffing. In dit artikel zal nader ingegaan worden op de betaling van erf- en schenkbelasting ingeval tot uw nalatenschap een onderneming behoort. Om betaling van erf- en schenkbelasting in dat geval zoveel als mogelijk te voorkomen is goede planning van de overdracht van uw (ondernemings)vermogen essentieel.

tezamen aangeduid worden als de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (hierna BOF), opgenomen. Deze 3 regelingen zijn van toepassing ingeval ondernemingsvermogen geschonken wordt danwel vererft: 1) een vrijstelling van 100% van het verschil tussen de GoingConcernwaarde en de (hogere) liquidatiewaarde; 2) een vrijstelling van 100% voor zover de waarde van de onderneming ≤ € 1.000.000 bedraagt. Voor zover de waarde van de onderneming > € 1.000.000 bedraagt zal een vrijstelling van 83% verleend worden; 3) Voor de 17% waarover op grond van het onder 2. genoemde geen vrijstelling wordt gegeven, kan 10 jaar rentedragend uitstel van betaling van deze belasting worden verkregen.

Per 1 januari 2010 is de Successiewet sterk gewijzigd. Met name de fiscale faciliteiten omtrent bedrijfsopvolgingen hebben grote wijzigingen ondergaan. Daarnaast zijn ook de tarieven voor schenken en erven gewijzigd. Per 1 januari 2011 kent de Successiewet de volgende tarieven:

Om de BOF toe te kunnen passen dient aan een aantal voorwaarden te worden voldaan. Deze voorwaarden hebben betrekking op het ondernemingsvermogen, de erflater/ schenker en de begiftigde. Onderstaand volgt een beknopte uiteenzetting van de voorwaarden.

Marcel Koeslag Estate planner bij BDO Belastingadviseurs te Arnhem, lid v/d Adviesgroep Estate Planning van BDO

Deel van de belaste verkrijging

Tariefgroep 1

Tariefgroep 1a

Tariefgroep 2

€ 0 – € 118.708

10%

18%

30%

€ 118.708 – hoger

20%

36%

40%

De eerste tariefgroep is van toepassing op echtgenoten, partners en kinderen. Tariefgroep 1a is van toepassing op verkrijgingen door kleinkinderen. Tariefgroep 2 geldt voor alle overige verkrijgingen. De bedrijfsopvolgingsfaciliteiten in de Successiewet

Zoals gezegd is de wetgeving omtrent bedrijfsopvolgingen sterk gewijzigd. In de Successiewet zijn 3 regelingen, welke

8

Vereisten ondernemingsvermogen De BOF is slechts van toepassing voor zover sprake is van actief ondernemingsvermogen. Dit ondernemingsvermogen kan bijvoorbeeld een IB-onderneming (eenmanszaak, vennootschap onder firma, etc) betreffen, maar kan ook een (indirect) aanmerkelijk belang in een vennootschap zijn die een onderneming drijft. In dit artikel zal de nadruk liggen op de overdracht van aanmerkelijk-belangaandelen in B.V.’s. Van een aanmerkelijk belang is o.a. sprake wanneer u tenminste 5% van de geplaatste aandelen in een vennootschap bezit. Bezit u de aandelen in een holdingvennootschap (een vennootschap die in principe niet veel meer doet dan het houden van aandelen in een “actieve” dochtervennootschap) dan kunt

Een nieuwe doorschuiffaciliteit in de inkomstenbelasting

Onder ondernemingsvermogen wordt voor toepassing van de BOF ook verstaan de onroerende zaak welke door de aanmerkelijk belanghouder wordt verhuurd (“ter beschikking gesteld”) aan zijn B.V. Dit biedt bijvoorbeeld ook fiscale mogelijkheden aan de voormalig ondernemer die het bedrijfspand verhuurt aan een kind/bedrijfsopvolger. Door een belang van ten minste 5% te houden, of (opnieuw) te verkrijgen, kan het verhuurde bedrijfspand onder de toepassing van de BOF worden gebracht.

Omdat de overdrager ingeval van schenking (of vererving) van de aandelen in beginsel toch inkomstenbelasting dient af te rekenen, maar geen daadwerkelijke overdrachtsprijs ontvangt, heeft de wetgever met ingang van 1 januari 2010 in de Inkomstenbelasting meer fiscale mogelijkheden gecreëerd om deze 25%-belastingheffing uit te kunnen stellen.

Vereisten erflater/schenker De BOF is in beginsel slechts van toepassing indien een aandeelhouder een aanmerkelijk belang heeft in een vennootschap. De wetgever heeft voor toepassing van de BOF de eis gesteld dat de erflater/schenker een bepaalde termijn aanmerkelijkbelanghouder van de desbetreffende vennootschap dient te zijn voorafgaand aan de vererving/ schenking. Bij het vererven van het aanmerkelijk belang dient de erflater het aanmerkelijk belang minimaal 1 jaar direct voorafgaand aan de vererving te bezitten. Indien het aanmerkelijk belang wordt overgedragen middels een schenking dient de schenker het aanmerkelijk belang minimaal 5 jaar direct voorafgaand aan de schenking in bezit te hebben. Vereisten verkrijger Ook aan de verkrijger van de aandelen worden eisen gesteld voor toepassing van de BOF. De verkrijger dient namelijk gedurende 5 jaar te voldoen aan het voortzettingsvereiste. Dit vereiste houdt in dat de aandelen gedurende 5 jaar niet mogen worden vervreemd of worden omgezet in preferente aandelen. Tevens dient de vennootschap haar actieve onderneming gedurende deze periode voort te zetten. Ter vermijding van misverstanden: niet is vereist dat de verkrijger zelf werkzaamheden ten behoeve van de B.V. gaat verrichten.

Het schenken of vererven van aanmerkelijkbelangaandelen geldt in de Inkomstenbelasting als een vervreemding. Bij vervreemding van aandelen dient in principe afgerekend te worden over de waarde in het economisch verkeer van de aandelen minus de oorspronkelijke verkrijgingsprijs van de aandelen (ook wel het vervreemdingsvoordeel genoemd). Over dit vervreemdingsvoordeel wordt 25% inkomstenbelasting geheven.

Middels een “doorschuiffaciliteit” wordt de verkrijgingsprijs van de aandelen van de overdrager doorgeschoven naar de overnemer. Dit heeft tot gevolg dat de overdrager op dat moment geen inkomstenbelasting behoeft af te rekenen, maar deze belastingclaim doorschuift naar de overnemer. De doorschuiffaciliteit is van toepassing bij een overgang krachtens erfrecht en/of krachtens schenking. Bij een reguliere verkoop van aandelen (tegen een zakelijke prijs) kan deze faciliteit dus geen toepassing vinden en dient inkomstenbelasting te worden afgerekend. Om gebruik te maken van de doorschuiffaciliteit dient aan de volgende voorwaarden voldaan te worden: • Er dient sprake te zijn van een schenking of vererving van aanmerkelijk belang aandelen; • De vennootschap dient een actieve onderneming te drijven (op beleggingsvermogen is de doorschuiffaciliteit niet van toepassing voor zover het beleggingsvermogen uitgaat boven de 5% van het totale ondernemingsvermogen); • Indien het belang van de overdrager (deels) bestaat uit preferente aandelen is toepassing van de doorschuiffaciliteit in beginsel niet mogelijk. Slechts in bepaalde, strikt omschreven, situaties kunnen preferente aandelen onder de doorschuiffaciliteit worden gebracht; • Bij schenking van aandelen geldt als voorwaarde dat de verkrijger van de aandelen op het moment van de schenking minimaal 36 maanden in dienstbetrekking; • Werkzaam dient te zijn bij de vennootschap of één van de werkmaatschappijen.

9

belastingen

u toch voor de BOF kwalificeren mits u indirect tenminste 5% van de aandelen in deze actieve dochtervennootschap bezit. Zoals gezegd is de BOF slechts van toepassing voor zover de B.V. een onderneming drijft. Beleggingsactiviteiten komen daarom in principe niet in aanmerking voor de BOF. Om praktische redenen is echter goedgekeurd dat beleggingen tot een maximum van 5% van het ondernemingsvermogen wel onder de BOF vallen. Onder beleggingsvermogen dient te worden verstaan het saldo van de beleggingen minus de daarvoor aangegane schulden.

BELASTINGEN

DE PrAktIJk

De voordelen die de BOF en de doorschuiffaciliteit daadwerkelijk bieden, kunnen het best worden toegelicht door middel van een eenvoudig voorbeeld. Hierbij zal een vergelijking

Senior

Junior Overdracht aandelen 100% Junior Holding B.V.

100%

100% Schuld aan vader Werk B.V.

Werk B.V.

worden gemaakt tussen enerzijds de situatie waarbij vader de aandelen tijdens zijn leven al overdraagt aan zoon en zoon de overdrachtsprijs schuldig blijft aan vader en anderzijds de situatie waarbij de aandelen na overlijden van vader middels toepassing van de BOF en de doorschuiffaciliteit vererven naar zoon. Aandelenoverdracht tijdens leven, Senior krijgt vordering op Junior Bij deze overdracht worden de aandelen in Werk B.V. met een waarde van € 4 mln tijdens leven door Senior aan Junior Holding overgedragen. Junior Holding wordt als gevolg hiervan € 4 mln schuldig aan Senior. Uitgaande van een verkrijgingsprijs van de aandelen van € 0 dient Senior op het moment van overdracht van de aandelen 25% inkomstenbelasting, derhalve € 1 mln, te betalen. Indien Senior komt te overlijden bezit hij derhalve een vermogen van € 3 mln. Ervan uitgaande dat Junior de erfgenaam is, dient Junior een bedrag aan erfbelasting te betalen van € 584.400. In totaal wordt derhalve € 1.584.400 aan belasting betaald bij de overdracht aan Junior. Aandelenoverdracht door overlijden Indien de aandelen niet tijdens leven worden overgedragen, maar gewacht wordt tot het overlijden van Senior, kan dit een forse belastingbesparing opleveren. Ervan uitgaande dat voldaan wordt aan de voorwaarden voor toepassing

10

van de BOF bedraagt de BOF-vrijstelling bij overlijden van Senior in casu € 3.490.000. De door Junior verschuldigde erfbelasting bedraagt vervolgens € 86.400. Over dit bedrag kan rentedragend uitstel van betaling van maximaal 10 jaar worden gevraagd. Daarnaast kan (indien aan de voorwaarden wordt voldaan) de doorschuiffaciliteit van de inkomstenbelasting worden toegepast. Derhalve is bij deze vorm van overdracht in eerste instantie “slechts” € 86.400 aan belasting verschuldigd. Een directe besparing derhalve van € 1.498.000. Wel dient opgemerkt te worden dat Junior de verkrijgingsprijs van de aandelen van nihil van senior overneemt. Bij de overdracht van de aandelen, waarbij de zoon de waarde van de aandelen vergoed/schuldig wordt aan Senior, bedraagt de verkrijgingsprijs van Junior € 4 mln. Dit verschil komt tot uiting bij een toekomstige verkoop van de aandelen door Junior en de bijbehorende aanmerkelijkbelangheffing van 25%. In onderstaande tabel vatten wij de verschuldigde bedragen aan belasting samen. Verschuldigde inkomstenbelasting Overdracht bij leven

€ 1.000.000

Overdracht door overlijden

€-

Verschuldigde erfbelasting

totaal verschuldigde t belasting

€ 584.400

€ 1.584.400

€ 86.400

€ 86.400

NB ook bij schenking van aandelen kunnen de BOF-vrijstelling van de Successiewet en de doorschuiffaciliteit van de inkomstenbelasting (indien voldaan wordt aan de voorwaarden) worden toegepast.

tOt SLOt

Toepassing van de BOF en de doorschuiffaciliteit leveren in het voorbeeld een direct voordeel op van in totaal € 1.498.000. Om optimaal gebruik te kunnen maken van de geboden fiscale faciliteiten is tijdige planning wel vereist, omdat uw structuur mogelijk aan de gestelde voorwaarden aangepast dient te worden. Daarnaast kan de inhoud van uw testament grote invloed hebben op de mogelijkheden om de BOF en de doorschuiffaciliteit toe te kunnen passen. De fiscale behandeling van testamenten gaat echter buiten de bedoeling van dit artikel, maar is zeker niet minder belangrijk.

nostalgie

Koerslijst uit 1818 Bijna 200 jaar geleden rijpte bij Jan Stroeve Barendzn het plan om in het herenhuis Prinsengracht 1005 Amsterdam een effectenfirma te beginnen. Het was een stoutmoedig plan, want de tijden waren moeilijk. Napoleon zat weliswaar op Sint-Helena, maar de gevolgen van de Franse overheersing waren in Nederland nog duidelijk merkbaar. Ons land had wel zijn vrijheid herkregen, maar buitenlandse mogendheden hadden het onze machtige positie in handel en scheepvaart grotendeels ontnomen. De ondernemingslust was dan ook ver te zoeken. Maar Jan Stroeve liet zich niet meevoeren op de golven van de naoorlogse apathie. Hij toog aan het werk en betrad op 1 mei 1818 voor het eerst de oude beurs van Hendrick de Keyser aan het Rokin. Op die beurs had hij het, ondanks zijn jeugdig elan, niet gemakkelijk. Het was er propvol met mensen die met de handel in diverse producten en waardepapieren een boterham trachtten te verdienen. Wie elders niet aan de slag kon komen – en in die tijd liep een schrikwekkend aantal mensen zonder werk – poogde soms aan het Rokin iets te verdienen. De toegang tot de beurs was in die tijd immers vrij. Een beurslidmaatschap bestond nog niet. Stroeve had echter in één ding de wind mee. Vele vermogende families misten in die jaren de moed om zelf iets in de handel, scheepvaart of industrie te ondernemen. Zij belegden hun geld liever in waardepapieren. Voor de economie was dat een doodsteek, maar voor Stroeve betekende het werk. Uit die beginfase dateert deze eerste koerslijst die de firma uitbracht en waarbij opvalt dat waardepapieren voornamelijk bestonden uit wat nu staatsleningen worden genoemd.

Two Harbor Lighthouse “Als sneeuw het gras bedekt, ontstaat een rood wit blauwe pracht!” zo omschrijft Monica Isley haar foto (cover) van deze vuurtoren, en ze heeft gelijk! Deze vuurtoren, eigendom van “the Lake County Historical Society” is inmiddels een bed and breakfast. Een plek die dient voor een rustgevende ontsnapping, verfraaid door onvergelijkbare zonsopgangen en zonsondergangen over Lake Superior en close-up beelden van de havenactiviteiten. Door gasten te laten genieten van de mooie omgeving van deze herberg en subsidie vanuit de overheid wordt het behoud van de vuurtoren gewaarborgd. In een jaarverslag van het Amerikaanse leger van 1887 wordt het eerste plan ontwikkeld om een aanvullende bescherming te maken op de natuurlijke haven van Agaat. (Minnesota). De haven lag op een belangrijke scheepvaartroute voor het vervoer van ijzererts. Het licht van de vuurtoren werd voor het eerst aangestoken op 14 april 1892 en is tot op de dag van vandaag de oudste continu draaiende vuurtoren aan de noordkust van Lake Superior. Tot 1981 was er een vuurtorenwachter in dienst, daarna is het licht geautomatiseerd.

11

Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer www.stroevelemberger.nl [email protected]

Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer Weesp Nesland 1-V 1382 MZ Weesp T +31 (0) 294 492 592 F +31 (0) 294 492 593

Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer Maastricht Posthoornstraat 69 6219 NV Maastricht T +31 (0) 43 354 1222 F +31 (0) 43 325 9309